Kasteel Ter Meeren - Gemeente Zaventem

Kasteel Ter Meeren
Mechelsesteenweg 98
1933 Sterrebeek
Het kasteel "ter Meeren", gelegen langsheen de Mechelsesteenweg, wordt
genoemd naar de vroegste bezitters, het adellijke geslacht "van der Meeren",
wat zoveel betekent als "afgebakend en omtuind domein". De basis van het
kasteel, de donjon of woontoren, werd vermoedelijk gelegd in de 12de eeuw
door Hendrik II van der Meeren. Het huidige L-vormige kasteel in
neotraditionele stijl kan onderverdeeld worden in drie delen: de toren of donjon,
de oude en de nieuwe vleugel. De toren is het oudste gedeelte en tevens het
enige overblijfsel van het oorspronkelijke bouwwerk. Deze werd in de 15de
eeuw sterk gerestaureerd. Het betreft een vierkantig gebouw van 8,5 op 8,5
m. De muren zijn 1,5 m dik en gebouwd met slagstenen, gemetseld met leem
vermengd met korenmeel en gehakt stro. De toren bestaat uit een gelijkvloers
met ribbengewelf en getinte vensters en twee verdiepingen. Tegen de donjon
aan is een vierkantig torentje (vermoedelijk uit de 16de - 17de eeuw) gebouwd
waarin zich een wenteltrap bevindt. Het hoge schaliëndak van de donjon wordt
bekroond met een bol eindigend in een punt. De donjon bevat een duivenhok
en net onder de bol een zogenaamde "Spreeuwentoren", getuigenis van de
oude feodale rechten van het geslacht "van der Meeren". Een spreeuwentoren
is zeldzaam in ons land! Hij bestaat uit tientallen metalen buisjes waarlangs de
vogels in en uit kunnen vliegen. Binnenin nestelen ze, maar de jongen vlogen
helaas nooit uit: zij waren immers een tafelgenoegen voor de kasteelheer!
Rond 1450 werden aan de westkant tegen de toren twee vleugels opgericht.
Het metselwerk bestaat uit "voetstenen" (baksteen van ongeveer 30 cm) en
witte zandsteen afkomstig uit de eertijds hier gelegen steengroeven. Het
gebouw kreeg de Brabantse renaissancestijl aangemeten. Het gebouw kreeg
de Brabantse renaissancestijl aangemeten. Typisch zijn de "speklagen":
baksteen afgewisseld met witte zandsteen. Een deel van de achtergevel tegen
de kapel is nog bewaard in oorspronkelijke staat. In 1865 werden belangrijke
verbouwingen uitgevoerd; oude muren werden bezet met een nieuwe laag
stenen en tegen de oude westelijke vleugel werd een nieuwe bijgebouwd. Een
tweede toren werd opgericht; deze verloor tijdens een storm in 1883 zijn kap.
In het midden van de westelijke gevel bevindt zich een grote schouw met langs
de buitenzijde de wapenschilden van baron François de Fierlant en zijn
echtgenote. Als ingang werd een perron toegevoegd in de hoek gevormd door
de twee oorspronkelijke vleugels. De kapel kreeg een groter koor en
glasramen. Tijdens deze laatste grote verbouwing in neorenaissancestijl bleef
de oude donjon ongeschonden. Slechts enkele kleine bijgebouwen die aan de
oostkant tegen de toren aanleunden werden gesloopt. Langs de in 1844
aangelegde Mechelsesteenweg werden de koetshuizen en een omheiningmuur
gebouwd. Het domein "ter Meeren" werd in 1974 gerangschikt als landschap.
Vermelden wij tenslotte ook dat aan de noordkant van het kasteelpark
(Derscheidlaan) naast de ingang van de dreef in 1930 een torengebouw
opgericht werd afkomstig van het kasteel "Beaulieu" te Machelen. De jaartallen
1659 en 1930 herinneren aan het kasteel "Beaulieu" en de heropbouw van de
toren te Sterrebeek. Het was dr. Gustaaf Derscheid die deze toren liet
overbrengen. Zijn wapenschild prijkt erop. Anno 2011 in privé-bezit. Wordt
volledig gerestaureerd (oorspronkelijke vorm behouden) tot cultuurhotel.
Contact
Archief en Informatie
Kleine Kerkstraat 11
1932 Sint-Stevens-Woluwe
02/720.18.56
02/720.18.56
[email protected]
Openingsuren
Ma
Di
Wo
Do
Vr
08u-12u
08u-12u
08u-12u
08u-12u
08u-12u
en
en
en
en
en
13u-16u
13u-16u
13u-16u
13u-16u
13u-16u