online communicatie - Beeckestijn Business School

Whitepaper
Beeckestijn
Business
School
ONLINE COMMUNICATIE;
Ander spel,
nieuwe spelregels
de nieuwe competenties van de communicatie-manager
Whitepaper
Beeckestijn
Business
Inhoudsopgave
3
4
5
6
11
12
School
Inleiding
3 ontwikkelingen binnen het communicatie vak
Trend: specialisatie in communicatie
De nieuwe competenties van de communicatie-manager
tot slot
Contactgegevens
Whitepaper
Beeckestijn
Inleiding
Online
Communicatie
De doelstelling van dit whitepaper is u een inzicht te geven in de nieuwe, noodzakelijke
competenties van de moderne communicatie-manager, in de bruisende wereld met elkaar in rap
tempo opvolgende ontwikkelingen. Het managen van communicatiebeleid en -strategie vergt, naast
uiteraard vakbekwaamheid, vandaag de dag ook organisatorische en technologische kennis, en
de competentie om continu te leren. Actuele kennis opdoen, delen met de organisatie is noodzaak
omdat kennis snel veroudert. Ervaring alleen is niet meer voldoende.
Business
School
De markt
Vraag naar marketing- en communicatieprofessionals
8000
Organisaties worden communicatiever, er is meer dialoog en interactie met doelgroepen en
stakeholders... Was de communicatie-manager vroeger vooral strateeg en regisseur, nu gaat het veel
meer om het (strategisch) sturen van de dialoog ongeacht het medium en is monitoren beter dan
managen. Verder zien we een groei aan communicatie-specialisme. De generalist wordt ingehaald
door hen die een vak hebben gemaakt van de nieuwe media en middelen zoals content management,
SEO, social media, online branding, customer journeys enzovoort.
7000
Dit alles pleit voor het realiseren van actuele kennis, relevant specialisme en de competentie snel te
kunnen schakelen.
3000
Met dit whitepaper willen we daarom een aantal inzichten met u delen over de nieuwe
competenties, nodig om een nieuwe fase in te gaan in communicatie-management.
1000
6000
5000
4000
2000
0
2013-1
2013-2
2013-3
2013-4
2014-1
Bron: USG marketing, communication & sales
OPDRACHTEN
3
3 ontwikkelingen
binnen het
communicatie vak
Alles komt in drieën…
Drie knetterharde gebeurtenissen zorgen ervoor dat het communicatie vak van executie tot en met
strategie voor altijd en eeuwig verandert. Wat zijn de drie aanjagers daarbij?
1
2
SoLoMo
Managers en executives in de marketingcommunicatie
en PR worstelen met aanzienlijke veranderingen in hun
vakgebied. Waar je vroeger nog uit de voeten kon met het
opbouwen van praktische ervaringen en het hebben van
een algemene bagage van modellen en instrumenten, is
vandaag de dag vooral kennis en continue bijscholing
een vereiste. Onder de verzamelnaam ‘solomo’ spelen
zich allerlei ontwikkelingen af op het gebied van
channel- en mediagebruik, klantdata-ontwikkeling en
interactieve communicatie.
Big data
Ook de explosie in ‘big data’ heeft ertoe geleid dat
het bouwen van een merk en het aangaan van relaties
in een ander licht is komen te staan. Namelijk dat het
nodig is informatie te hebben over het gedrag en de
behoefte van zowel relaties als de waardeketen. Dus
niet alleen de link (her)vinden met de klant. Het gaat
uiteindelijk om het gehele proces en de samenwerking
tussen de schakels in de keten. ‘We’re in it together’,
zei een topman van P&G onlangs. Er is geen keuze, de
klantreis en de klantdata bouw je gezamenlijk op, deel
je met elkaar.
+
Social
Mobile
Klanten kunnen
je overal ter
wereld vinden,
via elk apparaat
SO
Social
-Share
-Connect
-Convert
Business
School
3
Interne communicatie
Communicatie is geen afdeling meer, maar een instelling die over het gehele bedrijf een vorm
dient te krijgen. Kent uw service-afdeling de visie van uw organisatie? Weet de receptie genoeg
over uw kernwaarden? Communicatie is een kerncompetentie geworden van organisaties.
Dialoog en interactie met klanten, stakeholders, toeleveranciers enzovoort zorgen er voor
dat vanuit alle afdelingen één visie moet worden geconstrueerd. Snelheid van handelen,
kostenbeheersing en het verzamelen van data (kennis) is de essentie, value chain management
en communicatie vallen tezamen en levert een geheel nieuwe werkwijze op.
Daaruit voortvloeiend zijn de drie belangrijkste ontwikkelingen voor de verschillende
niveaus van communicatie-management de volgende:
+
Local
Whitepaper
Beeckestijn
LO
Local
MO
Mobile
-Locate store
-Real-time -deals
-Anywhere -info
-Shop
Op ‘chief’ niveau:
Customer-centricity: de klant centraal in de interacties.
Multichannel marketing waarbij communicatie grotendeels rust op content
management (juiste content, juiste medium, juiste boodschap, juiste tijd, juiste klant).
Het kunnen managen van de erosie tussen de grens van marketing en communicatie.
•
•
•
Op management niveau
Interne en externe belangen samenbrengen, doelen delen en de interne
communicatie managen.
Technologieën en media continu evalueren proberen / testen.
Budget en effectiviteit managen, deze staan vaak haaks op elkaar.
•
•
•
Op executie niveau
Goed kunnen jongleren met de multichannel omgeving.
Kunnen schrijven en rekenen tegelijkertijd, alfa en bèta mens zijn.
Campagne management beheersen, alles is een proces… ook communicatie.
•
•
•
SoLoMo - communicatie is geen push of pull
meer, of enkel interactie, het is alom aanwezig
4
Whitepaper
Beeckestijn
TRENd:
specialisatie in
communicatie
Waar we tot voor kort nog onderscheid konden maken tussen een communicatie-, PR- en marketingmanager, zien we dat deze generalisten het lastig krijgen. De groei aan communicatiefuncties is
met name te constateren op het management niveau en dan enkel op specialistisch niveau. Zoek op
LinkedIn naar marketing- en communicatiefunctie en u ziet functietitels met begrippen als social,
online, content, community, campaign enzovoort. Wat sowieso verbazing wekt, is dat online en digital
veel voorkomen in de omschrijving bij marketing- en communicatie functies. Immers, online en
digital zijn inmiddels vaste bestanddelen geworden van het dagelijkse communicatiewerk.
Business
School
Specialist vs generalist
Trend is ook dat veel communicatie-specialisten uit andere vakgebieden komen dan de gebruikelijke,
zoals een communicatieleergang. Velen laten zich omscholen aan moderne opleidingen om de
specifieke kennis op te doen. Dat levert soms hilarische maar oh zo noodzakelijke combi’s op,
waarvan de meest opvallende van de laatste tijd de onderstaande functie van ‘Truth Engineer’ is. Toch
zien we hier alle voornoemde kwalificaties in terugkomen zoals natuurlijk communicatiekunde, maar
ook ICT, online, social, campaign en data…
Op de dagelijkse banenmarkt komt u dus functies tegen die drie jaar geleden niet bestonden. Zoals
Instagram Consultant. Het is echter wel zo dat de nieuwe communicatie en marketing functies
campaign, multichannel, content management en social als belangrijke dragende zuil hebben. Een
groeiend aspect in functies en vacatures is de kennis van big data, analytics en onderzoek. Ook dat
zorgt er voor dat de generalist minder aan de bak komt.
Truth Engineer
57%
43%
In 2014 meer vraag naar specialisten (bron USG)
As profitability for media properties continues to rely om driving down the cost of
content production, news writing will increasingly become the domain of automated
software programs. PR firms will hire technical experts to manipulate code on
content farms, search algorithms and copywriting bots. After all, as a boss of mine
once observed, the truth today is ‘whatever Wikipedia says it is.”
Bijzonder voorbeeld van een ‘job-title’. Lees ook dat software teksten gaat genereren…
5
Whitepaper
Beeckestijn
de nieuwe competenties
van de moderne
communicatie-manager
01
Bestuurlijk-
Leiding geven
organisatorische
competenties
Visie
Betrokkenheid
Overtuigingskracht
05
Taakgerichte
competenties
daadkracht
06
Communicatieve
vaardigheden
Flexibiliteit
Besluitvaardig
Analytisch
vermogen
Leervermogen
Oordeelsvorming
Omgevingsbewustzijn
Creativiteit
Integriteit
Inlevingsvermogen
Zelfvertrouwen
Beeckestijn verzorgde voorjaar 2014 een clinic over ‘de
toekomst van de communicatieprofessional’ met gastdocente
Marieke van Os, commercieel manager USG Marketing,
Communication & Sales Professionals. Zij paste het
bovenstaande competentiemodel toe en duidelijk is dat de
communicatieprof aan vele competenties dient te voldoen.
Klantgerichtheid
Competentie
ontwikkeling
Kwaliteitsbewustzijn
communicatieve
competenties
Netwerken
Coachen
Inzet
02
Sociaal-
Organisatie-bewustzijn
Resultaatgerichtheid
Initiatief
School
Samenwerken
Plannen en organiseren
Ondernemen
Business
Vakmanschap
Moed
03
Intellectuele
competenties
denkkracht
Stressbestendigheid
04
Emotionele
competenties
gevoelskracht
Bron: USG
6
de nieuwe competenties
van de moderne
communicatie-manager
Whitepaper
Beeckestijn
Business
School
Marieke van Os schrijft daarover:
Organisaties worden steeds communicatiever. Dit betekent dat veel meer mensen zich bezighouden
met interactie met de omgeving. Waar communicatieafdelingen in het verleden een strakke regie
konden houden op alles wat intern en extern gedeeld werd, verschuiven hun taken nu steeds
meer naar strategisch adviseren, faciliteren, coachen en monitoren. Dit vergt een ander type
communicatieadviseur die naast een gedegen vakkennis en ervaring ook moet beschikken over een
diepere kennis over de organisatie, sensibiliteit en coachend en motiverend vermogen.
Communicatie ‘generalist’ of ‘specialist’?
Generalisme migreert naar specialisme, maar een brede generale basis is noodzaak. De beweging
naar specialismes lijkt wat af te zwakken. Online wordt steeds minder gezien als een apart segment
binnen de communicatieactiviteiten. Een allround communicatieadviseur hoort tegenwoordig het
online vak ook in de vingers te hebben. Een aantal online specialisaties zal echter blijven bestaan,
zoals databasemarketing en SEO.
•
Wat is belangrijker in communicatie-management:
ervaring of actuele kennis?
Actuele kennis is belangrijker dan ervaring maar je dient wel een gevoel te hebben voor ‘politiek’
en het ‘humane’ binnen organisaties. De twee zijn niet zomaar tegen elkaar weg te strepen. Actuele
kennis is een voorwaarde voor iedereen die in het communicatie vak werkt. Het vak is constant
in beweging en de ontwikkelingen gaan zo snel dat kennis in een hoog tempo veroudert. Zoals
eerder beschreven, heeft een communicatieadviseur daarnaast nog een aantal specifieke
competenties nodig. Zijn of haar ervaring in het vak is onmisbaar om in vaak complexe
omgevingen een overtuigende bijdrage te leveren aan projecten of vraagstukken.
•
7
Whitepaper
Beeckestijn
de nieuwe competenties
van de moderne
communicatie-manager
De stap naar de
ontwikkelingen
van de nieuwe
competenties
Uit divers onderzoek blijkt wat de hiaten zijn tussen de ‘need to
know’ en de wijze waarop kennis verworven wordt. Duidelijk is dat
kennisontwikkeling tekortschiet en dat de behoefte te leren, door
zowel het volgen van opleidingen extern alsook door coaching intern,
enorm groot is. Het gat tussen de huidige en noodzakelijke kennis
kan niet op de gebruikelijke wijze, dus leren door ervaren, opgevuld
worden. Er is dus meer nodig dan leren door doen. Dat kan door
inhuur van derden zijn, door opleidingen te organiseren (intern of
extern) en/of door coaching.
Business
School
Gat in de ontwikkeling van kennis en vaardigheden
die
ontwikkeling
behoeven
Training/opleiding
aangeboden of gefaciliteerd
in eigen organisatie
gat tussen
opleidingsbehoefte
en aanbod
45,8%
23,7%
-22,1%
Huidige ontwikkelingen, sociale en politieke trends,
wetgeving, ethiek
42,2%
11,7%
-30,6%
Zakelijke kennis
38,5%
16,2%
-22,3%
32,8%
17,0%
-15,8%
Theorie en basisprincipes t.a.v. doelgroepen,
projectontwikkeling, campagnes , evaluaties
27,4%
10,6%
-16,7%
Communicatie vaardigheden
18,6%
19,4%
+1,4%
Kennis & vaardigheden
Management vaardigheden
Beslissen, plannen, organiseren, leiding geven, HR,
zelfmanagement
Managementkennis
Markten, producten, concurrenten
Zakelijke vaardigheden
Omgaan met budget, rekeningen, contracten, offertes
Communicatiekennis
In schrift, oraal en boodschap
www.communicationmonitor.eu
8
de nieuwe competenties
van de moderne
communicatie-manager
Waardoor worden de gaten dan veroorzaakt, en op welke wijze
is dit op te lossen?
De belangrijkste reden is het gebrek aan begrip en de aandacht van het topmanagement, de ‘chiefs’,
binnen organisaties voor de nieuwe ontwikkelingen van communicatiemanagement. Nog te veel wordt
communicatie als ‘branding tric’ gezien en is de belangrijkste metric de zichtbaarheid. Laat staan dat
communicatie als strategie wordt gezien en afdelingsoverstijgend. Onderzoek onder een tiental Europese
landen door het Engelse bedrijf Ecopsi geeft aan dat dit zelfs de belangrijkste barrière is voor de
innovatie van communicatie binnen organisaties: 84,2% van de respondenten, marcom directies, zetten
dit argument bovenaan de lijst.
Op de tweede plaats (75,3%) staat het fenomeen van ‘accountability’. Hoewel steeds belangrijker,
wordt het ook steeds lastiger aan te geven wat de business case, oftewel de verwachte en gerealiseerde
uitkomsten zijn van communicatie-activiteiten. Was het ooit zo dat ‘50% van het marketingbudget
weggegooid geld is, je wist alleen niet welke 50%...’, tegenwoordig is resultaat plannen en bewijzen een
vakgebied geworden.
Meer dan de helft van de communicatieprofessionals geeft aan de up-to-date kennis te missen door
gebrek aan training en educatie. Door de enorm snel lopende ontwikkelingen, media die komen en
gaan, is het hebben van zowel een praktische als theoretisch-strategische kennis onontbeerlijk en dus
een gemis als er te weinig training is. Tijd en geld zijn niet de belangrijkste indicatoren, het kunnen
verdedigen aan het management van het nut van een (interne) training is niet eenvoudig. Ten eerste komt
dat door de reputatie van communicatie (alsook PR) binnen organisaties die vaak als geldverslindend en
niet als resultaat-brengend wordt gezien. Onderdeel van de taak van de communicatieprofessional is in
die zin de PR verzorgen voor het eigen vakgebied (…).
Whitepaper
Beeckestijn
Business
School
Communication manager, Internal convergence is
more important than external convergence
When one talks of ‘convergence’, it is tempting to play with semantics and
broaden the term to incorporate ‘customer-centric’ characteristics - and start to
look at convergence between the corporate and the consumer – in terms of closer
alignment, understanding, product delivery etc.Considering the rampant popularity
of the buzzword ‘customer-centric’, one would assume the passion for this ‘external
convergence’ would be significantly higher than the more boring ‘desiloisation’
needed for internal collaboration. It’s not. Companies view both internal and
external collaboration as just as important as each other.
Nick Johnson – Incite USA
Was ooit het hebben van ervaring en een netwerk (brancheverenigingen e.d.) voldoende kennis bij te
houden, tegenwoordig lijkt ervaring wel tegen je te spelen (52,2%). We dienen als nooit tevoren open te
staan voor nieuwe ontwikkelingen zoals een kind dat kan. Totaal onbevangen en onbevooroordeeld.
Een kerncompetentie van een moderne manager… Ervaring geeft, toegegeven, wel de organisatorische
kaders en weten hoe politiek speelt. Maar, kennis veroudert snel, je kunt in de communicatie niet even
één groot-rijbewijs halen voor alle media en kanalen voor nu en later. Iedere nieuw vehikel, nieuw
concept vergt een eigen training en ervaringscyclus.
9
de nieuwe competenties
van de moderne
communicatie-manager
Kunnen we deze kennis uit de markt halen? Ja dat kan, maar waar en bij wie? Misschien wel bij
concurrenten? Zij die nieuwe verdienmodellen introduceren? Wat kan een Nederlandse bank leren
van de social peer2peer bank Prosper? Wat kunnen taxichauffeurs leren van Über en reisbureaus van
AirBNB? Misschien mag gesteld worden dat het lerend en absorberend vermogen, de belangrijkste
competentie is van de moderne communicatiemanager (39,5%). Kennis zoeken begint vaak met
kennis delen. En kennis houdt zeker niet in dat er sprake is van alwetendheid, het kunnen juist kleine
ervaringen en observaties zijn die het waard zijn te delen.
Het gemis aan accreditatie en een ‘code of conduct’ wordt niet als heel belangrijk aangegeven.
Sterker nog, veel accreditaties lopen achter de feiten aan. Op het moment dat na vele vergaderingen
een accreditatie of gedragsregel is vastgelegd, is het front reeds verplaatst. In lijn daarmee worden
vakverenigingen en brancheorganisaties als sterk verouderd ervaren. Congressen en events op het gebied
van marketing en communicatie geven de ‘usual suspects’ en geen relevante ‘hands on’ cases waar de
communicatieprofessional van kan leren. Veel communicatieprofessionals zoeken via online media naar
de geschikte kennis. De tendens is in kleinere, specialistische online netwerken te stappen om kennis
op te doen. Alumni-netwerken en de rol voor opleiders is hier evident, zowel offline als online een
verbindende factor zijn in de kennisontwikkeling van de moderne communicatiemanager.
Een niet te onderschatten competentie van de communicatie-manager van nu is flexibiliteit. In die
zin, van life-long employment is steeds minder sprake. Rustig werken richting pensioen en af en toe
een congres bezoeken is onvoldoende. Kansen zien, zorgen dat uw eigen communicatie opvalt, er
voor zorgen dat uw kennis en netwerk up-to-date is want we gaan steeds meer toe naar een flexibele
arbeidsomgeving, meer ZZP en werken via gespecialiseerde uitzendorganisaties. Hoe valt u op in
de stapel van CV’s? Dat vergt een ondernemende mentaliteit alsook kennis van online en social
om ‘gezien’ te worden. Parate en actuele kennis bezitten, is daarbij concreter dan bijvoorbeeld
branchekennis, werkervaring en achtergrond.
Whitepaper
Beeckestijn
Business
School
Belangrijkste trends op communicatie competentievlak:
Issue 1:
Focus op social media en marketing maar dan wel met een duidelijk strategisch (communicatie) doel
Issue 2:
Managen van de inter-departementale (weg met de silo’s) en cross-culturele
competentie-ontwikkeling binnen de organisatie
Issue 3:
Managen van hoge volumes data (big data) en inzicht krijgen in de klantreis
(customer journey)
Issue 4:
Managen van de nieuwe verschijningsvormen aan media en kanalen, een visie
ontwikkelen en daar klaar voor te zijn in de toekomst (media agile)
Issue 5:
Managen van de kennis en betrokkenheid in de boardroom, leadership houdt in
klaar te zijn en een visie te hebben op de relevante en snelle veranderingen.
10
Whitepaper
Beeckestijn
tot
slot
Business
School
Over Beeckestijn Business School Beeckestijn Business School is hét opleidingsinstituut voor online marketing, communicatie, sales
en klantgericht ondernemen en combineert strategie, theorie en praktijkkennis in kortdurende,
praktische opleidingen op verschillende niveaus. Naast het geven van opleidingen op post-HBO
en postdoctoraal niveau, biedt Beeckestijn Business School ook korte opleidingen die verdieping
bieden binnen een vakgebied, branche specifieke masterclasses en verzorgen we in-company
trajecten.
Gratis proefcolleges
Om op een juiste wijze kennis te maken met de opleidingen, geven wij een aantal keren per jaar
proefcolleges en webinars van de diverse opleidingen. Mocht u niet aan een proefcollege kunnen of
willen deelnemen, dan bestaat er de mogelijkheid om persoonlijk met een docent over de opleiding
te praten. Zo kunt u uw persoonlijke leerdoelen bespreken en afstemmen. Voor meer informatie kunt
u contact met ons opnemen.
Gratis clinics: inspirerende kennissessies met praktische tips
Er zijn regelmatig gratis clinics op het gebied van online marketing, online communicatie, sales en
klantgericht ondernemen bij Beeckestijn Business School. De clinics worden meestal gegeven door
vaste docenten van Beeckestijn Business School en tijdens deze 2-uur durende kennissessie wordt u
kort & bondig bijgepraat over het onderwerp van de clinic en gaat u actief aan de slag. Meestal zijn
de clinics een combinatie van een korte presentatie over de laatste trends en ontwikkelingen en een
werkvorm. Op deze manier is de gepresenteerde inhoud direct toepasbaar en verlaat u de clinic met
praktische tips, handvatten, how-to-do’s of checklists.
Een overzicht van alle geplande activiteiten kunt u vinden in de agenda op onze website:
www.beeckestijn.org/agenda
11
Whitepaper
Beeckestijn
Business
Contact
gegevens
School
Beeckestijn Business School
Postbus 333
3830 AJ Leusden
T +31 (0)88-472 22 30
E [email protected]
W www.beeckestijn.org
www.facebook.com/beeckestijnbusinessschool
@Beeckestijn
FollowME !
12
Whitepaper
Beeckestijn
Business
School