Download hier deel 1 (2 MB). - IE-net

STUDIE NAAR KOSTENOPTIMALE
NIVEAUS VAN DE MINIMUMEISEN INZAKE
ENERGIEPRESTATIES VAN
GERENOVEERDE BESTAANDE
RESIDENTIËLE GEBOUWEN
Jeroen Van der Veken
Jan Creylman
Toon Lenaerts
KENNISCENTRUM ENERGIE (KCE)
Voorstelling resultaten VEA-studie 23-09-14
OVERZICHT
• Methodiek
• Randvoorwaarden/aannames
• Resultaten
• Conclusies
2
Eindvergadering VEA 07/06/2013
REFERENTIEWONINGEN
• Vrijstaande woning
− Architecturale woning
− Fermette
• Halfopen woning
• Rijwoning
− Arbeiderswoning
− Herenhuis
• Appartementen
− Dak-zijkant
− Onderaan-midden
− Midden-midden
3
Methodiek
RIJWONING 1: ARBEIDERSWONING
4
Referentiegebouwen
RIJWONING 1: ARBEIDERSWONING
5
Referentiegebouwen
RIJWONING 2: HERENHUIS
6
Referentiegebouwen
RIJWONING 2: HERENHUIS
7
Referentiegebouwen
HALFOPEN WONING
8
Referentiegebouwen
HALFOPEN WONING
9
Referentiegebouwen
VRIJSTAANDE WONING 1: ARCHITECTURALE
WONING
10
Referentiegebouwen
VRIJSTAANDE WONING 1: ARCHITECTURALE
WONING
11
Referentiegebouwen
VRIJSTAANDE WONING 2: FERMETTE
12
Referentiegebouwen
VRIJSTAANDE WONING 2: FERMETTE
13
Referentiegebouwen
APPARTEMENT
14
Referentiegebouwen
EIGENSCHAPPEN REFERENTIEWONINGEN
Arbeiderswoning
Herenhuis
Halfopen woning
Bouwjaar
1970
1920
1950
BV
425
631
548
Bruto vloeropp
133
210
187
Compactheid
1,99
2,47
1,63
K-peil
94
141
141
E-peil
208
209
237
Ongeïsoleerd (1,9 W/m²K)
Ongeïsoleerd (1,9 W/m²K)
Ongeïsoleerde volle muur
(2,2 W/m²K)
Ongeïsoleerde spouwmuur
(1,7W/m²K)
Ongeïsoleerd (0,85 W/m²K)
Ongeïsoleerd (0,85 W/m²K)
Dak
Gevel
Vloer
Geïsoleerd, 4 cm dakisolatie
tussen kepers (0,85 W/m²K)
Geventileerde spouwmuur, 3
cm spouwisolatie (0,85 W/m²K)
Ongeïsoleerd (0,85 W/m²K)
Dubbel glas, meerkamer
Enkel glas, houten raamprofiel Enkel glas, houten raamprofiel
raamprofiel (Uw = 3,5 W/m²K)
(Uw = 5 W/m²K)
(Uw = 5 W/m²K)
Centrale verwarming, gasketel
Verwarming
Plaatselijke gaskachel (h = 0,75) Plaatselijke gaskachel (h = 0,75)
(h = 0,72)
Combiketel op gas met
Individuele doorstroom
Warm tapwater
Elektrisch met opslag
opslagvat
gasgeiser
Venster
15
Referentiegebouwen
EIGENSCHAPPEN REFERENTIEWONINGEN
Architecturale woning
Fermette
1970
1985
659
581
206
197
Compactheid
0,97
1,3
K-peil
137
85
E-peil
256
169
Bouwjaar
Beschermd
volume
Bruto
vloeroppervlak
Dak
Geïsoleerd, 4 cm (0,85 W/m²K)
Geïsoleerd, 6 cm tussen kepers (0,60
W/m²K)
Geventileerde spouwmuur, 6 cm
spouwisolatie (0,60 W/m²K)
Gevel
Ongeïsoleerde spouwmuur (1,7 W/m²K)
Vloer
Ongeïsoleerd (0,85 W/m²K)
Isolerende chape (0,75 W/m²K)
Dubbel glas, meerkamer raamprofiel
(Uw = 3,5 W/m²K)
Dubbel glas, meerkamer raamprofiel
(Uw = 2,8 W/m²K)
Centrale verwarming op stookolie (h =
0,75)
Centrale verwarming op stookolie (h =
0,80)
Elektrisch met opslag
Combiketel op stookolie met opslagvat
Venster
Verwarming
Warm tapwater
16
Referentiegebouwen
EIGENSCHAPPEN REFERENTIEWONINGEN
Onderapp (1)
Middenapp (3)
Bovenapp (5)
Topapp (x)
1970
1970
1970
1970
283
292
292
292
Bruto
vloeroppervlak
91
97
97
97
Compactheid
2
5,57
1,95
1,57
K-peil
96
96
96
96
E-peil
215
166
217
195
Bouwjaar
Beschermd volume
Dak
Geïsoleerd, 4 cm (0,85 W/m²K)
Gevel
Ongeïsoleerde spouwmuur (1,7 W/m²K)
Vloer
Ongeïsoleerd (0,85 W/m²K)
Venster
Dubbel glas, meerkamer raamprofiel (Uw = 3,5 W/m²K)
Verwarming
Collectieve centrale verwarming op stookolie (h = 0,70)
Warm tapwater
17
Referentiegebouwen
Individueel elektrisch met opslag
METHODIEK
• EPB-berekening
• Cfr nieuwbouw
• Rekening houden met specifieke problematiek (bv. koudebruggen)
• Financiële berekeningen
• Gelijkaardig aan nieuwbouw
• Bijkomende afbraakkosten
• Aangepaste (plaatsings)kosten voor verbouwing => andere
aannemers
• Optimalisatie naar Primair energieverbruik, TAK en
investeringskost
• Is onderdeel aan vervanging toe of niet ? Verschil
tussen methodiek op gebouwschaal en
componentschaal
18
Methodiek
METHODIEK : EPB-BEREKENING
• Cfr nieuwbouw
• Sensitiviteitsanalyse op rebound-gedrag
• Volledige energiebesparing
• 50% energiebesparing
• Installatiekundige maatregelen (ventilatie,
verwarming, SWW, HE) worden gedimensioneerd en
toegepast op eerder geselecteerde woningen.
• Aanwezig afgiftesysteem kan worden behouden, en
levert zelfs lagere regimetemperaturen op bij
afnemende warmtevraag
19
Methodiek
MAATREGELEN SCHIL
ref
eis nieuw
BBT
U plat dak
1.9
0.5
0.4
0.32
0.27
0.24
0.2
0.16
0.13
0.1
U hellend dak
1.9
0.5
0.4
0.32
0.27
0.24
0.2
0.16
0.13
0.1
U gevel
2.2
1
0.6
0.4
0.27
0.24
0.2
0.16
0.13
0.1
U vloer
0.85
0.6
0.5
0.4
0.35
0.3
0.25
0.2
0.15
0.1
U glas
5
1.6
1.1
1.0
1.1 0.8N
0.8 1.1Z
0.8
0.6
U profielen
5
2.9
2.2
1.8
1.4
0.8
U deuren
4
2.0
1.75
1.5
1.25
1
0.32
1.3
2.2
• Maatregelen worden ook toegepast op 25/50/75/100% van schildelen
• Lage toepassingspercentages van ingrijpende renovaties komen in
concurrentie met overal toegepaste maatregelen met hogere U-waardes
• Gedeeltelijk renov. kan financieel interessanter zijn door lagere
plaatsingskosten
20
Methodiek
MAATREGELEN SCHIL
kwaliteit
bouwknopen
C
B+ # niet-aanvaarde
B
v50
12
7
0.5
3
1
(enkel bij totaalrenova
zonnewinsten
g-waarde glas
zonnewering
handbediend
automatisch
21
Methodiek
0.6
0.6 0.4Z
0.4
0.25
geen
Z
Z-O-W
overal
MAATREGELEN CV-INSTALLATIE
Productie
gasketel
stookolieketel
houtpelletketel
WP lucht-water
WP bodem-water
WP water-water
(flatgebouw)
WP lucht-lucht
22
type/dimension.
condensatie
HR (LT)
condensatie
HR
SPF 2.5
SPF 3
SPF 4
SPF 5
SPF 5
SPF 5.5
SPF 2.5
SPF 3
regeling
Twater
afgifte
decentraal
variabel
HTrad
decentraal
variabel
decentraal
vast
decentraal
variabel
decentraal
variabel
decentraal
variabel
decentraal
/
lucht
HTrad
LTrad
HTrad
LTrad
VV
LTrad
VV
LTrad
VV
compactmodule
SPF 3
centraal
/
lucht
el. weerstand
direct
decentraal
/
convector
Methodiek
MAATREGELEN SWW-INSTALLATIE
Productie
Gas
opslag
zon
geiser
/
boiler
Elektrisch
boiler
WP (bodem / lucht /
binnenlucht)
boiler
/
collector
/
collector
/
collector
• Met ook minstens 1 collectief systeem voor verwarming
en SWW in de meergezinswoning
23
Methodiek
MAATREGELEN VENTILATIE
Systeem
WTW
balans
Bypass
Regeling
mfactor
A (ref)
/
/
/
/
1.5
1
1.5
C
/
/
D
24
onbalans
0.75
0.85
Methodiek
/
balans
/
0.88
1.33
1.17
0.75
1
geen
1
1.5
onvolledig
0.88
volledig
0.75
1.33
1.17
1
MAATREGELEN HERNIEUWBARE ENERGIE
•
PV
•
•
•
(µ)WKK
•
Meergezinswoning (wetgeving?)
•
Gedimensioneerd op 20% van warmtevraag (cfr kantoorgebouwen) of
SWW
Afstandsverwarming
•
•
25
2.5-7.5 kWp, georiënteerd op meest zuidelijk dakdelen
Grenzen van toepasbaarheid onderzoeken
douchewarmteterugwinning
Methodiek
INVESTERINGSKOSTEN
• Materiaal + plaatsing + secundaire kosten van energetische
maatregelen
• Prijzen worden verzameld bij verschillende aannemers en
installateurs m.b.v. Arcadis en Aspen-database
• Binnen-, spouw-, buitenisolatie
• Modaal tot passief
• Verschillende technieken
• Secundaire kosten worden bepaald o.b.v.
referentiewoningen en bouwwijze
• Oplossen koudebruggen (raamneg, vensterbank, ophangpunten,
dakrand…)
• Plinten / stopcontacten / verwarming / regenafvoer /
mechanische bevestigingen
• Vrijwaren binnenhoogte / dakoprand / dakgoot
26
Methodiek
PRIJS BUITENISOLATIE IFV R-WAARDE
0.032
m²K/W
W/m²K
m
primaire kosten
totaal
€/m²
materiaal €/m²
plaatsing €/m²
Isolatie (l=0.032W/m²K)
totaal
€/m²
materiaal €/m²
plaatsing €/m²
secundaire kosten Aanpassing kroonlijst
5 €/lm
Uitbreken dakgoot
0 €/lm
nieuwe dakgoot
0 €/lm
waterafvoer
6 €/lm
zink tss isolatie en dak
0 €/lm
nieuwe deksteen of overkapping
0 €/lm
Verlenging dak zonder isolatie (incl pannen)
0 €/m²
Verlenging dak met isolatie
0 €/m²
doorboring (bv. luchtrooster)
0 €/stuk
Supplement kleine ramen (<2m²)
0 €/lm
Supplement raam (2-4m²)
25 €/lm
Supplement grote ramen (>4m²)
0 €/lm
Vensterbank vervangen (blauwe steen)
0 €/lm
Geïsoleerde vensterbank
3 €/lm
plint blauwe hardsteen
0 €/lm
Ophangblok (PUR) (nodig per bevestiging)
0 €/blok
Indien zowel isolatie als ramen vervangen
0 €/lm
Totaal
€/m²
Onderhoudskosten
%/j
Afbraakkosten
%
levensduur
j
BUITENISOLATIE
27
lambda-waarde EPS
Rmat
U
dikte
Pleister
Methodiek
0.83
1
0.03
70
1.50
0.6
0.05
70
2.33
0.4
0.07
70
2.96
0.32
0.09
70
3.53
0.27
0.11
70
4.00
0.24
0.13
70
4.83
0.2
0.15
70
6.08
0.16
0.19
70
7.52
0.13
0.24
70
9.83
0.1
0.31
70
12.8
17.2
21.6
26.1
30.3
34.7
39.4
44.1
48.8
53.5
0
0
125
30
12.8
10
104
154
100
70
40
32
150
100
110
64
-35
112.40
2
25
90
0
0
125
30
17.0
10
108
158
100
75
45
34
150
100
110
68
-35
119.30
2
25
90
0
0
125
30
22.3
12
112
162
100
80
50
36
150
100
110
72
-35
126.21
2
25
90
50
2.54
130
30
26.3
12
116
166
100
85
55
38
150
100
110
76
-35
138.19
2
25
90
50
2.54
130
30
30.0
12
120
170
100
90
60
40
150
100
110
80
-35
144.87
2
25
90
50
2.54
130
30
32.9
12
124
174
100
95
65
42
175
125
110
84
-35
153.34
2
25
90
75
2.54
140
30
38.3
12
128
178
100
100
70
44
175
125
110
88
-35
163.04
2
25
90
75
2.54
140
30
46.2
14
132
182
100
105
75
46
175
125
110
92
-35
170.23
2
25
90
75
2.54
140
30
55.4
14
136
186
100
110
80
48
200
150
110
96
-35
178.93
2
25
90
75
2.54
150
30
70.1
16
140
190
100
115
85
50
200
150
110
100
-35
186.12
2
25
90
PRIJS BINNENISOLATIE IFV R-WAARDE
BINNENISOLATIE
primaire kosten
lambda-waarde PUR
Rmat
U
dikte
PUR-platen + gipskarton
afwerking gipskarton
secundaire kosten vervangen stopcontact
vervangen lichtschakelaar
verplaatsen radiator + leidingen
verplaatsen plinten
isoleren + afwerken raamneggen 2cm PUR
uitbreken houten vloer
uitbreken plafond
isoleren tussenvloer
verwijderen oude gipspleister
Totaal
Onderhoudskosten
Afbraakkosten
levensduur (j)
28
Methodiek
0.023
m²K/W
W/m²K
m
totaal
€/m²
materiaal €/m²
plaatsing €/m²
totaal
€/m²
materiaal €/m²
plaatsing €/m²
5 €/stuk
3 €/stuk
4 €/stuk
10 €/lm
25 €/lm
€/m²
€/m²
€/m²
€/m²
€/m²
%/j
%
0.83
1
0.02
31.5
1.50
0.6
0.03
33.1
2.33
0.4
0.05
35.0
2.96
0.32
0.07
37.3
3.53
0.27
0.08
39.2
4.00
0.24
0.09
44.2
4.83
0.2
0.11
65.8
6.08
0.16
0.14
75.5
7.52
0.13
0.17
84.6
9.83
0.1
0.23
100.0
20.4
20.8
21.2
21.5
21.8
22.0
22.5
23.2
23.9
24.7
38.1
35.1
185
13
43.7
0.27
0.23
1.00
0.71
99.3
1
25
90
38.1
35.1
185
13
43.7
0.32
0.25
1.09
0.71
101.5
1
25
90
38.1
35.1
185
13
43.7
0.42
0.27
1.23
0.71
104.0
1
25
90
38.1
35.1
185
13
43.7
0.57
0.35
1.32
0.71
106.9
1
25
90
38.1
35.1
185
13
43.7
0.66
0.42
1.38
0.71
109.3
1
25
90
38.1
35.1
185
13
43.7
0.74
0.47
1.54
0.71
114.9
1
25
90
38.1
35.1
185
13
43.7
0.90
0.58
2.13
0.71
137.7
1
25
90
38.1
35.1
185
13
43.7
1.15
0.73
2.65
0.71
149.0
1
25
90
38.1
35.1
185
13
43.7
1.39
0.89
2.92
0.71
159.6
1
25
90
38.1
35.1
185
13
43.7
1.69
1.08
3.46
0.71
176.8
1
25
90
PRIJS BINNENISOLATIE IFV R-WAARDE
29
Methodiek
PRIJS BUITEN/BINNENISOLATIE IFV R-WAARDE
30
Methodiek
ECONOMISCHE BEREKENINGSWIJZEN
Micro m. subs
• Incl. BTW en
energietaksen
Micro z. subs
• Incl. BTW en
energietaksen
Macro
• Excl. BTW en
energietaksen
• Incl. subsidies
• Excl. Subsidies
• Excl. Subsidies
• Terugdraaiteller
• Terugdraaiteller
• injectietarief (±5
• Incl. netvergoeding
• Excl. netvergoeding
cent/kWh) voor nietgedekt deel productie
• Geen CO2-kost
• Geen CO2-kost
• CO2-kost volgens EC
• Discontovoet 1/3/5
• Discontovoet 1/3/5
• Discontovoet 1/3/5
bovenop inflatie
bovenop inflatie
bovenop inflatie
31
OPTIMALISATIEVARIANTEN
REFERENTIEWONINGEN
• Vrijstaande woning
− Architecturale woning
− Fermette
• Halfopen woning
jaar
U-schil
K-peil
EPC
1970
1,31
K127
527
mazoutketel
1985
0,86
K75
235
mazoutketel
1950
1,67
K138
371
mazoutkachels
1970
1,34
K100
325
gasketel
1920
2,1
K140
296
gaskachels
1970
1,54
K109
• Rijwoning
− Arbeiderswoning
− Herenhuis
• Appartementen
− Dak-zijkant
− Onderaan-midden
− Midden-midden
32
Methodiek
mazoutketel
459
331
238
collectief
MOGELIJKE MAATREGELEN
• Vrijstaande woning
− Architecturale woning
− Fermette
• Halfopen woning
jaar
isolatie
Te herbruiken
1970
Spouw + buiten
Dakbedekking
1985
Buiten
Onderdak
HT-radiatoren
1950
Spouw + binnen
1970
Buiten
Plafond
HT-radiatoren
1920
Binnen
/
1970
Spouw + buiten
Zoldervloer
• Rijwoning
− Arbeiderswoning
− Herenhuis
• Appartementen
− Dak-zijkant
− Onderaan-midden
− Midden-midden
33
Methodiek
Dakbedekking
Collectieve CV
RESULTATEN MACRO IFV U-WAARDE GEVELS
34
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN ARCHITECTURALE WONING
35
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN ARCHITECTURALE WONING
TAK restwaarde
TAK afbraakkosten
TAK onderhoudskosten
Investeringskost
Jaarlijkse energiekosten
TAK energiekosten
TAK vervangingskosten
TAK subsidies
TAK macro
TAK CO2-emissiekosten
36
Resultaten kostenoptimum renovatie
K66 +
K66 +
WW WP5
gascondensatieketel
12087
8003
356
110
9535
8065
49492
32994
2296
3188
49453
70879
7990
4393
5000
1600
107881
118637
3498
10310
RESULTATEN ARCHITECTURALE WONING
TAK restwaarde
TAK afbraakkosten
TAK onderhoudskosten
Investeringskost
Jaarlijkse energiekosten
TAK energiekosten
TAK vervangingskosten
TAK subsidies
TAK macro
TAK CO2-emissiekosten
37
Resultaten kostenoptimum renovatie
K66 +
K66 +
WW WP5
gascondensatieketel
12087
8003
356
110
9535
8065
49492
32994
2296
3188
49453
70879
7990
4393
5000
1600
107881
118637
3498
10310
RESULTATEN ARCHITECTURALE WONING
TAK restwaarde
TAK afbraakkosten
TAK onderhoudskosten
Investeringskost
Jaarlijkse energiekosten
TAK energiekosten
TAK vervangingskosten
TAK subsidies
TAK macro
TAK CO2-emissiekosten
38
Resultaten kostenoptimum renovatie
K66 +
K66 +
WW WP5
gascondensatieketel
12087
8003
356
110
9535
8065
49492
32994
2296
3188
49453
70879
7990
4393
5000
1600
107881
118637
3498
10310
RESULTATEN APPARTEMENT COLLECTIEF
39
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN APPARTEMENT INDIVIDUEEL
41
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN RENOVATIES MACRO
43
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN FERMETTE
44
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN FERMETTE
45
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN HERENHUIS
46
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN RENOVATIES
Referentie
49
Micro
Micro zs
Macro
3%
3%
3%
Rij 1:
Arbeiders
K101
E190
K43
E79
K74
E110
K74
E110
Rij 2:
Herenhuis
K139
E207
K36
E63
K36
E32
K36
E63
Halfopen
K138
E230
K52
E90
K52
E61
K52
E76
Vrij 1: Architecturaal
K127
E251
K63
E57
K63
E28
K79
E66
Vrij 2:
Fermette
K75
E144
K71
E114
K71
E81
K75
E119
Appartement individueel
K115
E202
K48
E79
K48
E79
K48
E79
Appartement collectief
K115
E202
K59
E78
K67
E84
K67
E64
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN RENOVATIES
Referentie
50
Micro
Micro zs
Macro
3%
3%
3%
Rij 1:
Arbeiders
K101
E190
K43
E79
K74
E110
K74
E110
Rij 2:
Herenhuis
K139
E207
K36
E63
K36
E32
K36
E63
Halfopen
K138
E230
K52
E90
K52
E61
K52
E76
Vrij 1: Architecturaal
K127
E251
K63
E57
K63
E28
K79
E66
Vrij 2:
Fermette
K75
E144
K71
E114
K71
E81
K75
E119
Appartement individueel
K115
E202
K48
E79
K48
E79
K48
E79
Appartement collectief
K115
E202
K59
E78
K67
E84
K67
E64
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN RENOVATIES
Referentie
51
Micro
Micro zs
Macro
3%
3%
3%
Rij 1:
Arbeiders
K101
E190
K43
E79
K74
E110
K74
E110
Rij 2:
Herenhuis
K139
E207
K36
E63
K36
E32
K36
E63
Halfopen
K138
E230
K52
E90
K52
E61
K52
E76
Vrij 1: Architecturaal
K127
E251
K63
E57
K63
E28
K79
E66
Vrij 2:
Fermette
K75
E144
K71
E114
K71
E81
K75
E119
Appartement individueel
K115
E202
K48
E79
K48
E79
K48
E79
Appartement collectief
K115
E202
K59
E78
K67
E84
K67
E64
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN RENOVATIES
52
Eisen
2012
Eisen
2014
Minimum
optima
Gem.
optima
Maximum Max. als
optima
geïsoleerd
E-peil
-
/
/
63
87
119
K-peil
-
/
/
36
64
79
Primair
energieverbruik
kWh/m²j
/
/
89
146
194
Ugevels
W/m²K
0.32
0.24
0.24
0.45
0.85
0.36/0.24
Uhellend dak
W/m²K
0.27
0.24
0.16
0.65
0.85
0.2
Uplat dak
W/m²K
0.27
0.24
0.32
0.41
0.85
0.32/0.24°
Uvloer
W/m²K
0.35
0.3
0.2
0.72
0.85
0.25
Uraamprofiel
W/m²K
/
/
1.4/2.3
2.09/2.3
4.19
2.9
Uglas
W/m²K
1.3
1.1
1
1.9
2.9
1.1
Uraam
W/m²K
2.2
1.8
1.42/ 1.69
2.51
3.47
1.96
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN RENOVATIES
53
Eisen
2012
Eisen
2014
Minimum
optima
Gem.
optima
Maximum Max. als
optima
geïsoleerd
E-peil
-
/
/
63
87
119
K-peil
-
/
/
36
64
79
Primair
energieverbruik
kWh/m²j
/
/
89
146
194
Ugevels
W/m²K
0.32
0.24
0.24
0.45
0.85
0.36/0.24
Uhellend dak
W/m²K
0.27
0.24
0.16
0.65
0.85
0.2
Uplat dak
W/m²K
0.27
0.24
0.32
0.41
0.85
0.32/0.24°
Uvloer
W/m²K
0.35
0.3
0.2
0.72
0.85
0.25
Uraamprofiel
W/m²K
/
/
1.4/2.3
2.09/2.3
4.19
2.9
Uglas
W/m²K
1.3
1.1
1
1.9
2.9
1.1
Uraam
W/m²K
2.2
1.8
1.42/ 1.69
2.51
3.47
1.96
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN RENOVATIES
54
Eisen
2012
Eisen
2014
Minimum
optima
Gem.
optima
Maximum Max. als
optima
geïsoleerd
E-peil
-
/
/
63
87
119
K-peil
-
/
/
36
64
79
Primair
energieverbruik
kWh/m²j
/
/
89
146
194
Ugevels
W/m²K
0.32
0.24
0.24
0.45
0.85
0.36/0.24
Uhellend dak
W/m²K
0.27
0.24
0.16
0.65
0.85
0.2
Uplat dak
W/m²K
0.27
0.24
0.32
0.41
0.85
0.32/0.24°
Uvloer
W/m²K
0.35
0.3
0.2
0.72
0.85
0.25
Uraamprofiel
W/m²K
/
/
1.4/2.3
2.09/2.3
4.19
2.9
Uglas
W/m²K
1.3
1.1
1
1.9
2.9
1.1
Uraam
W/m²K
2.2
1.8
1.42/ 1.69
2.51
3.47
1.96
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN GRONDIGE RENOVATIES
55
Eisen
2012
Eisen
2014
Minimum
grondig
Gem.
grondig
Maximum
grondig
E-peil
-
/
/
55
66
91
K-peil
-
/
/
36
49
63
Primair
energieverbruik
kWh/m²j
/
/
83
111
146
Ugevels
W/m²K
0.32
0.24
0,2
0,32
0,6/0,36
Uhellend dak
W/m²K
0.27
0.24
0,13
0,16
0,2
Uplat dak
W/m²K
0.27
0.24
0,32
0,32
0,32
Uvloer
W/m²K
0.35
0.3
0,2
0,66
0,85
Uraamprofiel
W/m²K
/
/
1,4/2,3
1,9/2,3
2,36/2,9
Uglas
W/m²K
1.3
1.1
0,7
1,9
2,9
Uraam
W/m²K
2.2
1.8
1,19/1,46
2,2/2,44
3,47
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN GRONDIGE RENOVATIES
56
Eisen
2012
Eisen
2014
Minimum
grondig
Gem.
grondig
Maximum
grondig
E-peil
-
/
/
55
66
91
K-peil
-
/
/
36
49
63
Primair
energieverbruik
kWh/m²j
/
/
83
111
146
Ugevels
W/m²K
0.32
0.24
0,2
0,32
0,6/0,36
Uhellend dak
W/m²K
0.27
0.24
0,13
0,16
0,2
Uplat dak
W/m²K
0.27
0.24
0,32
0,32
0,32
Uvloer
W/m²K
0.35
0.3
0,2
0,66
0,85
Uraamprofiel
W/m²K
/
/
1,4/2,3
1,9/2,3
2,36/2,9
Uglas
W/m²K
1.3
1.1
0,7
1,9
2,9
Uraam
W/m²K
2.2
1.8
1,19/1,46
2,2/2,44
3,47
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN GRONDIGE RENOVATIES + VENT
57
Minimum
gemiddeld
Maximum
E-peil
-
18
59
76
K-peil
-
41
49
59
Primair
energieverbruik
kWh/m²j
38
96
122
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN RENOVATIES ½ VERBRUIK
58
Referentie
Micro
Micro zs
Macro
½ Micro
½ Mi zs
½ Macro
Rij 1:
Arbeiders
K101
E190
K43
E79
K74
E110
K74
E110
K84
E121
K84
E121
K84
E121
Rij 2:
Herenhuis
K139
E207
K36
E63
K36
E32
K36
E63
K64
E118
K64
E88
K59
E112
Halfopen
K138
E230
K52
E90
K52
E61
K52
E76
K53
E91
K54
E63
K54
E93
Vrij 1:
Architecturaal
K127
E251
K63
E57
K63
E28
K79
E66
K79
E128
K79
E99
K79
E66
Vrij 2:
Fermette
K75
E144
K71
E114
K71
E81
K75
E119
K75
E120
K75
E86
K75
E120
Appartement
individueel
K115
E202
K48
E79
K48
E79
K48
E79
K67
E98
K67
E98
K67
E98
Appartement
collectief
K115
E202
K59
E78
K67
E84
K67
E64
K67
E84
K67
E84
K67
E64
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN RENOVATIES ½ VERBRUIK
59
Referentie
Micro
Micro zs
Macro
½ Micro
½ Mi zs
½ Macro
Rij 1:
Arbeiders
K101
E190
K43
E79
K74
E110
K74
E110
K84
E121
K84
E121
K84
E121
Rij 2:
Herenhuis
K139
E207
K36
E63
K36
E32
K36
E63
K64
E118
K64
E88
K59
E112
Halfopen
K138
E230
K52
E90
K52
E61
K52
E76
K53
E91
K54
E63
K54
E93
Vrij 1:
Architecturaal
K127
E251
K63
E57
K63
E28
K79
E66
K79
E128
K79
E99
K79
E66
Vrij 2:
Fermette
K75
E144
K71
E114
K71
E81
K75
E119
K75
E120
K75
E86
K75
E120
Appartement
individueel
K115
E202
K48
E79
K48
E79
K48
E79
K67
E98
K67
E98
K67
E98
Appartement
collectief
K115
E202
K59
E78
K67
E84
K67
E64
K67
E84
K67
E84
K67
E64
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN RENOVATIES ½ VERBRUIK
60
Referentie
Micro
Micro zs
Macro
½ Micro
½ Mi zs
½ Macro
Rij 1:
Arbeiders
K101
E190
K43
E79
K74
E110
K74
E110
K84
E121
K84
E121
K84
E121
Rij 2:
Herenhuis
K139
E207
K36
E63
K36
E32
K36
E63
K64
E118
K64
E88
K59
E112
Halfopen
K138
E230
K52
E90
K52
E61
K52
E76
K53
E91
K54
E63
K54
E93
Vrij 1:
Architecturaal
K127
E251
K63
E57
K63
E28
K79
E66
K79
E128
K79
E99
K79
E66
Vrij 2:
Fermette
K75
E144
K71
E114
K71
E81
K75
E119
K75
E120
K75
E86
K75
E120
Appartement
individueel
K115
E202
K48
E79
K48
E79
K48
E79
K67
E98
K67
E98
K67
E98
Appartement
collectief
K115
E202
K59
E78
K67
E84
K67
E64
K67
E84
K67
E84
K67
E64
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN FERMETTE IFV ENERGIESCEN.
61
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN HERENHUIS IFV ENERGIESCEN.
62
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN FERMETTE IFV DISCONTO
63
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN HERENHUIS IFV DISCONTO
64
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN ARBEIDERSWONING IFV PV
65
Resultaten kostenoptimum renovatie
RESULTATEN FERMETTE IFV PV
66
Resultaten kostenoptimum renovatie
CONCLUSIES
• Beginsituatie bepaalt veel
− Wat is technisch mogelijk?
− Besparingspotentieel ≈ renovatiebudget
• Als er wordt gerenoveerd en er zijn geen fysische
belemmeringen, dan energetisch voldoende ver gaan
− Optima voor nieuwbouw gelden ook voor te isoleren schildelen
uitz. - na te isoleren spouwmuren
- platte daken met beperkte dakopstand
− Energiezuinige technieken, zelfs warmtepompen kunnen
financieel interessant zijn, als ze zonder dure aanpassingen in de
bestaande woning kunnen geïntegreerd worden.
− Als er een ventilatiesysteem geplaatst wordt, dan best C++ of
Dwtw
− PV staat los van andere beslissingen, meestal net niet optimaal
68
Conclusies
CONCLUSIES
• Algemeen E-peil doel?
− Algemeen
− Helft verbruik
− Grondige renovatie
− Grondige renovatie + ventilatie
spreiding blijft groot
Gemiddeld
K64 E87
K70 E96
K49 E61
K49 E59
spreiding
E63-E119
E64-E121
E55-E91
E18-E76
• Uitgegaan van energetisch kwalitatieve verbouwing:
− Koudebruggen wegwerken waar mogelijk
− Luchtdichtheid verhogen bij elke maatregel aan schil
− Goede (her)dimensionering van CV
− Gedetailleerde ingave EPB
69
Conclusies
VERDERE EVOLUTIES
• Nieuwe VEA-studie op komst gericht op renovaties
− Verdere verlagingen naar E40 en E30 verwacht voor nieuwbouw
• VIS-project RENOFASE van WTCB
• Verdere ontwikkeling (R)E-calculator i.s.m. KMO’s en VCB
• PWO-project i.s.m. sociaal werk
70
Conclusies