Update: Wet beloningsbeleid financiële ondernemingen

Update: Wet beloningsbeleid
financiële ondernemingen
Afgelopen vrijdag (13 juni) is het Wetsvoorstel beloningsbeleid financiële ondernemingen (het Wetsvoorstel) ingediend
bij de Tweede Kamer. Het Wetsvoorstel zal na het zomerreces in de Tweede Kamer worden behandeld. Het
Wetsvoorstel bevat de volgende onderwerpen: beheerst beloningsbeleid (afdeling 1.7.2), publicatieverplichtingen
(afdeling 1.7.3), maximale variabele beloning (afdeling 1.7.4), verbod op gegarandeerde variabele beloningen (afdeling
1.7.5), maximale vertrekvergoeding (afdeling 1.7.6), aanpassing en terugvordering van variabele beloningen (afdeling
1.7.7) en verbod op variabele beloning bij staatssteun (afdeling 1.7.8). Ondanks scherpe kritiek van de Raad van State
(RvS) is het Wetsvoorstel niet wezenlijk aangepast in vergelijking met de consultatieversie. Zo blijft de regering
inzetten op een bonusplafond van 20% voor alle medewerkers in de financiële sector (behoudens uitzonderingen).
De meest vergaande bezwaren van de RvS tegen het Wetsvoorstel betreffen de volgende thema’s. De reactie van de
regering op de punten van kritiek is er tegenover geplaatst.
Effect recente beloningswetgeving. De RvS
constateert dat net na de crisis enkele wettelijke
regelingen over het beloningsbeleid van financiële
ondernemingen zijn ingevoerd. Het gaat daarbij om
regels die zeer onlangs of zelfs nog niet in werking
zijn getreden en waarvan het effect dus nog niet kan
worden vastgesteld. De RvS stelt derhalve de
principiële vraag of de nu voorgestelde nieuwe en
zeer vergaande eisen gerechtvaardigd zijn.
De regering geeft aan dat er verschillende analyses
voorhanden zijn over de effecten van variabel belonen
en de gevolgen hiervan voor de financiële sector. De
regering erkent dat momenteel nog niet van alle
recent geïntroduceerde maatregelen uitgebreide
analyses beschikbaar zijn, maar geeft aan dat gezien
het belang van sommige van deze maatregelen en
het huidige beperkte toepassingsbereik een bredere
reikwijdte
en
aanscherping
van
specifieke
maatregelen noodzakelijk en gerechtvaardigd is.
Zeer ruime reikwijdte. De RvS merkt op dat het
Wetsvoorstel een zeer ruime reikwijdte heeft: het
Wetsvoorstel geldt voor een brede kring medewerkers
en voor een zeer diverse categorie (financiële en zelfs
niet-financiële) ondernemingen. Mede gelet hierop
mist de RvS mist het verband tussen de voorgestelde
reikwijdte en de doelstelling van het Wetsvoorstel
(tegengaan van ongewenste en onverantwoorde
prikkelvorming). Daarnaast vindt de RvS de
verdergaande beperking van de variabele beloning tot
20% van het vaste salaris (ten opzichte van 100% uit
Europese wet - en regelgeving) onvoldoende
gemotiveerd. De RvS concludeert dat het naar zijn
oordeel twijfelachtig is of het Wetsvoorstel niet verder
gaat dan noodzakelijk gelet op het doel van het
Wetsvoorstel.
De regering meent dat uitbreiding tot de gehele
Nederlandse financiële sector passend is omdat
binnen de financiële sector een cultuur zichtbaar is die
gericht is op korte termijn winstbejag (in ieder geval
tot 2008) en de sector een sterke interne
verwevenheid kent, waardoor risico’s zich niet alleen
snel kunnen voltrekken, maar ook op grote schaal.
Ten aanzien van niet-financiële ondernemingen wordt
opgemerkt dat prudentiële risico’s zich niet beperken
tot de financiële ondernemingen in een groep. Voor
wat betreft de uitbreiding van de personele
werkingssfeer tot het hele personeelsbestand merkt
de regering op dat vrijwel niet te bepalen is bij welke
functies op geen enkele manier sprake is van risico’s
bij variabel beloningen, en dat een bredere reikwijdte
weinig extra lasten
oplevert en complexe
afbakeningsissues voorkomt.
Van Doorne N.V. is gevestigd te Amsterdam en ingeschreven in het handelsregister onder nummer 34199342. Van Doorne N.V. is de enige opdrachtnemer van alle werkzaamheden. Op deze
werkzaamheden en alle rechtsverhoudingen met derden zijn van toepassing de Algemene Voorwaarden van Van Doorne N.V. en haar dochtermaatschappijen, waarin een beperking van
aansprakelijkheid is opgenomen. Deze Voorwaarden, die zijn gedeponeerd ter griffie van de rechtbank te Amsterdam, kunnen worden geraadpleegd op www.vandoorne.com en worden op
verzoek toegezonden.
Van Doorne N.V. has its registered offices in Amsterdam and is registered with the Commercial Register under number 34199342. Van Doorne N.V. is the exclusive contracting party in respect
of all commissioned work. This work and all legal relations with third parties shall be governed by the General Terms of Van Doorne N.V. and its subsidiaries which include a limitation of
liability. These Terms, which have been filed with the District Court at Amsterdam, may be consulted at www.vandoorne.com and will be forwarded upon request.
Doorkruising Europese harmonisatie. De RvS stelt
de vraag of de uitbreiding van de reikwijdte naar een
brede kring medewerkers en een zeer diverse
categorie ondernemingen is toegestaan, en niet
strijdig is met het principe van maximumharmonisatie
(d.w.z. dat dit onderwerp op Europees niveau
uitputtend
geregeld
is
en
nationaal
geen
additionele/afwijkende verplichtingen mogen worden
opgelegd). Dit speelt temeer nu voor bepaalde
financiële ondernemingen (bijvoorbeeld verzekeraars)
in Europees verband ook andere beloningsregels van
toepassing zijn (welke harmonisering nu lijkt te
worden doorkruist). De RvS raadt dan ook aan om op
dit punt afstemming te zoeken met de Europese
Commissie.
De regering geeft aan dat meermalen door de
Europese Commissie bevestigd is dat de Europese
beloningsbepalingen minimumharmonisatie zijn (zodat
aanvullende regels gesteld mogen worden), hetgeen
in de ogen van de regering niet alleen betekent dat de
maximale variabele beloning verdergaand mag
worden beperkt maar - kennelijk - ook dat de kring
van medewerkers mag worden uitgebreid. Voor wat
betreft de eventuele spanning met andere
geharmoniseerde Europese beloningsregels stelt de
regering dat deze zeer algemeen van aard zijn en niet
strekken tot een sluitend Europees stelsel.
Strijdigheid met fundamentele rechtsbeginselen.
De RvS betrekt zijn conclusie over de (te) brede
reikwijdte van het Wetsvoorstel bij de toetsing van het
Wetsvoorstel
aan
diverse
fundamentele
rechtsbeginselen. Mede tegen deze achtergrond is de
RvS van oordeel dat het Wetsvoorstel vooralsnog op
gespannen voet staat met het Europese vrij verkeer
van diensten en van vestiging. Ook is het
Wetsvoorstel op een aantal onderdelen niet
verenigbaar met artikel met het recht op ongestoord
genot van eigendom van artikel 1 van het Eerste
Protocol EVRM. Volgens de RvS is er (onder meer)
spanning met het recht op eigendom vanwege (i) de
bevoegdheid die de regering heeft voorbehouden
(namelijk het instellen van een conversieratio) om
grenzen te stellen aan ondernemingen die hun
personeel wensen te compenseren voor het gemis
aan variabele beloning door het vast salaris te
verhogen en (ii) het ontbreken van overgangsrecht ten
aanzien van de beloningsbeperkende maatregelen uit
het Wetsvoorstel (anders dan het bonusplafond van
20%). Tot slot betekent het Wetsvoorstel een
aanmerkelijke beperking van de mogelijkheid om
individueel of collectief afspraken te maken die recht
doen aan de positie en prestatie van de werknemer
(het recht op contractsvrijheid en het recht op
collectief onderhandelen).
Het kabinet onderkent dat het Wetsvoorstel een
belemmering vormt voor het betreden van de
Nederlandse markt (en daarmee het vrij verkeer van
diensten). De regering acht deze belemmering echter
gerechtvaardigd ter bescherming van het publiek
belang, namelijk bescherming van de consument.
Volgens de regering zijn betere maatregelen niet
denkbaar en gaan de maatregelen niet verder dan het
te bereiken doel. Ten aanzien van het recht op
eigendom heeft de regering toegevoegd waarom naar
haar mening de verschillende beloningsbeperkende
maatregelen proportioneel zijn. De kritiek van de RvS
heeft voor de regering wel aanleiding gevormd de
bepaling over de conversieratio te schrappen en de
hoogte en wijze van compensatie aan de betrokken
onderneming te laten. Daarbij gaat de regering er wel
vanuit dat de compensatie een gepaste omvang zal
hebben. Tevens heeft de regering een (bescheiden)
overgangsmaatregel gehanteerd ten aanzien van de
maximering
van
de
vertrekvergoeding.
Vertrekvergoedingen van dagelijks beleidsbepalers
van meer dan één jaarsalaris die reeds voor 1 januari
2015 zijn overeengekomen mogen tot 1 juli 2015
worden uitgekeerd. Ten aanzien van de overige
beloningsbeperkende maatregelen zal de regering
geen overgangsrecht invoeren. Op de inbreuk van het
Wetsvoorstel op het recht op contractsvrijheid en het
recht op collectief onderhandelen gaat de regering
niet verder in.
2
Maximering vertrekvergoeding. De RvS heeft
bezwaar tegen de maximering tot één jaarsalaris van
de maximale (contractuele) vertrekvergoeding van alle
medewerkers in de financiële sector. De RvC geeft
aan dat dit onnodig complicerend kan werken en als
onwenselijke uitkomst kan hebben dat meer juridische
procedures gevoerd zullen worden. Bovendien raakt
dit aan de collectieve onderhandelingsvrijheid omdat
deze maatregel de afspraken die met vakorganisaties
in de vorm van sociale plannen zijn gesloten kan
doorkruisen.
De regering heeft besloten om op dit punt aansluiting
te zoeken bij het door haar eerder gepubliceerde
consultatiedocument en de reikwijdte van de
gemaximeerde vertrekvergoeding terug te draaien
naar dagelijks beleidsbepalers van de onderneming.
Aanpassen variabele beloningen. De RvS merkt ten
aanzien van de verplichting van de RvC om de
variabele beloning te verlagen indien de onderneming
geringere of negatieve prestaties levert op dat het
verband met de prestaties van het individu is
losgelaten. Het ligt naar het oordeel van de RvS niet
voor de hand om de variabele beloning van een
medewerker te verlagen indien de onderneming als
geheel geringere resultaten heeft behaald terwijl de
individuele prestaties van de medewerker de
toegekende variabele beloning als zodanig wel
rechtvaardigen. Dit geldt temeer als deze medewerker
niet in een beleidsbepalende functie werkzaam is.
De regering heeft besloten de verplichting voor de
RvC om variabele beloningen bij geringere of
negatieve prestaties aan te passen te schrappen.
Voor meer informatie:
Constant van Tuyll
[email protected]
020 6789 472
06 11388585
Van Doorne N.V.
Jachthavenweg 121
1081 KM Amsterdam
Postbus 75265
1070 AG Amsterdam
t +31 (0)20 6789 123
f +31 (0)20 7954 589
[email protected]
www.vandoorne.com
3