agendapunt 3.a.3 1158857 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden DUURZAAM WATERBEHEER LANGE STUKKEN Portefeuillehouder Datum Aard bespreking Afstemming Berg, A. van den 14 oktober 2014 Besluitvormend BBC/WHH WTB/PB BBC/RPV 1 37900 Bijlagen Zaaknummer Gremia Datum Aard D&H 14-10-2014 H Advies/ besluit (Geen) Parafering Geparafeerd door: Tekke, R.M.H. Gevraagd besluit College van Dijkgraaf en Hoogheemraden 14-10-2014 1. kennis te nemen van de voorlopige resultaten van het 3 Di onderzoek Duurzaam waterbeheer Lange Stukken; 2. de resultaten te betrekken in de advisering van de gemeente Westland inzake subsidieaanvragen voor het vergraven van watergangen in het kader van de regeling Poelzone; 3. het vasthouden van hemelwater op de glastuinbouwbedrijven uit te dragen als een zinvolle vrijwillige bijrage van de tuinder aan het beperken van wateroverlast. Besluit College van Dijkgraaf en Hoogheemraden 14-10-2014 Duurzaam Waterbeheer Lange Stukken, resultaten en advies 1. Probleemstelling – context In de greenport Westland-Oostland zal de komende jaren een grote modernisering van de glastuinbouw plaatsvinden in het gebied Lange Stukken, onderdeel van de Poelzone, gemeente Westland. Om de processen van planvorming en advisering aan tuinders beter te ondersteunen, inhoudelijk en procesmatig, is er met behulp van het 3 Di instrumentarium een onderzoek uitgevoerd naar de waterhuishouding in het gebied in relatie tot de schaalvergroting van bedrijven. Daarbij wordt aangesloten bij de processen van planvorming en advisering die de gemeente initieert als stimulering van herstructurering. Het onderzoek is gesubsidieerd door de provincie Zuid Holland. De gemeente Westland en het consortium 3Di dragen financieel bij. 2. Beoogd effect Beoogd wordt de doorwerking van het 3Di onderzoek Duurzaam waterbeheer Lange Stukken in de herstructureringsprocessen in het glastuinbouwgebied Lange Stukken te bevorderen. Dit loopt via de advisering van Delfland aan de gemeente Westland inzake subsidieaanvragen uit de regeling Poelzone voor het dempen en vergraven van watergangen. Het aanbieden van deze eerste resultaten loopt vooruit op de definitieve rapportage van het onderzoek Duurzaam waterbeheer Lange Stukken. Dit is gedaan zodat de uitkomsten toch nog kunnen doorwerken in de najaarstranche van de regeling Poelzone (openstelling van 26 sept tm 10 oktober 2014). Het gebied Lange Stukken maakt deel uit van het boezemland van Delfland. De inzichten uit het onderzoek betreffen de waterstructuur in relatie tot de bedrijfsvoering, met name de omgang met hemelwater. Gebleken is dat het vasthouden van hemelwater op het bedrijf tijdens de bui effectief is om de belasting van de primaire boezemkanalen en het boezemgemaal te beperken. Dit zorgt ervoor dat de grenzen van het systeem minder snel worden bereikt en het gebied beter bestand is tegen de gevolgen van klimaatverandering. Beoogd wordt dit inzicht bij ondernemers te verspreiden zodat zij op vrijwillige basis het ontwerp van hun bedrijf en de bedrijfsvoering hierop afstemmen. 3. Kernboodschap Ondernemers in het gebied Poelzone kunnen bijdragen aan een duurzamer waterbeheer door bij nieuwbouw op vrijwillige basis voorzieningen te treffen voor een duurzame toekomst en door de bedrijfsvoering zo in te richten dat hemelwater op de bedrijven wordt vastgehouden. Door dit op termijn gebiedsdekkend te doen in combinatie met versterking van de waterstructuur is het gebied beter bestand tegen de gevolgen van klimaatverandering. 4. Historie - eerdere besluitvorming Beleidsdocument DMSnummer/zaaknummer Vastgesteld VV 16 dec 2010 Bijstelling projecten Westland DMS kenmerk 915861 16 dec 2010 Bijlage 9 bij VV 16 dec 2010 DMS kenmerk 917775 Bijlage 10 bij VV 16 dec 2010 DMS kenmerk 917776 D&H voorstel van 25-10-2011 Tenderregeling herstructurering Poelzone DMS kenmerk 969782 25 okt 2011 Brief aan gemeente Westland inzake de regeling DMS kenmerk 973728 15 september 2011 Poelzone Subsidieaanvraag bij PZH DMS kenmerk 1119069 24 februari 2014 Subsidiebeschikking PZH DMS kenmerk 1140546 6 juni 2014 5. Regelgeving en Beleid Het wettelijk kader wordt gevormd door de Waterschapswet, de Waterwet en de provinciale Waterverordening. Het Activiteitenbesluit is van toepassing op een tuinbouwbedrijf. Het onderzoek past in het innovatiebeleid van Delfland en draagt bij aan de doelstellingen vanuit de Waterwet en de Provinciale Verordening. 6. Financiën Het kennis nemen van de uitkomsten van het onderzoek Duurzaam waterbeheer Lange Stukken en het adviseren van de gemeente Westland is onderdeel van reguliere processen en brengt geen kosten met zich mee. Het uitdragen van het belang van vasthoudmaatregelen op glastuinbouwbedrijven kan onderdeel worden van de reguliere adviesprocessen van gemeente en Delfland. Relevant communicatiemateriaal kan worden geleverd vanuit diverse pilots. 7. Duurzaamheid Het onderzoek Duurzaam waterbeheer Lange Stukken heeft duidelijk gemaakt hoe de structuur van het watersysteem zich duurzaam kan ontwikkelen en hoe keuzes op bedrijven ervoor kunnen zorgen dat het watersysteem minder belast wordt zodat het toekomstbestendiger wordt. 8. Organisatorische en personele consequenties nvt 9. OR/GO Nvt. 10. Risico- en beheersmaatregelen Risico Gemeente Westland legt advies naast zich neer Ondernemers die subsidie ontvangen vanuit de regeling Poelzone houden zich niet aan de voor waarden van de subsidie. 2 Beheersmaatregel Ambtelijk en bestuurlijk bespreken De Tenderregeling geeft als voorwaarde voor de subsidie dat de werkzaamheden vergunbaar moeten zijn. Delfland is het bevoegd gezag ten aanzien van het dempen en graven van watergangen en is gehouden handhavend op te treden bij het overtreden van vergunningvoorschriften. Als vast komt te staan dat de ondernemer niet handelt conform vergunningvoorschriften, dan is de situatie daarmee ook in strijd met de subsidievoorwaarden. Hierdoor ontstaat een situatie dat de subsidie (deels) achteraf door de ondernemer moet worden terugbetaald. Vanwege de betrokkenheid van Delfland bij de Tenderregeling bestaat de kans dat Delfland betrokken raakt bij dit financiële risico. Delfland communiceert expliciet dat het aangaande de subsidie een adviserende rol heeft en dat op de aspecten waar Delfland wel bevoegd gezag is, publiekrechtelijke bevoegdheden ten allen tijde kunnen worden ingezet. 11. Communicatie (in- en extern) Delfland zal de gemeente Westland informeren dat het de uitkomsten van dit onderzoek als basis zal nemen voor adviezen inzake subsidieaanvragen uit de regeling Poelzone. 12. Bekendmaking en vervolgprocedure - 13. Bespreking in het Bestuurlijk overleg met de gemeente Westland op 29 oktober 2014. Advisering op subsidieaanvragen op grond van de regeling Poelzone voor het vergraven van watergangen tijdens het reguliere VCO overleg. Bevoegd orgaan College van dijkgraaf en hoogheemraden. 14. Toelichting Ad 1. Kennis te nemen van de voorlopige resultaten duurzaam waterbeheer Lange Stukken Het 3Di onderzoek Duurzaam waterbeheer Lange Stukken is medio juni van dit jaar gestart. Doel van het project is mogelijkheden te verkennen om het watersysteem in het gebied lange Stukken te verduurzamen, beter de functies te laten ondersteunen en robuuster te maken met betrekking tot de (economische) ontwikkeling van het gebied. Lange Stukken is onderdeel van de Poelzone en maakt deel uit van het boezemland van Delfland. Poelzone Ca 100 ha 1% van het boezemland 3 Figuur 1: boezemland en gebied Poelzone 3Di Het project maakt gebruik van het instrumentarium van 3Di en levert daarmee ook voor de verdere ontwikkeling van 3Di waardevolle inzichten. Voor dit project is de rekenkern van 3Di geschikt gemaakt voor de situatie van glastuinbouw. De interactieve digitale kaart is gebruikt voor analysesessies intern en met gebiedspartijen (gemeente Westland, gebiedsbemiddelaar, adviseurs en ondernemers). Ervaringen Ondanks de krappe voorbereidingstijd is het mogelijk gebleken om het tempo van de gebiedspartijen (dat bepaald wordt door de openstelling van de tenderregeling Poelzone) bij te houden. De digitale ontwerptafel is een heel duidelijk en overtuigend instrument. De waterhuishoudkundige processen waren zeer herkenbaar. Bewust is de normale droog weer situatie gesimuleerd inclusief de lozingen en onttrekkingen voor bedrijfsprocessen. Dit gaf veel vertrouwen in het model en in de uitkomsten van de modellering van een mogelijke toekomstige inrichting van het gebied. De interactiviteit moet echter nog verder ontwikkeld worden. In het vierde kwartaal van dit jaar zal er een evaluatie plaatsvinden met alle partijen om het werkproces van herstructurering glastuinbouw en de samenwerking tussen Delfland en de gemeente Westland op het thema water te bespreken en om de inzet van het instrumentarium in dit werkproces te evalueren. Waterhuishoudkundige inzichten De modellering van de huidige situatie heeft allereerst inzichten opgeleverd over het huidig waterhuishoudkundige functioneren van het gebied. Bij extreme neerslag en volle bassins wordt het open watersysteem zwaar belast. Het stelsel van primaire boezemkanalen en gemalen, in dit geval de Monstersche vaart en het gemaal van der Burg, kan deze toevoer niet verwerken. In het gebied Lange Stukken stijgen de waterstanden, maar ook in de wijde omgeving omdat alle boezemwateren met elkaar in verbinding staan. - Het gebied biedt beperkte mogelijkheden voor ecologische ontwikkeling: Doodlopende haarvaten zijn waardevol voor de aquatische ecologie onder de voorwaarden dat er geen bedrijfslozingen of onttrekkingen op plaatsvinden, de inrichting is aangepast en het bijbehorende onderhoud wordt uitgevoerd. Bij het modelmatig wijzigen van de inrichting met oog op herstructurering zien we de volgende effecten: - Bredere sloten langs de toekomstige grotere glastuinbouwbedrijven betekenen dat lozingen en onttrekkingen van oppervlaktewater ten behoeve van de bedrijfsvoering relatief beter kunnen worden gefaciliteerd, zowel kwantitatief als uit oogpunt van waterkwaliteit. Daarmee wordt het systeem minder kwetsbaar. De schaal van de watergangen is beter afgestemd op die van de glastuinbouwbedrijven en daarmee samenhangende voorzieningen zoals bassins - Het opheffen van haarvaten en het teruggraven van het gedempte water zodanig dat bredere watergangen ontstaan leidt tot een versnelde afvoer richting de boezemkanalen en het boezemgemaal. Dit komt omdat haarvaten veel meer weerstand over bodem en oevers leveren dan grotere watergangen. Dit verscherpt de noodzaak om de afvoer richting gemaal te beperken. - Het zorgen voor afvoervertragende maatregelen op de glastuinbouwbedrijven (“vasthouden”) ontlast het watersysteem bij extreme neerslag. 4 - Vasthouden van neerslag in de orde van 15 mm (piekreductie) heeft al een significant effect op de vermindering van de kans op wateroverlast. Als op termijn alle bedrijven dit toepassen dan zorgt dit ervoor dat het watersysteem robuuster wordt en dat de effecten van klimaatveranderingen kunnen worden opgevangen. Waterkwaliteit De huidige glasopstanden zijn zwaar verouderd en milieutechnisch is de situatie versnipperd en niet ideaal. Door de sloop van oude kassen en vervanging door nieuwbouw zal de beheersing van alle bedrijfsprocessen verbeteren en de waterkwaliteit naar verwachting verbeteren. De effecten van warmte en koudelozingen die specifiek in dit gebied plaatsvinden (vanwege de teelten) worden in de nieuwe situatie gedempt als de ontvangende watergangen verbreed zullen worden. Indien de ondernemers het vrijwillig vasthouden van hemelwater op het bedrijf inderdaad bij nieuwbouw gaan toepassen dan heeft dit de volgende gevolgen voor de waterkwaliteit: Toepassing van het concept dynamische inzet van gietwaterbassins betekent dat condenswater niet op het bassin mag worden geloosd. Delfland controleert dit voordat een tuinder toegang krijgt tot het dashboard bassinbeheer. Toepassing van halfdoorlatende verhardingen bij parkeerplaatsen en van greppels of grindkoffers voor het opvangen van overspattend hemelwater van het kasdek leidt tot een bodempassage van het hemelwater. Dit is goed voor de waterkwaliteit. Ad 2. De resultaten als basis te nemen voor de beoordeling van subsidieaanvragen uit de regeling Poelzone voor het vergraven van watergangen Het onderzoek is bewust opgezet als een pilot, of te wel het ontwikkelen van nieuw instrumentarium en een nieuwe manier van werken in de context van echte herstructureringsprocessen. Vanaf de start van het project zijn de gebiedsbemiddelaar en ondernemers en adviseurs uit het gebied betrokken bij het project. De uitkomsten worden meegenomen bij de uitwerking van plannen en het voorbereiden van aanvragen uit de regeling Poelzone voor het vergraven van watergangen. Daarom wordt voorgesteld om de voorlopige uitkomsten van het onderzoek als basis voor de beoordeling van subsidieaanvragen te nemen. Ad 3 Het vasthouden van hemelwater op glastuinbouwbedrijven uit te dragen als een zinvolle vrijwillige bijdrage van de tuinder aan het voorkomen van wateroverlast Afvoercapaciteit boezemstelsel beperkt Een van de waterhuishoudkundige uitkomsten is dat bij extreme neerslag er een grote toevoer van water van de glastuinbouwbedrijven naar de boezemwatergangen is. Dit is uit de praktijk ook al bekend. Om deze reden is destijds in het ABC programma een vergroting van het boezemgemaal van der Burg en van de aanvoercapaciteit naar het gemaal opgenomen. Inmiddels is het gemaal vergroot en is er meer duidelijkheid over de andere maatregelen. - - Met betrekking tot de maatregelen “Verbreden Vlotwatering” en “Verbreding Monstersche Vaart” heeft Delfland in december 2010 (VV 16 dec 2010 Bijstelling projecten Westland) besloten deze niet als zodanig uit te voeren maar te vervangen door het beschoeien van de watergangen. Hierdoor zijn hogere snelheden toelaatbaar en kan meer water worden aangevoerd naar gemaal van der Burg. Met de provincie zijn afspraken gemaakt over verbreding van het doorstroomprofiel van de Vlotvaartbrug. Met de gemeente Westland zijn afspraken gemaakt over de realisatie van vispaaiplaatsen en natuurvriendelijke oevers langs de Vlotwatering en Monstersche vaart en zijn planologische afspraken gemaakt. Hiermee is de aanvoercapaciteit weliswaar vergroot, het moge duidelijk zijn dat hier wel grenzen aan zijn. Duurzaam waterbeheer betekent dan ook zodanig omgaan met hemelwater 5 dat deze grenzen niet bereikt worden, ondanks de verwachte toename van zware neerslag als gevolg van klimaatverandering. Vasthouden van hemelwater op glastuinbouwbedrijven draagt bij aan duurzaam waterbeheer Met behulp van het 3 Di model is gebleken dat het vasthouden van hemelwater op de glastuinbouwbedrijven ervoor zorgt dat de grenzen van het systeem minder snel worden bereikt. Hoe dit vasthouden van hemelwater kan gebeuren wordt momenteel in een aantal pilots onderzocht (Dynamische inzet gietwaterbassins, waterbergende kasdaken, infiltratie van hemelwater). Mogelijk zijn nog andere methoden denkbaar. Voorstel is om de wenselijkheid van het vasthouden van hemelwater uit te dragen en ondernemers in de Poelzone die herstructureren uit te nodigen om hier een bijdrage aan te leveren. Het gaat om een vrijwillige bijdrage vanuit het uitgangspunt dat samenwerking tussen de glastuinbouwsector en de overheden leidt tot minder hoge maatschappelijke en economische kosten van het waterbeheer in het gehele gebied. 15. Bijlagen Vertrouwelijke bijlage 6 Alleen in te vullen indien het een VV-voorstel betreft ** = in te vullen door team Bestuur Kenmerk VV : …** Vergaderdatum : … Beleidsveld : … Agendapunt : …** De Verenigde Vergadering van Delfland, op voordracht van dijkgraaf en hoogheemraden van …(datum collegevergadering), kenmerk …(BIS-zaaknummer D&H besluit); gelezen het positieve/negatieve …(bij ondertekening doorstrepen wat niet van toepassing is) advies van de commissie(s) …(commissie noemen); overwegende dat: … (motiveer het besluit, waarom wordt dit besluit genomen). Gelet op: … artikel 84 van de Waterschapswet (bij D&H-voostellen); artikel 77 van de Waterschapswet (bij VV-voorstellen); alle andere wetgeving (zoals KRW, NBW, verordening Zuid-Holland, delegatiebesluit etc.; Besluit: … Dit moet in overeenstemming zijn met het ontwerpbesluit (ontwerpbesluit kopiëren). Aldus besloten in de openbare vergadering van …(datum) De Verenigde Vergadering voornoemd, de Secretaris, de Voorzitter, mr. drs. P.I.M. van den Wijngaart mr. M.A.P. van Haersma Buma 7
© Copyright 2024 ExpyDoc