Historie komt letterlijk boven water

WOENSDAG 2 JULI 2014
WATOIl
2RegiOnaa,
Niemand weet dat er ooit een brug heeft gelegen
over de Broekervaart, die de Atjehgouw verbond met
de Overlekergouw. Nou ja, bijna niemand. De leden
van de Archeologische Werkgroep Waterland weten
het wel. Sterker nog: zij ontdekten onlangs resten
van de eeuwenoude fundering van de brug. En er
liggen nog meer vondsten in het verschiet.
ReDOlna~
e
.H storie l<omt
letterlijl<
boven water
Cornelis Schoon van hoe de brug
eruit heeft gezien. Daarop kun je
ook goed de palen zien waar de
Johan Moes
j.niocs_@ho!1>rtdtrItdiá<l)mb!natle./1l
brug op rustte. De resten die we nu
hebben gevonden, zijn vermoedelijk die palen."
Broek in Waterland Een wereld-Toch is dat laatste niet helemaal
schokkende vondst is het niet. De
zeker, zegt werkgroeplid Martin
mannen van de Archeologische
Werkgroep Waterland zijn de eerVisser. "Er zijn twee bruggen geweest, waarschijnlijk al vanaf het
sten om dat te erkennen. "Maar
moment dat de vaart gegraven
voor de beschrijving en duiding
van de lokale historie is de ontdek- werd in 1633. Eerst lag er een draaibrug, die later vervangen is door de
king van de resten van de oude
brug op de tekening van Schoon.
brug tussen de Atjehgouw en de
Dat was een zogenoemde rolbrug.
Overlekergouw wel heel mooi",
Als er een schip aankwam dat niet
zegt Marco Feenstra van de werkonder de brug doorkon, werd de
groep.
brug als het ware deels op de wal
De funderingspalen kwamen letgetrokken. Waarschijnlijk heeft er
terlijk boven water tijdens werkzaamheden aan de beschoeiing van een brug gelegen tot het moment
dat de Waterlandse tram ging
de Broekervaart door de firmaJ.P.
rijden. Daar moest de brug voor
Schilder uit Ursem. "Bij dat soort
wijken."
klussen zijn we als werkgroep, die
onderdeel is van de Vereniging oud "De brug werd vooral gebruikt
door boeren", weet Pier Klok. "Om
Monnickendam, altijd actief om
koeien en boerenkarren over de
onderzoek te doen", aldus Feenvaart te brengen. Voor menig boer
stra. "Dat er op deze plek vroeger
zal het verdwijnen van de brug
een brug heeft gelegen, was bekend. We hebben een tekening van best problematisch zijn geweest,
*
De tekening van de brug van Cornelis Schoon.
Vier leden van de archelogische werkgroep op de plek van de vondst: Van links
want opeens konden ze het water
niet meer over. Er zullen daarna
ook wel wat verkavelingen hebben
plaatsgevonden. Er waren in die
tijd veel meer boeren hier dan nu."
De tekening van Cornelis Schoon is
gemaakt tussen 1719 en 1778. Of de
resten die nu zijn gevonden ook
zou oud zijn, moet onderzoek
uitwijzen. "We hebben van één van
de palen een schijf afgezaagd, die
in Duitsland wordt onderzocht",
aldus Eddy de Vlugt. " Het zijn
ILLUSTRATIE BEELDBANK VERENIGING OUD MONNICKENDAM
eikenhouten palen. Aan de hand
van de jaarringen kunnen ze daar
heel nauwkeurig vaststellen hoe
oud de paal is en ze kunnen ook de
herkomst bepalen. Dat soort onderzoek kan in Nederland ook
gedaan worden, maar in Duitsland
is het goedkoper en hebben we de
uitkomsten sneller binnen."
De werkgroep denkt dat de palen
uit Slovenië afkomstig zijn. Pier
Klok: "Daar kwam vroeger goede
kwaliteit eikenhout vandaan. Tropisch hardhout had zijn intrede
nog niet gedaan. Het hout wat hier
gebruikt werd, kwam vooral van de
Balkan. Oost-Europees hardhout,
zeg maar."
Behalve de brugresten, vond de
werkgroep ook een oud, metalen
melkkarretje van rond 1920 en een
grote karre-as met zwaar ingevette
spijlen van rond 1850. De spullen
zijn opgeslagen in een loods van de
werkgroep aan het Galgeriet in
Monnickendam. Op de plek waar
de brugdelen zijn gevonden, hopen
de leden binnenkort nog meer
mooie dingen aan te treffen: "Bij
het passeren van de brug zijn mensen door de jaren heen natuurlijk
allerlei gebruiksvoorwerpen verloren. Dat kan van alles zijn. Die
dingen liggen al honderden jaren
in de bodem van de vaart. Na de
vakantie wordt begonnen met
baggeren en dan gaan we opnieuw
onderzoek doen. Wie weet wat er
allemaal boven water komt?"
WATon
WOENSDAG 2 JULI 2014
RegiOnaalS
Reportage
'Wie weet.wat
voor mOOIe
dingen We hier
nog meer vinden?'
naar rechts: Eddy de Vlugt, Marco Feenstra, Martin Visser en Pier Klok.
De eikenhouten palen, die de fundering vormden van de brug over de Broekervaart.
FOTO WIM EGAS
FOTO'S ARCHEOlOGISCHE WERKGROEP WATERlAND

Download Report