Pastor Tom van der Rijken gaat met pensioen

Pastor
Tom van
der Rijken
gaat met
pensioen
De boodschap: ‘Zo moeten wij het in
de kerk niet alleen van de priesters en
de pastorale werkers hebben, maar
ook van de bredere groep van overtuigden, mensen – jong en oud –
mensen die zelf overtuigd zijn en die
het niet alleen voor zichzelf willen
houden, maar voor wie hun geloof arbeid voor anderen wordt’, past ook 37
jaar later nog heel goed bij alles wat
Tom van der Rijken heeft nagestreefd. En hij vindt het heel bijzonder
dat hij in een persoonlijke brief aan
de inmiddels 97-jarige oud-bisschop
Ernst op zijn hele arbeidzame leven
mag terug kijken.
door Jacqueline Schilders
Priester of pastor?
Na een rijk werkzaam leven nadert de pensioengerechtigde leeftijd voor pastor Tom van der Rijken. Op zondag 6 juli om 10.30
uur staat de feestelijke eucharistieviering met als thema: ‘JIJ
STAAT OP HEILIGE GROND, een
gezamenlijke zoektocht’, geheel
in het teken van dit afscheid. Zevenendertig jaar was deze pastor
hoofdzakelijk actief in Dongen,
maar als het Bisdom daarom
vroeg, was hij dienstbaar en zette
hij zich ook elders maximaal in.
Tom van der Rijken werd op 14 augustus 1977 door Bisschop H. Ernst
geïnstalleerd als pastoraal werker in
de parochies St. Joseph en H. Maria
te Dongen. ‘Dat was heel bijzonder,
want eigenlijk is het de gewoonte dat
de Deken de installatie of de presentatie doet van een priester of een pastorale werker. In zijn toespraak die ik
toen volledig uitgeschreven van mgr.
Ernst heb mogen ontvangen staat
precies waarom’. Hij zegt daarin: ik
ben hier bij deze installatie ‘om te
zeggen, dat de pastorale werker een
kerkelijke zending vervult.
Ook hij of zij, de pastorale werker is
iemand die geroepen wordt, die zichzelf gedreven voelt en zich aanbiedt,
die zich voorbereidt iemand waarvan
wij vragen: zullen de mensen hem of
haar accepteren, zoals wij ook vragen
bij de wijding van een priester, En
tenslotte volgt dan de zending, die hij
van de kerk krijgt’. Het gaat te ver om
de gehele tekst te publiceren, maar
de inhoud is nog steeds zeer actueel.
De in Waspik geboren Tom van der
Rijken ging op 12jarige leeftijd als
priesterstudent naar het kleinseminarie van het bisdom den Bosch: Beekvliet in St. Michielsgestel. Daarna studeerde hij theologie eerst in Nijmegen
en later in Tilburg. Toen de liefde in
zijn leven een belangrijke rol ging
spelen verdween niet de roeping en
Tom continueerde zijn opleiding,
maar nu tot pastoraal werker in Tilburg. ‘Corry stond in Dongen voor de
klas en na ons huwelijk ben ik met
haar, omdat zij economisch gebonden
was, in Dongen gaan wonen. Zij was
kostwinnaar en ik studeerde, liep
stage op de Levensschool in Dongen
en werd actief inde parochie. Toen kapelaan Jan van Riel naar een andere
parochie vertrok werd mij gevraagd
of ik zijn taken op mij wilde nemen.
Ik heb dus ja gezegd en zonder ooit
te hebben gesolliciteerd komt er nu
een eind aan mijn arbeidzame leven’,
zegt de pastor met zijn bekende glimlach op zijn gezicht.
Niet alleen gebouwen
De periode waarin Tom van der Rijken
heeft gewerkt overziend, is het onvermijdelijk om het over de fusies en
de sluiting van verschillende kerkgebouwen te spreken. Te beginnen met
de sluiting van de Mariakerk. ‘Toen de
fusie van de St. Joseph en de H. Maria
parochies zich aandiende waren de
pastoors Donkers en Rompa al op
leeftijd. Ik stond aan het begin van
mijn loopbaan en heb toen gekozen
om in Dongen te blijven.
De vier Dongense parochies gingen
steeds meer samenwerken en in 1988
werd ik teamleider in 1992 verschijnt
het pastorale plan voor Dongen en in
1996 fuseren de vier parochies tot
een parochie. Toen kwam de discussie over welke kerk de ene kerk van
Dongen moest worden. Het is teveel
om hier allemaal te benoemen, maar
iedereen weet dat de Josephkerk en
de Pauluskerk alweer ruim tien jaar
geleden werden gesloten.
Volgend jaar sluiten de deuren van de
St. Hubertuskerk definitief en wil het
parochiebestuur de St. Laurentiuskerk in stand houden als dat financieel haalbaar is. Omdat zowel de middelen als de menskracht steeds
schaarser werden, heeft de parochie
gekozen voor een nauwe samenwerking met de parochie H. Geest in
Rijen. Sinds september 2005 hebben
beide parochies de beschikking over
een pastoraal team. Vanwege zijn ervaring in het fusieproces werd hij
vanuit het Bisdom drie jaar gedetacheerd naar Zevenbergen met als opdracht tien parochies uit de NoordWest Hoek samen te smeden tot een
grote parochie. ‘Het waren drie tropenjaren, maar nu kijk ik er met voldoening op terug’, aldus de pastor,
die zich realiseert dat het thuisfront
vele offers heeft gebracht om hem
zijn roeping te laten volgen.
Kerk van mensen
Volgens Tom van der Rijken is niet de
plaats waar gelovigen samenkomen
allesbepalend. ‘Ik begrijp dat het ouderen aan het hart gaat, maar als we
onze katholieke identiteit willen behouden dan zullen we dat toch samen
moeten doen. De gezinskerk waar
mensen met elkaar in gesprek gaan
kan een basis vormen voor een
nieuwe geloofsgemeenschap. De pastores spelen daarbij natuurlijk een
belangrijke rol. Ik vind het belangrijk
dat mensen zich gedragen weten door
de pastor, dat zij weten dat hij naast
hen staat hen blijft zoeken’.
Het werkzame leven van de scheidende pastor was intens en heel divers. De meeste Dongenaren kennen
hem als de eerste pastor met vrouw
en kinderen en wijzen ook naar hem
als het om fuseren en/of sluiting van
de kerken gaat. Gelukkig kennen de
meeste mensen hem ook als een zeer
betrokken pastor, die oog en oor had
voor iedereen. “Samen kerk zijn” is
en blijft zijn motto en het zal niemand
verbazen dat hij enorm gesteld is op
alle vrijwilligers, die het de parochie
mogelijk maken om samen kerk te
zijn.
Belangenbehartiger
Tom van der Rijken heeft zich als vakbondsman altijd sterk gemaakt voor
een sterke rechtspositie van de pastorale werkers. Hij was actief als onderhandelaar namens ABVA/KABO.
Daarnaast was hij belangenbehartiger van de pastorale medewerkers bij
het Pensioenfonds van de Nederlandse Bisdommen. Ook hier wordt
weer de gedrevenheid van de man
meer dan duidelijk.
Nieuwe periode
Het werkzame leven zit er bijna op,
maar Tom van der Rijken gaat niet stil
zitten. ‘Betrokkenheid stopt natuurlijk
niet met mijn afscheid. Mensen zullen
mij beslist nog wel tegenkomen. Er
zijn wel een paar dingen die ik mij heb
voorgenomen. Zingen in een koor is
een goed voorbeeld. Straks heb ik er
de tijd voor en dat geldt ook voor leren van de Italiaanse taal. Ik heb nog
wel een paar dingen in gedachte ,
maar die houd ik nog liever voor mezelf. Achterover leunen ga ik in elk
geval niet, dat is zeker. Samen met
Corry kan ik nu veel meer gaan genieten van de kinderen en kleinkinderen, want hun vrije tijd wordt nu
ook mijn vrije tijd!’

Download Report