Voortgangsrapport ( mei 2014) - Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen

Beleefbare open ruimte in de
Antwerpse Zuidrand
Koude Beek Borsbeek
Melkkuip en bos van Moretus Boechout
Pannenbossen Kontich
Landschap Hof van Spruyt
voortgangsrapport 1
-
mei 2014
Beleefbare open ruimte in de Antwerpse Zuidrand
Landschapspark Zuidrand
2
Beleefbare open ruimte in de Antwerpse Zuidrand
Strategisch project: Beleefbare open ruimte in de Antwerpse Zuidrand
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Inleiding
Planning-plan van aanpak
Projectcoördinatie
Overzicht stand van zaken: november 2013 - april 2014
Communicatie
Financieel luik
1.Inleiding
Het strategisch project “beleefbare open ruimte in de Antwerpse Zuidrand” startte officieel op 1
november 2013 en is ingebed in de werking van Landschapspark Zuidrand (LSPZR) dat werkt aan
een positieve beleving en kwaliteitsvolle open ruimte.
Landschapspark Zuidrand omvat volgende gemeenten: Kontich, Aartselaar, Boechout, Edegem, Hove
Lint, Borsbeek, stad Mortsel en sinds begin 2014 district Wilrijk. Per 1 januari 2014 is Hemiksem
toegetreden tot het Regionaal Landschap Rivierenland en dus geen lid meer van Landschapspark
Zuidrand. Voor het Strategisch project blijft Hemiksem wel partner.
De kernactoren van het strategisch project zijn de gemeenten van de Zuidrand, de provincie
Antwerpen, ANB en Kempens Landschap vzw. Ook Boerenbond; Natuurpunt en andere
middenveldorganisaties zijn betrokken in de projectstructuur van landschapspark Zuidrand en van
het strategische project.
Het strategisch project beoogt door een bottum-up benadering via overleg en gerichte acties te
werken aan draagvlak en consensus voor de invulling en het gebruik van de open ruimte. Er wordt
gewerkt met een participatieve, gebiedsgerichte aanpak als opstap naar meer bos in evenwicht met
natuur- landbouw- erfgoed en recreatiedoelstellingen. Hierbij wil dit project het verhaal van een
‘massieve‘ bosuitbreiding verlaten en ombuigen naar een verhaal van ontwikkeling en beheren van
open ruimte waarin deze verschillende functies mogelijk zijn.
De focus ligt op open ruimte: bossen, natuurelementen (o.a. beekvalleien), landbouw, erfgoed (o.a.
kasteelparken en forten) en recreatie.
Het project wil verder bouwen op reeds bestaande visies en initiatieven en volgende globale doelen
realiseren:
Realiseren van bosuitbreiding en Kleine Landschapselementen
Realiseren van bos, natuur- en landschapsbeleving door het ontsluiten van
boscomplexen, kasteeldomeinen en beekvalleien
Het uitwerken van acties die kunnen zorgen voor het realiseren van
instandhoudingsdoelstellingen voor de aangeduide speciale beschermingszones
Het uitwerken van acties voor ankerplaatsen en relictzones
3
Beleefbare open ruimte in de Antwerpse Zuidrand
Het uitwerken van verbrede en duurzame landbouw-initiatieven
Het werken aan consensus over ruimtelijke invulling van de openruimtegebieden
En deze omzetten in de volgende operationele doelstellingen:
1. Realiseren van bosuitbreiding en Kleine Landschapselementen
2. Realiseren van bos, natuur- en landschapsbeleving door het ontsluiten van boscomplexen,
kasteeldomeinen en beekvalleien
3. Het uitwerken van acties die kunnen zorgen voor het realiseren van
instandhoudingsdoelstellingen voor de aangeduide speciale beschermingszones
4. Het uitwerken van acties voor ankerplaatsen en relictzones
5. Het uitwerken van verbrede en duurzame landbouw-initiatieven
6. Het werken aan consensus over ruimtelijke invulling van de openruimtegebieden
Waarbij dit kan resulteren in volgende hefboomeffecten:
1. het realiseren van bosuitbreiding en kleine landschapselementen
2. het omzetten van de ankerplaatsen Solhof en omgeving, Groeningenhof en omgeving en
bos van Moretus tot erfgoedlandschap
3. een gedragen RUP waar nodig voor deelgebieden
4. bijdragen aan de realisatie van de instandhoudingsdoelstellingen (IHD) voor de aangeduide
Speciale Beschermingszones (SBZ).
5. het bieden van bedrijfszekerheid voor landbouwbedrijven en versterken van landbouwers
in het beheer van kleine landschapselementen
6. het opwaarderen van de Zuidrandregio tot een gebied waar het aangenaam is om te
recreëren en te wonen
Bijlage3: De programmafiche van Landschapspark Zuidrand wordt jaarlijks geüpdatet en geeft en
overzicht van alle lopende en geplande (deel)projecten.
4
Beleefbare open ruimte in de Antwerpse Zuidrand
2.Planning
Doel van het strategisch project is om te komen tot een optimale afstemming tussen verschillende
acties, beleidslijnen en projecten in het projectgebied om te komen tot een vlotte uitvoering.
1. Opstartfase
Deze fase omvat de aanwerving van de projectcoördinator , de kennismaking met het projectgebied
en alle actoren
2. Planfase
De planfase omvat de verkenning, de opmaak van een actieprogramma en communicatieplan.
Onder verkenning wordt verstaan verkenning van;
• bestaande beleidskader
• ruimtelijk beleid gemeenten
• lopende of doorlopende planprocessen
• afstemming lopende (strategische)projecten
• potentiële partners en actoren
• kenmerken en identiteit van het gebied
Opmaak actieprogramma
Na de verkenning van het gebeid en de partners kan op basis van de gestelde prioriteiten een
definitief actieprogramma opgemaakt worden. Dit actieprogramma zal een heterogene lijst van
acties omvatten die betrekking hebben op concrete uitvoering, sensibilisatie en overleg,
voorbereiden en uitvoeren van planprocessen (bijv opmaak RUP na strategisch project).
De kansen en knelpunten op vlak van ruimtelijke structuur worden in kaart gebracht. Op basis van
deze verkenning kan een eerste lijst van mogelijke acties worden verfijnd. Samen met de
projectstuurgroep kunnen dan de prioriteiten worden vastgelegd.
De uitwerking van de acties gebeurt op de vier belangrijke thema’s en wordt voorgelegd aan de
projectstuurgroep.
1.Thema milieu, natuur en landschap:
• bosuitbreiding: verwerving en inrichting.
Pilootproject: Reukens, in de gemeente Aartselaar
• kasteeldomeinen en parkbeheerplannen: verwerving en uitvoering stimuleren.
Pilootproject: Hof te Linden in de gemeente Edegem
• Instandhoudingsdoelstellingen operationaliseren voor SBZ’s
2.Thema landbouw
• Acties uitwerken rond verbrede landbouwinitiatieven en bedrijfszekerheid, beheergroepen
Overleg opstart samenwerking Rurant
3.Thema onroerend erfgoed
5
Beleefbare open ruimte in de Antwerpse Zuidrand
•
Werken rond ankerplaatsen en relictzones
4.Thema toerisme en recreatie
• Acties uitwerken rond beleving van open ruimte
Wandellussenkaart Landschapspark Zuidrand(2014)
Fietsroute Landschapspark Zuidrand (herziening Abraham Hansroute door TPA-2015)
• De Zuidrand dat smaakt!(2014-2017)
Samenwerkingsverband Landschapspark Zuidrand (gemeenten en provincie) , Horeca
Vlaanderen en TPA.
In functie van het strategisch project worden er verschillende werkgroepen opgericht die werken
rond de projectdoelstellingen en hefboomeffecten die het strategisch project beoogt.
Een communicatieplan wordt nog uitgewerkt en voorgelegd aan de stuurgroep
3. Uitvoeringsfase
Na goedkeuring van het actieprogramma door het Interbestuurlijk Overleg en de projectstuurgroep
kan gestart worden met de planmatige uitvoering ervan. In principe start de uitvoering van
verschillende acties reeds bij aanvang van het strategisch project op basis van visies die reeds
beschikbaar zijn. Dit soort acties zullen reeds tijdens de planfase aan de stuurgroep worden
voorgesteld en kaderen binnen het globale project.
Het strategisch project loopt voor 3 jaar tot 1 november 2016.
Er wordt gelijktijdig Inzetten op verschillende sporen
1. Gebiedsgericht werken: sterktes en potentie van het gebied in lange termijn visie vastleggen
2. Opgang trekken korte termijn acties, werken op deelgebieden en kleine cases
3. Partnerships voor financiering opzetten voor het uitvoeren van acties
Deelgebieden
Er zullen prioritair acties uitgewerkt worden in de openruimtegebieden die samenvallen met de
actiegebieden 36 en 29 uit de ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos, maar in functie van de
dynamiek en projecten die lopen en zullen opgestart worden in het Landschapspark Zuidrand
worden er ook acties uitgevoerd buiten de grenzen van de actiegebieden 36 en 29. Beekvalleien,
boscomplexen en kasteeldomeinen zijn de landschappelijke dragers die we in deze
openruimtegebieden graag willen ontwikkelen.
Deelgebied 1: open ruimte Kontich, Aartselaar, Edegem
Case: Hof Van Spruyt te Kontich
Deelgebied 2: open ruimte Boechout, Hove, Lint
Case : verkoop OCMW gronden
6
Beleefbare open ruimte in de Antwerpse Zuidrand
Na goedkeuren van de deelgebieden door de projectstuurgroep kan er gestart worden met
werkgroepen voor deze deelgebieden waar gewerkt zal worden aan het afstemmen van ruimtelijke
visies, en het komen tot consensus voor deelgebieden en acties. In kaart brengen van noden en
kansen per deelruimte door in te zetten op kleine cases met de gebruikers van de open ruimte.
7
Beleefbare open ruimte in de Antwerpse Zuidrand
3.Projectcoördinatie
De projectcoördinatie heeft tot doel om te komen tot een optimale afstemming tussen verschillende
acties, onderdelen, beleidslijnen en(deel) projecten van alle partners in het projectgebied en om te
komen tot een vlotte uitvoering.
De Projectstructuur van het strategisch project krijgt een plaats in de overlegstructuur van het
Landschapspark.
In functie van het strategisch project worden er verschillende werkgroepen opgericht die werken
rond de projectdoelstellingen en hefboomeffecten die het strategisch project beoogt.
Interbestuurlij
Overle
Landschapspark
Projectstuurgroep
Wandellussen
Projectcoördinator
Landschapspark Zuidrand
Projectcoördinator
strategisch project
Stuurgroep
Landschapspark
Projectstuurgroep
Trage Wegen
Projectstuurgroep
strategisch
project
Werkgroep
Werkgroep
Werkgroep
8
Beleefbare open ruimte in de Antwerpse Zuidrand
Volgende overlegmomenten hebben reeds plaatsgevonden voor het Landschapspark Zuidrand
26/11/2013 stuurgroep
19/02/2014 IBO
28/02/2014 stuurgroep
Boechout
Borsbeek
Kontich
Volgende overlegmomenten zijn gepland voor het Landschapspark Zuidrand
11/06/2014
19/06/2014
24/09/2014
25/09/2014
3/12/2014
9/12/2014
IBO
Stuurgroep/overlegplatform
IBO
Stuurgroep/overlegplatform
IBO
Stuurgroep/overlegplatform
Lint
Wilrijk
Projectstuurgroep wandellussen: de wandellussen kaart wordt samen met al de gemeenten en
vrijwilligersorganisaties van LPZR gerealiseerd tegen 11 oktober 2014 en voorgesteld in de Reukens
te Aartselaar.
Projectstuurgroep trage wegen: Samen met de vzw Trage Wegen is er een inventarisatie opgemaakt.
Deze opdracht liep af in april 2014 en vanuit LPZR zal voor een aantal uitvoeringsgerichte
deelprojecten worden verder worden ingezet in 2014-2015.
Projectstuurgroep strategisch project: Een eerst projectstuurgroep komt samen op 27 mei 2014.
De projectgroep bestaat uit de actoren die rechtstreeks betrokken zijn, gaande van
vertegenwoordigers van de betrokken overheden, bovenlokale organisaties en betrokken
middenveld.
De taken van de projectstuurgroep omvatten: de werkwijze en vorderingen in het strategisch project
volgen, vastleggen prioriteiten, kiezen van de openruimtedeelgebieden die het eerst zullen worden
aangepakt, goedkeuring communicatieplan.
De beslissingen van de projectstuurgroepen worden teruggekoppeld naar het Interbestuurlijk overleg
(IBO) en stuurgroep van Landschapspark Zuidrand.
4.Communicatie
Op basis van de geplande acties, wordt een communicatieplanning opgesteld dat wordt voorgelegd
aan de projectstuurgroep.
Heeft tot doel te zorgen dat gekend is waarvoor het LSPZR staat, dat de acties worden opgemerkt en
dat er draagvlak wordt gecreëerd voor het behoud van de open ruimte.
Er wordt gebruik maken diverse communicatiekanalen van de partners.
9
Beleefbare open ruimte in de Antwerpse Zuidrand
5.Overzicht stand van zaken - november 2013 – april 2014
Er werd op 21 november een eerste startvergadering gehouden met RO-Vlaanderen om de
projectaanpak te bespreken.
Opstartfase is afgerond en Planfase is lopende
De eerste fase, die nu afloopt, werd besteedt aan het overleggen met alle mogelijke actoren. Dit zijn
gemeenten (verschillende diensten en bestuurders), verschillende verenigingen die actief zijn in de
open ruimte. Er werd overlegd met provinciale en Vlaamse overheden. Tijdens deze
kennismakingronde werd er ineens afgetoetst wat ambities en noden zijn. (bijlage 1 overzicht
gesprekken en actoren)
Er wordt een analyse gemaakt van alle openruimtegebieden en er wordt afgetoetst aan ambities en
noden zijn. Er wordt ook afstemming gezocht met lopende (Strategische) projecten. (Fortengordel,
Rupel, VLM LI Rupel, glastuinbouw)
Op 27 mei komt een eerste projectstuurgroep samen die de werkwijze en vorderingen in het
strategisch project zal volgen. Plan is om voor de zomer te starten met kleine werkgroepjes rond
concrete openruimtedeelgebieden. Prioritair zullen dit actiegebied 36 en 29 zijn uit de ruimtelijke
visie landbouw, natuur en bos.
Binnen deze werkgroepjes zal er gewerkt worden aan het afstemmen van ruimtelijke visies, en het
komen tot consensus voor deelgebieden acties.
De projectstuurgroep zal instaan voor het kiezen van de openruimtedeelgebieden die eerst worden
aangepakt.
10
Beleefbare open ruimte in de Antwerpse Zuidrand
6.Financieel
Bijlage 2 geeft een beknopt financieel overzicht van de gemaakte personeels- en werkingskosten
tussen november 2013 en april 2014.
11

Download Report