T.F.G. - Kennisplein gehandicaptensector

T.F.G.
Tom F. Gravestein
Praktijk voor psychomotorische therapie en advisering
www.tfgvoorpmtencoaching.nl
0651786223 & [email protected]
Contact maken en werken met contactcirkels
Verslag van de Workshop EMB congres, 6 maart 2014, 1 uur
Na een korte afstemming tussen de deelnemers en mij binnen de workshop, kijken we naar de video
van Sonja met de volgende observatie opdracht:
- Waar zien we aan (welke gedragingen) dat er contact is tussen Sonja en haar begeleidster.
- Tevens vraag ik de betrokkenen om aan te geven wanneer dit contact verbroken is. Het
gedrag van Sonja geldt dan als feedback op het onderlinge contact.
Mooi om te ervaren is dat iedereen een eigen mening en visie heeft over dat contact. Pas als we
vanuit Sonja gaan kijken en rederneren, in plaats vanuit de handeling en de mogelijke gedachtegang
van de begeleidster, dan wordt het geleidelijk duidelijk dat;
- ook al rijd Sonja in haar rolstoel weg, als zij geroepen wordt, dat Sonja erg bezig is met haar
begeleidster.
Om binnen de workshop tot onderlinge afstemming te komen over de interpretatiemogelijkheden
gaan we gebruik maken van een signaleringsplan met als doel het gedrag eenduidig te duiden. De
volgende stemmingen gaan we gebruiken:
++
positieve opwinding en overvraging, initiatieven van Sonja buiten de gewenste kaders
+
initiatieven binnen een gewenst aangeleerd kader (bewust of onbewust)
0
Voldoen aan de vraag en aanbrengen van wenselijke patronen, of
in de hand houden met als doel het wachten op informatie om te voldoen.
bij toenemende onduidelijkheid ontstaat bewegingsonrust en oplopende spanning
-ontregeling, onlust en onmacht bepalen het handelen.
Aan de hand van de beelden wordt de contact cirkel met elkaar besproken.
Als we weten op welke wijze Sonja contact maakt, dan kunnen we met haar communiceren (nonverbaal) over de wenselijk taken die we van haar willen vragen, bv contact maken door te kijken,
mee bewegen met ons handelen, aangeven wat we vragen.
Sonja geeft aan de hand van haar gedrag feedback over wat zij begrepen heeft en wat zij aan
duidelijkheid nodig heeft.
Als we de stemming bepalen, onstpannen en open (nulplus), dan kunnen we we kijken of we
initiatieven en kunnen uitlokken (0+, 0 stemming) of dat we duidelijker moeten zijn en haar gaan
coachen 0, 0- stemming). In ieder geval mogen we de handelingen die zij zelf kan niet overnemen.
Hierdoor wordt duidelijk dat we haar aanbod om drie manieren kunnen begeleiden;
- door maximale zelfstandigheid te vragen (0+ stemming)
- door zelfstandig handelingen met steun en door coaching (toon, visueel of op gevoel en
beweging) van Sonja te vragen (0 stemming).
- of door het handelingen samen te doen, samen te bewegen, waarbij Sonja het tempo
bepaald (0- stemming).
Aan de hand van de contact cirkel kunnen we op deze wijze een succesvol wenselijk kader van
begeleiden uitwerken. Dit programma is overdraagbaar en toetsbaar. Alle begeleiders hebben een
kader van handelen waarbinnen ze blijven met behoud van wie zij zelf zijn. Dit kader kunnen en we
dan makkelijk herhalen als we begrijpen wat we aan het doen zijn.
Video is nu gewenst om de patronen tussen begeleiders en Sonja helder te maken. Met elkaar
kunnen we met video beelden dit handelingskader veilig toetsen door elkaars kracht en valkuil te
ontdekken in de omgang met Sonja.
Elke bewegingsverandering binnen de interactie is nu van belang, wie doet wat en wat de reactie van
Sonja. De taken analyse kan ons handelen richten, waardoor we de steun aan Sonja kunnen toetsen.
-
-
-
De zelfstandigheid, openheid en initiatieven zien we als feedback als de kracht van deze
begeleidster. Het tempo van handelen kan door Sonja gevolgd worden en de begeleidster
volgt het tempo van handelen van Sonja (binnen de contact cirkel) van de begeleidingsstijl.
De passiviteit, in de hand houden of oplopende spanning staan dan voor de valkuil. In deze
video hebben we het over het tempo van handelen dat aan de hoge kant is, waardoor er
meerdere cirkels nodig zijn namelijk, mee kijken naar de handdoeken, deze samen pakken,
Pas als Sonja tot actie komt, weer samen verder gaan.
We verwoorden de kracht binnen de contact cirkel op basis van een succesvolle positie, de
gedeelde ruimte, of de tijd en tempo die binnen de contact cirkel aangeboden wordt.
In de video zit de kracht in de initiatieven en de communicatie over de deurpost (Sonja heeft de tijd
nodig om de ruimte in zich op te nemen en bij het wegleggen van spullen, voldoet Sonja aan de
vraag. De valkuil wordt zichtbaar, als het tempo van afstemmen naar ordenen verhoogd wordt. Sonja
wordt passief en de ruimte wordt niet meer gedeeld, waardoor de begeleidster de taak uithanden
neemt.
Het gaat met video nooit over goed en fout, maar wel over kracht en valkuil, waarbij een team
onderling moet leren af te stemmen over de mogelijkheden van Sonja om haar maximale veiligheid
en voorspelbaarheid te geven door haar te betrekken in de communicatie met de taken die gedaan
moeten worden. Hierdoor heeft zij in toenemende mate invloed mogelijkheden en wordt het contact
met alle begeleiders eenduidiger en betrouwbaar.
Het werken met video kan aan de basis staan van het methodisch werken. Er valt zeer veel te winnen
bij de onderlinge afstemming over het betrouwbaar maken van het contact op afstand en in de
nabijheid en tijdens de aanraking.
Alle deelnemers wil ik bedanken voor de enthousiaste inbreng binnen de workshops.
Mochten er vragen zijn, neem gerust contact op.
Tom Gravestein.