BAROMETER KRIMP 16 januari 2014

Wim Derks, [email protected]
BAROMETER KRIMP
16 januari 2014
Actuele bevolkingsontwikkeling in regio’s met (structurele) bevolkingsdaling
De Barometer Krimp geeft actuele informatie over de bevolkingsontwikkeling in regio's met (aankomende)
structurele bevolkingsdaling. De Barometer Krimp wordt maandelijks bijgewerkt. De meest recente cijfers zijn nu
tot en met november 2013.
Ten opzichte van de vorige versie van de Barometer Krimp zijn er geen grote veranderingen.
Inmiddels is in 9 van de 39 onderscheiden regio’s sprake van structurele bevolkingsdaling en
in 6 andere regio’s tijdelijke bevolkingsdaling.
Eerste generatie krimpregio’s (grafiek 1; grafiek 2 dikke lijnen)
Bij de eerste generatie regio’s met structurele bevolkingsdaling heeft Noordoost-Groningen
(structurele daling sinds 2003) nu de snelste daling. Daar is ook de daling sinds de top het
grootste (tabel 1).
In Zuid-Limburg (structurele daling sinds 1997) wordt de bevolkingsontwikkeling mede
beïnvloed door de ontwikkeling van het aantal studenten in Maastricht. De groei van het
aantal studenten beperkt de bevolkingsdaling.
Zeeuwsch-Vlaanderen (structurele daling sinds 2003) had een gestage bevolkingsdaling
met weinig grote schommelingen. Vanaf maart 2012 was de daling geleidelijk minder
geworden als gevolg van een stijgend inkomend migratiesaldo. Sinds maart 2013 is het
migratiesaldo echter weer aan het dalen, waardoor de bevolkingsdaling weer versnelde.
Grafiek 1 Eerste generatie krimpregio’s; ontwikkeling aantal inwoners in procenten op
basis van 12 maanden, vermeld bij de laatste maand
0,6
0,4
Nederland
0,2
0,0
ZeeuwschVlaanderen
-0,2
ZuidLimburg
-0,4
-0,6
NoordoostGroningen
2011 nov
2011 dec
2012 jan
2012 febr
2012 mrt
2012 aprl
2012 mei
2012 juni
2012 juli
2012 aug
2012 sept
2012 okt
2012 nov
2012 dec
2013 jan
2013 febr
2013 mrt
2013 april
2013 mei
2013 juni
2013 juli
2013 aug
2013 sept
2013 okt
2013 nov
-0,8
Bron: CBS, KcBB.
1
Tweede generatie krimpregio’s (grafiek 2; dunne lijnen)
Bovengenoemde drie regio’s hebben een structurele daling sinds 2003 of eerder. Met ingang
van 2009 volgen andere regio’s met structurele bevolkingsdaling.
In Zuidwest-Drenthe (structurele bevolkingsdaling sinds januari 2013) is het aantal inwoners
sinds april 2013 steeds sneller gaan dalen als gevolg van een toenemend uitgaand
migratiesaldo. In Achterhoek (structurele bevolkingsdaling sinds 2009) wordt de daling
geleidelijk sterker. Zuidoost-Drenthe (structurele bevolkingsdaling sinds 2010) had lange
tijd een relatief sterke bevolkingsdalingen, maar sinds maart 2013 is de daling aan het
verminderen. Zuidoost-Friesland (structurele bevolkingsdaling sinds 2011) heeft een
duidelijke bevolkingsdaling. In Noord-Drenthe (structurele bevolkingsdaling sinds 2011) en
Midden-Limburg (structurele bevolkingsdaling sinds juni 2013) is de daling gering.
In 9 van de 39 onderscheiden regio’s is er nu sprake van structurele bevolkingsdaling.
Grafiek 2 Regio’s met structurele bevolkingsdaling; ontwikkeling aantal inwoners in
procenten op basis van 12 maanden, vermeld bij de laatste maand
0,6
0,4
Nederland
MiddenLimburg
NoordDrenthe
ZeeuwschVlaanderen
ZuidoostFriesland
ZuidoostDrenthe
Achterhoek
0,2
0,0
-0,2
-0,4
ZuidwestDrenthe
ZuidLimburg
NoordoostGroningen
-0,6
2011 nov
2011 dec
2012 jan
2012 febr
2012 mrt
2012 aprl
2012 mei
2012 juni
2012 juli
2012 aug
2012 sept
2012 okt
2012 nov
2012 dec
2013 jan
2013 febr
2013 mrt
2013 april
2013 mei
2013 juni
2013 juli
2013 aug
2013 sept
2013 okt
2013 nov
-0,8
Bron: CBS, KcBB.
2
Regio’s met tijdelijke daling (grafiek 3)
Naast bovengenoemde 9 regio’s met structurele bevolkingsdaling zijn er een aantal andere
regio’s met tijdelijke bevolkingsdaling. Dan zijn er nu 6: Zuidwest-Friesland, Overig Zeeland,
Kop van Noord-Holland, Twente, Noord-Friesland en Zuidwest-Overijssel.
In regio’s met structurele bevolkingsdaling is de natuurlijke aanwas (saldo van geboorte en
sterfte) kleiner dan nul (tabel 2). Bij regio’s met tijdelijke bevolkingsdaling is dat meestal nog
niet het geval. De tijdelijke daling wordt veroorzaakt door een (sterk) uitgaand migratiesaldo..
Grafiek 3 Regio’s met tijdelijke bevolkingsdaling; ontwikkeling aantal inwoners in
procenten op basis van 12 maanden, vermeld bij de laatste maand
0,6
0,4
Nederland
0,2
ZuidwestOverijssel
NoordFriesland
0,0
Twente
-0,2
Kop van NHolland
Overig
Zeeland
-0,4
ZuidwestFriesland
2011 nov
2011 dec
2012 jan
2012 febr
2012 mrt
2012 aprl
2012 mei
2012 juni
2012 juli
2012 aug
2012 sept
2012 okt
2012 nov
2012 dec
2013 jan
2013 febr
2013 mrt
2013 april
2013 mei
2013 juni
2013 juli
2013 aug
2013 sept
2013 okt
2013 nov
-0,6
Bron: CBS, KcBB.
3
Provincies met bevolkingsdaling (grafiek 4)
Op provinciaal niveau is in 2002 de structurele bevolkingsdaling begonnen in Limburg.
Tijdelijk was er in die provincie daarna nog wel enkele keren een geringe bevolkingsgroei. In
Drenthe, Zeeland en Friesland daalt sinds de tweede helft van 2011 het aantal inwoners.
Waarschijnlijk is de daling in alle drie provincies structureel. In Drenthe daalt het aantal
inwoners sinds 2011 het snelste, ook sneller dan in Limburg.
Nederland
Uit de grafieken blijkt dat de bevolkingsgroei in Nederland geleidelijk minder is geworden.
Sinds 2009 is zowel de natuurlijke aanwas als het migratiesaldo geleidelijk kleiner geworden.
De algemene bevolkingsontwikkeling van Nederland werkt in meer of mindere mate door op
de diverse regio’s. Uit de grafieken blijkt dat structurele en tijdelijke bevolkingsdaling een
steeds algemener verschijnsel wordt binnen Nederland.
Er lijkt echter een einde gekomen te zijn aan de vertraging van de bevolkingsgroei in
Nederland als geheel, omdat het inkomend migratiesaldo niet verder vermindert.
Grafiek 4 Provincies met bevolkingsdaling, ontwikkeling aantal inwoners in procenten op
basis van 12 maanden, vermeld bij de laatste maand
0,6
0,4
0,2
Nederland
FRIESLAND
0,0
ZEELAND
LIMBURG
-0,2
DRENTHE
-0,4
2011 nov
2011 dec
2012 jan
2012 febr
2012 mrt
2012 aprl
2012 mei
2012 juni
2012 juli
2012 aug
2012 sept
2012 okt
2012 nov
2012 dec
2013 jan
2013 febr
2013 mrt
2013 april
2013 mei
2013 juni
2013 juli
2013 aug
2013 sept
2013 okt
2013 nov
-0,6
Bron: CBS, KcBB.
4
Tabel 1 Daling sinds top in regio’s met structurele bevolkingsdaling
Regio's in volgorde van procentuele daling sinds top
Structurele
Jaar van
bevolkings- top aantal
daling sinds inwoners
Aantal
inwoners
in topjaar
Huidige Procentuele
aantal
daling
inwoners
sinds top
Noordoost-Groningen
2003
1981
214.000
197.000
-8,2%
Zuid-Limburg
1997
1997
636.000
605.000
-5,0%
Zeeuwsch-Vlaanderen
2003
2003
108.000
106.000
-2,1%
LIMBURG
2002
2002
1.143.000
1.121.000
-2,0%
Zuidoost-Drenthe
2010
2010
172.000
169.000
-1,3%
Achterhoek
2009
2005
403.000
400.000
-0,8%
DRENTHE
2011
2011
491.000
489.000
-0,5%
Zuidoost-Friesland
2011
2011
208.000
207.000
-0,4%
ZEELAND
2011
2011
382.000
381.000
-0,2%
FRIESLAND
2012
2012
647.000
646.000
-0,1%
Noord-Drenthe
2011
2011
190.000
190.000
-0,1%
Midden-Limburg
2013
2013
236.000
236.000
-0,1%
Procentuele daling sinds top is berekend met niet-afgeronde cijfers.
Bron: CBS, KcBB.
Tabel 2 Componenten bevolkingsontwikkeling oktober 2012 t/m november 2013
Gebieden in volgorde van hoogte natuurlijke aanwas
Natuurlijke
aanwas
ZeeuwsCI-Vlaanderen
-0,36%
Zuid-Limburg
Noordoost-Groningen
Migratie- Bevolkingssaldo ontwikkeling
0,17%
-0,19%
-0,34%
0,04%
-0,31%
-0,32%
-0,34%
-0,66%
LIMBURG
-0,20%
0,03%
-0,16%
Zuidoost-Drenthe
-0,18%
-0,02%
-0,20%
ACIterhoek
-0,15%
-0,12%
-0,27%
DRENTHE
-0,12%
-0,07%
-0,19%
Noord-Drenthe
-0,12%
0,00%
-0,12%
Midden-Limburg
-0,11%
0,05%
-0,06%
ZEELAND
-0,10%
-0,01%
-0,11%
Zuidwest-Drenthe
-0,06%
-0,23%
-0,29%
Zuidoost-Friesland
-0,01%
-0,18%
-0,19%
Overig Zeeland
0,01%
-0,09%
-0,08%
Zuidwest-Friesland
0,03%
-0,17%
-0,14%
FRIESLAND
0,05%
-0,16%
-0,11%
Twente
0,07%
-0,14%
-0,07%
Noord-Friesland
0,10%
-0,15%
-0,05%
Kop van N-Holland
0,12%
-0,20%
-0,08%
NEDERLAND
0,17%
0,11%
0,28%
Zuidwest-Overijssel
0,18%
-0,22%
-0,04%
Bron: CBS, KcBB.
5