Vogelgeluiden rond Huis en Tuin

Ledenblad/Nieuwsbrief – 12e jaargang nummer juli 2014; Verantw. uitg. V. Vervoort, Beatrijslaan 18, 3110 Rotselaar
Vogelgeluiden rond Huis en Tuin
In maart en april organiseerde Natuurpunt Rotselaar een
(volgeboekte) cursus rond het herkennen van de zang van vogels
rond huis en tuin. De zeer gewaardeerde lesgever was Koen
Leysen van Natuurpunt Studie.
vogelgeluiden nog eens
opnieuw te beluisteren in
het boek bij een stevige tas
soep. Wie zou op dat
moment kunnen dromen dat
we tijdens de volgende
excursie zelfs de zwarte
wouw zouden zien (zie foto).
Waaaw!
Eerst de theorie…
Tijdens vier theorielessen werd eerst geleerd waarop te letten bij
het horen van zang. En dat is een hele boterham: is er variatie in
de zang (snelle en trage delen bv.), zijn er strofen die herhaald
worden, zijn er meerdere toonhoogtes, enzovoort. Handig bleek
de optische voorstelling van het geluid in een sonogram.
Sommige vogels rond ons huis bleken ware zangers. Als jullie ook
aan de slag willen gaan, kunnen jullie onderaan dit artikel enkele
interessante websites vinden om op weg te gaan.
… en dan de praktijk
Na de theorie waren er vervolgens een aantal wandelingen
waarop het geleerde in de praktijk werd omgezet. Hieronder een
verslag van een deelneemster aan een van deze wandelingen.
Zaterdagochtend, 6 uur. Een kwiek winterkoninkje kwettert me uit
mijn bed. Wat een helder en hard geluid. Het is precies of hij aan
het voeteinde van mijn bed zit. Ik draai me nog even om, maar
zorg wel dat ik een uur later even kwiek als datzelfde
winterkoninkje beneden sta om samen met mijn tante naar
Werchter te fietsen. De groep spot juist een groenling met
baltsgedrag, wanneer we toe komen aan de kerk. Het belooft een
mooie dag en een lange lijst met vogels te worden. Koen vliegt
erin en we kunnen meteen kauw, merel, vink en houtduif
afstrepen. Door de smalle straatjes langs moestuinen en huizen,
schuiven we rustig voorbij. Meteen worden we verrast door het
kleinste vogeltje in ons land. Een schattig goudhaantje wipt
zenuwachtig van tak naar tak op een immense dennenboom en is
helemaal niet bang. Aan het eind van de dorpskern zien we een
stuk of acht kieviten balanceren door de lucht. Geweldig om hun
gekwiet en acrobatische kunsten te mogen bewonderen. Verderop
in het bos zoeken we tevergeefs naar de zwartkop, die ons roept,
maar zich niet laat zien. Dit in tegenstelling tot een ondernemende
tjiftjaf die plots van katoen geeft van op een lage tak. Wat kan je
zijn speldenbekje goed bekijken. Tenslotte beginnen we aan onze
terugtocht. We zien - en moeten dus geloven- dat reigers in
kolonie een nest maken hoog in de bomen. We sluipen een bosje
in op zoek naar een speciale vogel, waarvan we slechts een glimp
opvingen. Misschien was dat wel de mysterieuze (maar helaas
niet bestaande) “roodkopspecht”? Na een volle lading van een
draaiende mestmachine op het veld en witoogeend op de Demer,
keren we terug naar de dorpskern. Het getsjirp van de mussen in
de vele dakgoten kondigt een mooie warme middag aan. Nog een
verfrissend drankje met de hele groep en dan naar huis om alle
In totaal hebben we meer
dan 40 soorten vogels
getermineerd tijdens de
verschillende wandelingen, een mooie illustratie van biodiversiteit
in onze gemeente!
Wordt vervolgd?
Het grote succes van deze cursus vraagt natuurlijk om een
vervolg. Om alvast een tip van de sluier op te lichten: het vervolg
komt er in maart volgend jaar aan: na het gezang van vogels in de
tuin, zullen we dan onze aandacht verplaatsen naar onze fluitende
vrienden in een andere biotoop. Rarara… Hou zeker de komende
Krakkebazen in de gaten voor meer informatie. We hebben alvast
opnieuw Koen Leysen als lesgever vastgelegd.
Interessante websites
Wil je zelf vogelgeluiden gaan determineren? Dan zijn de
volgende websites zeker handig: www.waarnemingen.be;
www.xeno-canto.org. Leden kunnen via de website van
Natuurpunt (www.natuurpunt.be) ook een cd met vogelgeluiden
en uitleg downloaden.
Wat zingt daar in de tuin?
Activiteiten Natuurpunt Afdeling Rotselaar (tot eind 2014)
20/9
9 tot 12, 13 tot 17 uur: werkdag in natuurreservaat Wijngaardberg,
info Rudy Van Nuffel 0497 28 16 17, Ludo Segers 0485 88 43 13, 016 56 03 80
21/9
14.30 uur: wandeling naar en door het Vlaams natuurreservaat Beninksberg,
info Rik Maes 0478 62 15 60, Rudy van Nuffel 0497 28 16 17
18/10
9 tot 12, 13 tot 17 uur: werkdag in natuurreservaat Wijngaardberg,
info Rudy Van Nuffel 0497 28 16 17, Ludo Segers 0485 88 43 13, 016 56 03 80
19/10
14.30 uur: reservaatexcursie natuurreservaat Wijngaardberg,
info Rik Maes 0478 62 15 60, Rudy van Nuffel 0497 28 16 17
vertrek: Wezemaalplein,
Wezemaal
9/11
14.30 uur: landschapswandeling door Werchter,
info Rik Maes 0478 62 15 60, Rudy van Nuffel 0497 28 16 17
vertrek: Werchterplein,
Werchter
15/11
9 tot 12, 13 tot 17 uur: werkdag in natuurreservaat Wijngaardberg,
info Rudy Van Nuffel 0497 28 16 17, Ludo Segers 0485 88 43 13, 016 56 03 80
13/12
9 tot 12, 13 tot 17 uur: werkdag in natuurreservaat Wijngaardberg,
info Rudy Van Nuffel 0497 28 16 17, Ludo Segers 0485 88 43 13, 016 56 03 80
parking ANB, Klein-VlasselaarBlauwmolenstraat, Wezemaal
Orchideeën in Rotselaar
Symposium Erfgoed en Natuur
Op een perceel van ongeveer 100 m² op één van de Rotselaarse
bergen staan zo’n 70 exemplaren van de Gevlekte orchis
(Dactylorhiza maculata). De specifieke ondersoort is slechts door
specialisten te bepalen. Een specialist geeft meer uitleg.
Toen ik nog in Rotselaar woonde,
stonden er op dat perceel ongeveer
30 exemplaren van die orchidee.
Jaren na elkaar bleef dat aantal
stabiel. Dat de soort nu, heel wat
later, 70 bloeiende planten vertoond
is toch wel opmerkelijk. Zeker omdat
deze orchidee erg gevoelig is voor
allerlei kwalijke invloeden. Zo onder
meer groeit deze plant in relatief
hoog gras en in gedempt zonlicht.
Dus het gras te kort maaien is niet
goed, maar de bomen erom heen
laten uitgroeien is eveneens funest.
Daarbij is de soort erg gevoelig voor de waterhuishouding. Op
percelen die omgewoeld zijn voor o.m. bouwwerken,
wegenwerken e.d. zal de soort niet verschijnen. Maar ook
vervuiling, denk maar aan lekkende diesel uit auto’s, doet de soort
verdwijnen.
Nog bijzonder is de verschijning van de orchidee op die plaats.
Orchideeën produceren namelijk zeer fijne zaden (“stofzaden”) die
geen reservevoedsel bevatten. Eén of meerdere specifieke
grondschimmels zorgen, via symbiose, voor de aanvoer van vocht
en mineralen zodat de zaden toch kunnen ontkiemen. Maar
verstoring van de grond kan de schimmel(s) aantasten en doen
verdwijnen. Uiteraard is het dan ook afgelopen met de
orchideeën. Zelfs met de schop een flinke kluit grond uitsteken om
een orchidee te verplanten, loopt in zowat alle gevallen funest af
omdat de waterhuishouding van de nieuwe groeiplaats de
schimmel niet kan laten overleven.
Dus is er maar één besluit: met volle teugen genieten van die
bloemenpracht, fotograferen naar hartenlust en ze met alle
mogelijke middelen beschermen. Maar plukken uiteraard niet!
Besef trouwens dat de orchidee een wettelijke bescherming
geniet.
5 Oktober 2014
Meer informatie over Natuurpunt Rotselaar kan je vinden op
www.natuurpuntrotselaar.be.
Reacties,
vragen
of
onze
nieuwsbrief
elektronisch
ontvangen
kan
via
e-mail
[email protected].
Krakkebaas – Ledenblad/Nieuwsbrief – juli 2014
Natuurpunt Oost-Brabant en Natuurpunt Rotselaar organiseren op
5 oktober 2014 een grote activiteit rond de combinatie erfgoed en
natuur, een onderwerp waar in gans Vlaanderen intensief wordt
op ingezet door Natuurpunt. Immers, heel wat erfgoed ligt in
natuurgebied, en er wordt bekeken hoe erfgoed in gevoelig
natuurgebied te ontsluiten en hoe zowel natuurwaarden als
erfgoedwaarden tot hun recht kunnen komen.
Ons natuurgebied de Wijngaardberg is hiervan een mooi
voorbeeld. Hierop inspelend, zal de dag zelf zal bestaan uit 2
delen: in de voormiddag is er een symposium met een aantal
gerenommeerde sprekers. Onderwerpen die hier aan bod zullen
komen zijn onder meer de relatie tussen ijzerzandsteen en
geologie, de historiek van de Wijngaardberg, hoe een Europees
Life project hierop inspeelt (zie een eerdere Krakkebaas voor
meer informatie rond dit project). In de namiddag zijn er dan
wandelingen
op
de
Wijngaardberg
met
een
aantal
landschapsposten waar je meer details kan te weten komen over
natuur en erfgoed terwijl je ze met eigen ogen bekijkt.
Hou alvast de datum vrij voor dit grote evenement! Alle praktische
details komen in de volgende Krakkebaas!
The Big Jump
De Big Jump wil aandacht vestigen op de
Europese kaderrichtlijn Water die er tegen
2015 moet voor zorgen dat Europese
waterlopen gezond worden. Hiertoe springen
vele mensen op 27 locaties in Vlaanderen in
het water. Spring jij mee en help je zo het
record deelnemers van vorig jaar te
verbreken? Natuurpunt Rotselaar springt
alvast mee in Betekom. Haal daarom je
gekste zwempak of beste Natuurpunt-outfit
uit de kast en “make the jump”!
Praktisch: zondag 13 juli 2014. Locatie: Demerbrug Betekom,
Gelroodsesteenweg. 13 uur Welkom, 14 uur Pie P. Klein, 15 uur
Jump, 15.30 uur Los Callejeros, 16 uur Geleide wandeling door
Demerbeemden.
Meer informatie: http://bigjump.natuurpunt.be/. Big Jump is een
organisatie van Natuurpunt, GoodPlanet Belgium en Bond Beter
Leefmilieu op 27 locaties in Vlaanderen.
2

Download Report