Preek en liturgie Doopsgezinde Gemeente Leeuwarden Zondag 21 december 2014, vierde advent Organist: Gerben Bergstra; voorganger: Roelof Akse thema: ‘Wês bliid, Maria, Gegroet Maria, wês net bang, Maria! Wees niet bang, Maria!’ * Mededelingen en aansteken van de kaars * Bemoediging en groet * Zingen Goedemorgen, welkom allemaal Komt, verwondert u hier, mensen Goedemorgen, welkom allemaal. Ik met mijn en jij met jouw verhaal. Lachen, huilen, vrolijkheid en pijn. Alles mag er zijn. NL 288 NL 478: 1 God, ik vraag je, kom in onze kring. Wees er bij, wanneer ik bid en zing. Ik met mijn en jij met jouw verhaal, verteld in mensentaal. Komt, verwondert u hier, mensen, ziet, hoe dat u God bemint, ziet vervuld der zielen wensen, ziet dit nieuwgeboren kind! Ziet, die ’t woord is, zonder spreken, ziet, die vorst is, zonder pracht, ziet, die ’t al is, in gebreken, ziet, die ’t licht is, in de nacht, ziet, die ’t goed is, dat zo zoet is, wordt verstoten, wordt veracht. De 4e adventskaars wordt aangestoken door Sofie Huijing met de woorden: Steek vandaag vier kaarsen aan, vier kleine lichtjes in de nacht. Als alle kaarsen branden gaan, begint het feest waarop ik wacht. * Gesprek met de kinderen over de musical * Zingen Die roos van ons verlangen Die roos van ons verlangen, dat uitverkoren zaad, is door een maagd ontvangen uit Gods verborgen raad. Maria was bereid, toen Gabriël haar groette in ’t midden van de tijd. NL 473: 2 en het projectlied Er is een licht ontstoken waar alles donker is. Er is een bloem ontsproten waar grond bevroren is. En blad voor blad ontluikt een roos van Gods genade. Licht in de duisternis. Hierna gaan de kinderen met hun lichtje naar hun eigen ruimte om te oefenen. *Vooraf ‘Kerst is een mooie tijd’ * Gebed * Zingen Een lied weerklinkt in deze nacht NL 479 2. Niet langer drukt ons droefheid neer: wij vinden vreugde in de Heer. Niet langer drukt ons droefheid neer: wij vinden vreugde in de Heer. Hij heeft ons van de nacht bevrijd, schept ons een dag vol zaligheid. 3. Nu wijkt de zonde voor zijn licht. Ons leven wordt weer opgericht. Nu wijkt de zonde voor zijn licht. Ons leven wordt weer opgericht. Stem, mensen, met de engelen in, aanschouw de Zoon, dit nieuw begin! 4. Hij doet de duisternis teniet en engelen zingen ons dit lied Hij doet de duisternis teniet en engelen zingen ons dit lied: Glorie aan God want vrede is nu hartslag van de geschiedenis * Bijbellezing Lucas 1: 23-38 (NBV) 2 *Zingen Een engel spreekt … NL 464: 1- 4, 6 en 10 1. Een engel spreekt een priester aan. Wil hij het goede nieuws verstaan? Omdat hij niet geloven kan wordt hij een sprakeloze man. 4. De hemel spreekt, Maria hoort, zij geeft zich over aan dat woord. Daarom zal zij de moeder zijn van Gods geheim, een kindje klein! 2. Soms staat de hemel op een kier: een bode van de Heer komt hier, verrast ons met een blij bericht, en zet de aarde in het licht! 6. De hemel spreekt, de aarde lacht nu jong en oud een toekomst wacht! Maria zingt de woorden voor, wij stemmen in en zingen door! 3. Een engel spreekt een meisje aan, hij groet haar, noemt haar bij haar naam: God kiest jou als zijn liefste uit, voor Hem ben jij de ware bruid! 10. De hemel zingt de aarde voor. En samen vormen wij het koor dat God alleen de glorie zingt omdat zijn licht de nacht bedwingt! * Uitleg en vermaning, gevolgd door orgelspel Zusters en broeders, gemeente met een levende Heer, ‘Wês bliid, wês net bang!’ Advent is verwachten, de komst van Christus verwachten. In de aanstaande kerstnacht opnieuw geboren worden! Een engel spreekt een meisje aan, Hij groet haar, noemt haar bij haar naam! (NL 464:3) ‘Wês net bang! Wês bliid!’ De aankondiging door de engel Gabriël aan Maria vindt plaats te midden van onze menselijke werkelijkheid. Gods eeuwigheid (Zijn Logos) breekt in- en verschijnt op verrassende, aardse momenten. Het zijn van die kenmerkende kruispuntmomenten, waar hemel en aarde elkaar tegemoetkomen. Een engel verschijnt aan een meisje. Tijd, plaats en namen worden genoemd. Dat is niet alleen van toen (in onze samenkomsten zijn we niet enkel een historische kring), het gebeurt nu nog, wanneer je er oog, oor en hart voor geopend hebt. Het gebeurt nu nog … ! Er zijn getuigenissen van gewone mensen. Gods eeuwigheid verschijnt - en breekt in. 3 Het volgende verhaal heb ik in 2007 uit haar eigen mond opgetekend. In het waarnemen voor elkaar als voorgangers in de ring Dantumawoude raakte ik in de zomerse periode betrokken bij een afscheid. Wat er vooraf gebeurde: Haar man, op 88 jarige leeftijd is overleden in een verzorgingsflat te Drachten. De laatste 5 jaren heeft zij, zijn vrouw Aaltje, in steeds toenemende mate, voor haar man gezorgd. Zij is 85 jaar, een wat gebogen, lyts wyfke. Op een vrijdagmiddag hebben we, samen met drie van hun dochters, de afscheidsdienst voorbereid. De nacht daarna, van vrijdag op zaterdag vindt het volgende gebeuren plaats in Aaltje haar slaapkamer in de verzorgingsflat. In het begin van die nacht sliep ze een onrustige slaap. Ergens in de nacht wordt ze wakker (ze weet zich niet een tijdstip te herinneren). Er is licht in haar kamer, LICHT! terwijl ze geen lamp heeft aangedaan. Vlak naast haar ledikant staat een manspersoon die dit licht verspreidt. Ze ziet hem vanaf de borst en zijn hoofd. ‘Hij heeft géén baard’, zegt ze met een glimlach. De man spreekt tot haar: ‘ik neem de balk van u over, want het laatste eind draag ik’. De stem is duidelijk te verstaan. Nadat deze boodschap tot haar gesproken is valt er onmiddellijk een druk van haar schouders. Ze voelt zich verlost van een zware last en is blij. Niet een moment is ze bang geweest. Ze dacht bij zichzelf: ‘nu weet ik wat dragen van het kruis betekent’! De verschijning duurde ongeveer 3 á 4 minuten. Daarna is ze weer gaan slapen. Bij het ontwaken is het bevrijde, getrooste gevoel nog steeds sterk aanwezig. Ze is er van overtuigd dat deze verschijning haar de rest van haar leven zal bijblijven en zal steunen. In haar geloof is dit een verschijning van Jezus, omdat hij sprak over de balk en het dragen. Kort voor het begin van de afscheidsdienst in Rottevalle vertelt Aaltje mij dit verhaal. En dat ze zich na die nacht gesterkt voelt om haar geliefde man, met wie ze sinds 1945 getrouwd is, los te laten. In de week daarop volgend hebben we opnieuw contact in haar huiskamer en vertelt ze haar getuigenis uitgebreider. Zodat ik het vanmorgen aan u kan doorgeven. ‘Wês bliid, wês net bang! De ingel waard stjoerd nei in jongfaam. Naar een meisje in Galilea. Het gaat hier om een aankondiging, een annunciatie, van een bijzondere geboorte. Het gaat hier niet om biologie (de juiste chromosomen voor een verrassende conceptie), het gaat hier om theologie. Om het geheimenis van God in de wereld. Gods Geest als een bevrijdende werkelijkheid voor u en voor mij! In de Bijbelse verhalen zijn er meer van dergelijke, bijzondere geboorteverhalen te horen. Bijvoorbeeld bij Hagar (Gen.16), bijvoorbeeld met de oude Sara, zij die lacht (in Gen. 18). Bijvoorbeeld de onvruchtbare moeder van Simson, zij krijgt te horen van een engel: ‘jo sille swier wurde en in soan krije’ (Richteren 13: 3). Er klinken namen in dit Lucas 1 hoofdstuk, Lucas als de evangelist, naast Mattheüs, van het bekende geboorteverhaal. Daarmee vooruitwijzend op het optreden en de verkondiging van 4 deze man uit Nazaret, uit het geslacht van David, die de veelzeggende naam krijgt van Jezus. Een naam afkomstig van het Hebreeuwse jehosjoe’a, beter bekend als Jozua, Jesaja, Jesse … ! Deze naam betekent: ‘de Eeuwige bevrijdt!’ Die naam past wonderwel bij deze aangekondigde geboorte. ‘Kening oer it folk fan Jakob.’ Via de vader-timmerman Jozef, als nazaat van dit Judese koningshuis, is deze zoon een messiaanse koning; zijn koningschap kent geen einde. Zijn koningschap is geheel anders, niet als een heerser op de troon van Jeruzalem. Maar als een dienstknecht in de stegen en op de pleinen van Sion. Dat is het verwijzende aspect van die eenvoudige stal.., van herders..; dat er geen plaats in de herberg voor hen is. De engel Gabriël, deze ‘sterke man Gods’, kent een groot invoelingsvermogen (zou dat soms iets van die sterkte vertolken?). Er klinken als begroeting bemoedigende woorden: ‘Wês bliid Maria, Jo steane tige by God yn ‘e geunst, de Hear is mei jo’! ‘Gegroet Maria, je bent begenadigd, de Heer is met je’. Bij iemand in de gunst staan is genade; genade bij God betekent door zijn gunst overschaduwd worden … , ‘de kracht van de allerhoogste zal je als een schaduw bedekken’ (Luc.1:35). Zoals klinkt in die Keltische zegenbede: boven je, voor je, achter je, onder je, in je! We horen hierin een vooruitwijzing op die latere verheerlijking van Jezus op de berg, genade: ‘in wolk kaam as in skaad oer harren hinne’ (Luc. 9: 34). Uit die wolk klinkt een stem: ‘Dit is myn soan, myn ynleave Jonge, harkje nei Him!’ Hoor! (Marcus 9: 7). Het meisje, dat de engelenboodschap krijgt te horen, staat bij God groot in gunst! ‘ … Mar … , se waard kjel by dy wurden.’ ‘Ze schrok hevig’. Opnieuw volgt er een hemelse empathie bij de boodschapper: ‘wês net bang, Maria! Wees niet bang, God heeft je zijn gunst geschonken.’ Dan volgt de aankondiging van het zwanger worden. Welke gevoelens bewegen zich op de balans van uw innerlijke weegschaal? Gelatenheid? Afschuw? Angst? Boosheid? Blijdschap? Ynmoedich? (= vurig/ernstig) En gaat het gewicht van deze balans schokkerig heen en weer? Verschrikt om wat je zelf overkomt? Verstijfd door berichten over aanslagen op kinderen? Verheugd omdat je een kerstkaart krijgt met een boodschap die je raakt! Soms krijg je de ingeving: sluit de deuren … sluit de ramen … eind december lig ik met mijn hoofd ’t liefste diep onder de dekens, afgesloten van al die opgeklopte kerstboodschappen! Laten we onecht van echt onderscheiden; laten we de regenboog onderscheiden van al die schreeuwerige kleuren in folders en etalages. Laten we in ons gebed namen noemen van geliefden. Laten we in de gebeden voor kerst noemen wat ons dwarszit; de grijze luchten, waar we bang voor zijn. Maak ons open, Geest van God, voor het wonder van uw openbaring; zoals dat tevoorschijn kan komen in onrustige nachten. Het wonder van uw Zoon in de wereld, als een mensenkind ons tegemoet tredend. Voor jou! Voor mij! 5 Niet vals, niet plat, niet in een kort moment van één streepje verlichting, maar een hemelhoog juichende tijd van verwondering en vreugde, omdat die mensenzoon Messias, mensen bevrijdt! ‘Wês net bang! Wês bliid! Aarzeling van je stem wordt aangemoedigd om te gaan zingen. De hemel zingt de aarde voor. En samen vormen wij een koor dat God alleen de glorie zingt, Omdat zijn licht de nacht bedwingt! (NL 464: 10) … voorbij het duister! Amen (Jeugdclub, bijdrage van Vera) Fijne Kerstdagen! Het mooiste cadeau van de kerst is de liefde onder ons allen. De familie die in ons leven is gegeven. Mogen alle uren, dagen, maanden, jaren de zegen en liefde in ons allen voortvloeien. Mijn liefde voor jullie is oneindig. * Open ruimte, actuele informatie over het Zuid-Afrikaanse project Vreugdekinderen. * Vooraf het gedicht ‘Een trotse Palestijnse vrouw’ * Dank- en voorbeden, tussendoor zingen we NL 476: 1 en later 3; na het stil gebed zingen we biddend opnieuw vers 1 ‘Nu zijt wellekome ….’ 1. Nu zijt wellekome, Jesu, lieve Heer, Gij komt van alzo hoge, van alzo veer. Nu zijt wellekome van de hoge hemel neer. Hier al op dit aardrijk zijt Gij gezien nooit meer. Kyrieleis 3. Herders op den velde hoorden een nieuw lied, dat Jezus was geboren, zij wisten ’t niet. ‘Gaat aan gene straten en gij zult Hem vinden klaar. Bet’lem is de stede, daar is ’t geschied voorwaar.’ Kyrieleis. * Collecte voor de Vreugdekinderen Sinds 2011 ondersteunt onze gemeente een klein kindertehuis bij Bloemfontein in Zuid-Afrika, waar door hun ouders verstoten kinderen met hiv worden opgevangen. Geld blijft hier hard nodig. U kunt dit doel ook steunen door eenmalig of periodiek een bedrag over te maken naar de Doopsgezinde Gemeente; dat geld wordt dan van tijd tot tijd naar Zuid-Afrika overgemaakt. We beginnen met zingen wanneer de kiezels terug in de kerk zijn! 6 * Slotliet Minsken út it tsjuster rize Tuskentiden 137 oersetting van Eppie Dam 1. Minsken út it tsjuster rize, kommen út in wrâld yn nacht, ûnbestimd yn dreamen tize, tale hjir nei oare macht sykjend om in wurd sa nij as in stjer fan ljochtskyndei 2. Nacht wêrfan ’t de skiednis bearde Dat Hy berne waard dy ’t redt – Taal fan moarntyd yn ús earen, Himel op ús holle set. Eachferromjend wurd fan Jo, ‘t nije tiidrek dat is no. 3. Jo de glâns fan alle dagen, Siel en hertslach fan de tiid, Sille Jo ien tel ferdrage Dat ik weifal út jo ried? Jo dy ’t hjitten ha ‘Ik bin’ En ‘Ik meitsje nij begjin’. 4. Sis dat Jo ús net ûntsinke, Earste Stimme fan omheech, Wol wer oer jo skepping klinke. Wêrom binn‘ wy toar en leech, oan ‚e dea sa swier bekocht? Sprek ús iepen nei jo ljocht! * Zegenbede en het zingen van: Hear, wy freegje no, Jo seine op ús wei Hear, wy freegje Jo, wês mei ús eltse dei (2x) Amen Mededelingen Kerststalletjes in Sneek In de doopsgezinde kerk aan de Singel 28 in Sneek is een tentoonstelling van kerststalletjes. Deze omvat zo’n 40 kerststallen uit verschillende landen en tijden. Deze tentoonstelling is gratis te bezoeken op 20 december en 22-24 december van 14.00 tot 16.00 uur. Op zaterdag 20 december is er voor de kerk ook een levende kerststal. Zondag 21 december, 15.45 uur is er een familie-adventsviering onder leiding van Ds. S. van der Linden. Het accordeonensemble van dirigent Reinou van der Veen en organist Bob Pruiksma verzorgen de muziek. De zondagsschool zal in de dienst het spel spelen van het zigeunermeisje Jowena en de eigenwijze accordeon. U bent van harte welkom! Harmen Ament Wandeling Op maandag 29 december wordt weer de nu traditionele Na-Kerst kuiertocht gehouden rondom de vermaning van Damwoude (Doniaweg 34). De middag begint om 13.30 uur en wordt na een korte overdenking om 16.00 uur afgesloten. Aanmelding is niet nodig, maar wel prettig vanwege de catering. Aanmelding graag bij Bertus de Haan, 058-2801286, [email protected] 7
© Copyright 2024 ExpyDoc
