Meer informatie bij de middeleeuwse grafzerken

Middeleeuwse grafzerken in Sint-Maartensdijk
Meer informatie en colofon
Inscripties op grafzerken zijn in de vroege 20ste eeuw opgetekend en gepubliceerd door P.C. Bloys
van Treslong Prins (zie het overzicht van publicaties hieronder). Helaas zijn deze transcripties vaak
niet betrouwbaar of correct. Daarom bevat dit artikel herziene transcripties.
Zeeland is nog altijd opvallend rijk aan middeleeuwse grafzerken. Daarbij zijn vooral de zerken met
gegraveerde afbeeldingen van de overledenen heel bijzonder. Een aantal hiervan wordt afgebeeld en
beschreven in de Engelstalige studie van F.A. Greenhill (zie hieronder). Aan sommige kerken is een
speciale studie gewijd, zoals is gedaan door G.J. Lepoeter voor onder meer Kapelle (zie het overzicht
van publicaties). Een bredere vergelijkende studie ontbreekt echter nog.
Grafzerken zijn belangrijk cultureel en historisch erfgoed. Ze geven ons ook een beeld van hoe er in
het verleden werd omgegaan met de dood, de doden en de nagedachtenis. Helaas zijn grafzerken
veelal aan slijtage onderhevig, terwijl ze in sommige kerken ook te lijden hebben van vocht. Het is
daarom essentieel om alle nog beschikbare informatie vast te leggen voordat het te laat is.
Publicaties over graven, grafzerken en middeleeuwse dodengedachtenis
P.C. Bloys van Treslong Prins, Genealogische en heraldische gedenkwaardigheden in en uit de kerken
der provincie Zeeland, Utrecht 1919.
R. van Belle, Vlakke grafmonumenten en memorietaferelen met persoonsafbeeldingen in WestVlaanderen: een inventaris, funeraire symboliek en een overzicht van het kostuum, Brugge 2006.
Truus van Bueren en W.C.M. Wüstefeld, Leven na de dood; gedenken in de late Middeleeuwen,
Turnhout 1999.
Hans van Dijk, Vloerzerken in Zeeland; vloerzerken met persoonsvoorstellingen, ca. 1300-1600,
ongepubliceerde doctoraalscriptie onder begeleiding van Dr. Harry Tummers, 3 delen, Katholieke
Universiteit Nijmegen, 1989.
F.A. Greenhill, Incised effigial slabs; a study of engraved stone memorials in Latin Christendom,
c.1100 to c.1700, 2 delen, Londen 1976.
G.J. Lepoeter, De geheimen van de kerk van Kapelle onthuld; van Onze-Lieve-Vrouwekerk tot huis
voor het Woord, Goes 1996.
Sophie Oosterwijk, Graven in het verleden; middeleeuwse grafmonumenten in Engeland, in: Madoc,
tijdschrift over de Middeleeuwen, 24 (2010) 2, 99-111.
Harry Tummers, Laatmiddeleeuwse figurale grafsculptuur in Nederland, in: Nederlands
Kunsthistorisch Jaarboek 45 (1994), 237-69.
1
Colofon
De tekst en informatie in dit verhaal zijn van de hand van Sophie Oosterwijk. Dank aan Sally Badham,
Sarina Hendrikse, Henk ’t Jong, Kees Knulst, Jan Kuys, Margaret Scott, Tim Sutton, Harry Tummers,
Peter van der Zalm, Chris Booms (fotografie), en het MeMO-team voor alle informatie en hulp.
Tevens dank aan het kerkbestuur van de Sint-Maartenskerk voor het verlenen van toestemming (en
de mogelijkheid) tot fotograferen in de kerk.
Beeldmateriaal
De afbeeldingen in dit thema zijn voor gebruik in dit thema ter beschikking gesteld door het MeMOproject, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, het Koninklijk Zeeuws Genootschap der
Wetenschappen, Zeeuws Archief, Zeeuws Museum en Sophie Oosterwijk.
2