Lesboek voor Verplegenden en Verzorgenden

Hoor_Friesland_2012_02_Lesboek_1 29-06-12 11:57 Pagina 1
Als horen en
zien je vergaan
??
??
Lesboek voor Verplegenden en Verzorgenden
Hoor_Friesland_2012_02_Lesboek_1 29-06-12 11:57 Pagina 2
Hoor_Friesland_2012_02_Lesboek_1 29-06-12 11:57 Pagina 3
Als horen en
zien je vergaan
voor wie iets meer wil weten over ouderen met
een beperking in horen en zien
Hoor_Friesland_2012_02_Lesboek_1 29-06-12 11:57 Pagina 4
Colofon
Dit lesboek voor verplegenden en verzorgenden
is ontwikkeld als onderdeel van het project
‘Oor en oog voor ouderen in de zorg’, dat door
de stichtingen Hoor Friesland en OTwee in
2011-2012 is uitgevoerd. Dit project is mede
mogelijk gemaakt door een bijdrage uit het
Sociaal Investeringfonds van de Provinsje Fryslân
en een bijdrage van de Nederlandse Vereniging
voor Slechthorenden (NVVS).
Het auteursrecht van deze publicatie berust bij
Hoor Friesland en OTwee. Gehele of gedeeltelijke overname van teksten is toegestaan, mits
daarbij de bron wordt vermeld. Vermenigvuldiging en publicatie in een andere vorm dan deze
publicatie is slechts toegestaan na schriftelijke
toestemming van Hoor Friesland en OTwee.
Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld, kunnen Hoor Friesland en OTwee geen enkele aansprakelijkheid
aanvaarden voor eventuele fouten.
Vormgeving:
ZeeDesign, Witmarsum
www.zeedesign.nl
Projectleider:
Jeroen Dijkstra
Redigeerwerk:
Rini van Dam
Adviezen:
Peter Kraft, klinisch fysicus-audioloog
Fotografie:
Lorette Dorreboom,
Erik Jan Venhuizen (pagina 78)
Auteur:
Rini van Dam
Marije van der Wal
Het project is mede mogelijk gemaakt door:
Stichting Hoor Friesland
Stichting OTwee
Provincie Fryslân
Friesland College
NVVS
Hoor_Friesland_2012_02_Lesboek_1 29-06-12 11:57 Pagina 5
Hoor_Friesland_2012_02_Lesboek_1 29-06-12 11:57 Pagina 6
Inhoud
Deel 1:
OUDEREN MET EEN AUDITIEVE BEPERKING
Pagina
Pagina
Pagina
Pagina
11
13
15
17
Pagina
19
Pagina
21
Pagina
23
Pagina
25
Pagina
27
Pagina
29
Pagina
31
Pagina
33
Pagina
35
Pagina
37
Pagina
39
Waarom is informatie over ouderdomsslechthorendheid belangrijk?
Pagina
41
Welke sociale gevolgen kan
slechthorendheid hebben?
Pagina
43
Hoe ervaren ouderen slechthorend
worden?
Pagina
45
Hoe signaleer je
(ouderdoms)slechthorendheid?
Pagina
47
Pagina
49
Pagina
51
Pagina
53
Hoe werkt het gehoor?
Waardoor wordt goed horen negatief beïnvloed? (1)
Wat is het verschil tussen een
KNO-arts, audioloog en audicien?
Waardoor wordt goed horen
negatief beïnvloed? (2)
Vervolg: welke hoorhulpmiddelen
zijn er?
Wat te doen bij de volgende
beroepssituaties? (2)
Welke gehoorondersteunende
producten zijn er?
Wat te doen bij de volgende
beroepssituaties? (3)
Vervolg: Wat te doen bij de
volgende beroepssituaties? (3)
Hoe communiceer je met dove
ouderen?
Welke communicatievoorzieningen
zijn er voor doven en/of slechthorenden?
Algemene communicatietips voor
de omgang met slechthorende en
dove mensen
Wat zijn de problemen met het
verstaan?
Wat is spraakafzien?
Deel 2:
OUDEREN MET EEN VISUELE BEPERKING
Wat is belangrijk in de omgang
met slechthorende ouderen?
Pagina
55
Hoe ga je in zorginstellingen om
met slechthorende ouderen?
Pagina
57
Wat te doen bij de volgende
beroepssituaties? (1)
Pagina
57
Pagina
59
Welke hoorhulpmiddelen zijn er?
Een visuele beperking: wat
betekent dat?
Welke gevolgen heeft
slechtziendheid?
Welke gevolgen heeft blindheid?
Hoe ervaart iemand zijn visuele
beperking?
Hoor_Friesland_2012_02_Lesboek_1 29-06-12 11:57 Pagina 7
Pagina
59
Pagina
61
Hoe herken je visuele beperkingen?
Pagina
63
Hoe werkt het oog?
Pagina
65
Pagina
67
Pagina
69
Pagina
71
Pagina
73
Pagina
75
Pagina
77
Pagina
79
Pagina
81
Wat betekent een visuele
beperking voor de partner?
Deel 3:
OUDEREN MET EEN BEPERKING IN HOREN
EN ZIEN
Pagina
83
Welke visuele beperkingen komen
veel voor bij ouderen?
Pagina
85
Vervolg: Welke visuele beperkingen
komen veel voor bij ouderen?
Pagina
87
Welke specialistische zorg is er op
het gebied van visuele problemen?
Pagina
89
Pagina
91
Wat kom je tegen bij het werken
met ouderen met een visuele
beperking?
Pagina
93
Wat te doen bij de volgende
beroepssituaties?
Pagina
95
Pagina
97
Pagina
99
Hoe ga je in de beroepssituatie
om met ouderen met een visuele
beperking?
Welke hulpmiddelen zijn er?
Vervolg:
Welke hulpmiddelen zijn er?
Algemene tips voor de omgang
met mensen met een visuele
beperking
Waarom is informatie over een
dubbel zintuiglijke beperking
belangrijk?
Een beperking in horen en zien en
dan?
Overzicht van de drie verschillende
beperkingen
Wat zijn de mogelijke oorzaken
van een beperking in horen en
zien?
Hoe ervaart iemand zijn dubbel
zintuiglijke beperking?
Hoe ga je in de beroepssituatie
om met een beperking in horen
en zien? (1)
Hoe ga je in de beroepssituatie
om met een beperking in horen
en zien? (2)
Hoe ga je in de beroepssituatie
om met een beperking in horen
en zien? (3)
Antwoorden bij de opdrachten
4
5
Hoor_Friesland_2012_02_Lesboek_1 29-06-12 11:57 Pagina 8
Praktijkvoorbeelden
en opdrachten:
Deel 1:
OUDEREN MET EEN AUDITIEVE BEPERKING
Pagina
10
Pagina
12
Pagina
14
Pagina
16
Pagina
20
Pagina
22
Pagina
24
Pagina
26
Pagina
28
Pagina
29
Pagina
30
Pagina
30
Pagina
32
Praktijkvoorbeeld 1
Niemand op bezoek
Praktijkvoorbeeld 2
Gemist begin + opdracht 1
Pagina
33
Opdracht 7
Pagina
34
Opdracht 8
Pagina
36
Pagina
38
Pagina
42
Pagina
43
Pagina
44
Pagina
46
Pagina
48
Pagina
50
Praktijkvoorbeeld 3
Een pot met kleingeld
Praktijkvoorbeeld 4
Lekker rustig!
+ opdracht 2
Praktijkvoorbeeld 5
Eenzaam
Praktijkvoorbeeld 6
Een kapot instrument?
Praktijkvoorbeeld 7 Pijn
Praktijkvoorbeeld 8
Een misverstand
Opdracht 3 en opdracht 4
Opdracht 5
Praktijkvoorbeeld 9
Een voorbarige diagnose
Opdracht 6
Praktijkvoorbeeld 10
De verjaardag
Praktijkvoorbeeld 11
Het is maar net wie je treft
+ opdracht 9
Praktijkvoorbeeld 12
Herkenning
+ opdracht 10
Praktijkvoorbeeld 13
Een bezoek aan het ziekenhuis
+ opdracht 11
Opdracht 12
Praktijkvoorbeeld 14
Onrust op de zaal
+ opdracht 13
Praktijkvoorbeeld 15
Hulp
Praktijkvoorbeeld 16
Notitieboekje
Opdracht 14
Hoor_Friesland_2012_02_Lesboek_1 29-06-12 11:57 Pagina 9
Deel 2:
OUDEREN MET EEN VISUELE BEPERKING
Pagina
Pagina
56
58
Praktijkvoorbeeld 17
Eenzaam
+ opdracht 15
Pagina
84
Opdracht 25 + 26
Pagina
86
Opdracht 27
Pagina
88
Praktijkvoorbeeld 19
Een deftige dame
+ opdracht 17
Pagina
92
Pagina
94
Pagina
96
Pagina
98
Praktijkvoorbeeld 18
Bingo
+ opdracht 16
Pagina
60
Pagina
64
Opdracht 18
Pagina
66
Opdracht 19
Pagina
70
Pagina
72
Pagina
74
Pagina
76
Deel 3:
OUDEREN MET EEN BEPERKING IN HOREN
EN ZIEN
Praktijkvoorbeeld 20
Een nieuwe rok
+ opdracht 20 en 21
Praktijkvoorbeeld 21
Wennen
+ opdracht 22
Praktijkvoorbeeld 23
Ziekenhuisopname + opdracht 28
Praktijkvoorbeeld 24
Gezelligheid
+ opdracht 29
Praktijkvoorbeeld 25
Bij de slager
Praktijkvoorbeeld 26
Een uitstapje
+ opdracht 30
Praktijkvoorbeeld 27
Dubbel effect
+ opdracht 31
Praktijkvoorbeeld 22
Te druk?
+ opdracht 23
Opdracht 24
6
7
Hoor_Friesland_2012_02_Lesboek_1 29-06-12 11:57 Pagina 10
Hoor_Friesland_2012_02_Lesboek_1 29-06-12 11:57 Pagina 11
Waar gaat
het om?
Jouw keus voor deze opleiding
Je hebt voor een opleiding verzorging
of verpleegkunde gekozen. Dat betekent dat je graag voor mensen zorgt
en iets voor ze wilt betekenen. Je staat
ook stevig in je schoenen. Je leert omgaan met mensen die pijn hebben, die
hun grip op de realiteit kwijt zijn of
soms ongeneeslijk ziek zijn.
Tijdens je opleiding leer je hoe je patiënten met een beperking, (dreigende) ziekte of handicap moet
verzorgen of verplegen. Bovendien
krijg je theorie over wat je in je beroep
wel of niet mag doen vanuit je geweten (beroepsethiek), over dingen die
met de normale processen in het menselijke lichaam te maken hebben (fysiologie) en over de bouw van het
menselijk lichaam (anatomie).
Je werkt mee aan het
herstel van een patiënt
Je loopt stage en je krijgt praktijkopdrachten. Ook oefen je verzorgende of
verpleegtechnische vaardigheden op
je medestudenten of op een speciale
pop. Je leert bijvoorbeeld hoe je met
een agressieve patiënt moet omgaan
of hoe je iemand moet injecteren. De
poppen zijn handig bij het leren van
een techniek als bijvoorbeeld het inbrengen van een slangetje in iemands
neus.
zorg zijn toevertrouwd. Je werkt mee aan het
herstel van een patiënt. Het is belangrijk dat je
oog hebt voor de lichamelijke, geestelijke, maatschappelijke en spirituele aspecten in het leven
van een mens. Vertrouwen en respect staan
daarbij centraal, ongeacht de achtergrond van
iemand. Je houding moet ook kritisch zijn: je
luistert en vraagt door.
De bedoeling
Hierboven staat wat je zoal op de opleiding gaat
leren en wat je moet kunnen. Het is een opstapje
naar de informatie in dit lesmateriaal, namelijk:
oor en oog hebben voor ouderen met een gehoorbeperking, een visuele beperking of de
combinatie van een beperking in horen en zien.
Je leert hoe je slechthorendheid en slechtziendheid/blindheid bij ouderen moet signaleren, hoe
je in de zorg met slechthorende, slechtziende of
blinde mensen moet omgaan, welke hulpmiddelen er zijn en hoe je ze moet gebruiken.
Alle bovenstaande vaardigheden (competenties)
die je tijdens je opleiding gaat leren of gaat ontwikkelen heb je namelijk nodig bij de beperkingen die ouderdomsslechthorendheid
en -slechtziendheid met zich meebrengen. Het
gaat om de kwaliteit van leven.
(Ouderdoms)slechthorendheid en slechtziendheid/blindheid hebben nare persoonlijke, sociale
en maatschappelijke gevolgen. Daar is in de
zorg te weinig aandacht voor. Dat zou kunnen
komen door onwetendheid. Er wordt al snel gedacht aan geestelijke aftakeling omdat ouderdomsslechthorendheid en slechtziendheid vaak
niet worden herkend.
Het eerste deel van dit lesmateriaal gaat over
(ouderdoms)slechthorendheid en een beetje
over doofheid. Het tweede deel gaat over
slechtziendheid of blindheid bij ouderen. In het
derde deel wordt de combinatie van de beperking in horen en zien behandeld.
Als verpleegkundige of verzorgende
zorg je voor de mensen die aan jouw
Waar gaat het om?
8
9
Hoor_Friesland_2012_02_Lesboek_1 29-06-12 11:57 Pagina 12
Niemand op bezoek
Praktijkvoorbeeld 1
Pieter gaat op bezoek bij zijn oude tante.
Ze woont in een verzorgingshuis.
De conversatie wil niet zo goed vlotten, zijn tante verstaat hem maar slecht.
Hij gaat steeds harder praten. Maar ja, dat helpt ook al niet.
Plotseling ziet Pieter op het tafeltje een hoorapparaatje onder een krant uitsteken.
‘U hebt uw hoorapparaatjes helemaal niet in’, zegt hij verbaasd.
‘Ach, die dingen zijn alleen maar lastig,’ antwoordt zijn tante.
‘En de batterijen zijn ook leeg, geloof ik.
En mijn vingers zijn tegenwoordig ook veel te stijf
om zelf de oorstukjes goed in mijn oren te doen.
En die batterijtjes zijn zo klein! Ik laat ze steeds op de grond vallen,
ik kan ze bijna nooit terugvinden.
En ik kan ook niet meer goed bukken. Daarom gebruik ik ze maar niet.
Bovendien, wie komt hier nou op bezoek.
Toch haast niemand!’
Hoor_Friesland_2012_02_Lesboek_1 29-06-12 11:57 Pagina 13
DEEL 1: OUDEREN MET EEN AUDITIEVE BEPERKING
Waarom is informatie over
ouderdomsslechthorendheid belangrijk?
Top tien
Wist je dat ouderdomsslechthorendheid (en lawaaislechthorendheid maar
daarover later) in de top tien staat van
ziekten die zorgen voor het grootste
verlies van gezonde jaren bij ouderen?
Mannen met ouderdomsslechthorendheid staan in die top tien zelfs op een
nog hogere plek dan vrouwen. De verwachting is dat dit probleem de komende jaren zal toenemen. Daarom is
het belangrijk dat je weet wat ouderdomsslechthorendheid is.
Veroudering
Ongeveer 1 miljoen mensen van 55 jaar
en ouder hoort niet goed . Er zijn mensen die slechthorend geboren zijn of die
dat op jonge(re) leeftijd zijn geworden.
Dat kan komen door een ziekte, een gehooraandoening (bijvoorbeeld chronische oorontsteking), lawaai of een
ongeluk. Echter, vooral op latere leeftijd
krijgen veel mensen te maken met problemen met horen. De algemene oorzaak is veroudering. Na ongeveer het
30e levensjaar wordt het goed horen
van de hoogste tonen al slechter. Juist
die hoge tonen bevatten de meeste informatie voor het verstaan van spraak.
Door verschillende oorzaken (o.a. hersenfunctie, botontkalking, aderverkalking) treedt vanaf het 55e jaar zowel
bij mannen als bij vrouwen, gehoorverlies op. Dat betekent dat je in je werk
vaak iemand tegen zult komen die te
maken heeft gekregen met ouderdomsslechthorendheid. En weet je wat zo schokkend is?
Maar een klein gedeelte van die mensen heeft
hoortoestellen!
Een onzichtbaar probleem
Slecht horen heeft grote invloed op het sociale
leven van iemand en op de gezondheid.
Mondeling communiceren levert dagelijks heel
veel vraagtekens op, vooral in gezelschappen.
Slechthorende mensen zijn aan het eind van de
dag doodmoe omdat ze de hele dag veel
moeite moeten doen om klanken te vertalen in
woorden en zinnen. Veel beperkingen kun je
zien. Slechthorendheid niet.
De praktijk
Je krijgt in je werk als verzorgende of verpleegkundige onvermijdelijk met – oudere - slechthorende mensen te maken. Door onwetendheid en
onervarenheid zal de natuurlijke neiging zijn om
het praten met slechthorenden te beperken.
Erger nog: je ontloopt hen en gaat het contact
uit de weg. Dat heeft natuurlijk consequenties
voor de bewoner/patiënt: deze valt ‘buiten de
groep’, krijgt geen of onvoldoende informatie en
zal minder goed worden geholpen dan iemand
die goed hoort. Ook erg: je trekt een verkeerde
conclusie. Je moet als verpleegkundige of verzorgende weten wat ouderdomsslechthorendheid is,
welke gevolgen dat kan hebben, (ouderdoms)slechthorendheid kunnen waarnemen en ernaar
kunnen handelen. Het is handig als je ook een
beetje weet hoe een oor werkt en welke hulpmiddelen er zijn. Nog handiger is het als je weet hoe
je een hoortoestel bij iemand in moet doen.
WAAROM IS INFORMATIE OVER OUDERDOMSSLECHTHORENDHEID BELANGRIJK?
10
11
Hoor_Friesland_2012_02_Lesboek_1 29-06-12 11:57 Pagina 14
Gemist begin
Meneer Jacobs zit aan tafel in de eetzaal van het verzorgingshuis waar hij sinds
kort woont. Het is gezellig en er wordt druk gepraat.
Er klinkt geluid van bestek op borden.
Op de achtergrond klinkt radiomuziek.
Meneer Jacobs zit naast meneer Barkema die een enthousiast verhaal begint tegen
hem. Meneer Jacobs heeft de eerste paar zinnen niet verstaan.
Hij is namelijk sinds een paar jaar slechthorend.
Hij maakt een cruciale fout, beseft hij net iets te laat.
Die fout maakt hij helaas wel vaker, denkt hij met een zucht.
Praktijkvoorbeeld 2
Hij zegt niet: ‘Sorry, ik heb het begin gemist. Wat zei u?’
Nee, hij blijft belangstellend luisteren.
Hij hoopt dat hij in de loop van het verhaal wel zal oppikken waar het over gaat.
Hij mompelt af en toe ‘ja ja’ of ‘nee nee ‘ in de hoop dat hij goed gokt.
Hij voelt enige paniek opkomen.
Hij denkt: hoe red ik me hier uit?
Opeens verstaat hij een woord: buitenland. En: eten.
Oh, het gaat over eten in het buitenland.
‘Ja, lastig om niet te weten wat je besteld hebt, hè!’ zegt hij opgelucht.
Gelukkig komt er op dat moment nog iemand bij hen zitten.
Meneer Jacobs zegt tegen hem: ‘Meneer Barkema vertelt me toch een verhaal!
Barkema, vertel eens aan meneer Davidson wat u mij net vertelde.’
Meneer Jacobs buigt zich snel over zijn bord eten.
Pffffffffffff, daar heeft hij zich mooi uitgered!
Opdracht 1 bij voorbeeld 2
Lees het voorbeeld hierboven en beantwoord de volgende vraag:
Voor meneer Jacobs is eten in een eetzaal geen onverdeeld genoegen. Noem drie oorzaken waarom het voor slechthorenden moeilijk is om in een eetzaal of een groot gezelschap een gesprek te voeren.
Hoor_Friesland_2012_02_Lesboek_1 29-06-12 11:57 Pagina 15
Welke sociale
gevolgen kan slechthorendheid hebben?
Een andere manier van leven
Iemand die vanaf de geboorte slechthorend is of dat op jonge leeftijd is geworden, heeft daar op de een of andere
manier mee leren leven. Slechthorendheid die op latere leeftijd ontstaat,
heeft meestal ingrijpende gevolgen. Er
is sprake van een bewust verlies, een
gemis. Kortom, van een rouwproces. De
contacten veranderen, sommige hobby’s
en activiteiten worden onmogelijk. De
een durft niet meer deel te nemen aan
het verkeer. De ander mist het maken of
genieten van muziek. Verjaardagsfeestjes worden vermeden.
Moeizame communicatie
Het gaat om een verstoorde communicatie met anderen. Er zijn vaak misverstanden door het verkeerd verstaan
van wat er gezegd wordt. Van de inspanning die geleverd moet worden
om gesprekken te kunnen volgen, kan
iemand ontzettend moe worden.
nieuwe vormen van
communicatie aanleren
Iemand die last krijgt van ouderdomsslechthorendheid moet extra zijn best
doen om ‘erbij’ te horen. Daarvoor
moet je als slechthorende ook steeds
opnieuw assertief zijn. Dat is moeilijk
om te accepteren.
WELKE SOCIALE GEVOLGEN KAN SLECHTHORENDHEID HEBBEN?
Veel slechthorenden doen vaak of ze iets goed
hebben verstaan, terwijl ze geen idee hebben
waar het precies over gaat. Tegelijk zijn ze bang
om door de mand te vallen als ze een verkeerd
antwoord geven. Slechthorend worden kan gepaard gaan met irritatie, ongeduld en frustratie,
niet alleen bij de slechthorende zelf, ook bij de
partner, de kinderen, vrienden. Die moeten ook
wennen aan de nieuwe situatie. Ze moeten duidelijker en langzamer gaan praten, meer herhalen, langer op antwoord wachten, meer tijd
nemen. Stel je voor dat iedereen lacht om een
grap die net is gemaakt en jij moet vragen: ‘Wat
zei je nou precies? Waarom lachen jullie?’ Twee
keer dezelfde grap achter elkaar moeten vertellen is bovendien helemaal niet leuk. Er is ook veel
onbegrip: ‘Net hoorde je het nog wel!’ Er moeten zonodig nieuwe vormen van communicatie
worden aangeleerd, zoals spraakafzien of het gebruik maken van ondersteunende gebaren.
Dit alles kan leiden tot:
• Afzondering
• Eenzaamheid
• Wanhoop
• Boosheid
• Zich miskend voelen
Geen idee!
Verzorgenden en verpleegkundigen hebben
vaak geen idee hoe ze met slechthorenden/
slechthorende ouderen of met hoortoestellen
om moeten gaan. Als een slechthorende moe is,
zich niet goed voelt, in de war of ziek is, kost het
extra moeite om de ander goed te verstaan of
te begrijpen.
12
13
Hoor_Friesland_2012_02_Lesboek_1 29-06-12 11:57 Pagina 16
Praktijkvoorbeeld 3
Een pot met kleingeld
Merel werkt in de thuiszorg.
Als ze een kopje koffie inschenkt voor meneer de Bruin
ziet ze dat de pot met kleingeld die op het aanrecht staat, bijna vol is.
‘Zozo,’ zegt ze tegen meneer de Bruin, ‘u hebt flink gespaard!’
‘Nee, dat is geen spaargeld’ antwoordt deze.
‘Als ik een boodschap doe en moet betalen, versta ik het bedrag nooit.
Dus ik betaal steeds met groot geld, dan geef ik altijd genoeg.
Maar ja, de consequentie is, dat ik elke keer met heel veel kleingeld thuiskom.
Gelukkig wisselt mijn zoon het af en toe om voor papiergeld.
En dan begin ik weer van voor af aan met het vullen van de pot.’
Hoor_Friesland_2012_02_Lesboek_1 29-06-12 11:57 Pagina 17
Hoe ervaren ouderen
slechthorend worden?
Steeds meer buitengesloten.
Veel mensen die op oudere leeftijd
slechthorend worden proberen hun
slechthorendheid te verbergen of te
ontkennen: als je slechthorend bent,
ben je pas echt oud! Een hoortoestel is
het zichtbare bewijs van ouderdom. Dus
stellen ze een bezoek aan de audicien
voor een gehoortest steeds weer uit.
Slechthorenden ervaren de eerste problemen meestal in drukke gezelschappen. Ze kunnen de gesprekken niet
meer volgen. Het duurt vaak heel lang
voor ze dat aan zichzelf en anderen durven toe te geven. Geleidelijk zal er een
gevoel van eenzaamheid ontstaan.
Geleidelijk zal er een
gevoel van
eenzaamheid ontstaan
Emoties
De persoonlijke en sociale gevolgen
van slechthorend worden kunnen heftige emoties oproepen zoals angst,
boosheid, opstandigheid, verdriet, depressiviteit, onzekerheid. Hoe iemand
met deze gevoelens omgaat, is natuurlijk ook afhankelijk van iemands persoonlijkheid.
Veranderingen
Veel oude(re) mensen worden onzeker
bij veranderingen: de hulp komt op
een ander tijdstip, het gebouw wordt
gerenoveerd en daarom moet men
HOE ERVAREN OUDEREN SLECHTHOREND WORDEN?
tijdelijk verhuizen naar een ander gebouw of een
andere kamer, er moeten aanpassingen in huis
komen.
Het gevoel van onzekerheid neemt grotere vormen aan als de communicatie moeizaam verloopt door slechthorendheid. Waar hebben ze
het over? Wat is er precies aan de hand? Wat
gaat er met me gebeuren?
De relatie met de partner
Ouderdomsslechthorendheid kan grote gevolgen hebben voor de manier van samenleven:
• De goedhorende partner moet vaak luisteren
‘voor twee’
• De goedhorende partner wordt het luisterend
oor aan de telefoon
• De slechthorende partner wordt voor de communicatie met anderen afhankelijk van de
ander. Deze afhankelijkheid kan voor beide
partijen moeilijk zijn
• Ook kan men ruzie krijgen over dingen waar
men vroeger nooit onenigheid over had: de televisie staat te hard of juist te zacht, men gaat
niet meer samen naar een verjaardag. Praten
met alleen wat schemerlichtjes aan gaat niet
meer. Frustrerend!
Het is voor jou als zorgverlener belangrijk om te
weten dat ook de partner van de slechthorende
ondersteuning nodig kan hebben.
Ongelukjes in huis
Niet alle slechthorende ouderen hebben (nog)
een partner op wie ze een beroep kunnen doen.
Stel, iemand woont alleen en is slecht ter been.
Dan is er een grotere kans op ongelukken. Er
wordt bijvoorbeeld aangebeld of de telefoon
gaat. Hoe lang rinkelt de telefoon al? Hoe lang
staat er al iemand voor de deur? Het gevolg is
dat hij zich gaat haasten en daardoor meer kans
maakt om te vallen. Maak dus ook als zorgverlener afspraken over aanbellen en binnenkomen.
14
15

Download Report