Master Class - Erasmus Centrum voor Zorgbestuur

E ra s m u s C e n t ru m vo o r
M a n a ge m e n t D e ve lo p m e n t
i n de zorg
Master Class
Management development
programma voor eindverantwoordelijke bestuurders in
de gezondheidszorg
‘Goed bestuur gaat over zelfreflectie, wikken
en wegen, dilemma’s onder ogen zien,
handelen en daarvan leren. De Master Class
biedt tijd en ruimte voor bezinning met
collega zorgbestuurders. Meedoen aan de
Master Class betekent ruimte voor bezinning
met collega zorgbestuurders en even terug
naar de schoolbanken met colleges van
gerenommeerde docenten.’ Pauline Meurs
E ra s m u s C e n trum vo o r
M a n a ge m e n t D e ve l o p m e n t
i n de zorg
Prof. dr. Pauline Meurs
Drs. Pieter Wijnsma
Een vrijplaats voor
reflectie en dialoog
Investeren in ontwikkeling
De gezondheidszorg staat
op een keerpunt. In het
afgelopen decennium zijn
ingrijpende hervormingen
steeds gepaard gegaan met
groei. Met de transformatie
van de verzorgingsstaat krijgen
zorgorganisaties met krimp
te maken. Als de tekenen niet
bedriegen, zijn we de retoriek van
de markt voorbij. Oude grenzen
vervagen, zowel binnen de zorg als
tussen van oudsher gescheiden
maatschappelijke sectoren. Een
zoektocht is gaande naar nieuwe
paradigma’s. Wat kunnen patiënten
en burgers zelf doen en hoe ver
kan de overheid zich terugtrekken?
Wat zien zorgorganisaties als hun
opdracht?
De Master Class
Als zorgbestuurder staat u voor
de taak uw organisatie op koers te
houden en te inspireren. De Master
Class van het Erasmus CMDz biedt
bestuurders al 20 jaar een vrijplaats
in alle hectiek. Een plaats waar zij
even afstand kunnen nemen van de
waan van de dag. Topsprekers uit
wetenschap, politiek, bedrijfsleven
en zorg bieden inzicht in de actuele
ontwikkelingen. Daarnaast staan
we uitgebreid stil bij de bijzondere
eisen die worden gesteld aan de
moderne bestuurder. Dat doen
we aan de hand van filosofische
beschouwingen, wetenschappelijke
inzichten en verkenning van de
ervaringen in andere sectoren. En
door ruimte te geven aan intervisie,
dialoog en feedback. Omdat alle
deelnemers afkomstig zijn uit de
gezondheidszorg, is de onderlinge
uitwisseling van ervaringen steevast
verrijkend.
De kwaliteit van de gezondheidszorg
hangt af van de mensen die er
werken en van hun samenspel.
In het mogelijk maken van goede
zorgverlening speelt u een
bijzondere en bepalende rol. Door
te investeren in uw ontwikkeling,
draagt u ook bij aan de kwaliteit
van de zorgorganisatie en de sector
als geheel. In een sector die nooit
uitontwikkeld is, biedt de Master
Class een vrije ruimte (in het Grieks:
‘scholè’) voor reflectie, verdieping
en uitwisseling met collega’s. Zodat
u uw organisatie kunt verrijken met
nieuwe inzichten en inspiratie.
Klankbord
In de top van de organisatie vindt u
als bestuurder niet zo gemakkelijk
een klankbord. De Master Class
met haar exclusieve focus op
bestuurders kan dat wel bieden.
Bent u bereid samen met ons op
zoek te gaan naar de legitimiteit
van het zorgbestuur en uw eigen
rol daarin kritisch tegen het licht
te houden? Dan nodigen wij u van
harte uit om deel te nemen aan de
Master Class 2014/2015.
Prof. dr. Pauline Meurs
Programmadirecteur Master Class
Directeur Erasmus Centrum voor
Management Development in de
zorg
Drs. Pieter Wijnsma
Programmadirecteur Master Class
Besturen in de zorg:
positie kiezen
Waar staat u zelf?
De veranderingen in de
gezondheidszorg vragen om
nieuwe antwoorden. Beproefde
uitgangspunten en werkwijzen zijn
niet per se geschikt voor de zorg
van vandaag. Als bestuurder moet u
positie innemen door verschillende
waarden te wegen en telkens
opnieuw te bepalen wat het juiste
is om te doen. De Master Class
biedt geen pasklare oplossingen,
maar een spannende zoektocht met
collega’s. We werken langs twee
inhoudelijke lijnen:
• de verandering van de
verzorgingsstaat en de
consequenties voor de
gezondheidszorg;
• de verschillende waarden die
daarbij in het geding zijn, en wat
dit betekent voor het handelen van
bestuurders.
Verzorgingsstaat in transitie
De verzorgingsstaat maakt een
transformatie door. Een grondige
hervorming van aanspraken en
voorzieningen vindt plaats, met
ingrijpende gevolgen voor de
opdracht aan zorgbestuurders.
Het zorgstelsel is topzwaar
geworden met een stapeling van
regels, moeilijk doordringbare
verhoudingen en een afnemend
vertrouwen in de sector en in
degenen die aan het roer staan. De
vraag is wat de toekomst ons gaat
brengen. We zijn de retoriek van de
markt al voorbij. De aandacht voor
de eigen rol van burgers groeit. We
zien de opkomst van nieuwe sociale
verbanden die zelf de zorg voor
elkaar ter hand nemen.
‘De Master Class geeft
mij de gelegenheid om
even uit de waan van
alle dag te stappen.
Samen met collega’s,
soms letterlijk “lotgenoten” delen wat
ons als bestuurder en
als mens bezig houdt,
inspireert maar ook
zorgen geeft.’
E ra s m u s C e n trum vo o r
M a n a ge m e n t D e ve l o p m e n t
i n de zorg
Anja Schouten, voorzitter Raad van Bestuur
Zorgbalans
Als onderdeel van de
verzorgingsstaat zal de
gezondheidszorg zich blijven
kenmerken door haar hybride
karakter. Het gaat om versterking
van de rol van burgers én
professioneel handelen én gezonde
marktverhoudingen én publieke
belangen. De Master Class draait
dan ook niet om de keuze voor het
één of voor het ander, maar om de
analyse van deze hybride context
en de gevolgen daarvan voor het
zorgbestuur.
Dicht op de huid
De tweede lijn van het programma
zit dichter op de huid. Vanuit een
analyse van de maatschappelijke
context gaan we in op de dilemma’s
en opgaven van de zorgbestuurder.
Bij goed bestuur gaat het om
duiding van de maatschappelijke
veranderingen en het kiezen
van positie daarin. De morele
overtuigingen die in de 20ste
eeuw ten grondslag lagen aan de
verzorgingsstaat, zoals vrijheid,
gelijkheid, sociale rechtvaardigheid
en solidariteit, staan ter discussie.
Hoe is het nu gesteld met die
waarden? We onderzoeken ook de
‘kleine waarden’ die ons dagelijks
handelen zoals zorgzaamheid,
doelmatigheid en dienstbaarheid.
Welke overtuigingen neemt u
mee als persoon, en wat vindt
u essentieel vanuit uw functie?
Wanneer schuurt het tussen die
twee? En welke wegen liggen er
dan open om én als persoon én als
functionaris het goede te doen?
De Master Class in
vogelvlucht
Programmaleiding
De leiding van de Master Class
is in handen van prof. dr. Pauline
Meurs en drs. Pieter Wijnsma.
Pauline Meurs leidt de Master
Class sinds 1995. Zij is hoogleraar
Bestuur van de Gezondheidszorg
aan de Erasmus Universiteit
Rotterdam en oprichter en directeur
van het Erasmus Centrum voor
Management Development
in de zorg. Pieter Wijnsma is
sinds 2006 aan de Master Class
verbonden. Hij vervulde diverse
managementfuncties in de zorg
en is onder meer directeur van
de Academie voor Medisch
Specialisten. De studiereis staat
onder inhoudelijke leiding van
Piet Hein Buiting, lid van de raad
van bestuur van het Deventer
Ziekenhuis. Hij heeft veel kennis van
en ervaring met het beleid en de
praktijk van de gezondheidszorg op
Europees niveau.
Docenten
U krijgt in het programma te maken
met topdocenten uit verschillende
sectoren. Zoals hoogleraren die
goed in staat zijn wetenschap en
bestuurlijke praktijk met elkaar
te verbinden. Daarnaast zijn het
mensen met leidende functies in
de samenleving, die mede vorm
geven aan de inrichting van onze
verzorgingsstaat en ons zorgstelsel.
Zij zijn allen in staat op een
inspirerende manier hun ervaringen
te delen en hun visie te presenteren,
maar ook het gesprek aan te gaan
met de deelnemers. Op onze
website vindt u een overzicht van de
docenten van de afgelopen jaren.
Opbouw en tijdsinvestering
Het programma bestaat uit 6
modules en een studiereis van een
week, gespreid over een cursusjaar
van september 2014 tot en met juni
2015. De eerste module bestaat uit
7 dagdelen, de overige modules
uit 5. De studiereis vindt plaats in
het voorjaar. Per module moet u
rekenen op ongeveer 4 uur leestijd
ter voorbereiding. Daarnaast
krijgt u door het jaar heen enkele
opdrachten.
NVZD en Erasmus CMDz
De Master Class is het resultaat
van een jarenlange succesvolle
samenwerking tussen de
vereniging van bestuurders
in de gezondheidszorg NVZD
en het Erasmus Centrum voor
Management Development in de
zorg van de Erasmus Universiteit
Rotterdam. De Master Class wordt
begeleid door een adviesraad met
vertegenwoordigers van beide
partijen.
Deelnemers
De Master Class staat open voor
eindverantwoordelijke bestuurders
van zorginstellingen. Er is plaats
voor 15 tot 20 deelnemers. We
streven naar een evenwichtige
verdeling van bestuurders uit de
verschillende sectoren van de zorg:
ziekenhuizen, GGZ, verslavingszorg,
verpleging en verzorging,
gehandicaptenzorg, thuiszorg,
jeugdzorg.
‘In deze zich nog
ontwikkelende zeer
dynamische zorgmarkt
geeft de Master Class
mij extra input om
strategische besluiten
te nemen.’
Sonia Jennings, lid Raad van Bestuur
SHL-groep
Het programma:
6 modules en een
studiereis
1. Waarden (dinsdagavond
23 september t/m vrijdagochtend 26 september 2014)
Een goed bestuurder doet de dingen
goed, maar doet ook de goede
dingen. In deze module bespreken
we wat dat betekent. Voor uw
opvatting over zorg en de omgang
met zorg in de samenleving. En
voor de waarden, die u probeert
te belichamen in uw werk als
bestuurder, van het ontwikkelen
van een strategie tot de dagelijkse
omgang met medewerkers. De
centrale vraag is: wanneer heb
ik het werkelijk goed gedaan en
hoe bepaal ik dat? Om die vraag
te beantwoorden putten we uit
een lange traditie in het denken
over ethiek en goed bestuur. In
deze eerste module agenderen
en problematiseren we de
verwevenheid van maatschappelijke
ontwikkelingen en eigen
opvattingen over goed bestuur.
2. D
e verzorgingsstaat
(6 en 7 november 2014)
De zorg in ons land is grotendeels
ontstaan vanuit het private
initiatief, maar is daarna steeds
meer ingekapseld in de staat. Met
de komst van de AOW wordt de
familiale solidariteit doorbroken;
zorg en ondersteuning worden
een recht waarin de staat moet
voorzien. De groei van de
verzorgingsstaat gaat gepaard met
een nadruk op toegankelijkheid
van voorzieningen voor iedereen.
Het gelijkheidsbeginsel wordt
een centraal kompas voor de
inrichting van het stelsel, met
alle bureaucratische gevolgen
van dien. Eind 20ste eeuw doet
het discours van de markt en
de vrije keuze zijn intrede. We
bespreken de ontwikkeling van
de verzorgingsstaat met zijn
verworvenheden, onderliggende
waarden en keerzijden, en maken
een eerste balans op. We kijken
ook naar andere sectoren en
andere landen om de Nederlandse
gezondheidszorg in perspectief te
plaatsen.
3. G
renzen aan de zorg
(18 en 19 december 2014)
Vergeleken met andere Westerse
landen heeft Nederland een brede
definitie van zorg. De financiële
grenzen komen in zicht, terwijl
de technische mogelijkheden
onuitputtelijk zijn. En de
geëmancipeerde patiënt/cliënt heeft
een eigen opvatting over wat wel en
niet kan. We verkennen de grenzen
aan de zorg. Wat hoort thuis in
het institutionele en gereguleerde
verband en wat niet (meer)? Waar
begint en waar eindigt de ‘eigen
verantwoordelijkheid’ van patiënten
en burgers? En hoe voorkomen we
dat een nieuwe tweedeling ontstaat?
We zullen het ook hebben over de
meer ethische grenzen: hoe lang
gaan we door met behandelen en
wie bepaalt dat? Heeft de overheid
het recht om invloed uit te oefenen
op onze leefstijl of is dit een te grote
inbreuk op de autonomie van de
persoon? Daarbij komt de rol van de
bestuurder langzaam maar zeker in
het vizier.
E ra s m u s C e n trum vo o r
M a n a ge m e n t D e ve l o p m e n t
i n de zorg
4. D
e bestuurlijke opdracht
(5 en 6 februari 2015)
De herijking van de verzorgingsstaat
gaat gepaard met forse ingrepen
in de zorg, die direct raken aan de
opdracht van zorgbestuurders.
De vraag dient zich aan wat nog
verantwoorde zorg is en waar
zorgbestuurders op aangesproken
willen en kunnen worden. We
verkennen de bestuurlijke
opdracht en bijpassende
leiderschapsstijlen en strategieën.
Hoe blijven medewerkers in
tijden van krimp en hervormingen
gemotiveerd? Welke strategieën
bieden perspectief? We besteden
aandacht aan samenwerking en
coalitievorming met partners zoals
andere zorginstellingen, burgers
en patiënten en het lokaal bestuur.
De positie van zorginstellingen
in het maatschappelijk bestel zal
veranderen en zorgbestuurders
spelen daarin een leidende rol.
5. H
et glazen huis
(23 en 24 april 2015)
Bestuurders in de (semi)publieke
sector werken in een glazen huis.
Goede bestuurders stellen zich
toetsbaar op door hun beslissingen
en overwegingen te tonen.
Maar het ziet er nu naar uit dat
verantwoording een doel op zich is
geworden. In de oude media winnen
oneliners en incidenten het vaak van
het hoor-en-wederhoorprincipe. En
met de nieuwe media vervagen de
grenzen tussen ‘binnen’ en ‘buiten’
de organisatie. We analyseren de
consequenties voor bestuurders.
Zijn er mogelijkheden om het
tij te keren? Valt vertrouwen te
herwinnen door nieuwe vormen
van verantwoording en een grotere
nadruk op het leervermogen van
organisaties? Balanceerkunst is
hierin het toverwoord. Tussen
‘De Master Class
sluit prima aan op
mijn persoonlijk
ontwikkelplan en
accreditatietraject!’
Wilfred Juurink, lid Raad van Bestuur Alliade
E ra s m u s C e n trum vo o r
M a n a ge m e n t D e ve l o p m e n t
i n de zorg
vertrouwen en controle. Tussen
binnen en buiten. Tussen
transparantie en de privacy van
patiënten en medewerkers.
6. G
oed bestuur
(11 en 12 juni 2015)
Uiteindelijk komt de reflectie op
al deze ontwikkelingen samen in
de vraag wat een goed bestuurder
is. In termen van kundigheid en
in termen van moraliteit. Wat zijn
de voornaamste taken van een
bestuurder? Wat moet iemand
kunnen en waaraan meet je dat af?
Hoe krijgt moraliteit vorm? Welke
kwesties zijn daarbij aan de orde?
In deze module formuleren de
deelnemers hun eigen antwoorden
en gaan daarover in gesprek met
elkaar en met de docenten. Ze
bepalen ook wat zij nodig hebben
om hun ideaal voor zichzelf
dichterbij te brengen.
Studiereis – Zorg in Europa
(7 t/m 15 maart 2015)
De verzorgingsstaat is een
Europese verdienste, maar hij
verkeert ook overal in crisis. Elk
land kiest een eigen weg naar
hervorming. Toch zijn er ook een
aantal algemene principes in het
geding. Tijdens deze reis willen
we zowel de eigenaardigheden als
de gemene delers in beeld krijgen.
Welke politieke keuzes worden
gemaakt bij de inrichting van de
zorg? Wat zijn de afwegingen van
zorgbestuurders op verschillende
plekken? De werkelijkheid die alle
landen delen is dat zij deel uitmaken
van de Europese Unie, die haar
stempel drukt op de inrichting van
de zorg. Tijdens de reis zullen we
daarom expliciet stilstaan bij het
functioneren en de invloed van de
Europese Unie.
Werkvormen
De Master Class is een
coproductie van docenten,
coaches, programmaleiders en de
deelnemers. De actieve inbreng
van deelnemers is van groot
belang, zowel in de plenaire sessies
als de activiteiten daaromheen.
Verschillende interactieve
werkvormen zorgen voor
afwisseling en een hoge opbrengst
van het leerproces.
Interactieve colleges
Een belangrijk deel van het
programma bestaat uit interactieve
colleges van topdocenten uit
wetenschap, beleid, praktijk en
politiek. Zij delen hun inzichten en
gaan daarover met u in gesprek.
De centrale vraag is steeds hoe u
ontwikkelingen kunt duiden, welke
waarden hier in het geding zijn en
wat dit betekent voor uw eigen
praktijk.
Intervisie
In elke module besteden we een
dagdeel aan intervisie. Onder
begeleiding van executive coaches
bespreekt u in een vaste groep van
5 à 6 deelnemers casuïstiek uit uw
bestuurlijke praktijk. U analyseert
het krachtenveld waarin u moet
werken en uw optreden daarin.
Presentaties
Alle deelnemers verzorgen een
presentatie over een ‘moment van
de waarheid’ in hun bestuurlijke
loopbaan, en wat dat betekende
voor de herijking van hun morele
kompas. Daarbij reflecteren we
gezamenlijk op de waarden die voor
u centraal staan en hoe u die in
praktijk brengt.
Werkbezoeken
In kleine groepjes gaat u onderling
bij elkaar op werkbezoek. U krijgt
feedback op de manier waarop u
in uw eigen praktijk vorm geeft
aan uw visie op de zorg, de taak
van uw organisatie en de waarden
die daarbij centraal staan. De
uitkomsten bespreken we plenair.
Studiereis
We gaan op reis om te leren van
de inzichten en praktijken elders in
Europa. We ontmoeten topmensen
in de zorg uit andere landen.
Daarnaast biedt de reis veel ruimte
om elkaar beter te leren kennen en
intensief met elkaar van gedachten
te wisselen.
Analyses
Verschillende instrumenten komen
aan bod waarmee u uw eigen
functioneren kunt analyseren.
Ze vergroten uw inzicht in uw
persoonlijkheid, de cultuur van uw
organisatie, uw verhouding met
de raad van toezicht en belangrijke
dilemma’s. De uitkomsten vormen
een basis voor zelfreflectie en
plenaire gedachtewisseling.
Literatuur
Bij aanvang van het programma
ontvangt u enkele boeken. Ter
ondersteuning van iedere module
stellen we bovendien een syllabus
samen met artikelen en handouts. Deze selecteren we op basis
van relevantie voor uw dagelijkse
praktijk en leesbaarheid.
Bent u onze volgende
deelnemer?
E ra s m u s C e n trum vo o r
M a n a ge m e n t D e ve l o p m e n t
i n de zorg
Aanmelding en
informatie
Deelnemers
De Master Class richt zich exclusief
op voorzitters of leden van de raad
van bestuur van een zorginstelling.
Dat kan ook een organisatie zijn
die naast gezondheidszorg andere
diensten levert, zoals wonen, welzijn
of onderwijs. De organisatie waar
u werkt moet een zekere omvang
en/of complexiteit hebben. Zowel
beginnende als ervaren bestuurders
kunnen deelnemen. Wij streven naar
een evenwichtige verdeling over
alle sectoren van de zorg en een zo
groot mogelijke diversiteit onder de
deelnemers.
Intake
Na aanmelding maakt u kennis met
één of beide programmaleiders in
een intakegesprek. We bespreken
uw leerbehoeften en de wederzijdse
verwachtingen. Vooraf verzoeken
we u een recent cv en jaarverslag
van uw organisatie toe te sturen.
Deelname is pas definitief na dit
gesprek en de ontvangst van uw
inschrijfformulier.
Kosten en locatie
De kosten bedragen € 15.800. Dit is
inclusief de kosten van studiereis en
literatuur, maar exclusief de kosten
van verblijf tijdens de 6 modules.
Deze bedragen ongeveer € 325,00
per module, direct te betalen aan
hotel Groot Warnsborn in Arnhem.
Inschrijving
U kunt zich inschrijven door het
aanmeldingsformulier volledig in
te vullen en voorzien van cv en
jaarverslag naar ons op te sturen.
Op de inschrijving en eventuele
annulering zijn de algemene
voorwaarden van het Erasmus
CMDz van toepassing. Deze vindt u
op onze website.
Informatie
Voor meer informatie en inschrijving
kunt u contact opnemen met
programmacoördinator Zita Schwab
(aanwezig op maandag, woensdag
en donderdag).
T 010 - 408 8576
F 010 - 408 9149
E [email protected]
Adres
Erasmus Centrum voor Management
Development in de zorg
(kamer J8-67)
iBMG, Erasmus Universiteit
Postbus 1738
3000 DR Rotterdam
www.erasmuscmdz.nl
Aanmeldingsformulier
Master Class
voor bestuurders van
zorginstellingen
MC-18 2014
E ra s m u s C e n trum vo o r
M a n a ge m e n t D e ve l o p m e n t
i n de zorg
Ondergetekende geeft zich op voor deelname aan de Master Class (definitieve
plaatsing na intake gesprek)
Voorletters en naam
dhr/mw
Roepnaam
Titel
Kosteloos annuleren kan tot
uiterlijk 10 augustus 2014.
Werkadres
Graag uw curriculum vitae,
jaarverslag en organogram
meezenden bij dit aanmeldingsformulier.
Functie
U kunt uw inschrijving zenden
naar:
Erasmus Universiteit Rotterdam
Erasmus CMDz - iBMG
(kamer J8-067)
T.a.v. Zita schwab,
programmacoördinator
Postbus 1738, 3000 DR Rotterdam
Instelling
Postadres
Postcode en plaats
Telefoon
E-mail
Twitteraccount:
Facturen worden gericht aan de financiële administratie van uw instelling, indien u
dit anders wenst gaarne dit aangeven.
Privé adres
Postcode en plaats
Voor verdere informatie of vragen:
T 010-408 8576
E [email protected]
(aanwezig op ma, wo en do)
Telefoon
E-mail
Handtekening
Datum
Aangeven wat van toepassing is:
• Post ontvangen op bovenstaand privé / werkadres
• Email ontvangen op bovenstaand privé / werkadres
• Ik blijf wel / niet overnachten tijdens de modules
Dieetwensen