Comfortabel binnenklimaat door innovatief

Comfortabel binnenklimaat door innovatief
ventilatieconcept (4)
In veel Nederlandse schoollokalen is de kwaliteit van het binnenmilieu onder de maat.
Dit komt niet alleen voor bij bestaande scholen, ook in nieuwbouw scholen is het
binnenmilieu vaak niet in orde.
In de praktijk wordt er vaak niet voldaan aan de regelgeving op het gebied van ventilatie. In
dit vierde en laatste deel van deze artikelreeks wordt MuzeRijk in de wijk Bitswijk te Uden
belicht.
In opdracht van de gemeente is door DAT een ontwerp gemaakt voor een nieuwe
multifunctionele accommodatie in de wijk Bitswijk te Uden. In MuzeRijk komen twee
scholen, kinderopvang, sportfaciliteiten, een grand café, activiteitenruimtes en woningen voor
starters en ouderen. DAT ontwierp hiervoor een woongebouw en de eigenlijke MFA voor alle
andere genoemde functies. Op de dakverdieping van de MFA komen daarnaast vier
zorgappartementen. MFA MuzeRijk is onlangs opgeleverd.
Natuurlijke toevoer via plenum en geperforeerd plafond
Het gebouw is voorzien van natuurlijke toevoer van ventilatielucht via elektronisch gestuurde,
zelfregelende roosters en mechanische CO2-gestuurde afzuiging. De roosters zijn aangebracht
boven de ramen, zodat de lucht in het plenum boven het verlaagde plafond binnenkomt. Het
verlaagde plafond bestaat uit geperforeerde plafondpanelen. Doordat de perforaties klein en
verspreid zijn over het gehele plafond, komt de lucht met een zodanig lage snelheid het
leslokaal binnen, dat geen tocht veroorzaakt wordt. Daarnaast wordt de lucht in het plenum
voorverwarmd door warmte uit de constructievloer.
Geen extra verwarming van toevoerlucht
Bijzonder aan dit concept is dat geen extra verwarmingscapaciteit ter plaatse van de
toevoerroosters nodig is om tocht te voorkomen. De verwarmingscapaciteit van de
vloerverwarming is voldoende om de totale warmteverliezen te dekken. Normaliter is
natuurlijke toevoer lastig te combineren met (alleen) vloerverwarming vanwege mogelijke
tochtproblemen, maar ook omdat een vloerverwarmingssysteem te weinig capaciteit heeft om
de transmissie- én hoge ventilatieverliezen van een leslokaal op te vangen.
Het ventilatiesysteem dat in dit voorbeeld wordt toegepast maakt maximaal gebruik van de
thermische massa van de vloeren, waardoor het warmteverlies door ventilatie wordt
uitgespreid over 24 uur. Hierdoor hoeft geen rekening gehouden te worden met het
momentane warmteverlies bij maximale ventilatiecapaciteit, maar kan van een gemiddeld
ventilatieverlies worden uitgegaan. Daarnaast wordt de benodigde verwarmingscapaciteit
beperkt door de CO2-geregelde toe- en afvoer: er wordt alleen maximaal geventileerd als veel
kinderen aanwezig zijn, die gezamenlijk voor een behoorlijke warmtebron zorgen.
Klaslokaal met geperforeerd plafond voor ventilatietoevoer
Beperken van oververhitting
Ook in dit project draagt de grote capaciteit van het ventilatiesysteem (door deze op
temperatuur te regelen) bij aan het voorkomen van te hoge temperaturen in de zomer. De
inblaas via een plenum zorgt er bovendien voor dat gebruik gemaakt wordt van de, middels
nachtventilatie afgekoelde thermische massa van de betonvloeren.
Samenvatting
De drie besproken praktijkvoorbeelden laten zien dat met een slim ventilatieconcept met
natuurlijke toevoer een aangenaam binnenklimaat in klaslokalen gerealiseerd kan worden.
Tocht is in de voorbeelden voorkomen door:
Het verlagen van de luchtsnelheid
Met de toepassing van zelfregelende roosters als basis is de snelheid waarmee de lucht de
ruimte binnenkomt in de projecten beperkt door toepassing van een:



geperforeerde plenumbak;
plenum met spoiler en open stroken in het verlaagd plafond;
plenum en een geperforeerd verlaagd plafond.
Voorverwarmen toevoerlucht
Daarnaast is het voor het voorkomen van tocht van belang ervoor te zorgen dat de
toegevoerde lucht niet met te lage temperaturen binnenkomt. Dit kan door de verse lucht nabij
de toevoerroosters 5 - 10oC voor te verwarmen. Met een slim concept dat gebruik maakt van
de thermische massa van het gebouw kan verwarming van de toevoerlucht achterwege
blijven.
Het ventilatiesysteem draagt in de voorbeeldprojecten bij aan:
Behaaglijke temperatuur in de zomer
In alle projecten is het ventilatiesysteem gebruikt voor vrije koeling: vanwege de grote
ventilatiecapaciteit die nodig is in leslokalen draagt natuurlijke toevoer van buitenlucht bij aan
het voorkomen van te hoge binnentemperaturen. Vrije koeling kan benut worden door de
toevoerroosters en de afzuiging (ook) op temperatuur te regelen en door middel van
nachtventilatie in combinatie met een thermisch open plafond.
Energiebesparing
In alle projecten is het ventilatiesysteem energie-efficiënt door de regeling op CO2 en door het
elektronisch sluiten van de roosters na gebruikstijd. In vergelijking met een gebalanceerd
ventilatiesysteem is er geen elektriciteitsverbruik door een toevoerventilator.
Warmteterugwinning uit de retourlucht kan met behulp van een lucht-water warmtepomp.
Projectgegevens
Opdrachtgever
Gemeente Uden
Projectmanagement VB&T
Architect
DAT (de architectenwerkgroep Tilburg)
Looptijd
2011 - 2013
Auteurs: Cees Leenaerts, senior adviseur, Petra Briggen, adviseur, W/E adviseurs
vrijdag 17 januari 2014 |
W/E adviseurs
» Bekijk profiel en artikelen van W/E adviseurs
www.duurzaamgebouwd.nl

Download Report