12-06-2014 Themarekening 2013 Inhoudsopgave bladzijde 1.0. Inleiding 3 2.0. Jaarverslag 7 2.1. Themaverantwoording 01. Heerenveen bestuurt en organiseert 02. Heerenveen werkt 03. Heerenveen kiest voor leefbaarheid wijken en dorpen 04. Heerenveen bevordert meedoen 05. Heerenveen stimuleert duurzaamheid 06. Heerenveen ontwikkelt 11 21 29 37 45 51 Paragrafen 01. Weerstandsvermogen en risicobeheersing 02. Onderhoud kapitaalgoederen 03. Financiering 04. Bedrijfsvoering 05. Verbonden partijen 06. Grondbeleid 07. Lokale heffingen 61 66 69 71 74 75 79 2.2. 3.0. Jaarrekening 01.Balans en toelichting 02.Overzicht lasten en baten + toelichting Bijlagen 01. 02. 03. 04. 05. 06. 07. 08. 09. Accountantsverklaring Overzicht reserves en voorzieningen Projecten grondbedrijf Verantwoordingsinformatie over specifieke uitkeringen (SISA) Lijst Verbonden partijen Risico-inventarisatie (benodigde weerstandscapaciteit) Staat van de door de gemeente gewaarborgde leningen Invulling Bezuinigingsmaatregelen 2013 Voorstellen overhevelingen van 2013 naar 2014 85 105 115 117 125 155 161 195 199 203 207 2 1.0. Inleiding 3 4 Inleiding Jaarstukken Met dit document wordt aan u verantwoording afgelegd over de uitvoering van de voorgenomen beleidsdoelstellingen. Op basis van het uitgangspunt “rekening volgt begroting” is de opzet van de Themabegroting 2013 terug te vinden in deze jaarstukken, met name in de structuur van de thema’s en de paragrafen. Zoals bekend telt de Themabegroting 2013 zes thema’s, die u ook in deze Themarekening aantreft. De Themarekening bestaat uit twee hoofdonderdelen, te weten het jaarverslag (themaverantwoording en paragrafen) en de jaarrekening (balans en overzicht lasten en baten met bijbehorende toelichtingen). De balansgegevens in de Themarekening zijn op hoofdlijnen weergegeven. De balanstoelichting, specificaties e.a. zijn in de Productenrealisatie 2013 opgenomen. Dit onderdeel ligt bij de overige documenten ter inzage bij het raadsvoorstel. Opgemerkt wordt, dat in de cijfermatige opstellingen in de themaverantwoording sprake is van afrondingen van 1 (€ 1.000). Deze afrondingen beïnvloeden het eindresultaat niet. Financiële verantwoording Uitkomsten thema’s Er is sprake van een positief resultaat in de jaarrekening 2013 van de gemeente Heerenveen van circa € 1 miljoen (inclusief projecten grondbedrijf). Enerzijds is er op de zes thema’s ten opzichte van de vastgestelde Themabegroting 2013 een voordeel van circa € 3,0 miljoen (bijna 2,5%) en anderzijds is er een nadeel op de projecten van het grondbedrijf (€ 2,1 miljoen). Als grootste (positieve) afwijkingen op de thema’s worden genoemd de algemene uitkering Gemeentefonds (€ 1,5 miljoen), niet bestede kredieten (overhevelingen naar 2014) van € 0,4 miljoen, voordelen op algemene uitgaven en inkomsten (€ 0,7 miljoen) en diverse voor –en nadelen, afrondingen (€ 0,4 miljoen). Uitkomsten grondbedrijf In het grondbedrijf is met name in de “bouwgrond in exploitatie” sprake van negatieve resultaten als gevolg van het vormen van verliesvoorzieningen in 2013 (€ 2,9 miljoen, waarvan € 2,3 miljoen betrekking heeft op Skoatterwâld). Daarnaast is er door incidentele meevallers in de bedrijfsvoering (plankosten) en afwikkeling van met name de Kompanije sprake van incidentele voordelen (€ 0,85 miljoen). Per saldo is er sprake van een nadeel op het product grondbedrijf van € 2,1 miljoen. Laatstgenoemd bedrag maakt onderdeel uit van de einduitkomst van de Themarekening 2013 (positief € 1 miljoen positief). Voorstel bestemming resultaat 2013 Overheveling budgetten van 2013 naar 2014 In 2013 zijn om uitlopende redenen budgetten in de exploitatie niet of niet geheel besteed, maar is het vervallen van de beschikbare middelen niet realistisch of anderszins niet gewenst. Op grond van de geldende criteria en passend bij een goed budgetbeheer gaat het om een bedrag van € 401.000. Voor een overzicht en een toelichting per onderdeel wordt verwezen naar bijlage 9. Bezuiniging sober werkgeverschap Over de te realiseren bezuinigingen 2014 op het “sober werkgeverschap” moet nog overleg plaats vinden met het Georganiseerd Overleg en de Ondernemingsraad. Om die reden kunnen de ingeboekte bezuinigingen voor het jaar 2014 vooralsnog niet worden gerealiseerd. Omdat er in 2013 op de bedrijfsvoering sprake is van aanzienlijke voordelen (o.a. op opleidingen) wordt voorgesteld om hiervan € 240.000 aan te wenden voor dekking van de voorgenomen bezuinigingen op het sober werkgeverschap in 2014. Algemene reserve Voorgesteld wordt om het restant van het resultaat 2013, zijnde € 338.000 toe te voegen aan de (negatieve) algemene reserve. Daarmee daalt deze reserve van € 16,6 miljoen per 31 december 2013 naar circa € 16,3 miljoen negatief. 5 6 2.0. Jaarverslag 7 8 2.1. Themaverantwoording 9 10 Thema 1: Heerenveen bestuurt en organiseert ! 1.1 Beschrijving en hoofdstructuur Dit thema bevat naast inhoudelijke doelen ook organisatiedoelen. De inhoudelijke doelen zijn onder het subthema Heerenveen bestuurt samengebracht en de organisatiedoelen onder het subthema Heerenveen organiseert. Heerenveen organiseert omvat alle thema’s van deze begroting, om de procesmatige en projectmatige ondersteuning van de organisatie als geheel in beeld te kunnen brengen. Heerenveen bestuurt en organiseert Heerenveen bestuurt inhoudelijke doelen bestuurt faciliteert werkt bevordert verleent en heft evenementen samen veiligheid diensten regelt Heerenveen organiseert procesmatige en ondersteunende doelen handhaaft koopt in 11 beheert eigendommen en zaken v erbetert de organisatie 1.2 Koers van Heerenveen Het Collegeprogramma 2010-2014 geeft op hoofdlijnen de door het college gekozen koers aan. Bij Heerenveen bestuurt wordt in het Collegeprogramma de nadruk gelegd op de inzet van instrumenten om Heerenveen een krachtige gemeente te laten blijven, om burgerparticipatie en dienstverlening een impuls te geven en om in samenwerking met alle betrokken partijen veiligheid in de breedste zin te behouden en te doen toenemen. In toenemende mate wordt de keuzevrijheid van het bestuur om alle beleidsvoornemens ten volle door de organisatie tot uitvoering te laten brengen beperkt door de impact van de gevolgen van de recessie en de afname van de beschikbare middelen. De ingeslagen koers voor de komende jaren laat zich dan ook aflezen uit de bestuurlijke keuzes over wat nog wel, wat in mindere mate of wat niet meer gedaan zal kunnen worden. Bij Heerenveen organiseert zet het College in op een sluitende, solide begroting en een verantwoorde reservepositie. Met vijf bezuinigingsrondes achter de rug en een zesde in gang neemt de druk op de organisatie steeds verder toe. Met veel inventiviteit wordt in dit vaarwater getracht op koers te blijven. 1.3. Doelen, resultaten en beoogde maatschappelijke effecten 1.3.1.Heerenveen bestuurt en regelt ER-doelen Kleinere afstand tussen bestuur en burgers Minder regelgeving Gerealiseerde resultaten 2013 Verkiezingen Vanwege de herindeling per 1 januari 2014 zijn de gemeenteraadsverkiezingen voor Heerenveen en Boarnsterhim op grond van de Wet algemene regels herindeling – Arhi – een jaar eerder gehouden dan de reguliere gemeenteraadsverkiezingen. De verkiezingen hebben op woensdag 13 november 2013 succesvol - geheel volgens de Kieswet – en zonder hertellingen plaatsgevonden. 1.3.2 Heerenveen heft ER-doelen Tijdig en volledig opleggen aanslagen lokale belastingen en heffingen Gerealiseerde resultaten 2013 Er is een transparant stelsel van lokale belastingen en heffingen die tijdig en volledig worden opgelegd. De lokale belastingen vormen algemene middelen. De gemeente heft leges om de dienstverlening kostendekkend te maken. Leges mogen de geraamde kosten niet overstijgen. Maatschappelijke effecten De heffing van algemene gemeentelijke belastingen maakt het voor Heerenveen mogelijk een aantal basisvoorzieningen voor haar burgers in stand te houden. De legesopbrengsten stellen ons in staat de bijbehorende diensten aan burgers en bedrijven te verlenen. 12 1.3.3 Heerenveen faciliteert evenementen ER-doelen Meer bezoekers en bestedingen in het centrum van Heerenveen en omgeving. Gerealiseerde resultaten 2013 Aantal grote evenementen in Heerenveen centrum en omgeving Continuering van de dorpsfeesten Grotere aandacht voor belangenafweging e.e.a. conform het nieuwe evenementenbeleid Oprichting Heerenveen ‘n Gouden Plak, organisatie met breed draagvlak, gericht op het beter op de kaart zetten van Heerenveen, en het verbinden en stimuleren van initiatieven, activiteiten en evenementen. ‘n Gouden Plak bocht in Thialfstadion bij NK afstanden was goed gevuld Ontwerpen en uitdelen gadget Heerenveen ‘n Gouden Plak (retromuts) Uitwerken website gemeente Heerenveen ‘n Gouden Plak Vaststelling en uitwerking profileringsnotitie Heerenveen ‘n Gouden Plak. In 2014 wordt de uitwerking hiervan vervolgd. Herziening beleidsnotitie evenementen is vastgesteld in juli 2013. Integratie-beleid in verband met herindeling heeft plaatsgevonden. Maatschappelijke effecten Breder draagvlak voor gezamenlijke promotie en evenementen. 1.3.4 Heerenveen werkt samen ER-doelen Samenwerking bevorderen met partners, andere overheden en in het bijzonder met onze omliggende gemeenten Gerealiseerde resultaten 2013 Verkenning samenwerking gemeenten in Fryslân met Wetterskip Fryslân Uit de quick-scan van Berenschot/ANG is gebleken dat er voor Heerenveen geen financieel voordeel uit genoemde samenwerking gehaald kan worden. Besloten is geen vervolg te geven aan het onderzoek tot samenwerking; In het sociaal domein is uitgangspunt dat lokaal wordt gedaan wat lokaal kan, en regionaal en provincial wat niet lokaal kan. In het sociaal domein wordt samenwerkt in de rmc-regio op het gebied van jeugd, rmc-leerplicht, passend onderwijs en provinciaal op het gebied van de specialistische zorg voor jeugd en werkgeversbenadering. Samenwerking op ICT-gebied De onderzoeken naar samenwerking hebben in 2013 niet geleid tot concrete stappen. 1.3.5 Heerenveen bevordert veiligheid ER-doelen Verdere professionalisering van de brandweerzorg ten bate van een adequate hulpverlening Zowel bestuurlijk als operationeel optimaal voorbereid blijven op rampen en grootschalige incidenten Betere inrichting en facilitering van de veiligheidsketen, zodat passend en op de juiste schaal wordt gereageerd op signalen van (dreigende) onveiligheid. Gerealiseerde resultaten 2013 Vorming veiligheidsregio Het brandrisicoprofiel is vastgesteld. De verzamelde reacties van de gemeenteraden tijdens de consultatieronde van het concept-brandrisicoprofiel zijn samengevat in vijf hoofdlijnen en worden gebruikt als input voor het op te stellen 13 beleidsplan Brandweer Fryslân 2014. Het plaatsings- en inpassingsproces voor het beroepspersoneel is afgerond. Regionalisering brandweer is gerealiseerd De inzet op het uitvoeringsplan integrale veiligheid is beperkt tot de meest elementaire veiligheidstaken zoals politie-overleg, voetbal, huiselijk geweld en terugdringing overlast. Buurtbemiddeling is succesvol geimplementeerd. Maatschappelijke effecten Vergroten van het gevoel van veiligheid 1.3.6 Heerenveen verleent diensten ER-doelen Meer eigen verantwoordelijkheid voor burgers en bedrijven bij aanvragen om vergunningen en de naleving van regels; Het aanvragen van diensten en producten toegankelijker maken door zowel in te zetten op de website als op de digitale balie. 1.3.7 Heerenveen handhaaft ER-doelen Sober (en helder) handhaven van wet- en regelgeving, waar mogelijk op het wettelijk minimum-niveau en met duidelijke prioriteiten Meer vertrouwen in de samenleving bij de naleving van regels maar wanneer dit vertrouwen beschaamd wordt kan handhavend opgetreden worden Gerealiseerde resultaten 2013 Herijking handhavingsbeleid De evaluatie van het handhavingsbeleid heeft geleid tot een nieuwe beleidsnotitie 'Helder en Haalbaar Handhaven'. Er is invulling gegeven aan de Zelfevaluatie VTH (vergunningen, toezicht en handhaving). Er komt een ambtelijk concept-Verbeterplan VTH, dat in 2014 vastgesteld en uitgevoerd zal moeten worden. Maatschappelijke effecten Vermindering van de toezichtslast; Meer eigen verantwoordelijkheid voor burgers en ondernemers; Een veilig en gezond Heerenveen. 1.3.8 Heerenveen koopt in ER-doelen Doelmatiger en rechtmatig inkopen; Maatschappelijk verantwoord inkopen/duurzaam inkopen. Gerealiseerde resultaten 2013 Inkoopbeleid en Inkoopvoorwaarden zijn aangepast en afgestemd op de per 1 april 2013 inwerkinggetreden Aanbestedingswet en aangeboden aan het college; Inkoopformats en Moederbestekken GWW tevens afgestemd op de Aanbestedingswet; Beleid Social return vastgesteld door college. Het Inkoopbeleid wordt in 2014 samen met de uitkomsten van een tweetal Rekencommercommisieonderzoeken, een intern onderzoek en beleid Social Return (primaat afdeling WIMO) besproken met de gemeenteraad. 14 Aangemelde (lopende en afgeronde) Inkoopacties in 2013 in € (raming) per dienst 108.175 237.746 2.000 R&R V&O P&V 5.016.316 5.644.289 O&O K&A B&W 103.067 Aangemelde (lopende en afgeronde) Inkoopacties in 2013 in aantallen per dienst 6 6 R&R V&O 6 P&V 8 O&O 58 K&A Afgeronde Inkooptrajecten in 2013 MKB/GB in aantallen MKB = Midden- en klein bedrijf GB = grote bedrijven 6 GB MKB 43 Afgeronde Inkooptrajecten in 2013 MKB/GB in € 570.900 GB MKB 2.632.579 15 Afgeronde Inkooptrajecten in 2013 per regio in aantallen Gemeente Heerenveen 13 Friesland 7 Groningen 6 Drenthe 3 Flevoland 0 Overijssel 2 Overig 12 0 5 10 15 Afgeronde Inkooptrajecten in 2013 per regio in € Gemeente Heerenveen € 1.467.564 Friesland € 311.700 Groningen € 121.685 Drenthe € 394.500 Flevoland €0 Overijssel € 17.250 Overig € 319.880 €0 € 500.000 € 1.000.000 € 1.500.000 € 2.000.000 Maatschappelijke effecten Inkopen met waar mogelijk met aandacht voor versterking locale economie, social return en duurzaamheid 1.3.9 Heerenveen beheert eigendommen en zaken ER-doelen Passend en gecentraliseerd inzicht in gemeentelijke (te beheren) zaken en eigendommen Passend (vastgoed)beheer Gerealiseerde resultaten 2013 Optimaal inzicht in gemeentelijke onroerende zaken. Na inventarisatie is gebleken dat diverse gronden in 2014 en 2015 kunnen worden afgestoten. Voorbereidingen zijn getroffen en besluitvorming heeft plaatsgevonden. Maatschappelijke effecten Minder gebouwen in gemeentelijk eigendom door verkoop hiervan. 1.3.10 Heerenveen verbetert de organisatie ER-doelen Verdere professionalisering van de bedrijfsvoering Verbetering infrastructuur 16 Gerealiseerde resultaten 2013 KCC Door ontwikkeling van het KlantContactCentum (KCC); Impuls gegeven aan de verdere praktijk-ontwikkeling van de KCC-medewerkers; Onderbrengen van producten en diensten bij het KCC (bijvoorbeeld ten aanzien van de beantwoording van vragen over belastingaanslagen, gladheidsbestrijding en producten van burgerzaken) ICT Uitgewerkte visie van de informatiehuishouding; Implementatie van papierloos vergaderen door de Gemeenteraad, het College, Bouwteam/Directie, Portefeuillehouderoverleg en OR; Gestart met de verkenning voor de volgende fase, het digitaliseren van de werkprocessen rondom bestuurlijke besluitvorming; Eerste aanzet in het koppelen van vakinhoudelijke systemen aan het financiële system; Er is invulling gegeven aan het archiveren van webcontent (Wettelijke verplichting om de content en context op de website te archiveren) Zaakgericht werken Proof of concept (PoC) is afgerond en heeft informatie opgeleverd voor de manier waarop zaakgericht werken succesvol geïmplementeerd kan worden in de organisatie (Evaluatierapportage); Plan van aanpak voor de implementatie van zaakgericht werken in de komende jaren is opgesteld Afsluiting archief gemeente Heerenveen per 31 december 2013. Als gevolg van de herindeling van de gemeenten Heerenveen, Leeuwarden en Boarnsterhim zijn hun archieven op grond van de Archiefwet en de Wet arhi per 31 december 2013 formeel afgesloten. SEPA project Onze (financiële)organisatie is met de implementatie van SEPA klaar gemaakt voor het betalingsverkeer in Europa. Alle betalingssystemen hebben deze fasen van het project met goed gevolg doorlopen. 17 1.4 Wat heeft dat gekost THEMA 1 Begroot primitief 2013 Begroot na wijzigingen 2013 Rekening 2013 Verschil begroting /rekening 2013 Lasten 001 Bedrijfsvoering 28.847 32.942 32.735 207 010 Bestuurszaken 1.207 1.400 1.256 143 202 Dierenopvang 44 37 42 -5 205 Privaatrechtelijke Zaken 89 56 43 13 212 Beheer eigendommen 591 578 615 -36 229 Kermissen, markten, evenementen 412 391 409 -17 310 Belastingen 140 1.083 1.097 -14 315 Openbare orde en rampenbeheersing 191 182 96 86 320 Vergunningverlening, verkeer 4 4 0 4 331 Bouwvergunningen 2.043 2.065 2.007 58 332 Overige vergunningen 24 24 3 21 350 Verkiezingen 42 42 48 -7 351 Reisdocumenten 823 827 781 46 352 Burgerlijke stand 390 Brandweer 402 Oud archief 410 Algemene uitgaven en inkomsten 412 Beleggingen 413 Onvoorziene uitgaven 420 430 682 662 652 10 1.486 2.269 2.174 95 8 8 0 8 1.734 3.498 3.126 372 201 196 196 0 35 36 0 36 Voormalig personeel 258 220 166 53 Rechtsbescherming 46 46 38 8 431 Communicatie 65 45 38 6 501 Griffie 818 808 762 46 39.790 47.418 46.284 1.134 593 Totaal Lasten Baten 001 Bedrijfsvoering 8.679 10.936 11.529 010 Bestuurszaken 0 0 1 1 202 Dierenopvang 10 10 9 -1 212 Beheer eigendommen 280 815 741 -74 229 Kermissen, markten, evenementen 360 352 329 -23 310 Belastingen 10.169 12.868 12.971 103 320 Vergunningverlening, verkeer 331 Bouwvergunningen 332 351 352 Burgerlijke stand 390 Brandweer 402 Oud archief 410 Algemene uitgaven en inkomsten 411 Algemene uitkering gemeentefonds 412 Beleggingen 6 6 1 -5 1.189 644 564 -80 Overige vergunningen 193 113 172 59 Reisdocumenten 607 567 547 -20 98 98 79 -19 106 1.278 1.225 -54 2 2 5 3 4.500 4.353 4.975 621 43.610 43.327 44.840 1.513 812 280 340 60 Totaal Baten 70.622 75.649 78.327 2.678 Resultaat voor bestemming 30.832 28.231 32.042 3.811 Lasten 001 Bedrijfsvoering 410 Algemene uitgaven en inkomsten 412 Beleggingen Totaal Lasten 0 0 262 -262 1.085 28.261 28.499 -238 234 48 48 0 1.318 28.309 28.809 -500 Baten 001 Bedrijfsvoering 0 20 20 0 212 Beheer eigendommen 0 12 12 0 410 Algemene uitgaven en inkomsten 906 26.907 26.907 0 906 26.938 26.938 0 Totaal Baten Saldo reserves -412 -1.371 -1.871 -500 Resultaat na bestemming 30.419 26.860 30.172 3.311 18 Product 001; Bedrijfsvoering De onderuitputting op de lasten is het gevolg van minder bestede kosten voor beheer en onderhoud door het Gemeentebedrijf, een lagere vergoeding aan overige personeelskosten, Arbokosten, concernopleidingen, wervingsactiviteiten en automatisering. Daarnaast is er een overschrijding op de licentiekosten. Voorgesteld wordt om een bedrag ad. € 98.000 over te hevelen van 2013 naar 2014 voor de afronding van het SEPA traject (€ 13.000) en ICT budgetten (€ 85.000) voor het verder digitaliseren van het bestuurlijk besluitvormingsproces, digitaliseren van werkprocessen, koppelen van systemen, archiveren webcontent en het zaakgericht werken. De extra verantwoorde baten hebben betrekking op de inkomsten van personeel, waaronder detacheringen en werken voor derden. De hogere storting in de reserves zijn de eenmalig beschikbare middelen die beschikbaar zijn gesteld voor de voorbereidingskosten van de Drie Decentralisaties (Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 en Algemene inkomsten en uitgaven). Product 010; Bestuurszaken In de bestuursrapportage 2012 is voor de herindeling Boarnsterhim € 340.000 beschikbaar gesteld. Niet alles is in 2013 afgerond. De archieven worden afgewikkeld in 2014 en de vergunningverlening (APV) Boarnsterhim/Skarsterlân moet nog worden geharmoniseerd, dit geldt ook voor de beheerprogramma’s (wegen, riolering, groen, water e.a.), waarvoor aanpassingen in de ondersteunende software nodig zijn. In de overhevelingsvoorstellen van 2013 naar 2014 is het restant budget van 2013 (€ 130.000) opgenomen. Product 212; Beheer eigendommen De oorzaak van het tekort komt door het opzeggen van diverse contracten (huren en pachten). Door de verkoop van bezittingen, zijn er extra kosten kosten gemaakt voor o.a. taxaties en makelaarskosten. Ook komen de geraamde inkomsten uit huren en pachten niet meer overeen met de geraamde bedragen, door de verkoop van bezittingen. In de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2014 zullen de structurele effecten worden verwerkt. Product 310; Belastingen De gemeentelijke belastinginkomsten waren begroot op € 12.868.000. De realisatie bedroeg € 12.971.000. De hogere realisatie is ontstaan bij de Onroerende Zaakbelasting, € 16.000, en bij de Precariobelasting, € 33.000. Voor oninbaarheid was rekening gehouden met € 100.000. Deze kwam uiteindelijk uit op € 45.000. Product 390; Brandweer/concern In het verslagjaar heeft de regionalisering van de gemeentelijke brandweerorganisaties in Fryslân haar beslag gekregen. In de loop van het jaar is besloten om naast de ineenvlechting van de organisaties ook de integratie van de huisvesting tot doel van het project te maken. Beoogd is de slagvaardigheid van de nieuwe organisatie Brandweer Fryslân te vergroten. Op grond van deze besluitvorming heeft Heerenveen het eigendom van materiel en kazernes tegen een verkoopprijs aan Veilig-heidsregio Fryslân overgedragen. Product 410; Algemene uitgaven en inkomsten Op dit product is een voordelig saldo van € 755.000 (uitgaven voordelig € 134.000 en inkomsten € 621.000 voordelig). Het betreft voordelen op gereserveerde middelen uit de algemene uitkering (€ 120.000), het niet bestede budget voor functioneringstrajecten (€ 115.000), het overhevelen van de brandweerkazernes aan de Veiligheidsregio Fryslân (€ 178.000), vrijval van ISV middelen (€ 23.000) en een voordeel op de kapitaallasten door het later in uitvoering nemen van de investeringskredieten (€ 411.000). Daarnaast is er nog sprake van een afwaardering op het Bedrijvenpark A7, ad. € 100.000 (nadelig). De overige positieve mutaties salderen in een bedrag van € 8.000. Van dit saldo wordt voorgesteld een budget over te hevelen van 2013 naar 2014 voor de uitvoering van de decentralisatie jeugdzorg (€ 61.000). Dit bedrag maakt onderdeel uit van het voordeel op de algemene uitkering. De overschrijding op de lasten van dit product ad. € 238.000 heeft te maken met de storting in de reserve BGT ( € 200.000) en de storting in de algemene reserve van de hogere ontvangst voor de herindeling Boarnsterhim (€ 38.000). 19 Product 411; Algemene Uitkering Gemeentefonds Er is sprake van een hogere algemene uitkering dan geraamd (circa € 1,5 miljoen). Hiervan heeft € 1,1 miljoen betrekking op het jaar 2013 en circa € 0,4 miljoen op de jaren 2011 en 2012. De december-circulaire 2013 (herfstakkoord en aanpassing accressen) is verwerkt in de jaarrekening 2013. Tevens is rekening gehouden met recent ontvangen geactualiseerde gegevens van het CBS (met name hogere aantallen bijstandsontvangers, uitkeringsontvangers, woonruimten, bedrijfsvestigingen enz.). Als gevolg hiervan stijgt de algemene uitkering vanaf 2013 structureel met € 425.000 In de decembercirculaire 2013 is eenmalig € 30.000 beschikbaar gesteld voor uitvoeringskosten inburgering in 2014 en hierbij wordt dan ook geadviseerd dit bedrag over te hevelen naar 2014. Product 412; Beleggingen Op basis van de kredietovereenkomst met de Participatiemaatschappij It Hearrenfean BV ontvangt de gemeente Heerenveen rentevergoeding over de uitgeleende gelden. In de overeenkomst is opgenomen dat de rente bij einde looptijd wordt voldaan en jaarlijks niet aan de gemeente wordt betaald. Administratief is deze jaarlijkse vordering pas in 2013 door de gemeente voor het eerst verwerkt en ontstaat hierdoor een eenmalig voordeel van circa € 46.500. Verder is er van het bedrijvenpark A7 nog € 13.500 meer rente ontvangen voor kapitaalverstrekking. De reden hiervoor is dat de kapitaalverstrekking hoger was dan begroot. 1.5 Totaal middelen Heerenveen bestuurt en organiseert 1.366 1.871 Voorzieningen -75.093 Reserves 105.265 Inkomsten exploitatie Uitgaven exploitatie x € 1.000 De bedragen van de uitgaven en inkomsten exploitatie bestaan uit de componenten: Lasten voor bestemming Mutatie reserves Totaal Baten voor bestemming Mutaties reserves Totaal -46.284 -28.809 -75.093 78.327 26.938 105.265 20 Thema 2: Heerenveen werkt ! 2.1 Beschrijving en hoofdstructuur Onder het thema „Heerenveen werkt‟ vallen alle activiteiten die leiden tot economische participatie en tot een structurele en duurzame versterking van de economie van Heerenveen. Het achterliggende doel is om daarmee het gemiddeld besteedbaar inkomen te vergroten van de inwoners van Heerenveen en van hen die hier werken. Het versterken van de economie betekent, dat wij streven naar het vergroten van de werkgelegenheid en het verkleinen van de werkloosheid. Enerzijds is daarvoor een economisch beleid gericht op het faciliteren en stimuleren van ondernemers(schap) nodig, anderzijds een sterk sociaal beleid. Het arbeidsmarktbeleid is de verbindende schakel tussen het economisch en het sociaal beleid. Heerenveen werkt Versterken economie Sport en zorgeconomie Logistiek en metaal Nieuwe energie Toerisme en cultuur Versterken economische participatie van inwoners Onderwijs, ondernemers en overheid (3-O’s) aan het werk ZoveelIedereen mogelijk mensen aan het werk ja Iedereen passend werk 21 nee Iedereen maatschappelijk sociaal actief 2.2 Koers van Heerenveen Het thema 'Heerenveen werkt' heeft twee sporen. De hoofddoelstellingen voor de komende jaren zijn: 1. versterken van de economie in Heerenveen; 2. versterken van de economische participatie in Heerenveen. De eerste hoofddoelstelling zoals bedoeld in dit thema wordt als volgt uitgewerkt. De gemeente Heerenveen wil werken aan een duurzame en voorspoedige economische ontwikkeling. Hoofdaccent ligt op versterking van economische dynamiek, via een netwerkachtige aanpak. Dat doen we door een actieve en verbindende rol te spelen tussen ondernemers onderling en tussen ondernemers , onderwijs en kennisinstellingen. Omdat onze ambtelijke capaciteit en de financiële armslag beperkt is, is het draagvlak bij en de inzet van onze samenwerkingspartners van groot belang. Daarbij kiezen we voor een (speerpunt)gerichte aanpak, waarin op creatieve en innovatie wijze kansen worden benut en, waar het kan, wordt samengewerkt. Daarbij gaan we ons focussen op de speerpunten sport en zorgeconomie, logistiek en metaal, nieuwe energie, en toerisme en cultuur. Deze speerpunten hebben een grote ontwikkelpotentie; leveren vanuit diverse beleidskaders een belangrijke bijdrage aan de economische ontwikkeling van Heerenveen en haar omgeving; worden vanuit diverse beleidskaders ondersteund en dragen bij aan het versterken van het profiel van Heerenveen. Vanuit een sterk relatiebeheer willen we onze acquisitie vooral richten op deze sectoren. 22 Met de tweede hoofddoelstelling beogen we dat: Iedereen aan het werk is Iedereen moet werken naar vermogen. We streven ernaar dat zoveel mogelijk mensen die tot de Heerenveense beroepsbevolking hoort economisch zelfstandig zijn Het gaat dus om betaald werk. Met de invoering van de Participatiewet is ons beleid erop gericht om iedereen die loonwaarde heeft een plek te geven op de arbeidsmarkt. Dit is een grote opgave in een tijd van economische recessie. We zetten sterk in op het beheersen van de kosten. Voor de mensen die werken is het doel dat: Iedereen passend werk heeft Dit is werk voor mensen met een arbeidsbeperking die geen volledige loonwaarde hebben. Onze inspanningen zijn erop gericht om zoveel mogelijk mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt werk te geven dat zo goed mogelijk past bij hun kwaliteiten en ambities. We gaan daarbij uit van de mogelijkheden van mensen en niet van hun beperkingen. Speerpunt is de herstructurering van de sociale werkvoorziening. Als de eerste doelstelling tijdelijk of voor langere tijd voor iemand niet haalbaar is, is het afgeleide doel dat: Iedereen maatschappelijk of sociaal actief is Re-integratie op de arbeidsmarkt is een belangrijk doel, maar het is realiteit dat er ook mensen zijn zonder of met een lage loonwaarde die, ondanks allerlei inspanningen, niet in reguliere banen kunnen functioneren. Het is belangrijk dat deze mensen zoveel mogelijk maatschappelijk actief blijven. Hierbij kan gedacht worden aan vrijwilligerswerk. We beschikken slechts over zeer beperkte budgetten om hieraan uitvoering te geven. Dit onderdeel is verder opgenomen onder het thema Heerenveen bevordert meedoen. 2.3.1 Sport en zorgeconomie: dynamiek en innovatie ER-doelen Beter benutten van de economische kansen van Healthy Ageing en Sportstad Heerenveen; Meer bezoekers en bestedingen in Heerenveen en omgeving. Gerealiseerde resultaten 2013 In overleg met Sportstad, CTO en Friesland College is een businessplan ontwikkeld voor Sportstad buiten; Er is een start gemaakt met intensivering van Thialf, CTO en Sportstad. Voor “ ‟n Gouden plak” zie thema 1 „Heerenveen faciliteert evenementen‟ 2.3.2 Logistiek en Metaal: Innovatie en kwaliteit ER-doelen Duurzame ontwikkeling van de logistiek, metaal (en techniek) in Heerenveen; Meer werkgelegenheid voor lager opgeleiden en betere aansluiting onderwijs en bedrijvigheid. Gerealiseerde resultaten 2013 In gezamenlijkheid met scholen en ondernemers is het brede overlegtafel onderwijsarbeidsmarkt voorbereid, met technics4U als best practice; De werkgelegenheid in logistiek en metaal is toegenomen met 235 arbeidsplaatsen (13,1%); De realisatie van de zuivelfabrieken zal direct impuls geven aan werkgelegenheidsontwikkeling in toeleverende bedrijven. 23 2.3.3 Nieuwe energie: Innovatie en duurzaamheid ER-doelen Meer aandacht voor duurzaamheid, MVO en fair-trade bij ondernemers instellingen; Meer starters en het vergroten van de slagingskans van nieuwe ondernemers. en Gerealiseerde resultaten 2013 Breedband F4 staat op agenda F4 overleg; Koplopertraject gecontinueerd; Fair Trade tijdelijke stagnatie in verband met economische situatie en focus bij ondernemers; Broedstoof als centrum voor ondernemerschap verder ingevuld, samenhang met ondernemers en hun behoeften verder versterken; Opstarten van gezamenlijke incubator-aanpak in F4 verband. 2.3.4 Toerisme en cultuur(historie): Slow en kwaliteit ER-doelen Meer bezoekers en meer bestedingen in Heerenveen en omgeving; Meer samenwerking tussen ondernemers op het gebied van toerisme, sport en cultuur; Verder versterken van de opgebouwde toeristische diensteninfrastructuur (provinciale VVV, toeristisch netwerk Friese Wouden). Gerealiseerde resultaten 2013 Werkgroep oranjetoerisme (jaarplan ontwikkeld); Oprichting “Heerenveen „n Gouden Plak” (samenwerking ondernemers breed); Input geleverd aan nieuw op te richten provinciale marketingorganisatie; Continuering toeristisch aanjager (dienstverlening aan ondernemers). 2.3.5 Basistaken: going concern ER-doelen Meer werkgelegenheid en een betere verankering van bedrijven aan de gemeente Heerenveen; Betere externe communicatie over beleid en ontwikkelingen (monitoring). Gerealiseerde resultaten 2013 De werkgelegenheid is in 2013 op het zelfde peil gebleven ondanks de moeilijke economische tijden; Wimo; Beleid social return en extra jobhunting. 24 Maatschappelijke effecten sector 20122013 2013 abs. 20122013 % 2003 2010 2011 2012 520 435 430 425 430 5 1,2 2930 3225 3210 3155 3135 -20 -0,6 105 270 260 75 105 30 40 Bouwnijverheid 1090 1160 1165 1035 965 -70 -6,8 Handel en reparatie 2730 3125 3145 3110 2990 -120 -3,9 Vervoer, opslag en communicatie 1095 1710 1745 1790 2025 235 13,1 385 385 420 390 370 -20 -5,1 Landbouw/visserij Industrie/delfstoffenwinning Nutsbedrijven Horeca Financiële instellingen 585 515 540 550 695 145 26,4 2135 2670 2695 2735 2795 60 2,2 895 735 710 690 515 -175 -25,4 Onderwijs 1105 1590 1605 1505 1495 -10 -0,7 Gezondheids- en welzijnszorg 2860 3840 3900 4170 4065 -105 -2,5 625 855 895 910 925 15 1,6 17060 20510 20720 20535 20510 -25 -0,1 Smallingerland 21755 22960 23360 22595 22275 -320 -1,4 SWF 28245 30080 30055 30295 29825 -470 -1,6 Leeuwarden 53875 54140 54445 54235 53335 -900 -1,7 9095 10045 10000 10035 9795 -240 -2,4 218475 228355 229085 227115 223300 -3815 -1,7 Zakelijke dienstverlening Openbaar bestuur en overheid Overige dienstverlening Totaal vergelijking met andere gemeenten Skarsterlân Fryslân 2.3.6 Zoveel mogelijk mensen aan het werk ER-doelen Lagere instroom cliënten in de WWB; Meer duurzame uitstroom van cliënten WWB naar regulier werk; Zoveel mogelijk jongeren sluiten de schoolloopbaan af met een diploma dat past bij hun kwaliteiten. Gerealiseerde resultaten 2013 Re-integratiebeleid Beleid Social return bij aanbestedingen boven € 100.000 is vastgesteld; Beleid tegenprestatie is vastgesteld en wordt meegenomen in de evaluatie reintegratiebeleid 2013-2014; Er is een start gemaakt met de uitvoering voor de afbouw Wiw-Id; Het jongerenpunt is structureel ingevuld. Participatiewet Herijking risicoanalyse en projectplan Participatiewet n.a.v. sociaal akkoord april 2013. Volwasseneneducatie Er is een nieuwe productovereenkomst afgesloten. RMC-VSV Uitvoering regionale aanpak onderwijsarbeidsmarkt is gestart; wordt aangehaakt bij de lokale initiatieven onderwijsarbeidsmarkt. 25 Maatschappelijke effecten Het aantal voortijdig schoolverlaters is gelijk gebleven; Werkloosheidspercentages 2013 vs. 2012: 2012 2013 Toename Heerenveen 6,0% 7,4% 22,4% Friesland 2012 6,3% 7,5% 18,4% 2.3.7 Iedereen passend werk ER-doelen Bevorderen doorstroming van arbeidsgehandicapten naar plekken op de reguliere arbeidsmarkt, bijvoorbeeld d.m.v. begeleid werken; meer greep op de aansturing van de sociale werkvoorziening en op het beheersen van de kosten. Gerealiseerde resultaten 2013 Gemiddeld werken er 380 mensen uit onze gemeente bij Caparis; Harmonisatieafspraken met Empatec gemaakt voor Sw medewerkers uit de herindeling. 2.4 Wat heeft dat gekost THEMA 2 Begroot primitief 2013 Begroot na wijzigingen 2013 Rekening 2013 Verschil begroting /rekening 2013 Lasten 114 Sociaal Economisch Beleid en Toerisme 125 Beleid Sociale Werkvoorziening 360 Werkgelegenheid 375 Inburgering Totaal Lasten 71 172 167 5 10.109 10.809 10.571 238 1.633 1.844 1.920 -76 87 95 242 -147 11.901 12.920 12.901 19 121 Baten 125 Beleid Sociale Werkvoorziening 9.750 9.750 9.871 360 Werkgelegenheid 2.004 2.240 2.322 81 375 Inburgering 123 131 279 147 Totaal Baten 11.877 12.122 12.471 349 Resultaat voor bestemming -23 -798 -430 369 Lasten 114 Sociaal Economisch Beleid en Toerisme Totaal Lasten 0 0 0 0 0 0 0 0 -5 Baten 114 Sociaal Economisch Beleid en Toerisme 0 26 21 125 Beleid Sociale Werkvoorziening 0 700 700 0 0 726 721 -5 Saldo reserves 0 726 721 -5 Resultaat na bestemming -23 -72 291 363 Totaal Baten Product 125; Beleid Sociale Werkvoorziening Het product Beleid Sociale Werkvoorziening laat een voordeel ten opzichte van de begroting zien van circa € 350.000. Op basis van de voorlopige resultaten van de Gemeenschappelijke regeling SW Fryslân valt het subsidieresultaat circa € 250.000 minder negatief uit dan verwacht. De hogere rijksbijdrage per SE is de voornaamste oorzaak van dit voordeel. Verder was op basis van de begroting 2013 verwacht dat het bedrijfsresultaat van Caparis NV negatief zou uitvallen. Er was rekening gehouden met een eenmalig nadeel van circa € 100.000. De voorlopige resultaten laten een positief bedrijfsresultaat zien van circa € 1.200.000. Gezien deze vooruitzichten achten wij het niet langer noodzakelijk deze middelen (€ 100.000) hiervoor beschikbaar te houden. 26 2.6 Totaal middelen Heerenveen werkt -137 -721 Voorzieningen Reserves -12.901 Inkomsten exploitatie 13.192 Uitgaven exploitatie x € 1.000 De bedragen van de uitgaven en inkomsten exploitatie bestaan uit de componenten: Lasten voor bestemming -12.901 Mutatie reserves 0 Totaal Baten voor bestemming Mutaties reserves Totaal -12.901 12.471 721 13.192 27 28 Thema 3: Heerenveen kiest voor leefbaarheid wijken en dorpen ! 3.1 Beschrijving en hoofdstructuur Onder het thema „Heerenveen kiest voor leefbaarheid wijken en dorpen‟ vallen alle activiteiten die een bijdrage leveren aan meer leefbare buurten, wijken en dorpen. Het betreft activiteiten gericht op veiligheid, wonen en de woon-/leefomgeving, opvoeding/onderwijs, ondersteuning en zorg en participatie. Dit thema is enerzijds gericht op behoud en versterking van de fysieke en de sociale leefomgeving, anderzijds op het meer betrekken van burgers bij hun leefomgeving met versterking van de sociale samenhang en daarmee de leefbaarheid ten doel. Heerenveen kiest voor leefbaarheid wijken en dorpen Betere woon- en leefomgeving stedelijke vernieuwing Stedelijke vernieuwing Verkeer en openbaar vervoer Betere opvoeding/ ondersteuning/onderwijs Inrichting en beheer openbare ruimte 29 Meer veiligheid Meer participatie in wijken en dorpen 3.2 Koers van Heerenveen Het thema „Heerenveen kiest voor leefbaarheid wijken en dorpen‟ kent twee overkoepelende sporen: 1. 2. Behoud en zo mogelijk versterking van de kwaliteit van de sociale en fysieke leefomgeving; vergroting van de participatie van de burgers in hun leefomgeving. Voor het eerste spoor gelden de volgende speerpunten: 1a op het gebied van wonen en leefomgeving: Heerenveen kiest voor een efficiënt beheer van de openbare ruimte. 1b op het gebied van opvoeding en onderwijs; ondersteuning en zorg Heerenveen kiest voor sterke netwerken voor kinderen; Heerenveen kiest voor zelfstandigheid en keuzevrijheid voor thuiswonende zorgbehoevenden en ouderen. Voor het tweede spoor geldt het volgende speerpunt: 2 op het gebied van participatie Heerenveen kiest voor meer verantwoordelijkheid bij burgers en bedrijven voor de leefbaarheid van wijken en dorpen; 3.3 Doelen, resultaten en maatschappelijke effecten 3.3.1 Betere woon- en leefomgeving – Stedelijke vernieuwing ER-doelen Behoud van de kwaliteit van bestaande woonmilieus; Meer gemêleerde, heterogene wijken voor wat betreft samenstelling van bevolking en leefstijlen; Behoud van mogelijkheden voor mensen om, los van welke zorgvraag dan ook, zo lang en zo zelfstandig mogelijk te kunnen blijven functioneren in hun eigen wijk en/of dorp. Gerealiseerde resultaten 2013 De bouw van 56 nieuwe huur- en koopwoningen (ter vervanging van 106 sociale huurwoningen) in de Bloemenbuurt in Heerenveen-Noord is volop in uitvoering. De bouw van de huurwoningen is afgerond; de woningen zijn inmiddels bewoond. Accolade heeft in oktober 2013 besloten te starten met de bouw van 8 van de 14 koopwoningen. Voor de start van de 6 resterende koopwoningen blijft Accolade vasthouden aan een voorverkooprercentage van 75%; Tellepark: Eind 2013 is de bouw van het appartementencomplex (67 huurappartementen en 18 wooneenheden) van WoonFriesland grotendeels afgerond. De eerste appartementen zijn bewoond; De voorzieningen op het nieuwe sportcomplex in Nieuwehorne (oefenhal, sportvelden en tennisaccommodatie) zijn begin 2013 in gebruik genomen. Het eigendom van de gebouwde voorziening is overgedragen aan de Stichting Horne Sport; Aan de Taconishof zijn 59 nieuwe huurwoningen gerealiseerd. De omliggende openbare ruimte is vernieuwd. De tussenliggende hofjes worden in samenspraak met de bewoners ingericht. 30 3.3.2 Betere woon- en leefomgeving – Verkeer en openbaar vervoer ER-doelen Vergroten van de verkeersveiligheid (Duurzaam Veilig); Behoud van en zo mogelijk verbeteren parkeervoorzieningen in het centrum van Heerenveen voor bezoekers en bewoners; Aandacht voor voetgangers en fietsers in het centrum en in nieuwe plannen (collegeprogramma 2010-2014). Gerealiseerde resultaten 2013 Vergunninghoudersparkeren in enkele schilwijken ingevoerd; Betaald parkeergebied uitbreiden (rondom station); Parkeertarieven verhogen; Uitvoeren actieplan verkeersveiligheid; Uitbreiding fietsstallingen en aanpak overlast fietsparkeren; Realisatie carpoolplaats Oudeschoot en fietsverbinding met Oranjewoud; Belparkeren. Maatschappelijke effecten Vermindering van het aantal verkeersknelpunten in de gemeente. Het effect wordt “gemeten” door middel van verkeersonderzoek (verkeerstellingen en parkeeronderzoek) en verkeersveiligheidsanalyse; Het afgelopen jaar zijn weinig knelpunten fysiek aangepast. We merken dat de intensiteiten van het gemotoriseerde verkeer niet zo sterk meer groeien als in eerdere jaren; Daling van het aantal verkeersongevallen en verkeersslachtoffers (bron: politie); Minder ongevallen door rotondes. De verkeersongevallengegevens met daarin de slachtoffers en de doden van het afgelopen jaar 2013 zijn nog niet beschikbaar. Het jaar 2012 laat een daling zien, landelijk en gemeentelijk. Dit is een daling met een aantekening de wijze van registreren is veranderd, er wordt minder geregistreerd door de politie. De cijfers van 2013 worden in de loop van 2014 verwacht. 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 250 68 20 7 223 181 49 10 2 66 64 69 19 10 5 0 0 1 1 2 2 0 253 215 174 158 38 15 3 79 82 71 81 23 10 7 Totaal aantal ongevallen alle wegen gemeente (Rijks, provinciaal, gemeentelijk) 378 318 287 Met alleen materiële schade 308 252 70 Met letsel Met dodelijke afloop Totaal aantal ongevallen gemeentelijke wegen Totaal aantal slachtoffers (overleden, ziekenhuisgewond en overig gewond 3.3.3 Betere woon- en leefomgeving – Inrichting openbare ruimte ER-doelen Efficiënt beheer van de openbare ruimte (wegen, groen, water, evenementen, terugdringing CO2 via openbare verlichting, etc.). 31 Gerealiseerde resultaten 2013 Wegen Herinrichting Herenwal; Reconstructie P.W. Janssenweg (deel Ericalaan tot Schoterlandseweg); Renovatie “Jubbega” (Schoolweg, Ekke Dijkstrastraat, K. Molweg en Sluiswegje); Renovatie Ericalaan (P.W. Janssenweg tot aan De Kompanije); Reconstructie Fietspaden van asfalt in beton ( De Zanden, Ds. Kingweg en Haskeruitgang); Renovatie Zijlroede en Trekker; Renovatie De Greiden (Lepelaarstraat en Scholeksterstraat); Herinrichting Van Maasdijkstraat; Stormschade (wegen) Na de valwind/storm van 5 augustus was het oktober 2013 weer raak, een (zeer) zware storm heeft in onze gemeente opnieuw veel schade veroorzaakt; veel omgewaaide bomen, afgewaaide/gebroken takken, schade aan gemeentelijke gebouwen maar ook schade aan verhardingen (door omgewaaide bomen). Totale schade aan verhardingen voor beide stormen: € 32.780 (geen dekking in het reguliere budget „verhardingen‟) Boarnsterhim Eind rapportage onderhoudstoestand „Wegen Boarnsterhim” vastgesteld. Conform afspraken is de onderhoudstoestand “eind 2013” vastgelegd middels een wegeninspectie door de Antea Groep (ing. Bureau Oranjewoud). Risico analyse: ondanks de inhaalslag resteert er nog een bedrag van € 683.000 aan achterstallig onderhoud. Dit kan teruggebracht worden naar € 490.000 indien enkele wegen met achterstallig onderhoud worden opgenomen in herstructurering programma‟s (bijvoorbeeld Akkrum – Sinnebuorren). Civiel Technische Kunstwerken Aanbestedingsprocedure TerBandsterbrug afgerond, aannemer Machinefabriek Emmen. Uitvoering vertraagd doordat bij nader onderzoek bleek dat de draagkracht van het kelderdek niet meer voldeed aan de nieuwe eisen. Uitstel uitvoering door opstarten diverse procedures /berekeningen en onderzoeken; Boarnsterhim Eindrapportage van over te dragen CT Kunstwerken vastgesteld. Bedragen (budget) achterstallig onderhoud per object vastgesteld. Dit wordt in een voorziening overgedragen. Risico: nader onderzoek moet uitwijzen of beschikbare / toegewezen budgetten toereikend zijn per object. Kade en Oeverbescherming Uitvoering van calamiteiten; In samenwerking met bewoners, een deel beschoeiing vervangen aan de Valeriaan; De renovatie van de kade Herenwal en renovatie van de openbare ruimte is eind 2013 opgeleverd; Boarnsterhim De eindrapportage is gereed. Het achterstallig onderhoud wordt in een voorziening overgedragen. Gladheidbestrijding Gladheidsbestrijdingsplan 2013–2014 vastgesteld (1nov 2013–1 april 2014). Hierin zijn ook de deelgebieden Friese Meren en Boarnsterhim op genomen. Er heeft afstemming plaatsgevonden met de Friese Meren en gemeente Leeuwarden voor een goede invulling van de strooiroutes; Invulling /uitbreiding harmonieus verlopen door inzet nieuwe collega‟s Boarnsterhim en 2 strooiunits die over genomen zijn; Het deelgebied Boarnsterhim wordt volgens afspraak volgens het beleid Boarnsterhim gestrooid. In 2014 wordt dit gelijk getrokken naar de maatstaven van Heerenveens beleid; In 2013 (geheel) zijn er in totaal 19 strooiacties uitgevoerd. 32 Plaagdieren Het roekenbeheer is in 2013 vervolgd volgens dezelfde aanpak als voorgaande jaren. Er is jaarlijks sprake een vrij gelijkblijvend aantal overlast/gedooglocaties en afnemende tijdsinvestering. De ontwikkeling van alle roekenkolonies wordt gevolgd. In Heerenveen Zuid zijn net als in 2012 nesten van eikenprocessierupsen verwijderd. Het aantal was echter aanzienlijk lager (5 in 2013 en 50 in 2012). Dit zegt niets over 2014, het is wel met zekerheid te zeggen dat in 2014 wederom nesten verwijderd zullen moeten worden. In de Overtuin heeft bestrijding van engerlingen plaatsgevonden om daarmee grootschalige renovatie van de totale grasmat te voorkomen. Vanwege het beperkte budget en risico‟s voor volksgezondheid verschuift de prioriteit jaarlijks meer van roekenbeheer naar bestrijding eikenprocessierups. De bestrijding van engerlingen kon in 2013 uit het budget Dierplagen betaald worden als gevolg van de lagere bestrijdingskosten voor de eikenprocessierups. Kapbeleid Het kapbeleid is in het kader van deregulering aangepast en er is een Bomenlijst met waardevolle en monumentale bomen opgesteld. Het beleid is in februari 2013 definitief vastgesteld en in werking getreden. Het nieuwe beleid heeft als resultaat dat er nog slechts enkele aanvragen per jaar voor een omgevingsvergunning zijn aangevraagd en meldingen met een beperkte tijdsinzet afgehandeld kunnen worden. Bewoners waren snel bekend met het nieuwe beleid en de drempel om extra toelichting te vragen is laag gebleken. Het eenvoudiger meldingsstelsel wordt gewaardeerd; Het kapbeleid en met name de Bomenlijst van Boarnsterhim sluit niet aan bij het Heerenveense beleid. Dit wordt in 2014 geharmoniseerd. Daarin wordt ook de bomenlijst van De Friese Meren meergenomen. Renovatie Groen Bij renovatie groen wordt de prioriteit gelegd op grotere, integrale projecten. Grote integrale projecten waar groenrenovatie heeft plaatsgevonden zijn: Van Maasdijkstraat; Kr Poststraat (voor gemeentehuis); Groenstrook Wulpstraat/Lepelaar; Groenstrook Roerdomp; Trekker; Zijlroede; Ericalaan Jubbega; Adoptie rotondes Met als doel belangrijkste is het verhogen van de beeldkwaliteit van belangrijke knooppunten in toegangswegen hebben we in 2013 een pilot gestart waarin 7 rotondes; VTA controle bomen In het kader van zorgplicht zijn alle straat, park en laanbomen in de hele gemeente visueel geïnspecteerd op kwaliteit en veiligheid. Uit de inspectie is gebleken dat 30 % van het totale aantal bomen in meer of mindere mate onveilig is waardoor er binnen een jaar onderhoudsmaatregelen uitgevoerd moeten worden; Stormschade De gemeente Heerenveen is vorig jaar tweemaal getroffen door een storm. Eind 2013 is er nog veel schade in bomen en is er een grote achterstand in het onderhoud van het groen (bomen) en is er ook nog schade aan de brug op het Akkerplein. Daarnaast moet er nog schadeherstel plaatsvinden aan Crackstate en diverse andere schades aan daken. Maatschappelijke effecten Waarborgen van de kwaliteit van de openbare ruimte. Indien mogelijk verbeteren/ opwaarderen van de leefomgeving; Tevreden gebruikers van de openbare ruimte waarbij de veiligheid gewaarborgd is; Bezuiniging onverharde fiets- voetpaden: enkele paden zijn niet meer begaanbaar en kunnen als verloren worden beschouwd. Overig deel onverharde paden heeft het onderhoudsniveau “zeer laag”. 33 3.3.4 Betere opvoeding / ondersteuning / onderwijs ER-doelen Adequate netwerken op wijk- en dorpsniveau ten behoeve van de ontwikkeling van kinderen en jongeren; Adequate netwerken op wijk- en dorpsniveau ten behoeve van de ondersteuning van ouderen e.d. (woonservicezones); Behoud en zo mogelijk betere huisvesting van scholen; Verdere concentratie van accommodaties op basis van “gebundelde kwaliteit”; Minder schoolverzuim. Gerealiseerde resultaten 2013 MFA De Streek De gemeenteraad heeft in december 2013 besloten medewerking te verlenen aan de uitvoering van dit nieuwbouwplan in Tjalleberd door de Stichting Samenwerking Bevordert Vooruitgang. Om de bouw ook daadwerkelijk mogelijk te maken is de benodigde bestemmingsplanprocedure opgestart; MFA De Akkers Het college heeft besloten de in de begroting opgenomen gelden beschikbaar te stellen voor de herhuisvesting van de basisscholen in De Akkers te Heerenveen. Het budget is beperkt tot het wettelijk noodzakelijke. De schoolbesturen is gevraagd nu eerst met een Plan van Aanpak voor de nieuwbouw te komen; Huisvesting speciaal onderwijs De nieuwbouw van de school voor speciaal onderwijs (het Expertise Centrum voor Passend Onderwijs) in Skoatterwald is opgeleverd. Na de herfstvakantie is de nieuwbouw door de leerlingen van de Mr. Duisterhoutschool en It Oerset in gebruik genomen. 3.3.5 Meer veiligheid Zie Thema 1 onder 1.3.5 Heerenveen bevordert Veiligheid. 3.3.6 Participatie in wijken en dorpen ER-doelen Meer verantwoordelijkheid bij burgers en bedrijven voor de leefbaarheid van wijken en dorpen; Versterken organiserend vermogen van burgers en hun organisaties. Gerealiseerde resultaten 2013 In 2013 zijn verschillende bewonersprojecten gestart (wandelnetwerken, Akkerwille, Skoattertun, Wolfsklauw Jubbega, Burenhulpprojecten, Energiecorporatie in Aengwirden en het opzetten van een eigen wijkvisie in Heerenveen Midden); In 2013 zijn verschillende bewonersprojecten afgerond (Bremsingel, Nijehaske, spelen overtuin, nieuwe opzet Buurtsuper Oudeschoot; Streekagenda Zuidoost In 2013 is samen met de andere partners (gemeenten Zuidoost Fryslân, de provincie en Wetterskip Fryslân) de Streekagenda Zuidoost opgesteld, inclusief het Jaarplan 2014. Het college heeft hiermee ingestemd. In verband met de herindeling heeft de instemming van de raad in januari 2014 plaatsgevonden. 34 3.4 Wat heeft dat gekost THEMA 3 Begroot primitief 2013 Begroot na wijzigingen 2013 Rekening 2013 Verschil begroting /rekening 2013 Lasten 113 Stedelijke vernieuwing en plattelandsbeleid 210 Individuele dienstverlening verkeer en vervoer 0 520 520 0 199 214 155 59 215 220 Betaald parkeren 1.760 2.162 2.292 -130 Beheer en onderhoud openbare ruimte 6.649 4.312 4.610 -298 250 Sportaccommodaties 2.040 2.410 2.541 -131 267 Sociaal Cultureel Werk 1.012 985 899 86 282 Gymnastieklokalen primair onderwijs 714 664 715 -51 284 Huisvesting scholen Totaal Lasten 5.169 4.387 4.023 364 17.543 15.654 15.755 -101 21 Baten 113 Stedelijke vernieuwing en plattelandsbeleid 0 0 21 210 Individuele dienstverlening verkeer en vervoer 2 37 54 18 215 Betaald parkeren 2.180 2.382 2.230 -152 220 Beheer en onderhoud openbare ruimte 250 Sportaccommodaties 282 Gymnastieklokalen primair onderwijs 284 Huisvesting scholen 43 43 226 183 176 232 138 -95 58 58 79 21 0 0 -333 -333 Totaal Baten 2.459 2.752 2.414 -337 Resultaat voor bestemming -15.084 -12.902 -13.340 -438 Lasten 215 Betaald parkeren 344 344 220 124 220 Beheer en onderhoud openbare ruimte 1 1 0 1 284 Huisvesting scholen 0 30 30 0 345 375 250 125 0 Totaal Lasten Baten 113 Stedelijke vernieuwing en plattelandsbeleid 0 520 520 210 Individuele dienstverlening verkeer en vervoer 0 50 50 0 215 Betaald parkeren 0 0 88 88 Totaal Baten 27 570 658 88 Saldo reserves -318 195 408 213 Resultaat na bestemming -15.402 -12.707 -12.932 -225 Product 215; betaald parkeren De overschrijding van de lasten op het product betaald parkeren wordt veroorzaakt door een hogere lasten aan de parkeervoorzieningen die zijn uitgevoerd bij de herinrichting van de Van Maasdijkstraat en hogere lasten door het onderhoud van het Gemeentebedrijf aan het installatiesysteem voor de noodaansluiting aan de toegangspalen in het centrum. Daarnaast is er extra onderhoud gepleegd aan de straatapparatuur. Product 220; Beheer en onderhoud openbare ruimte De overschrijding wordt met name veroorzaakt door de overschrijding op de energiekosten van de openbare verlichting. Het doorvoeren van twee taakstellingen, blijkt in de praktijk moeilijk haalbaar. Naast deze overschrijding blijkt dat er in het laatste verzamelbesluit van 2013 een iets te positief beeld is geschetst wat betreft de vrijval van de budgetten in de openbare ruimte. Achteraf is gebleken dat hierdoor de kosten van de stormschade die de gemeente eind 2013 heeft getroffen, niet uitgevoerd zijn. De financiële effecten van zowel de openbare verlichting, als het beheer en onderhoud in de openbare ruimte zullen worden meegenomen in de Verantwoordings- en perspectiefnota 2014. Product 250; Sportaccommodaties De overschrijdingen worden veroorzaakt door extra werkzaamheden ten opzichte van de bestekken, extra werkzaamheden (o.a. beregenen) van de sportvelden i.v.m. de lange en droge zomer, extra werkzaamheden met betrekking tot het bespeelbaar houden van de diverse velden en de indexatie van de onderhoudscontracten door de overgang van rode naar witte diesel in 2013. 35 3.5 Totaal middelen Heerenveen kiest voor leefbaarheid 226 -408 3.072 Voorzieningen Reserves Inkomsten exploitatie Uitgaven exploitatie -16.005 x € 1.000 De bedragen van de uitgaven en inkomsten exploitatie bestaan uit de componenten: Lasten voor bestemming Mutatie reserves Totaal Baten voor bestemming Mutaties reserves Totaal -15.755 -250 -16.005 2.414 658 3.072 36 4: Heerenveen bevordert meedoen! 4.1 Beschrijving en hoofdstructuur Dit thema is opgebouwd rond de sociale participatie en maatschappelijke participatie van inwoners van de gemeente Heerenveen. Het thema is gericht op het bieden van ontwikkelingsmogelijkheden, die leiden tot het verkrijgen of behouden van aansluiting met het maatschappelijk verkeer. Participatie die leidt tot (economische) zelfstandigheid heeft daarbij prioriteit. Heerenveen bevordert meedoen Bevorderen meedoen inwoners Algemene voorzieningen, faciliteren verenigingsleven/ sport/cultuur, preventieve zorg faciliteren ontmoeting 4.2 Versterken zelfredzaamheid Versterken sociale netwerken, vrijwilligers, mantelzorg, volwasseneneducatie Bieden vangnet aan inwoners Vroegtijdig herkennen en signaleren van problemen voorzieningen bieden cliëntondersteuning Koers van Heerenveen Het motto van het thema „Heerenveen bevordert meedoen‟ is „voorkomen is beter...‟. Het thema heeft drie sporen, met de volgende hoofddoelstellingen: 1. bevorderen dat inwoners actief participeren in de Heerenveense samenleving; 2. versterken van zelfredzaamheid van inwoners; 3. sociaal vangnet bieden voor inwoners die het (tijdelijk) niet redden. 37 ad 1 Voorkomen is beter. De nadruk ligt op preventief beleid. Stimuleren en faciliteren dat bewoners actief deelnemen aan de samenleving, bv. aan sport- en cultuur. Kortom: meedoen. Ook het voorkomen van problemen staat centraal, bv. preventieve gezondheidszorg, preventief jeugdbeleid. We verwachten door preventieve inzet dat er minder mensen tussen wal en schip raken. We hebben vertrouwen in het oplossend vermogen van de samenleving. Daar waar dat kan trekken wij ons terug. In plaats daarvan stimuleren en faciliteren wij initiatieven in de samenleving. ad 2 De eigen verantwoordelijkheid van mensen staat centraal. De inwoners moeten regie over hun eigen leven kunnen voeren. Algemene en collectieve activiteiten en voorzieningen gaan voor individuele activiteiten en voorzieningen. Als mensen hulp nodig hebben zullen wij hen stimuleren om in eerste instantie een beroep te doen op eigen sociale netwerken. Als dat geen oplossing biedt, kunnen inwoners een beroep doen op georganiseerd vrijwilligerswerk. We zetten meer omtinkers in wijken en dorpen in als eerste aanspreekpunt voor mensen die hulp zoeken. Het centrum voor jeugd en gezin is een laagdrempelig punt waar kinderen, jongeren en opvoeders terecht kunnen voor vragen over opgroeien en opvoeden. We ondersteunen mantelzorgers en vrijwilligersorganisaties. ad 3 De gemeente biedt een sociaal vangnet voor die inwoners die problemen hebben en er zelfstandig niet uitkomen, ook niet met behulp van het eigen sociale netwerk en de omtinker. Het doel van de ondersteuning is altijd om mensen zelfredzaam te maken. Speerpunt is het vroegtijdig herkennen van problemen en het tijdig signaleren ervan bij hulpverlenende instanties. Uitgangspunt is 1 gezin, 1 plan, 1 hulpverlener. We bereiden ons voor op een nieuwe taak op het gebied van de jeugdzorg. Onze inzet daarbij is om vroeg te signaleren en dan in te zetten op laagdrempelige hulp. Daarmee gaan we voor een beperkter beroep op de gespecialiseerde en dure 2e lijnszorg. We hebben een ontwikkeling doorgemaakt van een aanbodgerichte naar een vraaggerichte rol van de gemeente in de uitvoering van de WMO. Nu staan we voor de opgave om resultaatgericht te sturen i.p.v. productgericht. Dit geldt voor de WMO en ook voor de nieuwe onderdelen uit de AWBZ. Deze aanpak moet ook bijdragen aan het beter beheersen van de kosten. 4.3 Doelen, resultaten en maatschappelijke effecten 4.3.1 Bevorderen meedoen inwoners De te nemen bezuinigingsmaatregelen zullen de ambities als verwoord in onderstaande ERdoelen raken. ER-doelen Kansrijke ontwikkelingsmogelijkheden voor kinderen en jongeren; Meer inzet op preventie om het gebruik van individuele voorzieningen te verminderen; Betere gezondheid en gezondere leefstijl van inwoners; Inwoners die regelmatig sporten, al dan niet in verenigingsverband; Inwoners die cultureel actief zijn, al dan niet in verenigingsverband; Meer particulier initiatief uit de Heerenveense samenleving voor ontmoeting, meedoen en ondersteuning; Onze gebouwen voldoen aan de gestelde eisen van bereikbaarheid. Gerealiseerde resultaten 2013 3 Decentralisaties sociaal domein Vaststelling overkoepelende visie sociaal beleid; Notitie uitwerking toegang en start 2 projecten om te komen tot een integrale gebiedsgerichte toegang: project toegang leefdomeinen meedoen & leefbaarheid en werk & inkomen met meitinkers en project toegang met CJG-partners voor leefdomein 38 opvoeden & opgroeien; Risico‟s 3D‟s geanalyseerd en beheersmaatregelen genomen. Decentralisatie AWBZ Segmentatieonderzoek nieuwe doelgroep Wmo 2015; Afronding samenwerkingsverband Skillslab; Start Pilot project „Meedoen in Heerenveen‟; Risicoanalyse uitgevoerd en koppeling beheersmaatregelen gemaakt; Vaststelling kadernota AWBZ; Projectplan 2.0; Start pilot De Kempenaer, „Meedoen in Midden‟; Werkbezoeken zorgboerderijen (kleine zorgaanbieders); Verkenning van mogelijk gemeentelijke samenwerking plaatsgevonden. Jeugd- en jongerenparticipatie Formalisering gemeentelijke jongerenraad; Evaluatie gemeentelijk Playgroundbeleid 12+ 2007 -2012; Evaluatie gemeentelijk Jeugd- en Alcoholbeleid 2010 -2012; Succesvol 2e jaar Sportproject de beugel, 22 jongeren geparticipeerd, waarvan 9 zijn doorgeleid naar werk, scholing of activering. Twee jongeren daarvan hebben zelfs een vaste betrekking gevonden. Doorontwikkeling CJG Ambities doorontwikkeling CJG zijn geformuleerd en opgestart in de vorm van 4 speerpunten met als doel om “klaar” te zijn voor de transitie; Toegang/front office voor alle ouders/opvoeders met kinderen in de leeftijd van min-9 maanden tot 23 jaar; Jongeren en professionals kunnen terecht in het CJG voor advies en ondersteuning als het gaat om opvoeden, opgroeien en gezondheid; Het CJG heeft een coördinerende functie; Er is ingezet op preventie en vroegsignalering; Ondersteuning van ouders/verzorgers en jongeren vanuit het CJG; Er is een start gemaakt met de integratie van de 1e lijn; Er is gezamenlijke huisvesting van de CJG kernpartners gerealiseerd in Werkstate. JGZ De integratie van JGZ-werkzaamheden in het CJG is verankerd door o.m. een nieuwe manier van werken van de verpleegkundigen binnen de JGZ (0-12 en 12+); In het Voortgezet Onderwijs is een nieuwe werkwijze gestart waarbij de verpleegkundige het vaste gezicht is op de scholen en de schoolonderzoeken doet en de jeugdarts de specialistenrol kan vervullen in die situaties waar zwaardere zorg nodig is. Transitie Jeugdzorg: De gemeenteraad heeft de visie en bestuursopdracht Zorg voor jeugd vastgesteld; Er is ingestemd met het Regionaal Transitiearrangement (RTA). Speerpunten Integraal jeugdbeleid Eind 2013 is in samenwerking met de betrokken partners binnen het Integraal Jeugdbeleid een uitvoeringsprogramma opgesteld voor de focus-speerpunten zoals die begin 2013 door het bestuurlijk overleg IJB zijn bepaald; De uitwerkingen van de focusspeerpunten zijn in de vorm van een opdrachtbeschrijving vormgegeven. Samenwerking culturele functies Er is een haalbaarheidsonderzoek naar een cultuurhuis Heerenveen uitgevoerd. Jongerencentrum Uw raad heeft kennis genomen van het haalbaarheidsplan Project Nieuw Jongerencentrum, waarbij is besloten over de jaren 2013 tot en met 2016 een jaarlijkse 39 subsidie beschikbaar te stellen voor de huur en exploitatie van het jongerencentrum in Heerenveen. Maatschappelijke effecten Door versterking eigen kracht, vroegsignalering en preventie neemt gebruik van individuele (specialistische) voorzieningen af; Volgens de recente gegevens van de GGD ervaart 88% van de leeftijdscategorie 12 t/m 18 zijn of haar gezondheid als (heel) goed. In de leeftijdscategorie 19 t/m 64 ervaart 91% zijn of haar gezondheid als goed/uitstekend. In de leeftijdscategorie 65+ ervaart 70% zijn of haar gezondheid als goed/uitstekend. Alle drie de cijfers liggen rond het provinciaal gemiddelde. Over de gehele linie beoordeeld, wordt de conclusie getrokken dat er ten aanzien van provinciale gemiddelden geen significante afwijkingen zijn waar te nemen (bron: GGD). 4.3.2 Versterken zelfredzaamheid ER-doelen Minder jeugdigen die te kampen hebben met onderwijsachterstanden; Meer inwoners die hun sociale netwerk versterken en steun krijgen uit dit netwerk; Meer inwoners die zich belangeloos inzetten voor andere inwoners, i.c. meer Mantelzorgers en vrijwilligers; Meer vluchtelingen die zich sociaal en maatschappelijk kunnen redden; Eerder signaleren van problemen bij inwoners, zodat er sneller hulp op maat kan worden gegeven die minder zwaar is. Gerealiseerde resultaten 2013 In 2013 is een notitie Passend Onderwijs opgesteld; In de regio de Friese Wouden is er gekozen voor een regionale samenwerking/plan van aanpak op het gebied van Passend onderwijs en Zorg voor Jeugd. Maatschappelijke effecten Meer vrijwilligers zetten zich in voor andere inwoners: 24 % van de inwoners doet vrijwilligerswerk; 17 % van de inwoners verleent mantelzorg. 4.3.3 Bieden vangnet aan inwoners ER-doelen Minder inwoners die in een sociaal isolement verkeren; Minder cliënten in de hulpverlening die tussen wal en schip vallen door betere afstemming tussen hulpverleners onderling. Meer cliënten die ondersteuning ontvangen van één coördinerende hulpverlener i.p.v. verschillende; Minder inwoners met problematische schulden; Beter en meer gebruik maken van vrijwilligers bij de aanpak van armoede en schulden; Het aantal bijstandscliënten in 2016 kan uit de rijksbijdrage worden betaald. Gerealiseerde resultaten 2013 Minimabeleid en schuldhulpverleing Verordening langdurigheidheidstoeslag is aangepast; Armoederegeling van generiek naar maatwerk in natura (o.a Stichting Leergeld en witgoedregeling in natura); Beleidsindicatoren schuldhulpverlening vastgesteld door uw raad; Project budgetmaatjes gestart en 3 groepen van 15 vrijwilligers zijn geworven, geselecteerd, getraind en gekoppeld aan een inwoner met problematische schulden; Een samenwerkingsovereenkomst met het Jeugdcultuurfonds Friesland getekend; 40 Stichting Leergeld is gestart met de nieuwe werkwijze waardoor kinderen uit minimagezinnen in natura worden geholpen om deel te nemen aan sport, cultuur en schoolactiviteiten, zonder een financiële drempel; Het Jeugdsportfonds, Jeugdcultuurfonds, Stichting Leergeld en de gemeente zijn overeengekomen om tot en met 2015 gezamenlijk in te zetten om kinderen uit minimagezinnen te laten meedoen. De publiek-private samenwerking levert extra middelen op en biedt een groter bereik van de doelgroep; In 2013 is opnieuw de taakstelling voor de huisvesting van asielzoekers verhoogd. Deze landelijke trend is gerelateerd aan het toenemend aantal asielzoekers in Nederland. In 2013 is in een aantal schrijnende situaties van in Heerenveen wonende vluchtelingen succesvol bemiddeld naar de minister van Justitie. Maatschappelijke effecten 80% van de regelbare schulden is na drie jaar gesaneerd; Meer inwoners worden bereikt met het armoedebeleid; De participatie (het deel van de beroepsbevolking dat deelneemt aan het arbeidsproces) blijft minimaal 65%. 4.4 Wat heeft dat gekost THEMA 4 Begroot primitief 2013 Begroot na wijzigingen 2013 Rekening 2013 Verschil begroting /rekening 2013 Lasten 124 WMO-beleid 0 0 11 245 Kunstzinnige Vorming 283 179 178 1 260 Posthuis Theater 791 800 1.005 -205 261 Sport 401 401 474 -73 263 Eenmalige subsidies 87 55 57 -2 265 Cultureel en recreatie 2.063 2.040 2.111 -71 269 Maatschappelijke dienstverlening 973 936 909 27 275 Jeugdwerk 48 115 72 42 277 Peuterspeelzaalwerk 471 471 471 0 290 Onderwijskansenbeleid 518 311 293 17 295 Volksgezondheid 1.871 1.858 1.827 31 340 Onderwijskansenbeleid 4 4 4 0 342 Leerlingenvervoer 646 511 440 72 361 Bijstandsverlening 14.398 17.020 17.044 -24 362 Gemeentelijk minimabeleid 1.653 1.624 1.822 -198 370 WMO Totaal Lasten -11 5.947 5.647 5.328 319 30.153 31.970 32.046 -76 Baten 245 Kunstzinnige Vorming 260 260 266 6 260 Posthuis Theater 564 564 512 -52 265 Cultureel en recreatie 269 Maatschappelijke dienstverlening 290 Onderwijskansenbeleid 342 2 2 2 0 20 20 20 0 449 247 249 2 Leerlingenvervoer 2 2 1 -1 361 Bijstandsverlening 13.300 15.788 15.721 -67 362 Gemeentelijk minimabeleid 29 29 20 -8 370 WMO 918 907 766 -141 Totaal Baten 15.544 17.818 17.557 -261 Resultaat voor bestemming -14.609 -14.152 -14.489 -337 Lasten 265 Cultureel en recreatie Totaal Lasten 2 2 2 0 2 2 2 0 Baten 263 Eenmalige subsidies 0 10 10 0 265 Cultureel en recreatie 2 29 27 -2 361 Bijstandsverlening Totaal Baten 943 1.168 1.168 0 945 1.207 1.205 -2 Saldo reserves 943 1.205 1.203 -2 Resultaat na bestemming -13.667 -12.947 -13.286 -339 41 Product 260; Posthuis Theater De mogelijkheid om in samenwerking met anderen verschillende disciplines binnen het theater te versterken blijft inzet, maar heeft in 2013 nog niet tot concrete resultaten geleid. De beoogde besparingen zijn dan ook niet gerealiseerd. Een nog openstaande post is als nadeel ten laste van 2013 verantwoord. Een ontvangen subsidie voor de seizoenen 2012/2013 en 2013/2014 is volledig in het boekjaar 2012 opgenomen. De oprichting van de Cultuur Coöperatie/Cultuurfonds is door diverse onderzoeken gericht op betere samenwerking tussen de culturele partners in Heerenveen, vertraagd. De te verwachtte opbrengsten zijn dan ook niet gerealiseerd. Het aanbod professionele voorstellingen is in het seizoen 2012/2013 en 2013/2014 verder gedaald. Daar tegenover staat een stijging van de eigen productie en een groei van andere gebruikers. Het theater heeft 20% bezuinigingen gerealiseerd door kostenverlaging en inkomstenverhoging. In 2013 was er sprake van een tekort, dat voor een deel incidenteel was. Voor het structurele deel van het tekort worden binnenkort maatregelen voorgesteld. Deze maatregelen worden binnen het budget van het Posthuis gedekt. Product 261; Sport Naast het beschikbare budget voor de inzet van Combinatiefunctionarissen, is er een aanvraag gedaan voor extra middelen (van 100% naar 140% van het totaal in 2012). Het betreft hier geoormerkte middelen, welke zijn opgenomen als algemeen dekkingsmiddel. Tevens komt er op basis van de afrekening over voorgaande jaren nog een terugvordering. Deze mutaties zullen we u voorleggen in de Bestuursrapportage 2014. Daarnaast zijn er kosten gemaakt voor reparatie- en onderhoudswerkzaamheden aan sportaccommodaties, die met spoed uitgevoerd dienden te worden. Product 265; Cultuur en recreatie De overschrijding wordt veroorzaakt door het verschil in de indexering zoals deze in de begroting is opgenomen en de in indexering die is opgenomen in het contract met Ateliers Majeur en de werkelijke indexering van de CAO van de bibliotheek, conform de VNG richtlijnen. Product 342; Leerlingenvervoer Voortvloeiend uit de in 2012 gehouden aanbesteding bleven de uitgaven € 70.000 binnen de begroting. Product 361; Bijstand De rijksbijdrage van het Ministerie van Sociale zaken en werkgelegenheid was over 2013 bijna € 14.907.000. De bijdrage was niet toereikend om alle uitgaven te dekken, het tekort bedroeg € 1.340.000. Uitgedrukt in percentage van de rijksbijdrage is dit 9%. Bij een waarde boven 10% kunnen gemeenten een Incidentele Aanvullende Uitkering bij het Ministerie aanvragen. Wij zullen derhalve geen aanvraag indienen. Met 9% voldoet Heerenveen wel aan de eis voor een Meerjarige Aanvullende Uitkering. Dan moet meerjarig sprake zijn geweest van tekorten, waarbij 2013 minimaal op een waarde van 2,5 moet liggen. Over 2011 bedroeg het tekort 15,3%, over 2012 10,7% en over 2013 dus 9%. Wij signaleren een – weliswaar geleidelijke – verbetering in de financiering van de uitgaven voor Bijstand. Onze inspanningen blijven erop gericht deze lijn vast te houden dan wel deze versterkt door te zetten. Het aantal mensen dat een beroep op een uitkering moest doen is wederom fors toegenomen. Per jaareinde hadden 1.120 burgers een reguliere bijstandsuitkering en hadden 80 cliënten een voorziening in een aanpalende regeling. Product 362; Minimabeleid Per saldo sluit het product met een tekort van in totaal € 206.000. Dit tekort is als volgt opgebouwd: 42 - € 136.000 nadeel bijzondere bijstand € 157.000 nadeel schuldhulpverlening, waarvan €49.000 betrekking heeft op een eenmalige afrekening van Plangroep over voorgaande jaren. - € 87.000 voordeel overige categoriale regelingen. Het tekort heeft een meerjarig karakter van € 155.000. In november 2013 is bij de vaststelling van de begroting 2014 met de afschaffing van de categoriale regelingen een bezuiniging ingevuld en is er ruim twee ton extra beschikbaar gesteld voor maatwerk bijzondere bijstand. Hiermee verwachten wij dit meerjarige tekort voorlopig te hebben opgevangen. Met de eigen inzet op de Schuldhulpverlening verwachten wij tevens dat er een afbouw plaatsvindt van de oude dossiers schuldhulpverlening. Product 370; WMO Als gevolg van nieuw rijksbeleid kunnen gemeenten een hogere eigen bijdrage van burgers vragen, als deze een voorziening van de gemeente afnemen. Onderdeel van dat nieuwe beleid is de forfaitaire bijtelling bij het inkomen van 8 % van het vermogen. Naar onze ervaring komt het voor, dat burgers in voorkomende gevallen voor een andere oplossing kiezen dan het gemeentelijk arrangement. Daardoor loopt het beroep op de regeling terug. Deze terugloop wordt ook ingegeven door onze werkwijze De Kanteling, waarbij actief met burgers gezocht wordt naar alternatieve oplossingen voor hun vraag. Op de ramingen voor de WMO bleef € 178.000 over. 4.5 Totaal middelen Heerenveen bevordert meedoen en ondersteunt 0 -1.203 Voorzieningen Reserves -32.048 18.762 Inkomsten exploitatie Uitgaven exploitatie x € 1.000 De bedragen van de uitgaven en inkomsten exploitatie bestaan uit de componenten: Lasten voor bestemming -32.046 Mutatie reserves -2 Totaal Baten voor bestemming Mutaties reserves Totaal -32.048 17.557 1.205 18.762 43 44 Thema 5: Heerenveen stimuleert duurzaamheid ! 5.1 Beschrijving en hoofdstructuur Onder dit thema vallen alle activiteiten die leiden tot een verbetering van de duurzaamheid van Heerenveen. Gehanteerde kernbegrippen bij Duurzaam zijn naast grote houdbaarheid en lange bruikbaarheid, ook een goede kwaliteit en respect voor het leefmilieu van toekomstige generaties. Dit thema is niet alleen gericht op heden en toekomst, maar ook op het verleden: - Onderliggende doelen gericht op heden en toekomst, kennen twee sporen: het bieden van een beter milieu en een duurzamer ontwikkeling van Heerenveen; - Onderliggende doelen gericht op het verleden, betreffen de waardering van duurzame bewijzen uit het verleden in relatie tot cultuurhistorie en archeologie. Heerenveen stimuleert duurzaamheid Heerenveen verbetert het milieu Energie Water Microklimaat Gericht op heden en toekomst Heerenveen groeit duurzaam Heerenveen is trots op haar historie Duurzaamheid als facet beleid: aandacht voor duurzaamheid bij uitvoering van alle taken : Makelaarsfunctie Duurzame elementen uit het verleden, identiteit Heerenveense samenleving Gericht op toekomst Gericht op verleden 45 5.2 Koers van Heerenveen Thema Heerenveen stimuleert duurzaamheid ! heeft 3 sporen. De hoofddoelstellingen voor de aankomende jaren zijn: 1. Heerenveen houdt focus op het milieu; 2. Heerenveen is bewust bezig met duurzaamheid; 3. Heerenveen is trots op haar historie. ad 1 Heerenveen werkt actief aan de verbetering van het milieu. We hebben 3 speerpunten: a) Energie/klimaat Heerenveen wil kansen aangrijpen als deze zich voordoen in de uitvoering van haar taken op het gebied van energie en het klimaat. Heerenveen wil haar eigen energieverbruik verminderen en zoveel mogelijk overschakelen naar het gebruik van duurzame energie. De gemeente heeft een voorbeeldfunctie en stimuleert bedrijven, instellingen en bewoners om dit ook te doen, bijvoorbeeld d.m.v. voorlichting en activiteiten. b) Water Heerenveen is voorloper in de uitvoering van haar taken op het gebied van water en grijpt kansen aan om dat te blijven. c) Microklimaat Heerenveen streeft naar een gebiedsgerichte milieukwaliteit. Dit heet ook wel microklimaat en betekent dat we de milieukwaliteit afstemmen op de functie van een gebied. We zien microklimaat als de focus die we in het milieubeleid hanteren. ad 2 Heerenveen wil meer aandacht voor het aspect duurzaamheid bij alle werkzaamheden van de gemeente. Heerenveen streeft naar de verwezenlijking van de millenniumdoelstellingen. Maatschappelijk verantwoord inkopen is een van de speerpunten. ad 3 We zijn trots op de geschiedenis van Heerenveen als veenkolonie en willen de cultuurhistorie van Heerenveen versterken en uitdragen. De overgebleven elementen uit het verleden dragen bij tot de identiteit van de Heerenveense samenleving. 5.3 Doelen, resultaten en maatschappelijke effecten 5.3.1 Heerenveen verbetert het milieu – energie ER-doelen Minder energieverbruik door de gemeente; Zelf meer duurzame energie opwekken; Minder energieverbruik door het woningbestand; Betere bewustwording bij bevolking en bedrijfsleven om energie te besparen en duurzame energie te gebruiken. Gerealiseerde resultaten 2013 Energielandschap (zie thema 6); Smûk & Sunich: Er is een subsidie ingesteld voor het energiezuiniger maken van woningen voor maximaal 75 huishoudingen; Er zijn 42 subsidieaanvragen ingediend. Er is een ‘Duurzaam wonen café’ georganiseerd in Luinjeberd voor huiseigenaren uit de streek Aengwirden en De Knipe. Ruim 75 belangstellenden. 46 In het stookseizoen 2012-2013 heeft het energiebesparingsteam (E-team) 208 huishoudens in de gemeente Heerenveen bezocht; Er zijn 4 nieuwsbrieven met energiebesparingstips gepubliceerd op de website en rondgestuurd aan alle geregistreerde belangstellenden; Onderdeel lichtbeleid is voorbereid en wordt i.v.m. personele onderbezetting in het 3e kwartaal 2014 ter vaststelling aangeboden aan de raad; LightChallenge: LightChallenge 2013 is succesvol en financieel positief afgerond. Er hebben 9 teams deelgenomen die 9 nieuwe innovatieve lichtconcepten hebben opgeleverd; Door aanpassing in de luchtbehandelingskast van het archief is een reductie gegenereerd, over 2013, van 9.000m3 gas; Door verruiming van de openingstijden van de parkeergarage is er sprake van hogere stroomafname over 2013 (2.200 kWh); Door aanpassing van de rioolgemalen in 2013, waarbij pompen worden vervangen door energiezuinigere pompen, is te verwachten dat er minder stroom wordt afgenomen. Maatschappelijke effecten Bewustwording van energieverbruik en aanzet tot energiebesparing. 5.3.2 Heerenveen verbetert het milieu – water ER-doelen Beter voldoen aan de landelijke hergebruik- en rioleringsdoelstellingen; Meer bevorderen van gescheiden afvalstromen; Meer ecologische kwaliteit oppervlaktewateren; Minder wateroverlast voor burgers en bedrijven; Minder afvoer van afvalwater naar de waterzuivering en meer infiltratie of afvoer van regenwater naar oppervlaktewater. Gerealiseerde resultaten 2013 Aanleg regenwaterriool Herenwal, waarmee straatwater en toekomstig water van woningen kan wordt afgevoerd naar Heeresloot; Rioolvervanging en aanleg drainage Jubbega omgeving Schoolweg/K.J. Molweg; Start aanleg debietmeting (m3 verpompt water) rioolgemalen samen met Wetterskip Fryslân. Gezamenlijke sturing afvalwaterketen; Aanleg rioolleiding zuivelfabrieken IBF in combinatie met warmtewinning; Opstellen basis rioleringsplan Akkrum/Aldeboarn; Onderzoek risicogestuurd rioolbeheer. Maatschappelijke risico’s uitgezet tegen investeringen en beheer en onderhoud. Maatschappelijke effecten Hiermee wordt de kwaliteit van de openbare ruimte behouden en versterkt, door minder hinder en overlast bij (extreme) regenval en een betere waterkwaliteit (bron: gemeentelijk watertakenplan); Door intensievere samenwerking in de (afval)waterketen worden, overall gezien, de lasten van de burger (in 2020) lager, dan wel de lasten zullen niet sneller stijgen dan de inflatie (bestuursakkoord); In het stookseizoen 2012-2013 heeft het energiebesparingsteam (E-team) 208 huishoudens in de gemeente Heerenveen bezocht; Er zijn 4 nieuwsbrieven met energiebesparingstips gepubliceerd op de website en rondgestuurd aan alle geregistreerde belangstellenden; Onderdeel lichtbeleid is voorbereid en wordt 3e kwartaal 2014 ter vaststelling aangeboden aan de raad; LightChallenge: LightChallenge 2013 is succesvol en financieel positief afgerond. Er hebben 9 teams deelgenomen die 9 nieuwe innovatieve lichtconcepten hebben opgeleverd; Door aanpassing in de luchtbehandelingskast van het archief is een reductie gegenereerd, over 2013, van 9.000m3 gas; 47 Door verruiming van de openingstijden van de parkeergarage is er sprake van hogere stroomafname over 2013 (2.200 kWh); Door aanpassing van de rioolgemalen in 2013, waarbij pompen worden vervangen door energiezuinigere pompen, is te verwachten dat er minder stroom wordt afgenomen. 5.3.3 Heerenveen verbetert het milieu – microklimaat ER-doelen Meer gebiedsgerichte beïnvloeding van het microklimaat (bodem, geluid, geur, etc.); Minder zwerfafval in Heerenveen; Meer afvalscheiding. Gerealiseerde resultaten 2013 De omruilactie van minicontainers (grijs en groen) bij alle huishoudens heeft plaatsgevonden; Invoering van het rijden op duurzame brandstoffen door inzamelvoertuigen van Omrin is gerealiseerd; Vaststelling overeenkomst nascheiding verpakkingsmateriaal uit huishoudelijk restafval voor de duur van 10 jaar, overeenkomstig uitgangspunten verpakkingenconvenant (Nedvang). 5.3.4 Heerenveen groeit duurzaam ER-doel Meer aandacht voor duurzaamheid bij alle werkzaamheden van de gemeente. Gerealiseerde resultaten 2013 Deregulering welstand is afgerond en vastgesteld door de raad; Lichtbeleid: zie paragraaf Heerenveen verbetert het milieu – energie. 5.3.5 Cultuurhistorische kwaliteiten ER-doelen Behoud aandacht voor het versterken van bestaande cultuurhistorische kwaliteiten; Bescherming van groene gemeentelijke monumenten (bomen). Gerealiseerde resultaten 2013 Heerenveense archeologische monumenten kaart. Deze verdiepingsslag van de Friese archeologische monumentenkaart extra (FAMKE) is met een jaar verlengd . 48 5.4 Wat heeft dat gekost THEMA 5 Begroot primitief 2013 Begroot na wijzigingen 2013 Rekening 2013 Verschil begroting /rekening 2013 Lasten 111 Cultuurhistorie 128 Milieu- en leefomgevingsbeleid 49 29 6 0 128 97 230 31 Afvalinzameling 4.729 4.752 4.951 -198 232 Riolering 3.614 3.944 4.027 -83 235 Begraafplaatsen 54 50 56 -7 330 Milieuvergunningen en handhaving 222 235 201 34 8.669 9.138 9.338 -200 10 Totaal Lasten 23 Baten 230 Afvalinzameling 4.750 4.750 4.760 232 Riolering 3.864 3.864 3.947 83 235 Begraafplaatsen 87 227 211 -16 330 Milieuvergunningen en handhaving 0 149 227 79 Totaal Baten 8.701 8.990 9.145 155 Resultaat voor bestemming 33 -148 -193 -44 -25 Lasten 128 Milieu- en leefomgevingsbeleid 0 0 25 230 Afvalinzameling 0 32 32 0 0 32 57 -25 Totaal Lasten Baten 128 Milieu- en leefomgevingsbeleid 0 97 118 21 230 Afvalinzameling 0 55 244 189 Totaal Baten 0 152 362 209 Saldo reserves 0 120 305 185 Resultaat na bestemming 33 -28 112 140 Product 230; Afvalinzameling De overschrijding op het product Afvalinzameling wordt met name veroorzaakt door hogere lasten voor de verwerking van het grijs afval, huur van de ondergrondse voorzieningen en kosten voor het opruimen van zwerfvuil. Daartegenover staat een lagere last voor kwijtscheldingen en een hogere opbrengst voor het inzamelen van kunststoffen. Het tekort wordt geëgaliseerd in de bestemmingsreserve Afvalstoffenheffing. 5.5 Totaal middelen Heerenveen bestuurt en organiseert -880 -305 Voorzieningen Reserves -9.395 Inkomsten exploitatie 9.507 Uitgaven exploitatie x € 1.000 49 De bedragen van de uitgaven en inkomsten exploitatie bestaan uit de componenten: Lasten voor bestemming Mutatie reserves Totaal Baten voor bestemming Mutaties reserves Totaal -9.338 -57 -9.395 9.145 362 9.507 50 Thema 6: Heerenveen ontwikkelt ! 6.1 Beschrijving en hoofdstructuur Heerenveen ligt centraal in het regionaal stedelijk netwerk Sneek-Heerenveen-Drachten van de A7-zone zoals genoemd in de nota Ruimte, op het kruispunt van de snelwegen en aan de IC spoorlijn Zwolle – Leeuwarden. Deze uitstekende bereikbaarheid is een belangrijke factor voor de sociaal-economische ontwikkeling van Heerenveen. Voor de toekomst zetten wij in op een evenwichtige balans voor wonen, werken en voorzieningen in Zuidoost Fryslân. Wij vinden het noodzakelijk dat Heerenveen ook op langere termijn een economisch sterk presterende gemeente blijft, goed bereikbaar en gelegen in een schoon en aantrekkelijk landsdeel. Daarbij maakt de sport(cultuur) deel uit van de samenleving en zorgt zij voor een herkenbare identiteit. Binnen de financiële kaders voor de komende jaren is deze ambitie richtinggevend voor de toekomstige ontwikkelingen. Heerenveen ontwikkelt Ontwikkelt structuurbeleid, instrumenten en projecten 51 6.2 Koers van Heerenveen De koers blijft gericht op een evenwichtige balans voor wonen, werken en voorzieningen. Belangrijke richtinggevende documenten waren: de Structuurvisie Centrum-Breed, de Strategische Woonvisie, de bedrijventerreinvisie 2010-2020 en het herijkte Sociaal Economisch Beleidsplan (SEB). Echter anders dan in het recente verleden zal als gevolg van de structureel lagere economische groei als ook van de demografische krimp, de aanpak meer gericht zijn op het verleiden van externe partners dan op het “uitrollen van nieuwe programma’s”. Zowel naar inhoud, proces, rol als financiering zijn veranderingen noodzakelijk, die aan de hand van een paar steekwoorden als volgt kunnen worden omschreven: van aanbodgericht naar vraaggestuurd en van probleemgestuurd naar kansgestuurd ( inhoud); van een dicterende, regelende en met geld sturende overheid naar een faciliterende overheid ( rol en proces); en van ieder een deel naar samen investeren in en combinatie van partijen ( investeren en financieren). In onderstaand schema wordt die veranderende koers in beeld gebracht: 52 Deze nieuwe koers, “anders ontwikkelen”, betekent een fundamenteel ander accent dan die uit het recente verleden. In plaats van “stad maken”, opteren we voor een faciliterende rol van “stad zijn”. De herijking van het grondbedrijf en de daarmee gemoeide afwaarderingen en de daarmee samenhangende reductie van de personele capaciteit demonstreren dit verander(en)d perspectief. Een en ander betekent voor de “oude Ontwikkelprogramma’s zoals Centrum Breed dat het accent in het komende jaar vrijwel alleen zal liggen op het ontwikkelen en realiseren van het project Molenplein en het opstarten van een eerste project langs de Gedempte Molenwijk. Overige ontwikkelprojecten binnen het centrumgebied zullen primair door de markt zelf moeten worden geïnitieerd. Substantiële publieke co-financiering is voorlopig niet aan de orde. Daarnaast leggen wij een accent op bereikbaarheid ( de desbetreffende co-financiering van de gemeente is opgenomen in de begroting ) en op het doorontwikkelen van het programma van Stad van Sport, waarbij behoud van Thialf als internationaal vooraanstaande topsportaccommodatie voor langebaanschaatsen voorop staat. 6.3 Doelen ,resultaten en maatschappelijke effecten 6.3.1 Heerenveen ontwikkelt structuurbeleid, instrumenten en projecten ER-doelen Handhaven van de bovenregionale/economische positie van Heerenveen; Betere bereikbaarheid; Handhaven van het kwaliteitsniveau van het centrumgebied; Versterken en uitbouwen van Sportstad als structuurversterkend en imagobepalend project met bovenregionale uitstraling Gerealiseerde resultaten 2013 Ontwikkeling projecten Skoatterwâld In de derde fase van Skoatterwâld is gestart met verkennende gesprekken met diverse marktpartijen; Voortvloeiend uit nota grondbeleid is een stimuleringspakket particuliere kavels vastgesteld; De verlaging van de grondprijzen met 20% gecombineerd met meer flexibiliteit (bestemmingsplan), ruimere bebouwingsmogelijkheden en stimuleringsmaatregelen in de sfeer van duurzaamheid, laat inmiddels een kleine impuls in de verkopen zien. Herontwikkeling Molenplein Op initiatief van betrokken partijen, alternatieven besproken, om alsnog supermarkten op het Molenplein te huisvesten, maar dan gecombineerd met maaiveldparkeren. Grondbeleid Op 7 november 2013 heeft de gemeenteraad de Nota Grondbeleid vastgesteld. Investeringsagenda Heerenveen-Drachten In het verlengde van de samenwerkingsagenda is een Investeringsagenda Heerenveen-Drachten vastgesteld. Sportstad Thialf De bouw van nieuw Thialf is aanbesteed; Gesprekken rond de intensivering van de samenwerking tussen Sportstad en Thialf zijn gestart. Herontwikkeling Gedempte Molenwijk Gesprekken met lokale initiatiefnemers zijn gaande. 53 Bedrijveninformatie Uitgifte bedrijventerrein (ha) Oorspronkel uitgifte ijke areaal 2010 bedrijventerr. uitgifte 2011 uitgifte 2012 beschikbaar uitgifte 2013 beschikbaar gereserveerd beschikbaar per 01-01per 31-12- per 31-12per 31-122013 2013 2013 2013 incl. reserveringen IBF (IBF+ cv/bv) excl ha na 2032 143,6 0,95 0,82 13,38 49,32 De Kavels 57,1 0,7 0 3,38 Kanaal 57,2 0 0,9 nvt nvt Haskerveen/bedrijvenpark A7 29 0,36 0 17,2 BPF 25,8 0 0 nvt nvt Totaal (incl. gemeente Friese Meren) 312,7 2,01 1,72 13,38 69,9 Totaal gemeente Heerenveen 283,7 1,65 1,72 13,38 52,7 Opmerking : *1) de wijziging per 1-1-2014 van de 'uitgifteprognose voor IBF na 2032' heeft geresulteerd in een toevoeging uit de stille reserve aan het beschikbare grondgebied IBF 19,06 *1) 0,00 nvt nvt 19,06 19,06 57,6 3,38 nvt 17,20 nvt 78,18 60,98 23,40 34,20 3,38 nvt 17,20 nvt 23,40 23,40 54,78 37,58 In de afgelopen verslagperiode is er in totaal ruim 19 ha bedrijfsterrein in eigendom overgedragen. Het betrof hier transacties op IBF/De Kavels (A-ware/Fonterra, Compakboard, uitbreiding Henri Willig). Ook zijn er contracten gesloten voor de verkoop van ruim 18 ha bedrijfsterrein (IBF), waarvan de feitelijke afwikkeling in 2014 plaats zal vinden. Op dit moment is er daarnaast in totaal nog 23 ha gereserveerd voor geïnteresseerde partijen. Naast een aantal uitzonderlijke transacties in de zuivelbranche.Het is te vroeg om te concluderen of er sprake is van een structurele opleving van de markt maar met de komst van de zuivelindustrie is een positieve lijn ingezet. We bemerken een lichte opleving in de belangstelling voor onze bedrijventerreinen (zowel IBF als Haskerveen) en kantoorlocaties, en ook bij bestaande bedrijven beginnen meer uitbreidingsplannen te ontstaan. De toekomst zal uit moeten wijzen of het hier gaat om een structurele of slechts een tijdelijke opleving. Energielandschap Het proces heeft zich vooral gericht op kennisontwikkeling en netwerken, inspelen op vragen uit de markt en externe ontwikkelingen. Daarbij wordt zoveel mogelijk opgetrokken met de provincie in het kader van de Samenwerkingsagenda. Een gezamenlijk plan van aanpak voor de vervolgfase uitwerking Energielandschap is nagenoeg gereed. Het accent daarin ligt op bedrijvenbijeenkomsten met het thema duurzaamheid/biobased economy, specifiek gericht op energie-, grond- en afvalstromen (sluiten kringlopen/cradle to cradle). Ondertussen zijn er concrete ontwikkelingen op het gebied van: • riothermie: aanleg warmtewisselaars in het nieuwe riool Saturnus • aardwarmte: diepe geothermie – procedure opsporingsvergunnning Aware loopt en ondiepe bodemenergiesystemen/WKO – voorbereiding Masterplan ondergrond IBF voor sturing interferentie ondiepe systemen • zonne-energie: plannen voor verschillende locaties • windenergie: nieuwe provinciale procedure voor initiatieven op land in voorbereiding Tjalleberter Krite In 2013 zijn de gronden (aangekocht voor landelijk wonen) in de agrarische markt teruggezet, dit als onderdeel van een kavelruil met boeren in het gebied Tjalleberter Krite. Deze kavelruil biedt de boeren een betere verkaveling en zorgt voor minder belastende verkeersbewegingen in de Streek. De kavelruil is het sluitstuk van het, als integrale gebiedsontwikkeling opgestarte proces in de Tjalleberter Krite. Rest nog de aanleg van het pontje Hooivaart en de uitvoering van het Wetterskipsproject aanleg natuurvriendelijke oevers en waterberging langs de Albert Mols Menninge tot aan het gemaal in de Hooivaart (uitvoering 2014), in combinatie met de aanpak van de Albert Mols Menninge zelf door de gemeente. Het grondcomplex Tjalleberter Krite is afgesloten. Het restant budget voorbereidingskosten is nog nodig voor de werkzaamheden rond het pontje. Woningbouwcijfers De groei van de woningvoorraad is al enkele jaren minimaal, in 2012 was er zelfs sprake van een afname door de forse sloop in dat jaar. De gesloopte woningen zijn (deels) herbouwd waardoor er in 2013 weer een forse toename is van woningen. 54 350 300 250 200 Gereed 150 Onttrokken aan voorraad 100 Netto toevoeging 50 0 -50 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 -100 De toename van het aantal woningen is voor een groot deel het resultaat van de vervangende nieuwbouw aan de Taconishof en de Bloemenbuurt. Daarnaast is sprake van echte uitbreiding in het Tellepark waar het eerste deel van de appartementen is opgeleverd, en 30 woningen in Skoatterwâld. Het aantal gerealiseerde woningen hier, ligt nog steeds lager dan het gemiddelde van 50 tot 60 woningen waar we uiteindelijk verwachten weer op uit te komen. Overzicht gereed gemelde woningen 2013 Heerenveen Dorpen Skoatterwâld Taconishof Bloemenbuurt (1e fase) Tellepark (1e fase) Overig 30 59 42 32 4 Overig 14 Totaal gereed gemeld 181 Onttrekking sloop 7 36 incidenteel Bloemenbuurt Totaal 43 Netto toename woningvoorraad 138 55 6.4 Wat heeft dat gekost THEMA 6 Begroot primitief 2013 Begroot na wijzigingen 2013 Rekening 2013 Verschil begroting /rekening 2013 Lasten 110 Ruimtelijke planvorming 140 Ov. Ruimtelijke en/of infrastructurele projecten 150 Projecten grondbedrijf 233 Grondbank Totaal Lasten 951 1.395 1.653 -258 1.804 1.375 33 1.342 12.120 15.415 17.521 -2.106 117 104 42 62 14.992 18.290 19.249 -959 Baten 110 Ruimtelijke planvorming 140 Ov. Ruimtelijke en/of infrastructurele projecten 0 15 184 169 1.804 1.375 0 -1.375 150 Projecten grondbedrijf 233 Grondbank 11.720 13.781 13.913 132 117 117 47 -70 Totaal Baten 13.640 15.288 14.144 -1.144 Resultaat voor bestemming -1.352 -3.001 -5.104 -2.103 Lasten 110 Ruimtelijke planvorming Totaal Lasten 408 408 408 0 408 408 408 0 Baten 110 Ruimtelijke planvorming 150 Projecten grondbedrijf 0 1.230 1.193 -37 400 1.073 941 -132 -169 Totaal Baten 400 2.303 2.134 Saldo reserves -8 1.895 1.726 -169 Resultaat na bestemming -1.360 -1.106 -3.378 -2.272 Product 150; Projecten Grondbedrijf In de Bestuursrapportage 2013 werd rekening gehouden met een last voor de algemene dienst door de grondexploitaties van € 0,56 miljoen. In de Themarekening 2013 bedraagt de last € 2,666 miljoen, een extra nadeel van € 2.106 miljoen. Dit nadeel wordt veroorzaakt door: - Voorziening voor verlies Skoatterwâld € -/- 2.300.000 - Voorziening voor verlies Gedempte Molenwijk II € -/360.000 - Afboeking boekwaarde Molenplein € -/260.000 - Vrijval reserve De Kompanije € 366.000 - Lagere toerekening van uren aan de diverse complexen € 474.000 - Oude Venscheiding/Fakena Binnen € -/38.000 - Diverse kleinere afwijkingen € 12.000 Totaal € -/- 2.106.000 6.5 Totaal middelen Heerenveen ontwikkelt 565 -1.726 Voorzieningen Reserves -19.657 Inkomsten exploitatie 16.278 Uitgaven exploitatie x € 1.000 56 De bedragen van de uitgaven en inkomsten exploitatie bestaan uit de componenten: Lasten voor bestemming Mutatie reserves Totaal Baten voor bestemming Mutaties reserves Totaal -19.249 -408 -19.657 14.144 2.134 16.278 57 58 2.2. Paragrafen 59 60 2.1. Weerstandsvermogen en risicobeheersing Algemeen De financiële positie van een gemeente kan worden beoordeeld op basis van de mate waarin tegenvallers kunnen worden opgevangen (het weerstandsvermogen/solvabiliteit) en de mate waarin meevallers respectievelijk tegenvallers zich voordoen (het resultaat op de jaarlijkse rekeningen). Een jaarlijks positief resultaat kan daarbij aanvulling geven om de solvabiliteit te verbeteren. Ook de mate waarin resultaten kunnen worden bijgestuurd is van eminent belang. De berekening van het weerstandsvermogen geeft inzicht in de financiële gezondheid van de gemeente. De omvang van het weerstandsvermogen moet in relatie staan met het risicoprofiel van de gemeente: een hoger risicoprofiel vraagt om een hoger weerstandsvermogen. Naast de berekening van het weerstandsvermogen werken wij aan het opstellen en inrichten van een financiële stresstest. Wij streven ernaar de uitkomsten van de stresstest jaarlijks te presenteren ten tijde van het 1e stollingsmoment. In de loop van 2014 zullen wij u nader informeren over de vorm en inhoud van deze test. Ontwikkeling risico’s 01.Algemene uitkering gemeentefonds In de Themarekening 2013 is voor de berekening van de algemene uitkering rekening gehouden met de decembercirculaire 2013 van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties. Voor de toekomst blijft onzekerheid bestaan over de gevolgen van de uitkomsten van de herijking van het gemeentefonds ingaande 2015. De verwachting is, dat de spreiding van de gevolgen per gemeente zullen liggen tussen de plus en de min van € 50,00 per inwoner. In de meicirculaire 2014 zullen de (eind)uitkomsten worden gepubliceerd. 04. precario ondergrondse leidingen Sinds juli 2011 heft gemeente Heerenveen precariobelasting op ondergrondse leidingnetten. De opbrengsten op de gasnetten worden in verband met terugbetalingsrisico‟s jaarlijks gereserveerd. Van de belasting op de elektriciteitsnetten is tot en met 2013 voor in totaal € 4 miljoen gebruikt. Dat bedrag kan dus niet worden gereserveerd. Tegen de aanslagen is bezwaar gemaakt. De tegenpartij heeft het bezwaar doorgezet in een rechtszaak. De uitkomst van die gerechtelijke procedure is op voorhand niet in te schatten. In de risico-inventarisatie is deze post (elektra) vooralsnog op € 0,49 miljoen gewaardeerd. Voor het risico op het gasdeel wordt een voorziening opgebouwd. 08. Accommodatiebeleid Op 2 juni 2008 is het Accommodatiebeleidsplan 2008-2014 “Hart voor Accommodaties” vastgesteld. Hierin is aangegeven dat nog niet alle toekomstige investeringen gedekt zijn. Er vindt onderzoek plaats naar de knelpunten rond het beheer van de bestaande MFA's, maar ook andere accommodaties. Het doel is om meer „rendement‟ te halen uit het gebruik van accommodaties. We gaan er van uit dat hier mogelijkheden zijn, alhoewel we over 2012 hebben gemerkt dat het lastig is om hier invulling aan te geven. 11. Kademuren en damwanden In de eerste helft van 2014, na financiële afronding kade Herenwal, wordt het beleidsplan kade en oeverbescherming inclusief uitvoerings- en kostendekkingsplan voorgelegd. 12. Verhardingen Het gemeentelijk wegen-, voet- en fietspadennet wordt onderhouden aan de hand van een beheerprogramma en visuele inspecties. In dat programma zijn de landelijke normen voor beheer en onderhoud (de zogenaamde CROW-normen) opgenomen. De gemeente Heerenveen beheert haar wegennet op basisniveau, het minimum. Daaronder gaan zitten betekent feitelijk kapitaalvernietiging. Daarnaast hebben we te maken met een verandering van “functie en gebruik” van de erftoegangswegen. Denk hieraan de schaalvergroting van de agrarische bedrijven. Voor de wegen (alle verhardingen) is een nieuw beleidsplan (2013 - 2017) vastgesteld. In 2014 wordt het gebied Boarnsterhim geactualiseerd naar Heerenveens beleid; dit houdt in, dat ook hier als basis het minimum onderhoudsniveau geldt. 61 14. Garantstellingen De gemeente loopt risico voor de in het verleden afgegeven garanties voor geldleningen. Er worden sinds een aantal jaren geen nieuwe garantstellingen gegeven aan instellingen op het gebied van zorg en woningbouw. Tot nu toe was het beleid, dat door de gemeente Heerenveen geen nieuwe garantstellingen werden afgegeven. In het Hoofdlijnenakkoord van de nieuwe coalitie voor de raadsperiode 2014-2018 staat vermeld, dat er beleid wordt voorbereid over borgstelling en garanties aan derden. De gemeente staat in bepaalde gevallen garant voor leningen welke verstrekt zijn aan corporaties die investeren in sociale huurwoningen en (sociaal) maatschappelijk vastgoed. Hiervoor geldt de achtervangregeling van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Daarbij is het de primaire zekerheid van de corporaties zelf. De secundaire zekerheid is de borgstelling van het Waarborgfonds en tertiair staan de gemeenten en het Rijk garant. Zij hebben de verplichting in voorkomende gevallen renteloze leningen te verstrekken aan het WSW. Voor particuliere woningen geldt de Nationale Hypotheek Garantie van de Stichting waarborgfonds eigen woningen. Indien het waarborgfonds niet toereikend is om de financiële risico‟s op te vangen kan de gemeente Heerenveen voor 50% aangesproken worden het tekort aan te vullen. Dit geldt voor leningen die voor 1 januari 2011 zijn afgesloten. Risico‟s die voortvloeien uit leningen die afgesloten zijn op of na 1 januari 2011 komen volledig voor rekening van het Rijk. De omvang van de leningen bedraagt in Heerenveen circa € 38 miljoen. Op basis van de meest recente liquiditeitsprognose die door de Stichting is afgegeven is op dit moment de verwachting dat voor de periode 2014-2018 geen aanspraken worden gedaan op de achtervangfunctie van gemeenten. Om de risico‟s voldoende in beeld te houden worden de partijen waaraan de garantstellingen zijn afgegeven periodiek getoetst. Dit geldt tevens voor de hierboven genoemde instellingen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de kredietbeoordelaar Graydon. Aan de hand van de gegevens omtrent het betalingsgedrag wordt een inschatting gemaakt van het risico op eventuele gevolgen van de afgegeven borgstelling. Tot op heden zijn er geen grote risico‟s geconstateerd. 18. Liquiditeit In de reguliere liquiditeitsstromen van de gemeente is de hoofdlijn, dat de jaarlijkse verplichte aflossingen van de in het verleden afgesloten geldleningen enerzijds bekostigd worden uit de in de begroting geraamde afschrijvingskosten. Anderzijds geldt, omdat de (grond)aankopen in het grondbedrijf in het verleden zijn gefinancierd met vreemd vermogen, de opbrengsten van grondverkopen worden aangewend voor aflossing van de aangegane schulden. De afwaarderingen in het grondbedrijf hebben veroorzaakt dat, nu de geldstroom van deze grondverkopen er niet meer is, er sprake is van onbalans in de (jaarlijkse) liquiditeitsstromen van de gemeente. Voornaamste doel hierbij is, dat de schuldenpositie wordt verminderd (zie ook paragraaf 2.3 financiering). 22. Sportstad Heerenveen BV In 2003 is door de aandeelhouders (gemeente Heerenveen en Sc Heerenveen Vastgoed BV) een vermogensinstandhoudingsverklaring aan Sportstad Heerenveen afgegeven. Dit betekent dat, indien het garantievermogen van Sportstad Heerenveen BV, niet meer toereikend is, de aandeelhouders het verschil op verzoek van de bank moeten aanvullen. Het garantievermogen is opgebouwd uit het aandelenvermogen, de reserves en de achtergestelde leningen. 23. Hûs en Hiem De welstandsorganisatie Hûs en Hiem is een gemeenschappelijke regeling waar gemeente Heerenveen aan deelneemt. De financiële tekorten die bij Hûs en Hiem ontstaan, zijn voor rekening van de deelnemende gemeenten, waarbij de verdeelsleutel wordt bepaald door het inwonertal van de afzonderlijke gemeenten. Door afnemende inkomsten is de afgelopen jaren steeds sprake van tekorten, die ten laste van de deelnemende gemeenten zijn gebracht. De oorzaken liggen op het vlak van de veranderende wetgeving ( vergunningsvrij bouwen, Kanregeling) en de inkrimping van de (particuliere en zakelijke) bouwproductie als gevolg van de economische crisis. De verwachting is, dat in de komende jaren dit zich niet positief zal ontwikkelen. De gehele organisatie van Hûs en Hiem en de organisatievorm wordt tegen het 62 licht gehouden om structureel oplopende tekorten te voorkomen. Uitvoering van een transitie (in welke vorm dan ook) zal echter zeker een tijd duren, waardoor voor de komende jaren rekening gehouden moet worden met tekorten bij deze instelling. 25. Salarissen De gemeenteraad besloot de afgelopen jaren tot een aanzienlijke reductie van het aantal formatieplaatsen bij de gemeente Heerenveen. Tot 2016 verdwijnen 73 formatieplaatsen. Inmiddels is bekend, dat als gevolg van de afnemende projecten van het grondbedrijf dit getal met 7 toeneemt. De gemeente draagt risico‟s in het geval van het beëindigen van de dienstbetrekking van medewerkers. Dit en goed werkgeverschap noodzaakt een aanpak waarbij vrijvallende functies, bijvoorbeeld als gevolg van natuurlijk verloop, ingevuld worden door medewerkers van wie het werk wegvalt. Deze aanpak is reeds eind 2012 ingezet en wordt in de vorm van een strategische personeelsplanning nader uitgewerkt. Deze inspanningen betekenen echter niet dat financiële risico‟s uit te sluiten zijn. 26.BTW Bij investeringen (nieuwbouw, renovatie, verbouw) van sportaccommodaties (kleedkamers en (kunst)grasvelden trachten wij, indien mogelijk, het sportbesluit toe te passen zodat volledig aftrek van BTW op de investeringen mogelijk is. De toepassing van het sportbesluit heeft voor verenigingen als consequentie dat er afspraken worden gemaakt over het feitelijk gebruik en dat de accommodatie aan meerdere verenigingen in gebruik kan worden gegeven. Dit bevordert de optimale bezetting van accommodaties. Voor verenigingen kan dit worden ervaren als een beperking in het gebruik van “hun” complex. Gebleken is echter, dat in de periode 2008-2013 er geen zekerheid is of de gemeente het sportbesluit op de juiste manier heeft toegepast. Wij hebben daarom besloten alle investeringen, in samenspraak met onze externe adviseur, nogmaals te beoordelen en voor te leggen aan de Belastingdienst. Helaas is het niet gelukt dit onderzoek tijdig af te ronden en u de uitkomsten hiervan te kunnen melden. Wij streven ernaar u de uitkomsten ten tijde van de behandeling van de themabegroting 2015 te presenteren. 27. ICT – applicatieomgeving Vervanging van applicaties (of software) wordt niet door ons geraamd. Dat doen wij, omdat het onderhoud van applicaties grotendeels geborgd is via updates/upgrades, waarvoor jaarlijks budgetten beschikbaar zijn en omdat wij veel applicaties van enkele leveranciers (bijvoorbeeld Centric) gebruiken. Door het niet ramen van vervangingen lopen wij een vervangingsrisico van circa € 600.000. Deze keuze betekent onder meer dat wij vooral een Centric gemeente zijn en dat blijven. 29. Wet dwangsom Door de invoering van de Wet dwangsom is de gemeente bij te late besluiten een dwangsom verschuldigd. Hiervoor is wat betreft de bezwaarschriften in de begroting een stelpost opgenomen. In voorkomende gevallen wordt de dwangsom bij andere aanvragen om een gemeentelijk besluit ten laste gebracht van hieraan gerelateerde budgetten, ook als dat een overschrijding betekent. Tot nu toe is dat zeer beperkt gebleven. 30. Art. 6.1 Wro Schadeclaims (voormalig art. 49 WRO) In het bestemmingsplan buitengebied blijkt een incidentele onvolkomenheid te zijn geslopen, die inmiddels is gecorrigeerd. Als gevolg daarvan is de gemeente aangesproken voor schadevergoeding op basis van de Wro (planschade). Wij hebben besloten een planschadevergoeding toe te kennen van € 42.000. Tegen dit besluit is vervolgens beroep ingesteld, welke beroep door de rechtbank in Leeuwarden is afgewezen. Inmiddels is tegen deze uitspraak hoger beroep bij de Raad van State ingediend, zodat de toegekende schadevergoeding nog niet onherroepelijk is. 32. Actualisering bestemmingsplannen Op grond van artikel 3.1 van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) geldt de verplichting dat een bestemmingsplan ten minste één maal in de tien jaar moet worden herzien. Voor 63 bestemmingsplannen die al verouderd waren toen deze wet werd ingevoerd, gold dat deze uiterlijk per 1 juli 2013 moesten zijn herzien. Door allerlei oorzaken is de gemeente Heerenveen er niet in geslaagd tijdig uitvoering te geven aan deze verplichting. Voor bestemmingsplannen die niet tijdig zijn herzien geldt dat voor vergunningen die op deze bestemmingsplannen zijn gebaseerd, geen leges meer in rekening mogen worden gebracht. Dat is de sanctie die de Wet ruimtelijke ordening verbindt aan het niet tijdig herzien van bestemmingsplannen. Dit is van toepassing een aantal bestemmingsplannen, waarvan de belangrijkste hieronder zijn opgesomd: Heerenveen – Zuid Oudeschoot, (1992); Heerenveen – De Greiden, (1994); Skoatterwald-Zuid, (2001); Oude- en Nieuwehorne, (2000); De Knipe-Veensluis, (2001); Centrum, (1990); De Heide, (1972, 1976, 1983); Bedrijventerrein Het Meer (1979); Kanaal-West (1994)*; Zandwinput Oudehaske (1998)*; De Wierde (1999)*; Bedrijventerrein Noordzijde A7 (2001)*. *) deze plannen behoorden voor 1 januari 2014 tot de (voormalige) gemeente Skarsterlân. 34. Grondbedrijf Zie paragraaf 2.6 Grondbeleid. 35. WWB inkomensdeel Als gevolg van de economische crisis is de vraag naar inkomensvoorzieningen in de bijstand na 2012 ook in de eerste 8 maanden van 2013 voortdurend verder opgelopen. Per eind augustus 2013 hadden 1085 cliënten een (reguliere) bijstandsuitkering, voor 2014 is rekening gehouden met 1150 uitkeringen. Daarnaast maakten circa 70 cliënten gebruik van de regeling Besluit bijstand zelfstandigen en de regelingen voor arbeidsongeschikte werknemers IOAW en IOAZ. Verwacht wordt, dat de stijging in de tweede helft van 2013 en in 2014 nog aan zal houden, zowel op landelijk als op gemeentelijk niveau. Pas voor 2015 houden wij rekening met een – geringe - daling. 41. Decentralisaties Uit het regeerakkoord blijkt dat de drie decentralisaties, Participatiewet, AWBZ en Jeugdzorg doorgaan. Deze decentralisaties zullen naar verwachting ingaan per 2015. De overdracht van taken van het rijk naar de gemeente gaat gepaard met grote kortingen. Het re-integratiebudget is dermate gekort dat het al lastig wordt om de verplichte uitgaven (ID-ers/WIW-ers en aanvulling tot CAO-loon salaris oude SW-ers) hieruit te betalen. Dan is er geen geld meer beschikbaar voor re-integratie van werklozen. Zowel in 2012 als in het lopende jaar is de instroom in de WWB sterk gestegen. Het budget voor de AWBZ krijgen we met een korting van 25%. Ook op aanverwante terreinen (huidige WMO) voert het rijk forse kortingen door. De uitdaging is om de AWBZ anders, slimmer en goedkoper aan te pakken dan het rijk. We zien hiertoe mogelijkheden en zetten daar ook vol op in. We nemen beheersmaatregelen om de financiële risico‟s zoveel mogelijk in de hand te houden te houden. Het uitgangspunt is budgettair neutrale invoering, maar de bezuiniging is dermate fors dat we nu niet kunnen inschatten of dat gaat lukken. Dit geldt ook voor de Jeugdzorg. Daar wordt ook een fikse korting doorgevoerd. Weerstandsvermogen In de vastgestelde Notitie weerstandsvermogen 2012 is afgesproken, dat het risicoprofiel (risico-inventarisatie) jaarlijks bij de behandeling van de twee stollingsmomenten (begroting en rekening) uit de planning & controlcyclus zal worden gerapporteerd. Het weerstandsvermogen geeft een indicatie in welke mate de gemeente in staat is onvoorziene tegenvallers op te vangen. Het weerstandsvermogen kan worden bepaald als het risicoprofiel bekend is. Het risicoprofiel omvat alle onderkende risico‟s voor de gemeente, 64 waarbij per risico de mate van beheersing is vastgesteld om inzicht te verkrijgen in hoeverre een risico daadwerkelijk kan optreden. Vervolgens kan een relatie worden gelegd tussen de financieel gekwantificeerde risico‟s, waarvoor we geen maatregelen hebben getroffen (de benodigde weerstandscapaciteit) en de middelen en mogelijkheden die we als gemeente beschikbaar hebben om niet begrote, substantiële kosten financieel op korte termijn af te kunnen dekken (de beschikbare weerstandscapaciteit). Risico-inventarisatie categorie Inkomsten Kapitaalgoederen Financiering Verbonden partijen Bedrijfsvoering Juridisch Grondbedrijf Open einderegelingen Meerjarige projecten CISKA/bezuinigingen Externe factoren Toekomstige ontwikkelingen Totaal geschat financieel gevolg 6.610.000 0 400.000 200.000 500.000 90.000 9.800.000 1.850.000 0 0 0 0 19.450.000 reëel financieel gevolg 1.375.000 0 120.000 100.000 150.000 9.000 0 855.000 0 0 0 0 2.609.000 De volledige berekening van de benodigde weerstandscapaciteit (risico-inventarisatie) is opgenomen in bijlage 6 van deze Themarekening 2013. Beoordeling weerstandsvermogen omschrijving exploitatie Beschikbare weerstandscpaciteit x 1.000 0 Benodigde weerstandscapaciteit x 1.000 2.609 ratio 0,0 Zoals bekend is er op dit moment sprake van een negatief eigen vermogen (algemene reserve). Zolang deze reserve negatief blijft, is er geen weerstandscapaciteit beschikbaar voor het opvangen van mogelijke nadelen voortvloeiende uit de geformuleerde risico‟s. In de Themabegroting 2014 en volgende jaren zijn toevoegingen aan de algemene reserve geraamd voor herstel van het eigen vermogen. Er is sprake van voldoende weerstandscapaciteit, indien dit ligt tussen de 1,0 en 1,4. 65 2.2. Onderhoud kapitaalgoederen Algemeen In 2009 is door u de notitie kapitaalgoederen vastgesteld. De notitie heeft een looptijd van vier jaar. In deze notitie is de financiële onderbouwing geschetst van het meerjarig beheer en onderhoud van alle kapitaalgoederen. Voor een totaaloverzicht verwijzen wij u naar deze notitie. In deze paragraaf wordt kort ingegaan op de stand van zaken en de recente ontwikkelingen. Specifiek Het betreft de navolgende kapitaalgoederen bij de gemeente: Wegen, Riolering, Water, Waterbouwkundige oeverbescherming, Civieltechnische kunstwerken, Groen, ICT, Sportvelden, Kunststofsportvoorzieningen, Gebouwen (onderwijs en overige gebouwen). In de paragraaf weerstandsvermogen wordt ook ingegaan op de risico's van een aantal kapitaalgoederen. Wegen De gemeente beschikt over een wegbeheerprogramma dat jaarlijks, middels schouw/inspectie van alle wegen in de gemeente Heerenveen, geactualiseerd wordt. Het programma genereert een meerjaren beheer- en onderhoudsplanning. De gemeente Heerenveen onderhoudt het wegennet op basisniveau. Het nieuwe beleid is aangepast naar de nieuwe CROW normen. Met het vaststellen van het nieuwe beleidsplan 2013 - 2017 wordt een goede stap gezet om alle verhardingen op orde te houden. De financiële dekking voor het onderhoud is geregeld binnen de exploitatie en de vervangingsinvesteringen Hieraan wordt toegevoegd de deelgebieden Boarnsterhim en De Friese Meren. Voor het deel Boarnsterhim hebben we te maken met achterstallig onderhoud. Hier dient nog nadere besluitvorming over plaats te vinden. Riolering De financiële (meerjarige) dekking voor beheer, onderhoud en vervanging is geborgd binnen het in 2009 vastgestelde Watertakenplan met een looptijd tot en met 2012. Voor het einde van het jaar 2014 wordt het samen met het areaal van Boarnsterhim geactualiseerd en vastgesteld voor een periode van 4 jaar. In dit programma is alle gemeentelijke riolering ondergebracht. Jaarlijks wordt de staat van onderhoud van de riolering middels rioolinspecties geactualiseerd. Al deze informatie levert uiteindelijk de data op, die gebruikt wordt als basis voor het kostendekkingsplan van het Watertakenplan. De financiële dekking voor het beheer en onderhoud is geregeld binnen de exploitatie. Waterbouwkundige oeverbescherming Voor het regulier beheer en onderhoud zijn in de huidige begroting alleen middelen opgenomen voor calamiteitenonderhoud. Een nieuw beleidsplan is opgesteld en kan aan het einde van 2014 worden vastgesteld samen met het areaal van voormalig Boarnsterhim. Uitgangspunt voor het vast te stellen beleidsplan is dat het beheer en onderhoud zich beperkt tot „doelmatigheid‟. Het beheerniveau kan worden omschreven als „basisniveau”. De gemeente Heerenveen beschikt daarmee over een actueel bestand, waarin de aanwezigheid van oeverbescherming, alsmede het materiaal, is aangegeven. Daarbij is een programma opgenomen dat voorziet in de onvermijdelijke ingrepen (onderhoud/vervangingen) voor de komende jaren. Achterstallig onderhoud voormalig Boarnsterhim wordt plan van aanpak voor gemaakt. Momenteel moet er in de gemeente Heerenveen op 2 locaties beschoeiing worden vervangen. De Schoterlandse Compagnonsvaart (samen met Wetterskip Fryslân in of na 2014) Polderdijk (met baggeren Heeresloot, samen met Wetterskip Fryslân, programmering onbekend) Al deze projecten worden er door gekenmerkt dat het eigendom van de beschoeiing niet bij één eigenaar zit. De gemeente is 'volgend' aan anderen in deze projecten. 66 Civieltechnische kunstwerken In januari 2010 is de notitie “Beleidsplan Civieltechnische Kunstwerken 2010-2014” vastgesteld. Dit beleidsplan geeft een beeld van „het areaal‟, de staat van onderhoud en de gewenste structurele dekking, dat noodzakelijk is voor verantwoord beheer. Vanaf 2011 is hiervoor structureel extra dekking opgenomen in de begroting. Voor areaal Boarnsterhim is een voorziening opgenomen om het achterstallig onderhoud weg te werken. Hiervoor wordt een plan van aanpak opgesteld. Daarna volgt de actualisatie van het beleid civieltechnische kunstwerken. Groen Het beleid, beheer en de gewenste kwaliteit van het openbaar groen is in beheer- en beleidsplannen. Ten aanzien van de beeldkwaliteit volgen we landelijke systematiek (basis/B en hoog/A). Al het openbaar groen is geïnventariseerd en in een beheerprogramma verwerkt. Het landschapsbeleidsplan geeft de visie op het landschap weer en de beheerparagraaf vormt de basis voor uitvoeringsprojecten. Het beheer van landschap en de grotere groenobjecten verloopt via beheer- en uitvoeringsplannen. De kwaliteit van het groen in de wijken wordt op het gewenste niveau gehouden d.m.v. onderhoud door de wijkteams en jaarlijkse renovaties. De financiële dekking voor het beheer en onderhoud is geregeld binnen de exploitatie. De bezuinigingstaakstellingen hebben tot gevolg dat de gewenste beeldkwaliteit naar de ondermarge van het niveau basis is verschoven en kwaliteitsniveau hoog lastig nagestreefd kan worden. Zeker bij veranderende en extreme weersomstandigheden. Herstel van ontstane situaties, waar het streefbeeld niet meer gehaald kan worden, vergen in de toekomst mogelijk extra investeringen. Informatisering en automatisering Er is onderscheid in infrastructuur (hardware) en applicatieomgeving (software). Onder de infrastructuur liggen onderhoudscontracten en een gedekte financiële meerjarenplanning zodat de infrastructuur kan worden onderhouden respectievelijk vervangen wanneer dat nodig is. Wij hebben voorzien in de vervanging van de bestaande infrastructuur. Zoals door ons vermeld in de paragraaf weerstandsvermogen wordt vervanging van de applicatieomgeving niet door ons geraamd. Daardoor lopen wij een vervangingsrisico. Onder het grootste deel van de applicatieomgeving liggen onderhoudscontracten, zodat die omgeving onderhouden kan worden wanneer nodig. De jaarlijkse exploitatie van de applicatieomgeving staat financieel blijvend onder druk. Met name door de doorgaande digitalisering binnen de organisatie (mede als gevolg van de bezuinigingen) en de doorgaande E-overheid. De kosten van het in stand houden van de applicatieomgeving laten een stijgende lijn zien. Om die kosten in de hand te houden en omdat er beperkte middelen voor doorontwikkeling (of verdere digitalisering) zijn, wordt er steeds goed gekeken naar de kosten en de baten van digitalisering. Sportvelden Vanaf 1996 is de exploitatie van enkele gemeentelijke sportvelden inclusief de zich eventueel daarop bevindende gemeentelijke was- en kleedgelegenheden voor een termijn van 15 á 20 jaar aan een aantal verenigingen overgedragen. De overige gemeentelijke sportvelden en de daarop bevindende was- en kleedgelegenheden worden onderhouden door gemeente Heerenveen. De financiële dekking hiervan is geregeld in de exploitatie. Met ingang van 2012 is het „Investeringskrediet natuurgras‟ en de voorziening „Kunststofsportvoorzieningen‟ samengevoegd tot één nieuwe voorziening „Sportvelden‟. Gebouwen Gebouwen onderwijs De gemeente heeft als lokale overheid een verantwoordelijkheid voor de bekostiging van het groot onderhoud aan schoolgebouwen. Met toepassing van het systeem Systematisch Onderhoud Gebouwenbeheer houdt de gemeente een planning aan van het te plegen grootschalige onderhoud. Voor de bekostiging ervan is een onderhoudsfonds ingesteld, waarin jaarlijks een storting plaatsvindt. Anderzijds vinden er onttrekkingen plaats voor in het jaar uit te voeren onderhoud. 67 Overige gebouwen Op basis van het gebouwenbeheersysteem (Systematisch Onderhoud) wordt het jaarlijkse onderhoud van de gemeentelijke gebouwen op de complexen verzorgd. Daarnaast dragen de verenigingen in het kader van zelfwerkzaamheid zorg voor een aantal kleine onderhoudswerkzaamheden aan de sportvelden en was- en kleedgelegenheden. 68 2.3. Financiering Algemeen De begroting en rekening 2013 zijn gebaseerd op de wet financiering decentrale overheden (fido). Dit geldt eveneens voor het treasurybeheer. Deze wet bevat instrumenten die de risico’s die gemeenten lopen bij lenen en beleggen te beperken, zoals bijvoorbeeld de kasgeldlimiet en de renterisiconorm. Beheer In artikel 9 van de Financiële verordening is op hoofdlijnen de financieringsfunctie vastgelegd. Het college van burgemeester en wethouders heeft in het financieringsstatuut (2007) de richtlijnen, limieten en doelstellingen nader geformuleerd. Voor de jaarrekening 2013 zijn deze uitgangspunten van toepassing. Er zijn geen middelen buiten de publieke taken ingezet. Wel zijn middels garantstellingen en financiële deelnemingen – gemeenschappelijke regelingen en kapitaaldeelnames in besloten vennootschappen - middelen ingezet ten behoeve van derden die geheel of gedeeltelijk publieke taken uitvoeren. De gemeente staat garant voor een aantal leningen die door bouwcoöperaties en maatschappelijke instellingen zijn afgesloten. Tot nu toe was het beleid, dat door de gemeente Heerenveen geen nieuwe garantstellingen werden afgegeven. In het Hoofdlijnenakkoord van de nieuwe coalitie voor de raadsperiode 2014-2018 staat vermeld, dat er beleid wordt voorbereid over borgstelling en garanties aan derden. Overigens wordt in voorkomende gevallen deelgenomen aan de achtervangregeling van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Voor particuliere woningen geldt de achtervangregeling van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. De gemeente neemt deel in publieke en private organisaties op het vlak van afvalinzameling en verwerking, grondexploitatie (ten behoeve van bedrijfsvestigingen en woningen) alsmede voorzieningen op het vlak van sport, zoals zwembad, voetbal- en ijsstadion en sporthallen. Uitzettingen De hypothecaire geldleningen ambtenaren zijn rentedragend tegen gemiddeld 5,24 %. Omdat geen nieuwe geldleningen meer worden verstrekt lopen deze t.z.t. af. Relatiebeheer De (kort geld) financiering van de gemeente komt grotendeels tot stand via de BNG middels rekening-courant en kasgeldleningen. Daarbij vindt saldoregulatie plaats. Daarnaast wordt ook bij ABN-AMRO bank een rekening-courant aangehouden. Het relatiebeheer heeft in 2013 geen wijzigingen ondergaan. Kasbeheer De functie van treasury (beleid en beheer van de kasstromen) wordt geheel gescheiden gehouden van de functie van uitvoering van inning en uitgifte van de kasstromen. Periodiek vindt afstemming plaats tussen beide functies. Kasgeldlimiet Over de vier kwartalen over 2013 zijn de navolgende berekeningen van de kasgeldlimiet berekening van toepassing: x € 1.000 begrotingsbedrag percentage toegestane kasgeldlimet (1 x 2) stap 1 2 3 1e kw. 2e kw. 123.186 123.186 8,50% 8,50% 10.471 10.471 3e kw. 123.186 8,50% 10.471 4e kw. 123.186 8,50% 10.471 gemiddelde netto vlottende schuld (4) 4 7.191 6.795 5.149 5.186 ruimte volgens kasgeldlimiet (3-4) 5 3.280 3.676 5.322 5.285 Renterisiconorm Voor het jaar 2013 is de navolgende renterisiconorm berekend. Hieruit blijkt dat Heerenveen binnen de wettelijk geldende norm blijft. 69 omschrijving x € 1.000 Renterisico renteherzieningen aflossingen Renterisico (1+ 2) stap 2013 1 2 3 0 13.302 13.302 renterisiconorm rekeningstotaal vastgesteld percentage renterisiconorm (4a x 4b) 4a 4b 4 135.572 20% 27.114 Ruimte onder renterisiconorm (4-3) 5 13.812 Financiële schuldpositie Hierbij zijn twee onderwerpen van belang, t.w. de nieuwe Wet Hof (houdbare overheidsfinanciën) en de hoge schuldpositie van de gemeente Heerenveen. Wet Hof (houdbare overheidsfinanciën) Op 11 december 2013 is de wet Houdbare overheidsfinanciën (wet Hof) officieel gepubliceerd. In die wet worden de Europese normen verankerd voor de hoogte van de overheidsschuld en de jaarlijkse groei van de overheidsschuld. Die normen raken ook gemeenten, omdat gemeenteschulden en financieringstekorten van gemeenten meetellen in de overheidsschuld van Nederland. Decentrale overheden moeten een gelijkwaardige inspanning leveren bij het streven om te voldoen aan de Europese begrotingsdoelstellingen. Het vorenstaande betekent dat het investeringsvolume bij gemeenten getemperd zal moeten worden,zodat de omvang van de vaste schuld zal gaan dalen. Dat past bij onze huidige financiële situatie en is in lijn met de door de gemeenteraad vastgestelde gedragslijn om de Heerenveense financiële situatie te verbeteren. Schuldpositie In de reguliere liquiditeitsstromen is de hoofdlijn, dat de jaarlijkse verplichte aflossingen van de in het verleden afgesloten geldleningen betaald kunnen worden uit de in de begroting geraamde afschrijvingskosten. Anderzijds geldt, omdat de (grond)aankopen in het grondbedrijf in het verleden zijn gefinancierd met vreemd vermogen, de opbrengsten van grondverkopen worden aangewend voor aflossing van de aangegane schulden. De stagnerende grondverkopen en afwaarderingen zorgen voor hapering in de liquiditeitsstromen; de schuldpositie verslechtert, omdat er nieuwe geldleningen moeten worden afgesloten voor betaling van de oude geldleningen. Met name de aanzienlijke grondverkopen (bedrijventerreinen) en incidentele mutaties (o.a. verkoop gebouwen brandweer, wijziging kapitaalverstrekking Bedrijvenpark A-7) hebben er voor gezorgd, dat er in 2013 geen vaste geldleningen zijn afgesloten. De geldleningenportefeuille is daardoor als gevolg van verplichte aflossingen op in het verleden afgesloten geldleningen met circa € 13,3 miljoen afgenomen tot € 164,6 miljoen. Schatkistbankieren Het wetsvoorstel verplicht schatkistbankieren is op 13 december 2013 in het Staatsblad gepubliceerd. De wet is op 15 december 2013 van kracht geworden. Tegelijkertijd met de wet is een ministeriele regeling van kracht geworden. Onderdeel van die regeling is de rekeningcourantovereenkomst die iedere decentrale overheid krijgt met de Staat der Nederlanden. De regeling bevat verder onder meer de verplichting voor ons een tussenrekening te openen bij een of meerdere banken, zodat aan de verplichting tot deelname aan schatkistbankieren kan worden voldaan. Begin 2014 is hieraan voldaan. Het wetsvoorstel verplicht alle decentrale overheden om hun overtollige (liquide) middelen aan te houden in de schatkist. Het woord ‘overtollig’ verwijst naar alle middelen die decentrale overheden niet onmiddellijk nodig hebben voor de publieke taak. Een decentrale overheid behoudt, op basis van de wet Fido, de mogelijkheid om leningen te verstrekken en uitzettingen te verrichten uit hoofde van de publieke taak. Deelname aan schatkistbankieren verandert daar niets aan. 70 2.4. Bedrijfsvoering Inleiding De bedrijfsvoeringparagraaf geeft inzicht in de stand van zaken en beleidsvoornemens omtrent de bedrijfsvoering. Daaronder verstaan we de intern gerichte pijoffac-taken: personeel, informatisering, juridische kwaliteitszorg, organisatie, financiën, facilitaire dienstverlening, automatisering en communicatie. Bestuurlijk juridisch zaken Delegatie en mandaat Verbeteringen van delegatie en mandaat zijn stil gezet i.v.m. de organisatiewijziging. Het betreft onder meer het implementeren van een oplossing voor het standaardiseren en digitaliseren van het onderhoud van delegatie en mandaat en aanpassingen m.b.t. de CAR / UWO. In het komende jaar zullen deze verbeteringen, samen met de wijzigingen als gevolg van de organisatiewijziging, worden afgerond. Informele aanpak Binnen het programma Eén in dienstverlening is gestart met implementatie van een informele aanpak (premediation/mediation). De uitvoering daarvan loopt. Wet- en regelgeving De beheersing van de uitvoering van de Wet bescherming persoonsgegevens (WBP) is doelmatiger gemaakt door deze te beperken tot de digitale systemen / administraties. Daardoor wordt wel een gering risico gelopen omdat een klein deel niet meer beheerst wordt. In het komende jaar worden de “laatste loodjes” (publicatie van het register en meldingen) afgerond. De implementatie van de Wet Nadeelcompensatie en schadevergoeding bij onrechtmatige besluiten is voorbereid. De implementatie zal in het komende jaar plaatsvinden. Communicatie Gemeentelijke Voorziening voor Officiële publicaties (GVOP) De aansluiting op en implementatie van de GVOP is in uitvoering en zal begin komende jaar worden afgerond. De communicatie van algemeen verbindende voorschriften en zakelijke mededelingen / bekendmakingen d.m.v. een huis aan huis blad (Crackstate Nijs) zal daardoor afnemen in het komende jaar en zal de burger deze informatie moeten halen op overheid.nl. Daarmee wordt een opgelegde bezuiniging gerealiseerd. Huisstijl De huisstijl heeft het afgelopen jaar een “opfrisbeurt” gekregen binnen de daarvoor beperkte middelen. Personeel & Organisatie Arbeidsomstandigheden Een RI&E ia voor de gemeentelijke organisatie uitgevoerd. Naar aanleiding daarvan zijn verbeteringen aangebracht en verbeterplannen opgesteld. e-HRM Een concept plan van aanpak is gerealiseerd echter aangehouden tot na besluitvorming over zaakgericht werken. In het komende jaar zal het plan van aanpak vastgesteld worden en de uitvoering starten. Functie- en formatieplan en personeelsbegroting Een verbeterd functie- en formatieplan is gerealiseerd, een verbeterde personeelsbegroting nog niet. In het komende jaar wordt het verbeterde functie- en formatieplan 2014 ingevoerd in het personeelssysteem. Daarna wordt gestart met verbetering van de personeelsbegroting. 71 Functiewaardering De implementatie van het systeem HR21 is weliswaar gestart, tijdelijk stil gezet i.v.m. de organisatiewijziging. Na afronding daarvan zal de implementatie van HR21 worden afgerond. HRM visie Het speerpunt SPP (inclusief mobiliteit) is gerealiseerd en nu in uitvoering. Het komende jaar zal dit doorontwikkeld worden voor manieren van re-integratie voor van werk naar werk trajecten (gedwongen en vrijwillig). Het speerpunt werving en selectie is aangehouden door de Ondernemingsraad en zal in het komende jaar worden afgerond. De overige speerpunten, namelijk functioneren, beoordelen en belonen, goed werkgeverschap en leiderschapstijl, zullen in het komende jaar worden opgepakt. Het tempo dat daarin gemaakt kan worden, is sterk afhankelijk van de bijdrage / capaciteit die door het management van de organisatie geleverd kan worden. Reorganisaties Het afgelopen jaar hebben diverse reorganisaties plaatsgevonden onder meer als gevolg van de bezuinigingen (dienst V&R) en als gevolg van regionaliseringen (FUMO en brandweer). Informatisering & Automatisering (I&A) Applicatieomgeving Een methode voor doorlichting van de applicatieomgeving is ontwikkeld als afstudeeropdracht van het functioneel beheer. Deze methode moet nog verder ontwikkeld worden zodat deze goed genoeg wordt voor interventies in de applicatieomgeving. Doorlichting is noodzakelijk om de kosten van de applicatieomgeving in de hand te houden. Een opzet voor het maken van business cases voor digitalisering is gemaakt als afstudeeropdracht van het functioneel beheer. Deze opzet moet nog verder ontwikkeld worden, zodat deze goed genoeg is om keuzes te kunnen maken. Het werken met business cases is noodzakelijk, omdat er beperkte middelen voor doorontwikkeling (of verdere digitalisering) zijn. Er moet steeds goed gekeken worden naar de kosten en de baten van digitalisering. Kaders voor het kritisch beoordelen van nut en noodzaak van nieuwe software of vervanging van software zijn ontwikkeld en vastgesteld. De implementatie daarvan loopt. Basisregistraties Beleid met betrekking tot basisregistraties is ontwikkeld en vastgesteld. Dit beleid volgt het beleid van het Rijk en is gemeentespecifiek gemaakt waar nodig. De uitvoering van dit beleid loopt. De 1e fase van de basisregistratie grootschalige topografie (BGT) is in uitvoering. Deze fase loopt door tot 2015. Informatiehuishouding Voor uitvoering van de Wet elektronisch bestuurlijk verkeer (WEBV) zijn de noodzakelijke besluiten gerealiseerd. In de komende jaren zal het bestaande elektronisch bestuurlijk verkeer hiermee in overeenstemming worden gebracht en wordt er nieuw elektronisch bestuurlijk verkeer geïmplementeerd. Herindeling/grenscorrectie De herindeling/grenscorrectie heeft een fors beslag gelegd op de personele capaciteit van de organisatie en van enkele afdelingen in het bijzonder. Dit beslag was vele malen groter dan oorspronkelijk geschat. In het komende jaar moeten er nog diverse zaken worden afgerond (bijvoorbeeld op financieel gebied, fiscaal gebied en afronding van publicaties van de “oude” en de “nieuwe” gemeente Heerenveen op overheid.nl). Programma Eén in Dienstverlening Het programma Eén in Dienstverlening heeft in 2012 dienstverleningsprocessen herontworpen, onder meer in samenhang met het programma deregulering. Daarnaast zijn de resultaten van 72 het werken met een kwaliteitshandvest zichtbaar gemaakt. De beantwoording van algemene vragen is meer naar het KlantContactCentrum (=KCC) verschoven. Medewerkers binnen het KCC zijn opgeleid tot generalisten voor het beantwoorden van de meest gestelde vragen. Klanten worden via een vernieuwd klantverwijssysteem, met als onderdeel een ticketzuil, gedeeltelijk geautomatiseerd verwezen naar de juiste balie. In 2013 heeft de doorontwikkeling van het Klant Contact Centrum een werkend klantregistratiesysteem opgeleverd, het efficiënter gaan werken met de nieuwe telefooncentrale (en het registratiesysteem) en warm doorverbinden heeft een impuls gekregen: er is een advies uitgebracht naar aanleiding van de pilot (POC) zaakgericht werken en het vervolg hiervan wordt projectmatig opgepakt; er is een interne communicatiecampagne gelanceerd om het werken met een kwaliteitshandvest en het inbedden en verbeteren van de servicenormen nog beter te realiseren en de interne organisatie mee te nemen in het realiseren van de doelstellingen van het programma; er is een advies uitgebracht hoe „de informele aanpak‟ ingebed kan worden in onze organisatie; de doorontwikkeling van de website (en het webredacteurenmodel) heeft wederom de drie sterren status van waarmerk drempelvrij opgeleverd; daarnaast is ingezet op het vullen van de kennisbank voor vraagbeantwoording vooraan, dus in het KCC; het procesherontwerpen van (dienst)verleningsprocessen door de gangmakers is doorgegaan, we zitten halverwege de te realiseren doelstelling; het transparant maken van de verbeteringen door middel van monitoren is gerealiseerd, onder meer door de benchmark Publiekszaken, een kwaliteitshandvest 1-meting en het periodiek teruggegeven van gegevens uit nieuwe telefooncentrale; Als laatste zijn die e-overheidsbouwstenen geïmplementeerd die in 2013 opgeleverd moesten worden. De ambities van de gemeente op het vlak van dienstverlening staan onder druk van financiële krapte en verdergaande bezuinigingen. De ambities zijn verwoord in de Heerenveense visie op Dienstverlening en worden mede dankzij het programma Een in Dienstverlening (2011-2014) gerealiseerd. Doelstellingen zijn, behalve grotere doelmatigheid, vooral betere dienstverlening, meer transparantie en minder administratieve lasten. De vraag in het laatste jaar van het programma is, hoe hoog het college en de raad serviceverlening in het vaandel heeft staan. Niet alle investeringen in betere dienstverlening verdienen zichzelf terug in termen van grotere doelmatigheid. Onderzoek ex artikel 213a Gemeentewet Op basis van artikel 213a van de Gemeentewet heeft het college tot taak om de doelmatigheid en doeltreffendheid van de gemeente structureel te onderzoeken. Sinds 2009 wordt er in dat kader jaarlijks een onderzoek uitgevoerd naar aspecten van het gemeentelijk inkoopbeleid. In 2013 is onderzocht hoe het inkopen door de gemeente Heerenveen in de praktijk verloopt. In 2013 is ook door de Rekenkamercommissie een onderzoek uitgevoerd naar het inkoopbeleid. De resultaten van het 213a-onderzoek zijn gebruikt om de resultaten van het onderzoek van de Rekenkamercommissie aan te vullen, aan te scherpen en te nuanceren. Dit heeft in juli 2013 geleid tot het rapport “Onderzoek inkoopbeleid gemeente Heerenveen; 213a-onderzoek in samenhang met onderzoek Rekenkamercommissie”. Op 1 april 2013 is een nieuwe Aanbestedingswet van kracht geworden. Naar aanleiding daarvan heeft het college in 2013 nieuw inkoopbeleid vastgesteld. Tevens is toen besloten in 2014 met de gemeenteraad oriënterend in dialoog te gaan over de herijking van het gemeentelijk inkoopbeleid. Op basis van de uitkomsten van deze dialoog zal besloten worden of het inkoopbeleid in 2014 wederom onderwerp zal zijn van 213a-onderzoek of dat daarvoor een ander onderwerp zal worden gekozen. 73 2.5. Verbonden partijen In maart 2006 is de notitie verbonden partijen door de gemeenteraad vastgesteld. In de notitie is een uitputtend overzicht van alle verbonden partijen opgenomen, zoals die op dat moment aanwezig waren. Voor een actueel overzicht van de aan de gemeente Heerenveen verbonden partijen en inhoudelijke informatie wordt verwezen naar bijlage 5. Belangrijke ontwikkelingen worden in de bijlage per verbonden partij toegelicht. Gemeente Boarnsterhim Ten aanzien van de verbonden partijen die als gevolg van de herindeling overkomen, is de gehele overzichtlijst van de gemeente Boarnsterhim tevens als bijlage opgenomen. Ten tijde van het opstellen van deze rekening is er nog geen duidelijkheid bij welke partijen er voor de gemeente Heerenveen sprake zal zijn van een verbonden partij. 74 2.6. Grondbeleid Nieuwe Nota Grondbeleid De vorige nota Grondbeleid is in 2008 door de raad vastgesteld. Deze nota beoogde de visie op het grondbeleid, de inzet van het grondbeleidinstrumentarium, de financiële kaders, bevoegdheden en verantwoordelijkheden vast te leggen. Grip op grond stond centraal als instrument om maatschappelijke doelen (mede) te helpen realiseren. Daarnaast speelde de thematiek rond het weerstandsvermogen, prijsbeleid en transparantie in en tussen de verschillende grondbedrijfcomplexen, maar ook herstructureringsopgaven een rol. Vanuit de context van destijds was een keuze voor een actief grondbeleid min of meer een vanzelfsprekendheid. De actuele situatie gaf aanleiding tot een herbezinning op ons grondbeleid. Actieve grondpolitiek in de zin van risicodragend verwerven van gronden is al enkele jaren niet meer aan de orde. De contouren van een nieuwe nota Grondbeleid is dan ook een volstrekt andere. De forse afwaardering op onze grondpositie en de resterende risico’s nopen tot een herbezinning. Daarbij spelen de volgende aspecten een belangrijke rol: Afstoten grondposities Risicobeheersing Anders ontwikkelen Flexibiliteit Prijsbeleid Verantwoording, budgettering en stelselwijziging In de V&P nota van juni 2013 hebben wij de kaders geschetst voor de nieuwe nota grondbeleid. Deze kaders zijn leidend geweest voor het formuleren van de nieuwe nota grondbeleid. De actuele nota Grondbeleid, die op 7 november 2013 door de gemeenteraad is vastgesteld, geeft nieuwe kaders. Kaders in de vorm van beleidsregels waarbij het accent ligt op het acteren in een situatie, waarbij er sprake is van veel grond en relatief weinig programma en een hoog risicoprofiel. De nota richt zich, anders dan de vigerende nota, dan ook vooral op het beheersbaar maken van risico’s, het verbeteren van de processen binnen het grondbedrijf, het beter structureren van de informatievoorziening en bovenal op een sterkere focus op de projecten- en grondportefeuille. Beleidsregels opgenomen in de nieuwe nota grondbeleid Onderstaand worden de kaders voor het (nieuwe) grondbeleid, zoals in deze nota beschreven, gerecapituleerd: De bestaande planvoorraad (hard en zacht) wordt pro-actief onderzocht op optimalisatiemogelijkheden en daarop aangepast en/of gereduceerd. Bij het onderzoeken van optimalisatiemogelijkheden wordt de markt en regio/provincie pro-actief betrokken. De gemeente zet in beginsel het verwervingsinstrument minnelijke verwerving, Wet voorkeursrecht gemeenten en onteigening niet meer in en er worden geen nieuwe verwervingsgesprekken meer opgestart. Voor gebieden waar het voorkeursrecht nog van kracht is wordt dit niet actief vervallen verklaard maar blijft voorlopig van kracht. De gemeente legt bij het inzetten van haar grondbeleidsinstrumenten daar waar mogelijk de nadruk op de instrumenten van kostenverhaal. Er zijn verschillende instrumenten van kostenverhaal. Uitgangspunt is het terugverdienen van de gemaakte kosten tegen een zo beperkt mogelijk risicoprofiel. In beginsel worden geen nieuw (financiële) verplichtingen c.q. ontwikkelovereenkomsten aangegaan met uitzondering van overeenkomsten die voortvloeien uit het onderzoek naar optimalisatiemogelijkheden. 75 Anders ontwikkelen brengt met zich mee dat de gemeente zich flexibel opstelt en dat de mate van regie op onderdelen ingeperkt wordt. De gemeente stelt ‘anders ontwikkelen’ centraal. Vanwege de nieuwe manier van ontwikkelen vindt een jaarlijkse terugkoppeling met de raad plaats over de opgedane ervaringen met de nieuwe werkwijze. Naast de noodzaak tot anders ontwikkelen, zal de gemeente ook een kritische houding aannemen ten aanzien behoud van haar gronden. De projectenportefeuille zal definitief gerangschikt worden in de categorieën ‘anders ontwikkelen’ of ‘traditioneel’, ‘aanhouden’ of ‘afstoten’ door het college en ter besluitvorming worden voorgelegd aan de raad. Jaarlijks rapporteert het college aan de raad over deze rangschikking, bereikte resultaten en doet voorstellen voor eventuele herschikking van projecten. De gemeente zal een kritische houding aannemen ten aanzien van behoud van haar vastgoed, daartoe zal zij haar vastgoedportefeuille optimaliseren. Met het grondprijsbeleid wordt beoogd de bouwgrond te verkopen tegen functionele en marktconforme condities en prijsniveau, waarbij voortdurend rekening wordt gehouden met wijzigingen in marktomstandigheden. Uitgangspunt is dat de gemeente grond uitgeeft tegen de marktwaarde,1 en deze objectief en transparant wordt vastgesteld. De gemeente hanteert in eerste aanleg de residuele grondwaardebepaling als zijnde de methodiek voor het bepalen van haar grondprijzen bij commerciële woningbouwen bedrijfsontwikkelingsprojecten. Voor het verkrijgen van inzicht in de marktvraag, de bouwkosten c.a. schakelt de gemeente externe experts als makelaars en taxateurs in. Voor niet-commerciële functies hanteert de gemeente in eerste aanleg de kostprijsmethode. 1. Voor alle grondexploitaties worden onderbouwde exploitatieberekeningen gemaakt. 2. Deze exploitatieberekeningen worden aan de raad ter vaststelling aangeboden. 3. De exploitatieberekeningen worden jaarlijks herzien. De raad wordt op de volgende manieren actief betrokken bij de financiële beheersing van het grondbeleid: • de begroting, met een cijfermatig deel en een paragraaf grondbeleid; • V&P-nota; • BERAP; • de jaarrekening, met een cijfermatig deel en een paragraaf grondbeleid; • twee maandelijkse rapportages (kwalitatief) Indien nodig ontvangt de raad afzonderlijke informatie (actieve informatieplicht), bijvoorbeeld over belangrijke ontwikkelingen binnen een complex met grote gevolgen, opnemen van complexen in de exploitatie, aanpassingen van beleid e.d. 1 De “International Valuation Standards” van de IVSC (International Valuation Standards Committee) definieert marktwaarde als volgt: Marktwaarde is het geschatte bedrag waartegen een actief tussen een bereidwillige koper en een bereidwillige verkoper na behoorlijke marketing in een zakelijke transactie zou worden overgedragen op de waardepeildatum, waarbij de partijen met kennis van zaken, prudent en niet onder dwang zouden hebben gehandeld. De Waarderingskamer, NVM en NVR gebruiken alleen deze definitie en het ligt dan ook voor de hand om bij het waarderen tegen marktwaarde uit te gaan van deze definitie. 76 Bij het opstellen van een exploitatieberekening wordt ook een risicoanalyse opgesteld. Jaarlijks wordt bij actualisering van de exploitatieberekening van gemeentelijke exploitaties ook de risicoanalyse geactualiseerd. De risicoanalyse wordt vastgesteld door het College en ter kennis gebracht aan de gemeenteraad. De stand van zaken van risicobeheersing wordt toegelicht in de reguliere voortgangsrapportages van projecten. Om te bepalen of het weerstandsvermogen toereikend is, wordt de relatie gelegd tussen de benodigde weerstandscapaciteit (is risico-inventarisatie) enerzijds en de beschikbare weerstandscapaciteit anderzijds. De gemeente gaat uit van het principe van integraal risicomanagement. Bij de aanpak gelden als uitgangspunten: Continue en proactief: bestaande risico’s cyclisch volgen en nieuwe risico’s actief identificeren; Brede insteek: behalve risico’s met financiële impact ook andere risico’s en kansen in het proces betrekken. De risicoverantwoording geschiedt in reguliere plannen en rapportages binnen de P&Ccyclus. Winsten worden in beginsel pas genomen bij afsluiting van een complex, tenzij er eerder voldoende zekerheid bestaat voor winstneming. 1. Verlies wordt genomen door een voorziening te treffen ter grootte van het volledige verlies 2. Verlies wordt direct genomen zodra het zich voordoet; 3. In geval van omslag van een winstgevende exploitatie naar een verliesgevende exploitatie wordt een voorziening getroffen (zijnde een waardecorrectie op de post Bouwgrondexploitatie); 4. Alleen in situaties waarin in voldoende mate zekerheid bestaat over de definitieve omvang van het verlies, wordt een afboeking gedaan. Winstgevende en verliesgevende projecten worden niet met elkaar verrekend. Projecten worden niet alleen op zichzelf maar vooral ook in relatie tot elkaar beschouwd, opdat er integrale afstemming kan plaatsvinden. Jaarlijks wordt een MPG opgesteld. Het MPG moet inzicht bieden in de inhoudelijke en financiële ontwikkelingen en prognoses op programmaniveau, waarmee de raad in staat wordt gesteld te sturen en keuzes te maken. 77 Monitoring projecten grondbedrijf Ten behoeve van de monitoring en aansturing van projecten Grondbedrijf is een regulier ambtelijk overleg ingesteld om handen en voeten te geven aan de noodzaak te monitoren, bij te sturen en integraal te managen. In dit overleg waaraan in ieder geval deelnemen alle projectleiders, planeconoom en collega’s van financiën betrokken bij het grondbedrijf en de P&C cyclus. Op gemeentelijk niveau wordt aan de hand van een paar indicatoren een voortschrijdend inzicht geven in een aantal ontwikkelingen op het gebied van wonen, werken, leisure, dienstverlening etc. Het gaat om het volgen en eventueel bijsturen op gemeentelijk niveau: maken we nog de goede keuzes t.a.v. selectie projecten en partners of is er aanleiding op dit niveau bij te sturen. Per grondbedrijf project/complex wordt in beeld gebracht hoe de actuele exploitatie er uitziet en: a. welke prognose is gemaakt van kosten en opbrengsten voor 2014 en 2015 en b. welke activiteiten zijn vastgesteld om te komen tot optimalisatie etc. Per complex is vervolgens een korte schets opgenomen gericht op: zijn we op route om de geplande opbrengsten voor 2014/2015 te realiseren; en een inhoudelijke schets van de afgesproken activiteiten. Bij afwijkingen vervolgens een korte analyse: in welke mate sprake van autonome marktontwikkelingen en in welke mate moet worden bijgestuurd in de geplande activiteiten. Een en ander leidt tot: een herijking van de planning kosten en opbrengsten en/of een herijking in te verrichten inspanningen en of prioritering etc. Toelichting projecten grondbedrijf In bijlage 3 van de themarekening wordt ingegaan op de resultaten van de projecten binnen het grondbedrijf. Het betreft hier zowel een tekstuele als cijfermatige toelichting. 78 2.7. Lokale heffingen Ontwikkelingen Precariobelasting In het kader van de noodzaak tot bezuinigingsmaatregelen alsmede wettelijke mogelijkheden worden met ingang van 1 juli 2011 aanslagen Precariobelasting opgelegd. Zowel de elektriciteits- als de gasleidingnetten worden in de heffing betrokken. Heffing op de gasnetten leek in eerste aanleg niet haalbaar, maar werd na onderzoek toch als verantwoord beoordeeld. Met de aanslagen over 2013 is een opbrengst van € 2,6 miljoen gemoeid, vergelijkbaar met 2012. De eigenaar van de leidingnetten, Liander, heeft tegen de aanslagen een beroepsprocedure gestart. Deze procedure loopt thans. Hoewel de aanslagen juridisch degelijk zijn onderbouwd, is een verlies van de procedure bij de rechter niet volledig uit te sluiten. Om dat risico af te dekken is een voorziening gevormd van € 2,4 miljoen per 31 december 2013. Heffing Belastingen Onroerende zaakbelastingen De belasting wordt geheven van eigenaren en gebruikers van alle onroerende zaken in de gemeente en is gebaseerd op de waarde van de onroerende zaak. De waarde is in 2013 gebaseerd op waardepeildatum 1 januari 2012. Voor een adequate heffing is een actuele W.O.Z.-administratie van doorslaggevend belang. Modelmatig waarderen en afhandelen van bezwaarschriften wordt in eigen beheer gedaan. In 2013 is aan alle objecten een aanslag opgelegd, de OZB-opbrengst is daarmee volledig. De opbrengst OZB bedraagt € 10,1 miljoen. Er zijn in 2013 480 bezwaarschriften ingediend tegen de vastgestelde waarde van 540 objecten. De afhandeling van de bezwaarschriften heeft geleid tot een bedrag aan verminderingen van € 106.285. Afvalstoffenheffing In Heerenveen wordt bij de afvalstoffenheffing onderscheid gemaakt in een vast deel en een variabel deel, ook wel Diftar genoemd. De tarieven zijn vastgesteld op basis van de verwachte kosten van het ophalen, afvoeren en verwerken van het huisvuil. In principe zijn de opbrengsten kostendekkend. Indien op rekeningbasis overschotten ontstaan dan wordt die toegevoegd aan de egalisatiereserve afvalstoffenheffing. Het vaste gedeelte is verschuldigd ongeacht de aangeboden hoeveelheid afval, en wordt jaarlijks via het aanslagbiljet gemeentelijke belastingen bij iedere woning in rekening gebracht, waarvoor de gemeente een inzamelplicht heeft. Het variabele gedeelte wordt per kwartaal via de Diftar-aanslag in rekening gebracht op basis van het aantal ledigingen van grijze en groene containers of van het aantal malen dat afvalzakken worden gestort in de verzamelcontainers (bij hoogbouw). Het vaste tarief afvalstoffenheffing in combinatie met Diftar bedroeg in 2013 € 140,16 per woning. In 2013 bedroeg de opbrengst afvalstoffenheffing vast deel in totaal € 2.624.932. De opbrengst Diftar fluctueert per kwartaal. Over het algemeen is de opbrengst over het eerste en het laatste kwartaal van het jaar lager dan de opbrengst over de resterende twee kwartalen omdat de gft-container in die periode veel minder wordt aangeboden. In 2013 is voor het variabele deel van de afvalstoffenheffing (Diftar) 69.274 aanslagen verzonden, per kwartaal derhalve rond 17.318 aanslagen. Over 2013 is de opbrengst Diftar vastgesteld op € 1.539.177. De totale opbrengst afvalstoffenheffing over 2013 is derhalve € 4.164.109. Het resultaat van het product Afvalinzameling (onderdeel van thema 5; Stimuleert duurzaamheid) saldeert in de desbetreffende egalisatiereserve. 79 Rioolheffing De rioolheffing wordt geheven over alle percelen die zijn aangesloten op de riolering (directe en indirecte aansluitingen). Voor woningen is een vast bedrag per jaar verschuldigd uitgesplitst in een- en meerpersoonshuishoudens. Voor industriële aansluitingen waar veel water wordt gebruikt en geloosd is een vast bedrag op basis van de hoeveelheid afgevoerd water verschuldigd. Via de rioolheffing worden de kosten voor beheer en onderhoud, vervanging en verbetering van de riolering gedekt. In het Watertakenplan, wordt de voorziening riolering en het rioolheffing verantwoord. De tarieven voor 2013 en verder zijn gebaseerd op de jaarlijkse evaluatie van het Watertakenplan. Eventuele jaarlijkse overschotten of tekorten worden verrekend met de voorziening riolering waardoor een zekere egalisatie in de tarieven kan plaatsvinden en toekomstige investeringen kunnen worden gefinancierd. In 2013 was het tarief voor een eenpersoonshuishouden € 123,60 en voor een meerpersoonshuishouden € 164,76. In totaal bedroeg de opbrengst rioolheffing € 3.724.828 (opbrengsten woningen; 2.852.017 en opbrengsten van de industriële aansluitingen was € 872.811). Lastendruk Afval Vast tarief i.c.m. (gemiddeld per jaar) Eénpersoonshuishouden zonder Diftar Meerpersoonshuishouden zonder Diftar 2012 € 234,41 € 196,80 € 245,40 2013 € 234,41 € 196,80 € 245,40 Rioolheffing Eénpersoonshuishouden Meerpersoonshuishouden € 120,60 € 160,80 € 123,60 € 164,76 OZB Tarieven Gemiddelde waarde woning Eigenaren woningen 0,1164% € 185.000 € 215,34 0,1356% € 174.900 € 230,33 Reclamebelasting Ingaande 2010 is in Heerenveen sprake van de heffing van reclamebelasting. In 2013 zijn op een aantal van 343 belastingobjecten 330 aanslagen opgelegd. Opgelegd is € 132.010. Het tarief per belastingobject bedraagt in 2013 € 414. De opbrengst van deze belasting wordt besteed aan de organisatie van evenementen in de plaats Heerenveen en de aankleding van het centrum van Heerenveen. Hondenbelasting Houders van honden zijn hondenbelasting verschuldigd. Het tarief voor 2013 is vastgesteld op € 57 per hond en € 227,90 per kennel. In 2013 zijn 3.361 aanslagen opgelegd. Sinds 2004 wordt er in de gemeente jaarlijks door een extern bureau een controle uitgevoerd op het bezit van honden. Met behulp van deze controle wordt het aantal geregistreerde honden op peil gehouden. De totale opbrengst in 2013 bedroeg € 211.355, de raming was € 218.000. Alle geregistreerde honden zijn in de heffing betrokken. Forensenbelasting Personen die in de gemeente langer dan 90 dagen per jaar een gemeubileerde woning beschikbaar houden zonder in de gemeente in het bevolkingsregister te zijn ingeschreven zijn forensenbelasting verschuldigd. Het tarief voor 2013 is vastgesteld op € 419 per woning. Het aantal 2e woningen varieerde de afgelopen jaren tussen 40 en 50. In 2013 zijn 51 woningen in de heffing betrokken. In 2013 is een opbrengst forensenbelasting gerealiseerd van € 21.369, geraamd was € 19.413. 80 Toeristenbelasting Ingaande 2005 wordt in de gemeente Heerenveen een toeristenbelasting op nachtverblijf geheven. De belasting wordt geheven van degene die gelegenheid biedt tot overnachten. Deze kan de verschuldigde belasting van € 0,70 per persoon per nacht verhalen op degene die verblijf heeft gehouden. Heerenveen kent 34 belastingplichtigen: 4 hotels, 8 (mini)-campings en 22 B & B’s. De aanslagen voor 2013 worden in 2014, dus in het nieuwe jaar opgelegd, zodra de aantallen overnachtingen beschikbaar zijn. Er wordt uitgegaan van een opbrengst van circa € 44.000. Parkeergelden In het centrum van Heerenveen en in een aangewezen schil daaromheen wordt een parkeerbelasting geheven. De totale opbrengst over 2013 was € 2.230.277 (waarvan € 1.279.080 parkeergelden, € 204.583 Geerts Willigen garage, € 234.162 Molenplein, € 344.412 naheffingen, € 152.590 vergunningen en € 15.450 belparkeren). Leges bouwvergunningen De leges worden met ingang van 2012 berekend onder toepassing van gedifferentieerde tarieven. Daartoe wordt een vijftal tariefgroepen met ieder een eigen tarief gehanteerd. Bouwsom € 0 tot € 149.999 Tarief € 41,30/€ 1.000 Bouwsom € 150.000 tot € 349.999 Tarief € 31,00/€ 1.000 Bouwsom € 350.000 tot € 999.999 Tarief € 25,80/€ 1.000 Bouwsom € 1.000.000 tot € 9.999.999 Tarief € 18,05/€ 1.000 Bouwsom Meer dan € 10.000.000 Tarief € 15,50/€ 1.000 De tarieven worden jaarlijks aangepast met het inflatiepercentage. De daadwerkelijke opbrengsten zijn met name afhankelijk van het bouwvolume in de aanvragen en of sprake is van de afgifte van vergunningen voor grotere projecten. De oorspronkelijke raming van € 1.127.500 is in de loop van het jaar met € 567.500 bijgesteld tot € 560.000. De realisatie bedroeg bijna € 533.000. Invordering Belastingen De onroerend zaakbelastingen, het vaste deel van de afvalstoffenheffing, de rioolheffing woningen en de hondenbelasting worden jaarlijks op een gecombineerde aanslag opgelegd aan de belastingplichtigen. In 2013 zijn 23.738 aanslagen opgelegd (in 2012: 23.187). Die aanslagen kunnen worden voldaan in 2 termijnen, maar als de belastingplichtige een automatische incasso heeft afgegeven aan de gemeente, dan vindt de betaling in maximaal 8 termijnen plaats. Wanneer de aanslag lager dan € 100 en hoger dan € 2.500 is, dient deze in één termijn te worden voldaan. Voor het variabele deel van de afvalstoffenheffing (Diftar) worden per kwartaal ca. 17.500 nota’s verzonden. Die nota’s moeten binnen een maand worden voldaan. Tevens worden er nog afzonderlijke aanslagen opgelegd voor de forensenbelasting en voor het grootverbruik van de rioolrechten. Indien niet tijdig wordt betaald ontvangen de belastingschuldigen een maand na de laatste vervaldatum van de aanslag een aanmaning inclusief de daaraan verbonden kosten. In 2013 zijn 4.029 aanmaningen verzonden. Wordt dan nog niet betaald, dan wordt een dwangbevel uitgevaardigd dat door de belastingdeurwaarder wordt betekend. Ook hieraan zijn voor de belastingschuldige kosten verbonden. In 2013 zijn 2.039 dwangbevelen uitgevaardigd. Aantal aangemaakte aanmaningen Aantal aangemaakte dwangbevelen Aantal dwangbevelen die na betekening opnieuw ter invordering naar deurwaarder zijn verstuurd Openstaande vorderingen belastingen ultimo Openstaande posten belastingen per jaar ultimo 2013 4.029 2.039 2012 5.025 2.574 2011 5.598 2.372 2010 3.941 2.625 2009 5.763 2.424 238 530 393 562 426 780.476 759.711 727.431 653.712 739.273 4.892 4.826 5.509 4.902 5.158 81 Eén van de manieren om de efficiency van de invordering te verbeteren, is het aanbieden van de mogelijkheid van automatische incasso. Nadeel is, dat min of meer regelmatig sprake is van “mislukte” incasso's, die dan aan de belastingplichtige moeten worden terugbetaald. Zoals eerder is aangegeven, is er onderzoek geweest naar de mogelijkheid van outsourcing van het dwanginvorderingstraject en de verwachte positieve effecten daarvan op zowel de kosten als de invorderingsscore. Als resultaat van dit onderzoek, is de invordering bij de groep debiteuren “Niet Uitkering Gerechtigden” uitbesteed. Kwijtschelding Aan personen die de belastingen op grond van de geldende normen niet of slechts met grote moeite kunnen voldoen wordt kwijtschelding verleend. De kwijtscheldingsnorm die de gemeente hanteert is 100% van de bijstandsnorm. In 2013 werd een bedrag van € 439.573 aan kwijtschelding besteed. 82 3.0. Jaarrekening 83 84 1. Balans en toelichting 85 86 GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Algemeen De jaarrekening 2013 is samengesteld met inachtneming van de verslaggevingeisen zoals opgenomen in het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Financiële verordeningen ex artikel 212, 213 en 213a Gemeentewet In de Gemeentewet zijn in de artikelen 212, 213 en 213a voorschriften opgenomen voor de invulling van de kaderstellende en controlerende rol van de raad, de rol van de controlerend accountant en de controle vanuit het college van Burgemeester en Wethouders op de doelmatigheid en doeltreffendheid. Vereisten voor de invulling van deze rollen zijn opgenomen in wet- en regelgeving (bijvoorbeeld het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten) en in door de raad zelf vast te stellen verordeningen ex artikel 212, 213 en 213a. De meest recente financiële verordeningen dateren van 2008 en zijn als gevolg van gewijzigde werkwijzen en regelgeving in 2012 vernieuwd. Door de gemeenteraad zijn op 6 februari 2012 de navolgende nieuwe verordeningen vastgesteld: -Financiële verordening Heerenveen 2012 (artikel 212 Gemeentewet) -Controle verordening Heerenveen 2012 (artikel 213 Gemeentewet) -Verordening onderzoeken doelmatigheid en doeltreffendheid Heerenveen 2012 (artikel 213a Gemeentewet) Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover deze op de balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Stelselwijziging 1 Investeringen maatschappelijk nut In de Themarekening 2011 heeft een afwaardering plaats gevonden van de boekwaarden op de diverse complexen in het grondbedrijf met een omvang van € 79,5 miljoen. Daarbij is aangegeven, dat in de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2012 aan u zal worden voorgesteld op welke wijze deze afwaarderingen budgettair vanaf 2012 verwerkt kon worden in de Themabegroting 2013. Wij hebben u destijds voorgesteld om hiervoor met ingang van 2012 een stelselwijziging in onze financiële huishouding door te voeren. Het voorstel impliceerde, dat in het verleden gedane investeringen in de openbare ruimte (met een eenmalige dekking in de vorm van een gedeelte van de (voorziene) grondopbrengsten)) met ingang van 2012 alsnog zullen worden geactiveerd. Echter op 26 april 2013 is een notitie van de commissie BBV uitgebracht die nadere voorwaarden stelt aan de verwerking van de voorgestelde stelselwijziging met betrekking de activering van reeds gemaakte kosten voor investeringen met maatschappelijk nut. De voorgenomen activering bleek niet te voldoen aan alle voorwaarden volgens deze notitie. Gezien de aard en timing van deze nadere voorwaarden bleek het niet mogelijk om in de jaarrekening 2012 alsnog op rechtmatige wijze de gewenste activering door te voeren. Besloten is om de activering niet in de jaarrekening 2012 te verwerken, maar in 2013 de voorgenomen activering nogmaals te beoordelen. 87 In deze jaarrekening is een stelselwijziging doorgevoerd waar de gemeenteraad op 9 december 2013 een besluit over heeft genomen. Het besluit houdt in dat de in het verleden gedane investeringen in de openbare ruimte alsnog geactiveerd worden. Als gevolg van gewijzigde (programmatische) omstandigheden en inzichten is duidelijk dat deze investeringen in de openbare ruimte niet (volledig) door een gedeelte van de grondopbrengsten kan worden gedekt. Deze investeringen worden daarmee gedekt door algemene dekkingsmiddelen. Investeringen die direct samenhangen met de noodzakelijke kostenposten in de betreffende grondexploitaties blijven gedekt worden door grondopbrengsten. Ook voor de toekomst betekent dit dat investeringen in de openbare ruimte en met algemeen nut op dezelfde wijze worden verwerkt. Het betreft hier kosten waar in de actieve grondexploitaties op voorhand reeds rekening mee is gehouden. Als gevolg van deze stelselwijziging wordt in 2013 totaal € 2,732 miljoen aan reeds gemaakte kosten voor investeringen met maatschappelijk nut geactiveerd. Hier heeft € 1,682 miljoen betrekking op infrastructuur en € 1,050 miljoen op civieltechnische kunstwerken. De hieruit voortvloeiende structurele kapitaallast bedraagt € 0,191 miljoen. Investeringen economisch nut Tevens is geconcludeerd dat het niet langer mogelijk is de kosten voor de eerste aanleg van riolering te dekken uit grondopbrengsten. Gelijk aan investeringen met maatschappelijk nut is gekozen de reeds gemaakte en toekomstige kosten, die drukken op de grondexploitatie en betrekking hebben op de eerste aanleg riolering, te activeren. Deze worden gedekt door algemene dekkingsmiddelen. Hierdoor is in 2013 € 6,066 miljoen aan eerste aanleg riolering alsnog geactiveerd en betreft de structurele kapitaallast € 0,330 miljoen. Stelselwijziging 2 Gelet op de verwachte ontwikkelingen ten aanzien van de grondexploitaties zijn in 2012 en 2013 een aantal parameters aangepast. Het betrof met name de verlaging van de kavelprijzen voor woningbouw als gevolg van de nog steeds dalende prijzen van woningen en daarnaast de bij de prognose achterblijvende woningproductie. Om de gevolgen hiervan voor de grondexploitaties op te vangen is besloten met ingang van 2013 toekomstige plankosten (met name kosten van interne uren), die betrekking hebben op zowel bedrijventerreinen als woningbouwlocaties, niet meer worden geactiveerd maar direct ten laste worden gebracht van de exploitatie (lees de Algemene Dienst). Inmiddels heeft 2013 uitgewezen dat uitsluitend de plankosten die gemaakt worden ten behoeve van woningbouwlocaties niet langer gedekt kunnen worden binnen deze exploitaties. De plankosten die betrekking hebben op industrieterreinen worden toegerekend aan de desbetreffende grondexploitaties. In deze jaarrekening is hiermee rekening gehouden. Aanpassing Balans In verband met de doorvoering van de stelselwijziging activering is de balans per 31 december 2012 op de volgende onderdelen gewijzigd: 31-12-2012 stelselwijziging Materiele vaste activa - Investeringen met een economisch nut - Overige investeringen met een economisch nut -Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut Eigen vermogen - Algemene reserve - Nog te bestemmen resultaat 2011 88 01-01-2013 79.801 6.402 6.066 2.732 85.867 9.134 17.289 -51.135 -42.337 51.135 -25.048 - Balans -Vaste activa T.a.v. de waardering en afschrijving vaste activa is in art. 6 van de financiële verorderingen het volgende opgenomen: 1. Geactiveerde kosten voor onderzoek en ontwikkeling voor een bepaald actief en het saldo van agio en disagio worden lineair in vijf jaar afgeschreven. 2. Kosten voor het afsluiten van geldleningen worden direct ten laste van de exploitatie gebracht. 3. De materiële vaste activa met economisch nut worden in principe lineair afgeschreven in maximaal: a. 40 jaar: nieuwbouw woonruimten, kantoren, schoolgebouwen en bedrijfsgebouwen;1 b. 40 jaar: rioleringen; c. 25 jaar: renovatie, restauratie, uitbreiding, verbouwing en aankoop woonruimten, kantoren, schoolgebouwen en bedrijfsgebouwen; d. 15 jaar: technische installaties in bedrijfsgebouwen, brandblusvoertuigen, ladderwagens, nieuwbouw, tijdelijke woonruimten en bedrijfsgebouwen (o.a. noodlokalen) e. 10 jaar: veiligheidsvoorzieningen bedrijfsgebouwen, telefooninstallaties, kantoormeubilair, schoolmeubilair, aanleg tijdelijke terreinwerken, zware vrachtwagens; f. 08 jaar: zware transportmiddelen (tractoren, sneeuwploegen, schaftwagens, maaimachines), aanhangwagens; g. 05 jaar: software en lichte transportmiddelen (bestelauto‟s); h. 04 jaar: automatiseringsapparatuur i. niet: gronden en terreinen. j. Afzonderlijk door de raad vast te stellen afschrijvingstermijnen voor unieke projecten niet vallend onder a t/m i. 4. Aankoop en vervaardiging van activa met een meerjarig maatschappelijk nut worden onder aftrek van bijdragen van derden ten laste van de exploitatie gebracht. Indien hiervan bij raadsbesluit wordt afgeweken, wordt het actief in principe lineair afgeschreven over de verwachte levensduur van het actief of een kortere door de raad aan te geven tijdsduur. 5. Activa met een verkrijgingsprijs van minder dan € 5.000 worden niet geactiveerd, uitgezonderd gronden en terreinen. Met het afschrijven op vaste activa wordt gestart, zodra in enig jaar sprake is van een boekwaarde of in het jaar van ingebruikname. Artikel 59 BBV beschrijft het onderscheid tussen investeringen met uitsluitend maatschappelijk nut in de openbare ruimte en investeringen met een (beperkt) economisch nut. Investeringen die op enigerlei wijze kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten zijn investeringen met economisch nut. De vraag of de investering geheel kan worden terugverdiend is niet relevant voor de classificatie. Krachtens artikel 63, lid 1 BBV dienen alle activa te worden gewaardeerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Bijdragen van derden die in directe relatie staan met een actief kunnen op de waardering daarvan in mindering worden gebracht (artikel 62, lid 2 BBV). -Vlottende activa De als “onderhanden werken” opgenomen bouwgronden , in exploitatie en nog niet in exploitatie, zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs, dan wel lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen/verkrijgingsprijs en kosten van bouw- en woonrijpmaken), alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. 1 In het IHP wordt het gemeentelijk beleid gecontinueerd voor wat betreft de onderwijsgebouwen van ná 1 januari 1997. Hiervoor geldt een afschrijvingstermijn van 40 jaar. Onderwijsgebouwen van vóór 1 januari 1997 worden afgeschreven in 60 jaar. Hiervoor geldt dat groot onderhoud wordt gepleegd na 40 jaar ten laste van de voorziening groot onderhoud. 89 Winsten uit de grondexploitatie worden slechts genomen indien en voorzover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden en nog te maken kosten volledig worden afgedekt . Zolang daarvan geen sprake is worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingskosten in mindering gebracht. Eventueel te verwachten verliezen op complexen zijn in mindering gebracht op de boekwaarde of is een voorziening voor verlies getroffen. De overige gronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, dan wel lagere marktwaarde/agrarische waarde. Er wordt geen rente en kosten bijgeschreven op de boekwaarde van deze voorraden. Eventueel te verwachten verliezen op complexen zijn in mindering gebracht op de boekwaarde of is een voorziening voor verlies getroffen. De overige grond- en hulpstoffen (magazijnvoorraden) worden gewaardeerd tegen inkoopprijs. Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is hierop een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt statisch bepaald op basis van de geschatte inbaarheid. Liquide middelen en overlopende activa worden tegen nominale waarde opgenomen. -Vaste passiva Het eigen vermogen bestaat uit de algemene reserve, de bestemmingsreserves en het saldo van de rekening van baten en lasten over 2013. Conform de verslaggevingsvoorschriften wordt het saldo van de rekening van baten en lasten separaat in de balans verantwoord. Reserves worden gevormd en bestemd overeenkomstig de door de raad genomen raadsbesluiten. Voorzieningen worden gevormd conform het BBV en gewaardeerd tegen de nominale waarde, contante waarde of op basis van de beste schatting. Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De aflossingen die binnen een jaar vervallen, worden in de toelichting apart vermeld evenals de daarmee gepaard gaande rentelast in het betreffende jaar. -Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. -Gewaarborgde geldleningen Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten de balanstelling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen. 90 91 Balans per 31 dec. 2013 (bedragen x € 1.000 ACTIVA 1 jan 13 31 dec 13 Vaste activa Immateriële vaste activa 195 - Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio - Kosten van onderzoek en ontw ikkeling 181 0 0 195 181 Materiële vaste activa 95.044 91.668 - Investeringen met een economisch nut - gronden uitgegeven in erfpacht - overige investeringen met een economisch nut -Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut 43 43 85.867 81.196 9.134 10.430 33.960 Financiële vaste activa 29.320 - Kapitaalverstrekkingen aan: 3.591 0 11.939 11.520 - Overige langlopende leningen u/g 359 319 - Overige uitzettingen rentetyp. looptijd > 1 jr. 102 102 17.969 17.379 - openbare lichamen art. 1, ond. a, Wet FIDO - deelnemingen - Bijdragen aan activa in eigendom van derden Totaal vaste activa 129.199 121.170 58.586 50.867 Vlottende activa Voorraden 7.940 -Overige gronden 5.455 - Overige grond- en hulpstoffen 4 4 - Bouw grond nog niet in exploitatie 0 2.627 50.641 42.781 - Bouw grond in exploitatie 20.470 Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar 5.881 - Vorderingen op openbare lichamen - Rekening-courantverhoudingen met niet financiële instellingen - Overige vorderingen 24.908 10.254 1.352 1.394 13.237 13.259 291 Liquide middelen - Kassaldi - Bank- en girosaldo Overlopende activa Totaal vlottende activa Totaal activa 92 211 15 12 276 199 5.834 1.209 85.181 77.194 214.380 198.364 (bedragen x € 1.000 PASSIVA 1 jan 13 31 dec 13 Vaste passiva Eigen vermogen -6.689 - Algemene reserve -9.182 -25.048 -15.262 607 71 - Bestemmingsreserves - Voor egalisatie van tarieven 17.752 - Overige bestemmingsreserves 6.009 -294 - Nog te bestemmen resultaat 2012 979 - Nog te bestemmen resultaat 2013 15.093 Voorzieningen - Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's - Onderhoudsegalisatievoorzieningen 17.069 3.593 6.122 11.500 10.947 177.951 Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer 164.649 - Onderhandse leningen van: - binnenlandse banken en overige financiële instellingen - binnenlandse bedrijven - overige binnenlandse sectoren 155.951 142.649 0 0 22.000 22.000 Totaal vaste passiva 186.061 173.515 14.132 15.303 Vlottende passiva Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar - Kasgeldleningen 3.000 0 - Bank- en girosaldi 5.199 10.549 - Overige schulden 5.933 4.755 14.188 Overlopende passiva -Vooruitontvangen bedragen -Nog te betalen bedragen 9.545 1.674 1.323 12.514 8.223 28.320 24.850 Totaal passiva 214.380 198.364 Gewaarborgde geldleningen Overige garantstellingen 21.367 300.949 17.495 301.564 Totaal vlottende passiva 93 Toelichting op de balans Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) schrijft voor dat een aantal onderdelen uit de balans moet worden toegelicht. Deze toelichting treft u hieronder aan. VASTE ACTIVA -Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa hebben in z‟n algemeenheid betrekking op kosten samenhangende met het sluiten van geldleningen en kosten voor onderzoek en ontwikkeling van een bepaald actief. De in 2013 verantwoorde kosten hebben betrekking op de projecten “Digitalisering Documenten en Processen”, “Eén in Dienstverlening” en “Haalbaarheidsonderzoek MFA De Akkers”. Boekw aarde Vermeerderingen Verminderingen Afschrijvingen 1 jan. 2013 Kst.verbond.geldl.saldo agio en disagio 2013 2013 2013 Boekw aarde 31 dec. 2013 0 0 Kosten van onderzoek en ontw . 194.772 144.557 Totaal 194.772 144.557 0 158.000 181.329 158.000 181.329 -Materiële vaste activa De in de balans gepresenteerde materiële vaste activa bestaan naast „reguliere‟ materiële vaste activa ook uit erfpachtgronden. De totale waarde van de erfpachtgronden bedraagt per 31 december 2013 € 42.525. Op grond van de verslaggevingvoorschriften dienen de (overige) materiële vaste activa te worden verbijzonderd naar materiële vaste activa met een economisch nut en materiële vaste activa met een maatschappelijk nut. Een economisch nut kenmerkt zich door het feit dat een investering bijdraagt tot het verkrijgen van middelen, dan wel verhandelbaar is. Alle investeringen die niet aan deze omschrijving voldoen, zijn investeringen met een maatschappelijk nut. Voor de wijze van afschrijven wordt verwezen naar de waarderingsgrondslagen. Investeringen materiële vaste activa Boekwaarde Investeringen en Afschrijvingen 1 jan. 2013 desinvesteringen 2013 Afwaardering Bijdragen Boekwaarde derden 31 dec. 2013 Economisch nut Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa 3.107.933 135.220 60.555.187 16.256.601 1.615.060 3.055.145 1.142.146 -7.007 42.813 824.660 385.126 -749.721 -436.847 254.290 1.136 11.405 2.945.514 555.839 242.480 684.237 457.143 0 0 0 0 0 0 0 0 75.647 11.436 0 0 0 3.099.790 166.628 58.358.686 16.074.452 622.859 1.934.060 939.292 85.867.291 313.313 4.897.754 0 87.083 81.195.767 751 8.807.530 325.887 0 1.741.316 0 751 417.014 27.574 0 0 0 0 0 0 0 10.131.831 298.313 9.134.167 1.741.316 445.339 0 0 10.430.144 95.001.458 2.054.629 5.343.092 0 87.083 91.625.912 Maatschappelijk nut Gronden en terreinen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Machines, apparaten en installaties Totaal 94 -Financiële vaste activa Boekw aarde Mutaties Aflossing Afschrijving Boekw aarde 1 jan. 2013 2013 2013 2013 31 dec. 2013 Kap.verstr. Openbare lichamen cf. art. 1, ond a, Wet FIDO -Bedrijvenpark A7 3.591.240 -3.591.240 0 Kap.verstr.Deelnemingen - Thialf - Gemeentelijk Sportcentrum - Sportstad Heerenveen 0 0 18.000 18.000 11.142.084 -465.500 10.676.584 - IJshockeyhal Thialf Heerenveen 18.000 18.000 - Particip.maatsch.it Hearrenfean 18.000 18.000 - Afvalsturing Friesland 54.454 54.454 - Bank Nederl. Gemeenten (BNG) 127.864 127.864 - Kapitaalverstr.Participatiemij 209.000 - Kredietbank Nederland 226.890 226.890 - Fryslân Miljeu 124.578 124.578 46.475 255.475 Overige langlopende leningen - Voetbalclub Heerenveense boys - Hypothecaire geldl.ambtenaren 4.538 4.538 0 354.560 35.260 319.300 Overige uitz.lpt.>1 jr. - Obligaties St. Samenw erk 26.774 26.774 - Effecten grootboek nationale schuld 75.000 75.000 Bijdr.aan act.eigend. Derden - Gemeentelijk sportcentrum 8.578.519 121.614 8.456.905 - Uitbreiding Bornego College 1.871.833 64.904 1.806.929 - Nieuw bouw SBO 5.279.635 151.559 5.128.076 - Nieuw bouw Bornego College - Sportcomplex Nieuw ehorne Totaal 290.800 1.948.513 -190.846 33.960.282 -4.201.111 39.798 9.200 281.600 52.125 1.705.542 399.402 29.319.972 Kapitaalverstrekkingen openbare lichamen De kapitaalverstrekking aan het Bedrijvenpark A7 is eind 2013 overgedragen aan gemeente De Friese Meren. In verband met de afwaardering gronden bedrijvenpark A7 is er een voorziening getroffen van € 1.400.000, welke is opgenomen bij de vaste passiva. Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen In verband met een mogelijk risico van oninbaarheid is ten behoeve van deze balanspost een voorziening getroffen van € 1.500.000 i.v.m. Thialf. Op grond van de verslaggevingsvoorschriften wordt deze voorziening ten behoeve van de presentatie in de balans in mindering gebracht op het desbetreffende activum. Dezelfde situatie doet zich voor bij de deelneming in Sportstad, hier is een voorziening voor getroffen van € 1.223.416. Verder heeft de Gemeente Heerenveen een deelneming in IBF BV/CV. In het verleden hebben wij het ingebrachte kapitaal reeds afgeboekt. Gezien de economische vooruitzichten handhaven we dit. Bijdrage aan activa in eigendom van derden De oorspronkelijke bijdrage in het gemeentelijke sportcentrum bedroeg € 9.215.000. Deze bijdrage wordt in 40 jaar annuïtair afgeschreven. De uitbreiding/nieuwbouw van het Bornego College, nieuwbouw SBO en Sportcomplex Nieuwehorne zijn ondergebracht bij financiële activa-bijdrage aan activa in eigendom van derden, omdat de gemeente geen eigenaar is van de betreffende gebouwen, maar alleen een geldelijke bijdrage beschikbaar gesteld heeft voor de realisering van de uitbreiding/nieuwbouw. Naast gedane investeringen (€ 351.000) is er in 2013 voor het Sportcomplex Nieuwehorne een bijdrage ontvangen van het grondbedrijf (€ 542.000). 95 VLOTTENDE ACTIVA -Voorraden Boekwaarde Herschikking Gewijzigde Investe- Opbreng- Voorziening 1-1 2013 boekwaarde ringen sten Bouwgrond in exploitatie Bouwgrond nog niet in exploitatie Overige gronden Overige grond- en hulpstoffen 50.641 7.941 4 -2.549 2.786 -237 - 48.092 2.786 7.704 4 4.410 614 586 7.658 401 2.314 -2.300 -360 - -2.063 -371 -522 42.781 2.628 5.454 4 58.586 - 58.586 5.610 10.373 -2.660 -2.956 50.867 Overzicht grondexploitaties Complex Bouwgrond in exploitatie 1000 Tjalleberd - De Eide 1001 Skoatterwâld 1002 Heerenveen Oost Stadiongebied 1003 Stationsgebied 1008 De Kavels 1009 Heidemeer 1013 Jubbega Zuid 1016 IBF II 1017 De Fjilden Nieuwehorne 1021 Fedde Schurerplein 1023 Amelandlaan 1026 Tellegebied Nog niet in exploitatie genomen gronden 1012 Schoterlandseweg 34 1014 Terrein Hepkema 1015 Heerenveen Noord-Oost 1025 Schoollocaties Jubbega 1031 Gedempte Molenwijk II 1033 Voormalige Sfinx locatie boekw. investe- opbreng1-jan ringen sten voor- resultaat ziening (x € 1.000,-) boekw. Waarde geraamd 31-dec x € 1,-/m² resultaat 2.179 30.177 3.122 140 -563 751 -43 9.452 3.410 -577 13 31 137 1.395 155 5 -5 27 -2 847 713 1.081 11 48 9 376 75 4 7.103 18 5 31 37 -2.300 - -2.300 -13 250 - 2.307 28.896 3.202 132 -322 777 -45 3.196 4.105 499 -8 42 ncw *1 -481 2.296 -676 3 -1.255 -23 -152 -383 -90 -303 -313 48.092 4.412 7.658 -2.300 -2.063 42.781 -1.377 61 187 2.479 142 -86 3 2 8 88 289 226 - 400 - -360 - -11 -360 - 63 183 2.567 432 -621 3 2.786 613 401 -360 -371 2.627 1 4,68 146,84 20,67 65,14 nvt 2,27 Overige gronden 1004 1005 1006 1007 1010 1011 1019 1022 Centrum Heerenveen Klaverblad Noord-Oost Leeuwarderstraatweg Klaverblad Noord Strategische gronden Terrein Smit aan Breedpad De Kompanije Meander-Wolvegaasterweg 83 4.427 73 425 230 4 944 1 3 190 3 17 24 35 - 17 107 979 - - 14 -84 -3 -17 -24 -4 -1 83 4.427 73 425 230 - nvt*2 3,11 3,25 3,25 3,25 1024 1029 1030 1032 1034 Het Meer 2 Landelijk wonen Tjalleberd Molenplein Oude Veenscheiding Falkena binnen 218 1.159 127 15 - 9 57 103 8 137 1.212 - - -10 -3 -230 -24 -137 217 - nvt*3 7.706 586 2.315 - -523 5.455 Overige grond en hulpstoffen totaal (x € 1.000) Resultaat Boekwaarde 31-12 4 58.588 4 5.611 10.374 -2.660 -2.957 *1 Netto contante waarde negatief betekent een te verwachten toekomstige winst. *2 Betreft een verhuurd bedrijfsgebouw. *3 Betreft een woning. 96 50.867 Herschikking In de raadsvergadering van 7 november 2013 is de „nota Grondbeleid‟ vastgesteld. In deze nota is een splitsing aangebracht in Bouwgrond in exploitatie (BIE), Niet In Exploitatie Genomen Gronden (NIEGG) en Overige gronden. In de Rekening van 2012 waren alle gronden gerubriceerd onder Bouwgrond in exploitatie en Overige gronden. In de kolom „herschikking‟ in de bovenstaande tabel staan de diverse verschuivingen tussen de soorten gronden als gevolg van de „nota Grondbeleid‟. Bouwgrond in exploitatie De boekwaarden van de diverse complexen zijn het afgelopen jaar met ruim € 5,3 miljoen gedaald, met name door de verkopen binnen IBF voor bijna € 7,1 miljoen. Als gevolg van achterblijvende verkoop van woningbouwkavels binnen Skoatterwâld is voor dit complex een voorziening getroffen van € 2,3 miljoen. Het complex de Kavels kende al langere tijd een negatieve boekwaarde. Een verantwoord deel van deze boekwaarde is als tussentijdse winst (€ 250.000) genomen. Op basis van de herberekening van de diverse complexen per 31-12-2013 wordt op basis van netto contante waarde berekening een positief resultaat verwacht van ruim € 8,6 miljoen (Inclusief € 7,3 miljoen voor IBF 1). De te behalen resultaten zijn afhankelijk van economische factoren die zijn geraamd met de kennis van heden. Onzekerheden Zoals blijkt uit het bovenstaande overzicht bedraagt de boekwaarde van de complexen die in ontwikkeling zijn € 42,8 miljoen per 31 december 2013. Rekening houdend met de nog te maken kosten en de te verwachten opbrengsten kunnen de diverse complexen op termijn worden afgesloten met een voordelig resultaat. Hierbij wordt echter de kanttekening geplaatst dat het behalen van dit resultaat voor een belangrijk deel afhankelijk is van economische factoren. Indien het „economische tij tegen zit‟, kan dit enerzijds leiden tot een stijging van de nog te maken kosten en anderzijds tot een stagnatie van de verkopen en/of lagere verkoopopbrengsten. Een stagnatie in de verkopen leidt in het algemeen tot een drukkend effect op de winstgevendheid van de complexen. Bouwgrond nog niet in exploitatie Binnen deze complexen zijn er geen bijzondere ontwikkelingen met uitzondering van Gedempte Molenwijk II. Voor dit complex is een voorziening voor verlies getroffen van € 360.000. Overige gronden De boekwaarde van de gronden zijn gedaald met € 2,25 miljoen, met name vanwege de verkoop van de gronden van Landelijk wonen Tjalleberd (€ 1,2 miljoen) en de financiële afrekening van De Kompanije (€ 0,9 miljoen). De boekwaarde van het Molenplein inclusief de kosten 2013, totaal € 230.000, is als verlies genomen en afgewaardeerd naar nihil. Met het niet doorgaan van de parkeergarage Molenplein vervalt ook de verkoop van de grond ten behoeve van deze garage. Voor een toelichting per complex word verwezen naar Paragraaf 2.6 Grondbeleid. 97 -Uitzettingen korter dan één jaar 1-1-2013 Openbare lichamen Rek.courant niet-financ.instellingen Overige vorderingen Voorziening voor oninbaarheid 31-12-2013 5.881.266 1.352.346 13.311.444 10.254.111 1.394.249 13.313.081 20.545.055 24.961.442 74.742 53.917 20.470.313 24.907.525 Vorderingen op openbare lichamen Binnen de post vorderingen „openbare lichamen‟ is onder andere de vordering op het BTW-Compensatiefonds opgenomen (het hiermee gepaard gaande bedrag bedraagt voor het verantwoordingsjaar 2013 € 4,3 miljoen (2012: € 4,4 miljoen). Overige vorderingen Er is sprake van algemene vorderingen (circa € 2,6 miljoen) en vorderingen belastingen ( € 3,8 miljoen). De inbaarheid van de uitstaande vorderingen op uitkeringsgerechtigden is beoordeeld en is nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van 2012 (€ 1,2 miljoen). -Liquide middelen De gemeente maakt gebruik van een pakket voor geïntegreerde dienstverlening voor het betalingsverkeer en kredietoperaties van de NV Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). Per 31 december 2013 bedroeg het rekening-courantsaldo op de hoofdrekening bij de BNG € 10.588.430 negatief (2012: € 5.221.872 negatief), opgenomen onder de vlottende passiva (netto vlottende schulden). -Overlopende activa: Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen 01-01-2013 31-12-2013 5.834.365 50.000 1.158.596 5.834.365 1.208.596 De post „nog te ontvangen bedragen‟ wordt in 2013 conform voorgaande jaren grotendeels gevormd door het bedrag aan te ontvangen BTW. 98 PASSIVA VASTE PASSIVA -Eigen vermogen Verloopoverzicht Stand Toevoeging 01-01-2013 Onttrekking Stand 31-12-2013 0 1.347.185 0 -16.608.854 Algemene reserves 9.417.448 5.993.381 1.878.126 -42.337.000 26.249.146 9.417.448 6.499.196 1.878.126 521.000 -Overige bestemmingsreserves 606.914 17.751.812 1.423.942 535.644 13.167.031 71.270 6.008.723 Totaal reserves -6.689.319 29.526.088 32.018.445 -9.181.676 -Algemene reserve geblokkeerd -Algemene reserve niet-geblokkeerd -Algemene bedrijfsreserve exploitatie gronden -Algemene reserve 1.853.000 Bestemmingsreserves -Egalisatie van tarieven Algemeen In de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 zijn voorstellen geformuleerd voor het herstel van het negatieve eigen vermogen als gevolg van de voorgenomen activeringen van de boekwaarden op diverse complexen in het grondbedrijf (€ 51,1 miljoen). De effectuering van de voorstellen voor het herstel van het eigen vermogen uit genoemde nota heeft plaats gevonden in de Themarekening 2013. Het herstel bestaat voornamelijk uit het opheffen van een aantal (algemene) reserves en het doorvoeren van een stelwijziging (toerekenen van kosten van bestedingen in de openbare ruimte van het grondbedrijf aan de exploitatie). In 2013 zijn de bestaande algemene reserves samengevoegd en is er één nieuwe algemene reserve gevormd, waarop de afwaarderingen van het grondbedrijf in mindering is gebracht (per 31 december 2013 bedraagt het saldo € 16,6 miljoen negatief). Algemene reserves Algemene reserve geblokkeerd In de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 is besloten om deze reserve op te heffen en over te hevelen naar de nieuw gevormde algemene reserve (€ 9,4 miljoen). Algemene reserve niet geblokkeerd De doelstelling van de algemene reserve niet-geblokkeerd is gelegen in het vormen van een buffer voor het opvangen van risico‟s waarvoor geen bestemmingsreserve of voorziening is gevormd. In de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 is besloten om een bedrag van € 3,6 miljoen over te hevelen naar de nieuw gevormde algemene reserve. Per 31 december 2013 resteert een bedrag in deze reserve van € 1,3 miljoen voor het afwikkelen van geraamde verplichtingen gedurende de jaren 2014 t/m 2016. De buffer is dus gevormd om eventuele tegenvallers in de reguliere exploitatie van de algemene dienst op te vangen. Algemene bedrijfsreserve exploitatie gronden De doelstelling van de algemene bedrijfsreserve exploitatie gronden is het vormen van een buffer voor het opvangen van risico‟s van grondexploitaties. In de Verantwoordingsen Perspectiefnota 2013 is besloten om deze reserve op te heffen en over te hevelen naar de nieuw gevormde algemene reserve (bijna € 1,9 miljoen). Algemene reserve (nieuw) Per 1 januari 2013 is er een nieuwe algemene reserve gevormd waarop het eerdergenoemde bedrag ad € 51,1 miljoen ten laste is gebracht. In de raadsvergadering van 9 december 2013 is een stelselwijziging met betrekking tot het grondbedrijf 99 doorgevoerd en is de balans per 1 januari 2013 gecorrigeerd (€ 8,8 miljoen). Het vorenstaande betekent dat per 1 januari 2013 de nieuw gevormde algemene reserve een stand heeft van € 42,2 miljoen negatief. Als gevolg van de besluitvorming uit de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013, Bestuursrapportage 2013 en Verzamelbesluit 2013-1 bedraagt de stand van de reserve per 31 december 2013 € 16,6 miljoen negatief. Bestemmingsreserves Bestemmingsreserves zijn reserves waaraan door de Raad een bepaalde bestemming is gegeven. Egalisatie van tarieven Dit betreft de egalisatie van de tarieven van de afvalstoffenheffing. Overige bestemmingsreserves De terugloop van de omvang van de bestemmingsreserves heeft een relatie met het herstel van het eigen vermogen (opheffen reserve kapitaallasten afromen reserve betaald parkeren e.a.). Voor een nadere specificatie van het verloop van de reserves en een toelichting op het doel per reserve wordt verwezen naar bijlage 2 (overzicht reserves en voorzieningen). -Nog te bestemmen resultaat Het resultaat van de jaarrekening 2013 bedraagt € 978.980 positief. Specificatie resultaat: Resultaat exploitatie 2013 Resultaat grondbedrijf 2013 3.084.639 -2.105.659 978.980 -Voorzieningen Voorz.voor verpl.,verliezen en risico's Boekw aarde Toevoeging Onttrekking Boekw aarde 1 jan. 2013 2013 2013 31 dec. 2013 3.592.600 3.025.663 496.277 6.121.987 Onderhoudsegalisatievoorzieningen 11.500.171 530.357 1.083.938 10.946.590 Totaal 15.092.772 3.556.020 1.580.215 17.068.577 Verplichtingen, verliezen en risico’s Het verloop van deze voorzieningen is als volgt: Stand 01-01-2013 Bedrijvenpark A7 2012 Bedrijvenpark A7 2013 Risico Caparis Risico precario Gevolgen wet APPA WAO-fonds Afwikkeling projecten Milenniumactiviteiten Faciliteiten raad 3.592.600 1.300.000 100.000 -136.836 962.000 610.225 -20.908 -282.744 -7.500 5.150 2.529.387 Stand 31-12- 2013 6.121.987 In verband met de afwaardering gronden bedrijvenpark A7 is er in 2012 een voorziening getroffen van € 1.300.000. Conform de voorschriften in het BBV was deze voorziening in 100 2012 in mindering gebracht op de kapitaalverstrekking aan het Bedrijvenpark A7, opgenomen bij de financiële vaste activa. Omdat eind 2013 deze kapitaalverstrekking is overgedragen aan gemeente De Friese Meren is de voorziening in 2013 opgenomen bij de vaste passiva. Onderhoudsvoorzieningen Het verloop van de onderhoudsvoorzieningen van de gemeente luidt: Stand 01-01-2013 Voorziening sportvelden Maatschappelijke accommodaties Onderhoud onderwijsgebouwen Groot onderhoud MFA Us Kubus Groot onderhoud MFA De Barte Rioleringen Inventaris gemeentehuis 11.500.171 37.063 270.500 -81.132 40.000 22.952 -879.869 36.905 -553.581 10.946.590 Stand 31-12- 2013 Voor een nadere specificatie van het verloop van de voorzieningen en de doelstelling per voorziening wordt verwezen naar bijlage 2 (overzicht reserves en voorzieningen). -Vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar Verstrekker Banken Provincie Fryslân Hoofdsom Saldo per 01-01-2013 Afgesloten 2013 Aflossing 2013 Saldo per 31-12-2013 237.236.088 22.000.000 155.951.313 22.000.000 0 0 13.302.253 142.649.060 5.727.082 0 22.000.000 380.600 259.236.088 177.951.313 0 13.302.253 164.649.060 6.107.682 In 2013 zijn er geen nieuwe geldleningen aangegaan, de rentelast bedraagt € 6.107.682. Voor een nadere specificatie wordt verwezen naar de staat van langlopende schulden in het bijlagenboek (bijlage 4, staat model E). 101 Rente 2013 VLOTTENDE PASSIVA -Netto-vlottende schulden 1-1-2013 Kasgeldleningen Bank-en girosaldi Overige schulden 31-12-2013 3.000.000 5.198.909 5.932.790 10.548.697 4.754.753 14.131.700 15.303.450 -Overlopende passiva 1-1-2013 Toevoeging Onttrekking Vrijval 31-12-2013 Nog te betalen bedragen Uitkeringslasten Soza BTW fiscus Overlopende rente Nog te betalen Overig Vooruitontvangen bedragen Rijksbijdragen kinderopvang Rijksbijdrage Participatiebudget Rijksbijdr. invest. stedel. vernieuw. Actieplan Jeugdwerkloosheid Overig 199.413 6.174.016 3.409.900 2.729.687 733 10.000 613.690 875.827 60.558 114.288 14.188.112 47.668.826 7.904.2403.121.092 2.605.542 94.952.305 47.210.752 3.971.5763.409.900 3.197.224 94.888.411 657.488 2.241.352 3.121.092 2.138.006 64.628 1.093 1.032.132 76.051 10.000 95.634 1.211.836 114.288 29.185 519.149 666.938 60.558 76.051 141.552.803 146.166.469 29.185 9.545.261 Vooruitontvangen bedragen Niet bestede middelen van uitkeringen van Europese en Nederlandse overheidslichamen met een specifiek bestedingsdoel moeten ingaande 2008 worden verantwoord onder de 'overlopende passiva'. Dit laatste is geregeld in artikel 49 van het BBV. 102 NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN -Gewaarborgde geldleningen Van de door de gemeente per ultimo december 2013 gewaarborgde geldleningen kan - onder verwijzingen naar de bijlage F1 bij de gemeenterekening - het volgende overzicht worden gegeven: 1-1-2013 31-12-2013 Woningbouw div.instellingen Serviceflat Oranjewoud Stichting Meriant Div. verenigingen, instellingen 19.156.682 411.887 1.387.158 411.114 15.638.071 315.611 1.152.463 388.425 Totaal 21.366.840 17.494.570 WSW Instellingen op het gebied van zorg- en sociale woningbouw hebben de mogelijkheid leningen aan te trekken via het Waarborgfonds sociale woningbouw (WSW). Hiervoor geldt een achtervangregeling waarvoor ook de gemeente Heerenveen risicodragend is. De omvang van de door Heerenveen gegarandeerde geldleningen bedraagt per 31 december 2013 € 268.099.000. NHG Voor particuliere woningen geldt de Nationale Hypotheek Garantie van de Stichting waarborgfonds eigen woningen (NHG). Indien het waarborgfonds niet toereikend is om de financiële risico‟s op te vangen kan de gemeente Heerenveen voor 50% aangesproken worden het tekort aan te vullen. Dit geldt voor leningen die voor 1 januari 2011 zijn afgesloten. De omvang van de door Heerenveen gegarandeerde geldleningen bedraagt naar schatting per 31 december 2013 € 32.850.000. Sportstad Heerenveen BV In 2003 is door de aandeelhouders (gemeente Heerenveen en Sc Heerenveen Vastgoed BV) een vermogensinstandhoudingsverklaring ondertekend. Dit betekent dat, indien het garantievermogen van Sportstad Heerenveen BV niet meer toereikend is, de aandeelhouders het verschil op verzoek van de bank (BNG) moeten aanvullen. Het garantievermogen is opgebouwd uit het aandelenvermogen, de reserves en de achtergestelde leningen. -Overig De gemeente Heerenveen kent de volgende belangrijke financiële verplichtingen waaraan de gemeente de komende jaren is gebonden: Langlopende verplichtingen roerend goed Bedrijf: Ricoh Type: levering op basis van huur van kopieerapparatuur en bijbehorende dienstverlening Apparaten: 20 stuks Termijn: aanvang in fasen vanaf 01-12-2009 Waarde: € 60.000,Procedure: in fasen Bedrijf: Pecoma Business Technology B.V. Type: levering van ICT voorzieningen met bijbehorende diensten en onderhoud op het gebied van ICT voorzieningen Termijn: aanvang 30-07-2010 – einde 30-07-2015. Optie tot verlenging met 12 maanden tot tweemaal toe. Waarde: circa € 80.000 op jaarbasis Procedure: Europese aanbestedingsprocedure 103 Bedrijf: Douwe Egberts Coffee Systems Nederland b.v. Type: leveren van diensten op het gebied van Drankenautomaten + ingrediënten Termijn: 6 jaar (aanvang 01-10-2010 - einde 30-09-2016) Werkstate 6 jaar (aanvang 01-01-2011 – einde 31-12-2016) Waarde: circa € 60.000,- op jaarbasis Automaten op basis van koop Automaatkosten jaarlijks servicepakket: Locatie Gemeentehuis (9 stuks) € 4.413,40 Locatie Werkstate (4 stuks) € 1.760,80 Locatie Gemeentewerf (1 stuk) € 440,20 Optie per 2013: Locatie Brandweer (2 stuks) € 880,40 Procedure: aanbestedingsprocedure Bedrijf: Canon Nederland N.V. Type: levering op basis van huur Hoogvolumemachines Repro-apparatuur Termijn: 36 maanden (vanaf februari 2013) Waarde: circa € 47.000,- op jaarbasis Automaten op basis van huur Procedure: aanbestedingsprocedure enkelvoudig onderhands GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM Er hebben zich geen gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan die impact hebben op het vermogen per 31 december 2013 of het resultaat over begrotingsjaar 2013. 104 2. Overzicht lasten en baten + toelichting 105 106 02. Overzicht lasten en baten (met toelichting) Rekeningresultaat 2013 Er is sprake van een positief saldo op de thema’s van € 979.000. In deze Themarekening zijn voorstellen geformuleerd voor bestemming van het genoemde resultaat 2013. Resultaat thema’s Onderstaand zijn de verschillen cijfermatig op hoofdlijnen weergegeven. De verschillen worden nader toegelicht op de thema’s. omschrijving begroting ná wijziging themarekening Resultaat voor bestemming Toevoeging/ontrekking reserves Resultaat ná bestemming bedrijfsvoering bestuurszaken algemene uitgaven en inkomsten algemene uitkering gemeentefonds beleid Sociale Werkvoorziening betaald parkeren openbare ruimte posthuis theater bijstandsverlening wmo milieuvergunningen en handhaving ruimtelijke planvorming projecten grondbedrijf overige mutaties verschil thema's totaal 1 2 3 4 5 6 x 1000 x 1000 x 1000 x 1000 x 1000 x 1000 x 1.000 26.860 -72 -12.707 -12.947 -28 -1.106 0 32.043 -430 -13.340 -14.489 -193 -5.104 -1.513 5.183 -358 -633 -1.542 -165 -3.998 -1.513 -1.871 721 408 1.203 305 1.726 2.492 3.312 363 -225 -339 140 -2.272 979 0 538 538 144 144 755 755 1.513 1.513 359 359 -70 -70 -115 -115 -257 -257 -265 -265 178 178 113 113 -126 -126 -2.106 -2.106 362 4 -40 5 27 -40 318 3.312 363 -225 -339 140 -2.272 979 Product “grondbedrijf” In de Themarekening 2013 is sprake van een extra verlies van € 2,957 miljoen en betreft in 2013 te vormen verliesvoorzieningen op de navolgende complexen: - Skoatterwâld € 2.300.000 -/- Gedempte Molenwijk € 360.000 -/- Molenplein € 230.000 -/- Falkena Binnen € 137.000 -/- Klaverblad Noord-oost € 84.000 -/- Overige € 96.000 -/Totaal € 3.207.000 -/- Winstneming De Kavels Totaal € 250.000 +/+ € 2.957.000 -/- Daarnaast is door incidentele meevallers in de bedrijfsvoering (plankosten) en afwikkeling van met name de Kompanije sprake van incidentele voordelen, oplopend naar € 0,85 miljoen. Per saldo is er sprake van een nadeel op de projecten grondbedrijf van € 2,1 miljoen (€ 2,957 miljoen -/- € 0,85 miljoen). Begrotingsrechtmatigheid Als blijkt dat de gerealiseerde lasten hoger zijn dan de, ook na begrotingswijziging geraamde lasten op de geautoriseerde thema’s, is sprake van onrechtmatige uitgaven (begrotingsonrechtmatigheid), omdat de overschrijding strijd kan opleveren met het budgetrecht. Volgens 107 het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) dienen deze overschrijdingen herkenbaar in de jaarrekening te worden opgenomen. In 2013 is er op de totale lasten per thema, met uitzondering van Thema 2 Heerenveen werkt weliswaar in principe op de navolgende thema’s sprake van “begrotingsonrechtmatigheid”. Onderstaand worden de oorzaken toegelicht en wordt geadviseerd om de overschrijdingen bij de vaststelling van de Themarekening 2013 te autoriseren, waarmee de overschrijdingen alsnog als rechtmatig worden aangemerkt. omschrijving Thema 3 Heerenveen kiest voor leefbaarheid Thema 4 Heerenveen bevordert Thema 5 Heerenveen stimuleert duurzaamheid Thema 6 Heerenveen ontwikkelt Totaal overschrijdingen saldo x 1.000 -101 -76 -200 -959 -1.336 Toelichting Thema 3 De overschrijdingen in Thema 3 worden veroorzaakt door de producten betaald parkeren, beheer openbare ruimte en sportaccommodaties en worden (deels) gecompenseerd door hogere baten. Thema 4 De overschrijdingen in Thema 4 worden met name veroorzaakt door het Posthuis Theater (o.a. correctie verantwoording subsidies) en het gemeentelijk minimabeleid (openeinde regeling). Thema 5 De overschrijding wordt voornamelijk veroorzaakt door het product afvalinzameling (hogere kosten verwerking afval). Thema 6 De overschrijdingen hebben betrekking op de projecten van het grondbedrijf, als gevolg van het vormen van verliesvoorzieningen. Alle overschrijdingen hebben plaatsgevonden binnen het door de gemeenteraad geaccordeerde beleid. Voorgesteld wordt om bij de vaststelling van de Themarekening 2013 de genoemde overschrijdingen te autoriseren. Voor een nadere toelichting op de overschrijdingen (> € 100.000) wordt verwezen naar de desbetreffende thema’s. Algemene toelichting Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) De WNT verplicht het openbaar maken van de (hoogte van de) inkomens van de secretaris en de griffier van de gemeente. In het hiernavolgende staatje zijn de wettelijk vereiste gegevens vermeld. Ook moeten uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband worden vermeld. Dit kwam in 2013 niet voor. Bezoldigingsgegevens Naam F. Perdok W.J.M.A. Jansen functie Gemeentesecretaris Raadsgriffier (gewezen) topfunctionaris (ja/nee) Ja Ja met dienstbetrekking (ja/nee) Ja Ja belastbare voorzieningen vaste en ten behoeve variabele van beloningen onkostenbetaalbaar op beloning vergoedingen termijn 105083 708 16464 67334 56 11395 duur van het dienstverband Totale in het jaar bezoldiging (in dagen) 122255 365 78785 365 Toelichting bij het samenstellen van de WNT verantwoording Bij de samenstelling van de in deze paragraaf opgenomen verantwoording uit hoofde vande WNT zijn de Beleidsregels toepassing WNT d.d. 27 februari 2014, inclusief de wijziging van 12 maart 2014, van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties als uitgangspunt gehanteerd. Gemeente Heerenveen herkent de door de Minister van BZK in zijn kamerbrief d.d. 12 maart 2014 onderkende uitvoeringsproblemen met betrekking tot externe niet-topfunctionarissen, en heeft deze categorie in lijn met de door de minister voorgestelde gedragslijn niet in de WNT verantwoording betrokken. 108 omvang van het dienstverband in het jaar (fte) 1 0,87 Themarekeningtotaal 2013 Wat heeft het gekost? (bedragen x € 1.000) Begroting 2013 39.790 Begroting na wijzigingen 2013 47.418 Rekening 2013 46.284 THEMA 2 Werkt 11.901 12.920 12.901 19 THEMA 3 Kiest voor Leefbaarheid 17.543 15.654 15.755 -101 THEMA 4 Bevordert Meedoen en Ondersteunt 30.153 31.970 32.046 -76 8.669 9.138 9.338 -200 Lasten THEMA 1 Bestuurt en Organiseert THEMA 5 Stimuleert Duurzaamheid THEMA 6 Ontwikkelt Totaal Lasten Baten THEMA 1 Bestuurt en Organiseert THEMA 2 Werkt THEMA 3 Kiest voor Leefbaarheid THEMA 4 Bevordert Meedoen en Ondersteunt THEMA 5 Stimuleert Duurzaamheid THEMA 6 Ontwikkelt Totaal Baten 14.992 18.290 19.249 -959 123.047 135.390 135.572 -183 Begroting 2013 70.622 Begroting na wijzigingen 2013 75.649 Rekening 2013 78.327 Verschil Begroting Rekening 2013 2.678 11.877 12.122 12.471 349 2.459 2.752 2.414 -337 15.544 17.818 17.557 -261 8.701 8.990 9.145 155 13.640 15.288 14.144 -1.144 122.843 132.619 134.059 1.440 -204 -2.771 -1.513 1.258 Begroting 2013 1.318 Begroting na wijzigingen 2013 28.309 Rekening 2013 28.809 Verschil Begroting Rekening 2013 -500 Saldo voor bestemming Lasten THEMA 1 Bestuurt en Organiseert Verschil Begroting Rekening 2013 1.134 THEMA 2 Werkt THEMA 3 Kiest voor Leefbaarheid 0 0 0 0 345 375 250 125 THEMA 4 Bevordert Meedoen en Ondersteunt 2 2 2 0 THEMA 5 Stimuleert Duurzaamheid 0 32 57 -25 THEMA 6 Ontwikkelt Totaal Lasten Baten THEMA 1 Bestuurt en Organiseert THEMA 2 Werkt THEMA 3 Kiest voor Leefbaarheid THEMA 4 Bevordert Meedoen en Ondersteunt THEMA 5 Stimuleert Duurzaamheid THEMA 6 Ontwikkelt Totaal Baten Saldo na bestemming 408 408 408 0 2.073 29.126 29.526 -400 Begroting na wijzigingen 2013 906 26.938 Rekening 2013 26.938 Begroting 2013 0 726 Verschil Begroting Rekening 2013 0 721 -5 88 27 570 658 945 1.207 1.205 -2 0 152 362 209 400 2.303 2.134 -169 2.278 31.897 32.018 121 0 0 979 979 109 TOTALEN THEMAREKENING 2013 UITGAVEN PER THEMA lasten x € 1.000 979 19.657 Heerenveen bestuurt en organiseert 9.395 75.094 Heerenveen werkt Heerenveen kiest voor leefbaarheid Heerenveen bevordert meedoen en ondersteunt 32.048 Heerenveen stimuleert duurzaamheid Heerenveen ontwikkelt Saldo jaarrekening 2013 16.005 12.901 Totaal uitgaven 2013; € 166.079 TOTALE INKOMSTEN baten x € 1.000 980 Algemene uitkering gemeentefonds 14.604 44.840 7.090 Overige inkomensoverdrachten Rijk Gemeentelijke belastingen en rechten Tarieven dienstverlening 32.436 Projectsubsidies en reserves Overige inkomsten Beleggingen (rente-opbrengsten) 27.143 Overige verrekeningen 24.766 14.220 Totaal inkomsten 2013; € 166.079 Bron: IV3; rekening 2013 110 Algemene dekkingsmiddelen Lokale belastingheffingen De gemeente Heerenveen kent met name de volgende niet bestedingsgebonden gemeentelijke heffingen: omschrijving ozb eigenaren woningen ozb eigenaren niet woningen ozb gebruikers niet woningen precarioheffing hondenbelasting forensenbelasting toeristenbelasting Totaal product belastingen belastingen belastingen belastingen belastingen belastingen belastingen raming begroting realisatie ná wijziging begrotingsjaar 5.251.000 5.184.517 2.888.000 2.916.573 1.976.000 2.029.652 2.574.000 2.607.832 218.000 211.356 19.413 21.369 41.677 44.875 12.968.090 13.016.174 afwijking -66.483 28.573 53.652 33.832 -6.644 1.956 3.198 48.084 Algemene uitkering De verantwoorde algemene uitkering is gebaseerd op de ten tijde van het opstellen van de jaarrekening 2013 bekende informatie, zijnde de decembercirculaire 2013. Uit het gemeentefonds ontvangt Heerenveen in 2013 een totaalbedrag van bijna € 45 miljoen. In totaliteit is de algemene uitkering circa € 1,5 miljoen hoger dan geraamd in 2013. Hiervan heeft bijna € 1,2 miljoen betrekking op 2013 en ruim € 0,3 miljoen op 2011. Onvoorziene uitgaven In 2013 is geen beroep gedaan op dit product. Dit betekent het geraamd bedrag van bijna € 36.000 vrij valt in de Themarekening 2013. Beleggingen Op dit product worden de navolgende opbrengsten verantwoord: Rente (w.o.Bedrijvenpark A-7) € 252.000 Bank Nederlandse Gemeenten, dividend € 84.000 Diverse obligaties € 4.000 Totaal € 340.000 Kapitaallasten Het totale voordeel op kapitaallasten bedraagt € 2,3 miljoen. Ten opzichte van de ramingen zijn er rentevoordelen (€ 1,5 miljoen) behaald en door het later in uitvoering nemen van projecten zijn er op rekeningsbasis lagere afschrijvingen (€ 0,8 miljoen). Het voordeel is grotendeels via begrotingswijzigingen (€ 1,9 miljoen) in 2013 reeds verwerkt (behandeling Themabegroting 2013, Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 en Bestuursrapportage 2013). In de Themarekening is nog sprake van verwerking van een voordeel van € 400.000. Reserves en voorzieningen Algemeen Heerenveen beschikt per 31 december 2013 over circa € 10 miljoen aan reserves en voorzieningen. Onderstaand zijn beknopt de standen van de reserves en voorzieningen weergegeven. 111 Standen reserves/voorzieningen stand 1-1-2013 storting onttrekking stand 31-12-2013 x 1.000 x 1.000 x 1.000 x 1.000 Algemene reserves algemene reserve geblokkeerd algemene reserve niet geblokkeerd algemene reserve exploitatie gronden algemene reserve (nieuw) Totaal algemene reserves 9.417 5.993 1.878 -42.337 -25.049 26.249 28.102 9.417 6.499 1.878 521 18.315 0 1.347 0 -16.609 -15.262 71 6.009 6.080 1.853 Bestemmingsreserves egalisatiereserves overige reserves Totaal bestemmingsreserves 607 17.752 18.359 1.424 1.424 536 13.167 13.703 Voorzieningen verplichtingen, verlies, risico's onderhoudsegalisatievoorzieningen Totaal voorzieningen 7.150 11.500 18.650 2.191 530 2.721 496 1.084 1.580 8.845 10.946 19.791 Totaal reserves en voorzieningen 11.960 32.247 33.598 10.609 Opmerking De algemene reserve niet geblokkeerd bevat voor de komende jaren nog een aantal verplichtingen en blijft om die reden voorlopig nog in stand. Het niet meer benodigde saldo is in 2013 overgeheveld naar de nieuwe (negatieve) algemene reserve. Voorstel bestemming resultaat 2013 Overheveling budgetten van 2013 naar 2014 In 2013 zijn om uitlopende redenen budgetten in de exploitatie niet of niet geheel besteed, maar is het vervallen van de beschikbare middelen niet realistisch of anderszins niet gewenst. Op grond van de geldende criteria en passend bij een goed budgetbeheer gaat het om een bedrag van € 401.000. Voor een overzicht en een toelichting per onderdeel wordt verwezen naar bijlage 9. Bezuiniging sober werkgeverschap Over de te realiseren bezuinigingen 2014 op het “sober werkgeverschap” moet nog overleg plaats vinden met het Georganiseerd Overleg en de Ondernemingsraad. Om die reden kunnen de ingeboekte bezuinigingen voor het jaar 2014 vooralsnog niet worden gerealiseerd. Omdat er in 2013 op de bedrijfsvoering sprake is van aanzienlijke voordelen (o.a. op opleidingen e.a.) wordt voorgesteld om € 240.000 hiervan aan te wenden voor dekking van de voorgenomen bezuinigingen op het sober werkgeverschap in 2014. Algemene reserve Voorgesteld wordt om het restant van het resultaat 2013, zijnde € 338.000 te voegen aan de (negatieve) algemene reserve. Daarmee daalt deze reserve van circa € 16,6 miljoen negatief per 31 december 2013 naar circa € 16,3 miljoen negatief. Investeringskredieten De lopende investeringskredieten zijn overgeheveld van 2013 naar 2014. Het betreft investeringen, waarvoor in 2013 of voorgaande jaren kredieten door u beschikbaar zijn gesteld, doch de realisatie heeft nog niet plaatsgevonden dan wel is nog niet afgerond. Bij de overheveling geldt de algemene regel dat twee jaar na datum van het raadsbesluit het krediet automatisch wordt afgesloten, tenzij gemotiveerd is dat verlenging van de termijn noodzakelijk is. 112 Bijlagen 113 114 Bijlage 1 Accountantsverklaring 115 116 Bijlage 2 Overzicht reserves en voorzieningen 117 118 STAAT VAN RESERVES REKENING 2013 x € 1.000 Thema Reserve 1 60700 1 60705 1 60710 1 60750 5 61500 6 62470 2 62480 4 62500 3 62535 5 62540 1 62570 3 62575 4 62596 3 62597 3 62598 3 62599 4 62625 5 62630 1 62655 1 62710 1 62790 1 62795 1 62805 1 62810 Totaal reserves Omschrijving Algemene Reserve geblokkeerd Algemene reserve niet geblokkeerd Algemene bedrijfsreserve exploitatie gronden Algemene reserve Afvalstoffenheffing Projecten uit eigen middelen Ontw.lokale eco. Ontwikkeling Sociaal Cultureel werk Aengwirden Betaald parkeren Oud papier Dienstreserve Regie en Realisatie Wijkvoorzieningen Reserve Centrum Jeugd en Gezin Reserve Kompanije Reserve Baggeren Functionaliteits en Duurzaamheidsfonds Wet werk en bijstand inkomensdeel Smuk en Sunich, duurzaam wonen in Heerenveen Dienstreserve Publiekszaken en Veiligheid Facilitaire diensten en middelen Reserve kapitaallasten Frictiekosten concern Reserve IT-agenda Reserve BGT Stand 1-1-13 Storting Onttrekking Stand 31-12-13 9.417 0 9.417 0 5.993 1.853 6.499 1.347 1.878 0 1.878 0 -42.337 26.249 521 -16.609 607 0 536 71 4.222 648 3.469 1.400 27 0 0 27 46 2 0 48 3.388 0 3.388 0 0 32 10 22 452 452 0 347 347 0 173 173 0 1.129 568 561 450 285 165 30 30 0 60 369 368 1 162 95 67 156 156 0 52 30 0 83 3.355 3.355 0 3.280 608 480 3.407 64 24 20 68 50 50 0 100 -6.689 29.526 32.018 -9.182 STAAT VAN VOORZIENINGEN REKENING 2013 x € 1.000 Thema Voorziening Omschrijving 6 68460 Participatie Thialf 6 68480 Voorziening deelneming SSH BV 1 68500 Groot onderhoud gemeentehuis 3 68520 Voorziening sportvelden 3 68525 Maatschappelijke accommodaties 3 68540 Onderhoud onderwijsgebouwen 3 68575 Onderhoud walbeschoeiingen 1 68589 Groot onderhoud MFA Us Kubus 1 68590 Groot onderhoud MFA De Barte De Knipe 6 68595 Voorziening bedrijvenpark A7 5 68597 Rioleringen 2 68598 Risico Caparis 1 68660 Voorziening risico precario 1 68710 Gevolgen wet APPA 1 68750 WAO-fonds 1 68760 Inventaris gemeentehuis 1 68790 Afwikkeling projecten 1 68795 Faciliteiten Raad 1 68796 Millenniumactiviteiten Totaal voorzieningen Stand 1-1-13 Storting Onttrekking Stand 31-12-13 1.500 1.500 758 466 1.223 257 257 350 160 123 387 189 271 459 2.512 81 2.431 60 60 85 40 125 198 23 221 1.300 100 1.400 7.814 880 6.934 159 137 22 1.443 962 2.405 952 610 1.563 287 47 67 266 96 37 133 649 2 285 366 26 5 31 16 8 9 18.651 2.722 1.580 19.792 Verloop reserves 2013 Verloop voorzieningen 2013 0 20.000 -1.000 19.800 -2.000 19.600 -3.000 19.400 -4.000 19.200 Voorzieningen 19.000 -5.000 Reserves -6.000 18.800 -7.000 18.600 -8.000 18.400 -9.000 18.200 -10.000 18.000 1 januari 1 januari 31 december 119 31 december TOTALEN THEMAREKENING 2013 TOTAAL RESERVES PER THEMA x € 1.000 160 49 Heerenveen bestuurt en organiseert 1.400 27 786 Heerenveen werkt Heerenveen kiest voor leefbaarheid Heerenveen bevordert meedoen en ondersteunt Heerenveen stimuleert duurzaamheid -11.604 Heerenveen ontwikkelt Stand per 31 december 2013 -/- € 9.182 TOTAAL VOORZIENINGEN PER THEMA x € 1.000 Heerenveen bestuurt en organiseert Heerenveen werkt 4.123 5.375 Heerenveen kiest voor leefbaarheid Heerenveen bevordert meedoen en ondersteunt 22 6.934 Heerenveen stimuleert duurzaamheid 3.337 Heerenveen ontwikkelt 0 Stand per 31 december 2013 € 19.792 Bron: IV3; rekening 2013 120 Nadere toelichting doel reserves en voorzieningen Algemene reserves Algemene reserve geblokkeerd Het genereren van renteopbrengsten ten einde een bijdrage te leveren tot het sluitend maken van de begroting/rekening. De algemene reserve geblokkeerd is conform besluit Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 opgeheven. Algemene reserve niet-geblokkeerd, algemeen Het vormen van een buffer voor het opvangen van risico’s waarvoor geen bestemmingsreserve of voorziening is gevormd en het dekken van grote noodzakelijke uitgaven (nieuw beleid). Algemene bedrijfsreserve Grondbedrijf Buffer voor algemene risico’s voortvloeiende uit de grondexploitatie. De algemene bedrijfsreserve Grondbedrijf is conform Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 opgeheven. Algemene reserve Het vormen van een buffer voor het opvangen van risico’s waarvoor geen bestemmingsreserves of voorziening is gevormd en het dekken van grote noodzakelijke uitgaven (nieuw beleid). Bestemmingsreserves, egalisatie tarieven Afvalstoffenheffing Egalisatie van de tarieven afvalstoffenheffing. Overige Bestemmingsreserves Projecten uit eigen middelen Door de dienst Visie en Regie worden diverse projecten uitgevoerd die niet op de staat van investeringen terechtkomen omdat deze uit eenmalige middelen worden gefinancierd en of met subsidies en bijdragen van derden. Nog niet bestede gemeentelijke middelen per ultimo van het boekjaar van gemeentelijke projecten worden ten gunste van deze reserve gebracht en in volgende boekjaar weer beschikbaar gesteld voor de betreffende projecten. Ontw. Lokale eco.ontwikkeling In 2009 is Stichting Debuut opgeheven. Dit batig saldo is overgegaan naar de gemeente met als voorwaarde dat het wordt besteed aan een doel dat overeenstemt met (één van) de oorspronkelijke doelstellingen van de stichting. Deze doelstellingen zijn gericht op het stimuleren van het ondernemerschap, dan wel het versterken van het lokaal economische klimaat in de gemeente Heerenveen. RSP Bereikbaarheidspakket Kosten voor projecten in het kader van het RSP Bereikbaarheidspakket. Sociaal Cultureel werk Aengwirden Het bevorderen van de sociale cohesie in de dorpen van de voormalige gemeente Aengwirden Betaald parkeren Het opbouwen van een buffer voor het onrendabele gedeelte van de huidige en toekomstig te realiseren parkeervoorzieningen. Oud papier Dekking voor het verhoogde subsidiebedrag voor oud papier. Dienstreserve V&R De dienstreserve V&R is conform besluit Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 opgeheven. Wijkvoorzieningen Het parkeren van gelden met de bestemming om binnen de wijken en dorpen voorzieningen aan te leggen 121 Reserve centrum Jeugd en Gezin Het reserveren van gelden voor het kunnen oprichten van een centrum voor jeugd en gezin. Reserve Kompanije Het jaarlijks doteren van een bedrag t.b.v. de exploitatie van de algemene Reserve Baggeren Het reserveren van gelden voor het financieren van toekomstige baggerprojecten. Reserve Functionaliteits en Duurzaamheidsfonds De reserve is bij de vaststelling door de gemeenteraad van het “Toekomstperspectief Huisvesting Basisonderwijs gemeente Heerenveen” ingesteld en is bedoeld voor schoolgebouwen waarvoor op korte termijn geen grote ingrepen in de huisvesting hoeven plaats te vinden, maar die wel nog wel een flink aantal jaren op een verantwoord technisch en functioneel niveau moeten worden gehouden. Daarbij gaat het om kleinschalige functionele aanpassingen en het oplossen van knelpunten op het gebied van binnenklimaat en energiezuinigheid. Voor een periode van 10 jaar (t/m 2021) wordt de reserve jaarlijks met € 30.000 gevoed. Bij de beschikbaarstelling van gelden Reserve WWB inkomensdeel Egalisatie van kosten ten opzichte van de ontvangen rijksmiddelen Smûk & Sunich, duurzaam wonen in Heerenveen Bevorderen energetische verbetering bestaande woningbouw (koop en huur) met minimaal 0,75 Energie-Index Dienstreserve P&V De dienstreserve P&V is conform besluit Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 opgeheven. Facilitaire Diensten en middelen Egalisatie van kosten van facilitaire diensten en middelen, die voor de bedrijfsvoering in de organisatie noodzakelijk zijn. Reserve kapitaallasten Afwikkeling investeringen met eenmalige dekking (reserves). In verband met de nieuwe voorschriften (BBV) mogen reserves niet meer in mindering worden gebracht op investeringen. Afwikkeling van investeringen met eenmalige dekking vindt plaats via deze reserve. Frictiekosten concern Het vormen van een buffer voor het opvangen van frictiekosten met betrekking tot personeelskosten Dienstreserve O&O De dienstreserve O&O is conform besluit Verantwoordings- en Perspectiefnota 2013 opgeheven. Reserve IT-agenda Doorontwikkeling van geautomatiseerde informatievoorziening te kunnen financiëren Reserve BGT De kosten die gepaard gaan met de realisatie en implementatie van de Basisregistratie Grootschalige Topografie te dekken Voorzieningen, verplichtingen, verlies en risico’s Participatie Thialf Afdekking van de deelneming in Thialf Voorziening Deelneming SSH BV Afdekking van de deelneming in Sportstad Heerenveen BV 122 Onderhoud walbeschoeiingen Het creëren van een voorziening teneinde de toekomstige investering met betrekking tot het onderhoud van walbeschoeiingen te bekostigen Voorziening Bedrijvenpark A7 Afdekking van de deelneming in de gemeenschappelijke regeling Bedrijvenparken A7 Risico Caparis Afdekken van de financiële risico’s die voortvloeien uit de verbonden partijen Caparis NV/GR SW Fryslân. Risico Precario Het opvangen van een eventuele verplichting tot terugbetaling van opgelegde precariobelasting Gevolgen Wet APPA Het opvangen van de gevolgen van de wijziging van de Wet APPA. WGA-fonds Ter dekking van de kosten van WGA-uitkeringen voor arbeidsongeschikte werknemers in de zin van de WGA die voor onze eigen rekening komen. Participatiefonds kwijtscheldingafvalstoffenheffing Continueren kwijtschelding afvalstoffenheffing (agv afschaffing zalmsnip) Afwikkeling projecten Afwikkeling investeringen met eenmalige dekking (reserves) of externe middelen. In verband met de nieuwe voorschriften (BBV) kan er niet sprake zijn van negatieve boekwaarden. Afwikkeling vindt plaats t.l.v. deze voorziening Faciliteiten raad Egalisatie van kosten voor faciliteiten voor de Raad Millenniumactiviteiten Uitvoeren van het raadsbesluit over Millenniumactiviteiten Onderhoudsegalisatievoorzieningen Groot onderhoud gemeentehuis Egalisatie van onderhoudskosten gebouw Voorzieningen sportvelden Egalisatie van onderhoudskosten natuur- en kunstgrasvelden, inclusief atletiekbaan. Maatschappelijke accommodaties Egalisatie van de onderhoudskosten van de maatschappelijke accommodatie. Onderhoud onderwijsgebouwen Egalisatie van kosten voor groot onderhoud aan de schoolgebouwen. Groot onderhoud MFA Us Kubus Egalisatie van kosten voor het toekomstige groot onderhoud MFA Us Kubus Groot onderhoud MFA De Barte De Knipe Egalisatie van kosten voor het toekomstige groot onderhoud MFA De Barte Rioleringen Egalisatie ten behoeve van de (investeringen in de) riolering, conform het watertakenplan. Inventaris gemeentehuis Egalisatie van kosten van de inrichting. 123 124 Bijlage 3 Projecten grondbedrijf 125 126 Toelichting projecten Binnen de gegeven kaders van het nieuw geformuleerde grondbeleid, heeft de gemeenteraad op 7 november 2013 voor de belangrijkste grondposities een concrete en richtinggevende uitwerking geformuleerd en vastgesteld. In deze uitwerking worden zowel inhoudelijke als procesgerichte acties benoemd. Hieronder is het besluit integraal overgenomen. KNO/IBF De forse grondposities op het gebied van bedrijventerreinen hebben enerzijds geleid tot afwaardering, maar hebben anderzijds ook geleid tot een voordelige concurrentiepositie toen onverwachts en niet gepland een sterke impuls ontstond in de agri-nutri business. Juist de bereikbaarheid van Heerenveen, de aanwezige grondposities en de bereidheid tot het snel en flexibel inspelen op wensen hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan de komst van de zuivelfabrieken. Inmiddels zien we ook de gevolgen daarvan in de aanleverende sfeer en is het perspectief van het IBF in korte tijd weer volkomen gekanteld. Een actuele herijking van het IBF laat zien dat, als gevolg van de jongste ontwikkelingen en de daarmee gepaard gaande versnelling in parallelle (potentiële) vestigingen, nu al wordt inverdiend op de eerdere afwaardering. De verwachting is dat deze lijn zich voortzet. Tegelijkertijd zien we rond KNO voorzichtige ontwikkelingen in de acquisitiesfeer. Daarnaast geven de jongste ontwikkelingen aanleiding nog eens goed naar het IBF aanbod te kijken. Het (vrije) aanbod is redelijk versnipperd. Bijgaande uitgifte kaarten illustreren het actuele beeld van verkochte en in optie gegeven kavels enerzijds en de beschikbaarheid van vrije kavels anderzijds. Een grotere acquisitie (zoals eerder bijvoorbeeld Danone) is al heel lastig te plaatsen. Op dit moment worden verkennende en oriënterende gesprekken gevoerd met mogelijke gegadigden, waarbij we tegen de capaciteitsgrenzen van het IBF aanlopen. In dat licht beschouwd is KNO inmiddels een logisch in te zetten (reserve)locatie voor eventueel opvolgende acquisities in Heerenveen rond de A7. Ook wat betreft het Energielandschap is er veel voor te zeggen de grondpositie KNO daar op termijn bij te betrekken. Daarbij is het Energielandschap primair een doel op een bovenliggend abstractieniveau en is de grondpositie zelf in fysieke zin daaraan volgend. Anders dan enkele jaren terug werd verwacht, kunnen we constateren dat de omgeving van de A7 buitengewone aantrekkingskracht heeft op het bedrijfsleven. Bovendien is de aanwezigheid van de locaties zelf een belangrijk aspect binnen de bovenprovinciale acquisitie- en concurrentiekracht. De huidige ontwikkelingen laten zien dat de effecten op de regionale economie en werkgelegenheid relatief groot zijn. Redenen om te zoeken naar behoud van deze concurrentiekracht en naar het versterken van de bestuurskracht van de gemeente en haar inwoners en bedrijven. Met de provincie worden verkennende gesprekken gevoerd gericht op een samenwerking rond de A7, waarbij inbreng van grondposities een perspectief kan bieden. Gelet op deze overwegingen slaat de balans uit naar het handhaven van de grondpositie van KNO. Afstoten in de huidige marktsituatie is contraproductief en de effecten op schuldenpositie wegen naar onze mening niet op tegen de verdienpotentie en maximaal benutten van de economische potentie van Heerenveen. Naar aanleiding van een recente acquisitie van een mogelijke nieuwe vestiging hebben wij een taxatie laten opstellen van de waarde van KNO in het geval de gemeente zou 127 besluiten bedrijvigheid toe te staan. De gronden zijn, in de huidige staat (dus niet bouwrijp) getaxeerd op een waarde van € 15,-/m2. Alleen in het geval een (geheel of gedeeltelijke) bestemmingswijziging tot bedrijventerrein op termijn zou worden uitgesloten, zou afstoten van de gronden op dit moment naar onze mening in de huidige situatie een logische keuze zijn. Wij kunnen en willen echter een dergelijke bestemmingwijziging, gelet op de actuele ontwikkelingen, voorlopig niet uitsluiten. Conclusie: Komende 4 jaren grondpositie handhaven. Gelijktijdig monitoren van de ontwikkelingen op het IBF en zoeken naar vormen van samenwerking met de provincie waarbij IBF en KNO in samenhang worden bekeken. Effecten: De schuldenpositie wordt niet verminderd. De huidige boekwaarde bedraagt € 4,4 miljoen en komt overeen met de actuele agrarische waarde. De netto rentelasten zijn (mede door het lage niveau van de boekwaarde na afwaardering) relatief beperkt gelet op de pachtopbrengsten. De rentelasten bedragen ca. € 120.000,-; de pachtopbrengsten bedragen ca. € 80.000,-. De economische potenties worden gehandhaafd. Skoatterwâld derde fase De derde fase van Skoatterwâld vormt de afronding van de wijk. De hoofdstructuur, met zijn aansprekende kwaliteiten, is en blijft een belangrijke en vruchtbare basis. De looptijd van de exploitatie is, gelet op de gewijzigde demografische omstandigheden (structureel en los van de huidige financiële crisis), verlengd tot ongeveer 2030. Dat betekent dat als het gaat om de uitbreidingsbehoefte van de kern Heerenveen, we naast de inbreidingslocaties, de focus leggen op Skoatterwâld. In termen van regie voeren is er geen noodzaak de gronden in eigen beheer te ontwikkelen. Daar staat tegenover dat afstoten van de gronden naar de markt niet realistisch is, gelet op de beperkte financieringsmogelijkheden van marktpartijen en de lange resterende looptijd. In deze situatie gronden afstoten zal gepaard gaan met een nog verdere afwaardering van de huidige boekwaarde van € 16,5 miljoen voor de derde fase. Toch is het van belang de te onderscheiden partners binnen de totale woningbouwketen actief en ook risicodragend te betrekken bij de ontwikkeling van de derde fase. Wij gaan er van uit dat de meest kansrijke richting is één waarbij projectgewijs (volumes van één tot twee jaren) samenwerking met onze ketenpartners wordt gezocht. Centraal daarbij staat: - Samen ontwikkelen - Samen risico‟s dragen - Vraaggericht - Flexibiliteit in product, doelgroep - Maatwerk Het inbrengen van marktpartijen in de ontwikkeling van de derde fase van Skoatterwâld brengt ondernemerschap binnen. Juist bij het risicodragend participeren, zal er een sterkere nadruk komen te liggen op meer resultaat gericht ontwikkelen. Daarmee wordt het risicoprofiel van de derde fase gunstig beïnvloed. Daarnaast zijn wij er op gericht te onderzoeken op welke wijze de woonconsument optimaal invloed kan uitoefenen op de te realiseren producten. Bijvoorbeeld partners selecteren op dat aspect, veel ontwikkelaars richten zich hier inmiddels ook sterk op. Maar naast ontwikkelaars ook optimale invloed door de particulier zelf, bijv. ronde 128 tafelgesprekken met potentiële kopers en ruimte maken om specifieke woonwensen te kunnen realiseren. Wij zijn inmiddels gestart met de verkenning van een samenwerking voor een eerste project in de derde fase van Skoatterwâld. Conclusie: Zoeken naar optimalisatiemogelijkheden staat naar onze mening centraal. Afstoten van gronden zien wij op dit moment niet als een effectieve maatregel. Hoewel de schuldenpositie wel zou worden verbeterd, verwachten wij dat marktpartijen alleen bereid zijn gronden over te nemen ver onder de huidige boekwaarde. Als belangrijkste instrument in de huidige situatie zien wij het inbrengen van ondernemerschap door middel van het aangaan van samenwerkingsverbanden, waarbij partners binnen de volkshuisvestingketen (zoals ontwikkelaars, beleggers, financiers, corporaties en bouwers), risicodragend participeren. Verdergaande vormen, waarbij (deel)projecten volledig risicodragend worden weggezet in de markt, worden inmiddels door ons parallel verkend. De mate waarin marktpartijen bereid zijn risico‟s te nemen, beïnvloedt de kans van slagen. Publiekrechtelijk is er voldoende grip om ontwikkelingen te realiseren. Effecten: De effecten zullen zichtbaar worden in de vorm van het beperken van het risicoprofiel (partners doen risicodragend mee) en het versnellen van woningbouw binnen de gegeven marktomstandigheden. Afhankelijk van de verkenning richting marktpartijen kan door afstoten van deelprojecten een gunstige invloed op onze schuldenpositie ontstaan. De huidige boekwaarde van de derde fase bedraagt € 16,5 miljoen. Niet alleen deze boekwaarde moet worden terugverdiend uit verkoop van bouwgrond. Ook de nog te maken kosten voor bouw- en woonrijpmaken in de derde fase moeten uit verkopen worden terugverdiend. Deze kosten zijn voor de derde fase geraamd op nominaal € 10,5 miljoen. Actieve en risicodragende (zie de betreffende modellen zoals beschreven in de nota Grondbeleid) vormen van samenwerking zal er toe leiden dat ook de risico‟s welke gepaard gaan met deze investeringen worden beperkt. Skoatterwâld eerste en tweede fase In lopende projecten wordt aangestuurd op meer flexibiliteit en kleinere deelprojecten. Voor een bouwstroom van enkele tientallen woningen wordt een alternatieve financiering verkend, waarbij vrije sector koop wordt omgeturnd in een product in de (beleggers)huur sfeer. Dit in een segment waar op dit moment vraag naar is. Indien nodig wordt de grondwaarde aangepast op de nieuwe producten (residuele benadering in relatie tot bouwkosten en haalbare huurniveaus). Voor de particuliere kavels is een voorstel ontwikkeld om voor 2014 een project in de markt te brengen met een verlaging van de grondprijzen (20%) in combinatie met meer flexibiliteit (bestemmingsplan), ruimere bebouwingsmogelijkheden en stimuleringsmaatregelen in de sfeer van duurzaamheid. Tevens wordt voorgesteld de prijsverlaging meer generiek toe te passen. Voor de grotere projecten binnen de tweede fase wordt een andere insteek voorgesteld. Het project “de eilanden” leent zich in de huidige marktsituatie niet voor ontwikkeling gelet op de specifieke kwaliteitsambities en de ruimtelijke context. Voorgesteld wordt dit project uit te stellen tot een moment dat de marktsituatie is verbeterd en een helderder profiel van doelgroepen zichtbaar wordt. Voor het project “Waterhof”, gelegen direct grenzend aan de parkeerlocatie van Sc. Heerenveen, ligt uitstel voor de hand gelet op de aanstaande discussie en visievorming rond de infrastructuur langs de A32. Qua planning biedt e.e.a. meer ruimte in te zetten op de derde fase (waarbij deels zonder hoge kosten een start kan worden gemaakt). 129 Conclusie: Sterker focussen en deels uitstellen van deelprojecten. Maximaal gebruik maken van alternatieve financiering (bijvoorbeeld beleggers) en vormen van anders ontwikkelen. Effecten: Beperken risicoprofiel en focus op haalbare projecten. Stadiongebied Doorontwikkeling van het stadiongebied zou naar onze mening gericht moeten zijn op het „afmaken‟ van het gebied, waarbij de centrale ligging en optimale bereikbaarheid kansen bieden voor toevoegen van nieuwe voorzieningen voor de stad en voor de sport. De komende jaren wordt fors geïnvesteerd in de infrastructuur rond de A32 (Investeringsagenda Heerenveen-Drachten – ca. € 30 miljoen). De ervaring leert dat dergelijke investeringen tot nieuwe perspectieven kunnen leiden op de ontwikkeling van de directe omgeving. Parallel aan de planning van de infrastructuur zal onze gemeente een Structuurvisie A32zone opstellen. Dat biedt kansen om, samen met partners en marktpartijen, nieuwe perspectieven te verkennen. Wij gaan er van uit dat in die fase er ruimte ontstaat voor nieuwe marktinvesteringen. Huidige marktcontacten hebben veelal betrekking op functies in de sfeer van bouwmarkten, grootschalige detailhandel etc. Functies waar beleidsmatig op dit moment geen ruimte voor is. Belangrijk is en blijft de relatie met het centrum. Gevolgen van het (eventueel) niet doorgaan van het project Molenplein zullen moeten worden verkend. Dit vraagstuk kan worden betrokken bij de visievorming in het kader van de A32-zone. De visie op het centrum zelf zal, vanwege terugloop van vraag naar detailhandelsoppervlak, sowieso moeten worden herijkt. De kantoormarkt biedt weinig tot geen perspectief en de voor de opgaven rond sport is de vraag in welke mate deze kansrijk zijn. Voor de Zuidplot wordt ingezet op het realiseren van “outdoor” sportfuncties. Dit betekent wel dat de eerdere afwaardering van de betreffende gronden daarmee definitief wordt. Zodra de betreffende planvorming in een verder gevorderd stadium verkeert komen wij met een definitief voorstel. Voor de Noordplot zal een mogelijk voor de toekomst meer omvangrijk vastgoedprogramma afgewacht moeten worden. De plot ten noorden van de noordtribune biedt qua schaal een overzichtelijke locatie waar wellicht op kortere termijn met derden een nadere verkenning kan worden gedaan. Het ligt voor de hand voor dit gebied samen met onze partners binnen Sportstad een markttender uit te schrijven op basis van een commercieel programma in de sfeer van leisure, horeca, sportdetailhandel en (optioneel supermarkten). Er lijkt voor deze plek voldoende masse te ontstaan voor een succesvolle ontwikkeling passend bij de kernkwaliteiten van Heerenveen. Een en ander betekent dat de noordplot voor langere tijd in de ijskast komt te liggen. Reden om te kijken naar kansen voor tijdelijke functies. Redenerend vanuit de wens onze schuldenpositie te verbeteren zou ook een keuze gemaakt kunnen worden de gronden van de noordplot af te stoten. Gelet op de gunstige ligging is er wellicht voldoende animo voor. Uit ervaring (acquisitiegesprekken en voorbijkomende initiatieven) weten we dat er interesse is mits we als gemeente partijen volledig de vrijheid geven en bereid zijn een breed pallet aan functies in te bestemmen. 130 Onder dergelijke condities zou de marktwaarde wellicht hoger getaxeerd kunnen worden dan de huidige boekwaarde. Wij zijn echter van mening dat een dergelijke flexibiliteit in de huidige marktsituatie tot forse verdringingseffecten leidt en meer schade toebrengt dan acceptabel is voor Heerenveen als totaal. Conclusie: Voortzetten van de eerder ingezette lijn: deels transitie naar buitensport, markttender. Gebied naast noordtribune en noordplot reserveren als strategische locatie mede met oog op investeringen infrastructuur en visievorming. Effecten: Bij de afwaardering in 2012 is rekening gehouden met het tot 2022 niet programmatisch invullen van de noordplot, met het transformeren van de zuidplot naar buitensport en met een kleinschaliger ontwikkeling naast de noordtribune van het stadion. De totale boekwaarde van het gebied bedraagt per 31-12-2012 € 3,1 miljoen. Heerenveen Noordoost Oorspronkelijk is hier woningbouw beoogd. Met de vraag vanuit Het Poortje is de visie voor dit gebied geactualiseerd, waarbij van een mix van wonen en afwijkende functies werd uitgegaan. Het Poortje is inmiddels buiten beeld en ontwikkeling van woningbouw ligt nu niet voor de hand vanwege concurrentie met andere locaties (o.a. Skoatterwâld). Het is een bijna typische stadsrand, voor meerdere functies geschikt, grenzend aan Heerenveen Noord en zeer goed bereikbaar. Sinds de aanleg van de A32 heeft zich een interessante groenstructuur / natuur ontwikkeld (natuurlijke vorm van waarderijp maken!). Dit gegeven zou weleens de basis kunnen zijn voor toekomstige ontwikkelkansen (functies in een ruime groene setting waarbij een minimum aan infrastructuur hoeft te worden aangelegd). Gebrek aan een vastomlijnde lange termijn visie en concrete ontwikkelkansen op korte termijn, maakt dat afstoten aan derden nu niet kansrijk is / lijkt. Gezien de ligging en directe relatie met de verkeersingrepen langs de A-32, zal het gebied mee gaan liften in de Structuurvisie A32-zone. Toekomstige mogelijkheden en ontwikkelstrategieën zullen dan nader verkend worden. Wijze van beheer nu, in relatie tot planologische mogelijkheden op termijn, is een aandachtspunt. Conclusie: Afstoten van de grondpositie is niet realistisch. Er is geen zicht op ontwikkeling waardoor de marktwaarde momenteel nihil is. Voorgesteld wordt om de grondpositie te handhaven en ontwikkelingen voorlopig te blokkeren ten gunste van het Stadiongebied, tenzij zich kansen voordoen die niet concurrerend werken en gebruik maken van de specifieke kwaliteiten van het gebied. Effecten: De huidige boekwaarde bedraagt € 2,5 miljoen. Het terug verdienen is afhankelijk van toekomstige ontwikkelingen. In de exploitatie is uitgegaan van een commercieel programma te ontwikkelen na 2022. Nieuwehorne In mei 2009 besloot de gemeenteraad om in Nieuwehorne een plan voor 100 woningen te gaan ontwikkelen op de voormalige locatie van de sportaccommodatie van SV Udiros. De bestemmingsplanprocedure voor het plan De Fjilden wordt in het eerste kwartaal van 2014 afgerond. Het plan zal daarna zeer gefaseerd tot uitvoering gebracht moeten worden. 131 Gelet op de huidige demografische voorspellingen lijkt de vraag zelfs opportuun of de capaciteit van het plan niet te omvangrijk is. Vorig jaar is er samen met Plaatselijk Belang veel tijd en energie gestoken in de ontwikkeling van een project in het kader van Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO). Alle inspanningen ten spijt heeft dat traject geen vruchtbare resultaten opgeleverd. De planvorming gaat in de richting, dat de eerste fase van het plan De Fjilden zal bestaan uit het gebied dat gelegen in tussen de Sterrekamp en de bestaande boomsingel op het sportveldencomplex. In dit gebied zal ruimte worden geboden voor projectmatige woningbouw en voor de uitgifte van particuliere kavels. Daarnaast wordt met Plaatselijk Belang onderzocht of er wellicht nog medewerking kan worden verleend aan lokale initiatieven op het gebied van woningbouw. Deze eerste fase omvat ongeveer 40 woningen en kan gefaseerd bouwrijp worden gemaakt. Het bouwrijp maken van de 1e fase (of een gedeelte daarvan) zal pas worden gestart, nadat zeker is dat er kopers zijn. Pas als de zekerheid over kopers is verkregen zullen kosten in het kader van het bouwrijp maken worden gemaakt. Gelet op de beperkte omvang van het plangebied kan relatief snel een deel daarvan bouwrijp worden gemaakt. Vanwege de bijzondere fraaie ligging van een aantal particuliere kavels aan het Sevenaerspad zal ook de belangstelling voor de koop van deze kavels gepeild worden. Als zich voldoende kopers melden, dan zullen ook deze kavels snel bouwrijp gemaakt kunnen worden. Conclusie: Zeer gefaseerd uitgeven en monitoren of capaciteit van het plan op termijn nog steeds haalbaar is. Effecten: Beperken risicoprofiel door focus op haalbare (deel)projecten. De actuele boekwaarde bedraagt € 3,4 miljoen. Tjalleberd De Eide Een beperkt deel van de eerste fase is bouwrijp gemaakt en een aantal particuliere kavels zijn verkocht. De projectmatige woningbouw in de eerste fase is inmiddels in de verkoop gebracht. Verdere investeringen zijn afhankelijk van het tempo van uitgifte. Conclusie: Zeer gefaseerd uitgeven en monitoren of capaciteit van het plan op termijn nog steeds haalbaar is. Effecten: Beperken risicoprofiel door focus op haalbare (deel)projecten en pas investeren als er voldoende voortgang is verkoop is geboekt. De actuele boekwaarde bedraagt € 2,2 miljoen 132 Begrippen Alvorens in te gaan op de resultaten van de diverse binnen het grondbedrijf geregistreerde complexen zal, wellicht ten overvloede, een aantal in de grondbedrijfsleer veel voorkomende begrippen nader worden toegelicht. Tevens zullen een aantal uitgangspunten (parameters), die van belang zijn voor de exploitaties, in deze paragraaf nader worden toegelicht. Contante Waarde Veelvuldig komt de term contante waarde (cw) voor. In de grondexploitatieopzet worden kosten en opbrengsten in verschillende jaren geraamd. Kosten en opbrengsten uit verschillende jaren mogen niet zomaar bij elkaar worden opgeteld en/of afgetrokken. De kosten en opbrengsten worden onderling vergelijkbaar gemaakt door ze eerst terug te rekenen naar een zelfde peildatum (bijvoorbeeld: startdatum exploitatie of datum eindbalans). Boekwaarde Het begrip boekwaarde wordt ook wel aangeduid als geïnvesteerd vermogen. In principe heeft ieder complex van het grondbedrijf een geïnvesteerd vermogen. Een complex komt overeen met een (toekomstig) gedeelte van een combinatie van een ontwikkelingsplan (project) of bestemmingsplan. Indien er kosten worden gemaakt, dan neemt het geïnvesteerd vermogen toe. Het geïnvesteerd vermogen neemt weer af wanneer er opbrengsten worden gerealiseerd. Bijvoorbeeld bij een plan als Skoatterwâld, waar nu de “kosten voor de baten uitgaan” is er sprake van een toename van geïnvesteerd vermogen. Als er aan het eind van een exploitatieperiode van een complex meer opbrengsten dan kosten zijn gerealiseerd, ontstaat er een voordelig saldo. Het geïnvesteerd vermogen wordt dan negatief weergegeven. Een niet kostendekkende grondexploitatie ontstaat wanneer de kosten niet volledig door de grondopbrengsten worden gecompenseerd. Er ontstaat dan een tekort (nadelig saldo), waardoor het geïnvesteerd vermogen positief blijft. In deze gevallen dient voor het tekort een aanvullende dekking te worden gevonden. In deze bijlage zal het begrip “boekwaarde” gehanteerd worden, waarbij een positieve boekwaarde betekent dat er op dat moment meer kosten dan opbrengsten zijn gerealiseerd, een negatieve boekwaarde houdt in dat op dat moment meer opbrengsten dan kosten zijn gemaakt. De boekwaarden zoals die in deze bijlage projecten opgenomen zijn betreffen de werkelijke waarden per 1 januari 2014. Voorziening Als er sprake is van een verwacht tekort in de grondexploitatie, dan wordt een voorziening ter grootte van het tekort getroffen, een waardecorrectie op de post grondexploitaties. De voorziening is een correctie op de boekwaarde en wordt op de activa zijde van de balans op de aanwezige post Voorraad in mindering gebracht. 133 Hoogte van de rentevoet Bij de opstelling en herziening van exploitatieopzetten speelt de rentefactor (renteverlies/rentewinst) een belangrijke rol. Uitgangspunt is dat de grondexploitaties over de boekwaarde een rente krijgen toegerekend. De hoogte van deze rente is afhankelijk van de gemiddelde rente van de BNG die geldt bij 10/15 jaar vaste geldleningen. In de calculatieopzet van grondexploitaties wordt voor over de boekwaarde binnen de exploitatieperiode gerekend met een (project/reken)rente van 3,5%. Deze projectrente wordt jaarlijks herzien. Prijsstijgingen/indexering De exploitatieberekeningen zijn doorgerekend op basis van een dynamische eindwaarde berekening. De term “dynamisch” betekent dat in de exploitatieopzetten rekening is gehouden met kosten- en opbrengstenstijgingen als gevolg van inflatie. In de huidige berekeningen wordt voor kostenstijging een percentage van 2% aangehouden, dit percentage volgt het actuele inflatiecijfer. Daartegen wijkt het opbrengstenpercentage af van het actuele inflatiecijfer. Gelet op de neerwaartse beweging van woningprijzen en de exploitatieduur van grondexploitaties is hier 1,5% aangehouden. Het is onzeker of het percentage van de komende jaren kan worden gehandhaafd. Voor het project Skoatterwâld is van de bovengenoemde regel afgeweken, er is hier in de afgelopen jaren een neerwaartse prijscorrectie van totaal 20% op diverse grondprijzen toegepast en geen indexering t/m 2015. De grondprijzen staan hier flink onder druk door de daling van de woningprijzen en aanpassingen in het programma. Voor bedrijventerrein worden de grondprijzen niet naar beneden bijgesteld, de gehanteerde grondprijzen liggen lager dan de vraagprijzen die door marktonderzoekers worden aangegeven. Jaarlijks worden de parameters van prijsstijging beoordeeld met de marktontwikkelingen en in de berekeningen actueel gehouden. Risico’s/weerstandsvermogen Een risico is een kans op manifestatie van een gebeurtenis met een bepaald gevolg. Binnen het grondbedrijf gaat bij planontwikkeling en realisatie veel geld om. De gevolgen van het daadwerkelijk optreden van de risico‟s kunnen dan ook zeer groot zijn. De risico‟s rondom planontwikkeling zullen zich hoofdzakelijk voordoen bij de markt, kosten en politiek. Vooral bij marktrisico kunnen de gevolgen groot zijn, wanneer de mogelijke verwachtingen niet uitkomen en de grond niet in de gewenste functie of fasering kan worden uitgegeven. Daarnaast kan er ook een zogenaamde negatieve correlatie bestaan tussen de verschillende projecten. In het geval een locatie of plan versneld wordt uitgegeven (woningbouw) dan kan dat voor andere plannen negatieve gevolgen hebben op de uitgifte. Politieke risico‟s betreffen vooral keuzes met betrekking tot ontwikkelingen waarbij de algemene inzichten op langere en of kortere termijn wijzigen onder invloed van de gevoerde politiek. Met de aanwezigheid van risico‟s is het van belang de financiële positie van het grondbedrijf gezond te houden. Een belangrijk begrip bij de bepaling van de financiële positie is het weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen is de relatie tussen weerstandcapaciteit, zijnde de middelen waarover het grondbedrijf beschikt en de risico‟s waarvoor geen voorzieningen zijn getroffen of verzekeringen zijn afgesloten. Het weerstandsvermogen is van belang voor het bepalen van de gezondheid van de financiële positie. 134 Grondprijzen Algemeen De gemeente Heerenveen hanteert op dit moment zoveel mogelijk marktgerichte prijzen voor uitgifte van de grond. Naast marktbenadering differentieert zij haar prijzen naar functie /bestemming (uitgiftecategorieën) van de grond. Het prijzenbeleid is in de nota grondbeleid vastgelegd. B&W stelt binnen de algemene voorwaarden voor verkoop en uitgifte de prijzen vast. De kostprijs van de grond speelt geen of nauwelijks een rol meer bij de prijsbepaling. Er wordt inzicht verschaft in de verschillende prijzen, wanneer een (herziene) grondexploitatie aan de Raad wordt aangeboden voor vaststelling. De werkwijze van de toegepaste grondprijzen in grondexploitaties worden hier nader toegelicht. Procedure/werkwijze Wanneer een bestemmingplan door de raad wordt vastgesteld dan wordt eveneens de bijbehorende grondexploitatie aangeboden. In deze exploitatie is de bandbreedte van de grondprijs behorend bij de functie weergegeven, waarbinnen de uitgifteprijs kan variëren. Indien door een ingrijpende wijziging van het plan of de marktsituatie een exploitatie niet meer actueel is dan krijgt de raad een herziene exploitatie aangeboden voor vaststelling. In deze opzet zijn dan de grondprijzen van de functies eveneens bijgesteld. Het is ongewenst om voor commerciële functies een standaard grondprijs vast te stellen voor ruimtelijke plannen. Grondprijzen worden niet alleen door de functie maar ook in belangrijke mate bepaald door voorwaarden uit het bestemmingsplan en het beeldkwaliteitplan. Het toepassen van een standaardprijs levert in dat geval geen marktconforme verkoopwaarde op voor de verschillende locaties. Daarom worden grondprijzen alleen voorgesteld in de grondexploitatie, omdat zij daar direct zijn afgestemd met de locaties binnen het plan. Naast een marktbenadering wordt de prijs van de grond ontleend aan de functie/bestemming die op de grond wordt gerealiseerd. Voor de bepaling van deze grondprijzen of opbrengsten in grondexploitaties worden voor de functies de volgende verschillende methoden toegepast: 1. Toepassen van de Grondquote, de grondwaarde wordt uitgedrukt in een percentage van de totale stichtingskosten van het bouwobject. Het percentage loopt op met de toename van de stichtingkosten. 2. De residuele grondwaardemethode, waarbij de grondprijs(per m2 bvo) wordt bepaald door de vrij op naam prijs van het te realiseren vastgoed te verminderen met de bouw- en bijkomende kosten; 3. Vaste prijzen per kavel aangepast aan de specifieke situatie(veelal maatschappelijke doeleinden); 4. Minimale m2-prijzen afgestemd op de locatie en typologie van de op te richten woningen/bedrijven; 5. Vaste m2-prijzen afgestemd aan de specifieke situatie. 135 Hieronder worden de verschillende methoden schematisch weergegeven. Functie van de grond sociale woningbouw projectmatig bouw particuliere bouw bedrijventerreinen kantoren commerciële voorziening niet commerciële voorziening groenstroken nutsvoorziening grondquote residueel vaste kavelprijs minimum m2 prijs vaste m2 prijs x x o o x x o x x o o x x x x standaard methode o optionele methode In de huidige marktsituatie zien we projectmatige bouw ontstaan in de beleggingssfeer in een segment wat raakvlakken heeft met sociale woningbouw. Met andere woorden: beleggers financieren een segment aan de onderkant van de markt waar de corporatie noodgedwongen een veer moeten laten. In de praktijk wordt per project maatwerk geleverd voor wat betreft de grondprijs. Zowel de grondquote als de vaste kavelprijs bieden niet voldoende handvaten om met initiatiefnemers tot overeenstemming te komen. Parameters/uitgangspunten Parameters Prijsdatum rekenrente kostenstijging Disconteringsrente Algemeen opbrengststijging 1-1-2014 3,5% 2% 3,5% 1,5% Uitgangspunten Plankosten (woningbouw)plannen komen ten laste van algemene dienst Plankosten bedrijfsterreinen (w.o. IBF)komen ten laste van project/complex Bij nieuwe plannen worden de plankosten in de kostprijs verwerkt om tot een zuivere kostprijs te komen Algemeen grondprijzen 2013 niet geïndexeerd in 2014 Geen toepassing prijsstijging skoatterwald t/m 2015 Prognose afzet woningbouw skoatterwald 60 won/p jaar m.i.v. 2015 Prognose afzet bedrijfsterreinen zie toelichting Gronden zonder bestemming krijgen huidige waarde agrarische waarde 3,25pr/m2 136 Ontwikkeling boekwaarden 2013 Complex boekw. 1-jan lasten baten 2.179 30.177 3.122 140 -563 751 -43 9.452 3.410 -577 13 31 137 1.395 155 5 -5 27 -2 847 713 1.081 11 48 9 376 75 4 7.103 18 5 31 37 -2.300 - -2.300 -13 250 - 2.306 28.896 3.202 132 -322 777 -45 3.195 4.105 499 -8 42 48.092 4.412 7.658 -2.300 -2.063 42.779 61 187 2.479 142 -86 3 2 8 88 289 226 - 400 - -360 - -11 -360 - 63 182 2.567 432 -621 3 2.786 613 401 -360 -371 2.626 83 4.427 73 425 230 4 944 1 218 1.159 127 15 - 3 190 3 17 24 35 9 57 103 8 137 17 107 979 1.212 - - 14 -84 -3 -17 -24 -4 -1 -10 -3 -230 -24 -137 83 4.427 73 425 230 217 - 7.706 586 2.315 - -523 5.455 totaal 58.584 5.611 10.374 -2.957 50.860 bruto boekwaarde voorzieningen voor verlies 58.584 0 53.520 -2.660 netto boekwaarde 58.584 50.860 Bouwgrond in exploitatie 1000 Tjalleberd - De Eide 1001 Skoatterwâld 1002 Heerenveen Oost Stadiongebied 1003 Stationsgebied 1008 De Kavels 1009 Heidemeer 1013 Jubbega Zuid 1016 IBF II 1017 De Fjilden Nieuwehorne 1021 Fedde Schurerplein 1023 Amelandlaan 1026 Tellegebied Nog niet in exploitatie genomen gronden 1012 Schoterlandseweg 34 1014 Terrein Hepkema 1015 Heerenveen Noord-Oost 1025 Schoollocaties Jubbega 1031 Gedempte Molenwijk II 1033 Voormalige Sfinx locatie Overige gronden 1004 Centrum Heerenveen 1005 Klaverblad Noord-Oost 1006 Leeuwarderstraatweg 1007 Klaverblad Noord 1010 Strategische gronden 1011 Terrein Smit aan Breedpad 1019 De Kompanije 1022 Meander-Wolvegaasterweg 1024 Het Meer 2 1029 Landelijk wonen Tjalleberd 1030 Molenplein 1032 Oude Veenscheiding 1034 Falkena binnen 1 voor- resultaat ziening -2.660 boekw. 31-dec In de Bestuursrapportage 2013 werd rekening gehouden met een last voor de algemene dienst door de grondexploitaties van € 0,561 miljoen. In de Themarekening 2013 bedraagt de last € 2,666 miljoen, een extra nadeel van € 2.106 miljoen. Dit nadeel wordt veroorzaakt door: Toelichting resultaat beheerproduct Totaal resultaat complexen Lagere lasten grondbedrijf algemeen, met name interne uren Reserve mutatie/resultaat Kompanije Lagere kosten opstallen nota 'Grondbeleid' Afronding -2.957 476 366 5 4 Verschil geraamd resultaat versus werkelijk resultaat grondexploitaties -2.106 137 Resultaten exploitatieberekeningen In de onderstaande tabel zijn de boekwaarden 1-1-2014 en de verwachte resultaten van de projecten weergegeven. Daarnaast wordt een indicatie gegeven van de einddatum van de exploitaties. tabel projecten grondbedrijf Project boekwaarde 01-01-2014 gronden gronden niet in verwacht voor- einddatum complex in exploitatie resultaat ziening exploitatie nummer exploitatie ontwikk. overige 1 x 1000 euro < 10 jr gronden 1-1-2014 1 x 1000 euro 1 x 1000 euro In exploitatie genomen gronden Heerenveen oost (stadiongebied) Skoatterwald 3.202 -676 2026 1002 31.195 2.296 2.300 2032 1001 132 3 nihil 2021 1003 -45 nihil 2022 1013 3.195 -7.767 2032 1016 Stationsgebied eo Jubbega zuid IBF II IBF I rechtpersoon cv/bv boekw 1,4 mln Tjalleberd de Eide Bedrijventerrein De Kavels Heidemeer+ Bufferzone Nieuwehorne Fjilden nvt 2014 2.306 -481 2032 1000 -322 -1.256 2024 1008 777 -22 2018 1009 4.105 -90 2032 1017 Herontwikk. fedde Schurerplein 499 -303 2022 1021 Tellegebied 42 -313 2022 1026 BPF bedrijvenpark A7 gemeensch.regeling Amelandlaan Lidl aandeel gemeente Heerenveen 1.400 2039 xxxx 0 2014 1023 2.567 -117 2027 1015 432 -80 2023 1025 0 afsluiten 1029 -59 2022 1033 -7 1.400 Niet in exploitatie genomen gronden Kostprijsberekening aanwezig Heerenveen oost (no) Schoollocaties Jubbega Landelijk wonen (Tjalleberter Krite) - Sfinx locatie 3 Plan Hepkema 182 3 2018 1014 63 0 0 2022 Schoterlandseweg 34 nihil Geen kostprijsberekening aanwezig Klaverblad NO 4.427 nihil onbekend 1005 73 nihil 2015 1006 Klaverblad noord 425 nihil 2015 1007 Strategische gronden 230 -98 2015 1010 Leeuwarderstraatweg Inbrengwaarde gebiedsontwikkeling Heerenveen centrum 83 Molenplein eo - Gedempte molenwijk -261 0 nihil 1004 0 afsluiten 1030 2018 1031 360 360 de Kompanije - nihil afsluiten 1019 Het Meer 2 217 nihil 2014 1024 1011 Particuliere exploitaties Breedpad terrein Smit - nihil 2018 Falkena binnen + herontw. SBO - nihil onbekend 1034 Oude veenscheiding - nihil onbekend 1032 nihil onbekend 1022 Meander Wolvegaasterweg afrondings verschil Subtotaal boekwaarden Totaal boekwaarden 45.079 7.413 53.520 1.028 -7.200 4.060 toelichting negatieve waarde = voordelig resultaat 138 Bouwgronden in exploitatie (BIE) De ontwikkeling van deze gronden is in uitvoering naar de gewenste bestemming. Voor deze gronden is door de raad een kostprijsberekening vastgesteld. Tjalleberd de Eide Complex nummer Opp Ha Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1000 3,4 2.179.000 2.306.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) -481.000 In de afgelopen jaren zijn een flink aantal starterswoningen gerealiseerd in de Eide en een beperkt aantal (2) kavels verkocht. De verwachting is dat de markt voor projectmatige bouw redelijk verzadigd is en dat de kavel verkoop mondjesmaat zal doorlopen de komende jaren. Afronden van de 1 e fase zal daardoor nog enige jaren in beslag nemen. Vraag daarna is of er nog voldoende markt is om de 2e en 3e fase af te kunnen ronden. Skoatterwald Complex nummer Opp Ha Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1001 39,7 30.177.000 31.195.000 2.300.000 Resultaat op CW (prognose) 2.296.000 nadeel In Skoatterwâld zijn op basis van de nieuwe nota grondbeleid heldere keuzes gemaakt voor de verdere ontwikkeling. 1. Enkele deelgebieden in de tweede fase worden op een later moment verder ontwikkeld. 2. Voor de particuliere kavels geldt een stimuleringspakket waarbij sprake is van een combinatie van 20% korting op de kavelprijs, stimulering van duurzaamheidsmaatregelen, ruimere bebouwingsmogelijkheden 3. Afronden van enkele deelprojecten in de tweede fase met meer flexibiliteit en in kleinere omvang. 4. Verkennende gesprekken omtrent risicodragend participeren van marktpartijen in de derde fase. De hieruit voortvloeiende wijzigingen zijn verwerkt in de grondexploitatie. Daarnaast kunnen we constateren dat het verwachte herstel van de woningmarkt langer op zich laat wachten. Hoewel er sprake lijkt van een licht herstel, zullen de verkopen in 2014 lager uitvallen dan vooraf geraamd. Bovendien is herstel vooralsnog alleen zichtbaar in het lagere segment. De exploitatie is daarom in die zin aangepast dat het accent de komende jaren hierop ligt en in de jaren erna een omslag volgt naar het middeldure en dure segment. Het effect van beide bewegingen leidt tot een (berekend) verlies in de grondexploitatie. Het effect van langer durende dip en herstel via een lager marktsegment leidt tot verliezen omdat de rentelasten van de boekwaarde zwaarder door werken. De basisexploitatie gaat uit van een gemiddeld verkoopnivo van 60 woningen per jaar na herstel van de woningmarkt. De huidige dip duurt langer dan verwacht waardoor in 2014 en 2015 de geplande aantallen niet worden bereikt. Overigens verwachten wij een relatieve impuls op korte termijn in het lagere marktsegment waarbij verschillende beleggers initiatieven financieren in de derde fase en deels ook in de tweede fase. Qua 139 woningbouw mogen wij daarom verwachten dat de geplande aantallen, zijn het vertraagd, wel worden gerealiseerd vanaf de periode 2016. Om de gevoeligheid voor van de grondexploitatie op het feitelijk te realiseren woningbouwprogramma (verhouding duurder en goedkoper segment) inzichtelijk te maken is een analyse gemaakt. Daarbij is ten opzichte van de basisexploitatie zoals die nu voorligt een worstcase scenario gemaakt waarbij er sprake is van een structurele verschuiving naar een gemiddeld lager marktsegment. Deze analyse laat zien dat de bandbreedte oploopt tot een maximaal verlies van 7 miljoen euro in plaats van het nu gecalculeerde verlies van 2,3 miljoen euro. Wij gaan er vanuit dat dit scenario zich niet voordoet en dat de huidige aanpassing in het woningsegment zich over enkele jaren hersteld. Voor de oriëntatie merken wij op dat in de basisexploitatie tot einde looptijd de totale nominale nog te realiseren opbrengsten ca. 61 miljoen euro bedragen. boekw. mln euro Financieringsbehoefte Skoatterwald 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 - De huidige financieringsbehoefte van Skoatterwald bedraagt 31,2 mln. Op einddatum (2032) is de financieringsbehoefte afgenomen tot bijna 5 mln. Het exploitatieresultaat bedraagt dan op contante waarde ca. 2,3 mln tekort. Heerenveen Oost Stadiongebied Complex nummer Opp Ha Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1002 14,0 3.122.000 3.202.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) -676.000 In 2013 zijn geen opbrengsten geraamd. In het kader van de vaststelling van de nota grondbeleid heeft de gemeenteraad besloten de grondpositie vast te houden, voor het gebied ten zuiden van het stadion mee te werken aan een initiatief om buitensport te realiseren, voor de noordplot gelet op de programmatische behoefte voorlopig geen activiteiten te ontplooien en voor een deel grenzend aan de noordplot te verkennen of marktpartijen te verleiden zijn risicodragen in overleg met de belangrijkste partners een project zouden kunnen ontwikkelen. De wijzigingen in programmatische zin (minder woningen, winkels en kantoren) en de vertragingen in tijd zijn al in de vigerende exploitatie verwerkt. 140 Stationgebied e.o. Complex nummer Opp m2 Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1003 2520 140.000 132.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) 3.000 nadeel In het stationgbied aan de oostzijde van het NS spoor is nog bouwgrond beschikbaar voor 3 kleine kantoorblokken van ca. 2500m2. In de exploitatie is geraamd dat deze kantoren na 2020 worden gerealiseerd. Industrieterrein De Kavels Complex nummer Opp Ha Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1008 3,3 -563.000 -322.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) -1.256.000 Het bedrijventerrein De Kavels heeft nog een aantal kleine kavels, die moeilijk uitgeefbaar zijn door de beperkte afmetingen en ligging. Deze gronden worden zoveel mogelijk ingezet bij mogelijke uitbreidingen van de hier gevestigde bedrijven. Heidemeer bufferzone Complex nummer Opp m2 Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1009 5970 751.000 777.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) -22.000 Op het heidemeer resteren nog 3 grote kavels die in de verkoop moeten worden gebracht. Verkoop zal naar verwachting over enkele jaren verspreiden. Jubbega Zuid Complex nummer Opp m2 Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1013 1300 -43.000 -45.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) -152.000 Het programma in de grondexploitatie Jubbega Zuid is bijna geheel gerealiseerd. In het complex is aan de kamperfoelie nog ca.1300m2 bouwgrond gepland. Uitgifte kan plaats vinden wanneer de huidige bestemming in het bestemmingplan is gewijzigd. 141 Bedrijventerrein IBF II Complex nummer Opp HA Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1016 77,8 9.451.000 3.195.000 n.v.t. De grondexploitatie Samengesteld uit: IBF II IBF bv/cv Totaal IBF Resultaat op CW (prognose) -383.000 IBF laat een verwacht totaal exploitatievoordeel zien van 7,7 mln. 0,4 mln 7,4 7,7 mln voordeel Financieringsbehoefte bedrijventerrein IBF boekw. mln euro 10,0 5,0 -5,0 -10,0 -15,0 -20,0 De financieringsbehoefte van IBF bedraagt bijna 4,6 mln. In 2015 doet een omslag voor in de financieringsbehoefte van het plan van een tekort naar een overschot van 1 mln. Het verwacht overschot neemt toe tot 15 mln in 2032. De grondexploitatie IBF laat zien een verwacht totaal exploitatievoordeel van 7,7 mln Samengesteld uit: Bedrijventerrein bv/cv Complex nummer Opp Ha Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening geen Zie IBF 1.386.000 1.434.000 * n.v.t. Resultaat op CW (prognose) -7.384.000 Voorstel is de rechtspersoon positie bedrijventerrein IBF bv/cv in 2014 op te heffen. De restgronden worden ingebracht in IBFII. De Fjilden Nieuwehorne Complex nummer Opp Ha Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1017 4,0 3.410.00 4.105.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) -90.000 Het bestemmingsplan voor de eerste fase van de Fjilden is begin 2014 van kracht. In het voorjaar wordt gepeild de belangstelling voor bouwkavels en projectmatige bouw in het dorp en omgeving. Daarop volgend start verkoop. 142 Fedde Schurerplein Complex nummer Opp Ha Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1021 1,0 -577.000 499.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) -303.000 In 2013 is verrekend de afdracht van 1.1 mln aan financiering nieuwbouw van de school in het plangebied. Verdere ontwikkeling van deze locatie is voorlopig stopgezet. Qua invulling wordt gedacht aan particuliere kavels voor woningbouw. Op dit moment is er voldoende aanbod. Mogelijk volgt een heroriëntatie op deze invulling. Amelandlaan (lidl) Complex nummer Opp m2 Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1023 0 13.000 -7500 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) Op de voormalige locatie van schoolcomplex OSG Sevenwolden aan de Amelandlaan is een nieuwe supermarkt van Lidl gerealiseerd. Het betreft hier een verplaatsing van de supermarkt op het Akkerplein naar de Amelandlaan. Bij de grondverkoop is de gemeente eigenaar geworden van het oude pand op het Akkersplein. Dit pand is gesloopt, er resteert nog een financiële verplichting van ca. 7.500 Euro. Tellegebied Complex nummer Opp Ha Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1026 1,4 31.000 42.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) -313.000 Eind 2013/begin 2014 zijn de eerste 85 appartementen in het Tellegebied opgeleverd. Er zijn oriënterende gesprekken over een beperkt aantal grondgebonden woningen. Het gebied omvat verder de herontwikkeling van twee schoollocaties, waarop sloop en nieuwbouw gepland staat. Een alternatief van handhaven van de gebouwen met een nieuwe invulling wordt nader bekeken. 143 Niet in exploitatie genomen gronden (niegg) Dit zijn gronden met of zonder een kostprijsberekening die nog niet zijn vastgesteld door de raad. De toekomstige functies van deze gronden is meestal globaal bekend. In deze groep is een uitsplitsing gemaakt tussen plannen/gronden die waarschijnlijk binnen 10 jaar tot ontwikkeling kunnen komen en overige gronden die niet meer tot ontwikkeling komen. De gronden zijn afgewaardeerd naar de huidige waarde, meestal agrarische waarde. Particuliere exploitaties vallen ook onder deze groep. De gemaakte voorbereidingskosten en inrichtingskosten worden indien mogelijk verhaald bij de particuliere exploitanten. Ontwikkeling binnen 10 jaar (niegg) Klaverblad Noord-Oost KNO Complex nummer Opp HA Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1005 141 4.427.000 4.427.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) nihil Afwaardering heeft plaatsgevonden naar agrarische waarde. Samen met provincie worden ruimtelijke ontwikkelingen ter invulling van het concept Energielandschap verder verkend. Door de toenemende vraag op het IBF worden bedrijfsvestigingen op Klaverblad Noordoost niet uitgesloten. Schoterlandseweg 34 Complex nummer Opp Ha Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1012 1,35 61.000 63.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) nihil Betreft gronden (ca. 13500m2) aan de westzijde van de rijksweg A32, waarop enkele vrijstaande woningen en een fietspad zijn gepland . Het plangebied wordt opgenomen in een bestemmingsplanprocedure. De boekwaarde wordt gedekt uit de verwachte grondopbrengsten. Heerenveen Noord-Oost Complex nummer Opp Ha Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1015 12,4 2.479.000 2.567.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) -117.000 Er is geen zicht op een ontwikkeling waardoor de marktwaarde momenteel nihil is. Voorgesteld wordt om de grondpositie te handhaven en ontwikkelingen voorlopig te blokkeren ten gunste van het Stadiongebied, tenzij zich kansen voordoen die niet concurrerend werken en gebruik maken van de specifieke kwaliteiten van het gebied. De betreffende programmatische wijzigingen zijn eerder al verwerkt in de grondexploitatie 144 Schoollocaties Jubbega Complex nummer Opp Ha Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 142.000 432.000 n.v.t. 1025 Resultaat op CW (prognose) -80.000 In 2013 is de bijdrage van 270.000 aan de Kompanije verrekend. In Jubbega zijn twee voormalige schoollocaties in de verkoop. Voor de particuliere kavels op het terrein van de Feart aan de schoolweg is op dit moment geen belangstelling. Op het terrein van Fan „e Wiken aan de Buntgras worden door een ontwikkelaar goedkope starterswoningen aangeboden. Ook hier ontbreekt serieuze belangstelling. Er wordt geen verdere inzet gepleegd om de verkoop te stimuleren. Voormalig Sfinx locatie Complex nummer Opp Ha 1033 Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 3.000 3.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) -59.000 Na sloop van het Sfinx pand aan het Ykema‟s laantje is bouwgrond (1500m2) voor andere bestemmingen vrij gekomen. Er kan hier een opbrengst worden gerealiseerd afhankelijk van de te realiseren functie. Hepkema terrein Complex nummer Opp m2 Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1014 1240 187.000 182.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) 3.000 nadeel De woonkavels (3) worden dit jaar op de markt gebracht. Molenplein Complex nummer Opp Ha 1030 Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 127.000 0 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) nihil In 2013 is volop gewerkt aan de plannen voor het Molenplein. Een geïntegreerd project met een parkeergarage en nieuwe supermarkten is stopgezet. De gemaakte kosten op het project, totaal 230.000 worden afgeboekt. Het complex is hiermee financieel afgesloten. Gedempte Molenwijk Complex nummer 1031 Opp Ha Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening -86.000 -261.000 360.000 145 Resultaat op CW (prognose) 360.000 Bij de behandeling van de V&P-nota in het voorjaar van 2013 is het budget voor dit project gekort omdat de voorgenomen herinrichting van het straatprofiel is geschrapt. Op dat moment is een te groot bedrag aan bezuinigingen ingeboekt omdat een eerder geraamd dekkingsbedrag van een kleine 400.000,- (ISV 1-geld dat destijds aan andere projecten is besteed) ten onrechte nog als dekkingsoptie aanwezig werd verondersteld. Per saldo moet de in 2013 ingeboekte bezuiniging op dit project worden gecorrigeerd met een bedrag van 360.000,- om te kunnen voldoen aan de verplichtingen ingevolge de in 2010 afgesloten koopovereenkomst voor de panden-Peereboom. Hierbij is – conform vastgesteld raadsbesluit uit 2010 – geen rekening gehouden met een mogelijke (netto)opbrengst van herontwikkeling van deze locatie, noch met een in aanvraag zijnde nieuwe ISV-bijdrage voor deze herontwikkeling. Overig gronden niet in exploitatie (niegg) Centrum Heerenveen Complex nummer Opp m2 Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1004 68 83.000 83.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) nihil Het voormalig vvv kantoor aan de Van Kleffenslaan wordt momenteel verhuurd als banketwinkel. Er vinden onderhandelingen met de huurder plaats over verkoop van dit pand. Bij verkoop wordt de huidige boekwaarde op het complex verrekend met de verkoopopbrengst. Leeuwarderstraatweg Complex nummer Opp Ha Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1006 2,2 73.000 73.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) nihil Deze gronden zijn gelegen aan de oostzijde van de Leeuwarderstraatweg. De gronden zijn afgewaardeerd naar agrarische waarde. Diverse percelen hiervan staan op de nominatie om te worden verkocht. De wijze waarop en welke invulling wordt nader onderzocht. Klaverblad Noord Complex nummer Opp Ha Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1007 13 425.000 425.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) nihil Deze gronden liggen aan de noord westzijde van het klaverblad. Voorbereidingen zijn getroffen om deze gronden af te stoten. 146 Strategische gronden (restgronden KNO) Complex nummer Opp Ha Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1010 7 230.000 230.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) nihil Deze gronden liggen aan de noord oostzijde van het klaverblad aan de Pastorielaan. Voorbereidingen worden getroffen om deze gronden in 2014 af te stoten. Het Meer 2 Complex nummer Opp m2 Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1024 890 218.000 217.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) nihil Perceel Het Meer 2 met woonhuis staat te koop. Er vinden onderhandelingen plaats met een serieuze gegadigde. De verwachting is dat het binnenkort tot een verkoop zal leiden. Landelijk wonen Tjalleberd Complex nummer Opp Ha Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1029 0 1.159.000 0 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) afsluiten De gronden aangekocht voor een landelijke wooncluster Tjalleberter Krite zijn in 2013 afgestoten. De Kompanije Complex nummer 1019 OPP Ha Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 944.000 0 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) afgesloten De nog resterende boekwaarde betrof kosten naar aanleiding van de inrichting van de buitenruimte. Deze kosten zijn intern verrekend met het complex schoollocaties Jubbega en de algemene dienst. Het complex is hiermee fysiek en financieel afgesloten. 147 Particuliere exploitaties (niegg) Terrein Smit aan Breedpad Complex nummer Opp Ha 1011 Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 4.000 0 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) nihil Op het terrein Smit aan het Breedpad is door Accolade een project met 24? Koopwoningen ontwikkeld. Dit ligt door tegenvallende verkoop al lange tijd stil. Accolade heeft inmiddels aangegeven dat zij het terrein met huurwoningen willen bebouwen. Meander-Wolvegaasterweg Complex nummer Opp Ha 1022 Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 1000 0 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) nihil Op terrein van voormalige boerderij kunnen 12 woningen worden ontwikkeld. Plan ligt nagenoeg stil. Mogelijk wordt boerderij gesloopt op voorwaarde dat twee particuliere kavels worden verkocht. Oude Veenscheiding Complex nummer Opp Ha 1032 Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 15.000 0 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) 0 Op dit terrein is door Proplan een plan met ruim 60 appartementen in de zorgsfeer ontwikkeld. Daadwerkelijke realisatie hangt af van het totstand komen van een langdurig huurcontract met de zorgpartij. Vanwege de vele onzekerheden die er in deze sector op dit moment zijn, is het niet de verwachting dat dat op korte termijn slaagt. Falkena Binnen Complex nummer 1034 Opp Ha Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 31-12-2013 Voorziening 0 0 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) 0 Het voormalige Bornego College wordt begin 2014 gesloopt. De gronden worden vervolgens overgedragen aan de ontwikkelende partij. 148 Bouwgronden 2014 in voormalig Boarnsterhim Deze gronden komen met ingang van 1-1-2014 bij de nieuwe gemeente Heerenveen. De resultaten worden in de V&P nota meegenomen. De Stringen Akkrum Complex nummer Opp Ha Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 01-01-2014 Voorziening 1035 1,1 n.v.t. 161.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) nihil Dit betreft een perceel bouwrijpe grond ten zuiden van de nieuwe basisschool in Akkrum. Omdat dit perceel bouwrijp en direct beschikbaar is de waarde vastgesteld door de gemeente Boarnsterhim op € 15m². Spikeboor Zuid ten zuiden Complex nummer Opp Ha Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 01-01-2014 Voorziening 1036 1,2 n.v.t. 15.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) nihil Ten Zuiden van het industrieterrein Spikerboor in Akkrum ligt nog en perceel grond van bijna 1,2 hectare. Dit perceel heeft een waarde van € 1,25m². Spikerboor Zuid Complex nummer Opp HA 1037 1,5 Boekwaarde 1-1-2013 Boekwaarde 01-01-2014 Voorziening 77.000 n.v.t. Resultaat op CW (prognose) -46.000 Nabij Dam Beton in Akkrum beschikt de gemeente over een bouwkavel van bijna 1,5 hectare. Binnen dit complex bevindt zich ook een telecommunicatiemast die een jaarlijkse huuropbrengst genereert. Op dit moment is er geen concrete belangstelling voor deze kavel of delen hiervan. 149 Voorraden woningbouw en bedrijventerrein Voorraad woningbouwterreinen In de onderstaande tabel staat aangegeven waar de komende decennia woningen worden gerealiseerd of zijn gepland. Tabel woningbouwplannen Locatie/plannen skoatterwâld Heerenveen oost stadiongebied heerenveen oost NO Fedde Schurerplein Tjalleberd De Eide Nieuwehorne Tellegebied schoollocatie Jubbega private plan Falkena binnen (herontwikk.) private plan Oude veenscheiding private overigen Herstructurering Totaal Terugname programma programma realiseren V&P nota 2012 programma 2150 370 210 30 80 107 160 15 60 40 35 10 300 210 10 --------- Gerealiseerd Nog te 1159 70 0 -16 -85 ------ 1119 alt.prog. alt.prog. 20 64 100 75 15 60 80 pm pm uitgifte = cashflow grondbedrijf Voorraad kantoren De productie van kantoren is in het stadiongebied geheel tot stilstand gekomen. Momenteel hebben met een grote leegstand van ca. 20% te maken op een totaal van ca. 140.000m2 in Heerenveen. De leegstand moet eerst opmerkelijk omlaag zijn gebracht door de gebruikers voordat er nieuwe kantoren komen. In een redelijk scenario is circa 8 tot 10 jaar nodig is om alle leegstaande kantoren weer te vullen. Na deze periode is het heel onzeker of er nog vraag bestaat aan kantoren in Heerenveen. Volgens de landelijke en provinciale prognoses hoeft er helemaal niet gerekend te worden op nieuwe/extra kantoorontwikkeling na 2020. De kantoren prognose is aangepast aan de nieuwe marktontwikkelingen. Tabel kantoorplannen Totaal Terugname programma programma m2 bvo V&P nota 2012 Heerenveen oost stadiongebied 63500 22000 (NS) stationgebied oost 2500 (NS) stationgebied west 7500 7500 Centrum 15000 Locatie/plannen Gereali- Nog te seerd realiseren m2 bvo m2 bvo 33800 7700 2500 0 pm uitgifte = cashflow grondbedrijf 150 Door de grote leegstand aan kantoren wordt er komende jaren geen of nauwelijks een groei verwacht. Het Stadiongebied blijft de voorkeur houden voor toekomstige kantooruitgifte. Voorraad bedrijventerrein Vooral door uitgifte en nog uit te geven bedrijfsterrein aan de nieuwe zuivelbedrijven op het IBF is het totaal aanbod aan bedrijventerrein opmerkelijk gewijzigd. Totaal is nog ca. 99,9 ha beschikbaar voor uitgifte. Tabel bedrijventerrein Totaal Terugname programma programma netto P&V nota 2012 ha ha 152 8,5 20,2 57 -100,3 18 89 89 1,8 -- locatie/plannen Int. Busisness park friesland IBF IBF geen bestemming na 2032 De Kavels Haskerveen (Bedrijvenpark A7) Klaverblad NO bruto 141 ha Spikerboor Zuid na Herindeling Gerealiseerd ha 65,7 -53,7 65 -0,3 Nog te realiseren programma ha 57,6 pm 3,3 17,3 pm 1,5 uitgifte = cashflow grondbedrijf Uitgifte vindt vooral plaats op het bedrijventerrein IBF. Op het IBF is nog voldoende bouwgrond beschikbaar voor middel grootte kavels en ligging. Op dit terrein is totaal ca. 57,6+20,2 ha beschikbaar voor uitgifte. 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2019 2018 21,6 36 57,6 2017 contracten prognose totaal 2016 tot. 2015 in ha 2014 prognose bedrijventerrein IBF 14 7,6 5 3,5 3,5 3,5 3,5 2,5 2,5 19 3,5 3,5 3,5 11,1 2,5 2,5 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Prognoses van het rijk en de provincie geven aan dat na 2020 nauwelijks nog een vraag naar bedrijventerrein zal zijn. Dit heeft tot gevolg dat na 2032 nog ca.20,2 ha (stille voorraad) op IBF beschikbaar is. Het bedrijventerrein De Kavels heeft nog een aantal kavels, die moeilijk uitgeefbaar zijn door de bestaande kavelgrootte en ligging. Deze niet bebouwde gronden worden zoveel mogelijk ingezet bij uitbreidingen van de hier gevestigde bedrijven. 151 Financieringsbehoefte grondbedrijf De financieringsbehoefte van het grondbedrijf komt overeen met ca.53,5 mln euro. De totale behoefte bestaat uit een samenvoeging van alle boekwaarden van de complexen. Financieringsbehoefte 60,0 boekw in mln euro 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 - -10,0 -20,0 In de tabel is de financieringsbehoefte tot 2032 weergegeven. Het omslagpunt van de financieringsbehoefte ligt op eind 2029, waarna het tekort omslaat naar een overschot aan financieringsmiddelen. Wanneer de opbrengsten en afzetprognoses gunstig ontwikkelen dan kan het omslagpunt naar het heden verplaatsen. 152 Bandbreedte projectresultaten De exploitaties zijn actueel gemaakt met de werkelijke uitgaven en inkomsten en de voorziene fasering van uitgaven en inkomsten en de verwachte parameters. Er is een analyse gemaakt in hoeverre de toekomstige resultaten door niet voorziene omstandigheden kunnen afwijken van de actuele resultaten. Deze onderzoekresultaten zijn verwerkt in een minst gunstig scenario en een meest gunstig scenario. Tussen deze twee uitkomsten (bandbreedte) zal het toekomstig resultaat liggen. De uitkomsten van deze analyse zijn verwerkt in onderstaande tabel. Tabel bandbreedte resultaten projecten Grondbedrijf Projecten met en zonder kostprijs Bestemming Boekw in mln Niegg Type risico Kans van prognose resultaat optreden in mln 1 t/m 5 bandbreedte resultaat overig minimum voor- Toelichting ziening maximum In exploitatie genomen gronden Heerenveen oost (stadiongebied) Skoatterwald Stationsgebied eo Jubbega zuid IBF II IBF I rechtpersoon cv/bv boekw 1,4 mln Tjalleberd de Eide Bedrijventerrein Kavels Heidemeer+ Bufferzone Nieuwehorne Fjilden Herontwikk. fedde Schurerplein Tellegebied BPF bedrijvenpark A7 gemeensch.regeling Amelandlaan Lidl gemengd wonen gemengd wonen bedrijven bedrijven wonen bedrijven wonen wonen wonen wonen bedrijven gemengd 3.202 31.195 132 -45 3.195 nvt 2.306 -322 777 4.105 499 42 nvt -7 rente/programma 0,6 7,0 0,2 -0,45 -5,0 -0,7 0,5 0,0 -0,15 -13 -0,2 -0,7 0,1 0,8 -0,1 -0,1 1,75 nihil -0,7 -1,4 -0,1 -0,2 -0,4 -0,5 0 nihil 0,2 0,0 0,0 0,0 0,1 0 -0,2 -0,1 0 -0,1 0 0 afwaardering naar toekomstige bestemming afwachten naar woningvraag afsluiting van project 0,4 nihil nihil -0,1 -0,4 nihil nihil -0,1 prijsvariantie agrarische waarde 10% afwaardering tot agrarische waarde afwaardering tot agrarische waarde afwaardering tot agrarische waarde 5 5 3 4 nihil nihil 0,36 nihil 0 nihil 4 4 4 4 nihil nihil nihil nihil nihil nihil nihil nihil 4,8 -17,6 3 rente/differentiatie 2 afzet 3 2 procedure/prijs afzet/prijs 3 2,3 afhankelijk bestemmingwijziging deelplan samenvoeging met IBF zie IBF II prijs/afzet 2 4 3 2 3 3 3 onbekend 5 afzet/prijs afzet procedure/prijs prijs/programma afzet/programma afzet/programma 1,4 50% aandeel Heerenveen opstallen verwijderen akkersplein Niet in exploitatie genomen gronden Kostprijsberekening aanwezig Heerenveen oost (no) Schoollocaties Jubbega Landelijk wonen (Tjalleberter Krite) Sfinx locatie Plan Hepkema Schoterlandseweg 34 bedrijven wonen onbekend bedrijven wonen wonen 2.567 432 3 182 63 onbekend onbekend onbekend onbekend 4.427 73 425 230 X inrichting/programma afzet/prijs X afzet agrarische grond afzet/programma afzet/prijs afzet/programma 3 3 5 3 3 3 afwachten naar woningvraag Geen kostprijsberekening aanwezig Klaverblad NO Leeuwarderstraatweg Klaverblad noord Strategische gronden X X X prijs agrarische waarde 5 prijs agrarische waarde 5 prijs agrarische waarde 5 prijs agrarische waarde 5 Inbrengwaarde gebiedsontwikkeling Heerenveen centrum molenplein eo Gedempte molenwijk Het Meer 2 bedrijven gemengd gemengd wonen 83 -261 217 X - X X X X 0 53.520 - prijs programma prijs 0,36 Particuliere exploitaties Breedpad terrein Smit Falkena binnen + herontw. SBO Oude veenscheiding Meander Wolvegaasterweg afrondings verschil Totaal per projecten wonen wonen wonen wonen onbekend onbekend onbekend onbekend faciliteren/kostenverhaalbaarheid faciliteren/kostenverhaalbaarheid faciliteren/kostenverhaalbaarheid faciliteren/kostenverhaalbaarheid 4,06 Kans van optreden 1 zeer kl ei n 4 groot 2 kl ei n 5 zeer groot 3 gemi ddel d Toelichting Negatieve waarde = voordelig saldo resultaten zijn netto contant gemaakt. minimum = minst gunstig resultaat maximum =meest gunstig resultaat 153 154 Bijlage 4 Verantwoordingsinformatie specifieke uitkeringen (SISA) Toelichting In deze bijlage wordt informatie opgenomen over verschillende specifieke uitkeringen die in het kader van Sibngle Information single Audit (SISA) niet langer afzonderlijk worden gecontroleerd door de accountant, maar bij de jaarrekening worden verantwoord en gecontroleerd. Hiermee wordt de verantwoording over en controle op specifieke uitkeringen van het Rijk naar medeoverheden vereenvoudigd. De informatie is opgenomen in een voorgeschreven tabel en wordt tevens tezamen met de jaarstukken van de gemeente elektronisch verzonden aan het CBS. Het CBS vervult namens de minister van BZK een intermediarie rol. Dit betekent dat het CBS de jaarstukken van medeoverheden ontvangt, verwerkt en toetst op tijdigheid en plausibiliteit en vervolgens doorstuurt aan de verschillende vakdepartementen. 155 156 Nummer D9 E27B Departement OCW I&M Juridische grondslag Specifieke uitkering Gemeenten en Gemeenschappelijke Regelingen Provinciale beschikking en/of verordening Brede doeluitkering verkeer en vervoer SiSa tussen medeoverheden 1 2 3 4 1 2 3 4 963555 821404 977770 1096933 Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 06 963555 821404 977770 1096933 Kopie beschikkingsnummer Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 01 € 228.593 Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie Aard controle R Indicatornummer: D9 / 01 € 2.563 € 50.000 € 11.695 €0 Cumulatieve overige bestedingen tot en met (jaar T) Aard controle R Indicatornummer: E27B / 03 € 2.648 € 35.000 € 31.060 € 3.120 Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 07 157 € 2.648 € 50.000 € 31.060 € 13.539 Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 08 Deze indicator is bedoeld voor Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie de verantwoordingsinformatie € 2.563 € 35.000 € 11.695 €0 Cumulatieve besteding ten laste van provinciale middelen tot en met (jaar T) Aard controle R Indicatornummer: E27B / 02 €0 € 2.475 Besteding (jaar T) ten laste van Overige bestedingen (jaar T) provinciale middelen Aard controle R Indicatornummer: D9 / 03 Betreft bestedingen 2012 die in voorgaande jaren niet zijn verantwoord. Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 09 € 3.120 Toelichting Aard controle R Indicatornummer: E27B / 04 Indien de correctie een vermeerdering van bestedingen betreft, mag het alleen gaan over nog niet eerder verantwoorde bestedingen Nee Ja Nee Ja Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 10 Als u kiest voor ‘ja’, betekent dit dat het project is afgerond en u voor de komende jaren geen bestedingen meer wilt verantwoorden € 13.539 Eindverantwoording Ja/Nee Aard controle R Indicatornummer: E27B / 05 Indien de correctie een vermeerdering van bestedingen betreft, mag het alleen gaan over nog niet eerder verantwoorde bestedingen € 45.691 Correctie ten opzichte van tot Correctie ten opzichte van jaar T verantwoorde tot jaar T verantwoorde bestedingen ten laste van overige bestedingen provinciale middelen Aard controle R Indicatornummer: D9 / 04 I N D I C A T O R E N Besteding (jaar T) aan Opgebouwde reserve ultimo afspraken over voor- en (jaar T-1) vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, houders van kindcentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO) Aard controle R Indicatornummer: D9 / 02 Besteding (jaar T) aan overige activiteiten (naast VVE) voor leerlingen met een grote achterstand in de Nederlandse taal (conform artikel 165 WPO) SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2013 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa Onderwijsachterstandenb Besteding (jaar T) aan voorzieningen voor eleid 2011-2014 (OAB) voorschoolse educatie die voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen (conform artikel 166, eerste lid WPO) Gemeenten Ontvanger E29 G1 G1A I&M SZW SZW 1 0074 (Heerenveen) Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G1A / 01 0,00 Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december (T1); 0,00 Hieronder per regel één gemeente(code) uit (jaar T-1) selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie voor die gemeente invullen 510,50 Aard controle R Indicatornummer: G1A / 02 inclusief deel openbaar lichaam Aard controle R Indicatornummer: G1 / 02 Aard controle R Indicatornummer: G1 / 01 €0 Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in (jaar T), uitgedrukt in arbeidsjaren 1 STESY008 Het totaal aantal geïndiceerde inwoners van uw gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december (jaar T) Besteding (jaar T) Aard controle R Indicatornummer: E29 / 02 Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E29 / 01 Alle gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T-1). (Dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa (jaar T-1) regeling G1B + deel gemeente uit (jaar T-1) regeling G1C-1) na controle door de gemeente. Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Alle gemeenten verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of er in (jaar T) geen, enkele of alle inwoners werkzaam waren bij een Openbaar lichaam o.g.v. de Wgr. Wet sociale werkvoorziening (Wsw)_totaal 2012 Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Wet sociale werkvoorziening (Wsw)_gemeente 2013 Gemeenten Tijdelijke regeling eenmalige uitkering stedelijke synergieprojecten Kaderrichtlijn Water Tijdelijke regeling eenmalige uitkering stedelijke synergieprojecten Kaderrichtlijn Water 158 18,81 Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren; € 612.000 Indicatornummer: E29 / 04 Aard controle n.v.t. Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie Cumulatieve bestedingen tot en met (jaar T) Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren; 372,13 Aard controle R Indicatornummer: G1A / 04 22,54 Aard controle R Indicatornummer: G1A / 05 inclusief inclusief deel openbaar lichaam inclusief deel openbaar lichaam Aard controle R Indicatornummer: G1A / 03 deel openbaar lichaam Nee Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren; Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G1 / 03 Zie de toelichting in de invulwijzer voor hulp bij het invullen en de mogelijke consequenties van een verkeerde keuze Nee Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E29 / 03 Eindverantwoording Ja/Nee G2 G3 SZW SZW Besteding (jaar T) algemene bijstand Baten (jaar T) algemene bijstand (exclusief Rijk) Aard controle R Indicatornummer: G3 / 01 € 159.903 Besteding (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob) €0 Aard controle R Indicatornummer: G3 / 07 Alle gemeenten € 119.997 verantwoorden hier het Baten (jaar T) Bob (exclusief gemeentedeel over (jaar Rijk) T), ongeacht of de gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht op grond van de Wgr. Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) 2004 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)_gemeente 2013 I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004) I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004) €0 Aard controle R Indicatornummer: G3 / 08 € 58.750 Besteding (jaar T) aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 Aard controle R Indicatornummer: G3 / 02 € 6.917 Besteding (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob) Aard controle R Indicatornummer: G2 / 08 Gemeente Gemeente Aard controle R Indicatornummer: G2 / 07 € 275.662 Baten (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen € 15.480.295 Besteding (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen Gemeente Gemeente Alle gemeenten I.1 Wet werk en bijstand (WWB) I.1 Wet werk en bijstand (WWB) verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of de gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht op grond van Aard controle R Aard controle R de Wgr. Indicatornummer: G2 / 01 Indicatornummer: G2 / 02 Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB_gemeente 2013 Ja 159 Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G3 / 09 Zie de toelichting in de invulwijzer voor hulp bij het invullen en de mogelijke consequenties van een verkeerde keuze. € 31.129 Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee Aard controle R Indicatornummer: G3 / 03 €0 Baten (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob) (exclusief Rijk) Aard controle R Indicatornummer: G2 / 09 I.6 Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK) Gemeente € 66.169 Aard controle R Indicatornummer: G3 / 04 Ja Baten (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob) (exclusief Rijk) Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 10 Zie de toelichting in de invulwijzer voor hulp bij het invullen en de mogelijke consequenties van een verkeerde keuze. € 763.983 €0 Baten (jaar T) WWIK (exclusief Volledig zelfstandige uitvoering Rijk) Ja/Nee Aard controle R Indicatornummer: G2 / 04 I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) Aard controle R Indicatornummer: G2 / 03 Gemeente Baten (jaar T) IOAW (exclusief Rijk) Gemeente Besteding (jaar T) IOAW € 417 Aard controle R Indicatornummer: G2 / 06 I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) Gemeente Baten (jaar T) IOAZ (exclusief Rijk) € 50.632 Aard controle R Indicatornummer: G3 / 05 €0 Aard controle R Indicatornummer: G3 / 06 Besteding (jaar T) aan Besteding (jaar T) Bob onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (exclusief Bob) € 125.776 Aard controle R Indicatornummer: G2 / 05 I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) Gemeente Besteding (jaar T) IOAZ SZW G5 Ja Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G5 / 02 Zie de toelichting in de invulwijzer voor hulp bij het invullen en de mogelijke consequenties van een verkeerde keuze De zelfstandige uitvoering betreft de indicatoren G5/03 tot en met G5/07 548 Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee Aard controle D1 Indicatornummer: G5 / 01 Let op: Deze verantwoording kan niet door een gemeenschappelijke regeling worden uitgevoerd, ongeacht de keuze van de gemeente bij indicator G5/02 Let op: Dit is de enige gelegenheid om verantwoording af te leggen over deze taakuitvoering Wet participatiebudget (WPB) Alle gemeenten verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of de gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht op grond van de Wgr. Het aantal in (jaar T) bij een ROC ingekochte contacturen Wet participatiebudget (WPB)_gemeente 2013 € 2.220.554 Aard controle R Indicatornummer: G5 / 03 Besteding (jaar T) participatiebudget 160 € 89.771 Aard controle R Indicatornummer: G5 / 04 Waarvan besteding (jaar T) van educatie bij roc's € 24.649 Aard controle R Indicatornummer: G5 / 05 Baten (jaar T) (niet-Rijk) participatiebudget €0 Aard controle R Indicatornummer: G5 / 06 Waarvan baten (jaar T) van educatie bij roc’s €0 Aard controle R Indicatornummer: G5 / 07 Dit onderdeel is uitsluitend van toepassing op gemeenten die in (jaar T-1) duurzame plaatsingen van inactieven naar werk hebben gerealiseerd en verantwoord aan het Rijk Besteding (jaar T) Regelluw Bijlage 5 Lijst Verbonden partijen 161 162 Bijlage lijst Verbonden partijen A. Gemeenschappelijke regelingen A1 Bedrijvenpark A7 A2 Veiligheidsregio Fryslân A3 Servicebureau De Friese Wouden A4 Sociale werkvoorziening Fryslân A5 De Marrekrite A6 Welstandzorg Hûs en Hiem A7 Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing B. Deelnemingen B1 Business park Friesland BV (IBF) B2 Int. Business Park Friesland (IBF) C.V. B3 Afvalsturing Friesland NV B4 NV Fryslân Miljeu B5 Fryslân Miljeu Zuidoost BV B6 Caparis NV B7 Dataland BV B8 Sportstad Heerenveen BV B9 Gemeentelijk Sportcentrum BV B10 EAH Holding BV B11 IJshockeyhal Thialf Heerenveen BV B12 NV Bank Nederlandse gemeenten (BNG) B13 Participatiemaatschappij It Hearrenfean BV B14 Sportstad Heerenveen Grondexploitatie BV B15 Sportstad Heerenveen Grondexploitatie CV C. Verenigingen, stichtingen en coöperaties C1 Vereniging Nederlandse Gemeenten C2 Vereniging van Friese Gemeenten C3 Stichting GBKN Friesland C4 Stichting De Basis C5 Stichting Openbare Verlichting Fryslân C6 Stichting OSG Sevenwolden C7 Vereniging van eigenaars Sportcentrum Heerenveen D. Verbonden partijen gemeente Boarnsterhim Overzichtlijst 163 A. Gemeenschappelijke regelingen A.1. Gemeenschappelijke Regeling Bedrijvenparken A7 Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen van beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Het stimuleren van de ontwikkeling en verzorgen van een optimale afstemming van de in het werkingsgebied gelegen bedrijventerreinen. Stimulering economische ontwikkelingen en werkgelegenheid Gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam zodat er sprake is van een zelfstandig rechtspersoon. Het bestuur van het openbaar lichaam bestaat uit: een algemeen bestuur, een dagelijks bestuur en een voorzitter. De gemeenten Heerenveen en De Friese Meren. Ieder 50% Doelstellingen zijn gedeeltelijk gerealiseerd. De planning is medio 2012 aangepast. In 2012 is een nieuwe kostprijsberekening met een looptijd t/m 2039 vastgesteld voor het totale gebied in exploitatie. Ook Bedrijvenparken A7 ondervindt de gevolgen van de economische crisis en ziet dit terug in hun afzet. Geen Bij de afsluiting van plangebieden worden de exploitatieoverschotten uitgekeerd aan de twee deelnemende gemeenten (elk 50%), anderzijds worden verwachte tekorten evenredig tussen de deelnemers verdeeld. Per 1 januari 2014 is de kapitaalverstrekking overgegaan van de gemeente Heerenveen naar de gemeente De Friese Meren. Bestaande risico's grondexploitatie worden jaarlijks geïnventariseerd en leiden tot een aanpassing van de grondexploitatie; het betreft de aan de exploitatie van bedrijfsterreinen inherente risico‟s van hoeveelheid gronduitgifte, marktprijzen en renteontwikkeling. De gehanteerde uitgangspunten liggen in lijn met de door gemeente zelf gehanteerde punten. De geprognotiseerde verkopen zijn ambitieus maar niet onrealistisch. Het eigen vermogen van de GR is nihil. Bij tegenvallende verkopen zullen de deelnemers voor 50% ieder moeten bijdragen. Solvabliteit neemt af door een afname van het eigen vermogen van de GR. De resultaten zijn voornamelijk afhankelijk van de geplande verkopen. Als gevolg van de geactualiseerde exploitatieberekening in 2013 wordt een tekort verwacht van € 2,8 miljoen. Hier is door de gemeenten in 2012 reeds een voorziening getroffen van € 2,6 miljoen. Als gevolg hiervan hebben beide gemeenten in 2013 de voorziening met nogmaals € 0,1 miljoen moeten verhogen. Ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening 2013 Bij eind grondexploitatie of tussentijds indien beide partijen hier het over eens kunnen worden. Lasten en baten worden evenredig verdeeld over Heerenveen en De Friese Meren. Vertegenwoordiging in dagelijks bestuur en algemeen bestuur. T.J. van der Zwan (AB+DB) J. van der Laan (AB+DB) Overige collegeleden (AB) 164 A.2. Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Fryslân Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente 1. Een zo doelmatig mogelijk georganiseerde en gecoördineerde repressieve en preventieve brandbestrijding en hulpverlening bij ongevallen en rampen, alsmede het in stand houden en continu paraat hebben van een centrale post ambulancevervoer, die voor het lokale grondgebied van de deelnemende gemeenten het ambulancevervoer dirigeert. 2. Het behartigen van de preventieve taken op het gebied van de volksgezondheid, alsmede de taken op dit terrein waartoe door de deelnemende gemeenten of andere instanties specifieke opdrachten zijn verstrekt, alsmede de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen en de voorbereiding daarop. 3. Voorkomen en bestrijden van branden 4. Bevorderen volksgezondheid Gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam zodat er sprake is van een zelfstandig rechtspersoon. Het bestuur van het openbaar lichaam bestaat uit: een algemeen bestuur, een dagelijks bestuur en een voorzitter. De Friese gemeenten. Via dagelijks en algemeen bestuur èn de adviescommissie van portefeuillehouders Gemeenten zien toe op het behalen van jaarlijks opnieuw te formuleren doelstellingen (jaarverslagen, jaarrekeningen en begrotingen). De hulpverleningsdiensten hebben te maken met de gevolgen van de ontwerpwet over veiligheidsregio's. Daarnaast met die van de ontwikkeling van integrale jeugdgezondheidszorg; en van de totstandkoming van de Noordelijke gemeenschappelijke meldkamer. M.i.v. april 2012 is de naam gewijzigd van Hulpverleningsdienst Fryslân in Veiligheidsregio Fryslân. Vooralsnog geen, maar de bovengenoemde ontwikkelingen zullen leiden tot aanpassingen. Er is sprake van een bijdrage naar inwonertal. Voor Heerenveen bedraagt de raming voor 2014 € 2.049.213, nadat rekening is gehouden met de overgang van de Heerenveense Brandweer naar de nieuwe Regionaal georganiseerde Brandweer binnen de Veiligheidsregio Fryslân. Voor het onderdeel Gezondheid is in 2014 € 1.313.236. n.t.b Deze GR bestaat sinds 1 januari 2007. In de beleidsnota weerstandsvermogen 2011 tot en met 2014 heeft het Algemeen Bestuur het Eigen Vermogen vastgesteld op € 1,8 miljoen. Een onverhoopt nadelig saldo komt ten laste van de deelnemende gemeenten, naar rato van het inwonertal. Is beperkt en is afhankelijk van de realisatie van de begrote resultaten. De jaarrekening presenteert het exploitatieresultaat met een voorstel tot bestemming, waarbij één van de opties verrekening met de deelnemende gemeenten is. Tussentijds komt de Veiligheidsregio met rapportages, waarbij zo nodig de budgetten via begrotingswijzigingen kunnen worden aangepast. Ja. Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening.. Nee, wij zijn verplicht de Veiligheidsregio in stand te houden op basis van vigerende wetgeving. Nvt Het algemeen bestuur bestaat uit de burgemeesters van de Friese gemeenten, met allen gelijke zeggenschap. Voorzitter is de korpsbeheerder, de burgemeester van Leeuwarden. Het dagelijks bestuur is hieruit gekozen. Verder is er een adviescommissie waarin alle wethouders met volksgezondheid in hun portefeuille plaatshebben . Vertegenwoordigers van Heerenveen zijn T. van der Zwan (Algemeen Bestuur) en H. Broekhuizen (Adviescommissie gezondheidszorg). 165 A.3. Gemeenschappelijke Regeling Servicebureau De Friese Wouden Doelstelling Die bestuurlijke en maatschappelijke belangen die zich niet beperken tot één gemeente, alsmede die aangelegenheden ten aanzien waarvan onderlinge beleidsafstemming door één van de gemeenten gewenst wordt, te coördineren dan wel gecoördineerd aan de raden van de gemeenten voor te leggen. Publiek belang Behartiging van de intergemeentelijke belangen overeenkomstig de doelstellingen. Aard rechtspersoon Gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam zodat er sprake is van een zelfstandig rechtspersoon. Betrokkenen De gemeenten Heerenveen, Achtkarspelen, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland, Tytsjerksteradiel en Weststellingwerf. Zeggenschap Eén van de 7 gemeenten Realisatie doelstellingen Tot op heden houdt de gemeenschappelijke regeling zich uitsluitend bezig met uitvoerende taken op het gebied van milieu/geluid. Ontwikkelingen Bij de planvorming om te komen tot de inrichting van een Regionale Uitvoeringsdienst in Fryslân worden ook de taken van De Friese Wouden betrokken. De oprichting van de R.U.D. heeft in december 2012 plaatsgehad. Voornemens tot Servicebureau De Friese Wouden is per 1 januari 2014 opgeheven. Het beleidswijzigingen liquidatieplan is goedgekeurd door de raad. De eindafrekening wordt in het voorjaar van 2014 verwacht. Het beslag op de financiële Voor de nieuw te vormen R.U.D., voor Fryslân de F.U.M.O., is in de middelen van de gemeente begroting voor 2014 € 122.311 opgenomen. Volgens plan is de FUMO op 1 januari 2014 in bedrijf gaan. De Friese Wouden maakt deel uit van de FUMO. Bestaande en verwachte nihil risico‟s Ontwikkeling eigen Constant, overschotten worden terugbetaald aan de gemeenten. vermogen Ontwikkeling solvabiliteit n.v.t. Ontwikkeling financiële Jaarlijks kostendekkende exploitatiebegroting. resultaten Accountantsverklaring Ja beschikbaar Aard accountantsverklaring Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Mogelijkheid tot Ja, mits 5 van de 7 betrokkenen instemmen onder betaling van een beëindiging betrokkenheid uittredeboete van maximaal 3 x de jaarbijdrage. Gevolgen v beëindiging Mogelijke frictiekosten personeel c.a. Verplichting tot zelfstandige uitvoering betrokkenheid van de doelstelling. Zeggenschap van Heerenveen levert momenteel de voorzitter van het dagelijks bestuur gemeente S. Siebenga (DB) 166 A.4. Gemeenschappelijke Regeling Sociale Werkvoorziening Fryslân Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente De uitvoering van de wet Sociale werkvoorziening en de uit deze wet voortvloeiende wettelijke voorschriften in het werkingsgebied. Bevorderen maatschappelijke participatie arbeidsgehandicapten Gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam zodat er sprake is van een zelfstandig rechtspersoon. Het bestuur van het openbaar lichaam bestaat uit: een algemeen bestuur en een dagelijks bestuur. De gemeenschappelijke regeling functioneert als opdracht-gever aan Caparis N.V. Genoemde N.V. is belast met de uitvoering De gemeenten Heerenveen, Achtkarspelen, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland, Tytsjerksteradiel, Leeuwarden en Weststellingwerf. Afhankelijk van meerderheidsbeslissing van door betrokkenen aangewezen bestuurders Ondanks de reeds jaren bestaande wachtlijsten wordt de overgrote meerderheid van de Sw-ers in de sociale werkvoorziening geplaatst; de wachtlijst neemt echter toe. Er bestaan al jaren wachtlijsten zodat realisatie niet volledig is. Door het controversieel verklaren van de Wet werken naar vermogen en de nieuwe Participatiewet dient de opdracht aan de uitvoeringsorganisatie Caparis opnieuw aandacht te krijgen. Hiervoor zijn inmiddels op ambtelijk niveau gesprekken gaande. Vooralsnog blijft de reeds door de raden vastgestelde opdracht aan Caparis gehandhaafd. Zie voorgaande Voor 2014 bedraagt de bijdrage van de gemeente Heerenveen € 10.972.399. Vanaf blijft de subsidie binnen de financiele verantwoording van de GR. Dit heeft als gevolg dat het subsidieresultaat (verschil loonkosten SW minus Rijkssubsidie) zichtbaar wordt in de jaarrekening van de GR. Voor 2013 is rekening gehouden met een tekort van circa € 1.100.000 waarvoor dekking aanwezig is in de gemeentelijke begroting 2014. Bestaande en verwachte risico‟s Het risico van de GR bestaat uit de geldleningovereenkomst die is gesloten met Caparis. Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Het eigen vermogen van de GR is nihil. Dit vormt een risico. Tegenover de leningen met de BNG staan de vorderingen op Caparis NV. De kredietwaardigheid van Caparis is op dit moment echter niet optimaal waardoor er een risico bestaat dat de vorderingen niet opgeëist kunnen worden. De financiële resultaten van de GR worden voornamelijk bepaald door de loonkosten SW minus de Rijkssubsidie. Gezien het huidige tekort en de verwachte verdere daling van deze subsidie dient de afbouw van het aantal SE‟ers de komende jaren prioriteit te krijgen. Het terugdringen van dit tekort is een van deze doelstelling mbt de uitvoering van de nieuwe Participatiewet. ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Ja; mits 5 van de 8 betrokkenen instemmen onder betaling van een uittredeboete van maximaal 3 x de jaarbijdrage Verplichting tot zelfstandige uitvoering van de doelstelling De gemeente is vertegenwoordigd in algemeen bestuur en dagelijks bestuur J. van der Laan (AB en DB) 167 A.5. Gemeenschappelijke Regeling De Marrekrite Doelstelling Het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de deelnemers op het gebied van een evenwichtige en gecoördineerde ontwikkeling van de watersport en van andere vormen van recreatie op en aan het water, zulks met inachtneming van de belangen van natuur en landschap. Publiek belang Bevorderen mogelijkheden tot recreatie vanuit de doelstelling bevorderen economie en van welzijn van de burgers.. Aard rechtspersoon Gemeenschappelijke regeling Betrokkenen Provincie Fryslân en de gemeenten Boarnsterhim, Bolsward, Dantumadeel, Dongeradeel, Ferweradiel, Gaasterlân-Sleat, Heerenveen, Kollumerland, Leeuwarden, Leeuwarderadeel, Lemsterland, Littenseradiel, Nijefurd, Opsterland, Skarsterlân, Smallingerland, Sneek, Tytsjerksteradiel, Weststellingwerf, Wûnseradiel, Wymbritseradiel. Zeggenschap Via algemeen bestuur. Realisatie doelstellingen Met het oog op de herindeling met de gemeente Boarnsterhim, is besloten om weer toe te treden tot de GR De Marrekrite. Met De Marrekrite is overeengekomen dat de gemeente Heerenveen toetreedt in 2011 en vanaf 2014 weer een financiële bijdrage levert aan de GR. Ontwikkelingen geen. Voornemens tot In de Verantwoordings- en Perspectiefnota 2011, is de financiële beleidswijzigingen bijdrage per 2014 door de raad geaccordeerd. Het beslag op de financiële De bijdrage van de gemeente Heerenveen in 2014 bedraagt € 42.000. middelen van de gemeente Bestaande en verwachte n.v.t. risico‟s Ontwikkeling eigen n.v.t. vermogen Ontwikkeling solvabiliteit n.v.t. Ontwikkeling financiële n.v.t. resultaten Accountantsverklaring n.v.t. beschikbaar Aard accountantsverklaring n.v.t. Mogelijkheid tot n.v.t. beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging Zelf maatregelen nemen ter realisatie van de doelstellingen vanuit de betrokkenheid visie van de gemeente. Zeggenschap van de gemeente heeft zeggenschap via het lidmaatschap van het gemeente Algemeen Bestuur. 168 A.6. Gemeenschappelijke Regeling Welstandszorg HÛS en HIEM Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de deelnemende gemeenten op het gebied van de bouwkunstige en landschappelijke schoonheid in de provincie Bevorderen van bouwkunstige en landschappelijke schoonheid Gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam zodat er sprake is van een zelfstandig rechtspersoon. Het bestuur van het openbaar lichaam bestaat uit: een algemeen bestuur, een dagelijks bestuur en een voorzitter Hûs en Hiem is een gemeenschappelijke regeling van de Friese gemeenten Afvaardiging lid van College van B&W in Algemeen Bestuur n.v.t. De resultaten van Hûs en Hiem staan als gevolg van de algemene terugslag in de bouw en daarom veel minder te behandelen aanvragen behoorlijk onder druk. Op bestuurlijk niveau vinden verkenningen plaats Voor de dienstverlening van Hus en Hiem is de gemeente een vergoeding verschuldigd, welke via de gemeentelijke leges wordt doorberekend aan de afnemers. De jaarrekening 2012 kende een tekort van ruim € 99.000. Het tekort is in rekening gebracht bij de deelnemende gemeenten Bestaande en verwachte risico‟s Bijdrage in ontstaan van tekorten door vraaguitval Ontwikkeling eigen vermogen Zal verder afnemen indien er geen adequate maatregelen worden genomen. Ontwikkeling solvabiliteit Zal verder afnemen indien er geen adequate maatregelen worden genomen. Ontwikkeling financiële Zal verder afnemen indien er geen adequate maatregelen worden resultaten genomen. Accountantsverklaring Ja beschikbaar Aard accountantsverklaring Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Mogelijkheid tot beëindiging Ja, de voorwaarden worden dan vastgesteld door het Algemeen Bestuur betrokkenheid van de GR; welke dat zijn is niet vooraf bepaald Gevolgen v beëindiging Zelf maatregelen nemen ter realisatie van de doelstellingen vanuit de visie betrokkenheid van de gemeente Zeggenschap van gemeente Heerenveen is vertegenwoordigd in het Algemeen Bestuur. De gemeenteraad kan op deze wijze invloed uitoefenen. Wethouder S. Siebenga is lid van het Algemeen Bestuur. 169 A.7. Gemeenschappelijke Regeling Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing Doelstelling Het behartigen van de belangen van de deelnemers bij de uitvoering van taken en bevoegdheden op het gebied van het milieu- en omgevingsrecht alsmede taken en bevoegdheden op het terrein van vergunningverlening, handhaving en toezicht op grond van de WABO. Publiek belang Behartiging van de taken binnen de doelstelling waaronder vergunningverlening binnen het milieu-terrein. Aard rechtspersoon Gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam zodat er sprake is van een zelfstandige rechtspersoon. De Gemeenschappelijke regeling kent een Algemeen – en een dagelijks bestuur, en een voorzitter. Betrokkenen De Friese gemeenten, Wetterskip Fryslân en Provincie Fryslân. West- en Ooststellingwerf en Opsterland hebben zich aangesloten. Zeggenschap Eén van de deelnemers, waarbij het aantal stemmen van de deelnemer wordt bepaald door diens financiële bijdrage. Er is voorzien in meervoudig stemrecht. Realisatie doelstellingen De FUMO is op 20 december 2012 opgericht. In 2013 was nog geen sprake van bedrijfsactiviteiten. Deze zijn met ingang van 1 januari 2014 daadwerkelijk opgestart.. Ontwikkelingen Als gevolg van de overgang van de taken rond milieuvergunningverlening is de formatie in Heerenveen in lichte mate terggelopen. Voornemens tot Er is sprake van een nieuw opgerichte organisatie. beleidswijzigingen Het beslag op de financiële In 2013 was nog geen sprake van een bijdrage. Voor de F.U.M.O is voor middelen van de gemeente 2014 een bedrag van € 158.958 geraamd. Bestaande en verwachte nihil risico‟s Ontwikkeling eigen Van ontwikkelingen is op dit terrein in 2013 nog geen sprake geweest. vermogen Ontwikkeling solvabiliteit n.v.t. Ontwikkeling financiële Sturing zal gericht zijn op een jaarlijks kostendekkende exploitatie. resultaten Accountantsverklaring Nog niet van toepassing. beschikbaar Aard accountantsverklaring Nog niet van toepassing. Mogelijkheid tot Ja. Een registeraccountant zal het Algemeen bestuur inzicht verschaffen in beëindiging betrokkenheid de kosten die direct en indirect met de uittreding samenhangen. De uittredende deelnemer vergoedt die kosten. Gevolgen v beëindiging De uittredende deelnemer neemt tevens het personeel over dat met de over betrokkenheid te nemen taken belast was. Zeggenschap van Voor Heerenveen is de heer S. Siebenga lid van het Algemeen Bestuur. gemeente 170 B. Deelnemingen B.1. International Business Park Friesland (IBF) B.V. Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Het optreden als beherend vennoot in de commanditaire vennootschap International Business Park Friesland (IBF) C.V. Bevorderen economische ontwikkeling en werkgelegenheid BV Gemeente Heerenveen Publiek belang wordt bevorderd Tijdens de behandeling van de begroting 2013 is uitgesproken, dat medio 2012 IBF BV en IBF CV worden opgeheven. De onderhandelingen met Rijkswaterstaat zijn afgerond. De juridische levering kan binnenkort plaatsvinden. De feitelijke liquidatie zal naar verwachting medio 2014 plaatsvinden. Geen € 18.151 als aandelenkapitaal Geen Heerenveen neemt met 40 aandelen van nominaal € 453,78 deel in de B.V. (100%). De totale deelname bedraagt € 18.151. De deelneming is gewaardeerd op € 5.447. De deelneming heeft als beherend vennoot een belang van 0,5 % in IBF C.V. Stabiel Het resultaat over het laatste verslagjaar 2012 is nihil. Medio 2014 zal de BV worden geliquideerd. Ja Goedkeurende verklaring Na beëindiging grondverkoop in IBF CV Geen 100 % J. van der Laan (AvA) 171 B.2. International Business Park Friesland (IBF) C.V. Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Het realiseren en beheren van een modern-gemengd bedrijvenpark, onder meer door het verwerven van daartoe bestemde gronden en het aanleggen en verbeteren van de infrastructurele voorzieningen en voorts het initiëren en intensiveren van de samenwerking met bedrijven en instellingen in het bedrijvenpark. Economische ontwikkeling en bevorderen werkgelegenheid Commanditaire vennootschap Gemeente Heerenveen en International Business Park (IBF) B.V. Na de herontwikkeling van de aard van het bedrijvenpark is de aanvangsfase van gronduitgifte gestart Tijdens de behandeling van de begroting 2013 is uitgesproken, dat medio 2012 IBF BV en IBF CV worden opgeheven. De onderhandelingen met Rijkswaterstaat zijn afgerond. De juridische levering kan binnenkort plaatsvinden. De feitelijke liquidatie zal naar verwachting medio 2014 plaatsvinden. Geen € 1.157.553 aan aandelenkapitaal Ontwikkeling solvabiliteit het betreft de aan de exploitatie van bedrijfsterreinen inherente risico‟s van hoeveelheid gronduitgifte, marktprijzen en renteontwikkeling. Heerenveen neemt deel in de commanditaire vennootschap met een kapitaal van € 1.157.553 ( 99,5%). Het resterende 0,5% kapitaal bedraagt € 5.447 en is van IBF B.V. Tot en met 2007 zijn de kosten geactiveerd in het onderhanden project. Neutraal maar niet relevant Ontwikkeling financiële resultaten Het resultaat over het laatste verslagjaar 2012 is nihil. Medio 2014 zal de CV worden geliquideerd. Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Ja Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Goedkeurende verklaring Niet eerder dan na beëindiging gronduitgifte van het gehele bedrijventerrein. Als gevolg van de verkoop van de resterende grond aan IBF 2 (IBFgemeente) in 2014 wordt aan deze voorwaarde voldaan. geen 100 % T.J. van der Zwan (verg. van vennoten) 172 B.3. Afvalsturing Friesland NV Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Het voorkomen van het ontstaan van afvalstoffen dan wel te komen tot een doelmatige en uit een oogpunt van milieuhygiëne verantwoorde wijze van overslag, transport, bewerking, verwerking of laten verwerken en/of vernietigen van afvalstoffen. Verder het (doen) exploiteren van voor een doelmatige verwerking van afvalstoffen noodzakelijke inrichtingen en installaties. Verzamelen en verwerken van afvalstoffen tegen zo laag mogelijke kosten Naamloze vennootschap 30 Friese gemeenten (de gemeente Smallingerland is onlangs uitgetreden). Heerenveen neemt met 120 aandelen van nominaal € 453,78 ( € 54.454) deel in de NV (ca. 7%). Ligt geheel op schema. De REC is in 2011 in gebruik genomen. Hierdoor is een aanzienlijke daling van het uniforme verwerkingstarief gerealiseerd. Dit heeft zich in 2013 verder doorgezet. Op termijn wordt een mogelijke integratie van de bedrijven Afvalsturing Friesland NV en de NV Fryslân Miljeu voorgestaan. Op dit moment geen bijzondere beleidsvoornemens. De reguliere verwerkings- en bewerkingsaktiviteiten alsook de daarmee samenhangende ontwikkelingen, worden jaarlijks gemeld bij de begrotingsbehandeling. Nihil; op basis van contractuele afspraken wordt jaarlijks door de AvA een uniform tarief vastgesteld voor de verwerking van huishoudelijke afvalstoffen. Ten aanzien van de integratie van de beide bedrijven lijken de juridisch en financieel-technische mogelijkheden nog ver weg Stabiel Gestage groei De omzet stijgt gestaag en resultaten blijven stabiel. Ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Ja Mogelijk een afkoopsom ten gevolge van de leveringsplicht uit hoofde van de v/h gemeenschappelijke regeling OLAF Uitsluitend als aandeelhouder naar rato van het aantal inwoners in Heerenveen t.o.v. het totaal in de provincie Friesland. S. Siebenga (AvA) 173 B.4. NV Fryslân Miljeu Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Het bevorderen en leveren van kwalitatief hoogwaardige dienstverlening op het gebied van de inzameling van afvalstoffen en de daarmee verband houdende beleidsondersteuning. De inzameling van huishoudelijke afvalstoffen wordt namens de deelnemende gemeenten aangestuurd door 4 regio B.V.‟s. Doelmatige inzameling van afvalstoffen en aanverwante reinigingstaken Naamloze vennootschap 17 van de 31 Friese gemeenten Heerenveen neemt met 27.500 aandelen van nominaal € 4,53 ( € 124.578) deel in de NV. ( 20%) Ligt op schema 17 gemeenten zijn als aandeelhouder toegetreden. Versterken van positie als regionaal Noord-Nederlands inzamelbedrijf van afvalstoffen, ook buiten de provincie Friesland Integratie Afvalsturing en Fryslân Miljeu. Nihil; op basis van contractuele afspraken is jaarlijks betaling van de ingezamelde hoeveelheden afval verschuldigd. geen Gestage groei Stabiel Omzet neemt toe en resultaat stabiliseert ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening ja Tevens beëindiging van aandeelhouderschap BV Fryslân Zuidoost en noodzaak tot alternatief voor inzameling afval De gemeente is in de AvA vertegenwoordigd door wethouder S. Siebenga 174 B.5. Fryslân Miljeu Zuidoost BV Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Het bevorderen en leveren van kwalitatief hoogwaardige dienstverlening op het gebied van de inzameling van huishoudelijke afvalstoffen en de daarmee verband houdende beleidsondersteuning en collectieve aanbestedingen ten behoeve van de gemeenten. Fryslân Miljeu Zuidoost BV is een 100%dochteronderneming van NV Fryslân Miljeu Doelmatige inzameling van afvalstoffen en aanverwante reinigingstaken Besloten Vennootschap De afvalinzameling wordt door de regio Zuid-Oost bv uitgevoerd in de gemeenten Heerenveen, Ooststellingwerf en Opsterland. Middels houder van aandelen in NV Fryslân Miljeu is de zeggenschap indirect Ligt op schema Integratie bedrijven Fryslân Miljeu en Afvalsturing. geen geen geen Stabiel Stabiel Stabiel ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening ja Tevens beëindiging van aandeelhouderschap NV Fryslân Miljeu en noodzaak tot alternatief voor inzameling afval De gemeente is in de AvA vertegenwoordigd door wethouder S. Siebenga. 175 B.6 Caparis NV Doelstelling Het bieden van arbeid onder aangepaste omstandigheden aan in de Wet sociale werkvoorziening bedoelde personen. Het doen realiseren van dienstbetrekkingen en detacheringen van in de Wet inschakeling werkzoekenden bedoelde personen, alsmede het realiseren van sociale activering, scholing en andere stimuleringsactiviteiten voor deze personen. Het initiëren, creëren, organiseren en uitvoeren van werk en het bevorderen van de arbeidsmarkt voor met name diegenen die in de toetreding tot de arbeidsmarkt worden belemmerd. Publiek belang Bevorderen maatschappelijke participatie arbeidsgehandicapten Aard rechtspersoon Naamloze Vennootschap Betrokkenen De gemeenten Heerenveen, Achtkarspelen, Leeuwarden, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland, Tytsjerksteradiel en Weststellingwerf. Zeggenschap Als minderheidsaandeelhouder beperkte zeggenschap Realisatie doelstellingen Ondanks de reeds jaren bestaande wachtlijsten wordt de overgrote meerderheid van de Sw-ers in de sociale werkvoorziening geplaatst; de wachtlijst neemt echter toe. Er bestaan al jaren wachtlijsten zodat realisatie niet volledig is. De verwachting is dat door inkrimping van de taakstelling de wachtlijst zal toenemen. Ontwikkelingen Financieel De resultaten over 2013 zijn positiever dan begroot. Waar men een tekort verwachtte van meer dan € 900.000 wordt uiteindelijk een positief e bedrijfresultaat verwacht van circa € 1.200.000 (cf. 4 kwartaalrapportage 2013). In 2014 wordt wederom een positief bedrijfsresultaat begroot. Beleid In 2013 had onze gemeente een taakstelling Wsw van 371se. Deze is gehaald. Door de herindeling is deze inmiddels opgelopen tot 400. Begin 2014 geldt voor de totale Gr dat 47,6 % beschut binnen werkt, 14,9% beschut buiten en 37,5 % detachering/begeleid werken. De Wet sociale werkvoorziening is volop in beweging als gevolg van de Participatiewet en het in april 2013 gesloten Sociaal Akkoord en het afgesloten oppositieakkoord van februari 2014 (o.a. geen herkeuring huidige Wajongers, voorrang plaatsing Wsw-ers en Wajongers op de garantiebanen) In overleg met de Sociale Partners zijn ook afspraken gemaakt over het openen van laagste loonschalen voor mensen die aangewezen zijn op loonkostensubsidie en onderdeel zijn van de afspraken over 125.000 duizend garantiebanen en 30.000 beschut werkplekken. Deze loonschalen zullen beginnen op 100% van het Wettelijk Minimumloon. Inmiddels is het wetsvoorstel voor eerste behandeling in de Tweede Kamer geweest en zal operationalisering van het Werkbedrijf Fryslan in 2015 plaats moeten vinden. De efficiencykorting op de Wsw blijft overeind, waardoor er grote druk blijft bestaan op het participatiebudget. Op 6 december 2013 spreekt het bestuur van de Gr uit dat : - dat de sociale werkvoorziening op verantwoorde wijze (versneld) moet worden afgebouwd tot de omvang van beschut werken in de zin van de Participatiewet; - dat afbouw een gezamenlijke verantwoordelijkheid is van alle deelnemende gemeenten samen; - dat frictiekosten die samenhangen met afbouw op verzoek van (individuele) gemeenten, geheel voor rekening zijn van deze (individuele) gemeenten. en geeft opdracht een business case uit te werken waarin wordt beschreven: - het afstoten van de gehele PMC Groenvoorziening door Caparis NV; - overdracht door de GR van de Sw-medewerkers werkzaam in de pmc Groenvoorziening aan hun “eigen” gemeente. Besluitvorming over het eventueel afstoten van genoemde PMC en de gevolgen voor de GR-gemeente en Caparis zal plaatsvinden aan de hand van de uitgewerkte business case (verwachting april 2014). 176 Het beslag op de financiële middelen van de gemeente De deelname in aandelen in de NV omvat 7.479 aandelen van € 1. In de tekorten over het jaar 2011 is € 675.000 bijgedragen en over het tekort voor het jaar 2012 zal het aandeel voor Heerenveen rond de € 1.000.000 bedragen. Hiervoor zijn door de gemeenteraad middelen beschikbaar gesteld. Bestaande en verwachte risico‟s De exploitatie van de uitvoering door Caparis NV is tot en met 2011 verliesgevend. Vanaf 2012 is Caparis in staat gebleken een positief resultaat te behalen. Ook voor 2014 is een positief resultaat begroot. Echter vormt de nieuwe Participatiewet een risico voor de toekomst van Caparis. Onduidelijk is welke rol Caparis hier in zal spelen. De „kostprijs‟ van deze transitie is dan ook vooralsnog onduidelijk. Ontwikkeling eigen vermogen Het eigen vermogen was eind 2008 negatief en is door de bijdragen van de deelnemende gemeenten in 2009 van totaal ca € 5,8 miljoen ter compensatie van de tekorten over de jaren tot en met 2008 naar nul teruggebracht. Inmiddels heeft er tevens in 2010, 2011 en 2012 een bijstorting van het eigen vermogen plaatsgevonden om de continuïteit van Caparis NV te waarborgen. Afhankelijk van de bestemming van het resultaat over 2012 kan voorzichtig gewerkt worden aan een positief eigen vermogen. Ontwikkeling solvabiliteit Zal verder afnemen indien er geen adequate maatregelen worden genomen. Ontwikkeling financiële resultaten Zal verder afnemen indien er geen adequate maatregelen worden genomen. Accountantsverklaring besbeschikbaar ja Aard accountantsverklaring Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Ja, in combinatie met uittreden uit gemeenschappelijke regeling. Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Verplichting tot zelfstandige uitvoering van de doelstelling en opzetten van eigen uitvoeringsorganisatie Zeggenschap van gemeente Als minderheidsaandeelhouder beperkte zeggenschap J.R. Zoetendal (AVA) 177 B.7. Dataland BV Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Het realiseren en in stand houden van een landelijke voorziening die leidt tot het breed toegankelijk maken van alle mogelijke gegevens betreffende registergoederen uit het informatiedomein van gemeenten en/of andere publieke lichamen voor de publieke en private markt, het ter beschikking stellen en verstrekken van rapportages, adviezen en aanverwante diensten aan gemeenten. Verbetering overheidsdienstverlening aan publieke en private markt; Kwaliteitsverbetering eigen gemeentelijke functioneren. Besloten Vennootschap Diverse Nederlandse gemeenten. De aandelen van de B.V. Dataland zijn ingebracht in de Stichting Administratiekantoor Dataland. Deze stichting geeft certificaten van aandelen van de B.V. uit aan participerende gemeenten. Heerenveen participeert met 19.000 certificaten van aandeel van nominaal € 0,10 in Dataland. Doordat steeds meer gemeenten participeren wordt er steeds beter voldaan aan de doelstelling. Het aantal participerende gemeenten breidt gestaag uit. Evenals het aantal partijen dat gegevens afneemt. Onbekend De gemeente heeft eenmalig 19.000 certificaten aangekocht voor € 1.900. Jaarlijks ontvangt de gemeente van Dataland een bedrag afhankelijk van de verkoop van gegevenssets aan derden. Het gaat nog om zeer geringe bedragen. Niet bekend Niet bekend Niet bekend Niet bekend ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Ja. Aandeelhouderschap is gekoppeld aan de overeenkomst tot levering van gegevens voor de Basisregistratie van adressen en gebouwen. Deze overeenkomst is aangegaan voor 5 jaar en wordt stilzwijgend verlengd met steeds 3 jaar. Voor de gemeente: geen inkomsten meer uit verkopen gegevens aan klanten. De gemeente Heerenveen neemt deel aan de Algemene Ledenvergadering van de Stichting Administratiekantoor Dataland. 178 B.8. Sportstad Heerenveen BV Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Het realiseren, beheren en besturen van een multifunctioneel centrum voor sport, gezondheid, zorg, onderwijs en vrije tijd, genaamd Sportstad Heerenveen. Bevordering economische ontwikkeling en werkgelegenheid; Bevordering actieve deelname aan sport Besloten Vennootschap Gemeente Heerenveen, Onderlinge Waarborgmaatschappij Ziektekostenverzekering De Friesland UA, SC Heerenveen Vastgoed B.V. en Friesland College. De gemeente heeft een belang van 50 % als aandeelhouder Medio 2006 is het multifunctioneel centrum in gebruik genomen. De doelstelling is nu gericht op het sluitend exploiteren van de accommodaties en het stimuleren van activiteiten op sportgebied in ruime zin. n.v.t.. geen Geïnvesteerd is als aandelenkapitaal € 11,9 miljoen. Als gevolg van de negatieve resultaten in de voorgaande jaren is het noodzakelijk geweest hier (tijdelijk) een voorziening voor te treffen ter grootte van 50% van de resultaten van de BV. Hiermee komt de waarde van het eigen vermogen van SSH overeen met hetgeen de gemeente op haar balans heeft geactiveerd. Het realiseren van een kostendekkende exploitatie overeenkomstig het Masterplan. Ook Sportstad ondervindt de gevolgen van de economische crisis. Sportstad zal zich maximaal moeten inspannen om de resultaten welke zijn vast gesteld in het meerjarenplan te behalen. Heerenveen neemt met 119.000 aandelen van nominaal € 100 ( € 11.900.000) deel. Het eigen vermogen zal, cf. de meerjarenbegroting, de komende jaren toenemen. Een vrijval van de reeds opgebouwde verliesvoorziening behoort tot de mogelijkheden. De solvabiliteit neemt licht toe. De meest recente exploitatieresultaten zijn positiever dan in het masterplan zijn opgenomen. Voor 2013 wordt voor het eerst een positief resultaat verwacht en kan de eerder genoemde verliesvoorziening deels vrijvallen. Ja Accountantsverklaring beschikbaar Aard Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening accountantsverklaring Mogelijkheid tot Op langere termijn – 15 á 20 jaar na ingebruikname in 2006 - mogelijk beëindiging betrokkenheid Gevolgen van Verlies van zeggenschap over randvoorwaarden van exploitatie sportcentrum beëindiging betrokkenheid op het vlak van redelijkheid van tarieven, openingstijden en beschikbaarheid voor doelgroepen Zeggenschap van 50% gemeente J. van der Laan (AVA) 179 B.9. Gemeentelijk Sportcentrum BV Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen van beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Het realiseren, beheren en exploiteren van sportvoorzieningen in het multifunctioneel centrum “Sportstad Heerenveen” Behartiging van de belangen van de inwoners van de gemeente Besloten Vennootschap Gemeente Heerenveen De gemeente is voor 100 % aandeelhouder Medio 2006 is het multifunctioneel centrum in gebruik genomen Ingaande 1 december 2006 geldt een huurovereenkomst, waarbij Sportstad Heerenveen Sportvoorzieningen BV aan Gemeentelijk Sportcentrum B.V. jaarlijks € 500.000 aan huur betaalt. Deze € 500.000 wordt door de gemeente doorbetaald aan Sportstad Heerenveen Sportvoorzieningen BV voor het toegankelijk houden tegen acceptabele prijzen en het blijvend gebruik maken van de accommodatie - naast de commerciële verhuur- door inwoners van de gemeente alsmede door verenigingen en specifieke doelgroepen. geen Geïnvesteerd is als aandelenkapitaal € 18.000. De bouw wordt geheel gefinancierd door subsidies en de kapitalisatie van de exploitatietekorten van de medio 2006 gestaakte gemeentelijke sportaccommodatie De Telle. Geen Geen; middels de huurovereenkomst worden de kosten en opbrengsten per saldo gedragen/doorberekend aan Sportstad Heerenveen Sportvoorzieningen BV nvt Volgens gemaakte afspraken wordt er jaarlijks een dividend uitgekeerd aan de gemeente ad. € 500.000. Nee n.v.t. Op langere termijn – ca. 10 jaar na ingebruikname in 2006 - mogelijk Verlies van zeggenschap over randvoorwaarden van exploitatie sportcentrum op het vlak van redelijkheid van tarieven, openingstijden en beschikbaarheid voor doelgroepen 100% J. van der Laan (AvA) P.C. Bredenhoff (directeur tot 1 april 2014) 180 B.10. Thialf OG BV Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Het deelnemen in, zich financieel interesseren in, toezicht uitoefenen op en het bestuur voeren over andere ondernemingen en vennootschappen, het verstrekken van leningen en kredieten aan die ondernemingen en vennootschappen dan wel het verstrekken van zekerheden tot voldoening van door die ondernemingen en vennootschappen van derden opgenomen leningen en kredieten, alsmede het beheren, beleggen en exploiteren van goederen, waarden en vermogensbestanddelen. Deze holding is in 2003 speciaal ten behoeve van het Thialf IJsstadion opgericht. Thialf B.V. is een 100% dochteronderneming van EAH Holding B.V. Inmiddels is in 2013 de provincie als aandeelhouder toegetreden (i.p.v. Essent en Aegon). Daarnaast is de naam gewijzigd naar Thialf OG BV. Instandhouding van ijsstadion Thialf als beeld- en imagobepalende voorziening voor Heerenveen en Fryslân Besloten Vennootschap Gemeente Heerenveen, Provincie Fryslan. Ligt op schema. Na overname van de aandelen door de provincie is de bouw van het nieuwe Thialf en de exploitatie van het ijsstadion aanbesteed. Na de verkregen situatie van stabilisering plannen ontwikkelen met mogelijkheden voor de komende jaren € 600.000 aandelenkapitaal. Inherent aan het publiek belang bij de instandhouding van een ijsstadion is het risico van exploitatieverliezen; naar verwachting zullen zich deze niet voordoen in de nieuwe situatie. Middels meerjarenramingen en periodieke rapportages worden de risico‟s beheersbaar gemaakt. Eventuele tekorten die ontstaan door de verbouw van het stadion zijn gedekt. Heerenveen neemt ingaande februari 2005 deel met 6.000 aandelen van nominaal € 1,00 ( € 3.000) deel in de B.V. (16 2/3%). De resultaten van Thialf OG BV. zijn nihil omdat de kosten en opbrengsten (exploitatie) bij Thialf B.V. liggen. Neemt toe naar 45% van de balanstelling van Thialf BV. Stabilisering omzet. De resultaten zijn positief. Ja. n.v.t. Ja, mits nieuwe aandeelhouder de doelstelling volledig onderschrijft en qua statuur aanvaardbaar is voor de andere aandeelhouders overeenkomstig de aandeelhoudersovereenkomst Maatschappelijke gevolgen zijn onzeker Voor 1/3e deel J. van der Laan (AvA) 181 B.11. IJshockeyhal Thialf Heerenveen B.V Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Het beheer en het (doen) exploiteren van de ijshockeyhal in het Thialf IJsstadion, met name ook met het oog op de behartiging van de belangen van de inwoners van de gemeente Heerenveen. Bevorderen actieve sportdeelname Besloten Vennootschap Gemeente Heerenveen 100% Op schema 10 april 2007: overeenkomst inzake verhuur ijshockeyhal door IJshockeyhal Thialf Heerenveen BV aan Thialf BV voor € 100.000 per jaar. Ingangsdatum 1/10/2004 voor 20 jaar met verlenging zonder opzegging telkens vijf jaar. Gemeente betaalt een vast bedrag per jaar van € 100.000 aan Thialf BV voor het in stand houden van de toegankelijkheid van de IJshockeyhal voor de inwoners van de gemeente Heerenveen en verenigingen en recreanten. geen Eenmalig bedrag ad € 900.000 waarvan bijdrage in investering € 882.000 en € 18.000 aandelenkapitaal Geen; exploitatierisico ligt bij Thialf B.V. De bij de oprichtingen van EAH Holding B.V. (nu Thialf OG BV) betrokken partijen hebben ieder € 1.500.000 ter beschikking gesteld teneinde de continuïteit van “Thialf” veilig te stellen. De gemeente Heerenveen heeft dit bedrag gesplitst in een deelname van € 600.000 in EAH Holding B.V. en € 900.000 in IJshockeyhal Thialf Heerenveen B.V. waarvan € 18.000 als aandelenkapitaal en € 884.000 als bijdrage in de (ver)nieuwbouw van de ijshockeyhal. Middels een aandeelhoudersovereenkomst zijn afspraken gemaakt inzake o.a. stemrecht, gebruik van de ijshockeyhal en dividendpolitiek. Neutraal Volgens gemaakte afspraken wordt er jaarlijks een dividend uitgekeerd aan de gemeente ad. € 100.000. Nee N.v.t. Ja Maatschappelijk onzeker 100%, J. van Laan (AvA) 182 B.12. NV Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente De BNG is bankier ten dienste van overheden. Door middel van zo goedkoop mogelijke financiële dienstverlening biedt de bank toegevoegde waarde aan haar aandeelhouders en de Nederlandse publieke sector. Doelmatig beheer overheidsgelden Naamloze Vennootschap De Nederlandse gemeenten. Minderheidsbelang Middels gebruik van kredietfaciliteiten van BNG zijn de kosten van het gebruik van de kredietfaciliteiten zo laag mogelijk. De statutaire eis van voldoende overheidsbetrokkenheid begrenst het werkgebied van de bank. Het aankoersen op de mogelijkheid van wijziging van overheidseigendom is ook bij de bank zichtbaar en door de statutaire begrenzing zijn enkele cliënten afgevallen De bank wordt verder geconfronteerd met nieuwe en/of gewijzigde wetgeving op financieel gebied (de bank is niet langer vrijgesteld van vennootschapsbelasting) en ten aanzien van bancair toezicht. Niet bekend Heerenveen neemt met 56.355 aandelen van nominaal € 2,50 deel in de NV. Over 2013 is er aan dividend ontvangen € 84.000. Bancaire risico‟s. Stabiele, positieve ontwikkeling. De bank beschikt over een sterke solvabiliteitspositie. Deze positie is nodig om de triple-A status te behouden. Om die reden wordt de (naar risico gewogen) vermogenspositie nauwgezet bewaakt In het kader van de vennootschapsbelasting zal het dividendbeleid en de rendementsnorm worden herijkt. Behoud van een sterke vermogenspositie vormt hierbij een essentiële randvoorwaarde. Ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening. Ja, de aandelen kunnen onderling (gemeenten, provincies e.a.) worden verhandeld Bij verkoop aandelen wordt betrokkenheid niet beëindigd. Bij K.B (1925) is vastgelegd dat rijksverrekeningen uitsluitend verlopen op een bankrekening van de BNG. Via de Algemene Vergadering van aandeelhouders (zie bij ontwikkeling eigen vermogen de deelneming in de NV). Overigens is sprake van een verdeling van 50% Rijk en 50 % gemeenten, provincies e.a. J. Zoetendal ( AVA ) 183 B. 13. Participatiemaatschappij It Hearrenfean B.V. Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Deelnemen in en besturen van vennootschappen; verkrijgen, exploiteren en vervreemden van eigendomsrechten en registergoederen Deelnemen in en sturing geven aan rechtspersonen waardoor en waarin publieke belangen van de gemeente worden uitgeoefend; voorshands is dit beperkt tot – in samenwerking met BNG GO (voorheen: OPP - de grondexploitatie in het Sportstadgebied die wordt uitgevoerd door Sportstad Heerenveen Grondexploitatie BV en Sportstad Heerenveen Grondexploitatie CV Besloten vennootschap Gemeente Heerenveen De uitvoerende rechtspersonen Sportstad Heerenveen Grondexploitatie BV en Sportstad Heerenveen Grondexploitatie CV zijn per 12 december 2007 opgericht. De participatiemaatschappij is opgericht per 14-02-2007. Verder zijn er geen bijzondere ontwikkelingen te noemen. Geen Geïnvesteerd is als aandelenkapitaal € 18.000, daarnaast als werkkapitaal in GREX CV € 200.000. De risico‟s in de grondexploitatie – die op basis van marktontwikkelingen latent aanwezig zijn – zijn beperkt tot het bedrag van het aandelen- en werkkapitaal. Hiervoor is dekking gevonden in de exploitatie van het stadiongebied binnen het gemeentelijk grondbedrijf. Het eigen vermogen neemt af als gevolg van het uitblijven van resultaten in de deelneming. Neemt af. Zolang er geen resultaten worden behaald in de deelnemingen zal het resultaat van deze BV negatief zijn. De financieringslasten in de BV vormen de voornaamste oorzaak van het negatieve resultaat. Bij beëindiging van de deelneming zal ook de financiering afgelost worden en onstaat er per saldo een resultaat van nihil. Naar deze situatie zal in 2014 worden gestreefd (zie ook GREX BV/CV). nvt nvt Bij beëindiging van het publiek belang geen Volledig P.C. Bredenhoff (Directie tot 1 april 2014) S. Siebenga (AVA) 184 B. 14. Sportstad Heerenveen Grondexploitatie B.V. Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen van beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Participeren als beherend vennoot in Sportstad Heerenveen Grondexploitatie C.V. En het uitvoeren van de daarbij behorende taken Sturing geven aan de gronduitgifte en grondexploitatie in het sportstadgebied Besloten vennootschap Participatiemaatschappij It Hearrenfean B.V. en BNG GO (voorheen: O.P.P. Ontwikkelings- en Participatiebedrijf Publiek Sector B.V.); ieder voor 50%. Participatiemaatschappij It Hearrenfean B.V. Is een 100% deelneming van Gemeente Heerenveen. Sportstad Heerenveen Grondexploitatie Sportstad B.V. en Sportstad Heerenveen Grondexploitatie C.V. zijn opgericht per 12 december 2007; vooruitlopend hierop vindt realisatie plaats binnen het grondbedrijf van de gemeente. De grondexploitatie BV/CV is een participatie van gemeente en BNG Gebiedsontwikkeling. Binnen deze participatie worden de gronden binnen het stadiongebied geëxploiteerd. De participatie is destijds opgezet teneinde een effectieve marktbenadering te kunnen realiseren en de opbrengstpotentie te benutten. Inmiddels is de gekozen samenwerkingsvorm verre van effectief mede vanwege de marktomstandigheden (kantoren en wonen) en de gemeentelijke keuzes rond detailhandel (supermarktdiscussie). Reden waarom met de partners gesprekken zijn gestart om de participatie te beëindigen. Op bestuurlijk nivo is overeenstemming bereikt de samenwerkingsovereenkomst te ontbinden en daarmee de participatie te beëindigen. Rond de voorwaarden waaronder het beëindigen plaatsvindt is nog geen overeenstemming. geen Beperkt tot de deelneming in het aandelenkapitaal ad € 9.076 geen Stabiel; de beheerskosten worden geheel doorberekend aan Sportstad Heerenveen Grondexploitatie C.V. nvt; zie ontwikkeling eigen vermogen nvt; zie ontwikkeling eigen vermogen Goedkeurende verklaring jaarrekening 2011 beschikbaar Goedkeurende verklaring. Ja, alleen na completering gronduitgifte geen Stemrecht van 50%; besluitvorming alleen unaniem P.C. Bredenhoff (AVA tot 1 april 2014) J. van der Laan (RVC) F. Perdok (Directie) 185 B. 15. Sportstad Heerenveen Grondexploitatie C.V. Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen van beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Exploitatie van de gronden gelegen om het voetbalstadion te Heerenveen en het verwerven, bouwrijp maken en uitgeven van percelen en nabij gelegen registergoederen in het kader van de daartoe opgestelde samenwerkingsovereenkomst tussen de deelnemende partijen (zie betrokkenen). Realiseren van gronduitgifte en grondexploitatie in het sportstadgebied Commanditaire vennootschap Participatiemaatschappij It Hearrenfean B.V. en BNG GO, ieder als commanditaire vennoot en Sportstad Heerenveen Grondexploitatie B.V. als beherend vennoot. Sportstad Heerenveen Grondexploitatie Sportstad B.V. en Sportstad Heerenveen Grondexploitatie C.V. zijn opgericht per 12 december 2007; vooruitlopend hierop vindt realisatie plaats binnen het grondbedrijf van de gemeente. De grondexploitatie BV/CV is een participatie van gemeente en BNG Gebiedsontwikkeling. Binnen deze participatie worden de gronden binnen het stadiongebied geëxploiteerd. De participatie is destijds opgezet teneinde een effectieve marktbenadering te kunnen realiseren en de opbrengstpotentie te benutten. Inmiddels is de gekozen samenwerkingsvorm verre van effectief mede vanwege de marktomstandigheden (kantoren en wonen) en de gemeentelijke keuzes rond detailhandel (supermarktdiscussie). Reden waarom met de partners gesprekken zijn gestart om de participatie te beëindigen. Op bestuurlijk nivo is overeenstemming bereikt de samenwerkingsovereenkomst te ontbinden en daarmee de participatie te beëindigen. Rond de voorwaarden waaronder het beëindigen plaatsvindt is nog geen overeenstemming. geen geen geen Negatief nvt; zie ontwikkeling eigen vermogen nvt; zie ontwikkeling eigen vermogen Goedkeurende verklaring jaarrekening 2011 beschikbaar Goedkeurende verklaring. Ja, alleen na beëindiging van de samenwerkingsovereenkomst en afwikkeling van de daarmee samenhangende financiële activiteiten en verplichtingen van de vennootschap geen Besluitvorming alleen algemene stemmen van alle vennoten; gemeente heeft daarin de helft. J.R. Zoetendal (Vennotenvergadering) 186 C. Verenigingen, stichtingen en coöperaties C.1. Vereniging van Nederlandse gemeenten Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Het collectief en individueel bijstaan van de leden (gemeenten) bij de vervulling van hun bestuurstaken. Doelmatige en kwalitatief goede uitvoering gemeentelijke overheidstaken. Vereniging. De Nederlandse gemeenten. Een der 415 leden van de vereniging ( stand per 31-12-2012). Heeft ondersteunende functie bij handreikingen en voorbeeldverordeningen e.d. Stabiel. Doelstelling blijft onveranderd. De contributie over het jaar 2013 bedroeg € 53.500. Geen. Nvt Nvt Geen bijzonderheden. Ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening. Door opzegging. Lidmaatschap eindigt op 31 december van het jaar na het jaar waarin de opzegging plaatsvindt. Niet meer gebruik kunnen maken van de ondersteuning op velerlei gebied. De gemeente heeft als lid van de vereniging in de algemene ledenvergadering beperkte invloed en stemrecht. Afgevaardigde college afhankelijk van agenda T. van der Zwan (ALV) 187 C.2. Vereniging van Friese gemeenten Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Het behartigen van de belangen van de leden (Friese gemeenten); het verstrekken van advies aan de leden; het uitoefenen van een platformfunctie voor afstemming met en communicatie tussen de leden; het regelen van vertegenwoordigingen voor en namens de leden. Doelmatige en kwalitatief goede uitvoering gemeentelijke overheidstaken van Friese gemeenten. Vereniging. Alle Friese gemeenten. Een der 27 leden van de vereniging. Systeem kwaliteitsverbetering voor gemeenten in samenwerking met Provincie Fryslân. Geen. Geen. De contributie over het jaar 20132 bedroeg € 14.360. Geen. Nvt Nvt Geen opmerkingen. Ja. Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening. Opzeggen lidmaatschap vereniging. Verlies van ondersteuning en netwerken. Alle Friese gemeenten zijn lid; opzegging van het lidmaatschap plaatst Heerenveen in een uitzonderingspositie. Heerenveen heeft als lid van de vereniging invloed en stemrecht in de ledenvergaderingen. Daarnaast is er invloed via werkgroepen en commissies. Afgevaardigde college afhankelijk van agenda. T. van der Zwan. 188 C.3. Stichting GBKN Friesland Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Het houden, bijwerken en vernieuwen van de grootschalige basiskaart van Nederland in de provincie, alsmede het toegankelijk maken van deze kaart. Bevorderen kwaliteit gemeentelijke ruimtelijk beleid Stichting Alle 31 Friese gemeenten, via de VFG. Lopend proces. Het Landelijk Samenwerkingsverband GBKN wil tot landelijke standaard productspecificaties voor de GBKN komen om voor de GBKN de status van basisregistratie te kunnen verkrijgen. In 2012 is de gemeente gestart met de invoering van de BGT (basisregistratie Grootschalige Topografe). De implementatie moet in 2015 zijn beslag krijgen. n.v.t. n.v.t. Geen. stabiel. stabiel, verliezen c.q. positieve resultaten worden jaarlijks verrekend. Is sterk afhankelijk van mutaties in de GBKN Ja Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Ja, elk jaar voor 1 oktober mogelijkheid tot beëindiging. Geen gebruik meer van de GBKN Indirect via de VNG 189 C.4. Stichting De Basis Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen van beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Het in stand houden van de scholen voor openbaar primair onderwijs in de gemeente Heerenveen. Statutair doel: het geven van openbaar onderwijs overeenkomstig artikel 46 van de Wet op het primair onderwijs. Zie doelstelling Zelfstandige Stichting (raad-van-toezichtmodel) n.v.t. In de statuten is vastgelegd dat de gemeenteraad begroting en jaarrekening blijft goedkeuren. Omdat ook de Raad van Toezicht van de Basis deze stukken moet goedkeuren is er sprake van gestapeld toezicht Ja, scholen zijn in stand gehouden. In 2012 is besloten tot het instellen van een verscherpt gemeentelijk toezicht op de Basis n.v.t. n.v.t.. Gezien de ontwikkelingen in „onderwijsland‟ en de financiële huishouding van De Basis over de afgelopen jaren, is de financiële positie niet rooskleurig. Met name het onderhoud van de schoolgebouwen, als de personeelskosten leggen een groot beslag op de kosten. Het eigen vermogen is in 2012 verder afgenomen De solvabiliteit laat een zorgelijke trend zien. Sinds 2007 is de solvabiliteit afgenomen van 0,58 naar 0,38 in 2012. De jaarrekening over 2012 laat een negatief resultaat zien ad. € 146.117, in de begroting was uitgegaan van een negatief saldo van € 21.257. In de 8 maandsrapportage 2013 prognotiseert de Basis voor 2013 een positief resultaat van € 375.000 (begroot € 16.000). Voor 2014 en volgende jaren is er een sluitende begroting. Ja, over 2012. Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening De gemeenteraad heeft het besluit tot oprichting van de stichting genomen en blijft verantwoordelijk voor voldoende aanbod van openbaar onderwijs in de gemeente. n.v.t. Zie boven 190 C.5. Stichting OV Fryslân Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen van beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Voorziening openbare verlichting aanbrengen / in stand houden Verkeersveiligheid, sociale veiligheid Stichting Friese gemeenten / prov. Fryslân / aantal geprivatiseerde gem. instellingen Via stichting bestuur en raad van toezicht Overleg met betrokkenen Uitbreiding met inkoop van energie (voor meerdere partners) n.v.t. In 2013 is een bijdrage gedaan door de gemeente Heerenveen ad. € 27.231 (Bijdrage OVF € 22.626 en OVE € 4.605), afhankelijk van de begroting van de Stichting OVF (verdeling op basis van het aantal armaturen) en een bijdrage voor de inkoop van energie. n.v.t. Stabiel Stabiel Stabiel Ja, over 2012 Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Ja Bij beëindiging van contract zal gemeente zelf meer capaciteit beschikbaar moeten stellen en haar producten in moeten kopen. Invloed uit te oefenen via de stichting. Lid Raad van Bestuur: H. Broekhuizen Lid Raad van Toezicht: S. Siebenga 191 C.6. Stichting OSG Sevenwolden Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Het in stand houden van de scholen voor openbaar voortgezet onderwijs in de gemeente Heerenveen. Statutair doel: het geven van openbaar onderwijs overeenkomstig artikel 42 van de Wet op het voortgezet onderwijs. Zie doelstelling Stichting n.v.t. De leden van de Raad van Toezicht worden benoemd door de gemeenteraad van Heerenveen. De begroting en jaarrekening worden ter informatie voorgelegd aan de gemeenteraad Ja, de scholen zijn in stand gehouden Om beter in control te raken is er een verbeteringsslag in gang gezet. De begroting 2014 sluit met een tekort van ruim € 1,75 mln. Bij ongewijzigd beleid is de prognose dat het tekort de komende jaren zal oplopen. Daarom gaat Sevenwolden in 2014 een reorganisatie doorvoeren. In het voorjaar van 2014 zal een beleidsrijke onderbouwde meerjarenbegroting 2015-2018 worden gepresenteerd. Vanaf 2013 is er geen financiële bijdrage van de gemeente meer verschuldigd aan de stichting OSG Sevenwolden. Toekomstige bezuinigingen vanuit het rijk kunnen de baten verder doen afnemen. Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Stabiel Het percentage bedraagt in 2012 18% (2011: 20%). De Raad van Toezicht heeft aangegeven minimaal de norm van 15% te willen hanteren. Ontwikkeling financiële resultaten Het boekjaar 2012 sluit af met een exploitatieresultaat van € 0 ten opzichte van een begroot positief resultaat van € 33.000. In 2013 zijn er van het ministerie OCW éénmalig extra middelen ontvangen (€ 960.000). Door deze ontvangst bedraagt de eindejaarsprognose 2013 € 803.000 positief, anders was er voor 2013 een tekort van € 157.000 ontstaan. Begroot was € 43.000 positief. Accountantsverklaring beschikbaar Ja, over 2012 Aard accountantsverklaring Goedkeurende verklaring bij de jaarrekening Mogelijkheid tot beëindiging De gemeenteraad heeft het besluit tot oprichting van de stichting betrokkenheid heeft genomen en blijft verantwoordelijk voor voldoende aanbod van openbaar onderwijs in de gemeente. Gevolgen van beëindiging n.v.t. betrokkenheid Zeggenschap van gemeente Zie boven. 192 C.7. Vereniging van Eigenaars Sportcentrum Abe Lenstra Boulevard 23-27 Doelstelling Publiek belang Aard rechtspersoon Betrokkenen Zeggenschap Realisatie doelstellingen Ontwikkelingen Voornemens tot beleidswijzigingen Het beslag op de financiële middelen van de gemeente Bestaande en verwachte risico‟s Ontwikkeling eigen vermogen Ontwikkeling solvabiliteit Ontwikkeling financiële resultaten Accountantsverklaring beschikbaar Aard accountantsverklaring Mogelijkheid tot beëindiging betrokkenheid Gevolgen v beëindiging betrokkenheid Zeggenschap van gemeente De vereniging van Eigenaars Sportcentrum Heerenveen heeft ten doel het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de eigenaars, waaronder uitdrukkelijk dient te worden begrepen het verkrijgen, bezwaren, vervreemden en beheren van registergoederen. Het betreft hier het registergoed Abe Lenstra Boulevard 23-27. Doelmatige en kwalitatief goede uitvoering gemeentelijke overheidstaken. Vereniging Gemeente Heerenveen en Sportstad Heerenveen BV 50% zeggenschap Nvt Stabiel Doelstelling blijft onveranderd. Geen Geen Nvt Nvt Geen bijzonderheden Nee Nvt Verkoop van appartementsrecht Geen gebruik meer kunnen maken van het registergoed aan de Abe Lenstra Boulevard 23-27. De secretaris van de vereniging wordt geleverd door de gemeente Heerenveen. Gebruikelijk is hierbij dat de directeur van Gemeentelijk Sportcentrum Heerenveen BV deze taak op zich neemt. P.C. Bredenhoff (Secretaris vereniging tot 1 april 2014) 193 D. Verbonden partijen gemeente Boarnsterhim Naam partij Soort Beleidsterrein relatie Bestuurlijk belang Belang in begroting Empatec Werkvoorzieningsschap Fryslân-West GR Sociale werkvoorziening Stem in AB Toerekening kosten via begroting GR/bijdrage per plaatsing Enexis holding/ Publiek belang NV BV Energievoorziening Stemrecht in AvA via Vegann Dividend Attero Holding NV Afval en Milieu Stemrecht in AvA Dividend De indeling naar de beoordeling van de financiële risico’s is als volgt: Zl=Zeer laag = kleiner dan 20%, l=laag = 20% - 40%, m=midden = 40% - 60%, h=hoog = 60% - 80%, zh= zeer hoog = groter dan 80%. GR= gemeenschappelijke regeling WGR=Wettelijk verplichte GR NV= Naamloze Vennootschap BV= Besloten Vennootschap AB= Algemeen Bestuur DB= Dagelijks Bestuur St = Stichting AvA = Algemene vergadering van Aandeelhouders 194 Risico-oordeel zl l m h X X X zh Bijlage 6 Risico-inventarisatie (benodigde weerstandscapaciteit) 195 196 Risico-inventarisatie themarekening 2013 1 2 3 4 5 6 7 8 nr. categorie dienst wel/niet regulier inschatting risico geschat financieel gevolg kans waarschijnlijk heid reëel financieel gevolg Inkomsten algemene uitkering gemeentefonds WWB - rijksbijdrage inkomensdeel WWB - rijksbijdrage participatiebudget precario ondergrondse kabels dubieuze debiteuren SoZa onroerende zaak belastingen bouwleges Totaal inkomsten O&O P&V P&V P&V O&O P&V P&V niet niet niet niet wel niet niet goed redelijk redelijk wel goed goed goed 8 9 10 11 12 13 Kapitaalgoederen accommodatiebeleid speeltoestellen baggeren kademuren en damwanden verhardingen CT kunstwerken Totaal kapitaalgoederen V&R V&R V&R V&R V&R V&R wel wel wel niet wel wel 14 15 16 17 18 Financiering garantstellingen gewaarborgde geldleningen algemene reserve solvabiliteit liquiditeit Totaal financiering O&O O&O O&O O&O O&O 19 20 21 22 23 Verbonden partijen Sociale werkvoorziening/caparis IBF BV/CV grondexploitatie Sportstad BV/CV Sportstad Heerenveen BV Hûs en Hiem Totaal verbonden partijen 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 1 2 3 4 5 6 7 450.000 660.000 200.000 4.900.000 0 0 400.000 6.610.000 0,3 0,5 0,3 0,1 0,0 0,0 0,9 135.000 330.000 60.000 490.000 0 0 360.000 1.375.000 goed goed goed goed goed goed 0 0 0 0 0 0 0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0 0 0 0 0 0 0 niet niet niet niet niet goed goed goed goed goed 100.000 300.000 0 0 0 400.000 0,3 0,3 0,0 0,0 0,0 30.000 90.000 0 0 0 120.000 V&R V&R V&R V&R V&R niet wel niet niet niet goed goed goed goed slecht 0 0 0 0 200.000 200.000 0,0 0,0 0,7 0,1 0,5 0 0 0 0 100.000 100.000 Bedrijfsvoering kapitaallasten salarissen BTW ICT - applicatieomgeving reserve frictiekosten concern Totaal bedrijfsvoering O&O O&O O&O O&O O&O niet niet niet niet niet goed goed goed redelijk voldoende 0 500.000 0 0 0 500.000 0,0 0,3 0,0 0,0 0,0 0 150.000 0 0 0 150.000 Juridisch Wet dwangsom WRO schadeclaims rechtmatigheid actualisering bestemmingsplannen bezwaarschriften/beroepsprocedures Totaal juridisch O&O V&R O&O V&R O&O niet niet niet niet niet redelijk redelijk redelijk redelijk redelijk 30.000 30.000 0 0 30.000 90.000 0,1 0,1 0,0 0,0 0,1 3.000 3.000 0 0 3.000 9.000 V&R niet redelijk 9.800.000 9.800.000 0,0 0 0 P&V P&V P&V P&V P&V P&V V&R V&R niet niet niet niet niet niet niet niet redelijk goed goed goed goed goed redelijk redelijk 1.300.000 100.000 50.000 50.000 100.000 50.000 100.000 100.000 1.850.000 0,5 0,5 0,3 0,5 0,5 0,5 0,3 0,1 650.000 50.000 15.000 25.000 50.000 25.000 30.000 10.000 855.000 V&R V&R V&R wel niet wel goed goed goed 0 0 0 0 0,0 0,0 0,0 0 0 0 0 Bezuinigingen Bezuinigingen 2012-2014 (2e) Bezuinigingen 2013-2016 (3e) Bezuinigingen 2014-2016 (4e) Bezuinigingen 2015-2017 (5e) Bezuinigingen 2015-2017 (6e) Totaal Ciska/Bezuinigingen Alle Alle Alle Alle Alle niet niet niet niet niet voldoende voldoende voldoende slecht slecht 0 0 0 0 0 0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0 Externe factoren 51 renteontwikkeling 52 ontwikkeling prijs- en salarispeil/ Totaal externe factoren O&O O&O 0 0 0 0,0 0,0 Grondbedrijf 34 Totaal complexen Totaal grondbedrijf 35 36 37 38 39 40 41 42 Open einderegelingen WWB inkomensdeel bijzondere bijstand leerlingenvervoer WMO huishoudelijke zorg Armoederegelingen/langdurigheidstoesl. Schuldhulpverlening decentralisaties gladheidsbestrijding Totaal open einderegelingen Meerjarige projecten 43 Renovatie K.R. Poststraat 44 Kade Schoterlandse Compagnonsvaart 45 Renovatie Amelandlaan Totaal meerjarige projecten 46 47 48 49 50 niet niet voldoende voldoende 197 0 0 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 nr. categorie dienst wel/niet regulier inschatting risico geschat financieel gevolg kans waarschijnlijk heid reëel financieel gevolg Toekomstige ontwikkelingen Totaal toekomstige ontwikkelingen V&O Totaal 198 0 0 19.450.000 2.609.000 Bijlage 7 Staat van de door de gemeente gewaarborgde leningen 199 200 StaatFrek2013defII Oorspronkelijk bedrag van de lening Doel van de lening Naam van de geldnemer Datum raadsbesluit Rente percenta ge restantbedr. van de geldlening aan het begin van het dienstjaar Totaal- bedrag van de gewone en buitengewone aflossing Restantbedrag van de geldlening aan het einde van het dienstjaar 16. € 2.268.901,08 Bouw verz.flat Oranjewoud St. Verz.flat Oranjewoud 17-6-'63 4,5 € 411.887,02 € 96.276,36 € 315.610,66 56. € Stichting Accolade 8-6-'73 7,5 € 8.280,28 € 8.280,28 € 0,00 90. € 1.089.072,52 Aflossing oorspronkelijke lening voor de bouw van 32 bejaardenwoningen € 2.405.035,15 Financ.St.kst.Herema state 5,8 € 250.892,07 € 65.888,04 € 185.004,03 6,8 € 192.402,81 € 96.201,41 € 96.201,41 € 1.488.852,89 Aankoop 30 woonruimten Pleinweg BP49932 € 261.680,53 Herfin. lening aankkop Kinderwoud, Heerenveen 25-10-1993/8-9Einekoer en Bijenkorf, 1994 Mierennnest correctie lening Kinderwoud 4,04 € 1.099.655,23 € 46.244,60 € 1.053.410,63 4,3 € 93.467,38 € € -9.345,15 € 93.467,38 € 3.437.838,92 St.kst. 64 soc. huurwon. Koornbeursweg € 3.357.973,60 St.kst. 57 won. Badweg/Veilingstraat Stichting Accolade 20-12-93 4,37 € 2.945.836,22 € 2.945.836,22 € 0,00 Stichting Accolade 06-02-95 3,965 € 2.998.935,83 € 45.592,07 € 2.953.343,75 136 € 2.268.901,08 Fin.vervroegd afl. Rijkslen. Stichting Accolade 21-02-95 8,04 € 340.335,16 € 113.445,05 € 226.890,11 139 € 6.806.703,24 Fin.vervroegd afl.Rijkslen. Stichting Accolade 11-04-95 8 € 2.178.145,04 € 272.268,13 € 1.905.876,91 143 € 4.537.802,16 Fin. vervroegde afl. Rijkslen. Stichting Accolade 13-06-95 7,625 € 4.537.802,16 € 0,00 € 4.537.802,16 144 € 1.872.750,95 Sticht.kst.30 huurwon. Stichting Accolade a/d Rottumerweg 31-10-95 7,29 € 1.872.750,95 € 0,00 € 1.872.750,95 145 € 05-02-96 7 € 317.646,15 € 22.689,01 € 294.957,14 149 € 4.024.122,96 81 won. Cpl. BV 2224 Woon Friesland (v.h. Patrimonium) 02-11-95 4,55 € 3.174.941,07 € 86.944,67 € 3.087.996,40 157 € 2.032.935,37 Uitbreiding verpleeghuis 22-04-97 4,535 € 943.862,85 € 72.604,83 € 871.258,01 101. 121 127 129 135 113.445,05 Bouw 48 bejaardenwoningen 680.670,32 Verbouwing/verbet. hoofdvestiging St.op Gereformeerde 28-9-'87 grondslag tot huisvesting en verzorging van bejaarden (Heremastate) St. Geref.huisv.en 27-11-'89 verzorg.bejaarden te Heerenveen Stichting Accolade 25-11-'81 Ver. Openbare bibliotheek Heerenveen Ned. Hervormde Stichting Verpleeghuis Anna Schotanus Totalen 21.366.840,21 201 Pagina 1 9.345,15 3.872.270,68 17.494.569,54 202 Bijlage 8 Invulling Bezuinigingsmaatregelen 2013 - ronde 1 Ciska-maatregelen - ronde 2 Bezuinigingen V&P-nota 2012 203 204 Taakstelling Salarissen 2013 27 27 20 20 20 20 10 158 20 50 50 150 30 33 200 708 127 Bezuinigingsmaatregelen Verantwoordings- en Perspectiefnota 2011 Taakstelling Nr. Onderwerp Salarissen 2013 3 Versobering uitvoering wettelijke taken 26 26 4 Deregulering 18 18 5 Parkeren 50 7 Openbare verlichting 30 8 Wurkstiper 417 13 De Kanteling 150 16 Heroriëntatie Welzijnswerk 60 17 Subsidietraject (aanvullend op CISKA) 152 18 Programma Een in Dienstverlening 67 67 19 Afstemming O&O/Stafbureaus 17 17 22 Secretariaten en ondersteuning 26 26 23 Digitalisering DIV 50 27 Belastingverhoging 190 Totaal 1.253 154 4 Besparing Beleid & Advies 6 Sam 15 Uitbesteden dwanginvordering 18 Wijzigen postbehandeling 28 Reductie budget rekenkamer commissie 32 Netto reductie Brandweer 36b Constructieberekeningen inbesteden op term. 51 Reductie interne kosten kennisdeling 63 Netto reductie gem bijdrage Posthuis 66 Herijken subsidies + doelmatigheidskorting 69 Aanpassing eigen bijdrage WMO Totaal Nr. Onderwerp Ciska- maatregelen 205 417 267 150 Kapitaal lasten 130 120 10 Kapitaal lasten 20 20 230 50 30 150 Kosten derden 200 418 158 20 Kosten derden Verrekening reserves Verrekening reserves 0 0 212 60 152 Subsidies 33 33 Subsidies 190 240 50 Inkomsten 0 Inkomsten 26 18 50 30 417 150 60 152 67 17 26 50 190 1.253 Totaal x € 1.000 27 20 20 20 10 158 20 50 150 33 200 708 Totaal x € 1.000 3,85 1,25 0,25 0,60 0,44 1,31 Fte's 2,00 1,00 0,50 0,50 Fte's 346 2.357 0 511 1.584 837 CISKA en V&P-nota's in € Inkomsten Subsidies Verrekening resreves Kosten derden Kapitaal lasten Salarissen 206 Kapitaal lasten 837 Taakstelling Salarissen 2013 5.635 511 Totaal taakstelling 2013; CISKA & V&P-nota 2011-2012 290 290 Kapitaal lasten Bezuinigingsmaatregelen Verantwoordings- en Perspectiefnota 2012 Taakstelling Nr. Onderwerp Salarissen 2013 A Alleen nieuwe taken bij nieuwe middelen 80 B Maximaal benutten van het profijtbeginsel 1.899 D Publieke diensten zijn digitaal tenzij 56 E Maximaal benutten uit eigen accommodaties 12 6 F Sober werkgeverschap 292 140 G Een wendbare organisatie 407 H Eigen regie voeren op doelgroepen 80 I Meer verantwoordelijkheid voor inwoners, 127 17 ondernemers en hun verenigingen J Meer regie op parkeren 402 K Sobere kwaliteit van de openbare ruimte 116 L Besparen door maatwerkvoor voorzieningen 72 67 M Investeren in duurzaamheid moet lonen 70 N Behoud van culturele functies boven culturele 61 voorzieningen Totaal 3.674 230 Verrekening reserves 0 101 61 6 34 Subsidies 2.117 402 1.715 Inkomsten 42% 6% 0% 9% 28% 15% Fte's Inkomsten Subsidies Verrekening resreves Kosten derden Kapitaal lasten 5.635 7,76 Fte's 3.674 1,91 402 116 72 1,07 70 61 80 1.899 56 12 0,10 292 0,50 407 80 127 0,24 Totaal Salarissen CISKA en V&P-nota's in % Kosten Verrekening Subsidies Inkomsten derden resreves 1.584 0 346 2.357 936 116 5 70 152 117 80 110 80 150 56 Kosten derden x € 1.000 Totaal Bijlage 9 Voorstellen overhevelingen van 2013 naar 2014 207 208 Voorstellen overheveling exploitatiekredieten van 2013 naar 2014. Thema 1; Heerenveen Bestuurt en Organiseert 1. Herindeling Boarnsterhim (€ 130.000) In de bestuursrapportage 2012 is voor de herindeling Boarnsterhim € 340.000 beschikbaar gesteld. De archieven moeten worden afgewikkeld, de vergunningverlening (APV) Boarnsterhim/Skarsterlân (zie ook onderdeel 8) moet nog worden geharmoniseerd en dit geldt ook voor de beheerprogramma’s (wegen, riolering, groen, water e.a.), waarvoor aanpassingen in de ondersteunende software nodig zijn. Gelet op het vorenstaande wordt voorgesteld om het restant budget 2013 (€ 130.000) over te hevelen naar 2014. 2. Bezuinigingen (€ 38.000) In de bestuursrapportage 2013 is € 50.000 beschikbaar gesteld voor inhuur van een extern bureau. Dit bureau beoordeelt in hoeverre de eigen processen efficiënter kunnen worden georganiseerd en het implementeren van verbeterpunten. Dit onderzoek vindt met name plaats in 2014. Voorgesteld wordt om het restantbudget ad € 38.000 over te hevelen naar 2014. 3. Vorming en opleiding in het kader Eén in Dienstverlening (€ 14.000) Onze gemeente heeft in 2011 een groep enthousiaste medewerkers opgeleid tot zgn. gangmakers. Deze groep gangmakers begeleidt het procesherontwerp van onze organisatie ten behoeve van het optimaliseren van onze dienstverlening. De groep gangmakers heeft behoefte aan een verdiepingsslag, die in samenhang met de implementatie van het zaakgericht werken en het efficiënter maken van onze bedrijfsprocessen zal lopen. De reden dat deze training in 2014 plaatsvindt is dat beide activiteiten in 2014 plaatsvinden (i.p.v. in 2013). Daarnaast zullen de gangmakers doorgaan met het herontwerpen van processen, zodat we “in eigen huis” kennis hebben van het optimaliseren van processen. Hiervoor zijn vervolgtrainingen nodig. Om die reden wordt voorgesteld een bedrag van € 14.000 over te hevelen naar 2014. 4. Algemene Uitkering Gemeentefonds (€ 91.000) In de decembercirculaire 2013 is eenmalig een bedrag beschikbaar gesteld voor uitvoeringskosten inburgering in 2014 (€ 30.000). Daarnaast is in de bestuurrapportage 2013 gemeld, dat er € 61.000 gereserveerd dient te worden voor Decentralisatie van de Jeugdzorg. Omdat de afwikkeling van beide onderwerpen niet in 2013 heeft plaatsgevonden wordt voorgesteld om het totaalbedrag ad € 91.000 over te hevelen naar 2014. 5. ICT budgetten (€ 85.000) In 2013 zijn er noodzakelijke stappen gezet op het gebied van digitalisering, zoals digitaliseren van het bestuurlijk besluitvormingsproces, digitaliseren van werkprocessen, koppelen van systemen, archiveren webcontent. Daarnaast heeft het zaakgericht werken in 2013 vertraging opgelopen. Door de regionalisering van de brandweer moet onze uitwijkomgeving verplaatst worden van de brandweerkazerne naar de gemeentewerf. Dit brengt kosten van bouwkundige aanpassingen en kabelreparatie met zich mee. Ter uitvoering van vorengenoemde werkzaamheden wordt voorgesteld een bedrag van € 85.000 over te hevelen naar 2014. 6. Sepa (€ 13.000) In 2013 is het project SEPA gestart. Het project is begonnen met een inventarisatieronde. Na het opstellen van het migratieplan is met de uitvoering gestart. Voor de verschillende administratieve systemen was een geheel nieuwe release nodig Omdat de nodige aanpassingen voor SEPA niet vallen binnen de onderhoudscontracten van de softwareleveranciers en de invoering in 2014 wordt afgerond wordt voorgesteld om het restantbudget ad € 13.000 over te hevelen naar 2014. 7. Harmonisatie Vergunningen en WOZ Boarnsterhim en voormalig Skarsterlân (€ 30.000) In het kader van de harmonisatie op het gebied van vergunningverlening en WOZ-registratie moeten in 2014 nog afrondende werkzaamheden plaatsvinden. Vergunningverlening (€ 16.000) Bij vergunningverlening moet de harmonisatie van de APV in 2014 worden opgepakt en afgerond. Daarbij speelt een rol dat de APV van voormalig Boarnsterhim in tegenstelling tot de APV van Heerenveen (oud) niet gedereguleerd is. Dit betekent, dat we dus weer vergunningen zouden moeten verlenen op onderwerpen als bijvoorbeeld kapvergunningen, terrasvergunningen en 209 standplaatsen. Om deze reden moet de harmonisatie noodzakelijkerwijs worden doorgevoerd. Naast de genoemde middelen in onderdeel 1, is een bedrag van € 16.000 benodigd. WOZ-registratie (€ 14.000) Bij de administratie van de objecten in de WOZ gaat het om oppervlaktecontrole van de courante niet-woningen in voormalig Skarsterlân, het opvoeren van objecten met een nieuwe waarde voormalig Skarsterlân en de controle van de BAG-WOZ-koppeling van alle objecten in voormalig Skarsterlân. De werkzaamheden betreffen dus de grenscor-rectie. Volgens plan zullen de werkzaamheden zijn afgerond voordat de aanslagen onroerende zaakbelastingen 2014 worden opgelegd. Met genoemde werkzaamheden zal circa € 14.000 gemoeid zijn. Samengevat wordt voorgesteld om in het kader van de harmonisatie Boarnsterhim en de grenscorrectie Skarsterlân een bedrag van € 30.000 over te hevelen naar 2014. Recapitulatie nr. 1 2 3 4 5 6 7 thema Bestuurt Bestuurt Bestuurt Bestuurt Bestuurt Bestuurt Bestuurt en en en en en en en organiseert organiseert organiseert organiseert organiseert organiseert organiseert nr. 1 1 1 1 1 1 1 Overhevelingen van 2013 naar 2014 omschrijving Herindeling Boarnsterhim Bezuinigingen Vorming en opleiding Eén in dienstverlening Algemene uitkering 2013 Gemeentefonds (reserveringen) ICT budgetten Sepa Harmonisatie Vergunningen en WOZ Totalen overheveling 130.000 38.000 14.000 91.000 85.000 13.000 30.000 401.000 210
© Copyright 2024 ExpyDoc
