Iedereen beschermd
tegen armoede?
Liturgiemap
Campagne Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
3
2
Beste geëngageerde gelovige,
COLOFON
Mag ik je zo aanspreken?
Redactie
Daniëlle Colsoul
Mieke Corneillie
Tony De Jans
Hadewijch Van Hove
Bart Walgraeve
Met dank aan
Marja Hermans (nalezing)
Piet Stienaers (tafelgebed)
Grafische vormgeving
Gevaert Graphics
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Foto’s
Layla Aerts
Verantwoordelijke uitgever
Welzijnszorg vzw, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel
Ik zie geen brood in Kerstmis vieren,
zegt de Heer,
als je jezelf op de borst slaat
en rondkijkt of iedereen ziet
hoe vroom en godsdienstig je bent.
Ik zie geen brood in Kerstmis vieren,
zegt Jahweh,
als je wel de Bijbelwoorden kent,
zoals gerechtigheid en zorg om de naaste
of barmhartigheid en liefde,
maar ze niet vult met je daden.
Voor zover we referenties en bronnen konden achterhalen, vind je een verwijzing.
Als er letterlijk geciteerd wordt, werd toestemming gevraagd bij de auteur en/of
uitgever. Mocht je de schrijver kennen van een tekst die zonder bronvermelding
opgenomen is, neem dan contact met Welzijnszorg via [email protected].
Ook je vragen, reacties of suggesties zijn hier welkom.
Ik zie geen brood in Kerstmis vieren,
zegt de Eeuwige
als ik jullie zie mopperen en klagen
hoe moeilijk het allemaal is
en dat je er toch niks aan kunt doen.
Artikelcode
WZZ-2014-3002
Maar als Kerstmis vieren
wordt tot meehelpen
aan de werken van Barmhartigheid,
aan het maken van vrede;
als dit werken in Mijn wijngaard
zo wordt tot bidden,
dan zie ik brood in Kerstmis vieren,
zegt de Aanwezige.
Prijs
€ 5,00
Werken aan die rechtvaardige wereld doe je dag in dag uit
vanuit je engagement en je geloof en door wekelijks zorg te
dragen voor de vieringen in je gemeenschap. Mensen zoals
jij hebben we nodig in onze strijd tegen onrechtvaardigheid.
Niemand kan beter als jij onze oproep voor ‘een goede
sociale bescherming voor iedereen’ doorgeven in je lokale
geloofsgemeenschap. Zonder jouw aandeel blijft deze
oproep voor een rechtvaardige wereld meer woord dan daad.
Om je nog beter bij deze taak te ondersteunen, hebben we
de liturgiemap dit jaar aangepast. Alle praktische informatie
werd op handige fiches samengebracht, los van het
liturgische gedeelte. Zo kan je alle informatie ook makkelijker doorgeven aan de betrokkenen die voor dit onderdeel de
verantwoordelijkheid dragen.
Geworteld in de katholieke traditie wil Welzijnszorg elk jaar
opnieuw haar oproep tot solidariteit op een authentieke
manier verbinden met de Bijbelse lezingen van de adventszondagen. Wij hopen dat dit je kan inspireren om de daad bij
het woord te voegen, verkondiging en diaconie te verbinden
en dat naar boven te laten komen via de zondagse vieringen.
We wensen jou en je geloofsgemeenschap een mooie
adventstijd toe “opdat allen leven zouden hebben en wel in
overvloed” (Joh. 10,10)
Daniëlle Colsoul
Directeur Welzijnszorg
Naar Mattheüs 6
5
Voorwoord
6 Samen tegen armoede met de adventscampagne
10 Bouwstenen voor de vieringen
11 Dragende symbolen in elke viering
141e zondag van d advent
222de zondag van de advent
303de zondag van de advent
38 4de zondag van de advent
46 Alternatieve teksten
5
Iedereen beschermd tegen armoede?
Druk
Gevaert Printing
Ik zie geen brood in Kerstmis vieren,
zegt God,
als jullie er een rituele dans van maken,
waarbij je alles bij het oude laat
in jezelf, in je buurt en in de wereld.
Ik weet dat jij deze liturgiemap inzet om tijdens de adventszondagen gestalte te geven aan de solidariteit met mensen
in armoede. Welzijnszorg heeft een droom: samen armoede
uitsluiten! Je bent dan ook onmisbaar voor de realisatie van
die droom, voor de totstandkoming van die rechtvaardige
wereld waar we met z’n allen naar streven.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
4
Je kan mij uiteraard geen antwoord geven, dus doe ik het
toch maar.
Adventscampagne 2014
Iedereen beschermd tegen
armoede?
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Welzijnszorg vindt dat iedereen in ons land recht heeft op een goede sociale bescherming. Dat wil zeggen
dat iedereen beschermd moet zijn tegen sociale risico’s zoals ziekte of je werk verliezen. Sociale bescherming betekent ook dat je hulp en ondersteuning krijgt waar nodig, dat de dienstverlening die mensen
moet ondersteunen in hun sociale behoeften optimaal functioneert.
Armoede is net het tegenovergestelde: het is het niet kunnen uitoefenen van je sociale grondrechten.
Wie arm is komt in een situatie van sociale onderbescherming terecht: je bent niet voldoende beschermd
tegen allerlei risico’s, je vindt geen toegang tot de nodige diensten en voorzieningen om je sociale
rechten te laten gelden. In de praktijk leeft 1.6 miljoen mensen in ons land in een situatie van sociale
onderbescherming. Zij hebben een inkomen dat onvoldoende is om van te kunnen rondkomen, zij hebben
problemen om ziektekosten te betalen, om een goed huis te vinden, om toegang te krijgen tot diensten of
een duurzame job te vinden … Kortom, ze leven in armoede!
Welzijnszorg wil met de campagne ‘Iedereen beschermd tegen armoede?’ naar de kern van de armoedeproblematiek gaan. Welke oorzaken liggen aan de basis van die sociale onderbescherming? Ontbreekt de
kennis over het beschermingssysteem bij wie in armoede leeft of net bij de hulpverleners? Waar zitten
de tekorten in ons beschermingssysteem? Of veroorzaken we als samenleving zelf bepaalde situaties
van onderbescherming en organiseren we daardoor zelf armoede binnen onze samenleving?
Ons land is geen eiland, evoluties binnen de Europese Unie en in de rest van de wereld hebben een
invloed op het Belgische beleid. We moeten waakzaam zijn dat de solidaire sociale bescherming niet
verder uitgehold wordt, maar net versterkt. Een eenzijdige focus op besparingen zonder de sociale bescherming van de bevolking te bewaken creëert meer ongelijkheid en meer armoede.
We kennen in ons land heel wat mogelijkheden, rechten en statuten om, hetzij iedereen, hetzij een bepaalde groep ondersteuning te bieden, een tegemoetkoming te geven … Deze rechten zijn overigens niet
allemaal gericht op het bestrijden van armoede. Zo heeft elk kind recht op kinderbijslag, krijg je fiscale
voordelen als je een lening voor een huis afbetaalt of wordt een groot deel van je poetshulp met dienstencheques door de overheid betaald.
Er zijn ook heel wat rechten die zich wel specifiek richten op wie het moeilijk heeft. De bekendste zijn de
uitkeringen uit onze sociale zekerheid, zoals de werkloosheidsuitkering, invaliditeitsuitkering, pensioen
… Sommige rechten krijg je (zo goed als) automatisch, andere moet je zelf aanvragen of kan je bijvoorbeeld via je belastingaangifte laten gelden. Voor mensen in armoede is ‘krijgen waar je recht op hebt’ niet
zo eenvoudig. Zo komen opnieuw dezelfde maatschappelijk kwetsbare groepen terecht in een situatie
van (nog grotere) onderbescherming.
De oorzaken hiervan liggen op verschillende vlakken:
▶
De regelgeving is zeer ingewikkeld en de hertaling naar begrijpbare taal blijft vaak achterwege.
▶
Het beleid wil niet dat mensen rechten misbruiken. Dat is terecht. Maar om dat te vermijden bouwen ze allerlei drempels in. Het effect van deze drempels is dat een veelvoud aan mensen die wél
rechthebbende zijn hun rechten daardoor niet verkrijgen.
▶
Mensen in armoede hebben vaak niet de administratieve vaardigheden om zelf op zoek te gaan
naar waar ze recht op hebben, om ambtelijke taal te ontcijferen, om zich door de vele aanvraagformulieren en documenten heen te worstelen of om de juiste gegevens terug te vinden. De automatische toekenning van heel wat rechten laat al jaren op zich wachten.
▶
Mensen in armoede komen vaak in contact met hulpverleners binnen allerlei diensten. Eigenlijk
zouden ze met hun hulp hun rechten moeten kunnen uitputten. Toch is dit in realiteit niet zo. De
werkdruk bij de hulpverleners, maar ook het niet proactief op zoek gaan naar deze rechten, werkt
sociale onderbescherming in de hand. Gelukkig bestaan er ook hulpverleners en tussenpersonen
die wél samen met kwetsbare mensen aan de slag gaan en zo belangrijk werk verrichten in de
strijd tegen sociale onderbescherming en armoede.
De paraplu van de sociale zekerheid
Welzijnszorg wil met de campagne ‘Iedereen
beschermd tegen armoede?’ naar de kern van
de armoedeproblematiek gaan.
Onze sociale bescherming is voor een groot deel georganiseerd via de sociale zekerheid: werkloosheidsverzekering, gezondheidszorg, kinderbijslag, invaliditeitsverzekering, pensioen … allemaal maken ze
deel uit van het stelsel van de sociale zekerheid. Samen vormen ze een grote paraplu die ons zou moeten
beschermen tegen de sociale risico’s die uit de lucht vallen. Die risico’s zijn erg uiteenlopend. Zo zijn
ziekte of werkloosheid negatieve risico’s waartegen je beschermd moet worden. Kinderen krijgen of lang
leven en genieten van een pensioen zijn vanzelfsprekend positieve risico’s. Hoewel zonder een goed pensioen oud worden ook helemaal geen prettig vooruitzicht is.
7
Iedereen beschermd tegen armoede?
Sociale onderbescherming
Recht hebben ≠ recht krijgen
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
6
België is een welvaartsstaat, Brussel is de hoofdstad van Europa en Vlaanderen beschouwt zichzelf
als een Europese top-regio. Toch leven meer dan 1.6 miljoen mensen hier in armoede, ongeveer 15%
van de bevolking. Hoe is dat mogelijk? Zijn we dan niet allemaal beschermd door de sociale zekerheid
en andere vormen van sociale bescherming? Blijkbaar niet.
De tegemoetkoming is te laag. In de gezondheidszorg betaalt de sociale zekerheid het grootste deel van
de kostprijs terug aan de patiënten, of doet dit rechtstreeks met de arts of het ziekenhuis. Toch is dit
onvoldoende. Niet alleen is er een sluipende stijging van de kosten die de patiënt zelf moet betalen, bovendien is dit erg verschillend afhankelijk van de behandeling, de soort zorg en de arts bij wie je terecht
kan. Dit zorgt voor onzekerheid, betalingsproblemen en uitstel van zorg omwille van financiële redenen.
Ook in de kinderbijslagen moeten we vaststellen dat de kinderbijslag op 30 jaar tijd 30% minder waard is
geworden. De extra kosten voor een kind wegen zo een stuk zwaarder, zeker voor wie al een laag inkomen
heeft.
1
Cijfers Jaarboek armoede en sociale uitsluiting 2013
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
De sociale zekerheid is een verzekeringssysteem. Dat betekent ook dat je niet altijd rechten hebt binnen
de sociale zekerheid. Zo moet je bijvoorbeeld om een werkloosheidsuitkering te ontvangen eerst gedurende een periode gewerkt en bijgedragen hebben. Voor wie uit de sociale zekerheid of onderdelen ervan
tuimelt, is er het vangnet van de sociale bijstand. Bekendste voorbeelden hiervan zijn het leefloon of de
inkomensgarantie voor ouderen.
Om recht te hebben op sociale bijstand moet je niet bijgedragen hebben, vaak zijn er wel andere voorwaarden aan gekoppeld zoals een inkomensonderzoek of bijvoorbeeld de bereidheid tot werk via een
begeleidingstraject.
Maar in de sociale bijstand gelden dezelfde problemen als in de sociale zekerheid. De inkomensbescherming is ondermaats, van een leefloon kan je niet leven. Het leefloon voor een alleenstaande bedroeg in
januari 2013 75% van het bedrag van de armoedegrens en slechts 64% in het geval van een koppel met
2 kinderen. De inkomensgarantie voor een oudere alleenstaande bedraagt 93% van de armoedegrens en
83% voor een koppel.2
Voor andere tegemoetkomingen, aanvullende steun, moet je hopen dat er in jouw gemeente een tegemoetkoming bestaat en dat men ingaat op jouw vraag. Dit gaat niet over luxe-uitgaven maar bijvoorbeeld
over kosten voor gezondheidszorg, onderwijs, huisvesting …
Door mijn schuld, door mijn grote schuld
Mensen in armoede zitten bovendien vaak met schulden. Meestal konden ze niet anders dan schulden
maken omdat hun inkomen veel te laag is om te voorzien in de meest elementaire noden. Het gaat dan
niet enkel over een woonlening maar om een schuldenprobleem dat zich steeds verder opbouwt en waardoor mensen diep in de problemen komen: overmatige schuldenlast. Dit veroorzaakt nog meer onderbescherming.
Schulden vermijden kan enkel door mensen een menswaardig inkomen te geven en waar nodig begeleiding om het huishoudbudget te beheren. Het loopt echter fout op beide vlakken. Zo kunnen mensen hun
rechten niet uitoefenen en geraken zelf alle controle over hun leven kwijt. Zelden of nooit zorgt dit voor
duurzame oplossingen.
2
Cijfers Jaarboek armoede en sociale uitsluiting 2013
9
Iedereen beschermd tegen armoede?
Zonder sociale zekerheid zouden in België 42% van de mensen in armoede leven. Ons systeem beperkt
dit gelukkig tot 15%. Toch moeten we vaststellen dat 1.6 miljoen mensen in ons land in armoede leven
en dus sociaal onderbeschermd zijn. Er zitten dus gaten in die paraplu van de sociale zekerheid. Wat is er
precies aan de hand? In ons land hebben heel wat mensen af te rekenen met onvoldoende inkomensbescherming. Een deel van onze bescherming bestaat uit vervangingsinkomens en uitkeringen. Bij ziekte,
werkloosheid, invaliditeit, pensioen … ontvang je een uitkering. In de sociale zekerheid zou dit een garantie moeten zijn dat je levensstandaard niet onmiddellijk daalt en je niet in armoede belandt.
We moeten echter vaststellen dat bijna alle minimumuitkeringen onder de armoedegrens liggen. Wanneer je voor langere tijd een beroep moet doen op zo’n uitkering is de kans groot dat je inkomen veel te
laag is om van te leven. Vele sociale minima blijven onder de armoedegrens. Zo bedraagt de werkloosheidsuitkering vanaf de 6de maand voor een alleenstaande 88% van het bedrag van de armoedegrens en
70% voor een koppel met 2 kinderen, het pensioen van koppels 87%, de inkomensvervangende uitkering
voor alleenstaande gehandicapten 75% (en slechts 67% voor koppels met 2 kinderen). Enkel voor alleenstaanden liggen de invaliditeitsuitkering, het pensioen en het minimumloon er boven.1
Het vangnet van de sociale bijstand
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
8
De sociale zekerheid is gebaseerd op een verzekerings- en solidariteitsmechanisme. Je betaalt bijdragen
om, wanneer je dit nodig hebt, zelf een beroep te kunnen doen op het systeem. Er is solidariteit tussen
wie ziek en gezond is, tussen gezinnen met en gezinnen zonder kinderen, tussen wie werk heeft en wie
werkzoekend is, tussen jong en oud … Daarnaast zitten er ook mechanismen in die herverdelend werken.
Wie meer verdient moet meer bijdragen betalen op het loon of wie weinig inkomen heeft moet minder
eigen bijdragen betalen op gezondheidszorg …
Bouwstenen
voor de vieringen
Er loopt een stevige rode draad doorheen de teksten, waarin de oproep vanuit de Bijbelse boodschap en
haar hedendaagse inkleuring vanuit de campagne van Welzijnszorg, hand in hand gaan.
De kruisbestuivingen tussen de Bijbellezingen en ons dagelijks leven staan garant voor een eigentijdse
en levensnabije liturgie met respect voor de traditie.
Alle vieringen worden aangeboden in de vorm van een eucharistieviering, maar de suggesties lenen zich
ook uitstekend voor een gebedsdienst mits de nodige aanpassingen worden aangebracht.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Voor het moment van inkeer en ommekeer wordt telkens gekozen voor een Psalm waarin het thema
‘bescherming’ centraal staat, aansluitend bij het symbool in de campagne van de beschermende paraplu.
De adventskrans
Betekenis
In de advent zien we uit naar ‘het licht voor deze wereld’: Jezus
van Nazareth. Vier weken lang bereiden we ons voor opdat Jezus
ook in ons eigen leven geboren kan worden. We laten Jezus toe
als hét Licht in ons leven, Gods licht voor alle mensen, vooral voor
de minsten in onze samenleving. Op deze wijze geven we tevens uitdrukking aan het verlangen dat het
solidaire licht van Welzijnszorg mag groeien voor mensen in armoede.
Praktisch in de viering
In zijn traditionele vorm is de adventskrans een groene krans met vier rode kaarsen. De adventskrans
krijgt zijn plaats bij het begin van de viering als symbool van de opgang naar het Licht van Kerstmis. We
voorzien een bijpassende tekst en het lichtlied.
Na dit moment gaan we over tot de lichtritus en ontsteken wij de kaars op de adventskrans. Zo drukken
we uit dat we eerst de duisternis, het donkere in ons eigen hart en in de wereld willen bestrijden om zo te
groeien naar het Licht.
De solidariteitsparaplu
We geven twee voorstellen voor het lichtlied:
Betekenis
✤ Bij het lichtlied “Jezus, U bent het licht in ons leven” kan er eenmaal worden gezongen door
voorzanger/-ganger en daarna eenmaal samen met de geloofsgemeenschap.
✤ Voor het tweede voorstel ‘Onder de hoede van de hemel’ vind je een verwijzing naar partituur, CD en
luisterfragment (zie alternatieve teksten achteraan).
Voor de eerste, tweede en vierde week worden er enkele gedachten geformuleerd ter inspiratie voor de
homilie. Het derde weekend is traditioneel het collecteweekend. Hiervoor vind je een uitgewerkte homilie.
Voor de geloofsbelijdenis en het groot dankgebed vind je telkens een officieel liturgisch voorstel en een
alternatieve tekst.
Voor de officiële teksten verwijzen we naar de vindplaats in het groen liedboek ‘Zingt Jubilate’. (Zingt Jubilate / ZJ, ICLZ, Uitgeverij Altiora Averbode, derde druk 2009).
Elke week geven we een voorstel van een bezinningstekst na de communie. Je kan hiervoor ook inspiratie vinden in de adventskalender, het tekstenboekje van Spoor Zes “Weer of geen weer…” of bij de sleutelteksten die je kan downloaden op de website van Welzijnszorg.
Kinderen en jongeren kunnen betrokken worden bij de lichtritus en het Welzijns zorgmoment. Parochies
die werken met een apart kindermoment vinden suggesties op het einde van elke viering.
Het dragende symbool voor de campagne is dit jaar de paraplu.
We willen de boodschap van de vieringen graag versterken met dit
symbool. We werken daarvoor met twee paraplu’s: een kapotte, bij
voorkeur donkere paraplu en een felgekleurde niet-kapotte paraplu.
In de loop van de advent maken we de beweging/de overgang van een kapotte paraplu naar een grote,
niet-kapotte paraplu (tuinparasol) waaronder plaats is voor velen. De kapotte paraplu staat symbool voor
de zaken die nog niet zo vlot lopen in onze samenleving: niet iedereen is beschermd tegen armoede.
Wanneer de paraplu volledig ontmanteld is, doet hij zelfs denken aan het ingewikkelde web van de
armoede. De grote, niet kapotte paraplu biedt plaats voor velen: iedereen wordt hier beschermd, er is
sprake van solidariteit. De beweging die we maken in de loop van de viering is zowel letterlijk (kaartjes/
posters overbrengen van de ene paraplu naar de andere) als figuurlijk, de innerlijke beweging, de verandering.
11
Iedereen beschermd tegen armoede?
Om de aanwezigen biddend te betrekken kunnen verschillende teksten samen gebeden worden. In de
vieringen wordt dit aangeduid door de vetgedrukte tekst.
We gebruiken in onze vieringen 2 visuele symbolen: de adventskrans en de paraplu.
De adventskrans wordt gekoppeld aan de Lichtritus, de paraplu aan het Welzijnszorgmoment. Beiden
momenten geven we vorm via een duidingstekst en een doemoment.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
10
Wij bieden je in deze liturgiemap vier adventsvieringen aan telkens rond een bepaald thema:
✤ Week en viering 1: ‘Wees waakzaam’
✤ Week en viering 2: ‘De Gids’
✤ Week en viering 3: ‘Zending’
✤ Week en viering 4: ‘Belofte’
Dragende symbolen
in elke viering
Praktisch in de viering
In elke viering maken we gebruik van twee centrale woorden. Ze leggen de link tussen de Bijbelse oproep en de campagne van Welzijnszorg. We zetten deze woorden op een groot label. Ze spelen een vooraanstaande rol in de viering.
Op de website van Welzijnszorg kan je deze acht kernwoorden downloaden en afdrukken op de achterzijde van een campagne-affiche. Voorzie bevestigingsmateriaal zoals plakband of touwtjes om deze
woorden aan de paraplu’s vast te maken.
Bij het begin van elke viering hangen we telkens 2 kernwoorden aan een kapotte paraplu. In de loop van
de viering maken we de beweging/de bekering. We halen de labels van de kapotte paraplu af en hangen
ze aan de niet kapotte paraplu (solidariteitsparaplu). We doen dit als teken van inzet. We doen dit aan
het einde van het Welzijnszorgmoment, net voor de geloofsbelijdenis. De kaartjes met de kernwoorden
blijven hangen, ook voor de komende weken. Op het einde van de advent hangt er dus aan elke balein van
onze solidariteitsparaplu een sterk signaal.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
✤ Adventswoord: WEES WAAKZAAM
✤ Campagnewoord: ONDERBESCHERMING
Op weg naar Kerstmis worden we opgeroepen om waakzaam te zijn en actief te wachten op de
komst van de Heer. Waakzaam zijn is kijken, uitkijken naar, is zien. Zijn wij nog voldoende waakzaam
voor wie niet meer wordt gezien, niet meer meetelt, onvoldoende beschermd is? Of krijgen we maar
oog voor onderbescherming als we er zelf mee te maken krijgen? Houden wij onze paraplu bij de
hand voor de mensen zonder paraplu?
2de zondag
✤ Adventswoord: DE GIDS
✤ Campagnewoord: ONDERGEBRUIK
De weg naar Kerstmis, de weg naar het visioen van de nieuwe wereld, is niet recht. Hij moet recht
gemaakt worden en we hebben daar vaak een gids voor nodig. Johannes de Doper was zo’n gids. Door
zijn woorden en zijn manier van leven, maakte hij mee mogelijk dat Jezus zijn boodschap kon brengen. Zijn wij ook mensen die de weg banen voor rechtvaardigheid, voor een rechtvaardige wereld?
Zijn wij een gids voor mensen die de weg kwijt zijn, die hun rechten niet krijgen omdat de weg ernaar
toe te krom en te moeilijk is? Zijn wij een gids met de paraplu in de wirwar van kromme paden?
3de zondag
✤ Adventswoord: ZENDING
✤ Campagnewoord: GRONDRECHTEN
Johannes de Doper spreekt over zijn zending. Christenen krijgen bij elke viering een zending mee. Op
de derde zondag van de advent worden we opgeroepen getuigen te zijn van het licht. Een oproep die
Welzijnszorg deze zondag heel expliciet maakt. Een oproep om je te laten raken, een oproep tot zien,
zoals in de eerste zondag, een oproep tot solidariteit in woord en daad. En die oproep gaat heel concreet over rechtdoen en recht verschaffen aan ieder mens. Zijn wij bereid om onze paraplu te delen
voor de grondrechten van elke mens?
4de zondag
✤ Adventswoord: BELOFTE
✤ Campagnewoord: ARMOEDEBESTRIJDING
In de laatste rechte lijn naar Kerstmis, naar een wereld waarin Jezus telkens opnieuw kan geboren
worden, staan we niet alleen. Wij krijgen de belofte dat God via mensen, via menswording bij ons zal
zijn. Wij willen samen met Welzijnszorg geloven in de belofte van een samenleving waar ieder krijgt
waar hij recht op heeft. Want armoedebestrijding is meer dan kruimels geven aan mensen. Zijn wij de
mensen waarin God zijn belofte kan waarmaken? Is onze JA krachtig genoeg voor een grote paraplu
die iedereen beschermt?
13
Iedereen beschermd tegen armoede?
Kies voor een grote tuinparasol met staander. De kleur is niet belangrijk voor de symboliek maar we
geven de voorkeur aan frisse, hoopvolle kleuren. Hou rekening met de grootte van de paraplu en de gebedsruimte. Voor een gemakkelijke verdeling van de acht kernwoorden kies je best een paraplu met acht
baleinen.
Voor de kapotte paraplu kies je best voor een kleinere parasol of grote paraplu die kapot of zelfs ontmanteld is. Deze paraplu hoef je niet in eens staander te zetten, maar kan je best wel zichtbaar opstellen,
bijvoorbeeld voor het altaar op de grond leggen.
1ste zondag
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
12
De kernwoorden met korte duiding
Eerste Adventszondag
30 november 2014
“Wees waakzaam”
Openingswoord
We zijn de donkere weken ingegaan.
De dagen worden steeds korter, de nachten langer.
De temperaturen dalen, de winter staat voor de deur.
We zoeken de bescherming en de beschutting van onze woningen.
We verdrijven de duisternis met ontelbare kleine lichtjes.
Ook hier in de kerk zoeken we beschutting en bescherming.
Ook hier in de kerk verdrijven we de duisternis.
We zijn in de donkere dagen, de advent begint.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Beschutting en bescherming wordt ons toegezegd.
Bidden wij in het begin van deze viering om Gods ontferming:
Luister, Heer, ik vraag om recht,
luister naar mijn smeken, hoor mijn gebed.
Ik roep tot u om hulp, want u geeft mij antwoord.
Wil mij horen, God, luister naar mijn spreken.
Behoed mij als de appel van uw oog,
verberg mij in de schaduw van uw vleugels.
Heer, ontferm U over ons…
Moge God, als een Vader, als een Moeder, zich over ons ontfermen,
zijn vleugels over ons spreiden, en ons zo dichter brengen bij Hem en bij elkaar.
Amen.
Lichtritus
Met de adventskrans groeien wij week na week naar Kerstmis toe.
Met het aansteken van de eerste kaars zingen wij de komst van Jezus tegemoet.
Het nu nog eenzame licht spreekt van ons vertrouwen
dat het licht de duisternis telkens weer overwint.
Iedereen beschermd tegen armoede?
Moment van inkeer en ommekeer – Psalm 17
15
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
14
Zoekend naar bescherming, zegt God ons toe
dat wij mogen schuilen onder zijn vleugels,
dat wij hem Vader, Moeder mogen noemen.
Doen we het samen
in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest.
Amen.
Lichtlied
Jezus, U bent het licht in ons leven:
laat nimmer toe dat het duister tot mij spreekt.
Jezus, U bent het licht in ons leven:
open mij voor uw Liefde, O Heer.
Jezus, U bent het licht in ons leven:
laat nimmer toe dat het duister tot mij spreekt.
Jezus, U bent het licht in ons leven:
open mij voor uw Liefde, O Heer.
Melodie Taizé: “Jésus le Christ”
Ateliers et Presses de Taizé, Communauté, 71250 Taizé, FRANCE
Voor het lied in een andere taal of voor een ander lichtlied: zie alternatieve teksten achteraan.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
God, Vader, Moeder,
bij U schuilen wij, onder uw vleugels rusten wij.
Wij bidden U:
draag en bescherm ons
in deze donkere dagen waarin we uitzien naar uw komst.
Maak ons tot waakzame mensen
die zien wat U van ons verlangt,
in deze adventstijd en alle dagen van ons leven.
Amen.
Inleiding op de eerste lezing uit Jesaja 63,16b-17.19b; 64,3b-7:
Bij Jesaja horen we een luide kreet naar de hemel ‘om bescherming’, want die lijkt helemaal verdwenen. Het volk voelt zich in de steek gelaten.
Mocht hun God, van oudsher hun beschermer toch de hemel openscheuren en afdalen.
Evangelie volgens Marcus 13,33-37:
‘Wees waakzaam’ is het altijd terugkerend refrein in de advent.
Ook vandaag klinkt het luid in het evangelie.
De Heer des huizes zorgt dat zijn bezit beschermd wordt. Maar is dit voldoende?
Homilie … enkele gedachten
Het Joodse volk schreeuwt naar de hemel: U Heer, bent onze Vader, van oudsher heet u onze
beschermer. Het lijkt ons zo’n evidentie: het vertrouwen dat wij stellen in God, onze Vader. “Onder
uw vleugels rusten wij”, bidden wij. Wij mogen ons altijd beschermd en gedragen weten door onze
God.
Deze bescherming is echter geen beschutting die ons doet cocoonen of op onszelf terugplooien.
De bescherming die God ons biedt, daagt ons uit om die bescherming te bieden aan allen in onze
samenleving. Aan de zwaksten het eerst en het meest. En dat is geen evidentie. Daarvoor zal de
campagne van Welzijnszorg onze aandacht vragen.
Welzijnszorgmoment
In koude, barre tijden maken we het binnen des te gezelliger. De verwarming gaat wat hoger, de
kerstversiering wordt uit z’n dozen gehaald, onze huizen beschutten en beschermen ons. Dat hopen we voor iedereen rondom ons. Maar dit is niet zo. 1 op 7 mensen in ons land leeft in armoede.
Voor 1 op 7 mensen is de beschutting, de bescherming die onze samenleving biedt, onvoldoende.
De jaarlijkse adventscampagne Welzijnszorg noemt dit ‘sociale onderbescherming’.
Als het geheel van alle voorzieningen die ons moet beschermen, een grote paraplu is, dan stellen we vast dat deze paraplu gaten heeft. Welzijnszorg gaat dit jaar op zoek naar de gaten in ons
beschermingssysteem.
We verplaatsen de woorden WEES WAAKZAAM en ONDERBESCHERMING van de kapotte paraplu
naar de grote solidariteitsparaplu.
Geloofsbelijdenis
• Zie tekst 9c in Groen liedboek Zingt Jubilate pagina 34.
• Voor andere geloofsbelijdenis: zie alternatieve teksten achteraan.
Voorbeden
Bidden wij voor de soms harde, koude, kille, eenzame wereld waarin we leven:
om warmte, om solidariteit, om bescherming voor de zwaksten…
Laat ons (zingend) bidden.
Bidden wij voor alle mensen die het goed hebben in onze samenleving:
om ogen die waakzaam zien naar de echte noden bij de meest kwetsbare mensen…
Laat ons (zingend) bidden.
Bidden wij voor onze geloofsgemeenschap:
om moed opdat we onze woorden tot daden maken…
Laat ons (zingend) bidden.
Bidden wij even in de stilte van ons hart voor onze eigen vragen en intenties…
Laat ons (zingend) bidden.
God, Vader, Moeder, luister naar ons bidden.
Schenk ons kracht, moed en hoop
om medewerkers te zijn en steeds meer te worden
van een wereld zoals U en wij samen dromen.
Amen.
17
Iedereen beschermd tegen armoede?
Openingsgebed
“Wees waakzaam”, God roept ons op om in deze advent oog en aandacht te hebben voor het
onrecht van de onderbescherming. Moge een heilige verontwaardiging ons de weg wijzen naar
Kerstmis.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
16
“Wees waakzaam” roept het evangelie uit, “wees waakzaam”. God komt naar ons toe – zo vieren
we Kerstmis - in een kleine weerloze mens, een baby. Zonder beschutting of bescherming kan
een baby niet. Nog te veel kinderen in onze samenleving zijn onderbeschermd. Het onrecht dat
heerst in onze samenleving is voelbaar vanaf het begin. Waar je wieg staat, is al heel bepalend
voor je toekomst. Vele gezinnen krijgen niet wat ze nodig hebben om uit de armoede te blijven,
om hun kinderen te geven waar ze recht op hebben: een toekomst weg uit de armoede.
Gebed over de gaven
God, Vader, Moeder,
wij bieden U brood en wijn aan,
samen met de bereidheid
ons klaar te maken voor de komst van uw Zoon in deze wereld.
Mogen wij waakzame beschermers zijn
van alle tekenen die wijzen naar U,
in deze adventstijd en alle dagen van ons leven.
Amen.
Groot dankgebed
• Eucharistisch gebed X : voor liturgie met kinderen en jongeren III
Groen liedboek Zingt Jubilate op pagina 76 tot 79.
• Voor ander Dankgebed: zie alternatieve teksten achteraan
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Vredeswens
In de eerste lezing hoorden we:
“U bent onze Vader, wij zijn de klei, door u gevormd. Wij zijn het werk van uw handen.”
Als wij het werk van Gods handen zijn, dan heeft Hij alle kiemen in ons gelegd
om steeds meer te worden zoals Hij ons droomt.
In dezer dagen dromen wij van vrede, vrede in onszelf, vrede dichtbij, vrede veraf.
Moge wij die vrede in ons voelen opwellen
en kwistig delen met wie naast ons leeft en werkt.
De vrede van de Heer zij altijd met u!
Communie
Wie is er wakker in dit verhaal? De kleermaker? De mensen op straat? De man die de broek van
een ander aangemeten krijgt?
Hoe kijken wij naar mensen? Kijken we naar het pak dat ze dragen of de mens die eronder zit?
Hoe wakker zijn we? Hoe vaak leggen we ons ‘gezond verstand’ in de handen van een ander? Zijn
we ons bewust van de kwetsbaarheid van anderen? Zijn we ons ervan bewust dat ons oordeel de
ander kreupel kan maken.
Mensen worden in de ogen van God niet kreupel geboren. Ze worden kreupel omdat wij niet in hen
geloven. We staren ons blind op een situatie en zijn niet langer waakzaam genoeg om de onvermoede mogelijkheden te zien. God is altijd wakker genoeg om onze mogelijkheden te zien.
Slotgebed
God, Vader, Moeder,
wij danken U voor uw bescherming.
Wij danken U dat wij rusten mogen onder uw vleugels.
Wij bidden U:
mogen wij met woord en daad ijveren
opdat deze bescherming, dit gevoel van veiligheid er mag zijn,
in het bijzonder voor mensen in armoede,
in deze adventstijd en alle dagen van ons leven.
Amen.
Zending en zegen
We hebben de advent ingezet in het bewustzijn van Gods bescherming.
Met heilige verontwaardiging schreeuwen we het onrecht uit in deze wereld.
Mogen we zo de advent beleven, ons voorbereidend op zijn Komst,
Hij die voor ons is: Vader, Zoon en heilige Geest. Amen.
19
Iedereen beschermd tegen armoede?
Onze Vader
Er was eens een man die een broek bestelde bij een kleermaker. De kleermaker stond op uit z’n
stoel, keek naar de man en zei: “Ik zie het al, met mijn ervaring heb je aan één blik genoeg. U
krijgt een pak naar mijn hart.” Toen de man de broek paste, bleek de ene broekspijp korter dan de
ander. Maar de kleermaker zei: ”Het is een perfect pak, u moet alleen wat schever lopen.” De man
deed wat de kleermaker zei en wandelde scheef met zijn nieuwe broek door het dorp. De mensen
zagen hem lopen en zeiden: ”Dat moet een knappe kleermaker zijn, die voor een man die zo kreupel loopt een broek kan maken.” Veel mensen lopen kreupel door het leven omdat ze een broek
aangemeten krijgen die een ander voor hen heeft bedacht.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
18
Bezinningstekst na de communie
Suggesties voor kinderen
Schets het campagnethema
In de adventskalender vind je een korte toelichting op kindermaat. Gebruik de tekst van maandag
8 december om uit te leggen wat we verstaan onder sociale bescherming.
De beleving van de problematiek.
Elke week laat Robby meelezen in zijn dagboek. Zo duiken we in de leefwereld van een kind in
armoede. Lees in de adventskalender op woensdag 3 december over het spinnenweb van de
armoede.
Aan het werk
Aspecten van leven in armoede:
• Geen werk hebben
• Te weinig verdienen of een te lage uitkering
• Goedkoop maar niet zo gezond eten
• Dikwijls ziek zijn
• Een slecht, klein of ongezond huis
• Minder goed werk (ongezond, slechte uren, weinig loon)
• Het niet goed doen op school
• Veel spanning en ruzie thuis
Zending
We nodigen de kinderen uit om bewust naar Kerstmis toe te leven. Daarom willen we ze een opdracht, een zending meegeven. We doen een suggestie, maar in de adventskalender vind je ook
andere.
Heel wat kinderen hebben het niet zo gemakkelijk. Deze week heb ik extra aandacht voor wie
verdrietig lijkt. Ik zeg iets liefs.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Lieve God,
Geef me een wakkere blik zodat ik vanonder
mijn paraplu zien kan wie niet de kans krijgt
om te schuilen tegen armoede of onrecht.
Geef me wakkere benen om naar de arme
te gaan, de hulpeloze.
Geef me een wakker hart om hem
of haar te omarmen onder mijn eigen paraplu.
Lieve God,
dank je wel dat jij mijn papa en mama wil zijn
zodat ik voor een ander broer of zus kan zijn,
één familie onder dezelfde paraplu.
Weet je God, als we samen zijn,
vallen de gaten in onze paraplu niet zo op.
Ze helpen dan om de zon te zien
in de ogen van de ander.
21
Iedereen beschermd tegen armoede?
Deze eerste zondag ligt het accent op de waakzaamheid. We willen oog hebben voor wat er mis
loopt. Met de kinderen kijken we naar het spinnenweb van de armoede.
Net als in een spinnenweb zijn de verschillende problemen van een leven in armoede met elkaar
verbonden. We maken dit duidelijk door een variant op de bekende kennismakingsmethodiek
met de bol wol en het spinnenweb.
Geef (enkele van) de kinderen een blad met telkens één aspect van leven in armoede. Je geeft
de bol wol aan het kind met het blad ‘geen werk hebben’ en vraagt de bol te gooien naar het kind
dat een blad heeft met een gevolg van ‘geen werk’, bijvoorbeeld ‘te weinig verdienen of een te lage
uitkering’. Vaak zijn er verschillende mogelijkheden. Oorzaken en gevolgen zijn immers op een
complexe manier met elkaar verbonden.Het eindresultaat moet gelijken op een spinnenweb.
Lieve God,
Jij bent als papa en mama
bij wie ik altijd schuilen mag
als onder een grote paraplu.
Jij bent mijn papaplu, mijn mamaplu.
Jouw paraplu is niet een scherm,
dat alles tegenhoudt,
maar een scherm
dat me helpt om de film van het leven
beter te zien.
Jij richt mijn blik op mensen
met een paraplu vol gaten.
Jij opent mijn ogen voor
mensen die nooit de kans hebben gekregen
om een paraplu te vinden.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
20
Gebed: een waakzame blik vanonder de paraplu
Tweede Adventszondag
7 december 2014
“De Gids”
Openingswoord
In deze donkere dagen zoeken wij beschutting bij God en bij elkaar.
De advent en wintertijd zijn bij uitstek de tijd van warmte en gezelligheid.
De duisternis willen we verdrijven.
We zien uit naar de komst van Jezus, het Licht in deze, onze wereld.
De advent zegt ook dat dit niet voor iedereen zo is.
De paraplu die we vorige week bij de adventskrans hebben geplaatst staat symbool
voor de onderbescherming van heel veel mensen in onze samenleving.
De paraplu, de sociale bescherming, heeft gaten,
bereikt niet iedereen die het nodig heeft,
en dat is een onrecht.
De profeten Jesaja en Johannes de Doper zijn vandaag onze gids
op weg naar een rechtvaardiger samenleving.
Moment van inkeer en ommekeer – Psalm 36
Beschutting en bescherming wordt ons toegezegd.
Bidden wij in het begin van deze viering om Gods ontferming:
Heer, hoog als de hemel is uw liefde, tot in de wolken reikt uw trouw,
U, Heer, bent de redder van mens en dier.
Hoe kostbaar is uw liefde, God!
In de schaduw van uw vleugels schuilen de mensen,
bij U is de bron van het leven, door úw licht zien wij licht.
Toon aan uw getrouwen gedurig uw liefde,
aan de oprechten van hart uw gerechtigheid.
Heer, ontferm U over ons…
Moge de God van Licht zich over ons ontfermen,
zijn vleugels over ons spreiden, en ons zo dichter brengen bij Hem en bij elkaar.
Amen.
Lichtritus
In deze donkere dagen zoeken wij onze weg naar Kerstmis toe.
De schuchtere eerste kaars wijst ons die weg.
Met de tweede kaars groeit ons vertrouwen dat God ons nooit in de steek laat:
als onze gids gaat hij met ons mee.
Zingen wij het licht toe…
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
23
Iedereen beschermd tegen armoede?
Mogen wij samen schuilen bij God,
mogen wij hier onder Gods bescherming vertoeven,
om inspiratie en kracht op te doen
om dan van hieruit een weg van rechtvaardigheid te banen in deze wereld.
Laat het ons samen doen,
in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest.
Amen.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
22
Lichtlied
Jezus, U bent het licht in ons leven:
laat nimmer toe dat het duister tot mij spreekt.
Jezus, U bent het licht in ons leven:
open mij voor uw Liefde, O Heer.
Jezus, U bent het licht in ons leven:
laat nimmer toe dat het duister tot mij spreekt.
Jezus, U bent het licht in ons leven:
open mij voor uw Liefde, O Heer.
Melodie Taizé: “Jésus le Christ”
Ateliers et Presses de Taizé, Communauté, 71250 Taizé, FRANCE
Welzijnszorgmoment
Woorden van Jesaja in de eerste lezing: “Spreek Jeruzalem moed in, maak haar bekend
dat haar slavendienst voorbij is, dat haar schuld is voldaan.”
Stel je deze woorden voor, als mens in armoede die elke maand de eindjes aan elkaar knoopt en
opnieuw moet vaststellen dat er niet genoeg is om de schuld af te lossen.
Woorden van Johannes de doper in het evangelie:
“Zie, ik zend mijn bode voor je uit, hij zal een weg voor je banen.”
Stel je deze woorden voor, als mens in armoede, die zich niet begrepen voelt door de mensen van
wie hij of zij hulp zou mogen verwachten. Je weet dat er heel wat hulp bestaat, maar je vindt niet
de weg om deze te krijgen. Je hebt recht op bijkomende hulp, maar de woorden zijn te moeilijk, de
regels te ingewikkeld, professionele hulp te weinig.
Dit zijn gaten in onze paraplu van de sociale bescherming.
En zo komt het dat mensen geen gebruik maken van tegemoetkomingen waar ze recht op hebben. ‘Ondergebruik’ noemen we dit.
Het lied in een andere taal of voor een ander lichtlied: zie alternatieve teksten achteraan.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
God van licht,
U bent de gids op onze weg.
Wij bidden U: leid ons op rechte paden,
die ons hoop op vrede geven.
Dat vragen wij in deze adventstijd
en alle dagen van ons leven.
Amen.
Inleiding op de eerste lezing uit Jesaja 40,1-5.9-11:
Vandaag klinkt in de eerste lezing troost, vreugde en bescherming.
God wil als een herder zijn lammeren bijeenbrengen, ze koesteren en leiden.
Evangelie volgens Marcus 1,1-8:
Het evangelie klinkt als een schreeuw uit de woestijn: maak de paden recht.
Doe recht aan wie het nodig heeft.
Naar ons toe vertaalt: zorg voor een rechtvaardiger wereld.
Homilie …enkele gedachten
We mochten horen: “Als een herder weidt God zijn kudde: zijn arm brengt de lammeren bijeen, Hij
koestert ze, en zorgzaam leidt Hij de ooien”.
Net zoals vorige week, zegt God ons bescherming toe.
Hoe zalig is dit te weten. Bescherming en rust.
Maar er zijn zoveel situaties waarin dit voor ons niet voelbaar en niet tastbaar is,
tenzij er mensen om ons heen uitdrukking willen zijn van Gods verlangen.
Mensen aan mensen toevertrouwd.
Johannes de Doper zei het reeds van het begin:
“Hij die na mij komt zal jullie dopen met de heilige Geest”.
Bezield door die Geest kunnen we niet anders dan verontwaardiging voelen over zoveel onrecht
in onze samenleving. Heilige verontwaardiging die ons met overtuiging doet handelen en paden
wil recht trekken. Rechte paden die leiden naar een rechtvaardige samenleving. Op die rechte
paden zijn geen kruimels nodig om de weg te vinden. Op die rechte paden komt ieder mens tot
zijn recht omdat ieder krijgt waar ieder recht op heeft!
En dan is er vrede.
Geloofsbelijdenis
• Zie tekst 9d in groene ZJ pagina 34 en 35.
• Voor een andere geloofsbelijdenis: zie alternatieve teksten achteraan.
Voorbeden
Bidden wij voor de wereld waarin we leven,
met te veel onrecht, te veel armoede, te weinig bescherming voor wie het moeilijk heeft:
om heilige verontwaardiging die ons tot actie doet komen…
Laat ons (zingend) bidden.
Bidden wij voor mensen in armoede:
om medestanders die als bondgenoten met hen meegaan op rechte paden…
Laat ons (zingend) bidden.
Bidden wij voor onze geloofsgemeenschap:
om gidsen die ons voorgaan op de weg die leidt naar gerechtigheid en vrede…
Laat ons (zingend) bidden.
Bidden wij even in de stilte van ons hart voor onze eigen vragen en intenties…
Laat ons (zingend) bidden.
God van Licht, luister naar ons bidden.
Schenk ons kracht, moed en hoop
om medewerkers te zijn en steeds meer te worden
van een wereld zoals U en wij samen dromen.
Amen.
25
Iedereen beschermd tegen armoede?
Openingsgebed
We verplaatsen de woorden DE GIDS en ONDERGEBRUIK van de kapotte paraplu naar de grote solidariteitsparaplu.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
24
Gebed over de gaven
God van licht,
U bent de gids op onze weg.
Wij bieden U brood en wijn aan,
als teken van onze bereidheid,
ons steeds meer te laten leiden door U,
op weg naar een wereld van rechtvaardigheid en vrede,
in deze adventstijd en alle dagen van ons leven.
Amen.
Groot dankgebed
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Vredeswens
In de eerste lezing hoorden we: ‘Troost, troost mijn volk!’.
Hoeveel mensen rondom ons zien uit naar troost.
Troost bij verdriet, troost bij onmacht en bij moedeloosheid.
Geen tamme troost, maar troost die op doet staan en veerkracht geeft om verder te gaan.
Dat bedoelt God met zijn vrede.
Het is een vrede die de wereld niet kan geven,
een vrede die enkel God in ons hart kan laten geboren worden.
Moge die vrede ons allen te beurt vallen,
en mogen wij in staat zijn die vrede met troostvolle woorden en gebaren
aan elkaar door te geven.
De vrede van de Heer zij altijd met u!
Communie
Gidsen maken vaak gebruik van een paraplu om mensen te loodsen in de wirwar van straatjes, in
het labyrint van kronkelweggetjes en doorheen de drukte van onze moderne steden. Dat is niet
omdat toeristen dom zijn of van slechte wil. Dat is omdat gidsen rekening houden met omstandigheden en middelen aangrijpen om hun doel te bereiken: mensen bij elkaar houden zodat ze
allemaal de kans krijgen op een rijke ervaring van inzicht in een wereld waarin ze op hun eentje
verloren lopen.
Slotgebed
God van licht,
U komt ons tegemoet op onze levensweg.
Wij danken U en bidden:
geef ons de moed en inspiratie
om niet alleen te dromen van recht en vrede,
maar om dit verlangen in daden om te zetten,
in deze adventstijd en alle dagen van ons leven.
Amen.
Zending en zegen
God gaat als een gids voor ons uit.
Hem volgen is de weg van gerechtigheid bewandelen.
Dit is voor niemand van ons vrijblijvend.
Mogen we elk op onze beurt doen wat moet gedaan,
met zijn zegen, Hij die is: Vader, Zoon en heilige Geest.
Amen.
27
Iedereen beschermd tegen armoede?
Onze Vader
In onze maatschappij wordt vaak verondersteld dat mensen gemakkelijk de weg vinden naar
die dingen waar ze recht op hebben. Er zijn immers zovele vormen van hulpverlening denken
we dan. Er zijn zovele moderne vormen van communicatie. Er is zoveel technische, medische,
wetenschappelijke vooruitgang. Dus wie de hulp of de kansen niet vindt, is ofwel dom, ofwel van
slechte wil, ofwel een hopeloos geval, ofwel een loser. En het ontbreekt in onze maatschappij
inderdaad niet aan innovatie, hulpverlening en communicatiemiddelen, maar wel aan het geloof
dat echte innovatie, echte hulp en echte communicatie maar tot stand komen als er gidsen zijn
die iedereen de toegang verschaffen tot de rijkdom die voorhanden is.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
26
• Eucharistisch gebed XI B : “Jezus, onze weg”.
Groen liedboek Zingt Jubilate op pagina 81 tot 83.
• Voor ander Dankgebed (1), zie alternatieve teksten achteraan.
Bezinningstekst na de communie
Suggesties voor kinderen
Schets het campagnethema
In de adventskalender vind je een korte toelichting op kindermaat. Gebruik de tekst van maandag
15 december om uit te leggen wat we verstaan onder sociale onderbescherming.
De beleving van de problematiek
Elke week laat Robby meelezen in zijn dagboek. Zo duiken we in de leefwereld van een kind in
armoede. Lees in de adventskalender op woensdag 10 december over hoe het leven op een doolhof lijkt wanneer je in orde wilt zijn met je papieren.
Aan het werk
Zending
We nodigen de kinderen uit om bewust naar Kerstmis toe te leven. Daarom willen we ze een opdracht, een zending meegeven. We doen een suggestie, maar in de adventskalender vind je ook
andere.
Heel wat mensen zijn een gids voor mij. Ze wijzen me de weg uit het doolhof. Deze week heb ik
extra aandacht voor wie voor me zorgt. Ik zeg dankjewel.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Lieve God,
help mij om een gids te zijn op die weg
naar een betere wereld. Help mij om
eerlijk te zijn. Help mij om te zien
dat het geluk van mensen niet bepaald wordt
door henzelf alleen, maar door de handen die hen helpen,
door de kansen die ze krijgen, door de liefde
die hun fouten en oordelen door de vingers ziet.
Dank je wel, lieve gids.
29
Iedereen beschermd tegen armoede?
In onze wereld zijn er veel paden krom en lopen de dingen niet zoals het zou moeten. Wat rechte
wegen zouden moeten zijn, lijkt soms meer op een doolhof.
Iedereen heeft wel wat doolhof in zijn leven, zaken waar hij het moeilijk mee heeft. Dingen die
niet lopen zoals je zou willen. Laat de kinderen vertellen over wat een doolhof is voor hen. Bijvoorbeeld ruzie maken met broer/zus, moeilijk meekunnen op school, verdriet om een dood
huisdier…
Maar we zoeken ook een manier om de kromme wegen recht te maken. Laat de kinderen voor
elkaar manieren zoeken om met de kromme wegen om te gaan. Bijvoorbeeld in je hoofd tot tien
tellen voordat je tegen je broer/zus roept, samen huiswerk maken, een kaarsje branden als je
iemand mist…
Als het niet vlot loopt, kan je zelf enkele voorbeelden van doolhof geven waar de kinderen dan
een uitweg voor moeten zoeken.
Lieve Jezus,
Jij bent als een gids voor mij,
die zijn paraplu hoog in de lucht houdt
als ik de weg moet zoeken in die
wereld die door grote mensen is bedacht.
Dankzij jou vinden mensen opnieuw de weg.
Dankzij jouw voorbeeld krijgen alle mensen
een kijk op een nieuwe waarheid,
een waarheid waar snelheid niet belangrijk is,
een leven waar de grootste zijn, niet belangrijk is,
een koninkrijk waar bezit of geld niet gebruikt wordt
om de waarde van een mens te meten.
Alleen de liefde is gids.
Jij toont een weg die rechtstreeks leidt
naar het hart van mensen, zodat ze elkaar zien zoals jij hen ziet:
mensen zonder leugen, mensen zonder buitenkant,
mensen met verlangens naar warmte, een fijne thuis
en genegenheid.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
28
Gebed: mijn gids, mijn paraplu
Derde Adventszondag
14 december 2014
“Zending”
Mogen wij samen schuilen bij God,
mogen wij hier onder Gods bescherming vertoeven,
om inspiratie en kracht op te doen
om dan van hieruit een weg van rechtvaardigheid te banen in deze wereld.
Laat het ons samen doen,
in naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest.
Amen.
Moment van inkeer en ommekeer – Psalm 57
Beschutting en bescherming wordt ons toegezegd.
Bidden wij in het begin van deze viering om Gods ontferming:
Wees mij genadig, God, wees mij genadig, want bij U is mijn leven geborgen.
In de schaduw van uw vleugels zal ik schuilen.
Ik roep tot God, de Allerhoogste, tot God, die mij beschermt.
Uit de hemel zal hij hulp sturen.
Mijn hart is gerust, o God, mijn hart is gerust.
Hemelhoog is uw liefde, tot aan de wolken reikt uw trouw.
Heer, ontferm U over ons…
Moge God, als een mantel van gerechtigheid om ons heen, zich over ons ontfermen,
zijn vleugels over ons spreiden, en ons zo dichter brengen bij Hem en bij elkaar.
Amen.
Lichtritus
We steken de derde kaars op onze adventskrans aan.
Het licht groeit, het overwint meer en meer de duisternis.
We willen werk maken van het Licht van de solidariteit
waardoor alle mensen de mogelijkheid krijgen om vooruit te gaan in het leven,
waardoor ze kunnen dromen over de toekomst en plannen kunnen maken.
Laat Jezus daartoe ons lichtend voorbeeld zijn…
31
Iedereen beschermd tegen armoede?
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
De derde zondag van de advent heeft in de liturgie een speciale naam:
“Gaudete, verheug u”.
Er klinkt vreugde in de Bijbelse lezingen omdat God bewogen is door mensen.
Er klinkt vreugde omdat God een profeet zendt
om een blijde, genezende en bevrijdende boodschap te brengen.
Er klinkt vreugde in het evangelie omdat Jezus herkend wordt als het Licht voor deze wereld.
Laat er ook vreugde zijn omdat wij het niet bij woorden alleen laten, maar vandaag onze steun
(biddend, financieel, met ons handteken, …) aan de Adventsactie Welzijnszorg concreet vorm
geven. Net zoals God komen we in beweging om aan mensen in armoede hun grondrechten toe
te kennen.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
30
Openingswoord
Lichtlied
Jezus, U bent het licht in ons leven:
laat nimmer toe dat het duister tot mij spreekt.
Jezus, U bent het licht in ons leven:
open mij voor uw Liefde, O Heer.
Het kan toch immers niet dat meer dan 1 op 7 mensen in ons land verstoken blijft van een inkomen
dat hen toelaat menswaardig te leven. Het kan toch niet zo zijn dat in een van de rijkste landen van
de wereld duizenden mensen onvoldoende beschermd zijn tegen de tegenslagen van het leven.
En het mag toch zo niet worden dat wij het sociale systeem dat wij opgebouwd hebben te grabbel
gooien aan de macht van de markt en de rijkdom.
Jezus, U bent het licht in ons leven:
laat nimmer toe dat het duister tot mij spreekt.
Jezus, U bent het licht in ons leven:
open mij voor uw Liefde, O Heer.
Want ondanks de mankementen die er zijn, hebben onze voorouders de voorbije 100 jaar een systeem opgebouwd en onderhouden dat in de wereld model staat voor een goede bescherming. Zij
deden dit vanuit een grote solidariteit voor mekaar en zeker ook vanuit een diepbewogen christelijke inspiratie, denken we maar aan priester Daens.
Melodie Taizé: “Jésus le Christ”
Ateliers et Presses de Taizé, Communauté, 71250 Taizé, FRANCE
Maar ook goede systemen hebben mankementen en wat Welzijnszorg bij vele mensen in armoede
moest vaststellen is dat dikwijls hoge drempels worden ingebouwd om die bescherming ook werkelijk te krijgen: systemen zijn ingewikkeld of bureaucratisch, dienstverleners zijn veelal gericht op
de gemiddelde gebruiker en de noden van mensen in armoede zijn onvoldoende gekend en bekend
bij organisaties of de overheid. We hoorden schrijnende verhalen over hoe gezinnen dieper in de
problemen raakten omdat ze niet de juiste hulp op het juiste moment kregen.
Het lied in een andere taal of voor een ander lichtlied: zie alternatieve teksten achteraan.
God als een mantel van gerechtigheid om ons heen,
U trekt zich het lot van mensen aan.
Laat in en door Jezus uw licht schijnen over onze samenleving.
Laat uw droom van gerechtigheid in ons wakker worden.
Help ons ogen en oren te zijn,
handen en voeten en stem voor mensen in armoede.
Maak ons daartoe bereid.
We vragen het in Jezus’ Naam.
Amen.
Daarom zet Welzijnszorg dit jaar dan ook een aantal lokale initiatieven in de kijker, omdat zij ons
laten zien dat het wel degelijk anders kan. Daarom wil Welzijnszorg opkomen voor een inkomen
boven de armoedegrens voor iedereen, voor automatische rechtentoekenning waar het kan, en
voor de zekerheid van een kwaliteitsvolle dienstverlening.
Het geloof en de begeestering uit onze katholieke traditie waarover Welzijnszorg vandaag wil getuigen en die haar stuwt en drijft om blijvend op te komen voor ieder mens, dat is hetzelfde geloof
waarop we je vandaag willen aanspreken om mee de campagne van Welzijnszorg uit te dragen: via
de handtekeningenactie, de collecte, de acties in jouw buurt. Want alleen als we samen strijden
tegen armoede krijgt Kerstmis als feest van alle christenen ook echt zijn ware betekenis.
Inleiding op de eerste lezing uit Jesaja 61,1-2a.10-11:
Midden de moeilijkheden om na de ballingschap de stad Jeruzalem terug op te bouwen, kondigt
een profeet Gods tussenkomst aan. Armen en verdrukten zal Hij eerst helpen en helen, want Hij is
als een mantel van gerechtigheid om hen heen.
Evangelie volgens Johannes 1,6-8.19-28:
Niet Johannes de Doper maar Jezus is het Licht.
Welzijnszorgmoment
Laten we als christenen profetisch zijn en aan de armen volgende blijde boodschap brengen:
iedereen heeft recht op een goed leven, iedereen heeft recht op een goede baan, onderwijs, een
huis, een gezond leven, ontspanning en vrije tijd…
Laten we deze profetische zending samen met onze adventsactie Welzijnszorg waar maken.
We verplaatsen de woorden ZENDING en GRONDRECHTEN van de kapotte paraplu naar de grote
solidariteitsparaplu.
Homilie
Vandaag op deze derde zondag in de adventstijd zetten we een grote stap in de richting van de
nieuwe wereld die ons wordt beloofd, een wereld die mogelijk wordt door de geboorte van Jezus.
Bij de lezingen van de eerste zondag werden we opgeroepen om waakzaam te zijn voor het onrecht dat
mensen wordt aangedaan, voor de onderbescherming van de vele mensen in armoede. We moeten dat
niet alleen doen, want tijdens de tweede zondag wordt ons een gids aangeboden, maar tegelijkertijd
stelt Welzijnszorg ons de vraag of wij zelf wel voldoende gids zijn voor mensen in onze omgeving die er
niet toe komen om hun rechten op te nemen. En vandaag, collectezondag, gaan we nog een stapje verder. We krijgen de zending mee om de Blijde Boodschap te brengen, te getuigen van het Licht.
Voor Welzijnszorg bieden die lezingen elk jaar opnieuw de begeestering en de kracht om blijvend
aan te klagen dat dingen in onze samenleving niet zo goed gaan. Ze zijn de motor om het campagnethema ook uit te werken vanuit de inspiratie die ons drijft.
Het thema van dit jaar doet ons dromen van een betere, rechtvaardige wereld waarin ieder mens
zijn rechten krijgt. Maar het mag niet alleen bij dromen blijven, we moeten ook met open ogen kijken wat er aan de hand is, en in beweging komen om er iets aan te doen.
Geloofsbelijdenis
• Zie tekst 9e in groene ZJ pagina 35.
• Voor andere geloofsbelijdenis: zie alternatieve teksten achteraan.
Voorbeden
Bidden we om mensen die uitsluiting en onrecht niet aanvaarden,
die elk leven beschermen en opkomen voor de rechten van de benadeelden.
Om sociaal bewogen en zorgzame mensen bidden wij.
Dat wij zelf zo’n mensen mogen zijn…
Laat ons (zingend) bidden.
Bidden we om het behoud van de sociale bescherming,
die zwaar beproefd wordt omdat sommigen zo weinig mogelijk bijdragen
aan de zorg voor de armsten en de slachtoffers van de harde economische wetmatigheden.
Dat zij overeind blijft met de wil tot herverdelen voor allen..
Laat ons (zingend) bidden.
33
Iedereen beschermd tegen armoede?
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Openingsgebed
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
32
Bidden we voor onszelf en alle andere christenen:
dat we onszelf niet onzichtbaar en onhoorbaar maken in deze wereld,
dat we de moed hebben om goed te noemen wat goed is
en onrechtvaardig wat onrechtvaardig is…
Laat ons (zingend) bidden.
Bidden wij even in de stilte van ons hart voor onze eigen vragen en intenties…
Laat ons (zingend) bidden.
God, U die de namen van mensen schrijft in de palm van uw hand,
hoor ons bidden en help ons in alle mensen uw beeld te zien.
Dat vragen wij U omwille van Jezus, die het altijd opnam voor de kleinen en naamlozen.
Amen.
Gebed over de gaven
• Eucharistisch gebed XI C : “Jezus gaat aan geen enkele nood voorbij”.
Groen liedboek Zingt Jubilate op pagina 83 tot 85.
• Voor ander Dankgebed: zie alternatieve teksten achteraan.
Onze Vader
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen kan in de regen terechtkomen, ieder van ons kan in een sukkelstraatje terechtkomen als we
verstoken blijven van mensen die durven en kunnen kijken voorbij beelden, oordelen, uiterlijkheden
en ons een paraplu aanreiken die ons helpt om weerstand te bieden aan vormen van neerslachtigheid:
armoede, onrecht, honger, oorlog.
Wil jij mijn paraplu zijn?
Voor een andere bezinningstekst: zie alternatieve teksten achteraan.
Slotgebed
God als een mantel van gerechtigheid om ons heen,
help ons profetische sporen te trekken en nieuwe wegen te gaan.
Geef dat ons bidden niet bij woorden blijft maar zichtbaar is in daden.
Schenk ons de kracht om samen met velen te werken aan een betere samenleving.
Schenk ons aandacht voor al diegenen die het hier moeilijk hebben.
Schenk ons de nodige inspiratie en veerkracht om ons in te zetten
voor een solidaire en sociale maatschappij met grondrechten voor iedereen.
We vragen het in Jezus’ naam.
Amen.
Vredeswens
Laat uw aangezicht zien, God, in mensen die barrières slopen,
die openingen maken waar wegen afgesloten zijn.
Laat uw stem horen in mensen die geloofwaardig spreken en handelen.
Laat uw licht schijnen in mensen die krachtig zijn in hun tedere nabijheid,
in mensen mild en warm in hun oordeel.
Dan zal menswaardigheid opbloeien en zal er vrede heersen.
Moge die vrede van de Heer met u zijn.
En geven wij die boodschap van vrede en solidariteit door aan elkaar.
Communie
Bezinningstekst na de communie
Laten we eens kijken naar de affiche van Welzijnszorg. Kijk goed met een open blik.
Wat zie je? Wie roept het beeld bij je op?
Merk de verschillen: het straatbeeld, de paraplu, het pak van de man.
Zending en zegen
We mochten in deze eucharistie en bij elkaar geloof en hoop vinden,
vernieuwde kracht tot solidariteit.
Dat wij ook morgen in beweging komen voor mensen in armoede
ondanks tegenkrachten, ondanks tegenslag.
Dat wij elkaar niet loslaten.
Dat wij elkaar blijven aanmoedigen.
Dat wij elkaar tot zegen mogen blijven.
Dat God – licht en bron van menselijkheid en gerechtigheid –
met ons mag blijven meegaan,
als een zegen die ons nooit verlaat,
als een zegen voor onszelf, voor onze inzet en voor ieder ander.
Hij die is: Vader, Zoon en heilige Geest.
Amen.
35
Iedereen beschermd tegen armoede?
Groot dankgebed
Paraplu’s kunnen nooit uit zichzelf de regen tegenhouden of bescherming bieden. Ze hebben handen
nodig om hen te dragen, om hen te openen, om hen spanwijdte te geven.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
34
God als een mantel van gerechtigheid om ons heen,
deze tafel is voor ons het teken van onderlinge verbondenheid met elkaar,
het teken dat we elkaar nodig hebben en vaak op elkaar aangewezen zijn.
Zie onze bereidheid te leven als mensen die iets willen betekenen voor anderen.
Moge dit brood en deze wijn ons krachtig maken om de weg te gaan
van aandacht en zorg, van breken en delen voor elkaar.
Net zoals Jezus het ons heeft voorgedaan,
ons Licht voor al de dagen van ons leven.
Amen.
Soms denken we dat we beschermd zijn tegen de tegenslagen van het leven omdat we een goede baan
hebben en veel geld verdienen.
Soms denken we dat we beschermd zijn tegen het leven omdat we verstandig zijn en goed scoren op
intelligentietests.
Soms denken we dat we beschermd zijn omdat we van ‘goede huize’ zijn en op de juiste plaats geboren.
Soms denken we dat succes en falen louter berusten op eigen verdienste, inspanning en verantwoordelijkheid.
Daardoor zitten we vol oordelen waarmee we onszelf en anderen meten. We vergeten hoe een mens
geboren wordt: kwetsbaar, totaal afhankelijk van de hulp, genegenheid, kennis en vaardigheid van een
ander. We vergeten dat het leven altijd kwetsbaar blijft als we niet kunnen vertrouwen op de kansen die
we van een ander krijgen. We zijn altijd onderbeschermd als we ondergewaardeerd worden.
Suggesties voor kinderen
Schets het campagnethema
In de adventskalender vind je een korte toelichting op kindermaat. Gebruik de tekst van maandag
1 december om uit te leggen wat we verstaan onder onrecht.
De beleving van de problematiek
Elke week laat Robby meelezen in zijn dagboek. Zo duiken we in de leefwereld van een kind in
armoede. Lees in de adventskalender op woensdag 17 december over niet krijgen wat je nodig
hebt.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Kinderrechten:
• Recht op informatie
• Recht op verzorging
• Recht op een thuis
• Recht op ontmoeting
• Recht op een eigen plek
• Recht op onderdak
• Recht op een eigen mening
• Recht op opvoeding
• Recht op spelen
• Recht op bescherming
Zending
We nodigen de kinderen uit om bewust naar Kerstmis toe te leven. Daarom willen we ze een opdracht, een zending meegeven. We doen een suggestie, maar in de adventskalender vind je ook
andere.
We moeten heel wat dingen kiezen op een dag. Soms moet ik kiezen tussen goed en kwaad. Deze
week denk ik extra na bij mijn keuze en wil ik kiezen voor het goede.
Lieve God,
als ik val en mijn knie ligt open
en ik huil, dan zegt mijn papa niet:
“Hoe kun je zo stom zijn?” Hij zegt:
“Kom, maar hier. Laat me eens kijken hoe erg het is.”
Zijn ogen, zijn stem en zijn handen
doen het bloeden stoppen en de pijn verdwijnt.
Lieve God,
als grote broer of zus me uitlachen
omdat ik iets heb gezegd of gedaan,
wat in hun ogen kinderachtig is,
dan krijg ik van mijn papa een knipoog
en die tovert weer een glimlach op mijn gezicht.
Lieve God,
dank je wel voor mijn papa die mij geleerd heeft
te wachten als het moet,
niet te oordelen, niet uit te lachen,
geen valse beloftes te maken,
maar er te zijn als een grote paraplu
tegen de striemende regen van
onbegrip en onrecht.
Lieve God,
zo’n papa wil ik later zijn.
37
Iedereen beschermd tegen armoede?
Johannes de Doper roept ons op om recht te doen aan iedereen. We zetten ons in zodat ieder kind
kan krijgen wat hij nodig heeft. Kennen de kinderen de kinderrechten?
Geef ieder kind, zonder dat de anderen het zien, een kinderrecht. Vraag hen een tekening te maken die dit recht uitdrukt. Na het tekenen moeten de kinderen raden welk kinderrecht getekend
werd. Geef indien nodig een woordje uitleg. Laat de kinderen ook nadenken hoe zij (op een kleine
manier) er mee voor kunnen zorgen dat iedereen krijgt waar hij recht op heeft. Hoe zij kunnen
kiezen voor solidariteit.
Lieve God,
Mijn papa zegt wel eens: ”Samen uit, samen thuis”
als ik, mijn broer of zus achterop raken
op de wandeling. Dan wacht hij.
En als we moe zijn, mogen we,
soms, op zijn schouders.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
36
Aan het werk
Gebed: samen uit onder dezelfde paraplu
Vierde Adventszondag
21 december 2014
“Belofte”
Zoekend naar bescherming, zegt God ons toe
dat wij mogen schuilen onder zijn vleugels,
dat wij hem Vader, Moeder mogen noemen.
Doen we het samen,
in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest.
Amen.
Moment van inkeer en ommekeer – Psalm 91
Beschutting en bescherming wordt ons toegezegd.
Bidden wij in het begin van deze viering om Gods ontferming:
Wie in de beschutting van de Allerhoogste woont zegt tegen de Heer:
“Mijn toevlucht, mijn vesting, mijn God, op U vertrouw ik.”
Hij zal je beschermen met zijn vleugels,
onder zijn wieken vind je een toevlucht,
zijn trouw is een veilig schild.
Hij vertrouwt je toe aan zijn engelen,
die over je waken waar je ook gaat.
Hun handen zullen je dragen.
Heer, ontferm U over ons…
Moge God, als Vader en Moeder van alle mensen, zich over ons ontfermen,
zijn vleugels over ons spreiden, en ons zo dichter brengen bij Hem en bij elkaar.
Amen.
Lichtritus
We steken de vierde kaars op onze adventskrans aan.
Kerstmis komt nu echt dichtbij.
We zijn op weg naar Betlehem, op weg naar het Kerstkind,
op weg naar het grote Licht voor onze wereld.
Bij deze vierde kaars geven wij net zoals Maria ons jawoord
zodat God ook in ons kan geboren worden als goedheid en gerechtigheid,
liefde en solidariteit ten bate van de minsten.
En zo kan Gods licht groeien in deze wereld.
39
Iedereen beschermd tegen armoede?
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Op deze vierde adventszondag staat het vertrouwen centraal,
vertrouwen dat gewekt wordt door de belofte van een goddelijke tussenkomst.
God wil immers niet wonen in stenen of structuren, God wil wonen onder de mensen.
Maria’s jawoord gaf daaraan een reële plaats: Jezus van Nazareth,
Gods zichtbare en tastbare aanwezigheid in onze geschiedenis.
Via Maria wordt ieder van ons uitgenodigd zich te openen
voor die belofte van Gods wonen in mensen.
Een concrete en uitdagende opdracht voor elke gelovige, voor elke christen.
Want hoe wil je dat iemand gelooft in een aanwezige God als er geen mensen zijn die Hem laten
voelen en tonen in gebaren van tederheid en acties voor sociale bescherming van iedereen!?
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
38
Openingswoord
Lichtlied
Jezus, U bent het licht in ons leven:
laat nimmer toe dat het duister tot mij spreekt.
Jezus, U bent het licht in ons leven:
open mij voor uw Liefde, O Heer.
Jezus, U bent het licht in ons leven:
laat nimmer toe dat het duister tot mij spreekt.
Jezus, U bent het licht in ons leven:
open mij voor uw Liefde, O Heer.
Melodie Taizé: “Jésus le Christ”
Ateliers et Presses de Taizé, Communauté, 71250 Taizé, FRANCE
Het lied in een andere taal of voor het ander lichtlied: zie alternatieve teksten pagina…
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
God, Vader en Moeder van alle mensen,
bevrijd ons van angst in het leven,
ook als dat een wending neemt die we niet hadden voorzien.
Schenk ons het vertrouwen van Maria
die ja zegt op Gods belofte van nieuw leven.
Overschaduw ons met de kracht van uw Geest zodat wij medemensen zijn
die oog en oor hebben voor het recht op een goed leven voor iedereen.
We vragen het in Jezus’ Naam.
Amen.
Inleiding op de eerste lezing uit 2 Samuel 7,1-5.8b-11.16:
De profeet Natan maakt aan koning David duidelijk dat God geen huis van steen verlangt,
hij wil onder de mensen wonen. We kunnen Natan ook zien als een verre voorloper van de engel
Gabriël: hij spreekt over een koningschap dat altijd stand zal houden.
En door de geboorte van Jezus zal God zijn tent opslaan onder de mensen.
Evangelie volgens Lucas 1,26-38:
Door haar jawoord gaat Maria in op het geloofsavontuur en daardoor laat ze het woord van God
wonen onder de mensen.
Homilie … enkele gedachten
Welzijnszorgmoment
Laten we samen met onze adventsactie Welzijnszorg blijven geloven - want voor God is niets
onmogelijk - in de belofte van een samenleving waarin ieder mens krijgt waar hij of zij recht op
heeft, want armoedebestrijding is meer dan kruimels geven aan mensen. Laten we verder jazeggen tegen en ons krachtig inzetten voor een samenleving die iedereen beschermt.
We verplaatsen de woorden BELOFTE en IEDEREEN BESCHERMD van de kapotte paraplu naar de
grote solidariteitsparaplu.
Geloofsbelijdenis
• Zie tekst 9d in groene ZJ pagina 34 en 35.
• Voor een andere geloofsbelijdenis: zie alternatieve teksten achteraan.
Voorbeden
Bidden we voor de mensen die in onze wereld worden aangeduid
met woorden als ‘publiek’, ‘massa’, ‘product’ of ‘nummer zoveel’
en die nauwelijks deel hebben aan onze samenleving:
dat er monden zijn die hen bij name noemen…
Laat ons (zingend) bidden.
Bidden we voor Welzijnszorg
die mensen in armoede samen brengt en een stem geeft:
dat zij mensen blijft verbinden en inspireren tot solidariteit,
dat zij mensen bewust en sterk maakt,
zodat zij willen en kunnen participeren aan onze samenleving…
Laat ons (zingend) bidden.
God is altijd groter, altijd meer dan we ons kunnen voorstellen of in woorden beschrijven. We kunnen God nooit helemaal omvatten, zoals we bijvoorbeeld niet in de zon kunnen blijven kijken. En
tóch vieren wij deze vierde adventszondag dat God heel nabij komt, dat hij onder mensen wil wonen en niet in bijvoorbeeld een stenen huis. Het onvoorstelbare staat te gebeuren: God voelbaar
en tastbaar in een kind, in een mens met de naam ‘Jezus’:
dat is uniek, dit heeft nooit eerder bestaan. Om het met het evangelie van vandaag te zeggen:
‘voor God is niets onmogelijk’. De kern van dit adventsevangelie is de aankondiging van de geboorte van Jezus. Hij staat centraal, over hem gaat het. Want Jezus wordt de unieke vindplaats
van Gods betrokkenheid op en bij deze wereld.
Bidden we voor elkaar en voor onszelf:
dat ons jawoord in navolging van Maria een teken mag zijn
van Gods toegewijde aandacht en betrokkenheid op deze wereld.
Dat onze kerkgemeenschap zijn beste krachten wijdt
aan het realiseren van Gods belofte van recht en leven voor iedereen…
Laat ons (zingend) bidden.
Maar zoals zo vaak in de Bijbel werkt God ook nu via mensen, via het jawoord van Maria.
Jezus, de zoon van Jozef en Maria, helemaal van deze man en deze vrouw, maar nog meer van
God. Jezus is de Godsman bij uitstek.
God, Vader en Moeder van alle mensen, over enkele dagen is het Kerstmis.
Luister naar ons bidden en sterk in ons het geloof in uw belofte van leven voor ieder mens.
We vragen het door Christus, onze Heer.
Amen.
Bidden wij even in de stilte van ons hart voor onze eigen vragen en intenties…
Laat ons (zingend) bidden.
41
Iedereen beschermd tegen armoede?
Openingsgebed
De woorden van de engel beloven vruchtbaarheid. Vruchtbaarheid voor een jong meisje/maagd en
voor een oude, onvruchtbare vrouw. Gods zegen maakt ook ons vruchtbaar als wij ervoor openstaan.
Zo worden wij Gods partners in het scheppen en herscheppen van deze wereld, dichtbij en veraf.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
40
Dit hoeft geen verhaal van lang geleden te zijn, want God zoekt telkens weer mensen om in te
wonen. God zoekt handen en voeten in deze wereld. God zoekt mannen en vrouwen met de ontvankelijkheid en de bereidheid om hem geboren te laten worden. Zij moeten aan de buitenkant
laten zien, dat Hij binnenin hen leeft. Zij kunnen dat laten zien doordat ze oog en oor hebben voor
hun medemens, heel speciaal de zwakken en de armen. Via hun persoonlijke sociale inzet of via
hun steun aan acties zoals Welzijnszorg die armoede structureel aanpakt.
Gebed over de gaven
God, Vader en Moeder van alle mensen,
samengekomen rond uw tafel bieden wij U deze gaven aan: brood en wijn.
Neem ze van ons aan en maak ze tot voedsel waarin U ons nabij komt en aanraakt,
als levenskracht in deze donkere dagen,
als tedere kracht waardoor wij waarachtige mensen worden zoals Hij,
Jezus, Zoon van de Allerhoogste, voor tijd en eeuwigheid.
Amen.
Groot dankgebed
• Eucharistisch gebed V.
Groen liedboek Zingt Jubilate op pagina 65 tot 67.
• Voor een ander groot dankgebed: zie alternatieve teksten achteraan.
Vredeswens
U die bent God-met-ons, U wilt ons bezielen met woorden en tekens.
Uw belofte van vrede staat ons steeds weer voor ogen.
Wij bidden U:
laat uw hartenwens werkelijkheid worden midden onder ons:
vrede op aarde, vrede voor alle mensen,
vrede in ons eigen hart en vrede in onze samenleving.
Geef ons vrede die duren zal tot in eeuwigheid.
Amen.
Communie
Bezinningstekst na de communie
Kerstmis is de vervulling van de belofte die ons in de advent wordt toegezegd. In de advent kijken we uit naar de bescherming en veiligheid van iemand die groter en sterker is dan wijzelf en
die ons genegen is, die ons een warm hart toedraagt. Vier weken kijken we uit naar een God die er
voor ons zal zijn in tijden van grote nood. We zijn als kinderen die verlangen naar de veilige hand
van een vader of moeder. Advent vieren is alleen zinvol als we als kinderen geloven in en vertrouwen op de belofte die ons door onze vaders en moeders is toegezegd: een wereld waar er altijd
iemand voor ons zal zijn.
Hoe vreemd dat God ons met Kerstmis leert dat we niet beschermd kunnen worden tegen het
leven als we geloven in een soort van supervader of megamoeder die alles in één keer zal oplossen en antwoorden zal geven. De beste bescherming komt van de liefde die een hulpeloze en
kwetsbare mens in ons wakker roept. Een kwetsbaar en hulpeloos kind roept in ons de vader en
moeder wakker die God ons heeft beloofd in de advent. God komt werkelijk in ons als een vader of
moeder als we het kind in de ander beschermen, verzorgen en tot een volwassen leven brengen.
Mens worden doe je door de mens in de ander te helpen geboren worden. Precies wat een goede
vader of een goede moeder doet. God kan dus maar geboren worden als wij vader of moeder zijn
voor elkaar en dit niet in de biologische zin, maar in de spirituele zin, in de diepmenselijke zin van
het Woord.
Voor een andere bezinningstekst: zie alternatieve teksten achteraan.
Zending en zegen
We mochten hier in Woord en Brood en bij elkaar
het geloof vinden in Gods belofte van nieuw leven.
Dat wij ons openen voor elkaars rijkdom
en voor de oproep ‘iedereen beschermd’ van onze adventsactie Welzijnszorg.
Dat wij elkaar en de mensen in armoede niet loslaten bij moeilijkheden en tegenwind.
Dat wij onze evangelische en christelijke stem versterken omwille van onze gemeenschappelijke
zorg voor solidariteit, vooral voor de minsten en de kleinen.
Moge God ons daartoe zegenen,
Hij die is: Vader, Zoon en heilige Geest.
Amen.
43
Iedereen beschermd tegen armoede?
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Onze Vader
God, Vader en Moeder van alle mensen,
maak ruimte in ons hart en ons leven,
zodat we zoals Maria volop “ja”-zeggen op uw belofte en voluit mens worden.
Maak ons vindingrijk om bestaande onrechtvaardigheden aan te pakken.
Maak dat we zorg dragen voor elkaar.
Maak dat we blijven opkomen voor de kwetsbare en arme mens.
We vragen het in naam van Jezus, Zoon van de Allerhoogste,
voor tijd een eeuwigheid.
Amen.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
42
Slotgebed
Suggesties voor kinderen
Schets het campagnethema
In de adventskalender vind je een korte toelichting op kindermaat. Gebruik de tekst van maandag
22 december om uit te leggen wat we verstaan onder structurele armoedebestrijding.
De beleving van de problematiek
Elke week laat Robby meelezen in zijn dagboek. Zo duiken we in de leefwereld van een kind in
armoede. Lees in de adventskalender op woensdag 24 december over contact met begeleiders
en hulpverleners.
Aan het werk
We nodigen de kinderen uit om bewust naar Kerstmis toe te leven. Daarom willen we ze een opdracht, een zending meegeven. We doen een suggestie, maar in de adventskalender vind je ook
andere.
Deze week is het kerstfeest. Laat tijdens het feest een kaarsje branden voor de mensen die geen
feest kunnen vieren. We denken ook aan hen.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Lieve Mama,
jij houdt voor mij de regen niet tegen,
maar je geeft me een paraplu
en je leert me zingen en dansen in de regen.
Lieve Mama,
jij gelooft in mij, altijd. Zelfs als ik twijfel aan mezelf.
Jij weet beter dan ik, wie ik ben en wat ik kan.
Lieve mama, jij geeft me vleugels van vertrouwen.
Je knipt het licht niet aan in het donker,
maar je vertelt me jouw verhaal,
en jouw woorden worden licht.
Lieve Mama,
help me om aan kinderen en mensen
zonder de bescherming van een sterke mama
een paraplu te geven in de regen
zodat ze opnieuw mogen dansen en zingen.
Help me om vleugels te geven aan mensen
in wie niemand meer gelooft zodat ze het vertrouwen
krijgen van een engel.
Help me om woorden te vinden
voor mensen zonder mogelijkheden
zodat ze hun echte verhaal op het spoor komen.
Lieve Mama,
dank je wel voor je paraplu, je vertrouwen, je vleugels en je liefde.
Ze helpen me om dromen waar te maken.
45
Iedereen beschermd tegen armoede?
Zending
Lieve Maria,
jij bent als mijn mama
bij wie ik op de schoot mag als ik bang ben.
Jouw schoot is als een haven.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
44
Met Kerstmis vieren we dat God bij ons is. We staan er niet alleen voor, we kunnen steeds op hem
rekenen. We kunnen God zien in de mensen rondom ons. Zij zorgen voor ons en zijn zo een beetje
onze paraplu. Samen met de kinderen zoeken we naar mensen die voor hen een paraplu zijn.
Geef de kinderen gekleurde kaartjes met de vraag: “wie neemt jou in bescherming?” Hang de ingevulde kaartjes (met touw of plakband) aan een kleurrijke paraplu. Aan het einde van de viering
kan hij misschien een plaatsje krijgen bij de grote paraplu van de volwassenenviering.
In de loop van de campagne en in de verhalen van Robby ontmoeten we ook heel wat mensen
die een paraplu zijn voor anderen. Als aanvulling kunnen de kinderen ook deze paraplumensen
benoemen en een plekje geven aan de kleurrijke paraplu.
Gebed: een goede paraplu geeft vleugels
Alternatieve
teksten
voor de vieringen
Lichtlied
Jezus, U bent het licht in ons leven:
laat nimmer toe dat het duister tot mij spreekt.
Jezus, U bent het licht in ons leven:
open mij voor uw Liefde, O Heer.
Jésus le Christ, lumière intérieure,
ne laisse pas mes ténèbre me parler.
Jésus le Christ, lumière intérieure,
donne moi d’accueillir ton amour.
Lord Jesus Christ, your light shines with-in us.
Let not my doubts nor my darkness speak to me.
Lord Jesus Christ, your light shines with-in us.
Let my heart always welcome your love.
Onder de hoede van de hemel schuilen wij, God,
bij U en bij elkaar. Geef ons uw vrede.
Onder uw vleugels zoeken wij heil,
de weg ten leven. Geef ons uw vrede!
In uw licht klaart onze dag op,
wordt zelfs de nacht ons als de dag.
Geef ons uw vrede!
Doe ons volharden te gaan in vertrouwen, op hoop van zegen.
En geef uw vrede aan al uw mensen. Amen.
Tekst: Sytze de Vries / Muziek: Dirk Zwart
Cd: Vocale kerkmuziek op teksten van Sytze de Vries – Stichting nieuwe kerkmuziek, 2014.
Te beluisteren op de website van Dirk Zwart en muziekuitgeverij Nootzaak.
Geloofsbelijdenis 1
Ik geloof in de Vader,
die mij liet geboren worden,
klein en teer, neergelegd in een mooie wereld,
de Vader, die ons mensen heeft gegeven,
die met elkaar pijn en verdriet kunnen delen,
die warmte en licht kunnen zijn.
Ik geloof in Jezus Christus,
voor ons geboren als teken van hoop,
als een oproep tot tederheid,
een oproep tot vriendschap voor mensen.
Ik geloof in de Geest,
die ons warm kan maken,
voor zwakken en eenzamen,
die ons sterk kan maken
om te werken aan een nieuwe toekomst,
aan een Kerk die mensen verzamelt
rond het visioen van Vrede.
Amen.
Bron onbekend
47
Iedereen beschermd tegen armoede?
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Ander mogelijk lichtlied
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
46
Geloofsbelijdenis 2
Ik geloof in God, die onze Vader is.
Hij is de gids in ons bestaan, stem en stilte,
onzichtbaar maar dichtbij, begin en einde.
Hij geeft mensen richting en zin.
Ik geloof in Jezus Christus,
Hij is het mensgeworden woord van de Vader.
Hij heeft voorgeleefd waartoe liefde in staat is:
hoop en vreugde, sterven en verrijzen.
In Woord en Brood
is hij werkelijk aanwezig in mijn leven,
als uitdaging en oriëntatie.
Bron onbekend
Geloofsbelijdenis 3
Ik geloof in God die heet :
“Ik zal er zijn voor allen, niemand uitgesloten.”
Hij is de kern, de bron van onze solidariteit.
Op Hem wil ik mijn inzet afstemmen
en Zijn naam maken tot de rode draad van mijn leven.
Ik geloof in Jezus van Nazaret, de Christus,
het levende verzet tegen iedere uitsluiting.
In Hem heeft onze God
handen en voeten gekregen.
In Hem is Zijn naam werkelijkheid geworden.
Ik geloof dat Hij niet vergeefs heeft geleefd
en niet vergeefs is gestorven,
maar dat Hij elke dag opnieuw verrijst
in mensen die vandaag
zijn solidariteit met de uitgeslotenen belichamen.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Naar Carlos Desoete
Geloofsbelijdenis 4
Wij geloven in God, Vader en Moeder van mensen.
Wij geloven in een God van het Leven.
Wij geloven in een God die ons doet geboren worden,
een God die ons uitnodigt nieuwe dingen te doen ontstaan.
Wij geloven in een God die ons oproept,
elke dag van ons leven,
deel te nemen aan de opbouw van een betere wereld.
Wij geloven in Jezus de Christus, net als wij mens geworden,
die een nieuwe wereld heeft doen ontstaan,
die heel wat in beweging heeft gebracht,
die de machtigen van de aarde heeft doen beven.
Wij geloven in Jezus die de ogen van ‘verblinden’ heeft geopend,
die mannen en vrouwen heeft doen opstaan
om op te komen voor gerechtigheid en vrede.
Daarom werd Hij gedood.
Maar Hij blijft leven, Hij leeft vandaag onder ons.
Wij geloven in die Geest van liefde,
van inzet, van vrijheid, van delen onder mekaar.
Hij is een kracht die ons in staat stelt
van elkaar te houden met Jezus’ maat.
Wij geloven in de toekomst die op ons wacht:
een nieuwe dag,
een nieuwe wereld,
een nieuwe mens.
Bron onbekend
49
Iedereen beschermd tegen armoede?
De Geest roept ons samen in deze gemeenschap,
in verbondenheid met de hele Kerkgemeenschap.
Zij is het leidinggevende Woord
dat mij doet stappen
in de richting van Gods Rijk op aarde
vandaag, en alle dagen van mijn leven,
tot we mogen thuiskomen in Gods eeuwigheid.
Amen.
die ook vandaag mensen bezielt en aanzet
om Jezus’ manier van leven tot de hunne te maken
en de weg te gaan van breken en delen,
van goedheid en gerechtigheid,
van liefde en vrede,
altijd weer ten bate van de minsten.
Ik geloof in Hem die heet : “Ik zal er zijn voor u”.
En ik weet en besef : Zijn Boodschap is te doen.
Amen.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
48
Ik geloof in de Geest,
die mensen samenbrengt.
Zij schenkt ons aan elkaar, als licht en troost,
brood en vrede, danken en vergeven,
als krachtige stem voor alle tijden.
Ik geloof in Gods Geest,
Groot Dankgebed 1
Liefdevolle, barmhartige God,
nu wij hier rondom U samen en verbonden zijn,
herinneren wij ons het oude verhaal dat door de eeuwen is doorverteld:
het verhaal over Jezus van Nazaret,
een mens die U, God, vrijmoedig “Abba” – “Vader”
heeft durven noemen,
en ons heeft geleerd hetzelfde te doen.
God,
wij danken U voor het bestaan van die mens,
die het aanzien van deze wereld veranderd heeft
door te spreken over één groot visioen:
het rijk van God dat eenmaal zal komen,
een rijk van vrede en vrijheid, liefde en gerechtigheid.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Wij herinneren ons hoe Jezus tot de mensen heeft gesproken,
over een afgedwaald schaap, een verloren zoon:
al wie is zoek geraakt en niet meer van tel,
uit het oog en uit het hart,
de kleine en de arme, de mannen en vrouwen in de kou,
al wie onvrij is, onbekend en onbemind…
We herinneren ons
dat Hij naar al die verloren mensen op zoek ging,
en hoe Hij partij voor hen trok zonder de anderen te vergeten.
Omwille van Jezus Christus en zijn nooit te vergeten boodschap
zeggen we dank en met deze woorden : Heilig, heilig, heilig…
Liefdevolle, barmhartige God,
Jezus heeft zich met lijf-en-ziel ingezet
voor uw goede en blijde boodschap aan mensen.
Hij wist zich door U begrepen en aanvaard.
Hij zag zich door U in liefde bevestigd.
Wij gedenken hoe Jezus - in de laatste nacht van zijn leven de tafel en het brood deelde met zijn vrienden…
- Woorden laatste Avondmaal -
Wij gedenken de leiders in de wereld en in de Kerk.
Inspireer hen en ons allen
om van deze aarde een betere woonplaats te maken.
Zend uw Geest over ons en deze gaven,
dat uw goede Geest ons blijft bezielen
wanneer wij het evangelie volgen, handen en voeten geven.
Help ons vrij te zijn van vervreemdende machten,
vrij te zijn om goed te doen.
Wees ons nabij, liefdevolle en barmhartige God,
en raak ons aan met uw aanwezigheid…
Naar Edward Schillebeeckx
Groot Dankgebed 2 : ‘Zichtbaar en tastbaar nabij’
Heer God, wij danken U.
Altijd zijt Gij bekommerd geweest om de mensen,
eeuwen door hebt Gij gesproken
en onze vaderen laten ervaren wie Gij zijt,
U zichtbaar en tastbaar gemaakt:
een gesproken woord, een doorleefd gebaar.
En toen de tijd zijn vervulling kreeg
hebt Gij uw Zoon gezonden,
inniger dan wie ook met U en ons verbonden,
mens als wij, kwetsbaar en beloftevol.
Want zijn moeder was Maria, huis van verwondering,
uw nabijheid werd Hij, uw aandacht voor ons, Emmanuel.
Met vreugde zingen wij: Heilig, heilig, heilig…
Toen Hij geboren werd in de dagen die wij nu gedenken,
ontloken nieuwe beloften voor de mensen:
de horizon van liefde verbreedde,
wegen tot vrede verschenen,
heil werd werkelijkheid,
geringen stegen in aanzien,
zieken en zondaars kregen genezing.
Uw menslievendheid werd zichtbaar in Hem.
Hij werd brood en liefde de laatste avond van zijn leven
toen hij met zijn vrienden samen was.
Zo gedenken wij, God, leven, dood en verrijzenis van Jezus Christus.
Wij gedenken hier ook de velen die van ons zijn heengegaan,
al de mensen van wie we zo erg veel blijven houden…
God en Vader,
wij kunnen niet geloven dat al wat zij voor ons betekend hebben,
Hij nam het brood, dankte en zegende u, God,
brak het brood en gaf het aan zijn vrienden met de woorden:
Neem en eet, dit is mijn lichaam voor u.
51
Iedereen beschermd tegen armoede?
Wij herinneren ons, liefdevolle en barmhartige God,
dat overal waar Jezus verscheen,
de mensen hun menselijkheid herkregen
en vol werden van een nieuwe rijkdom.
Zij werden bemoedigd in hun bestaan
en konden zichzelf aan anderen geven.
En wij gedenken ook de wereld
en allen die ons lief zijn in het leven…
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
50
nu voorgoed verloren zou zijn en voorbij.
Want U bent hun leven, nu en altijd.
Ook nam hij de beker met wijn, dankte U opnieuw,
reikte hem over aan zijn vrienden met de woorden:
neem en drink, dit is de beker met mijn bloed,
van een nieuw en altijddurend verbond.
Het wordt voor U vergoten tot vergeving van de zonden.
Blijf dit doen om mij te gedenken.
Dankbaar willen wij hem gedenken:
hoe Hij in deze wereld kwam
en doorheen zijn daden en woorden
de belofte van zijn geboorte waar maakte,
hoe Hij lijden en dood doorstond en verrezen is
en zo definitief tot heil en vrede is geworden.
Zo brengen wij hulde en dank aan U, God,
samen met Jezus
en door zijn Geest
vandaag en in eeuwigheid. Amen.
Piet Stienaers
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Wij zeggen dank
voor medemensen die ons woorden van liefde en vrede,
tederheid en troost toespreken,
die ons nabij blijven in moeilijke uren van angst en onzekerheid,
pijn en eenzaamheid,
die met ons meegaan en ons doen groeien tot nieuwe levenskracht.
We zeggen dank, God,
voor al het goede en het geluk dat wij mogen ervaren,
voor wat ons mild en hoopvol stemt,
voor wat ons nieuwe perspectieven biedt en ons hart beroert.
Daarom richten wij ons tot U en met deze woorden: Heilig, heilig, heilig…
God van liefde en gerechtigheid,
U die onze ziel aanspreekt en onze diepste levensbron bent,
U die telkens weer geroepen wordt bij wieg en graf,
bij rouwen en bij ‘houden van’,
naar U zien wij uit als naar een hemel die ons wacht :
Jezus Christus zelf,
die zich als brood voor de wereld heeft geschonken.
In zijn naam en tot zijn gedachtenis
nemen ook wij brood in de handen en wij vragen U:
+ Zend uw Geest over deze gaven opdat wij zouden doen wat Jezus deed.
Naar zijn voorbeeld zijn wij hier samen om het brood te delen met elkaar…
- Woorden laatste Avondmaal
-
God van liefde en gerechtigheid,
zo gedenken wij de dood van Jezus Christus,
we belijden zijn opstanding en wij verwachten zijn toekomst.
Wij bidden om uw Geest en vragen :
open ons hart voor de vragende aanwezigheid van mensen,
open onze ogen opdat wij hun leven zien,
open onze oren opdat wij hun diepste verhaal zouden horen.
In die Geest bidden wij voor mensen waarmee we verbonden leven
in goede en kwade dagen…
Wij gedenken ook hen van wie wij afscheid hebben genomen…
Geef dat wij bewust mogen worden dat breken en delen
het geheim is van samenleven.
Laat ons komen op het spoor van Jezus,
die ons doet opstaan uit onmacht en verlamming,
die ons doet bouwen aan een wereld waar ruimte is voor iedereen.
53
Iedereen beschermd tegen armoede?
Zo bouwen wij,
samen met paus en bisschoppen
en met allen die uw Kerk gestalte geven,
aan uw Rijk
dat duidelijk een aanvang kreeg in Jezus uw Zoon
en dat wij verder willen uitbouwen
en met vele gelovigen van vrede en vriendschap.
God van liefde en gerechtigheid,
hoe wonderlijk zijn de wegen die U met ons gaat.
U roept ons bij onze naam om medemens en naaste te zijn,
om schouder aan schouder de weg van het leven te gaan,
om te groeien naar uw beeld en gelijkenis.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
52
En wij bidden om zijn Geest:
dat Zij komen mag over deze gaven
en ook ons heiligen mag:
dat bergen en heuvels,
die het zicht op elkaar ontnemen,
geslecht mogen worden;
dat alle oneffenheden
die het leven verduisteren
uitgevlakt worden;
dat er genezing is
voor wie met een gebroken hart ronddwaalt;
dat wie gevangen zit in onmacht
tot vrijheid mag komen.
Groot Dankgebed 3 : ‘Samen de weg van het leven gaan’
Beziel ons met uw Geest en boetseer ons tot mensen voor mensen,
evenbeeld van uw zorg om alles en allen.
Geef dat het zichtbaar is dat wij evangelische mensen willen zijn,
levende wezens van tastbare solidariteit,
van voelbare en hoopvolle toekomst,
van een levende en nabije God…
Door Hem en met Hem en in Hem zal uw Naam geprezen zijn,
Heer onze God, almachtige Vader, in de eenheid van de heilige Geest,
hier en nu en tot in eeuwigheid.
Amen.
Naar ‘Dominicanen Schilde-Bergen’ – parochie Onze-Lieve-Vrouw-ten-Hemel-Opgenomen
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
God van het Verbond met mensen,
ook vandaag wagen wij ons aan een lied
van dankbaarheid om de grote dingen
die Gij aan kleine mensen doet.
Door U komt het dat kleinen moedig en vrijuit
durven spreken tegen verdrukkers en heersers.
Amen.
Naar ‘Werkgroep voor Levensverdieping’
Langzaam maar zeker, God, komt uw tijd: alle wegen omgeleid.
Waarden staan op hun kop : wie de eerste wil zijn raakt achterop,
de arme raakt vooraan en geeft de toon aan.
Goden van geld, macht en geweld worden door U ondergraven en vernietigd.
Voor wie het leven dient, bent U een God van eeuwigheid.
Aan dit lied van kleinen heeft Maria zich gewaagd.
Tegen de meest kwetsbaren en weerlozen heeft zij JA gezegd.
Zij verwees niet naar zichzelf maar naar U, haar God,
en naar Hem die U gezonden hebt om het kleine groot te maken :
Jezus van Nazaret, haar geliefde Zoon.
Om Hem en zijn nooit te vergeten boodschap zeggen wij U dank
en wij zingen U deze woorden toe : Heilig, heilig, heilig…
- Woorden laatste Avondmaal
Door Hem en met Hem en in Hem zal uw Naam geprezen zijn,
Heer onze God, almachtige Vader, in de eenheid van de heilige Geest,
hier en nu en tot in eeuwigheid.
-
Wonderlijk hoe dat oude gebaar van enkel wat brood
en een beker met wijn, een samenvatting is van Jezus’ leven.
Wij willen zijn Naam niet vergeten.
Alles wat Christus gezegd en gedaan heeft,
willen wij in herinnering brengen
en in dat spoor de weg van Leven gaan.
Laat zijn Geest dan niet wijken, God, uit ons midden hier,
maar zich vastzetten in ons hele wezen, in ons doen en ons laten.
Als de zon
Onze diepste angst is niet dat we onmachtig zouden zijn.
Onze diepste angst betreft juist onze niet te meten kracht.
Niet de duisternis, maar het licht in ons is wat we het meeste vrezen.
We vragen onszelf af :
wie ben ik wel om mezelf briljant, schitterend, begaafd, geweldig te achten.
Maar waarom zou je dat niet zijn?
Je bent een kind van God.
Je dient de wereld niet door jezelf klein te houden.
Er wordt geen licht verspreid,
als de mensen om je heen hun zekerheid ontlenen aan jouw kleinheid.
Wij zijn bestemd om te stralen, zoals kinderen dat doen.
Wij zijn geboren om de glorie Gods die in ons is te openbaren.
Die glorie is niet slechts in enkelen, maar in ieder mens aanwezig.
En als we ons licht laten schijnen,
schept dat voor de ander de mogelijkheid om hetzelfde te doen.
Als we van onze diepste angst bevrijd zijn,
zal alleen al onze nabijheid anderen bevrijden.
Nelson Mandela
55
Iedereen beschermd tegen armoede?
Groot dankgebed 4 : ‘God doet grote dingen aan kleine mensen’
Wij willen dat doen in verbondenheid met de bisschop van Rome,
paus Franciscus, verbonden met onze bisschop …
en met alle mensen die medeverantwoordelijkheid dragen in onze Kerk.
Verbonden ook met alle mensen die in U geloven waar ook ter wereld.
Help ons steeds opnieuw werk maken van een wereld
waar geluk is voor meer mensen,
een plek waar het goed is om leven.
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
54
Ja, God, beziel ons dan met Jezus’ Geest.
Laat ons blijven breken en delen, zijn wat niet kan,
doen wat ondenkbaar is,
opdat uw Rijk mag komen en uw Wil mag gebeuren.
Geef dat wij gelukkig zijn om iedereen die wij ontmoeten,
dat wij niemand kwetsen, uitsluiten of kleineren.
Geef dat wij opkomen voor de zwakkeren en kleinen in ons midden.
Vertel het nog eens
Vertel het nog eens,
zegt het kind eer het wil gaan slapen.
En na het sprookje van eens en lang geleden,
droomt het van morgen, lang en gelukkig …
Vertel het nog eens, fluisteren geliefden,
laat me nog eens horen dat je van me houdt.
En hun woorden worden levend, want hun liefde groeit…
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Hilde Van Putten
Iedereen beschermd tegen armoede?
Vertel het nog eens,
en dat het te doen is,
nu …
57
Liturgiemap Welzijnszorg 2014
Iedereen beschermd tegen armoede?
56
Vertel het nog eens, hopen, bidden, zingen wij hier.
Maak ons opnieuw vertrouwd met dat oude verhaal
over mensen en hun God.
Vertel het keer op keer,
tot onze handen eraan beginnen
en onze voeten steeds meer in beweging komen…
NATIONAAL
Welzijnszorg
Huidevettersstraat 165
1000 Brussel
T 02 502 55 75
E [email protected]
www.welzijnszorg.be
Openingsuren: 9u tot 12u30 en 13u30 tot 16u30
Gesloten op woensdag, zaterdag en zondag
REGIONALE DIENSTEN
Antwerpen
Rolwagenstraat 73
2018 Antwerpen
T 03 217 24 90
E [email protected]
Brussel
Huidevettersstraat 165
1000 Brussel
T 02 213 04 73
E [email protected]
Vlaams-Brabant/Mechelen
Varkensstraat 6
2800 Mechelen
T 015 29 84 58
E [email protected]
Limburg
Tulpinstraat 75
3500 Hasselt
T 011 24 90 20
E [email protected]
Oost-Vlaanderen
Sint-Salvatorstraat 30
9000 Gent
T 09 269 23 40
E [email protected]
West-Vlaanderen
Sint-Jorisstraat 13
8800 Roeselare
T 051 26 08 08
E [email protected]
Openingsuren: 10u tot 12u30 en 13u30 tot 16u30
Gesloten op maandag, zaterdag en zondag

Lees de uitnodiging

Kerstbezinning laat ons paraplumensen worden

Campagnefolder - Welzijnszorg

140127 Bachelorproeven rond (kans)armoede AHS

Programma - Steunpunt tot bestrijding van armoede

Week: 39 (nummer van 23 september 2009)

uitnodiging - Eigen-kracht Conferenties

Visie en missie EAPN

Ondersteunde projecten 2014 Regio Vlaams-Brabant

Infoactief september 2014 - beweging.net regio Midden en Zuid