inbeeld732014-Minderdan3Mb

NBEELD
FOTOBOND
Kwartaalblad voor leden van de Fotobond BNAFV
Foto Online
nummer 73 . maart 2014 . jaargang 19
VAN de voorzitter
coverfoto
Met de blik
naar buiten
René de Kruyf
nominatie Foto Online 2013
in dit nummer
14 Thema Winter
17 Wedstrijd Foto Individueel
10 Wedstrijd Foto Online 2013
14 Gespreksgroep CameraNatura
18 Project Pascal van Heesch
20 Foto’s Spreken Karel Maat
22 Exposities Om te gaan zien
Heel inspirerend was het, de studiedag voor bondsmentoren. Op twee na
waren alle 38 mentoren in Amersfoort aanwezig. Voor mij, als voorzitter,
belangrijk om mee te maken. Het zijn immers de mentoren die ons helpen om
onze fotografie nieuwe impulsen te geven, die ons uitdagen en ons begeleiden
bij een nieuwe fase in onze fotografische ontwikkeling.
Er werd gesproken over de kwaliteit van bondsmentoren en de vraag hoe die
sterker zou kunnen worden. Centraal stond een positief ontvangen voorstel
van de taakgroep Opleidingen & Sprekers voor het beoordelen en begeleiden
van bondsmentoren.
Het thema Beeldtaal kwam ’s middags aan bod. Een boeiende inleiding door
Corinne Noordenbos (hoofd Fotografie Koninklijke Academie van Beeldende
Kunsten, Den Haag): “Beeldtaal van het medium fotografie; een inleiding tot
de mogelijkheden van ‘literatuur’ in fotografie.” Heel leerzaam. Treffend vond
ik haar stelling: “Een handschrift maakt gebruik van een beeldstijl, maar een
beeldstijl maakt nog geen handschrift”.
Met een kwetsbare opstelling en een levendige presentatie van haar werk
leverde Rosa Verhoeve een waardevolle bijdrage aan “Hoe vertel je jouw verhaal”.
Op de terugweg naar huis realiseerde ik me opnieuw hoe belangrijk het is om
onze deuren wijd open te houden. Zorgen dat er met regelmaat frisse ideeën
naar binnen kunnen waaien. Maximaal gebruik van talenten binnen de
Fotobond combineren met meer inspiratie van buiten. Zo houden we ook
aansluiting bij ontwikkelingen in de fotografie.
De blik naar buiten is ook een voorwaarde om ons duidelijker te profileren.
Als we vinden dat ons imago ons geen recht doet, dan moeten we beter laten
zien wie we zijn en wat we te bieden hebben.
Deze editie rolt in de bus kort nadat er een extra Bondsbestuursvergadering
is geweest. Het bondsbestuur buigt zich dan over de vraag welke koers we
komende jaren gaan varen. Eén ding is zeker, we gaan in ieder geval werken
aan een groter, meer divers en flexibeler aanbod voor alle leden.
Els Tijssen
23 Mededelingen Fotobond nieuws
24 Drive & Droom Ton Dirven
www.fotobond.nl
Lid van FIAP,
Fédération Internationale
l’Art Photographique
FIAP-erkend tijdschrift
Focus Publishing BV
is onderdeel van de
Focus Media Groep
www.focusmedia.nl
Fotobond InBeeld is een uitgave van de BNAFV, Bond
van Nederlandse Amateur Fotografen Verenigingen.
Dit magazine verschijnt vier keer per jaar (februari, april,
september en november) en wordt in een oplage van
7.500 exemplaren toegezonden aan alle leden van fotoclubs aangesloten bij de BNAFV. De gratis verspreiding
van dit magazine wordt mede mogelijk gemaakt door
een selectie van de beste testrapporten uit Focus,
maandblad voor de vrijetijds- en vakfotograaf. De inhoud
van dit magazine verschijnt onder verantwoording van
de BNAFV. Het auteursrecht op deze uitgave en op de
daarin verschenen artikelen wordt door de BNAFV voorbehouden. Auteursrechten op geplaatste foto’s zijn
voorbehouden aan de auteurs. Het plaatsen van foto’s
van de leden van clubs aangesloten bij de BNAFV
geeft geen recht op enige vergoeding.
Uitgever
Focus Publishing BV
Postbus 905
2003 RX Haarlem
Hendrik Figeeweg 1-Z
2031 BJ Haarlem
[email protected]
www.focusmedia.nl
Hoofdredactie
Wim Broekman
Eindredactie
Focus Media Groep
Redactie
Rob Agterdenbos,
Gijs van Gent en Peter van Tuijl
Redactie-adres
Wim Broekman
Boomstraat 43a
1015 LB Amsterdam
[email protected]
Bondsbureau/ledenadm.
Gerda Gallé
Willem de Bruynstraat 56
5622 KJ Eindhoven
tel: 040-2817575
[email protected]
Algemeen secretaris
Brenda Jansen
Johan Messchaertstraat 28
1623 LK Hoorn
tel: 0229-236916
[email protected]
Vormgeving
Ido Harmens, FirmaVorm
Druk
Boom + Verweij, Mijdrecht
INBEELD 73 . maart 2014
3
thema
Winter
Winterwonderland
Als het landschap wit kleurt,
dan weten we zeker dat het winter is.
Als er ijs op de sloten ligt en ijspegels
aan de dakgoten hangen, dan kun
je er niet meer omheen.
Mariëtte Knaapen
4
INBEELD 73 . maart 2014
persoonlijk lid, Riethoven
De lezers van In Beeld namen geen enkel risico. Het moest er kennelijk
duimendik bovenop liggen, dat je ingezonden foto’s winters is gemaakt.
Prachtige sneeuwlandschappen vulden mijn mailbox. Fantastische foto’s
van ijzige details verschenen op de monitor. Heel veel zonlicht om al dat
moois zo vrolijk mogelijk naar voren te brengen. Alleen Fotobond fotografen durven het aan om door de sneeuw te banjeren en in de winter
de deur uit te gaan. Er werden namelijk nauwelijks foto’s ingezonden
waarop onze medemens zichtbaar werd. Geen door kou bevangen
mensen die zich moeizaam een weg banen door dikke lagen sneeuw.
Wel een paar spreeuwen die je met uitgezette veren ziet kleumen van
de kou, slechts een toefje sneeuw op de bessen. Ook weinig beelden
van fietsers, automobilisten en andere verkeersdeelnemers, die de
elementen trotseren. Wel een fiets zonder fietser.
Sowieso fotograferen we de winter liever in het buitengebied dan in
een stadse omgeving. In de natuur, daar is het te doen. Maagdelijke
landschappen, de schoonheid voor het oprapen, perfect van compositie
en op zijn voordeligst verlicht. Het ritme van de natuur als drager van
het beeld. En soms foto’s van kleine onderwerpen. Een paar restanten
van planten die sneeuw en ijs trotseren en fier overeind blijven staan,
gefotografeerd door iemand die het kleine niet alleen waardeert, maar
ook kan opzoeken en perfect in beeld weet te brengen. Het blijven eendimensionale beelden. De tweede laag ontbreekt. Zo af en toe een beeld
waar je langer naar moet kijken om te begrijpen waar het over gaat.
Misschien is het teveel gevraagd. Fotografen laten graag hun gevoel
spreken en dan er is geen romantischer jaargetijde dan de winter.
Soms denkt zelfs een fervent kleurenfotograaf als ik nog terug aan de
tijden van de zwart-wit fotografie. Kale bomen, grafisch weergegeven
in de sneeuw.
Wellicht is er geen karakteristieker jaargetijde dan de winter, waar een
nachtelijke sneeuwbui onze leefomgeving zo drastisch een ander uiterlijk
kan geven. Wie wil dat niet fotograferen? Misschien is de schoonheid
van een winterlandschap wel de eerste laag en het sentimentele gevoel
dat er geen winter kan zijn zonder sneeuw en ijs wel de tweede laag.
Wie ben ik, om hier een oordeel over te hebben?
Ik wacht een paar weken en besluit om opnieuw al het ingezonden
werk te bekijken. Ik zie nog meer prachtige beelden onder wat sinds de
eerste keer kijken is binnengekomen. Het is net alsof ze met wat meer
liefde zijn gemaakt. Nu kan ik er echt van genieten. Soms een onverwacht
beeld, experimenteel zelfs. Een verrassende compositie. Een spannend
opnamestandpunt. Of een geweldige vondst: een vogelverschrikker die
prachtig kleurt in het besneeuwde landschap. En er zijn ook mensen
buiten. Sporen in de sneeuw. Wie zijn hier geweest en waar hielden ze
zich mee bezig? Vragen zonder antwoorden. Dat is het begin van een
tweede laag. Ik kijk door het raam van de woonkamer naar buiten en
ik zie geen winter. Want ik weet het nu zeker, de winter kun je voelen
maar ook zien. Kijk maar naar de foto’s. De inzenders lieten er geen
gras over groeien.
Nel Talen
Huib Limberg
FG Meppel
persoonlijk lid, Soest
Rob Agterdenbos
INBEELD 73 . maart 2014
5
thema
wedstrijd
Ton Delfos
persoonlijk lid, Soest
Gerard van Dijk
FG Creativision, Tilburg
Bart Romijn
Harry van Bijnen
FC d’Ontspanner, Bolsward
Jaap Peeman
Wim de Winter
6
INBEELD 73 . maart 2014
Cameraclub Wageningen
FC De Rarekiek, Sommelsdijk
Jouw foto(’s) in InBeeld?
Het thema-artikel vraagt om lezersfoto’s. Stuur s.v.p. alléén foto’s over dat
thema, niet zo maar. Maximaal drie jpeg-bestanden van 72 ppi, formaat
ca. 10 x 15 cm, als bijlage bij een e-mail, géén zip-bestanden of WeTransfer,
geen prints. Adres: Rob Agterdenbos, [email protected].
Voor mei is het thema Verkeer & openbaar vervoer, in te sturen vóór
16 maart. Is zo’n foto uitgezocht voor publicatie, dan vragen we een
groot bestand van 300 ppi en ca. 12 x 18 cm (maximaal A4, bestanden
van circa 0,5-1,5 MB). We hopen op een reactie binnen een week.
Grijp de kans op publicatie en werk zo mee aan een mooi artikel!
Giaf, 1e plaats
Foto Individueel
De jury had vooral waardering voor foto’s met een gelaagdheid, een
tweede betekenislaag. Daar kijk je namelijk langer naar, dat intrigeert,
die foto’s geven niet bij de eerste oogopslag alles prijs. De jury zag dat de
verschillende technieken van beeldbewerking beter waren toegepast,
al blijven sommige verscherpingen overdreven. En ze zag weinig uitschieters naar boven en zeker geen ondermaats werk. Juryleden waren
Armando Jongejan, Harry Sikkenk en Janny Wierenga, met Arnold
Rodenburg als voorzitter zonder stemrecht. Organisatie FC Heerhugowaard.
Er waren zo’n 550 foto’s te beoordelen, afkomstig uit circa honderd
clubs. Daaruit werden tien prijzen aangewezen, drie Eervolle Vermeldingen
en een scheutige 53 Nominaties. Eerste werd Bart Romijn met een dynamische sportfoto van veldrijders die een hindernis nemen, in krachtige
kleuren. Tweede Hans Voerman met een landschappelijk tweeluik in
zwart-wit, en derde Anita Broda met een frontaal portret in zwart-wit.
Het is allemaal op de Fotobond website te vinden, de eerste dertien
met hun foto en het korte juryrapport.
Wat valt er verder te zeggen? Ik ben er niet bij geweest, de niet
bekroonde foto’s zijn niet zichtbaar. Wat me wel opvalt is dat bij de
bekroningen van de eerste dertien (en waarschijnlijk bij veel meer van
de inzendingen) merendeels sprake is van tamelijk ‘concrete’ onderwerpen, waarbij de dikte van de ‘tweede laag’ nogal kan variëren.
Rechtstreekse fotografie naar de waarneming, technisch bekwaam en
zo interessant mogelijk in beeld gebracht, nauwelijks ‘autonoom’ werk.
Dat lijkt me kenmerkend voor een wedstrijd voor de subtop, gewoon
is al gek genoeg.
Het aantal foto’s is minder dan de helft van die in Foto Online, een
gevolg van maar één foto per inzender, tegen twee bij Online.
Niettemin zijn 550 foto’s nog een hele klus, juist als – zoals de jury
zegt – uitschieters naar boven en beneden ontbreken. Maar het aantal
deelnemers geeft aan dat de behoefte aan deze wedstrijd onveranderd groot is.
Wim Broekman
INBEELD 73 . maart 2014
7
wedstrijd
Paula Beckers
Anita Broda
Tilburgse AFV, eervol vermeld
AFC De Oude IJssel, 3e plaats
René Engels
Hans Voerman
8
INBEELD 73 . maart 2014
FC Din’81, 2e plaats
Jack Slenders
FC De Sluiter, 10e plaats
AFV Blerick, 8e plaats
Marian van Heuveln
FC’59 Delft, 6e plaats
INBEELD 73 . maart 2014
9
wedstrijd
2013
Foto Online
Eerst maar de statistiek. 1276 Foto’s had de jury te
beoordelen van waarschijnlijk bijna 700 inzenders.
Juryleden waren Huib Limberg, Jaap Hijma en Wim
Poland, alle drie uit de BMK gelederen. Tien prijzen
hadden ze te vergeven (23-25 punten) en een
bescheiden aantal van 18 nominaties (22 punten).
De overige foto’s haalden 21 punten of minder,
het laagst gewaardeerde dozijn slechts 12 punten.
Dat laatste betekent dan per jurylid gemiddeld
een vier, dus dik onvoldoende, wat de inzenders
te denken moet geven. Slordig? Overmoed?
Geen advies gevraagd? Te eigenwijs?
Net als Foto Individueel is Online een wedstrijd
voor de subtop, waaraan kennelijk zelfs een grotere
behoefte is, het aantal deelnemers ligt iets hoger
(is ‘digitaal’ een lagere drempel geworden?).
Ligt het aan mij, of zie ik hier iets meer foto’s met
sporen van een tweede laag? De beeldkeus bij dit
artikel is in zoverre beperkt, dat we niet tijdig van
René de Kruyf
Joke de Vries
nominatie
Mike Kersten
Wim Broekman
INBEELD 73 . maart 2014
nominatie
1e plaats
twee meerlaags foto’s, die we er graag bij hadden
getoond, over een voldoende groot bestand beschikten.
Geen punt, op de website vind je ze wel.
Onder de overige prijzen en nominaties zitten heel
fraaie beelden, vlekkeloos van techniek bovendien.
Enkele waren waarschijnlijk (dat is voor een buitenstaander moeilijk met zekerheid te zeggen) niet eenvoudig
te maken. Al is de benodigde moeite op zich geen
criterium, een compliment verdient het zeker. Want
ook goed selecteren uit een reeks beelden van een snel
veranderende situatie is een gewaardeerde vaardigheid.
Niet gauw tevreden zijn, dat straalt van de bekroningen
af. Daaronder zitten zowel ‘aangetroffen situaties’ als
bewust geënsceneerde of geregisseerde beelden.
De onderwerpen lopen als gebruikelijk weer enorm
uiteen en bij deze eerste 28 domineren de portretten
veel minder dan vorig jaar. De eerste drie prijzen staan
uitvoerig besproken op de bondssite, verder is het
juryrapport beknopter. Jaap Hijma zag veel abstracties,
natuur en portret, maar buiten de bekroningen maar
zelden iets als de aanwezigheid van de benodigde
‘X-factor’. Huib Limberg betreurde de talrijke foto’s
met veel te hard licht (niet tussen 12 en 14 uur fotograferen, zegt hij, maak er wat mij betreft ruim 11-15
uur van, althans bij volle zon). Wim Poland zag o.a.
bewerkingen die afbreuk deden aan het resultaat.
Photoshop is leuk ‘speelgoed’, maar gebruik het zinvol,
met smaak en gevoel. De winnaars en genomineerden
van harte gelukgewenst, uitverkiezing uit bijna 1300
foto’s zegt heel wat!
10
Nel Schoon
nominatie
Ron Belfroy
4e plaats
INBEELD 73 . maart 2014
11
wedstrijd
Elitza Nedkova
Roel Bos
nominatie
Yke de Vos
nominatie
Dik van der Mey
9e plaats
nominatie
Jos Noordeloos
Jan Corstjens
Maja Mars
12
INBEELD 73 . maart 2014
5e plaats
Bert Vink
nominatie
Theo de Jong
nominatie
3e plaats
nominatie
Jan Teeuwen
nominatie
Henk Carton
2e plaats
INBEELD 73 . maart 2014
13
gespreksgroep
Maura Klumper
Jack Schopman
Liesbeth van Asselt
Renk Ruiter
Senno Timmermans
Jan Dannenberg
CameraNatura
Op 27 november 1982 werd binnen de Fotobond de ‘Landelijke
Gespreksgroep Natuur’ opgericht. Dat ging gepaard met, jawel, een
ballotage zoals in alle gespreksgroepen. Van de 29 inzenders werden
er 16 geaccepteerd. Op 5 februari 1983 was de eerste bijeenkomst.
De beginfase kende nogal wat verloop. De één vond dat we te esthetisch
bezig waren en te weinig met andere natuurwaarden. Een ander
haakte af, omdat we teveel nadruk zouden leggen op natuur als dogma,
menselijke invloeden waren taboe. Maar hoe kun je in Nederland dan
nog ‘natuur’ fotograferen, als vrijwel ons hele land door de mens is
gemaakt? We moesten dus richtlijnen formuleren, die later weer zijn
aangepast. Daarin stond onder andere dat zichtbare menselijke invloeden
zoveel mogelijk dienden te worden vermeden. Tegenwoordig gebruiken
we dat criterium nog wel bij de ballotage, daarbuiten gaan we er een
stuk soepeler mee om.
Eind jaren negentig hebben we de naam LGNF veranderd in CameraNatura. We vonden dat beter passen en het was duidelijker herkenbaar
bij exposities en activiteiten.
We komen vier maal per jaar bijeen om over ons werk te spreken.
Discussie is daarbij belangrijk, iedere foto komt uitgebreid aan bod.
14
INBEELD 73 . maart 2014
Niet het onderwerp bepaalt de foto, maar de visie van de fotograaf.
Alle facetten komen ter sprake, zowel macro, dieren als landschap, maar
ook geabstraheerde foto’s of impressies. De één observeert, de ander
creëert en alle technieken zijn toegestaan om het beeld te versterken.
Dat is misschien wel het verschil met andere natuurfotografenclubs.
Recent was er discussie over de manier van presenteren, je kunt toch
alles met de beamer doen? Uitkomst is, dat we niemand willen beperken
en al wordt de beamer heel veel gebruikt, toch blijven geprinte foto’s
welkom en soms zien we nog wel eens een dia.
De laatste jaren brachten weer wat verloop. Ouderdom speelde ons
parten, maar er kwamen ook nieuwe leden bij. De groep telt nu 28
leden. Ook dit jaar kunnen bondsleden weer inzenden voor de jaarlijkse
ballotage. Stuur acht foto’s of digitale beelden in uiterlijk 15 maart.
Voor meer informatie mail: [email protected].
In 2014 verandert er nogal wat. Voorzitter Liesbeth van Asselt is
gestopt en blijft lid. Haar opvolger werd Maura Klumper van FC Almere.
Guus Ruimers en Renk Ruiter, de andere bestuursleden, blijven
voorlopig aan.
Renk Ruiter
Guus Ruimers
INBEELD 73 . maart 2014
15
gespreksgroep
Dick Boschloo
Fred de Gier
Dick Pasman
Klaas Lukas
De leden voegen
aan de realiteit iets
eigens of artistieks
toe. Zo ontstaan
beelden met een
persoonlijke signatuur die daardoor
meerwaarde krijgen.
Jan Buitendijk
Jan Westerbeke
16
INBEELD 73 . maart 2014
Eddy Marissen
Leon Hermans
Hans Nooigedagt
Stan van Dongen
INBEELD 73 . maart 2014
17
project
Pascal van Heesch
Langs de Baltische ketting
Toen in de late jaren tachtig Polen,
Hongarije en Tsjecho-Slowakije democratiseerden, gingen de Baltische
staten nog volledig gebukt onder het
Russische regime. In augustus 1989
vond in Estland, Letland en Litouwen
een protestactie tegen de Sovjetbezetting plaats, die ‘de Baltische
ketting’ heette. Twee miljoen mensen
namen elkaar bij de hand om een
menselijke ketting te vormen van
Tallinn, via Riga naar Vilnius. In 1990
en 1991 werden het vrije landen met
een democratisch gekozen overheid.
De menselijke ketting van 600 km vormde de basis voor het
recente fotoproject van Pascal van Heesch (NAFVA, Amsterdam).
Afgelopen augustus reisde hij in zijn uppie van Tallinn naar
Vilnius. “Ik heb in die drie weken meer dan 600 km gereden,
want hele stukken heb ik gedubbeld of soms gedriedubbeld.”
Pascal bekeek ’s avonds de foto’s van die dag op zijn laptop,
en als hij het verhaal nog niet in orde vond of niet compleet,
keerde hij de auto de volgende dag.
“Ik wil verhalen vertellen over mensen, wat veranderingen
voor hen betekenen, hoe het heden en verleden samenkomen.
De dictatuur heeft de ‘oude generatie’ gevormd. Na de Tweede
Wereldoorlog leefden de mensen onder de communistische
knoet. Alles lag vast, alles was geregeld. Begin jaren negentig
moesten ze in betrekkelijk korte tijd nieuwe wegen vinden.
Er was een soort vacuüm in de samenleving ontstaan, dat
opnieuw moest worden ingevuld. Politiek en bestuurlijk, maar
ook in het dagelijks leven.”
Op mijn vraag wat ik daarvan terugzie, diept hij enkele foto’s
uit twee dozen. “Kijk, hier zie je de laatste huizen aan de rand
van een dorp dat belangrijk was vanwege de appeloogst. De
huizen, in aanbouw voor landbouwkundigen en ingenieurs aan
het eind van de Sovjettijd, zijn afgebouwd noch opgeruimd.
Een ander voorbeeld is de foto van het met golfplaten bedekte
huis in de verdrukking van de nieuwbouw. In de foto van de
bioscoop zie je dat de kassa heeft plaatsgemaakt voor de pinautomaat. Overigens de enige plaats waar ik nog een ‘hamer en
sikkel’ tegenkwam. Bijna alle oude Sovjetsymbolen zijn verwijderd.”
Ik blader door beide dozen en zie dat op geen enkele foto
mensen staan, terwijl ik Pascal ken als een bij uitstek mensenfotograaf. “Klopt, in mijn laatste projecten documenteer ik
veel meer de leefomgeving dan de mensen zelf. In mijn eerdere
projecten in India, Vietnam, Colombia en Bolivia stond de mens
centraal en meestal heel letterlijk in beeld. Het waren altijd
gewone mensen, die ik het liefst in hun dagelijkse leven wilde
fotograferen. Ik kwam in mijnwerkersgezinnen en dook met
hen ook 600 meter onder de grond om hun werk vast te leggen.
In die projecten lag de focus op het leven van alledag, terwijl
ik nu iets meer over de geschiedenis of de samenleving als
geheel wil vertellen.”
Pascal maakte tijdens de reis een kleine duizend foto’s. Hij heeft
volgens een vaste opzet (beeldtaal) gewerkt: liggende foto’s,
kleur, 35 mm lens, meer overzichten dan details, eenvoud in de
compositie en geen mensen. Er liggen na zijn definitieve selectie
zo’n 70 foto’s op tafel, waarvan een ‘gewoon’ boek en een
E-book worden gemaakt. Vóór de reis heeft Pascal veel geïnformeerd via ambassades, lokale fotoclubs en fotografen, en flink
gegoogled. Dat alles heeft een menselijk verhaal opgeleverd
zonder één mens in beeld, een verhaal dat met zorg en
betrokkenheid is verteld!
> www.pascalvanheesch.com 18
INBEELD 73 . maart 2014
Peter van Tuijl
INBEELD 73 . maart 2014
19
foto’s spreken
Annemarie Koomen
Beeldbespreking, onder redactie
van Peter van Tuijl, bij monde van
Karel Maat, bondsmentor.
FC’59 Delft
FC’59 Delft hield eens een clubtocht naar het eiland Tiengemeten.
Er was één gezamenlijke opdracht:
fotografeer het grazende vee. Op
Tiengemeten blijkt namelijk van de
zoogdierensoort ‘bos taurus’ het
biologische exemplaar Schotse
Hooglander voor te komen. Een
ruig uitziend dier, dat echter geen
vlieg kwaad doet (hoewel die
vliegen zelf...), laat staan een fotograaf. Dat hield voor de kudde
FC’59-ers in dat zij dichtbij de
dieren konden komen. Annemarie
Koomen waagde zich wel heel
dichtbij. Likkebaardend staat de
koe haar op te wachten. Bij alle
clubfoto’s van Schotse Hooglanders
viel deze foto mij in het bijzonder
op. Dikwijls is een detail van een
dier interessanter dan het geheel,
zo blijkt ook hier. En dan die
achtergrond: niets herkenbaar,
en daardoor juist als willekeurige
kleurige vlakken heel intrigerend:
ruig dier, ruige achtergrond.
Chris Treffers
FC Shoot
Is dit een symbolische foto van
de ondergang van de mens in de
westerse wereld? Totaal vereenzaamd, van alles en iedereen verlaten? Alleen nog maar in zichzelf
gekeerd, zonder enig medemenselijk contact? Naakt, opgesloten
en weggedoken in een weerzinwekkende enge ruimte, zonder
warmte, zonder comfort. Dit zou
mijn interpretatie zijn van deze
beklemmende foto van Chris
Treffers. Het is een van de duidelijkste bewijzen van een radicale
gevoelsverandering, van een uiting
van een geheel andere emotionele
creativiteit onder steeds meer
huidige fotografen. Kijk, en blijf
kijken naar deze foto, laat hem
diep op je inwerken, let op alle
onderdelen en kleuren, op alle
duidelijkheden en onduidelijkheden.
Niets, maar dan ook niets, zou
anders moeten.
Peter Willemse
FC’59 Delft
Sandra Steenhorst
FC Schouwen Duiveland
De amateurfotograaf bepaalt
zelf wat hij fotografeert en hoe.
Wordt het beeld aan de openbaarheid prijsgegeven, dan is het
oordeel aan de kijker. Ik ben de
kijker naar deze foto van Sandra
Steenhorst. Ik zie niet waarop
zij haar camera heeft gericht.
Ik weet evenmin of deze foto
bewust zo bedoeld is, of dat het
een (digitale) gelukstreffer is.
Doet er allemaal niet toe. Ik zie
een weids, licht, open landschap.
Herkenbaar is een aantal sporen
in het midden. En verder? Is het
aan zee? Is dat donkere vlekje
links boven een stukje duin? Is de
donkere band bovenaan de foto
de zee? Dat blijft allemaal giswerk,
omdat die hele achtergrond
onscherp is. Daarom ben ik zo
blij met deze foto, mijn fantasie
kan er alle kanten mee uit.
20
INBEELD 73 . maart 2014
Steeds meer mensen gebruiken
steeds goedkopere apparatuur om
foto’s mee te maken. Niet vanwege
de crisis. Heeft er niets mee te
maken. Steeds meer mensen
ontdekken dat je met het eenvoudigste telefoonapparaatje ook foto’s
kunt maken. En wat voor foto’s.
Ik denk dat door de enorme veelheid
aan foto’s andere fotografie ontstaat.
De amateurfotograaf laat alles los
wat vroeger met de paplepel werd
ingegoten: foto’s moeten goed
gecomponeerd zijn, scherp, een
duidelijk onderwerp hebben, enzovoort. Larie. De huidige bandeloze
vrijheid van richt-maar-raak en knipmaar-raak creëert juweeltjes van
kunst. Peter Willemse heeft er zo al
honderden geschoten. Wat zien we
hier? Haar. En daarboven? Een muts
van plantenresten? Maakt niets uit.
Je blijft kijken. En je wellicht ergeren.
En, hoop ik, je vooral verbazen.
INBEELD 73 . maart 2014
21
exposities
mededelingen
IN HERINNERING
Peter van Tuijl
Stuur voor deze rubriek alle
concrete gegevens en een
korte omschrijving van wat
wordt getoond, met in een
bijlage graag een foto op
300 ppi, 10 x 15 cm, jpeg in
hoogste kwaliteit + de naam
van de fotograaf. Mail die
naar [email protected].
Voor voornamelijk plaatselijke
activiteiten zijn de streekbladen, locale RTV en Fotobond website de aangewezen
media. Sluiting volgende
agenda 23 maart (verschijning laatste week april/begin
mei). Meld een activiteit
tijdig als die bijvoorbeeld
aanleiding kan geven voor
een apart artikel over de
club, afdeling of manifestatie,
los van deze rubriek. Ook
daar moeten we kiezen.
Jubilea in principe vanaf
50+ jaar. Kijk ook op
www.fotobond.nl.
Alphen aan den Rijn
Baarn
Henk Langerak exposeert t/m
1 maart in Antiquariaat &
Galerie Goené, Aarkade 63, het
historische Joodse washuisje.
Geopend do en vr 12-17 uur,
za 11-16 uur. Hij toont stadspanorama’s tot ruim 2 meter
breed, opgebouwd uit 7-10
losse foto’s, het ‘pronkstuk’
uit 25 stuks, die een beeld van
360° geven. Henk is lid van de
clubs Alphoto en Open Oog,
Nieuwkoop. T/m 28 februari
exposeert hij tevens in de
bibliotheek in Reeuwijk, Van
Staverenstraat 39, 2811 TL
Reeuwijk. Titel daar ‘slaperig’,
foto’s van slapende mensen die
hij op buitenlandse reizen zag.
Huib Limberg exposeert t/m 10
maart in Theater De Speeldoos,
Rembrandtlaan 35. Titel ‘a bit
closer’, wat betrekking heeft op
zijn recente macrofotografie, een
(tijdelijke?) omkeer in zijn werk
gericht op héél dichtbij. Geopend
ma-vr 9-17.30 uur en ’s avonds
als er een voorstelling is.
Amsterdam
De NAFVA exposeert de
hele maanden maart en april
opnieuw een dertigtal foto’s
in de bibliotheek OBA Buitenveldert, Willem van Weldammelaan 5 (achter het Winkelcentrum Gelderlandplein).
> www.nafva.nl
Henk Langerak
22
INBEELD 73 . maart 2014
Gerard Hol
Fotogalerie 21, Bredevoort
Breda
Fotogroep Breda exposeert van
8 t/m 29 maart in het Centrum
voor de Kunsten ‘De Nieuwe
Veste’, Molenstraat 6 (hetzelfde
gebouw als de bibliotheek).
Geopend ma-vr 9-22 uur,
za 9-16 uur. Getoond worden
ca. 100 foto’s, deels met het
thema ‘religie’.
Bredevoort
T/m 6 april heeft de vernieuwde
Fotogalerie 21 Bredevoort
(’t Zand 21) een drietal exposities in huis. Professionals
dingen naar de Beste Gelderse
Persfoto (na de voorselectie 30
kanshebbers), Wil Westerweel
toont Urbex (foto’s van
‘verboden plaatsen’ als verlaten
kerken, boerderijen, fabrieksgebouwen, ziekenhuizen e.d.)
en Peter van Tuijl toont
‘Hectiek en verstilling’, sociaal
documentaire fotografie met
de focus op New York.
> www.foto21bredevoort.nl
dels ook een straatfotograaf,
met een zijsprong naar begraafplaatsen en urbanfotografie.
Dagelijks geopend 9-18 uur in
Cultureel Centrum Abstswoude,
Aart van der Leeuwlaan 332,
Delft. Opening: zaterdag 1
maart 15 uur.
> www.fatamorganaa.nl
Delft
Gilze
T/m zaterdag 8 maart hangen
de resultaten van de jaarwedstrijd van FC’59 Delft bij Fotobister, Voldersgracht 16,
geopend ma 13-17 uur, di-za
10-17.30 uur. Aansluitend van
8 maart t/m 10 mei exposeert
Jan Willem Kommer in dezelfde
locatie, lid van FC’59 en
student Fotoacademie. Hij wil
zich concentreren op portretfotografie, maar toont hier een
bredere mix aan thema’s.
Van 28 februari t/m 24 maart
exposeert Gerard Hol voor het
eerst solo met “One Eye, My
View”. Na jaren zijn voetsporen
te hebben gezet in de portreten naaktfotografie is hij inmid-
Foto Groep Gilze exposeert
jaarlijks en dit jaar slechts één
dag, op zondag 13 april in
gebouw De Schakel aan de
Kerkstraat 104. Openingstijden
van 10.30-17 uur.
Galerie Goené, Alphen aan den Rijn + bibliotheek Reeuwijk
Alan Jenkinson
CC Abtswoude, Delft
Heerde
AFV De Sprengen bestaat 50
jaar en viert dat uiteraard. In
Villa Jacoba is 3 maanden lang,
tot medio mei, de expositie
‘Heerde, … maar dan anders’
te zien, resultaat van een project
met de Heerder Historische
Vereniging. Ook wordt een
fotowedstrijd voor de locale
bevolking gehouden. Tot 17
maart is een etalage van de
voormalige schoenenzaak van
Van Loenen, Dorpsstraat 2a,
gewijd aan foto’s van leden.
> www.afvdesprengen.nl
Moergestel
In De Verdieping, Industrieweg
16, 5066 XJ Moergestel, exposeert FG De Huiskamer voor de
5e keer met veelal seriematig
werk. Geopend vr 7 maart
19.30-22 uur, za 8 en zo 9
maart 11-17 uur. Beide dagen
vinden van 11-13 uur portfolio
besprekingen plaats, info via
www.fgdehuiskamer.nl.
Op zondag vanaf 15 uur zorgt
Peter van Tuijl voor een officiële afsluiting.
Nieuw-Vennep
De 50-jarige FC Positief exposeert van 7 maart t/m 7 april in
Gebouw Pier K, Harmonieplein
2, 2151 AL Nieuw Vennep. De
club vroeg leerlingen van groep
8 van Basisschool Bommelstein
om bewoners van een naburig
verzorgingshuis te interviewen
en hun verhalen te fotograferen.
Wil Westerweel
Op 16 januari overleed Monique Abeln-Genemans
op 61-jarige leeftijd. Monique was een enthousiast
en gepassioneerd fotograaf. Steeds zocht ze naar
beelden die iets van de belangrijkheid van de mens
en het menselijke lieten zien. Jarenlang heeft ze
gewerkt aan een imposante serie van meervoudig
gehandicapte kinderen, die ze met zorg en liefde
in beeld bracht. Kinderen die amper op prikkels
reageerden, maar zij wist de gelukzalige momenten
van hen aan ons te tonen. Sinds 2008 was Monique
lid van de landelijke gespreksgroep journalistiek en
in 2010 trad ze toe tot de BMK met de serie over
de meervoudig gehandicapte kinderen. Op de expositie van het Fotografencollectief de Zutphense in
september j.l. exposeerde Monique een aantal
vrouwenportretten uit India. Sterke vrouwen noemde
ik hen bij de opening. Monique, eveneens een
sterke vrouw, die tot het laatst het leven de moeite
waard vond. We verliezen in haar een vrouw vol
empathie en met veel aandacht voor anderen.
Rainbow Challenge Rijen
Jong en oud zijn aldus betrokken
bij het jubileum, met aandacht
voor het feit dat fotografie gaat
over communicatie. De expositie bevat de foto’s van de
leerlingen, en de club maakt
een boek. Openingstijden ma
en di 14-22.30 uur, wo-vr
9-22.30 uur en za 9.30-16 uur.
Persingen
(bij Nijmegen)
FC Nijmegen houdt haar jaarlijkse expositie in het weekend
van 12 en 13 april in het Kerkje
van Persingen, Persingenstraat
7, 6575 JA Persingen. Beide
dagen geopend van 11-17 uur.
Rijen
Een openbare projectie vindt
plaats op zaterdag 12 april in
De Boodschap, Nassaulaan 62
van de 7e Rainbow Challenge
Rijen, een van de vijf samenwerkende internationale salons
in het 9e Holland Int. Image
Circuit. Projecties om 14 en
17 uur, gratis toegang.
> www.farijen.nl
Fotogalerie 21, Bredevoort
Peter van Tuijl
Sint Oedenrode
FC Rooi houdt haar jaarlijkse
expositie in Zorgcentrum Odendael, Odendael 1, 5492 CT
St. Oedenrode van 22 t/m 29
maart (opening 22/3 om 15
uur). Elk lid exposeert 3 tot 5
foto’s van vrij werk, zonder
vast thema.
Vlijmen
Fotogroep Vlijmen houdt haar
jaarlijkse expositie in het paasweekend in Buurthuis De Korf,
Mgr. Van Kesselstraat 29, 5251
AW Vlijmen. Behalve het gevarieerde overzicht uit het afgelopen jaar toont FG Vlijmen ook
enkele speciale thema’s waaraan de leden hebben gewerkt.
Za 19 april 13-17 uur, zo en ma
20 en 21 april van 11-17 uur.
Wagenberg
Beide paasdagen 20 en 21
april exposeert AFC DINASA
in Nicortiny, Dorpsstraat 26.
De club bracht ruim 100 foto’s
bijeen, die beide dagen van
11-17 uur te zien zijn.
Fotobiënnale Haaksbergen
Fotogroep Haaksbergen wil bij haar 40-jarig jubileum
met een Fotobiënnale de gemeente goed op de kaart
zetten en een uitstraling zien te bereiken naar de
Euregio en zelfs landelijk. Motto: Fotografie in Beeld
& Woord. De openingsavond vond 14 februari
plaats met een panoramische multimedia show op
een 10 meter breed scherm.
De club organiseert dit jaar de Bondsfotowedstrijd
(openbare bespreking en uitslag zaterdag 29 maart
in de foyer van theater De Kappen). Voor de locale
bevolking is een fotowedstrijd gehouden, thema
Haaksbergen NU, met drie leeftijdscategorieën: tot
13 jaar, 13-18 jaar en 18 jaar en ouder. Er is een leuk
(gesponsord) prijzenpakket beschikbaar van waardebonnen, gratis workshops, vergrotingen, het boek
Haaksbergen NU en uiteraard een expositie van de
winnaars. Een fotoboek wordt uitgegeven, formaat
28 x 23 cm, 96 pagina’s, hard kaft, zwaar zijdemat
papier, voor € 19,95, thema Haaksbergen NU.
Diverse binnenexposities hangen van medio april tot
medio mei op verschillende locaties in samenwerking
met de Enschedese en Hengelose zusterclubs, en
andere partners uit de stad en regio (eigen leden met
werk uit het boek, Twentse vakfotografen, leden
van andere clubs uit de regio en resultaten van de
genoemde fotowedstrijd). Bijzonder wordt een
buitenexpositie van circa twintig megafoto’s van
2-3 meter breed van mei t/m oktober. Deze hangen,
staan of drijven op bijzondere, ‘wezensvreemde’
plekken in het Scholtenhagenpark, nabij de Watermolen, langs de Schipbeek en in en rond Waterpark
Het Lankheet. De route voert over 6 km, gratis beschrijving ter plaatse verkrijgbaar. Een jubileumexpositie
van de groep zelf sluit de biënnale af in het najaar.
Zoveel mogelijk zijn resp. worden de locale bewoners,
maar ook die uit de Euregio en zelfs landelijk erbij
betrokken. Een van de doelstellingen is dan ook
bevordering van het toerisme naar Haaksbergen.
INBEELD 73 . maart 2014
23
Drive & Droom
Ton Dirven
Fotogroepen De Huiskamer,
Plaatwerk en Nieuw Ginneken
Ton Dirven is de meesten bekend.
De laatste jaren was hij regelmatig
te vinden onder de genomineerden
van Foto Nationaal en de met brons,
zilver en goud gelauwerden in de
Bondsfotowedstrijden. Soms was er
onbegrip, als de jury een van zijn
choquerende foto’s tot de prijswinnende had verkozen. “Wat bezielt
een jury”, verzuchtte eens een aanwezige bij een openbare bespreking.
Interessanter lijkt me de vraag wat de
fotograaf bezielt. Wil hij choqueren
of is er een andere drijfveer?
Aan het eind van zijn puberteit, eind jaren zestig, begon Ton met fotograferen. “Ik zocht altijd naar een andere plek, een andere compositie,
hoewel ik dat toen niet zo in de gaten had. In mijn omgeving vond men
wel dat ik vreemde, afwijkende foto’s maakte. Overigens waren het
gewoon huis-tuin-en-keuken onderwerpen. Ik verliet het fotografiepad,
omdat ik me vol op mijn werk stortte, maar misschien ook omdat ik te
weinig applaus oogstte.”
Ton is best ambitieus, resultaatgericht en hij pakt zaken, zowel in zijn
werk als in de fotografie, op een vaak verrassende wijze aan. “Ik voel me
prima als later blijkt dat het op die manier geslaagd is.” Dat enigszins
eigenzinnige denk ik te herkennen in zijn huidige fotografie.
“Mijn hernieuwde kennismaking met de fotografie was begin jaren
negentig. We waren naar Alphen aan den Rijn verhuisd en mijn vrouw
begon enthousiast de polder te fotograferen. Na enkele maanden
verdween de camera in de kast, totdat het mijn ding werd. Daar begon
mijn nog steeds voortdurende ontdekkingstocht. De start was een
meisje van mijn werk, dat wat foto’s van haarzelf wilde hebben. Ik zocht
in de Wehkampgids naar voorbeeldfoto’s van meisjes. Keek naar houding
en licht, ze moest er immers goed op komen en ik voelde me zo groen
als gras. Een cursus bij Koos Breukel ervoer ik als een doorbraak. Zijn
stagiair beantwoordde mijn vele technische vragen. Tegelijk ontstond
het verlangen om beelden te maken die er toe zouden doen, om in een
zoektocht verhalen te vertellen en die perfect uit te beelden. Ik ging
mensen fotograferen en probeerde iets van hun leven zichtbaar te maken.
In de fotoclub, waarvan ik inmiddels lid was geworden, vroeg men zich
af ‘hoe kun je nou iemand zó fotograferen’. Voor alle duidelijkheid,
het waren niet eens naakten.”
Als ik zeg dat voor iemand die ambitieus is en wil ‘scoren’ dergelijke
kritiek me lastig lijkt, komt Ton helemaal los. “Ik luister wel naar wat
anderen over mijn foto’s zeggen, maar ik ben niet zo geïnteresseerd in
het gewone of iemands schoonheid. Ik vind het veel belangrijker om
iets van het verleden van mensen, wie ze zijn of hun diepere emotie, te
laten zien. Het is vaak een proces dat gestuurd wordt vanuit de persoon
die ik fotografeer. Daardoor ontstaan voor mij betekenisvolle beelden,
die hopelijk ook anderen aansporen naar mijn foto’s te kijken en erdoor
geraakt worden.”
Ton zegt dat het lastig is om een goed idee te vinden, maar eindeloos
veel moeilijker om dat idee dan goed uit te werken. Goed uitwerken
betekent voor hem het verhaal op een verrassende, originele en vooral
authentieke manier vertellen. Recht doen aan het idee en vooral aan
het verhaal van de persoon. Ton is al een poosje bezig met naar zijn
zeggen ‘maffe en bizarre situaties’. “Ik vind het heerlijk om met deze
serie ‘de onzin der dingen’ te spelen met humor en het onverwachte,
en misschien ook wat verwarring te zaaien.”
Misschien is dat wel de rode draad. Iets op een eigenzinnige manier
laten zien en daarmee kijkers uitdagen hun eigen verhaal te maken.
Soms grappig, dan weer ernstig, met compassie en dan weer confronterend. Voor Ton is het woord aan de beschouwer die kijken wil.
> www.tondirven.nl 24
INBEELD 73 . maart 2014
Peter van Tuijl
INBEELD 73 . maart 2014
25
Drive & Droom
26
INBEELD 73 . maart 2014