Visie - Meerklank

Visie op relationele en seksuele vorming
-
Relationele en seksuele vorming bestaat uit: lichaamsbesef, hygiëne, lichamelijke
veranderingen in de puberteit, weerbaarheid, het aangeven van eigen grenzen, het
rekening houden met de grenzen van anderen, seksuele normen en waarden,
vriendschappen, verliefdheid, omgaan met sociale media, relaties, intimiteit en seksuele
voorlichting. De relationele en seksuele vorming dient dan ook in de breedte van deze
betekenis te worden aangeboden.
-
Seksualiteit is een belangrijk thema in het leven, ook in het leven van mensen met een
verstandelijke beperking en is een onderdeel van de totale ontwikkeling. Relationele en
seksuele vorming zit in het scholingsaanbod en is een volwaardig onderdeel van het
leerlingvolgsysteem.
-
We onderschrijven dat relationele en seksuele vorming de basis vormt van een gezonde
seksuele ontwikkeling, dat het bijdraagt aan een positief zelfbeeld en aan weerbaarheid.
Deze basis van de relationele en seksuele ontwikkeling wordt al op jonge leeftijd vorm
gegeven. Als school dragen we hier samen met de ouders aan bij.
-
Uitingsvormen van lichaamsbeleving, relatievorming en seksualiteit door leerlingen dienen
te passen binnen maatschappelijk aanvaardbare normen en binnen de afspraken van
Meerklank (zie omgangsprotocol). Ook medewerkers dienen zich ten alle tijden te houden
aan het omgangsprotocol van de afdeling binnen Meerklank.
-
Het onderwijs over relationele en seksuele vorming dient aan te sluiten bij de
ontwikkelingsniveaus en de onderwijsbehoeften van iedere leerling. Hierbij dient rekening
te worden gehouden met de lichamelijke, verstandelijke en de emotionele ontwikkeling van
de leerlingen. Voor iedere leerling wordt de relationele en seksuele ontwikkeling
bijgehouden in het leerlingvolgsysteem en geëvalueerd in het OPP/UPP.
Over het algemeen ligt de nadruk in eerste instantie (bij het jonge kind) op het relationele
en bij het oudere kind op het seksuele aspect van relationele en seksuele vorming.
-
We vinden dat ouders/ verzorgers en school beide een belangrijke taak hebben in de
opvoeding, dus ook in de seksuele vorming van hun kind. We zien ouders/ verzorgers als
eindverantwoordelijk voor een gezonde relationele en seksuele ontwikkeling. De
verantwoordelijkheid van school is om les te geven over relationele -en seksuele vorming
en om vragen van leerlingen waar mogelijk te beantwoorden. Aangezien we goed begrijpen
dat de seksuele opvoeding maatwerk is, vinden we het de taak van school om ouders/
verzorgers hierin zo nodig te betrekken en wanneer dit gewenst is door te verwijzen naar
visie op relationele en seksuele vorming, februari 2014
Pagina 1
externe instanties (passende hulpverlening). Daarnaast is het de taak van school om te
signaleren wanneer er zorgen zijn over de relationele en seksuele ontwikkeling van
leerlingen en hierover met ouders in gesprek gaan.
-
We vinden dat de maatschappij een ondersteunende rol zou moeten spelen in een gezonde
relationele en seksuele ontwikkeling van kinderen, onder andere door
preventieprogramma’s en modelgedrag door bekende personen. Tegelijkertijd zijn we ons
bewust van de risico’s die er zijn in het tijdperk van sociale media, webcams, slecht
voorbeeldgedrag op televisie en loverboys. School neemt dit mee in het onderwijsaanbod.
Alle leerlingen hebben recht op onderwijs in een veilige omgeving waarin ze geaccepteerd
en gerespecteerd worden. Het bevorderen van acceptatie van seksuele diversiteit maakt
hier onderdeel van uit.
visie op relationele en seksuele vorming, februari 2014
Pagina 2
Achtergrondinformatie bij visie op relationele en seksuele vorming
Kinderen en jongeren met een beperking hebben vanaf jongs af aan extra ondersteuning
nodig als het gaat om de sociale, emotionele én seksuele ontwikkeling. Zij hebben veel
steun nodig om verbale en niet-verbale boodschappen van henzelf en van anderen te
begrijpen en om adequaat gedrag te ontwikkelen. Ook is er extra aandacht nodig voor
grenzen, ja/nee-gevoelens en het kunnen benoemen van grenzen. Zij lopen een verhoogd
risico om slachtoffer te worden van seksueel misbruik. Ook bestaat er bij kinderen en
jongeren met een beperking een verhoogd risico om (seksueel) grensoverschrijdend gedrag
te gaan vertonen. Onderzoek en praktijk wijzen uit dat preventie van grensoverschrijdend
gedrag en seksueel misbruik het meest effectief is, wanneer dit vanaf de prille jeugd wordt
vormgegeven (Movisie: Lammers, 2009).
Wat is relationele en seksuele vorming
Als je niet weet, hoe je met een ander omgaat, kun je later ook problemen krijgen in een
seksuele relatie, ook al heb je nog zo’n goede seksuele voorlichting gehad. Daarom is het
belangrijk dat er op school relationele en seksuele vorming wordt gegeven met aandacht
voor relaties.
Seksualiteit gaat ook over normen, waarden en opvattingen over seksualiteit en wensen en
grenzen in de seksuele omgang tussen jongens en meisjes. De relationele en seksuele
vorming dient dan ook in de breedte van deze betekenis te worden aangeboden.
Seksuele vorming gaat over:
-
Lichaamsbesef
-
Hygiëne
-
Lichamelijke veranderingen in de puberteit
-
Weerbaarheid
-
Het aangeven van eigen grenzen
-
Het rekening houden met de grenzen van anderen
-
Seksuele normen en waarden
-
Verliefdheid
-
Vriendschappen
-
Relaties
-
Intimiteit
-
Seksuele voorlichting
-
Omgaan met sociale media
visie op relationele en seksuele vorming, februari 2014
Pagina 3
Ontwikkeling vanuit de overheid
Vanuit de overheid zijn op 1 december 2012 de kerndoelen voor het onderwijs aangepast.
Met als gevolg dat Seksualiteit en seksuele diversiteit expliciet zijn opgenomen in het
kerndoel voor het basisonderwijs, het voortgezet onderwijs en het speciaal onderwijs. Het
is daardoor verplicht geworden om hier expliciet aandacht aan te besteden.
Speciaal onderwijs kerndoel 38:
“De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse
multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen en ze leren respectvol om te gaan
met seksualiteit en met diversiteit in de samenleving, waaronder seksuele diversiteit”.
Voortgezet Speciaal Onderwijs kerndoel 43:
“De leerling leert over overeenkomsten, verschillen en veranderingen in cultuur en
levensbeschouwing in Nederland, leert eigen en andermans leefwijze daarmee in verband
te brengen, leert de betekenis voor de samenleving te zien van respect voor elkaars
opvattingen en leefwijzen, en leer respectvol om te gaan met seksualiteit en diversiteit
binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit”.
visie op relationele en seksuele vorming, februari 2014
Pagina 4