Nummer 22, zomer 2014

LANDELIJKE NIEUWSBRIEF ACHTERSTANDSFONDSEN
Inhoud
NIEUWS EN PROJECTEN VANUIT DE ACHTERSTANDSFONDSEN
Pilot “Dichter bij de mens door preventieve ouderenzorg”
Vitaliteitswijzer verbetert welzijn van kwetsbare patiënten
Health Communicator breidt uit
Afwijken van de richtlijnen NHG voor cardiovasculair risicomanagement?
TIPS EN INFORMATIE
Diabetes en ramadan; toolbox voor behandelaars
Kwaliteitsnorm tolkgebruik: hulp bij keus voor professionele tolk
LEESTIPS
Huisartsenpraktijk De dame is dertig jaar
29% van Nederlandse bevolking kan geen regie voeren over eigen zorg
Gevluchte gezinnen: verhoogde gezondheidsrisico`s en slecht in beeld
NIEUWS EN PROJECTEN VANUIT DE ACHTERSTANDSFONDSEN
Pilot “Dichter bij de mens door preventieve ouderenzorg”
Door de huisartsen en verpleegkundig specialist van Gezondheidscentrum “Het
Roosendael” in Roermond is begin 2014 het initiatief genomen voor een pilot waarbij,
veelal allochtone, ouderen in de wijk benaderd worden voor een preventief huisbezoek.
Het betreft patiënten die door ontbreken van vertrouwen in de zorg en ook vaak
cultuurbepaald aangeven dat het goed met hen gaat, maar bij wie de huisarts zelf een
“niet pluis” gevoel heeft. Veelal komen deze ouderen pas naar de huisarts als hun
gezondheid enorm verslechterd is, waardoor het vaak te laat is of er extra veel hulp
nodig is om deze ouderen nog te helpen.
In eerste instantie zijn een 10 tal ouderen van Turkse afkomst door de praktijk
geselecteerd. Deze worden bezocht door de verpleegkundig specialist van de praktijk zelf
en de Turkse consulent verbonden aan het Achterstandsfonds Kring Limburg. Hierbij
worden Trazag lijsten aangevuld met Caresharing gebuikt. Centraal staat de vraag of
door deze groep eerder te benaderen, problemen kunnen worden voorkomen dan wel
minder zware zorg nodig zal zijn.
Het initiatief wordt gesteund door Zorgverzekeraar CZ en het Achterstandsfonds Kring
Limburg. Het project zal zomer 2014 worden geëvalueerd. Tevens zal bij positieve
evaluatie gekeken worden of het initiatief ook zou kunnen worden uitgerold naar andere
huisartspraktijken.
Vitaliteitswijzer verbetert welzijn van kwetsbare patiënten
Afgelopen jaar berichtten we over de Vitaliteitswijzer, een ondersteuningstraject op het
gebied van leefstijl, gezondheid, welzijn, sociale participatie en zelfredzaamheid dat het
welzijn van kwetsbare patiënten verbetert. Het FAW Rotterdam financierde afgelopen
periode 240 trajecten en kan inmiddels meer vertellen over de trajecten in de vorm van
casussen, ervaringen van huisartsen en metingen. Om twee voorbeeldcasussen te
noemen:
Een alleenstaande moeder van 2 kinderen lukt het niet om aan werk te komen, heeft
daardoor financiële problemen en slaapt slecht. Zij is door haar huisarts doorverwezen
naar de Vitaliteitswijzer. Daardoor heeft zij een cursus ‘Stoppen met piekeren’ gevolgd en
is naar het UWV gegaan voor hulp en advies. Inmiddels is zij zelfstandig aan het werk als
medisch pedicure met een toenemend aantal klanten.
Een jonge vrouw komt met lichamelijke klachten en slaapproblemen bij de dokter. Uit
het gesprek blijkt dat mevrouw last heeft van ruzie in het portiek en te kampen heeft
Landelijke Nieuwsbrief Achterstandsfondsen, uitgave 22, juni 2014
1
met schulden. De dokter verwijst haar door naar de Vitaliteitswijzer. Daar blijkt dat
vooral de woonsituatie een belasting voor de vrouw is. Zij ervaart er eenzaamheid en een
dreigende situatie. Na een aantal gesprekken realiseert zij zich dat de dreiging van haar
woonomgeving niet op haar gericht is en kan ze die beter relativeren. Ook gaat zij op
zoek naar een andere woning.
Er zijn meer casussen waaruit het hervinden van eigen kracht en initiatief blijken en
waarvan huisartsen aangeven de patiënten minder of niet meer op het spreekuur te zien.
Huisartsen vinden de samenwerking met de Vitaliteitswijzer prettig. Ze krijgen
terugkoppeling, patiënten worden snel geholpen en de Vitaliteitswijzer is goed op de
hoogte van wat er allemaal aan hulp op uiteenlopende terreinen bestaat. Bij de
terugkoppeling naar de huisarts worden soms dingen duidelijk die in de korte tijd van
een 10-minutenconsult niet aan de orde komen. Huisartsen sturen vaak mensen door die
zelf geen hulpvraag hebben maar die volgens de huisarts wel vastlopen. Met behulp van
de Vitaliteitswijzer worden mensen op eenvoudige en doeltreffende wijze in een nieuwe
richting geholpen en met eigen verantwoordelijkheid.
De trajecten zijn onderzocht op effectiviteit met de RAND vragenlijst. Daarbij worden
patiënten op 36 items in de domeinen lichamelijke, geestelijke en sociale gezondheid
bevraagd. Er is een RAND-meting bij aanvang van het traject (R1), na voltooiing (R2) en
een half jaar na voltooiing (R3) van het traject gedaan. De resultaten zijn te zien in
onderstaande tabel.
bron: Vitaliteitswijzer d.d. 6 juni 2014
Uit de meting blijkt een verbetering op alle dimensies. Een half jaar na de voltooiing is de
verbetering in de meeste dimensies zelfs verder toegenomen. Slechts op 2 domeinen is
een afname ten opzichte van de meting direct bij de afsluiting van de interventie. Dit is
deels te verklaren door het feit dat mensen lichamelijk beperkingen hebben en/of
pijnklachten die de vitaliteitswijzer niet kan weg nemen. Opvallend blijft dat de meting
bij aanvang van de interventie beduidend slechter is (ook op dit vlak) dan een half jaar
na het afsluiten van de interventie. Er is sprake van een dragend effect in de tijd. Voor
een toelichting en meer informatie: FAW Rotterdam, Elly van Gelder, 010-220 76 32.
Landelijke Nieuwsbrief Achterstandsfondsen, uitgave 22, juni 2014
2
Health Communicator breidt uit
De Bella Vista praktijk in Almelo start 25 juli met de Health Communicator. Het
Achterstandsfonds Twente ondersteunt de praktijk in de aanschaf- en
abonnementskosten. Het systeem krijgt is een speciale plek naast de allochtone
zorgconsulenten die werkzaam zijn in de praktijk. Dit heeft als voordeel dat zij de
patiënten makkelijker op weg kunnen helpen en knelpunten signaleren die helpen in de
doorontwikkeling van het systeem. Zo wordt de Health Communicator verder verfijnd in
de toepassing bij laaggeletterden en Turkse patiënten. Daarnaast wil de praktijk meer
inzicht krijgen in de redenen waarom patiënten bijvoorbeeld nauwelijks een fundoscopie
laten maken.
Op dit moment ondersteunen meerdere Achterstandsfondsen hun praktijken in de
deelname en er kunnen nog steeds praktijken meedoen. Voor meer informatie of
aanmelding kunt u contact opnemen met Hans Nederhof, 06-23072092,
[email protected].
Afwijken van de gebruikelijke richtlijnen NHG voor cardiovasculair
risicomanagement?
De prevalentie van cardiovasculaire risicofactoren varieert voor de verschillende etnische
groepen in Nederland. Mensen van Afrikaanse afkomst hebben vaker hypertensie en ook
een ernstigere vorm van hypertensie. Dr. Lizzy Brewster sprak hierover op een workshop
tijdens de jaarlijkse AOF bijeenkomst in Amsterdam. Mensen afkomstig uit Suriname, de
Antillen/Aruba en Turkije hebben een iets verhoogde kans op hart- en vaatziekten in
vergelijking met andere Nederlanders, ook na correctie voor sociaaleconomische status,
roken, overgewicht, et cetera. Marokkanen hebben een beduidend lagere kans op harten vaatziekten in vergelijking met andere Nederlanders. Bij mensen van Afrikaanse
afkomst begint hypertensie vaker op jongere leeftijd, stijgt sneller met de leeftijd, richt
eerder nierschade aan of veroorzaakt eerder hersenbloedingen. Ook bij mensen van
Zuid-Aziatische afkomst komt hypertensie vaker voor dan bij de autochtone
Nederlanders, maar niet op zo jonge leeftijd als bij de mensen van Afrikaanse afkomst en
niet zo ernstig. Brewster adviseert om, anders dan de richtlijn aangeeft, bij
bevolkingsgroepen met een Afrikaanse afkomst al op jonge leeftijd (vanaf 30 jaar) de
bloeddruk te meten en het glucosegehalte te bepalen. Daarnaast is er bij deze
bevolkingsgroepen ook sprake van een andere medicijngevoeligheid. Meer informatie
over de presentatie van Lizzy Brewster is te vinden op www.aofamsterdam.nl onder
nieuwsitem Stedelijke AOF bijeenkomst: Het verlangen van de huisarts. Meer
achtergrond informatie is te vinden op: http://www.huisarts-migrant.nl/index.php/cvrm/
TIPS EN INFORMATIE
Kwaliteitsnorm tolkgebruik: hulp bij keus voor professionele tolk
Verantwoorde zorg vereist soms de inzet van een professionele tolk. Er zijn ook situaties
waarbij een informele tolk, zoals een familielid of een buurvrouw, volstaat. De
kwaliteitsnorm tolkengebruik bij anderstaligen in de zorg, biedt zorgverleners hulp bij het
maken van deze keus. Kijk op: Kwaliteitsnorm tolkengebruik bij anderstaligen in de zorg
Diabetes en ramadan; toolbox voor behandelaars
Dit jaar begint de vastenmaand rond 28 juni. De Nederlandse Diabetes Federatie heeft
de toolbox Diabetes en ramadan doorontwikkeld. De Toolbox ondersteunt behandelaars
in het bespreekbaar maken van diabetes en ramadan. Via onderstaande link is onder
andere een medicatiekaart met schema’s voor het aanpassen van het medicijngebruik
tijdens ramadan te downloaden: http://www.diabetesfederatie.nl/diabetes-en-ramadan
Landelijke Nieuwsbrief Achterstandsfondsen, uitgave 22, juni 2014
3
LEESTIPS
Huisartsenpraktijk De dame is dertig jaar
Ter ere van het 30 jarig bestaan van huisartsenpraktijk De dame in Utrecht zijn verhalen
van patiënten opgetekend over gezondheid en ziekte. De zorgen zijn groot en klein, maar
in ieder geval steeds aanleiding om de assistenten, praktijkondersteuners of dokters van
Huisartsenpraktijk Betonbuurt (1983-2006) en later Huisartsenpraktijk De Dame (2006heden) om hulp of advies te vragen. Iedereen wil het liefst gezond leven. Maar hoe doe
je dat? Hoe kan ik stoppen met roken als ik zoveel spanningen heb? Dat biertje helpt mij
de dag door te komen, die zo lang duurt sinds ik werkloos of weduwnaar ben. Hoe kan ik
mijn kinderen gezond laten sporten bij de voetbalclub, als ik niet weet hoe ik moet rond
komen? Hoe vind ik na een lange werkdag de energie om goed te koken en het liefst ook
nog te bewegen? Hoe ga ik tijdens de ramadan om met mijn dieet? Lees de verhalen via:
http://huisartsenpraktijkdedame.praktijkinfo.nl/pagina/56/de-dame-luistert-30-jaarbestaan/
29% van Nederlandse bevolking kan geen regie voeren over eigen zorg
Patiënten krijgen een steeds actievere rol bij de invulling van de eigen zorg. Maar er zijn
ook kwetsbare groepen in de samenleving die niet in staat zijn zelf regie over de eigen
zorg te voeren. Mensen met lage gezondheidsvaardigheden hebben hierbij ondersteuning
nodig. Dat is een van de conclusies van het rapport ‘Burgers en Gezondheid’, uitgebracht
door het RIVM in samenwerking met het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). In het
rapport belichten de onderzoekers verschillende kanten van de manier waarop
autonomie, eigen regie en verantwoordelijkheid concreet wordt voor burgers en
patiënten. Daarbij is onderscheid te maken tussen zorg voor de eigen gezondheid en zorg
voor anderen. In totaal heeft 29% van de Nederlanders lage gezondheidsvaardigheden.
Zij missen de vaardigheden om informatie over gezondheid te verkrijgen, te begrijpen, te
beoordelen dan wel te gebruiken bij het nemen van beslissingen die te maken hebben
met hun gezondheid. Deze groepen zullen ondersteuning op maat moeten krijgen. Lees
meer:
http://rivm.nl/Documenten_en_publicaties/Wetenschappelijk/Rapporten/2014/maart/Bur
gers_en_gezondheid_Themarapport_Volksgezondheid_Toekomst_Verkenning_2014
Gevluchte gezinnen: verhoogde gezondheidsrisico`s en slecht in beeld
Asielzoekers en vluchtelingen met een verblijfsvergunning hebben een hoger risico op
ongunstige zwangerschapsuitkomsten, bepaalde chronische ziekten en psychische
problemen dan andere inwoners van Nederland. De verhoogde risico’s hebben te maken
met hun achtergrond en de omstandigheden in het gastland. Dat blijkt uit het
proefschrift van Simone Goosen van de afdeling Sociale Geneeskunde van het AMC en
GGD GHOR Nederland. Tijdens de presentatie van het onderzoek kwam naar voren dat
door de snellere procedures voor het al dan niet verkrijgen van een verblijfsvergunning,
gezinnen sneller uit beeld zijn en eenmaal gevestigd in een gemeente helemaal uit zicht
verdwijnen. Daarnaast is er geen overdracht van medische dossiers naar de reguliere
huisartsenzorg.
http://www.ggdkennisnet.nl/thema/publieke-gezondheidszorg-asielzoekerspga/publicaties/publicatie/9914-proefschrift-a-safe-and-healthy-future
Colofon
Contact
Landelijke Nieuwsbrief Achterstandsfondsen
Leontien Sierts, landelijk projectadviseur Achterstandsfondsen, [email protected]
Telefoon: 020-3445714
Wilt u in de toekomst geen nieuwsbrief meer ontvangen? Meldt u zich dan af bij
bovengenoemde contactpersoon.
Landelijke Nieuwsbrief Achterstandsfondsen, uitgave 22, juni 2014
4

Download Report