De dikke rug van een betaalbare linkskijker

FOTO’S PAUL DE GRAAFF
Herman den Blijker
griet
De dikke
rug van een
betaalbare
linkskijker
Griet is een platvis die veel minder bekendheid
geniet dan tong en tarbot. Die soorten worden
nu niet veel gevangen, maar deze platte meid
is een goed alternatief.
andaag zetten we het
mes in de dikke rug
van een griet (daar
kom ik op terug). Het
is echt een luxemeid,
want ze laat zich graag begeleiden
door dure spullen als truffel en
champagne. Ja, ze dwingt je diep
in de buidel te tasten (kom ik ook
op terug), zo gaat dat met troelaraspaardjes.
Vroeger wist ik raad met zulke
grietjes. Toen ik als kok achter de
kachel stond van een hotel-restaurant, verzoop ik de griet in een
saus die grijs kleurde van de
zwarte wintertruffel. Voor de nietkenner: ik schaafde per gerecht
een knolletje weg waar je nu een
euro of 70 voor moet neerleggen.
De maître die zulke borden voorbij zag komen, moest aan het eind
van de avond aan het zuurstofapparaat. Hij kon wel stampij
maken, maar in die jaren had ik
geregeld last van acute doofheid.
Zal wel een beroepskwaaltje zijn
geweest. Ik ben er gelukkig overheen gegroeid. Maar voor die
maître te laat.
V
34 zaterdag 25 januari 2014
Griet is een platvis die bij een
groot publiek minder bekend is
dan tong en tarbot, twee vissen
die vroeger favoriet waren in zakenrestaurants met een Fransklassieke keuken. De relaties werden vertroeteld, de vis spoelden de
gasten weg met flessen meursault
en ander dik wit spul.
Met andere vis moest je niet aankomen. Tong en tarbot waren
echte VVD-vissen. Ik vertelde ze
maar niet dat de tarbot een rasechte linkskijker is. Dat zit zo.
Platvissen beginnen hun leven
rechtop zwemmend, met aan
beide zijden van het lijf een oog,
net als al die andere vissen. Zijn ze
de puberteit voorbij, dan begint
het grote kantelen. Dat gaat door
tot ze als discus door het water
snijden. Vervolgens zinken ze af
en brengen de rest van hun leven
perfect gecamoufleerd door op de
zeebodem.
Om te voorkomen dat een van de
ogen een zandkijker wordt, zorgt
Moeder Natuur dat tijdens het
kantelen één oog zich naar de
nieuwe bovenzijde van de vis ver-
1
Ingrediënten
■ 1 hele griet, groot
genoeg voor
4 personen, met
vel, wel schoongemaakt
■ 1,5 dl kippenbouillon
■ 4,5 dl visbouillon
■ olijfolie
Griet doet alleen
qua formaat voor de
tarbot onder en kost
gevoelig minder
(wat ze rechttrekt
met haar hang naar
dure spulletjes…)
2
■ 500 g boter,
■ Doe de bouillon en een
koud en in
blokjes
■ 3 dl room
■ 1/2 bos platte
peterselie,
fijngehakt
■ zwarte peper
uit de molen
■ zout
scheutje olijfolie in een
braadslede en breng aan
de kook.
■ Haal van het vuur en zorg
dat de temperatuur niet
boven de 70°C komt.
■ Leg de hele griet erin en
laat garen in het warme
vocht. De griet is gaar als
plaatst. Als je een platvis als de
schol en tong rechtop houdt, zitten de ogen aan de rechterkant en
bij de tarbot en griet aan de linkerkant. Apart, toch? Voor het
bakken maakt het niets uit.
Tarbot is inmiddels schreeuwend
duur. Gelukkig doet griet alleen
qua formaat voor de tarbot onder
en kost gevoelig minder (wat ze
dan weer rechttrekt met haar
hang naar dure spulletjes…). Griet
en tarbot zijn goed uit elkaar te
houden. De donkere zijde van de
griet is geschubd en zandkleurig.
3
je bij het staartgedeelte
met de bolle kant van een
lepel het visvlees van de
graat kunt halen.
■ Haal de vis als die gaar is
uit het vocht.
■ Gebruik 5 dl van het vocht
voor de beurre blanc.
■ Kook de 5 dl vocht in tot
1
/3 van de hoeveelheid.
Bij de tarbot toont de huid donkerder en er zitten knobbeltjes op.
Tongvissers gaan in deze tijd van
het jaar op zoek naar alternatieven voor de kuitzieke tong en tarbot. Die soorten worden tijdens
het kuitschieten niet gevangen: zo
wordt geprobeerd de visstand op
peil te houden. Bovendien kost
kuitschieten veel energie: de vis is
mager en heeft in die periode weinig smaak. Het is nu dan ook het
uitgelezen moment om te koken
met de nog niet zwangere griet.
Wat die rug betreft nog dit. Koks
■ Voeg de room toe en redu-
■ De beurre blanc mag niet
ceer die tot de helft van de
hoeveelheid.
■ Zet de pan op laag vuur en
voeg een voor een de klontjes boter toe. Roer elke keer
goed door met een garde.
(Voeg niet alles in één keer
toe, anders bindt de beurre
blanc niet.)
meer koken, anders gaat
hij schiften.
■ Breng de beurre blanc op
smaak met wat zout en
peper en voeg de gehakte
peterselie toe.
■ Leg de griet op een schaal
en giet de beurre blanc
erover.
bestellen platvis met een dikke
rug, daar zit veel vlees op. Soms
tref je een leverancier die je corrigeert. Zet je de vis rechtop, dan
zitten de mond, kieuwen en ingewanden aan de onderkant. Dus is
de dunne andere kant met vinnen
de rug. Het mes gaat in de wervelkolom die vergelijkbaar is met
onze rug. De kok snijdt de filets
van beide zijden van de wervelkolom. Maar omdat ‘griet met een
dikke wervelkolom’ niet lekker
bekt, blijft het gewoon rug.
Begrepen, wijsneuzen? ■
Wijntip
Ruud de Geus
SAINT-VÉRAN ‘VIEILLES-VIGNES’ 2012
Herman maakt het ons eindelijk een keer makkelijk.
Griet in een beurre blanc-saus combineert uitstekend met witte bourgogne. Zoals deze Saint-Véran
van oude stokken, gemaakt door Philippe Charmond. Een volle witte wijn met veel wit en geel
steenfruit en de nodige mineralen.
Per fles €12,04, deze week bij zes flessen €10,83
per fles. degeuswijn.nl
magazine 35