Koeien en boer varen wel bij verhuizing

rundveehouderij
R E P O RTA G E
Melkveehouder Pieter Koonstra in Vinkenbuurt (Ov.)
heeft zijn bedrijf een kilometer verplaatst. De nieuwe
stal levert hem een liter melk per koe per dag meer op.
Koeien en boer varen
wel bij verhuizing
T
50
ROTS kijkt Pieter Koonstra naar
zijn dieren in de pas gerealiseerde
serrestal. “Kijk ze huppelen”, zegt
de melkveehouder, wijzend naar
de pinken die rondrennen alsof ze voor
het eerst buiten lopen. In een ander deel
van de stal liggen de koeien heel ontspannen in de houtsnippers.
Ook de melktank wijst uit dat de dieren
het goed hebben. Vergeleken met de
oude stal geeft elke koe zeker een liter
melk per dag meer. “Als je goed bent voor
de koeien, zijn ze goed voor jou”, zegt
Koonstra. “Ik geloof in een duurzame
melkveehouderij waarbij de koeien zich
prettig voelen. Daarin ben ik geslaagd.”
In de vrijloopstal hebben de koeien vier
keer zo veel ruimte als in zijn vorige,
gangbare stal op een kilometer afstand.
Verder krijgen de dieren in de serrestal
meer frisse lucht en licht. Van andere
boeren kreeg hij al te horen dat de koeien
zo geen weidegang meer nodig hebben,
maar voor Koonstra blijft dat een vereiste.
Loonwerkbedrijf en melkveehouderij
Het plan voor een verhuizing van het bedrijf over korte afstand werd geboren in
2009, toen vader Koonstra zijn bedrijf in
Vinkenbuurt overdroeg aan zijn beide
zoons. Jongere broer Harry werd verantwoordelijk voor het loonwerkbedrijf, Pieter voor de melkveetak. Om beide bedrijven te kunnen blijven ontwikkelen, was
al snel duidelijk dat de melkveehouderij
verplaatst moest worden. Uiteindelijk is
In de stal ligt een laag van 80 centimeter houtsnippers. Een ventilator zuigt lucht op van
onder de snippers voor een droog ligbed en voor voldoende zuurstof voor compostering.
een stuk grond van 20 hectare bemachtigd, amper een kilometer verderop.
De grond ligt bij de Ommerschans, een
gebied dat als onderdeel van de Koloniën
van Weldadigheid kandidaat is om door
Unesco aangewezen te worden als werelderfgoed. Gemeente Ommen steunt deze
kandidaatstelling, maar het was geen reden om de bouwaanvraag af te keuren.
“Er zijn negatieve effecten op de cultuurhistorische omgevingskwaliteiten, maar
deze worden adequaat gecompenseerd
door aangepast te bouwen”, stelt de gemeente. Zo moet de voorkant van het
nog te bouwen woonhuis met de voorkant richting de vroegere bedelaarskolonie worden gebouwd. De boerderijen die
tot de kolonie behoorden, zijn allemaal
op deze manier gebouwd.
Koonstra denkt niet dat een plek op de
Werelderfgoedlijst belemmeringen oplevert voor zijn bedrijf. Uitgangspunt bij de
aanvraag tot werelderfgoed is dat boeren
zich in het gebied kunnen blijven ontwikkelen. Toch snapt hij dat er weinig draagvlak in de buurt is voor de nominatie. Veel
boeren zijn tegen. “Zolang er geen draagvlak is, moet je er niet aan beginnen.”
Bezwaar van de buren
Het bouwen ging niet zonder slag of
BOERDERIJ 99 — no. 39 (24 juni 2014)
PROFIEL
Naam: Pieter Koonstra
(41).
Woonplaats:
Vinkenbuurt (Ov.).
Bedrijf: melkvee-
stoot, want een van de naaste buren
maakte bezwaar. De boerderij kwam op
250 meter afstand van de weg, wat zou
afwijken van wat cultuurhistorisch gebruikelijk is. De nieuwbouw zou afbreuk
doen aan het open karakter van het landschap, waardoor de klager belemmerd
zou worden in zijn vrije uitzicht.
Uiteindelijk is Koonstra in december
door de gemeentelijke bezwarencommissie in het gelijk gesteld. Hij begon direct
met de bouw, omdat hij dan nog aanspraak kon maken op de Europese IDSsubsidie. Hiervoor moest de bouw voor
maart zijn afgerond. Dat is gelukt. Door
Vanuit de nog in te richten ontvangstruimte kijken gasten in de stal. Koonstra wil er
vergaderingen en workshops gaan houden.
BOERDERIJ 99 — no. 39 (24 juni 2014)
bedrijf met 80
koeien, 62 hectare grond,
waarvan 50 hectare gras en
12 hectare snijmais.
Binnen een jaar wil Koonstra
naar 100 koeien groeien. De
gemiddelde productie per koe
is 8.500 kilo melk. Eind februari werd zijn nieuwe serrestal
van 37× 95 meter opgeleverd,
waarna de koeien begin mei
zijn verhuisd. Koonstra gelooft in weidegang. In de stal
is een ontvangstruimte gebouwd, waar hij samen met
zijn vriendin Daniëlle Tesselaar op termijn gasten wil ontvangen.
Melkveehouder Pieter Koonstra freest elke
dag houtsnippers in zijn nieuwe stal in Vinkenbuurt (Ov.). Hij gelooft in een duurzame
melkveehouderij. F O TO ’S: RO N AL D HISSIN K
direct te bouwen nam de melkveehouder
wel een risico, want de buurman heeft
aangegeven zich te zullen wenden tot de
Raad van State. Koonstra is er echter van
overtuigd dat hij het gelijk aan zijn kant
heeft. “We hebben gebouwd binnen een
goedgekeurd bestemmingsplan.”
Op 5 mei, Bevrijdingsdag, zijn de pinken verplaatst naar de nieuwe stal, de
melkkoeien volgden een dag later. Zijn
totale koppel is nu uitgebreid van zestig
naar tachtig, over een jaar hoopt hij 100
koeien te hebben. Ook wil hij het bedrijf
openstellen voor belangstellenden. “Ik
wil uitdragen hoe wij boeren, om zo over
en weer begrip te kweken.”
Nu al krijgt hij regelmatig mensen uit de
buurt over de vloer die een kijkje willen
nemen. Achter de stal is een ontvangstruimte van waaruit gasten rechtstreeks
de stal in kunnen kijken. Op termijn wil
Koonstra’s vriendin hier workshops verzorgen, zoals koeien boetseren.
Duurzaam
getracht zo duurzaam mogelijk te bouwen. Op veel manieren probeert hij energie te besparen. Zo wordt de warmte van
de compost gebruikt om de voorruimtes
en het toekomstige woonhuis te verwarmen. En er liggen zonnepanelen op het
dak. Door de waterleiding naast de verwarmingsbuis van de melkmachine te
leggen, hoeft Koornstra minder te verstoken voor het verwarmen van water. Bovendien zijn de koeien sinds vorig najaar
voorzien van een tochtdetectiesysteem.
Naast de aandacht voor dierenwelzijn
heeft Koonstra ook op andere manieren
Guido Kobessen
51