Noorwegen in de winter

REIZEN
noorwegen
in de winter
Tekst en foto’s: Cor Kuyvenhoven
Noorwegen
in de winter
«Ga je mee duiken in Noorwegen?» vraagt duikmaat
Emile van Essen. «Wanneer? In de zomer wil ik de Noordzee
op, hoor» is mijn directe antwoord. «In februari…»
«Waaat??? Weet je wel hoe koud het dan is?!» roep ik, bij
voorbaat al bibberend. «Het water is dan super helder en wie
doet nu zoiets…?» zijn de overtuigende woorden van Emile.
Ik laat me gemakkelijk overhalen. «Deal!»
70 Duiken januari 2013
Schitterend begroeid touw
met drijver op het huisrif.
Duiken januari 2013 71
noorwegen
in de winter
M
Emile kijkt zijn ogen
uit bij de Torp.
et de auto rijden we naar
Denemarken vanwaar
een veerboot ons naar
Noorwegen zal brengen.
We kiezen voor de snelle
boot, en snel is ze zeker! ‘28 knopen’ lees
ik op een informatiebord. Ongelofelijk dat
zo’n varend flatgebouw zo hard kan gaan.
In amper vier uur tijd staan we op Noorse
bodem. Via havenstad Larvik gaat de tocht
richting Trondheim, een kleine 700 kilometer
verderop. Onderweg komen zo ongeveer
alle weertypes voorbij, regen, zon, sneeuw
en ijzel. Op een gegeven moment zien we
een Noorse automobilist stapvoets rijden,
en als een Noor al rustig aan doet dan moet
er wel iets aan de hand zijn. We grijpen de
gelegenheid aan voor een chauffeurswissel.
Tijdens deze wissel liggen we bijna op onze
snufferd; we staan op een pure laag ijs!
Eenmaal aangekomen worden we zeer
gastvrij onthaald door Olav, de eigenaar van
duikcentrum Strømsholmen. We zijn zijn
enige gasten. Hij geeft ons de sleutel van
een knus, houten huisje aan het water. Dat
zal de komende week ons thuis zijn. Daar
de duisternis hier niet ver na drieën invalt,
trekken we ons er direct in terug. Het was een
dynamische dag met veel indrukken van het
prachtige Noorse landschap. De ongelooflijke
stilte die ons omringt laat ons diep slapen.
Machtige vogel
De volgende dag gaan we aan boord van
Olavs snelle boot. «Naar een wrak!» roepen
Emile en ik hoopvol. Nu is het weer niet echt
gunstig voor een wrakduik op de Atlantische
Oceaan maar in de fjorden is altijd wel een
beschut plekje te vinden. Na even nadenken
komt Olav met een wrak in Kristiansund op
de proppen dat toegankelijk moet zijn. Alleen
de tocht ernaartoe is zeker 50 minuten en dat
door de snijdende wind. Of we gaan er met
de auto naartoe en stappen daar aan boord…
Om het landschap, de fjorden en de kou te
ervaren kiezen we toch voor de boottocht. En
gelukkig maar… Wat een weidsheid, wat een
ruimte! De besneeuwde bergtoppen die we
vanaf het water zien zijn zo puur en zo zien ze
er waarschijnlijk al tienduizenden jaren uit,
onveranderd. Een zeearend vliegt over ons
heen. Helaas kom ik als onderwaterfotograaf
een aantal lensmillimeters te kort, maar wat
een machtige vogel is dat.
«Het zicht kan door de wind wat minder
zijn», waarschuwt Olav nog, voordat we
REIZEN
overboord springen. Zodra we een paar
meter zijn afgedaald, doemen de contouren
van het wrak al op. En dat terwijl ze op een
diepte van zo’n 30 meter ligt. «Als dit slecht
zicht is, hoe moet goed zicht dan wel niet
zijn!» denk ik bij mezelf.
Het kleine scheepje, 25 meter lang, draagt de
naam Torp en was een torpedo vrachtschip,
eerst werkzaam voor de Duitsers en later voor
de Noorse marine. Ze zonk in 1992 tijdens
de Storm van Nieuwjaarsdag, die bekend
staat als de meest verwoestende storm uit de
Noorse moderne geschiedenis, precies onder
een lichtbaken. Het wrakje ligt er schijnbaar
ongeschonden bij, met haar achterkant half
in het zand. Zelfs de relingen zitten er nog op.
Als we bij de stuurhut komen, zwemt Emile
naar binnen terwijl ik naar de andere kant ga
om hem te fotograferen. Buiten wat zee-egels
zien we weinig leven rond de Torp, maar op
het moment dat we aan de opstijging willen
beginnen, ziet Emile ineens een snotolf. Het
is een behoorlijk exemplaar! Zodra we te
dicht bij komen, zwemt de vis beduusd weg.
Na 50 minuten duiktijd komen Emile en ik
met glimmende ogen boven. Ondertussen
is de wind gedraaid en onze boot dreigt nu
naar de kant geblazen te worden. Olav staat
Wat een weidsheid, wat een ruimte!
Boven- en onder water!
Dodemansduim kom je hier overal tegen.
72 Duiken januari 2013
Al snel doemen de contouren van de in 1992 gezonken Torp op.
Duiken januari 2013 73
REIZEN
noorwegen
in de winter
druk gebarend aan boord. «Zwem van de
kant weg!» schreeuwt hij tegen de wind in.
Met onze dubbelsets is het niet eenvoudig
om vervolgens zo snel mogelijk aan boord
van het lichte aluminium bootje te klimmen.
Onderweg terug naar de duikbasis, varend
door de fjorden, realiseer ik me pas echt dat
ik in Noorwegen ben en ik schreeuw het
uit van vreugde. Gelukkig word ik door de
brullende motor overstemd...
Stromingsduik met hoofdletter S!
Het duikcentrum Strømsholmen ligt aan de
‘Atlanterhavsveien’, de beroemde Atlantische
Weg die Kristiansund en Molde met elkaar
verbindt. Deze 8,3 kilometer lange weg
werd in 2005 tot ‘Noorse constructie van
de eeuw’ verkozen. Naar eigen zeggen
heeft Olav een bijdrage geleverd aan dit
is gaaf! De snelheid van het water kan hier
oplopen tot 5 knopen. Je ziet weleens van die
filmpjes die versneld worden afgespeeld, zo
ervaar ik ook deze duik. Het doet me denken
aan mijn bovenwaterhobby: dit is motorrijden
onder water! Je kunt er ook voor kiezen om
net voor de kentering te water te gaan, dan
kun je de volledig begroeide wanden veel
rustiger bekijken, maar dan mis je wel deze
kick-ervaring.
Helaas zit het weer niet mee, wrakduiken
staan niet langer op het programma. In de
middag zal de wind zelfs verder oplopen tot
stormkracht 8, dus de middagduik laten we
helemaal schieten. Een troost: de Atlantische
Weg staat erom bekend juist tijdens stormen
extra fotogeniek te zijn. Vanmiddag zullen
de golven vast hoog genoeg zijn om van de
omgeving mooie foto’s te kunnen maken.
De zeewolven zijn naar dieper water
getrokken om te overwinteren.
Ik concentreer me op de zeenaaktslakken
zoals deze harlekijnslak.
indrukwekkende project. Bij een van de acht
bruggen die de weg rijk is maken we vandaag
een stromingsduik. We beginnen in de
Atlantische Oceaan en zullen eindigen in het
Kvernersfjord naast het duikcentrum. «Deze
duik moet je maken als je hier bent», gniffelt
Olav, «en als je hem niet doet, dan ben je hier
ook nooit geweest.»
Vlak voor de trechter worden we in het water
gedropt. Eenmaal op een diepte van zo’n
4 meter merk ik dat het begint te stromen,
nog niet echt spectaculair. Maar de doorgang
wordt smaller en smaller en daarmee gaat
ook de snelheid omhoog. In sneltreinvaart zie
ik wanden vol dikke dodemansduim voorbij
flitsen. Die hoeveelheid ken ik eigenlijk
alleen van de Noordzee-wrakken. Yeahee, dit
74 Duiken januari 2013
Dat blijkt zeker zo! De golven slaan soms ver
over de weg. Ik moet mijzelf tegen de auto
aanduwen om niet te veel te bewegen met de
zoomlens van mijn camera.
Naaktslakken!
‘s Avonds met laptop op de schoot en
WiFi-aansluiting krijg ik een berichtje van
onderwaterfotograaf Ron Offermans die
hier in de zomer was: «je maakt toch wel
macrofoto’s van de vele naaktslakken hè?»
Ik heb mijn macrolens en bijbehorende poort
bij me, dus waarom niet denk ik bij mezelf.
De volgende ochtend breng ik mijn camera
in orde en we stappen voor het duikcentrum
het water in voor een duik op het huisrif. Het
gebied staat bekend om haar grote diversiteit
De spectaculaire Atlantische
weg (Noors: Atlanterhavsveien)
verbindt de eilanden van
Averøy tot Vevang en Eide
naar het vasteland naar
Kristiansund en Molde.
Gedurende de bouw waren
er 12 orkanen in het gebied
(boven).
Woehoe! De dodemansduimen
vliegen je om de oren tijdens
deze stromingsduik.
Duiken januari 2013 75
noorwegen
in de winter
aan leven. Dankzij de warmere Golfstroom
komen hier meer dan 1400 soorten voor.
Maar dat zou je nu niet zeggen, het is stil
onder water. Geen grote scholen vis, geen
zeehonden en geen zeewolven. Vooral die
laatste had ik graag gezien, maar ze zijn naar
dieper water vertrokken om te overwinteren
en dus concentreer ik me nu op de slakken.
Emile zwemt de afgesproken koers op
kompas en ik volg hem. Totdat ik iets op een
blad zie… dat is er één! Snel geef ik Emile
een seintje en ik zet mijn flitsers in de juiste
stand, ook de slavelampen gaan aan. Ik ga
los! Na een tijdje geeft Emile mij een seintje
dat hij verder wil. Hoezo verder? Ik ben nog
niet klaar, de harlekijnslak met zijn mooie
diepgele kleur zit nu in een perfecte positie.
Gauw nog een plaatje en dan toch maar weer
verder. Hopelijk vinden we nog een andere
soort. En ja hoor, ook die krijg ik voor mijn
lens, maar Emile heeft het van het niks doen
zo koud gekregen dat we besluiten om eruit
te gaan. En nu ik bijna aan de kant ben, blijk
ik het eigenlijk ook best wel koud te hebben.
Ook niet zo vreemd bij een watertemperatuur
van 5 graden. Gelukkig beschikt het
duikcentrum over een omkleedruimte met
vloerverwarming!
Oud ijzer roest
Na nog enkele duiken op het huisrif begint
mijn wrakkenkoorts weer op te spelen. Olav
moest naar een duikbeurs in Rusland dus hij
kan ons niet langer adviseren. Emile heeft een
fotoboek gekocht van een lokale fotograaf
die een wrak beschrijft dat net een kilometer
van het duikcentrum vandaan ligt. Het is een
klein bootje dat tijdens een storm (tja, wat
anders) is vergaan. De ene helft ligt voor een
berg rotsen en de andere helft ligt aan stukken
geslagen een heel eind verder. Zo vertelt de
beschrijving. «Die zoeken we op!» In no time
hebben we onze droogpakken aan en staat
de duikuitrusting in de auto. Op een kleine
parkeerplaats staat een bouwvakkersbusje
REIZEN
Duikcentrum Strømsholmen
Duiken
In de winter heb je enige ervaring nodig
om bij Strømsholmen te duiken daar je dan
alleen in droogpak onder water gaat. Tijdens
het duikseizoen, de zomer, geeft Olav er ook
Open Water cursussen. Het bruist dan van
het leven, zowel onder als boven water. Het
huisrif direct voor het duikcentrum heeft
een maximale diepte van 12 meter. Het
gebied staat bekend om haar vele stormen
met name in herfst en winter.
Duikcentrum
duikcentrum beschikt over een verwarmde
omkleedruimte. In de zomer zijn de bar en
het restaurant open en kun je gebruikmaken
van een traditioneel Noorse hot tub. Avontuur
Noorwegen in de winter voelt als een groot
avontuur. Maar het duikcentrum biedt nog
meer avontuur aan.
Zo organiseert Olav trips naar het noorden
van Noorwegen om te duiken met orka’s en
staan een Submarine Safari op de planning.
Leuk detail: deze onderzeeër werd door
Emile van Essen gebouwd.
Strømsholmen bestaat al sinds 1981,
opgebouwd door pionier Olav Magne en
ligt vlak bij het plaatsje Vevang. Je kunt er je Duikcentrum: www.stromsholmen.no
flessen met perslucht vullen, duikuitrusting Overtocht: www.colorlineferries.nl
huren en diverse accommodaties huren. Het Info Noorwegen: www.visitnorway.com/nl
Olav legt
het duikgebied
uit aan Emile.
met daarin een rustende Noor. Hij kijkt even
vreemd op als wij uit onze auto stappen en
de duiksets omhangen. Eenmaal beneden
in het water zwemmen we de koers die in
het boek staat. ‘Ja, dat is hem’, denk ik en zie
ook Emile bevestigend knikken. Maar nog
iets dichterbij gekomen, blijkt het een rots te
zijn. We kunnen hem niet vinden. Het is hier
maar vijf meter diep en dus stijgen we naar de
oppervlakte om te overleggen. Niet opgeven,
we zullen hem vinden! En inderdaad, na
een tijdje zie ik een deel van het wrakje. De
bodem is er bruin van de roest. Alleen de
stuurhut ligt er nog. De voorkant, een stuk
verderop, is door de storm en golven uit
elkaar getrokken. Wrakken blijven mij boeien,
Uitzicht vanuit
het duikcentrum.
terwijl de rotsen daar onder water toch echt
een langere geschiedenis hebben.
Time to go home
Hoe cliché ook, maar aan alles komt een eind,
ook aan deze reis. Ik zag best op tegen de
reis van en naar het duikcentrum, in totaal
4 dagen onderweg en 3600 km afleggen is
best veel en lang. Maar het reizen bleek een
belangrijk onderdeel van de duikvakantie.
Het landschap onder water is mooi, maar
boven water is het overdonderend. De
ijswatervallen, de fjorden, de wit besneeuwde
vlaktes, het ruig opspattende water en de
stilte… onbeschrijflijk. Noorwegen in de
winter gaat om de totale ervaring.
Van het kleine wrak dichtbij het duikcntrum is alleen de stuurhut nog intact. Het landschap is een overdonderend sprookje.
76 Duiken januari 2013
Duiken januari 2013 77

Download Report