79897-roadmap-binnenzijde (909.1kB)

roadmap
Ie y c n u d
- — .
JfWHMM
JMWIk
U M H k
jfftffMWtJj
jSWWfc
Samenvatting
INLEIDING
De wereld verandert, ook voor Rijkswaterstaat. Het is tendens geworden o m anderen vooraf pro1.
Inleiding
7
actief te laten meedenken. De gedachte dat de markt sommige zaken beter kan en de gedachte
dat het allemaal efficienter moet, hebben bij projectbureau A 4 van Rijkswaterstaat geleid tot het
1.1
Doel
7
1.2
Achtergrond en aanleiding
7
nadenken over de opzet van een zogeheten Programma van functionele Eisen, dat gebruikt kan
1.3
Opbouw van de leidraad
9
worden voor een nieuwe vorm van aanbesteden. Het rapport is een leidraad voor het hoe, w a t
2.
Wat is een Programma van Eisen?
2.1
Behoefte-omschrijving
11
2.2
Expliciete en impliciete kwaliteit
11
2.3
Oplossingsruimte
13
2.4
Technisch en functioneel specificeren
14
2.5
Programma van functionele Eisen
15
worden later ingevuld. Dat biedt onder andere ruimte aan de opdrachtnemer o m eigen kennis en
2.6
Ontwikkelpad
15
kunde op een betere manier te benutten bij de daadwerkelijke aanleg.
3.
Wat is de functie van het Programma
OM TE BEGINNEN
en waarom van zo'n programma. In deze samenvatting alles kort op een rijtje.
11
EN DAN
—
VERVOLGENS
'
Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat
—
17
3.1
Algemene functie
17
3.2
Contractvorm
18
3.3
Gunningscriteria
19
3.4
Beheersing door prestatiemeting
19
Waar bestaat een Programma
Waarom
Innovatief Aanbesteden.
Het denken over de uitvoering van projecten is al enige tijd aan het schuiven. Door een grotere
Leidraad voor een Programma van functionele Eisen.
behoefte aan marktwerking en vooral ook voor het versterken van de concurrentiepositie van
Nederlandse aannemers in het buitenland, krijgen private partijen bij het realiseren van projecten
Geschreven door PwC Consulting in opdracht van
Rijkswaterstaat Projectbureau A 4 Burgerveen - Leiden.
uitgewerkt ontwerp te plaatsen. M e t een PvfE is er bovendien meer ruimte voor product- en
procesinnovatie.
van functionele Eisen uit?
23
ir. Jan-Pieter Papenhuijzen M B A (PwC Consulting]
Waar
4.1
Globale uitkomst
23
Drs. Guido Hagemann ( R W S Directie Zuid-Holland
De leidraad is een initiatief van het projectbureau A 4 van Rijkswaterstaat. Omdat de voordelen zo
4.2
Abstractieniveaus en decompositie
24
Ing. Rini van Stijn ( R W S Directie Zuid-Holland]
4.3
Eisen, randvoorwaarden,
uitgangspunten en wensen
28
Ontwerp en eindredactie
Afbakening en raakvlakken
29
4.4
ir. J o n n a van d e r Krift (PwC Consulting]
evident zijn is het advies o m bij elk project van alle onderdelen van Rijkswaterstaat in Nederland
Ir. Pieter de B o e r ( R W S Bouwdienst R W S ]
met een dergelijk programma te beginnen.
Creative Venue, A m s t e r d a m
Wie
Contactpersoon: Frank W i t t e
www. creativevenue.nl
5.
Hoe stel je een Programma van
—
—
—
Een PvfE moet worden opgesteld door 'de eigenaar van het probleem' (die bijvoorbeeld merkt
dat er een discrepantie bestaat tussen verkeersaanbod en wegomvang). Het programma moet
Drukwerk
functionele Eisen op?
31
5.1
Topdown benadering boomstructuur
32
5.2
Plan van aanpak
32
Uitgave
5.3
Eisen aan de eis
33
Ministerie van Verkeer en W a t e r s t a a t .
5.4
Risico-analyse
34
5.5
Systems Engineering
36
topdown worden opgesteld. Het grote voordeel: wanneer de top de zaak zo inkadert, kan - zo is
Koenders & Van Stijn
de gedachte - worden voorkomen dat de uiteindelijke oplossing anders uitpakt dan beoogd.
Hoe
Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat
Bij de duiding en oplossing van infrastructurele problemen zou altijd een PvfE moeten worden
Contactpersoon
Rijkswaterstaat Directie Zuid-Holland
opgesteld. Eerst wordt o p die manier de behoefte adequaat gedefinieerd. A a n de hand van een
Projectbureau A 4 Burgerveen - Leiden
TENSLOTTE
—
meer verantwoordelijkheid. Dan past het niet de aannemer voor het voldongen feit van een
ir. Patrick Tazelaar (PwC Consuming)
PLUS
—
voor het aanbesteden van een (infrastructureel) werk of project. Het gaat kort en goed niet uit
van de oplossing, maar van de behoefte (aan bijvoorbeeld een w e g of een viaduct). De details
Aan deze uitgave w e r k e n mee
—
Een Programma van functionele Eisen PvfE is een essentieel onderdeel van een nieuwe manier
Colofon
van functionele Eisen?
4.
BIJLAGEN
Wat
Ministerie van Verkeer en Waterstaat
6.
Wat zijn de lessons learned'
bij het opstellen?
39
6.1
Van grof naar fijn
40
6.2
Voldoende oplossingsruimte
40
6.3
Oefening baart kunst
40
6.4
Historie van gemaakte keuzes
41
Mevrouw Chandra Chakawri
piramide van eisen en een zogeheten oplossingspiramide kan die behoefte uiteindelijk uitmonden
Wolga 5
in een zogeheten uitvoeringseis. Het stokje kan dan worden overgegeven aan de opdrachtnemer.
2 4 9 1 B K 's-GRAVENHAGE
tel:
Hij kan aan de slag.
070-3015250
e-mail: [email protected]
©
Ministerie van V e r k e e r en W a t e r s t a a t ,
Een
Niets uit deze uitgave m a g warden verveelvoudigd, opgeslagen in
een
geautomatiseerd gegevens bestand, of openbaar gemaakt, in
enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, m e c h a n i s c h , door
A.
Functieboom
43
fotokopieen, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande
B.
Literatuurlijst
45
schriftelijke
C.
Voorbeeld proces
47
D.
Meten
49
E.
Piramide van eisen
51
Waterstaat.
toestemming
Dus
Directoraat-Generaal
Rijskwaterstaat, Projectbureau A 4
v a n het M i n i s t e r i e
van Verkeer en
PvfE opstellen is voornamelijk een kwestie van doen. Het gaat er o m de behoefte te
formuleren, plus de daarbij behorende eisen, randvoorwaarden, uitgangspunten en wensen
(zoals zaken als veiligheid, overlast, omgeving). Dat moet t o p d o w n gebeuren: de top van de
organisatie legt de behoefte vast, lager in de organisatie wordt het vervolgens gedetailleerder en
concreter gemaakt.