Talentenkijker T0 Introductie

I nt rod u cti e
Geachte leerkracht,
Welkom bij Talentenkijker. In deze lessenserie komen leerlingen van groep
7 en 8 in contact met voorbeeldberoepen uit Wetenschap & Technologie
(hierna W&T). Ze onderzoeken hun eigen talenten en ontdekken dat het
vakgebied W&T voor zowel meisjes als jongens geschikt is. De leerlingen
maken kennis met verschillende beroepen in W&T met behulp van een
kwartetspel, foto’s en filmpjes van vrouwen en mannen werkzaam in de
(bèta)wetenschap, techniek en ICT en een schoolbezoek van een bèta/
technische beroepsbeoefenaar.
Achtergrondinformatie
Bij W&T denken veel mensen, ook ouders en leerkrachten, eerder aan mannen dan
aan vrouwen. Van jongs af aan brengen we op meisjes en jongens over dat W&T een
mannendomein is. Dat doen we meestal onbewust. Daarbij ontbreekt het meisjes aan
vrouwelijke rolmodellen waarmee zij zich kunnen identificeren. Meisjes hebben hierdoor
vaker dan jongens minder zicht op de mogelijkheden van W&T en zien al op jonge leeftijd
geen toekomst in W&T voor zichzelf. Om de leerlingen te laten zien wat de mogelijkheden
van W&T zijn en om meisjes te laten zien dat W&T ook iets voor hen is komen er in deze
lessenserie voornamelijk vrouwelijke beroepsbeoefenaars uit de wereld van W&T op bezoek
in de klas.
Voorts willen we de houding van leerlingen, met name van meisjes, ten opzichte van W&T
positief veranderen. Uit internationaal onderzoek blijkt namelijk dat meisjes in Nederland
al op jonge leeftijd denken dat ze minder goed zijn in rekenen en techniek dan jongens,
met als gevolg dat meisjes in het voortgezet onderwijs vaak niet kiezen voor de vakken die
gerelateerd zijn aan W&T. Ook niet als ze er eigenlijk wel talent voor hebben.
Als laatste willen we de leerkrachten bewust maken van het verschil in houding ten aanzien
van W&T tussen jongens en meisjes. We geven daarbij aan wat leerkrachten kunnen doen
om deze houding bij jongens en meisjes positief te beïnvloeden.
De onderdelen van Talentenkijker
De informatie in de Talentenkijkermap is verdeeld over vijf tabbladen:
1 Leerkrachtenhandleiding (inclusief vier kwartetspellen)
2 Leerlingenwerkbladen
3 Ouders betrekken
4 Uitbreidingsmogelijkheden
5 Leerkrachtentraining
t alentenkijker TALENTEN ONTDEKKEN IN WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE 3
De leerkrachtenhandleiding en leerlingenwerkbladen (tab 1 en 2) heeft u nodig om de vijf
Talentenkijkerlessen uit te voeren. Sommige lessen kunnen daarnaast nog uitgebreid worden
met andere activiteiten. Bijvoorbeeld met de online beeldenbank ‘Dit doe ik’
(www.ditdoeik.nl) met foto’s, filmpjes en verhalen van mannen en vrouwen die
werkzaam zijn in W&T. Of bijvoorbeeld door de ouders van de leerlingen bij de lessen te
betrekken. Alle informatie die u nodig heeft om de lessen uit te breiden kunt u vinden in tab
3, 4 en 5. Natuurlijk beslist u zelf of u gebruikmaakt van de uitbreidingsmogelijkheden.
Leerkrachtentraining: Genderbewust lesgeven in W&T
Zoals gezegd kiezen in Nederland veel minder meisjes dan jongens voor een opleiding of
beroep in W&T, terwijl meisjes op school goed presteren op vakken die gerelateerd zijn aan
dit domein. Science Center NEMO en VHTO hebben gezamenlijk een training ontwikkeld
voor individuele leerkrachten en schoolteams waarin dit verschijnsel onder de loep genomen
wordt. Tijdens de training wordt onderzocht hoe leerkrachten (al dan niet binnen een
schoolteam) meer bewust kunnen omgaan met talentontwikkeling bij jongens en meisjes.
Er wordt ingegaan op stereotiepe beelden over W&T. Hoe komen deze beelden terug in de
lespraktijk? En wat is de invloed van stereotypen op het beeld dat leerlingen hebben van
zichzelf en anderen? Zijn er specifieke talenten nodig voor een beroep in W&T? En zijn dat
dan typische jongenstalenten of juist niet?
De training is een waardevolle aanvulling op Talentenkijker. De training kan voorafgaand
aan de lessen worden gevolgd als extra inhoudelijke voorbereiding, of juist na afronding om
de nieuwe inzichten die de lessenserie heeft gebracht te verduurzamen. De training is geen
verplicht onderdeel van Talentenkijker. Lees meer over de training bij tabblad 5.
Instructiefilm
Voor een goede voorbereiding op Talentenkijker kunt u gebruik maken van bovenstaande
leerkrachtentraining. Mocht u daar geen gebruik van willen maken, dan kunt u ook de
Talentenkijkerinstructiefilm bekijken op de website. In deze instructiefilm krijgt u een goede
indruk van het lesmateriaal, de mogelijkheden die het materiaal biedt en de opbouw van de
lessen.
Website
Op de website www.talentenkijker.nl is al het lesmateriaal te vinden dat ook in de map
zit. Ook is op de website (zie hieronder) aanvullend materiaal te vinden, zoals de presentatie
die u kunt gebruiken tijdens de (optionele) ouderavond, de Talentenkijkerinstructiefilm en
informatie over de online beeldenbank ‘Dit doe ik’.
Communicatie met de ouders/verzorgers
Wij raden u aan om de ouders van tevoren te informeren over Talentenkijker. Ouders hebben
veel invloed op de beeldvorming van hun kinderen. Onjuiste vooronderstellingen van ouders
kunnen de beeldvorming van W&T-beroepen bij hun kinderen negatief beïnvloeden. Met
Talentenkijker krijgen ouders een beter beeld van W&T. De ouders kunnen zelf ook een
bijdrage leveren aan de lessenserie: ze kunnen een talent van hun kind benoemen. Ouders
met een W&T-beroep kunnen erover komen vertellen in de klas. Voor de communicatie met
ouders/verzorgers zijn diverse voorbeeldbrieven opgenomen in tabblad 1 en tabblad 3.
4
t alentenkijker
TALENTEN ONTDEKKEN IN WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE
Doelen Talentenkijker
Lessen
Leerlingen creëren met hun leerkracht, ouders en medeleerlingen een
1, 3, 4
realistisch beeld van W&T-beroepen. Leerlingen krijgen zicht op de
mogelijkheden van W&T voor hun eigen toekomst.
Leerlingen, vooral ook de meisjes, denken na over (de ruime)
1, 3, 4
mogelijkheden van W&T voor hun toekomst. Onder meer door contact
met beroepsbeoefenaars in W&T.
De onzekerheid van met name meisjes ten aanzien van W&T
2, 3, 4
wordt weggenomen. Zij komen in contact met vrouwelijke
beroepsbeoefenaars en benoemen hun eigen talenten op dat gebied.
Leerlingen onderzoeken de inzetbaarheid van hun talenten in de
1, 3, 4
brede wereld van W&T.
Ouders krijgen een beter en meer divers beeld van (de mogelijkheden
2, 4
van) W&T. Ze worden zich bewust van hun invloed op de (school)
Ouders betrekken (tabblad 3)
loopbaan(keuzes) van hun kind
Genderstereotypering met betrekking tot W&T bij ouders en docenten
1, 2, 4
wordt inzichtelijk gemaakt en doorbroken.
Leerkrachtentraining
(tabblad 5),
Ouders betrekken (tabblad 3)
Leerlingen en leerkrachten maken kennis met programmeren.
5
Ze realiseren zich dat iedereen kan (leren) programmeren.
Monitoring en evaluatie
We zijn benieuwd naar uw mening over Talentenkijker: wat zijn uw ervaringen, wat
vond u goed, wat kan beter? Daarom worden een aantal basisscholen na deelname aan
Talentenkijker per e-mail benaderd voor een evaluatie.
Bent u geïnteresseerd in de effecten van Talentenkijker en wilt u bijvoorbeeld weten of de
houding van de leerlingen ten aanzien van W&T is veranderd, dan kunt u uw leerlingen bij
de start, en na afloop van Talentenkijker een speciaal ontwikkelde vragenlijst laten invullen.
Alles wat u hiervoor nodig heeft, is te vinden op www.talentenkijker.nl.
Vragen of opmerkingen?
Neem contact op met het Talentenkijker-team van VHTO: telefoon: 020 – 888 42 20,
e-mail: [email protected], of kijk op de website www.talentenkijker.nl.
t alentenkijker TALENTEN ONTDEKKEN IN WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE 5
Talentenkijker in één oogopslag
In het schema hieronder vindt u een chronologisch overzicht van alle onderdelen en
activiteiten van Talentenkijker, inclusief de tijd die u ervoor nodig heeft. U bent vrij de
afzonderlijke lessen naar eigen wensen aan te passen. Wel raden wij u aan de volgorde
aan te houden zoals die in het schema wordt gepresenteerd. In de leerkrachtenhandleiding
vindt u bij elke les een uitgebreide beschrijving.
De 5 basislessen van Talentenkijker
Uitbreidingsmogelijkheden
Les
Inhoud
Tijd
Les 1
Inleiding
75
Eerste kennismaking met W&T-beroepen: leerlingen
minuten
Dit doe ik, p 80-82
spelen het beroepenkwartetspel en doen de
opdracht: Teken een architect!
Les 2
Mijn talenten
70
Leerlingen ontdekken hun eigen talenten: ze delen
minuten
Dit doe ik, p 80-82
talentenkaarten aan elkaar uit. Ze leren deze
talenten te verbinden met beroepen in W&T.
Les 3
Voorbereiding op het bezoek
30-45
Leerlingen bereiden zich voor op het bezoek van de
minuten
Dit doe ik, p 80-82
beroepsbeoefenaar: ze bedenken welke talenten en
voorwerpen voor het beroep nodig zijn.
Les 4
Bezoek van de beroepsbeoefenaar
60
Ouders betrekken,
Een bèta/technische beroepsbeoefenaar komt in
minuten
p 68-69
Praktische opdracht
90
Ouders (extra)
Leerlingen maken kennis met programmeren:
minuten
betrekken, p 68-69
uw klas op bezoek om iets over het eigen beroep
te vertellen.
Les 5
ze doen een programmeeropdracht in Scratch.
Extra lesopdrachten
voor Scratch
Training
Leerkrachtentraining: genderbewust lesgeven
2-3
(optioneel)
U volgt een training waarin u onderzoekt hoe u
dagdelen
meer bewust kunt omgaan met talentontwikkeling
in W&T bij jongens en meisjes. Zie tabblad 5 voor
meer informatie.
6
t alentenkijker
TALENTEN ONTDEKKEN IN WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE