Bekijk een voorbeeld van de folder als pdf

Opsporing van dikkedarmkanker
Meer weten over kankerpreventie?
Dit zijn de meest voorkomende klachten bij dikkedarmkanker:
Het Wereld Kanker Onderzoek Fonds geeft ook informatie
over de preventie van andere soorten kanker. Tevens
hebben we brochures, kookboekjes en andere hulpmiddelen
ontwikkeld die u helpen uw risico op kanker te verlagen door
een gezonde eet- en leefstijl. Kijk op onze website
www.wcrf.nl voor meer informatie. U kunt ook een e-mail
sturen naar [email protected].
 Bloed bij de ontlasting
Een (plotseling) veranderde stoelgang; verstopping of
juist diarree of een verandering in frequentie
 Aanhoudende buikpijn
 Aanhoudende vermoeidheid
 Het gevoel dat de darm niet volledig wordt geleegd
 Onverklaarbaar gewichtsverlies
 Bloedarmoede
Als u bloed opmerkt in uw ontlasting, dan is het verstandig
om een afspraak te maken met uw huisarts. Voor de
andere klachten geldt dat het belangrijk is om naar de
huisarts te gaan, als ze langer dan twee weken aanhouden.
Uw huisarts kan inschatten of er reden is voor verder
onderzoek. Onthoud dat veel symptomen vaak een
onschuldige oorzaak hebben.
Meer weten over dikkedarmkanker?
Bezoek dan de website www.darmkanker.info van de Maag
Lever Darm Stichting, of vraag uw huisarts om informatie.
Bevolkingsonderzoek darmkanker
Dikkedarmkanker is een van de best behandelbare
vormen van kanker, mits het vroeg wordt ontdekt. Daarom
is vroege opsporing van levensbelang. De minister van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft besloten om vanaf
2013 een landelijk bevolkingsonderzoek naar darmkanker
in te voeren. De invoering van het bevolkingsonderzoek
betekent dat vanaf 2013 alle Nederlanders tussen de 55
en 75 jaar elke twee jaar een oproep krijgen om ontlasting
in te leveren. Deze wordt gecontroleerd op bloedsporen.
Bloedsporen kunnen eventueel wijzen op darmkanker,
maar kunnen ook een andere oorzaak hebben. Wanneer u
bloedsporen bij de ontlasting heeft, zal verder onderzoek
naar de oorzaak van de bloedsporen worden aangeboden.
Kijk voor meer informatie over dit bevolkingsonderzoek
op de website www.dikkedarmkankerpreventie.nl of op de
website www.bevolkingsonderzoekdarmkanker.nl van het
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
informatie actueel aan de hand van de resultaten van het
Continuous Update Project (CUP). In dit project wordt nieuw
onderzoek continu geanalyseerd en beoordeeld.
Over het Wereld Kanker Onderzoek Fonds
Ons werk
Het Wereld Kanker Onderzoek Fonds is specialist op het
gebied van kankerpreventie door gezonde voeding en leefstijl.
Wij zetten ons in voor een toekomst met minder kanker.
Onze unieke doelstelling
Mensen helpen keuzes te maken in hun voedingspatroon en
leefstijl die het risico op kanker verlagen.
Onze missie
Hoe wij deze doelstelling verwezenlijken:
 Financieren van wereldwijd baanbrekend wetenschappelijk
onderzoek naar de relatie tussen voeding, voedingspatroon, lichaamsbeweging, lichaamsgewicht en kanker.
 Verzamelen en analyseren van al het onderzoek naar
kankerpreventie en op basis daarvan conclusies trekken
waardoor betrouwbare voorlichting mogelijk is.
 Geven van voorlichting over kankerpreventie waardoor
mensen gezonde en weloverwogen keuzes kunnen maken.
Onze informatie over kankerpreventie
De informatie in deze folder is gebaseerd op de meest
uitgebreide analyse van wetenschappelijk onderzoek naar
de preventie van kanker die ooit is gedaan. Wij houden deze
Het CUP bouwt voort op het wetenschappelijke rapport Food,
Nutrition, Physical Activity, and the Prevention of Cancer: a
Global Perspective uit 2007 van het inter-nationale World
Cancer Research Fund (WCRF) netwerk. Het rapport is nog
steeds de meest gezaghebbende bron op het gebied van
kankerpreventie. Verder worden onze brochures regelmatig
geactualiseerd en gecontroleerd door deskundigen.
Onze informatie over kankerpreventie richt zich op de
Nederlandse bevolking in het algemeen. De informatie is
niet bedoeld voor personen die op doktersvoorschrift een
dieet volgen of speciale behoeften hebben op het gebied van
voeding en leefstijl. Wij geven geen medisch advies; schakel
hiervoor uw arts in.
Het wereldwijde World Cancer Research Fund netwerk
Het Wereld Kanker Onderzoek Fonds is lid van het wereldwijde World Cancer Research Fund (WCRF) netwerk. Dit
netwerk is een internationaal samenwerkingsverband van
charitatieve instellingen die zich richten op de preventie van
kanker door een gezonde voeding en leefstijl.
Steun ons werk
Onze voorlichtings- en wetenschappelijke programma’s
worden uitsluitend gefinancierd door giften van het publiek.
Wij ontvangen geen overheidsgelden en zijn geheel
zelfstandig. Wij zijn door de Belastingdienst aangemerkt als
Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI).
Wilt u het werk van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds
steunen? Maak dan uw gift over op giro 2127.
Alvast hartelijk dank!
Aanbevelingen ter preventie van kanker
De preventie van
1. Zorg voor een zo laag mogelijk gewicht en een slanke taille, maar vermijd ondergewicht.
2. Beweeg iedere dag minimaal 30 minuten.
3. Eet minder calorierijk voedsel en drink weinig suikerrijke
dranken.
4. Eet veel groenten, fruit, volkorenproducten en peulvruchten
en varieer zo veel mogelijk.
5. Eet minder rood vlees (zoals rund- en varkensvlees) en eet
liever geen bewerkt vlees (zoals ham, spek of salami).
6. Drink liever geen alcohol. Als u wel alcohol wilt drinken, neem dan per dag niet meer dan 1 glas (voor vrouwen) of 2 glazen (voor mannen).
7. Eet minder zout of gezouten voedsel.
8. Vertrouw niet op voedingssupplementen om u tegen kanker
te beschermen.
Dikkedarmkanker
Aanbevelingen voor specifieke groepen
9. Geef baby’s de eerste zes maanden uitsluitend borstvoeding.
Dat is het beste voor moeder en baby. Geef daarna
aanvullende vloeibare en vaste voeding.
10. Als u kanker heeft gehad en de behandeling is beëindigd, volg dan de aanbevelingen voor de preventie van kanker op.
En natuurlijk… niet roken.
Stichting Wereld Kanker Onderzoek Fonds maakt deel uit van het
wereldwijde World Cancer Research Fund (WCRF) netwerk.
Stichting Wereld Kanker Onderzoek Fonds (WCRF NL)
Postbus 15444, 1001 MK Amsterdam
Email: [email protected]
Tel: 020 344 95 95
Registratienummer K.v.K.
Website: www.wcrf.nl
Amsterdam 41213794
Geef kanker geen kans
© 2012 Wereld Kanker Onderzoek Fonds / WHE W09 DD
Geef kanker geen kans
Dikkedarmkanker komt in Nederland veel voor.
Per jaar krijgen zo’n 12.750 mensen deze
diagnose. Het treft zowel mannen als vrouwen.
Onderzoek toont aan dat voeding en leefstijl
een grote rol spelen bij het ontstaan van
dikkedarmkanker. Dit betekent dat we zelf iets
kunnen doen om ons risico op deze vorm van
kanker te verlagen.
Wat is dikkedarmkanker?
Kanker is een verzamelnaam voor meer dan 200 ziekten
die in verschillende delen van ons lichaam voorkomen.
De verschillende soorten kanker hebben één gemeenschappelijk kenmerk, namelijk een ongeremde deling van
lichaamscellen.
Maag
Dunne darm
Colon
Dikke darm
Endeldarm
De darm is onderdeel van ons spijsverteringsstelsel en
bestaat uit twee delen: de dunne darm en de dikke darm.
De meeste vormen van darmkanker bevinden zich in de
dikke darm. De dikke darm bestaat uit de blinde darm,
het colon (de karteldarm) en de endeldarm (rectum).
Dikkedarmkanker wordt ook wel colorectale kanker
genoemd. Ongeveer 20% van de mensen met darmkanker
heeft een tumor in de endeldarm: endeldarmkanker. Bij
80% van de patiënten zit de tumor hoger in de dikke darm:
dikkedarmkanker.
Verlaag uw risico op dikkedarmkanker
Dikkedarmkanker kan ontstaan als lichaamscellen
beschadigen en zich ongeremd gaan delen. Deze cellen
kunnen uitgroeien tot een tumor. Op den duur kunnen
cellen van een tumor losraken en via het bloed of de
lymfebanen door het lichaam uitzaaien. Kanker is een
ingewikkelde ziekte en veel verschillende factoren spelen
een rol bij het ontstaan van kanker. Drie zeer belangrijke
factoren die een rol spelen zijn ons voedingspatroon, onze
hoeveelheid lichaamsbeweging en ons lichaamsgewicht.
Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat er een duidelijk
verband is tussen het ontstaan van dikkedarmkanker en
een ongezonde voeding en leefstijl. De onderzoeksresultaten laten zien dat we stappen kunnen nemen om
het risico op dikkedarmkanker te verlagen. Maak daarom
de volgende gezonde keuzes voor uw dikke darm:
Onze spijsvertering
Ons voedsel komt via de slokdarm in de maag en gaat
vervolgens naar de dunne darm. Hier wordt het grootste
deel van het voedsel verteerd en opgenomen in het bloed.
Het deel dat niet verteerd kan worden (met name vezels),
komt terecht in de dikke darm. Hier vindt de laatste fase
van de spijsvertering plaats. Het deel van de dikke darm
dat colon wordt genoemd absorbeert het overgebleven
vocht en de voedingsstoffen. Als laatst verplaatsen de
onverteerbare etensresten zich naar de endeldarm en
verlaten via de sluitspier (anus) het lichaam.
Wie lopen het grootste risico?
Dikkedarmkanker komt in Nederland veel voor. Het staat
namelijk op de derde plaats van meest voorkomende
kankersoorten, na borstkanker en huidkanker. Positief
nieuws is dat dikkedarmkanker een vorm van kanker is
waar we zelf veel aan kunnen doen om het te voorkomen.
Het is onmogelijk om bij het ontstaan van dikkedarmkanker één factor als oorzaak aan te wijzen. Bij
het ontstaan van
dikkedarmkanker spelen
namelijk veel factoren
een rol, zoals hormonen,
afweersysteem
en erfelijkheid. Maar
wetenschappelijk onderzoek
wijst ook uit dat wat we
eten en de manier waarop
we leven een grote rol
spelen bij het ontstaan van
dikkedarmkanker.
Risicofactoren leefstijl

Weinig vezelrijk voedsel eten

Weinig bewegen

Veel rood en bewerkt vlees eten

Overgewicht (BMI* 25-30) of obesitas
(BMI >30) hebben

Alcohol drinken

Roken
Overige risicofactoren

Leeftijd. Kanker treft voornamelijk oudere mensen. Dit geldt ook voor dikkedarmkanker. Deze vorm
van kanker komt voornamelijk voor bij mensen van
50 jaar en ouder.

Erfelijkheid. Een of meer personen in de familie
met dikkedarmkanker.

Darmaandoeningen zoals darmpoliepen of een
chronische darmontsteking.
* BMI staat voor Body Mass Index. Met deze index berekent u
of uw gewicht in verhouding tot uw lichaamslengte binnen een
gezond bereik ligt. Bereken uw BMI online: www.wcrf.nl/BMI
Zijn één of meerdere bovenstaande risicofactoren op u
van toepassing? Dit betekent niet direct dat u dikkedarmkanker zult krijgen. Het betekent wel dat u een hoger
risico dan gemiddeld heeft. Belangrijk is te weten dat u
zelf uw risico kunt verlagen door uw eet- en leefwijze aan
te passen.
Eet veel groente, fruit en volkorenproducten
Eet meer volkorenproducten (zoals volkorenbrood
en -pasta), peulvruchten (zoals bonen en linzen) en
groente en fruit. Deze producten bevatten veel vezels
en houden uw spijsverteringsstelsel gezond. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat vezels en andere
voedingsstoffen uit plantaardig voedsel het risico op
dikkedarmkanker kunnen verlagen.
Kom in beweging
Iedere vorm van lichaamsbeweging verlaagt het risico
op kanker. Zo zorgt lichaamsbeweging ervoor dat u
calorieën verbruikt en minder snel in gewicht aankomt.
Beweging helpt uw lichaam ook om uw voedsel snel te
verteren. Hierdoor blijven er minder lang schadelijke
verteringsstoffen in de darm aanwezig. Beweeg
daarom elke dag minimaal 30 minuten.
Eet niet teveel rood vlees en geen bewerkt vlees
Wetenschappers hebben een duidelijk verband
gevonden tussen het eten van rood vlees en het
ontstaan van dikkedarmkanker. Rood vlees bevat de
stof heem die schade kan veroorzaken aan de wand
van de dikke darm. Eet per week niet meer dan 500
gram (gewicht na bereiding) rood vlees. Rood vlees
is onder meer rund-, varkens- en lamsvlees.
Voor het eten van bewerkt vlees is er geen veilige
hoeveelheid gevonden waarbij het risico op dikkedarmkanker niet wordt verhoogd. ‘Bewerkt vlees’ zijn
vleesproducten die zijn gerookt, gezouten of anderszins geconserveerd, bijvoorbeeld door de toevoeging
van conserveringsmiddelen. Denk aan ham, salami,
spek, worst en veel vleeswaren. Eet bewerkt vlees dus
liever niet.
Behoud of verkrijg een gezond gewicht
Door gezond te eten en voldoende te bewegen,
behoudt of verkrijgt u makkelijker een gezond gewicht.
Onderzoek wijst uit dat overgewicht en obesitas de
kans op dikkedarmkanker aanzienlijk vergroten. Met
name lichaamsvet opgeslagen rond de taille vormt
een grote risicofactor. Hierdoor maakt het lichaam
meer hormonen aan die in verband worden gebracht
met een verhoogd risico op kanker. Streef daarom
naar een gezond gewicht door voldoende te bewegen
en gezond te eten.
Drink geen alcohol
Alcohol kan waarschijnlijk het DNA beschadigen en op
deze manier leiden tot kanker. Als u toch alcohol wilt
drinken, beperk het aantal glazen dan tot 2 per dag
voor mannen en 1 per dag voor vrouwen. Houd een
aantal dagen per week alcoholvrij.
Wetenschappers schatten dat we in westerse landen zo’n 40% van de gevallen van dikkedarmkanker
kunnen voorkomen door gezond te eten, veel te bewegen en een gezond gewicht te behouden.