Dinsdag 11 maart 2014.

VERSLAG ledenbijeenkomst Ypsilon boven de Westerschelde op 11 maart 2014.
OPENING/MEDEDELINGEN door de voorzitter, Els de Visser. Zij heet iedereen hartelijk welkom, in
het bijzonder Chris Otto, deze avond te gast als voorzitter van GGZ-platform.
Ypsilon bestaat 30 jaar. Op 26 juni is er voor leden een feestelijke dag in Den Bosch. Er zijn plannen
om voor leden uit Zeeland en West-Brabant een bus te laten rijden. Info over kosten e.d. volgt.
Symposium over de toekomst van langdurige zorg in Zeeland op donderdag 24 april in Heinkenszand:
Ypsilonleden hebben vrije toegang (anderen betalen €49,-)
De aanwezige leden adviseren het bestuur om, gezien de geringe belangstelling, geen nieuwe boeken
meer te kopen voor onze boekentafel.
Ypsilon studiedag over “geluk” op zaterdag 11 oktober 2014 onder leiding van Jan van Blarikom.
Het onderzoek door HZ-studenten naar het gebruik van de Triadekaart gaat deze week van start.
We sturen Peter van Anrooij een kaart met onze goede wensen.
______________
INLEIDING over cognitieve gedragstherapie door Jan van Blarikom, GGZ-psycholoog en voorzitter
Raad van bestuur van Zeeuwse Gronden.
Centraal staat de vraag: wat kunnen we meer doen voor mensen met verhoogde kwetsbaarheid voor
psychose dan pillen geven? Cognitieve gedragstherapie kan een (bescheiden) aanvulling zijn.
Een psychose komt bij ons over als een warboel van gedachten, met angsten, wanen en stemmen die
voor ons moeilijk te begrijpen zijn. Een psychose is een verstoorde beleving van de werkelijkheid.
Dank zij (hersen)onderzoek zijn de verschijnselen voor een deel te beredeneren, kan een diagnose
worden gesteld en kunnen medicijnen worden voorgeschreven.
De behandeling met enkel medicijnen gaat niet in op de inhoud van de gedachtenwarboel, of op de
inhoud van de angsten, wanen en stemmen. Kunnen wij ons die inhoud voorstellen? Dat kan door
middel van psychologisch begrijpen, door ”verstaan”. Als dat lukt, kunnen we er ook beter mee
omgaan. De inleider illustreert deze benadering voor wanen, voor stemmen en voor “negatieve
symptomen “.
-Wanen kunnen we ons voorstellen als een hardnekkige overtuiging (vgl. een geloofsovertuiging).
Het helpt niet om deze tegen te spreken. Met respect reageren is wel helpend. Daardoor kan
vertrouwen ontstaan en daarna kan men heel voorzichtig stapje voor stapje iets aan de waan doen.
Bijvoorbeeld bij de waan “op straat zijn duivels” op basis van het verworven vertrouwen eerst samen
een stap op straat zetten, bij succes twee stappen, enzovoorts.
-Stemmen horen. Voor de patiënt zijn de stemmen echt en dat kunnen we ons voorstellen als we
weten dat de stemmen op een hersenscan ook echt te zien zijn (zie Iris Sommer, Stemmen HOREN,
2011). De stemmen ontkennen helpt natuurlijk niet. Wat wel kan helpen: 1. Negeren, 2.afleiden,
bijvoorbeeld door met de patiënt te praten, of hem te laten zingen; dit geluid verdringt de
stemmen,3.eenvoudige werkelijkheid aanbieden, bijv. koekjes bakken, planten sproeien, e.d.
-Negatieve symptomen (gebrek aan motivatie/zelfzorg, spraakarmoede, vlakke reacties). We kunnen
ons die voorstellen als gevolgen van de angst om weer te falen (voor het uitbreken van de eerste
psychose was er niets aan de hand, kòn hij alles gewoon, daarna gaan alle gewone dingen mis). Wat
helpt: kleine doelen stellen! Die kunnen resultaat en waardering opleveren. Bewaar kalmte, geen te
hoge verwachtingen fokken, dus geen overdreven complimenten geven.
-Algemeen: al doende, tijdens het koekjes bakken, ook aandacht besteden aan de wanen en de
stemmen. Ook de negatieve symptomen worden daardoor afgezwakt. De therapie vraagt langdurige
zorgvuldige behandeling (zie weer Iris Sommer; zij beschrijft concreet wekelijkse therapie gedurende
soms anderhalf jaar).
NA de pauze stellen de leden vragen aan Jan van Blarikom. Een greep uit zijn reacties op die vragen:
-Bij Parnassia wordt onder leiding van psycholoog Van der Gaag cognitieve gedragstherapie
toegepast bij mensen die preventief (!) worden behandeld (meestal kinderen van …). Resultaten zijn
moeilijk te vergelijken.
-Bij acute psychose eerst de ergste onrust dempen met medicijnen. Daarna pas aanvullende
behandeling/ psycho-educatie starten.
-Familieleden moeten allereerst een stapje terug doen. Hun rol naar de patiënt is:ouders moeten op
de eerste plaats weer gewoon vader en moeder kunnen zijn (en niet
medebehandelaar/professional). Het is wel belangrijk om ook met de ouders te werken door psychoeducatie (voorlichting, rouwverwerking).
-In aanmerking voor cognitieve gedragstherapie komen mensen die al langere tijd ziek zijn en
gemotiveerd zijn (lang volhouden, huiswerk doen). Bij goed systematisch (samen)werken vergoedt
de verzekering deze behandeling.
-Bij behandeling in Soteria Emergis gaat het om jonge mensen met een eerste of tweede psychose.
Als regel duurt de behandeling 6 à 12 weken. Belangrijkste is de principes van cognitieve
gedragstherapie toepassen (respectvol reageren, eenvoudige werkelijkheid aanbieden, kleine stapjes
maken) en dat vraagt inlevingsvermogen. Inlevingsvermogen is onontbeerlijk.
-Ieder mens is anders en dat geldt ook voor patiënten. De kwetsbaarheid voor psychose kunnen we
niet genezen, maar een patiënt kan wel herstellen, kan wel zo gelukkig mogelijk leren leven.
-Over negatieve symptomen is heel veel te zeggen, zeker genoeg voor een inleiding op een volgende
ledenbijeenkomst.

Download Report