inhoud Open Dag en Open Huis Persoonlijk gesprek Exposities Stadspastoraat op maat Maandag Zenmeditatie Sacred Dance Shakespeare’s ‘De storm’ De oversteek – van stilstand… Enneagram – basiscursus Vision – Aus der Leben… De wijsheid van Hildegard von B. Kennismaken met karakterstruct. Poëzie en spiritualiteit Dinsdag Het zingt in mij Helende yoga De helende kracht van framedrum Mindfulness-training Portretschilderen met Frida Kahlo Gedichten schrijven Woensdag Zenmeditatie De stamtafel Putten uit de bron De daad bij het woord Filmhuis Labyrint leggen in de Walburgis Compassie Schrijven (cursus) Herfstverhalen met harpmuziek Adventsmeditaties Marcus opnieuw (cursus) Kerstverhalen met harpmuziek Donderdag De bijbel in de literatuur Gregoriaans in de Walburgis Natuurlijk! Intuïtief tekenen en… 2 2 2 2 3 3 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 7 7 8 8 9 10 10 10 10 10 11 11 12 12 13 13 13 14 14 14 15 15 War Requiem In je kracht komen Frida Kahlo Marcus opnieuw Wat is heilig voor jou? Open Podium Schrijfavond Amnesty International Vrijdag Zenmeditatie De groet aan de zon, de groet... Alles uit de kast! Enneagram en kernkwadranten Afscheid Levenslooponderzoek Actieve meditaties Het Gasthuis Ont-moet jezelf in klank Ont-moet jezelf in dans Zaterdag Adem vrede in en uit Benedictijns spel Familieopstellingen Schrijven (workshop) De Zaligsprekingen bezongen Liederen uit Taizé Dag van de dialoog Verdiepingsdag chakra zingen De verborgen schat Kennismaken met de clown in… Zondag Forever Joodse meditatieve zang Byzantijnse meditatieve zang Exposities Walburgis Aanmeldingsformulier Algemene info en voorwaarden programma najaar 2014 16 16 17 17 17 18 18 19 19 19 19 19 20 20 21 21 21 22 23 23 23 23 24 24 25 25 26 26 26 27 27 27 27 28 29 32 33 Voor je ligt het nieuwe najaarsprogramma van het Stadspastoraat Arnhem (SpA), hét oecumenisch centrum voor bezinning, bezieling en ontmoeting in de stad. Het beste bewijs dat deze ‘vindplaats’ voor God- of zinzoekers nog steeds bestaat, in tegenstelling tot de geruchten die ons ter ore kwamen. De RK St. Eusebiusparochie heeft weliswaar besloten per 1 januari 2015 te stoppen met het SpA (en dus ook met de financiering) om het parochiebestuur moverende redenen, maar dat houdt niet in dat het SpA stopt. Het betekent wel dat de eerdere plannen voor een bezinningscentrum in de Walburgis, waarbij het SpA dan programma-coördinator zou worden, nu van de baan zijn, evenals onze verhuizing naar de Walburgis. Ook aan het ‘proefjaar’ dat was ingegaan komt voortijdig een einde, al zullen wij dit najaar nog wel iets doen in de Walburgis. De Protestantse Gemeente Arnhem (PGA) – die ons ook financiert – heeft ons al toegezegd het SpA tot 1 juli 2015 volledig te zullen financieren, om in dat jaar te bespreken wat SpA en PGA in de toekomst voor elkaar kunnen gaan betekenen, ook met het oog op de door de PGA beoogde ‘pleisterplaats’ voor de rand- en buitenkerkelijke mensen. Maar dat is de toekomst, eerst dit najaar. En in dat najaar bieden we weer een zeer breed aanbod van verdiepende cursussen, workshops en lezingen, bijzondere exposities, diverse vormen van meditatie en andere (naar wij hopen:) zinvolle en inspirerende activiteiten. Die activiteiten staan ingedeeld naar de dagen van de week (dus de cursussen op maandag staan onder ‘maandag’, enz.). Achterin deze gids vind je het programma van de Walburgis en info over voorwaarden, betaalwijze, enz. Daar vind je ook een aanmeldingsformulier. Opgeven via onze website kan natuurlijk ook: www.stadspastoraatarnhem.nl. Hier kun je je ook aanmelden voor de maandelijkse digitale nieuwsbrief. Stadspastoraat Arnhem De Drie Koningen Driekoningendwarsstraat 30 6828 EH Arnhem telefoon: 026 3513185 [email protected] www.stadspastoraatarnhem.nl pastor/coördinator: Ad Boogaard bankrek. cursussen: 4630282 iban: NL18 INGB 0004 6302 82 bankrek. giften: 3848804 iban: NL 96 INGB 0003 8488 04 (t.n.v. Stadspastoraat Arnhem) Ik wens iedereen een mooie zomer, met veel zon en zin! Ad Boogaard, pastor/coördinator SpA - Vriend worden van het SpA? - Ook jij kunt ‘vriend’ of ‘vriendin’ van het SpA worden! Dat kan door jaarlijks een bedrag over te maken op rekening nr. 3848804, iban: NL 96 INGB 0003 8488 04 t.n.v. Stichting Stadspastoraat Arnhem, te Arnhem. Een eenmalige bijdrage is natuurlijk ook van harte welkom! 3 minuten lopen vanaf station Velperpoort 5 minuten lopen vanaf Musis Sacrum (buslijn 5) met de auto: er zijn weinig parkeerplaatsen in de wijk; er is een parkeergarage bij station Velperpoort 1 Open Dag Zaterdag 6 september is onze ‘Open Dag’ (eigenlijk is het alleen een middag!), voor iedereen die ons centrum beter wil leren kennen en vast wil ‘voorproeven’ van het nieuwe aanbod. Er zijn presentaties van verschillende cursussen, er is gelegenheid tot speeddaten met docenten en er zijn e diverse workshops. Ook is er een 2 hands boekenmarkt. De Open Dag begint ca. 14:00 uur (13:30 uur zaal open!) en duurt tot 17:30 uur. Tegen 16:00 uur is de opening van de eerste expositie in het nieuwe seizoen – met werk van Mark Groeneveld. Afsluitend is er een drankje en hapje. Open huis Het SpA houdt iedere werkdag ‘Open huis’: van maandag t/m vrijdag van 10:00-14:00 uur kun je bij ons terecht voor een kop koffie of thee, soep of fris. Er is gelegenheid voor ontmoeting en gesprek, maar je kunt ook rustig een krant lezen of een boekje pakken uit onze ‘bibliotheek’. Andere ‘open’ activiteiten: Maandag (nieuw!), 8:00-9:00 uur: zenmeditatie. Dinsdag, 9:30-11:00 uur: Het zingt in mij. Woensdag, 8:00-9:00 uur: zenmeditatie. Woensdag, 10:00-10:30 uur: De Stamtafel – gesprek aan de stamtafel in het café over een actueel thema. Woensdag, 10:30 uur: Putten uit de bron, met elkaar een tekst uit de bijbel lezen en bespreken. Vrijdag, 8:00-9:00 uur: zenmeditatie. Vrijdag, 9:15-9:45 uur: De groet aan de zon, de groet aan de maan (yoga-oefening). Vrijdag, 10:00-11:00 uur Alles uit de kast! – gesprek n.a.v. een gedicht. Vrijdag, 17:30-19:00 uur: actieve meditatie. Persoonlijk gesprek Soms heb je gewoon behoefte om met iemand te praten. Soms wil je je verhaal, vragen, zorgen, verdriet, angsten, twijfels met iemand delen. En soms wil je daar je partner, familie, collega, goede buur of verre vriend niet mee belasten. Soms gebeurt er iets in je leven, waardoor je het even niet meer weet. Soms helpt het om er gewoon met iemand over te praten. Als dat zo is, neem dan contact met me op. Misschien kan ik die iemand voor je zijn… Ad Boogaard, 026 3513185, [email protected] 2 maandag EXPOSITIES in De Drie Koningen zijn te bezichtigen op maandag t/m vrijdag, van 10:00 tot 14:00 uur, tenzij die ruimte in gebruik is voor een cursus of workshop. Als je er echt zeker van wilt zijn alles te kunnen zien, bel of mail ons dan en maak een afspraak. 6 september t/m 29 oktober Mark Groeneveld “Schemerland” Schetsen en illustraties Opening: 6 september 16:00 uur 2 november t/m 19 december Erica de Haas “Gewoon anders” Foto’s Opening: 2 november 16:00 uur meer informatie over de beide exposities op blz. 28 NB: in de herfstvakantie (20 t/m 26 okt.) en de kerstvakantie (22 dec. t/m 5 jan. 2015) is het SpA gesloten! Zenmeditatie Nieuw op de maandag: een uur (of half uur) zenmeditatie begeleiding: Irene Antoniesen dag: elke maandag (geen cursus!), voor wie al vertrouwd is met deze manier tijd: 8:00 uur precies van mediteren of op een andere wijze een stille meditatie wil houden. Opgave niet nodig (zie ook woe. en vrijdag). data: 8 sep t/m 15 dec kosten: vrijwillige bijdrage Irene Antoniesen is opgeleid als drama- en yogadocent, nu werkzaam als trainingsacteur, docent yoga en drama en regisseur (www.yoga-en-spel-arnhem.nl). Zij beoefent ruim 30 jaar zen meditatie. Sacred Dance De danser is iemand, wiens gedachte gelijke tred met zijn voet houdt, zijn ziel is waar zijn lichaam is, zijn voet waar zijn ziel is. Dat is het teken van helemaal aanwezig zijn, zonder afwezig te zijn, het helemaal bij zichzelf en bij God te zijn… (Soefi wijsheid) dag: maandag tijd: 10:30-12:15 uur code begeleiding: duur: data: N-1402 Leonoor Schmidt 10x 15+22+29 sep 6+13+27 okt 3+10+17+24 nov kosten: € 128 (€ 96) Bij ‘Sacred Dance’ is dansen geen doel, maar een middel om te komen tot een dieper beleven, om stil te worden en de Ander te mogen ontmoeten. De dansen zijn eenvoudig en worden in een cirkel gedanst. NB: in de Advent wordt deze cursus verzorgd door Mieke code N-1403 Achterhuis. In deze donkerste tijd van het jaar gaan we al begeleiding: Mieke Achterhuis dansend op zoek naar het Licht in onszelf en de ander. duur: 3x Leonoor Schmidt is docente Sacred Dance sinds ‘85. Zij data: 1+8+15 dec is opgeleid door Friedel Kloke-Eibel. Mieke Achterhuis is kosten: € 40 (€ 30) sinds ’97 actief. Zij volgde lessen bij Esclarmonde Tuk en Brigitte Stufkens-Geerlings. Shakespeare’s ‘De storm’: vol magie en levenslessen SpA op maat Het Stadspastoraat verzorgt als centrum voor bezinning en ontmoeting op aanvraag ook workshops e.a. bezinnende activiteiten ‘op maat’. Ook is het mogelijk om voor uw bedrijf, instelling of organisatie een speciale dag te organiseren rond een thema, m.m.v. onze vaste docenten. code N-1401 code N-1404 ‘De storm’ (The Tempest) is het laatste, meest poëtische begeleiding: Nellie Markus en en meest raadselachtige toneelstuk van Shakespeare (uit Esther 1612). Een stuk vol symboliek en diepere lagen, die wijze Wittenberg levenslessen bieden voor de toeschouwer. Een beroemd dag: maandag stuk ook dat schrijvers (o.a. Aldous Huxley), componisten tijd: 13:30-16:00 uur (Purcell, Tchaikovsky, Sibelius), theatermakers en –critici, duur: 5x (o.a. Firma Riek Swarte), schilders, theologen, psycholodata: 22+29 sep gen (Freud, Jung), en filmmakers (Peter Greenaway) ge6+13+27 okt inspireerd heeft er iets mee te doen. In deze cursus gaan kosten: € 120 (€ 90) wij die gelaagdheid proeven en de symboliek uitwerken in een vijftal thema’s. Per thema kijken we steeds eerst naar 3 maandag maandag het stuk: we kijken naar filmfragmenten en lezen de tekst. Dan diepen we het thema uit via spel, gesprek en enkele eenvoudige teken-/schilderoefeningen. Het wordt een reis in een reis (= het toneelstuk) naar verandering. Raadselachtig, vol magie en zéér de moeite waard. Cursusmateriaal: de begeleidende Storm-map, penselen, (kleur)potloden, krijt, houtskool, acrylverf, inkt en papier. Nellie Markus is drama-therapeute en sinds die opleiding gefascineerd door het werk van Shakespeare. Esther Wittenberg is trainer/coach, beeldend kunstenaar en -docent en shiatsumasseur/-docent. Zie: www.creos.nl Hoofd, Hart en Buik. Je krijgt een test mee naar huis om te kijken in welk type jij je het meest herkent; uitleg over alle typen, o.a. aan de hand van die test; hoe gaan de verschillende typen met elkaar om? Het enneagram kent een lange verhalende traditie. Naast de nodige theorie, hebben we in deze cursus daarom ook veel tijd en ruimte voor de praktijk en gaan we met elkaar in gesprek over onze ervaringen in het leven. Josien van Iersel en Nynke Noordhoff zijn gecertifceerde enneagram-trainers. Vision – Aus dem Leben der Hildegard von Bingen De oversteek – van stilstand naar beweging Onbedoeld en ongewild zit je plots in een situatie, waarin begeleiding: Wendela het ‘gewone’ leven stilvalt. Routine en houvast lijken even Vuylsteke ver weg. Iedereen om je heen is druk bezig, maar jij voelt dag: maandag je aan de zijlijn staan. Je bent bijv. bij je baan kwijtgeraakt tijd: 13:30-17:00 uur of je wilt ander werk. Je bent in een scheiding verwikkeld. duur: 1x (workshop) Je bent ernstig ziek. Of je bent een dierbare verloren. datum: 29 sep Ontregelende situaties, waarop je niet bedacht was. Toch kosten: € 24 (€ 18) is dit de realiteit. Je hebt niet langer de regie. Maar je wilt ook geen ‘slachtoffer’ zijn of worden van je situatie. Wil je de oversteek maken, van stilstand naar beweging? Wees dan welkom. Het is geen therapie en ook geen discussieof praatgroep, maar een creatieve workshop voor jong en oud, een dag voor jezelf, een uitnodiging om in beweging te komen. Een spiritueel duwtje in de rug om een andere kijk te ontwikkelen op jouw situatie. Bewust op maandag! Wendela Vuylsteke, geestelijk begeleider en practicumdocente aan het Titus Brandsma Instituut in Nijmegen. Ter inleiding op de cursus over Hildegard von Bingen (zie hierna, maar je bent ook welkom als je die cursus niet wilt volgen) bekijken we Vision – een film van Margarethe von Trotta. Vision vertelt het levensverhaal van Hildegard von Bingen (1098-1179). Al op 8-jarige leeftijd schenken haar ouders haar aan een klooster, waar zij later, als 15-jarige, de gelofte aflegt. Als daarna de moeder-overste overlijdt, neemt Hildegard (dan 40 jaar) de hele leiding op zich van de vrouwengemeenschap en slaagt erin, ondanks tegenwerking, een zelfstandig vrouwenklooster te stichten. Hildegard zei goddelijke visioenen te ontvangen, die zij in filosofische en theologische werken opschreef. Voor haar mannelijke tegenstanders alle reden om haar in de ban te willen doen. Ook schreef ze naslagwerken, over geneeskundige kruiden, én componeerde ze muziek. Da Vinci en Dante gaven toe door Hildegard geïnspireerd te zijn. Von Trotta ziet haar als feministe, die haar tijd ver vooruit was. De wijsheid van Hildegard von Bingen Enneagram – basiscursus code N-1407 code N-1405 inleiding: dag: tijd: plaats: datum: kosten: Ad Boogaard maandag 19:45-22:00 uur Stadspastoraat 13 okt €5 code N-1408 code N-1406 Het enneagram gaat uit van 9 persoonlijkheidsstructuren, begeleiding: Josien van Iersel de zogenaamde enneagramtypen. Die 9 typen kijken alle Nynke Noordhof door een andere bril naar de werkelijkheid. dag: maandag Het enneagram kan je in eerste instantie helpen om meer tijd: 20:00-22:00 uur inzicht te krijgen in jezelf, maar ook om de ander beter te duur: 3x begrijpen. Waarom doe je de dingen zoals je ze doet, wat data: 13+27 okt valt jou op en waar gaat bijna automatisch jouw aandacht 10 nov naar uit? De volgende onderwerpen komen aan bod: kosten: € 60 (€ 45) Uitleg van het enneagrammodel en de 3 basiscentra: 4 Hildegard von Bingen was mystica en zieneres, en leefde begeleiding: Vonny Nuijten in de 12de eeuw. In visioenen werden haar geheimen van dag: maandag het universum onthuld. De Goddelijke boodschap van die tijd: 20:00-22:00 uur visioenen heeft zij op allerlei manieren bekend gemaakt. duur: 3x Aan de hand van haar miniaturen leren we iets over haar data: 27 okt kijk op de schepping en onze plek daarin. Lijden ontstaat 3+10 nov doordat we aan onze plek twijfelen. Hildegard maakt ons kosten: € 48 (€ 36) duidelijk dat we onvoorwaardelijk bij de schepping horen en allemaal van belang zijn. Met deze kennis kunnen we wellicht antwoorden vinden op onze persoonlijke levens5 maandag dinsdag Het zingt in mij vragen. We maken daarbij gebruik van oefeningen, theorie en verschillende creatieve werkvormen. Vonny Nuijten, spiritueel therapeut, begeleidt mensen bij hun ontwikkeling/levensvragen, www.sprengcoaching.nl. Kennismaken met karakterstructuren code N-1409 Ons karakter wordt mede gevormd door onze reacties op begeleiding: Vonny Nuijten onze omgeving. Daardoor ontstaan er in ons patronen en dag: maandag overtuigingen, die ons verdere leven beïnvloeden. En die tijd: 20:00-22:00 manifesteren zich in ons (fysieke) lichaam. Wilhelm Reich duur: 5x heeft beschreven hoe psychische conflicten verpakt zitten data: 17+24 nov in lichamelijke verkrampingen, de ‘karakter-pantseringen’. 1+8+15 dec Zijn leerlingen, Lowen en Pierrakos, bewerkten dit tot een kosten: € 76 (€ 57) werkzaam model van vijf ‘structuren’, waarbij de persoonlijkheid in het lichaam wordt bestudeerd. En daarbij heeft elke karakterstructuur zijn typische kenmerken, gedragingen en defensies. Samengevat komt het erop neer dat je aan iemands lichaam zijn leven(sgeschiedenis) kunt zien en aflezen. Maar in je karakterstructuur ligt ook de potentie van je ontwikkeling besloten. Door je karakterstructuur kun je dus ook zicht krijgen op wat jouw levensles is. Vonny Nuijten, voor meer info: www.sprengcoaching.nl. Poëzie en spiritualiteit code N-1410 Een inleiding in de poëzie van 5 Nederlandse dichters die begeleiding: Morries Leeraert een spirituele dimensie toevoegen aan hun werk. Hoewel dag: maandag we elke avond enkele gedichten precies en met aandacht tijd: 20:00-22:00 uur lezen, staat niet de analyse maar de leeservaring voorop. duur: 5x M. Vasalis – zij stelt ons in haar gedichten ‘levensvragen’. data: 17+24 nov Lucebert – is grootste Nederlandse experimentele dichter 1+8+15 dec genoemd. Zijn werk zou ‘moeilijk’ zijn. Wie het als muziek kosten: € 64 (€ 48) of schilderijen leest, zal ‘het licht’ (= luce) erin ontdekken. Hans Faverey – de dichter van de paradoxen. Zijn poëzie staat in het teken van de leegte, het verdwijnen. Leo Vroman – ‘dichter van de vergankelijkheid’. Dit jaar is hij overleden. Titel laatste bundel: Soms is alles eeuwig. Willem Jan Otten – meest uitgesproken religieuze dichter van de serie. In 1999 liet deze zelfverklaarde atheïst zich RK dopen. Hij verwoordt de alledaagsheid van het geloof. Morries Leeraert studeerde Nederl. Taal- en letterkunde, werkte als journalist en doceerde moderne literatuur. 6 code N-1411 Een activiteit met een ‘open karakter’. Je hoeft je dus niet begeleiding: Monique Appels vooraf op te geven en je hoeft er ook niet elke keer te zijn dag: dinsdag (het mag natuurlijk wel). Wekelijks ben je dus welkom om tijd: 9:30-10:30 uur te komen zingen, onder leiding van Monique Appels, met data: 9 sep t/m 16 dec iedereen die er is. Zo krijg je een ontmoeting in klank, die (niet op 21 okt) telkens opnieuw ontstaat. En ook steeds weer ‘als nieuw’ kosten: € 6 (4,50) p/keer klinkt. Dit aan de hand van improvisaties, klankmeditaties 5x-kaart: € 28 (€ 21) en wereldmuziek. Het is aan jou of en wanneer ‘het’ zingt 10x-kaart: € 48 (€ 36) en hoe (on)regelmatig je deelneemt! Zie maar, zing maar! 15x-kaart: € 72 (€ 54) Monique Appels heeft veel ervaring met zang/meditatie. Helende yoga begeleiding: Winifred Wegener Speciaal bedoeld voor mensen die aan beweging of yoga dag: dinsdag willen doen, maar lichamelijke klachten hebben, burn-out tijd: 11:30-13:00 uur of oververmoeid zijn, een lastige periode hebben (gehad) of al wat ouder zijn en behoefte hebt aan een rustige les. introductie: N-1412 Deze bestaat uit een korte inleiding, losmaakoefeningen, duur: 1x zachte bewegingsreeksen, zittende, liggende en staande datum: 9 sep oefeningen, ademhalingsoefeningen, meditatie én, op het kosten: € 12 (€ 9) eind, een ontspanning. De oefeningen worden uitgevoerd cursus N-1413 op muziek, rustiger en met eenvoudiger varianten dan in een gewone yogales. De les wordt aangepast aan ieders duur: 14x (incl. introd.) fysieke (on-)mogelijkheden. Uitgangspunt is rust, ‘lief zijn data: 9+16+23+30 sep voor jezelf’, ruimte geven aan wat er is (ziekte, ouderdom 7+14+28 okt enz.) en hoe hiermee om te gaan. 4+11+18+25 nov Winifred Wegener volgde de opleiding Yoga & Vedanta, 2+9+16 dec kosten: € 152 (€ 114) Druyogadocent, adem en ontspanningstherapie Methode Dixhoorn en Yoga en Sport-docent. Zij heeft zich intussen gespecialiseerd in ouderenyoga en bedrijfsyoga. De helende kracht van de framedrum begeleiding: Irmgard Cottaar Een inspirerende cursus, waarbij je leert spelen op frame- introductie: N-1414 drums. Deze drums werden in de voorchristelijke tradities datum: 16 sep bespeeld door vrouwen, tijdens feesten en rituelen. tijd: 13:30-15:30 uur Het bespelen van framedrums synchroniseert lichaam en kosten: € 16 (€ 12) geest. Eén slag op de drum brengt je direct in het hier en basis: N-1415 nu. De trilling van de drum resoneert met de hartslag. Het duur: 12x ritme brengt je in contact met je eigen levensritme. Trilling data: 23+30 sep en ritme zijn de essentie van alle leven. 7 dinsdag In de cursus leer je basisslagen, corresponderend met de vier elementen (aarde, water, lucht, vuur). En je leert een paar inspirerende ritmes, o.a. met behulp van recitatie en bodypercussie. Je hebt geen muzikale ervaring nodig. Op 16 sep is er een introductieles (er zijn drums beschikbaar én te koop). Heb je al een framedrum, dan is het fijn als je die meebrengt. Zorg voor makkelijk zittende kleren. Op 16 september start ook de vervolgcursus, voor wie de basiscursus al gevolgd heeft, 7x, om de 14 dagen. Irmgard Cottaar is healer/leraar en levenskunstenaar. Meer informatie: www.irmgardcottaar.nl Mindfulness-training dinsdag 7+14+28 okt 4+11+18+25 nov 2+9+16 dec tijd: 13:30-15:30 uur kosten: € 200 (€ 150) vervolg: N-1416 duur: 7x data: vanaf 16 sep om de 14 dagen tijd: 16:00-18:00 uur kosten: € 112 (€ 84) code N-1417 Mindfulness vindt zijn oorsprong in boeddhistische medi- begeleiding: Kees Buitelaar dag: dinsdag tatietechnieken. In plaats van voortdurend te streven naar tijd: 20:00-22:00 uur doelen die ver in de toekomst liggen of steeds te piekeren duur: 8x (+ 1x ochtend) over gedane zaken, leer je met een milde, open aandacht data: 23+30 sep aanwezig te zijn bij wat er nu is. Het leert je hoe je de rust 7+14+21+28 okt en helderheid in jezelf kunt opzoeken. Wanneer het leven 4+11 nov je die rust niet gunt, geeft mindfulness je de vrijheid goed stiltedag: zaterdag 25 okt om te gaan met de onrust, zonder jezelf er in te verliezen. 8:00-12:00 uur In de training wordt in grote lijnen het programma gevolgd zoals dit door Jon Kabat-Zinn is ontwikkeld met meditatie, kosten cursus + bodyscan, aandachtsoefeningen e.d. Een (nieuwe) vaardigheid leren vraagt oefening. Naast en tussen de bijeenochtend: € 140 (€ 105) komsten dient dagelijks zo'n 45 min. te worden geoefend. Deze mindfulnesstraining bestaat uit 8 bijeenkomsten van 2 uur op dinsdagavond. Na de vijfde bijeenkomst is er op zaterdag 25 oktober een “stiltedag”(morgen), bedoeld om de diverse meditatievormen die in deze training aan bod komen – zoals bodyscan, loop- en zitmeditatie – intensief met elkaar in stilte te beoefenen. Kees Buitelaar werkte als sociotherapeut, supervisor en mindfulnesstrainer in de ggz. Hij heeft een eigen praktijk voor supervisie, coaching en psychosociale begeleiding. Portretschilderen met Frida Kahlo code N-1418 Hoe het schilderen van fascinerende, krachtige, niets ont- begeleiding: Esther Wittenberg ziende doeken troost kan bieden en de pijn transformeert, leert ons de Mexicaanse kunstenares Frida Kahlo (1907dag: dinsdag 8 1954). Ondanks de zwakheid van haar kreupele lichaam, heeft zij de bewonderwaardige kracht om zichzelf steeds weer te schilderen en haar leven ten volle te leven – viva la vida! Gekweld en strijdbaar schilderde zij met verfijnde hand tijdloze, intieme en tegelijk universele zelfportretten, die vol Mexicaanse en precolumbiaanse symboliek zitten over leven en dood. In twee workshops gaan we vanuit ons eigen gevoel voor schoonheid, onze beperkingen en kwetsbaarheden vormgeven – de schaamte voorbij, zoals Frida. We doen dit in de vorm van een zelfportret, dat niet hoeft te lijken. Hoe? Stap voor stap! Eenvoudig van opbouw, met felle kleuren, lekker expressief! Met aandacht voor licht en donker! Om ons zelfportret schilderen we ook alle persoonlijke dingen en symbolen (neem die dus mee!) die bij ons horen. Materiaal: penselen, inkt, (kleur)potloden, krijt, houtskool, acrylverf en papier (schilderdoek evt. zelf meenemen). NB: zie ook de lezing over Frida Kahlo op do. 25 sept. Esther Wittenberg is trainer/coach, beeldend kunstenaar en -docent en shiatsumasseur/-docent. Zie: www.creos.nl Gedichten schrijven – Laat je muze spreken! tijd: duur: data: kosten: 19:30-22:00 uur 2x 7+14 okt € 40 (€ 30) code N-1419 In een reeks van vijf workshops begeleidt docent Morries begeleiding: Morries Leeraert dag: dinsdag Leeraert je om bepaalde gevoelens, impressies of obsertijd: 19:30-21:30 uur vaties tot gedichten te vormen. We gebruiken bestaande duur: 5x gedichten, foto's en natuurbeelden als voorbeeld en inspidata: 28 okt ratie. Vervolgens is er alle ruimte voor jouw creativiteit. Je 4+11+18+25 nov ontwikkelt je associaties tot poëtische beelden en je geeft kosten: € 72 (€ 54) ze vorm in je eigen persoonlijke taalgebruik: met fantasie, woordspel, klank en mogelijk rijm. Natuurlijk worstelen we (soms) ook wat met de vorm: van haiku’s, het gebruik van rijm of binnenrijm, het maken van een beeldgedicht, enz. Voorop staat echter het plezier en het vertrouwen in jouw eigen taalgevoel. In de tweede helft van deze cursus is er ook veel ruimte voor feedback. Immers moeten gedichten kunnen rijzen, als een voedzaam brood. En tenslotte gaat onze aandacht naar misschien wel het belangrijkste: de verschillende manieren om je dichtwerk voor te dragen – ’groots en meeslepend’ of juist ’minimaal’. Morries Leeraert doceerde jarenlang moderne literatuur, trad op als dichter op verschillende podia, en gaf diverse poëzie- en theaterworkshops. 9 woensdag Zenmeditatie woensdag code N-1420 Een uur (of half uur) zenmeditatie (geen cursus), voor wie begeleiding: Frans van der al vertrouwd is met deze manier van mediteren, of op een Meer Mohr andere wijze een stille meditatie wil houden. dag: elke woensdag Opgave vooraf niet nodig (zie ook maandag en vrijdag). tijd: 8:00 uur precies Frans van der Meer Mohr beoefent al jaren en geeft les data: vanaf 10 sep kosten: vrijwillige bijdrage in taiji, yoga en boogschieten, naast taijiquan en kung fu. De stamtafel code N-1421 We praten met elkaar over een bepaald onderwerp uit de begeleiding: Hans Koenen of Ad Boogaard actualiteit. Dat kan een bericht zijn uit de krant, een item dag: elke woensdag uit het nieuws of iets anders dat ons die week of die dag e tijd: 10:00-10:30 uur heeft getroffen. Opgave vooraf niet nodig. 1 kop koffie of thee gratis. Kosten: geen. Gedurende het hele najaar. data: vanaf 10 sep Putten uit de bron code N-1422 In het najaar lezen we verder in het Bijbelboek Genesis – begeleiding: Hans Koenen de Abrahamcyclus. Daarbij lezen we deze Bijbelverhalen dag: elke woensdag meer als de beschrijving van een levensweg dan als een tijd: 10:30-11:45 uur leer of dogma. We doen dit onder meer aan de hand van duur: het hele najaar de Rabbijnse exegese. NB: opgave vooraf is niet nodig! data: vanaf 10 sep Hans Koenen is jezuïet en docent bij het Stadspastoraat. kosten: vrijwillige bijdrage (richtbedrag: € 4) De daad bij het woord code N-1423 Het is mogelijk dat iemand honderd jaar in zijn kluis door- begeleiding: Ad Boogaard dag: woensdag brengt zonder te leren hoe hij in zijn kluis moet neerzitten. tijd: 13:30-15:30 uur Abt Ammonas duur: 4x Op vier middagen wil ik met wie zich aanmeldt voor deze data: 17 sep serie vanuit de Christelijke traditie in gesprek gaan, om al 15 okt doende een passende vorm en taal te vinden, om onszelf 12 nov en elkaar te leren verstaan in wat ons ten diepte bezielt of 10 dec beweegt en vooral ook in beweging brengt. Dit vanuit een kosten: vrijwillige bijdrage innerlijk verlangen om mijn idealen ‘te leven’ en samen te groeien aan elkaar, door elkaar kritische vragen te durven stellen, elkaar uit te dagen en te bemoedigen. En ook aan te moedigen om de daad bij het woord te voegen. Als leidraad voor gesprek kunnen we bijvoorbeeld kiezen 10 voor teksten van de Woestijnvaders (de eerste christelijke monniken, die zich vanaf de 3de eeuw als kluizenaar in de woestijn terugtrokken), of we kunnen bijv. kijken naar wat de stichters van de diverse kloosterorden ons aan levensregels aanreiken. Hoe zetten we de eerste stap van onze behoefte aan of ons verlangen naar verandering naar het dóen van die veranderingen? Hoe voegen we die daad bij het woord? Oftewel: hoe komen we van orthodoxie (= ‘de rechte leer’) naar orthopraxie (= ‘het rechte handelen’)? Ad Boogaard pastor/coördinator van het Stadspastoraat. Filmhuis Een avond samen naar de film. Welke film? Dat is vooraf niet bekend. Het is ook niet belangrijk. Waar het om gaat is dat je met een los/vast groepje mensen (sommigen zijn er altijd, anderen soms, en soms schuift er iemand nieuw aan) een film bekijkt en na afloop bespreekt (in de foyer), die je zelf wellicht niet zou hebben uitgekozen. Dat levert verrassende gesprekken op. Want iedereen ziet weer iets anders en samen zie je meer. En films in het Filmhuis zijn eigenlijk nooit slecht. NB: omdat films soms om 19:00 uur beginnen, verzamelen we 18:45 uur, al kan dit betekenen dat je even moet wachten als ‘onze’ film 19:30 uur begint. I.v.m. reserveren tijdig opgeven! Je dient je kaartje zelf te kopen aan de kassa (vraag welke film het Stadspastoraat heeft gereserveerd en krijg het juiste kaartje). Ad Boogaard is behalve groot filmfan pastor-coördinator van het SpA, Hanneke ter Beest is Humanistisch Raadsvrouw en is ook gek op films, documentaires en tv-series. Labyrint leggen in de Walburgis begeleiding: Ad Boogaard en/of Hanneke ter Beest dag: woensdag tijd: vanaf 18:45 uur plaats: FocusFilmtheater duur: 4x (opgave per keer is mogelijk) 10 sep code N-1424 8 okt code N-1425 12 nov code N-1426 10 dec code N-1427 kosten: prijs van de film + evt. (vrijwillige!) bijdrage aan SpA code N-1428 Een labyrint is een slingerend pad, dat zichzelf niet kruist begeleiding: Magda Vlasblom en dat jou als loper langs een aantal wendingen naar het dag: woensdag centrum, het hart, voert én weer terug naar buiten. Soms tijd: 19:30-22:00 uur plaats: Walburgis wordt het verward met een doolhof, maar in een doolhof kun je de weg kwijtraken. In het labyrint vind je je weg. duur: 1x (workshop) Aan de hand van een duidelijke tekening gaan we samen datum: 24 sep een labyrint leggen in de Walburgis. Na het lopen van het kosten: € 12 (€ 9) labyrint, gaan we schrijven in de tekening die je kreeg om het labyrint te leggen. Je hoeft geen enorm schrijftalent te zijn of te hebben. Liever niet zelfs. Hoe onbevangener je 11 woensdag woensdag Herfstverhalen met harpmuziek durft te schrijven in de vorm van het labyrint des te groter de kans dat je jezelf verrast. Tenslotte vat je je schrijfsels in een kort gedichtje samen. Magda Vlasblom is lid van Labyrintwerk. Compassie code N-1429 Wij gaan er meestal vanuit dat wij als individu onze eigen begeleiding: Madelinde Krantz keuzes maken, dat we als mens zelfstandig en autonoom dag: woensdag zijn. Daarbij wordt de invloed van onze omgeving, van de tijd: 19:30-22:00 uur ander(en), wel eens vergeten. Maar: je verbonden weten, duur: 5x gezien worden, erkenning en respect krijgen, het is net zo data: 24 sep belangrijk voor ons als drinkwater. Deze behoeften kun je 1+8+15+29 okt gezamenlijk vertalen in het woord ‘compassie’. kosten: € 80 (€ 60) In deze nieuwe cursus gaan we met elkaar op reis om zo te ontdekken wie we zijn in onze omgeving, in de context waarin wij leven. We laten ons daarbij leiden door gidsen als Karen Armstrong, Martin Buber, Etty Hillesum, Emmanuel Levinas, Friedrich Nietzsche, Philip Zimbardo en Wil Derkse. En vooral niet te vergeten: jij zelf! Stap voor stap gaan we op zoek naar de grote betekenis van compassie en hoe compassie ons kan helpen in ons dagelijks leven. Madelinde Krantz is zelfstandig geestelijk verzorger. Schrijven (cursus) Iedereen kent wel de vier seizoenen: lente, zomer, herfst, winter. Maar de diepere betekenis van deze ‘jaargetijden’ gaat aan velen voorbij. Terwijl hier sprake is van een rijke symboliek die je naar jouw ritme én dat van de natuur laat luisteren. Op deze avond is iets hiervan te beleven. Na de oogsttijd maakt de natuur zich klaar om los te laten wat niet meer levensvatbaar is. Tijd van bezinning en van naar binnen gaan. Drie sfeervolle verhalen: over hoe een dauwdruppel het leven ervaart, over hoe men vroeger, in donkere nachten, stemmen van overledenen aan de rand van de gletsjer kon horen en over Orpheus, de zanger en lierspeler die het rijk der doden betrad om zijn grote liefde uit de onderwereld terug te halen. Na deze verhalen gaan we zelf aan de slag, met een eenvoudige dichtvorm. code N-1431 Anneke Sondaal voordracht: Simone Timmer muziek: (harp) woensdag dag: 20:00 uur tijd: 1x duur: 29 okt datum: € 8 (€ 6) kosten: Adventsmeditaties code N-1432 In de Adventstijd, de ca. vier weken voorafgaand aan en ter voorbereiding op het Kerstfeest, is er 4x een Adventsmeditatie in het Stadspastoraat. Om stil te worden, om te luisteren naar het verlangen in ons, om te verwachten... M.m.v. Clem Follender, Ton van Gestel en Ad Boogaard. dag: tijd: duur: data: Marcus opnieuw (cursus) code N-1434 woensdag 19:00-19:30 uur 4x 26 nov 3+10+17 dec code N-1430 Schrijven. Er de tijd voor nemen. Je pen in de stilte horen begeleiding: Magda Vlasblom krassen op het papier. Te beginnen aan een schrijfsel en dag: woensdag niet te weten waar het naar toe gaat. Jezelf verrassen. Je tijd: 19:30-22:00 uur plaats: Emmastraat 17 wensen, hoop, verlangen, goede voornemens schrijvend visualiseren. Heb je wel eens ervaren dat het echt ‘werkt’ duur: 7x om goede dingen naar je toe te schrijven en nare dingen data: 8+15+29 okt van je af? Zin om het zelf ‘ns uit te proberen? Die criticus 5+12+19+26 nov lekker even thuis te laten en te ervaren dat het altijd goed kosten: € 128 (€ 96) is wat je schrijft? Gewoon te genieten van wat er is of wat er komt. Schrijven niet als prestatie te zien, maar als een uitingsvorm, zoals je ook kunt schilderen, dansen, zingen of spelen, zomaar voor het plezier. Ervaren dat je aan de hand van kleine opdrachtjes ineens op papier krijgt wat er in je leeft. Hoe het is met je pen als bondgenoot te leven? Nb: zie ook de workshop schrijven op zaterdag 4 okt. Magda Vlasblom is biografisch consulent. Meer informatie is te vinden op haar website: www.magdavlasblom.nl 12 Volgens het oecumenisch leesrooster (daarin staat welke begeleiding: Ad Boogaard Bijbelteksten gelezen worden in de zondagse viering), dat dag: woensdag in veel kerken wordt gebruikt, begint met Advent 2014 het tijd: 20:00-22:00 uur Marcus-jaar. Dé aanleiding (ook voor wie niet kerkelijk en duur: 4x /of gelovig is) om je in dit bijzondere boekje met verhalen data: 26 nov en uitspraken van Jezus te verdiepen. 3+10+17 dec We doen dit met behulp van enkele ‘nieuwe’ exegetische kosten: € 16 (€ 12) benaderingen of leeswijzen die zijn ontstaan in reactie op de eenzijdigheid van de historisch-kritische methode, die alleen oog had voor wat historisch ‘waar’ was. Zij houden zich niet zozeer bezig met de historie van een Bijbeltekst, maar vooral met de story, het verhaal. Zij nemen de tekst als uitgangspunt. Wij zullen vooral gebruik maken van de ‘narratieve’ en de ‘structurele’ leeswijze (uit de literatuurwetenschap), naast de ‘psychoanalytische’ (psychologie), de ‘materialistische’ (Marxisme) en de ‘feministische’ (uit 13 woensdag donderdag code N-1436 Gregoriaans in de Walburgis – Maria-antifonen de feministische theologie) leeswijze. We zullen die leeswijzen verkennen en vergelijken en zo ontdekken dat elke manier van kijken (of: lezen) een ander licht werpt op één en dezelfde tekst en dus eigenlijk vooral iets zegt over de lezer. De Bijbel als ‘spiegelschrift’ dus. Ad Boogaard, pastor/coördinator van het Stadspastoraat Arnhem, is verknocht aan de Bijbelse verhalen en wil die verhalen graag (her)lezen met mensen voor wie de Bijbel geen ‘open boek’ is. Kerstverhalen met harpmuziek code N-1433 Seizoensverhalen zijn sterk met de natuur verbonden. Dit geldt ook voor de kerstverhalen. Denk maar aan de altijdgroene bomen als de den en hulst als ‘levenbrengers’. En de in midwintertijd rondwarende vader en zoon, personificaties van het oude en nieuwe jaar. En er is die geboorte van een kind, belofte van nieuw leven. Na deze verhalen, mag je zelf poëtisch aan de slag (zie www.boekenpad.nl). voordracht: muziek: dag: tijd: duur: datum: kosten: Anneke Sondaal Simone Timmer woensdag 20:00 uur 1x 17 dec € 8 (€ 6) Deze serie van vier workshops is vooral praktisch gericht: we gaan een aantal Maria-antifonen instuderen, zoals die worden gezongen aan het einde van de completen of het laatste gebedsuur: Alma Redemptoris Mater, Ave Regina Caelorum, Regina Caeli en, misschien het meest bekend: Salve Regina. Dit alles in de eenstemmige Gregoriaanse traditie. Daarnaast is er aandacht voor stem, ademhaling, notatie en uitleg van de neumen (= tekens ter aanduiding van de melodielijn uit de tijd vóór onze huidige notenbalk) volgens de handschriften van Sankt Gallen. In principe werken we in deze workshop naar een viering, waarin die Maria-antifonen worden gezongen (tijdens het Meditatief Uur van 19 oktober 10:00 uur in de Walburgis). Erlo van Druten geeft leiding aan een aantal (liturgische) koren en is ook cantor, repetitor en assistent-dirigent van de Interparochiële Schola Cantorum Arnhem e.o. Natuurlijk! Intuïtief tekenen/schilderen naar de natuur donderdag De bijbel in de literatuur code N-1435 In deze cursus houden we 4x een Bijbelverhaal tegen het begeleiding: Elsje Pot en Ad licht. Uitgangspunt is telkens een roman of verhaal, waarBoogaard in een Bijbelverhaal een rol speelt of ‘herschreven’ wordt. dag: donderdag We vergelijken het verhaal van de auteur met het verhaal tijd: 10:00-12:00 uur zoals dit in de bijbel verteld wordt. Waarin verschillen ze? duur: 4x Werpt de auteur een nieuw licht op het ‘originele’ verhaal data: 18 sep of is het omgekeerd en plaatst het Bijbelverhaal de roman 16 okt in een wat ander licht? Voorbeelden: Franco Ferrucci, De 27 nov schepping, Autobiografie van God, Guus Kuijer, De bijbel 18 dec voor ongelovigen of Bart Moeyaert, De Schepping en Het kosten: € 16 (€ 12) Paradijs, vergeleken met Genesis, Marianne Frederikson, Volgens Maria Magdalena, José Saramago, Het evangelie volgens Jezus Christus, vergeleken met het evangelie in de bijbel. We broeden nog op welke romans/verhalen... Elsje Pot is predikant in de Opstandingskerk (Prot. Gem. Arnhem), Ad Boogaard, pastor/coördinator van het SpA. 14 begeleiding: dag: tijd: plaats: duur: data: Erlo van Druten donderdag 14:00-16:00 uur Walburgis 4x 25 sep 2+9+16 okt kosten: € 60 (€ 45) code N-1437 Of het nu een steen in een rivier, een berg of juist die ene begeleiding: Esther boom in je achtertuin is, de natuur kent ’t grote geheim en Wittenberg glimlacht (een citaat van Victor Hugo). dag: donderdag Vanuit intuïtie en gevoel schetsend, kliederend, krassend, tijd: 13:30-16:00 uur vervend en plakkend, ga je op ontdekkingstocht naar wat duur: 10x voor jou dat ‘geheim’ is. Wat vind jij boeiend of bijzonder data: 25 sep aan natuur? Waar houd je van? Wat maakt je bang? Wat 2+9+16+30 okt neem je letterlijk en figuurlijk uit de natuur mee naar huis? 6+13+20+27 nov Omdat de natuur immens groot is, perken we haar af met 4 dec gerichte teken/schilderopdrachten. Deze oefeningen zijn kosten: € 184 (€ 138) geïnspireerd op de vormenrijkdom van de plantenwereld en ook de stilte, de leegte, het licht en hun tegendelen in landschappen, die we via ongewone foto’s en teksten tot ons nemen. Ook gaan we aan de slag met zelf gevonden natuurlijke materialen. De natuur ‘kent ’t grote geheim’ en is onze ‘leraar’. Wat je naar de natuur creëert, leert je iets over jouw eigen leven, het leven van anderen en over het leven. Met een glimlach, natuurlijk! Materiaal: penselen, inkt, (kleur)potloden, krijt, houtskool, acrylverf en papier (schilderdoek evt. zelf meenemen). Esther Wittenberg is trainer/coach, beeldend kunstenaar en -docent en shiatsumasseur/-docent. Zie: www.creos.nl 15 donderdag War Requiem Het War Requiem van Benjamin Britten (1913-1976), een niet-kerkelijk werk van een atheïstische Britse componist, werd geschreven ter gelegenheid van de inwijding van de nieuwe kathedraal van Coventry, op 30 mei1962. Dit stuk geldt wel als een van de meest indrukwekkende ‘klassieke’ muziekstukken van de 20ste eeuw. De oorspronkelijke de kathedraal, uit de 14 eeuw, was verwoest door bombardementen in WO II (vgl. het wekelijkse Coventry-gebed in de Walburgis). Qua vorm koos Britten voor een traditionele Latijnse dodenmis, met koor en sopraansolist. Maar nu en dan doven die liturgische klanken en klinkt een kamerorkest met twee mannelijke solisten die oorlogsgedichten verklanken van ene Wilfred Owen, een Brits militair die in november 1918 sneuvelt in de Grote Oorlog (28 juli 1914 begonnen = honderd jaar geleden), in de loopgraven van Frankrijk, een week voor de wapenstilstand. Avond in het kader van de Vredesweek (zaterdag 20 september wordt het War Requiem uitgevoerd in de Eusebiuskerk!). Ad Boogaard is pastor/ coördinator van het Stadspastoraat en een groot (klassiek) muziekliefhebber. In je kracht komen donderdag code N-1438 inleiding: dag: tijd: duur: datum: kosten: Ad Boogaard donderdag 20:00-22:00 uur 1x 11 sep € 4 (€ 3) Frida Kahlo – Schilderijen die raken De eerste keer dat ik in Mexico het schilderij De gebroken zuil zag, dwong het mij stil te blijven staan. De pijn die het doek verbeeldde was voelbaar. Het werk van Frida Kahlo toont nietsontziend haar lichamelijke pijn, haar liefde voor Diego Rivera en de pijn die deze liefde veroorzaakt, haar ontzetting bij haar miskraam en haar eenzaamheid. Maar ook haar enorme levenskracht en de troost die zij vindt in het schilderen. Aan de hand van haar schilderijen, treden we haar wereld binnen. Nb: zie ook de cursus ‘Portretschilderen met Frida Kahlo’, op dinsdag 7 en 14 oktober o.l.v. Esther Wittenberg. Nellie Markus is creatief therapeute en via de organisatie WereldOuders ‘sponsorouder’ van Antonio in Mexico. Marcus opnieuw introductie: N-1439 Als we in onze kracht zijn dan stroom het, dan voelen we inleiding: Gerard Mug energie, levensdrang, en kunnen we ‘de hele wereld aan’. dag: donderdag Maar… we weten ook hoe kwetsbaar we (kunnen) zijn als tijd: 20:00-22:00 uur dat door allerlei oorzaken/tegenkrachten niet het geval is. duur: 1x (workshop) Dan ‘verliezen’ we onszelf. Het is dus van (levens)belang datum: 18 sep ons verbonden te weten met die kracht, met die ’drive’. In kosten: € 8 (€ 6) een inspirerende workshop, ter introductie op de training, training N-1440 gaan we verkennen wanneer jij ‘in je kracht’ bent. Daarbij leggen we een relatie met je drijfveren en kernkwaliteiten. Ook kijken we naar de tegenkrachten die je belemmeren. begeleiding: Gerard Mug En welke rol kan spiritualiteit spelen om meer in je kracht dag: donderdag te komen? Zo kunnen er in deze interactieve bijeenkomst tijd: 19:30-22:00 uur meteen al nieuwe krachten gegenereerd worden. duur: 6x De workshop van 18 sept. is de introductie op de training. data: 2+9+16+30 okt 6+13 nov Gerard Mug is trainer/coach in persoonlijke ontwikkeling. kosten: € 100 (€ 75) Hij heeft de afgelopen tien jaar een ingrijpend transformatie- en verdiepingsproces doorgemaakt. Daarvoor was hij o.a. werkzaam als econoom en management-trainer. 16 Volgens het oecumenisch leesrooster (daarin staat welke Bijbelteksten gelezen worden in de zondagse viering) dat in veel kerken wordt gebruikt, begint met Advent 2014 het Marcus-jaar. Dé aanleiding (ook voor wie niet kerkelijk en /of gelovig is) om je nu ‘ns in dit bijzondere boekje (het is het kortste evangelie!) met verhalen over en gelijkenissen en uitspraken van Jezus te verdiepen. Het is in meerdere opzichten een bijzonder evangelie. Zo ontbreekt een geboorteverhaal van Jezus (!). En er is ook nauwelijks een opstandings- of paasverhaal. De vrouwen bij het graf moeten het bij Marcus doen met een leeg graf als ‘bewijs’ en een engel die hun zegt dat ze naar Galilea moeten gaan en daar Jezus zullen zien. Kortom, de lezer wordt weer naar Galilea gestuurd, naar het begin van het evangelie, en uitgenodigd Marcus opnieuw te lezen… Ad Boogaard, pastor/coördinator van het Stadspastoraat Arnhem, is verknocht aan de Bijbelse verhalen en wil die verhalen graag (her)lezen met mensen voor wie de Bijbel geen ‘open boek’ is. Wat is heilig voor jou? Dat is de prikkelend titel van een boek met interviews, dat dit najaar verschijnt (bij uitgeverij Skandalon). De auteurs vroegen Bekende en onbekende Nederlanders én enkele code N-1441 inleiding: dag: tijd: duur: datum: kosten: Nellie Markus donderdag 20:00-22:00 uur 1x (lezing) 25 sep € 4 (€ 3) code N-1442 inleiding: dag: tijd: duur: datum: kosten: Ad Boogaard donderdag 20:00-22:00 uur 1x (lezing) 20 nov € 4 (€ 3) code N-1443 inleiding: Jeroen Jeroense & Theo Overduin dag: donderdag 17 donderdag Belgen, van binnen en buiten de kerk, wat voor hen heilig is, welke momenten/plaatsen zij als heilig hebben ervaren en wie zij als de moderne ‘heiligen’ van nu zien. Waarom dit boek? In onze huidige maatschappij zie je de paradoxale ontwikkeling dat de kerk (schatbewaarder van ‘het heilige’) leegloopt, terwijl veel mensen buiten de kerk op zoek zijn naar dat wat heilig of heilzaam is (zie de verkoopcijfers van Happinez, de volle gastenverblijven in de kloosters, de vele pelgrims naar Santiago of ons SpA!). ‘Het heilige is onder ons’, zegt de Vlaamse theologe Hilde Kieboom, één van de geïnterviewden. Mensen zijn ook in onze tijd op zoek naar heil. En het is de uitdaging voor de kerk een brug te slaan tussen die heilzoekers én de heilsschat die de kerk bewaart (in het boek o.a. cabaretier Jan Jaap van der Wal, oud-premier Dries van Agt, columniste Elma Drayer, hoogleraar prakt. theol. en Eerste Kamerlid Ruard Ganzevoort en publiciste Monique Samuel. Jeroen Jeroense is predikant te Elst, theoloog, schrijver en al lang geïnteresseerd in de relatie tussen spiritualiteit en cultuur. Theo Overduin is meelevend lid van die Prot. Gemeente in Elst, en zeer geïnteresseerd in het raakvlak tussen theologie, zingeving, motivatie en spiritualiteit. Open podium Het is al jaren traditie om het seizoen af te sluiten met het Open Podium. Dé kans voor bezoekers (ook voor jou) om grenzen te verleggen. Misschien wil je een lied zingen, of een gedicht of kort verhaal voordragen of iets musiceren? Of iets laten zien, horen of met ons delen wat je dit najaar in een cursus of workshop hebt geleerd of gemaakt? Wat jij maar wilt. Een mooie gelegenheid om je ‘latente talent’ te (laten) ontdekken. Voor een geslaagde avond is er ook publiek nodig, dus ook als jij niet de vloer op wilt: welkom! vrijdag tijd: duur: datum: kosten: 20:00-22:00 uur 1x (lezing) 27 nov € 4 (€ 3) Een uur (of half uur) zenmeditatie (geen cursus), voor wie al vertrouwd is met deze manier van mediteren, of op een andere wijze een stille meditatie wil houden. Opgave niet nodig (zie ook maandag woensdag). Begeleiding meditatie: Frans van der Meer Mohr. De groet aan de zon – De groet aan de maan code N-1445 dag: tijd: duur: data: kosten: elke vrijdag 8:00 uur het hele najaar vanaf 12 sep vrijwillige bijdrage code N-1446 “De groet aan de zon” is een eeuwenoude yoga-oefening, begeleiding: Frans van der die vooral in India ’s ochtends vroeg wordt uitgevoerd. Bij Meer Mohr deze oefening beweeg je op het ritme van je ademhaling. dag: elke vrijdag “De groet aan de maan” is zowel de tegenhanger van, als tijd: 9:15-9:45 uur een aanvulling op de zonnegroet. Beide oefeningen hebdata: 12 sep t/m 19 ben een positief effect op lichaam en geest. dec kosten: vrijwillige bijdrage Frans van der Meer Mohr beoefent al jaren taiji, yoga en (richtbedrag € 2) boogschieten. In deze disciplines geeft hij ook les. Alles uit de kast! code N-1444 presentatie: dag: datum: aanvang: entree: Ad Boogaard donderdag 18 dec 20:00 uur vrijwillige bijdrage (richtbedrag € 5) graag aanmelden en/of reserveren! Schrijfavonden Amnesty International: 3e donderdag v/d maand Iedere 3e donderdag v/d maand is er een schrijfavond voor Amnesty in het Stadspastoraat, 19:45-21.30 uur. Amnesty is een onafhankelijke, wereldwijde beweging die werkt voor vrijlating van gewetensgevangenen, eerlijke processen voor politieke gevangenen, afschaffing van martelingen en de doodstraf en zich verzet tegen verdwijningen van burgers en buitengerechtelijke executies. Voor informatie en contact: [email protected] 18 Zenmeditatie code N-1447 Gesprek naar aanleiding van een gedicht, iets dat iemand begeleiding: Jan Duchateau, thuis in de kast heeft staan en waarmee hij/zij ‘uit de kast’ Karel Kraan en/of wil komen. Én een uitnodiging aan jou om te vertellen wat Ad Boogaard e.a. jou precies heeft geraakt. Dit levert boeiende gesprekken dag: elke vrijdag op. Al pratend ontdek je, dat achter een paar regels tekst tijd: 10:00-11:00 uur duur: het hele najaar een hele wereld of diepe waarheid schuilgaat. Soms zegt een gedicht je niks. Ook boeiend. Waarom zegt een tekst data: vanaf 12 sep de één alles en de ander niets? Loop gerust eens binnen! kosten: vrijwillige bijdrage Enneagram en Kernkwadranten code N-1448 Het enneagram gaat uit van negen persoonlijkheidstypen. begeleiding: Josien van Iersel Nynke Noordhof Het kernkwadrant is een schema dat onze kernkwaliteiten en valkuilen, uitdagingen en allergieën beschrijft. dag: vrijdag Beide modellen zijn gericht op zelfonderzoek, reflectie en tijd: 10:00-17:00 uur interactie met andere mensen; waarom kunnen we goed duur: 1x (workshop) met de één en irriteert de ander ons zo? datum: 21 nov De bedoeling van deze dag is om te ontdekken hoe deze kosten: € 40 (€ 30) kernkwaliteiten, valkuilen, uitdagingen en allergieën met lunch meenemen elkaar samenhangen en op elkaar inwerken en wat daarbij de overeenkomsten zijn met de mechanismen van de negen enneagramtypen en hoe die elkaar beïnvloeden. 19 vrijdag vrijdag Actieve meditaties Josien van Iersel en Nynke Noordhof zijn gecertificeerde enneagramtrainers. Afscheid code N-1449 In ons leven nemen wij telkens afscheid. Van mensen en begeleiding: Irene Antoniesen situaties, zoals school, jeugd, werk, geliefden, verwanten, dag: vrijdag dingen die diep gewenst waren en maar niet kwamen... tijd: 13:30-16:00 uur In vijf bijeenkomsten (aan de vooravond van Allerzielen!) duur: 5x gaan we via spel, beweging en taal het thema ‘afscheid’ data: 26 sep onderzoeken en beleven. Spelend, improviserend, bewe3+10+17+31 okt gend en woorden zoekend, vinden wij uit hoe om te gaan kosten: € 88 (€ 66) met dit vaak lastige onderwerp, dat uiteenlopende en ook sterk wisselende emoties oproept. Mogelijk kan het oude losgelaten worden en ontstaat ruimte voor iets nieuws. Spelervaring is niet nodig en niet belangrijk. Als dit thema je aanspreekt, ben je van harte welkom. Als we dat willen kunnen we wat we hebben gemaakt aan het publiek laten zien. Ik wil graag met anderen dit thema onderzoeken, nu het merendeel van mijn familie is overleden en ik ook van allerlei mensen en situaties afscheid heb moeten nemen. Irene Antoniesen is opgeleid als drama- en yogadocent, nu werkzaam als trainingsacteur, docent yoga en drama en regisseur (www.yoga-en-spel-arnhem.nl). Levenslooponderzoek code N-1450 begeleiding: Magda Vlasblom ‘Het leven wordt voorwaarts geleefd, dag: vrijdag maar achterwaarts begrepen’ (Sören Kierkegaard) Als je stilstaat en terugkijkt op je leven, kun je je biografie tijd: 14:00-16:30 uur plaats: Emmastraat 17 zien. Het is als een ‘ruimte in de tijd’ van gebeurtenissen, ontmoetingen, verbindingen. Door naar je eigen biografie duur: 10x te kijken, kun je zien waar je vandaan komt en waarheen data: 10+17+31 okt je op weg bent. Waar gaat jouw leven over of wat is jouw 7+14+21+28 nov levensthema? En hoe wil je verder met je leven? 5+12+19 dec We gaan dit onderzoeken, door naar alle levensfasen te kosten: € 180 (€ 135) kijken: we zullen herinneringen ophalen, erover schrijven, tekenen, vertellen en er een ‘levensloopspel’ van maken. Je hoeft daarvoor geen speciale schrijf- of tekenvaardigheid te hebben. Daar gaat het niet om. Wij doen dit alles alleen als hulpmiddel bij ons levenslooponderzoek. Magda Vlasblom is biografisch consulent. Meer informatie is te vinden op haar website: www.magdavlasblom.nl 20 code N-1451 OSHO leefde als kind in India in natuurlijke harmonie met begeleiding: Roobert van zijn omgeving. Al wandelend en dromend langs de oever Doorn van de rivier, moesten zijn ouders hem vaak zoeken voor dag: vrijdag het avondmaal. In zijn centrum, in Poona, zag hij dat veel tijd: 17:30-19:00 uur Westerse volgelingen die meditatieve staat maar moeilijk 17:00 zaal open bereikten, als gevolg van een druk controlerende mind. duur: het hele najaar Hij heeft daarop een aantal ‘actieve’ meditatievormen ontdata: alle vrijdagen wikkeld. In de actieve fases kan alle overtollige, onrustige vanaf 12 sep energie wegvloeien, via beweging, adem en geluid. In de kosten: vrijwillige bijdrage stille fase hierna kan dit tot een diepere meditatie voeren. Roobert van Doorn beoefent al sinds ’92 actieve OSHOmeditatie in allerlei opleidingen en workshops. Het Gasthuis In 2010 zijn wij begonnen met Het Gasthuis. Op weg naar een toekomstig ‘Stadsklooster’, leek het ons aardig elkaar als religieus daklozen, vrome zwervers of (post-)moderne monniken (zonder orde), kortom als mensen, maandelijks te ontmoeten. En wat is daarvoor een betere moment dan de maaltijd? Het Gasthuis telt nu ca. 20 mensen. We eten in het Stadspastoraat (meestal wordt daar ook de maaltijd bereid). Gemiddeld zijn we met zo’n 10 gasten. Onder de maaltijd wisselen we met elkaar uit hoe het met ons gaat, waar we mee bezig zijn of wat ons bezighoudt. Sinds een paar maanden verdiepen we ons ook in de Benedictijnse spiritualiteit, want Benedictus’ levensregel voor beginners blijkt nog steeds zeer actueel, ook voor ‘monniken zonder orde’. Wellicht is het Gasthuis iets voor jou? Welkom! Ont-moet jezelf in klank dag: tijd: 12 sep 10 okt 14 nov 12 dec kosten: vrijdag 18:00-21:00 uur N-1452 N-1453 N-1454 N-1455 € 5 p/keer a.u.b. contant betalen NB: opgave gewenst i.v.m. inkopen! code N-1456 Ont-moet jezelf in klank, schakel je denken uit en kom tot begeleiding: Daphne Questro rust voor je het weekend ingaat door chakra-zingen. Ontdag: vrijdag dek hoe de klanken ‘ontbronnen’ uit en verbinding maken tijd: 20:00-22:00 uur met delen in je lichaam, ‘aangezongen’ worden. Zingend duur: 4x verbind je je met jezelf en de ander. Ervaar waar de klank data: 12 sep 10 okt in je lichaam klinkt, tijdloos, moeiteloos. Simpelweg zijn. 14 nov We starten met aandacht voor onszelf en ons lichaam, de 12 dec adem en wie je bent, en warmen de stem op. We laten de week achter ons en gaan naar de stilte. Je wordt door het kosten: € 56 (€ 42) 21 vrijdag zaterdag Adem vrede in en uit hele klankenpallet van de chakra’s geleid. En daarbinnen kun je je eigen weg gaan in ritme, toonhoogte en volume. Je hoeft niet te kunnen zingen om deel te nemen. Nb: zaterdag 15 november is er een verdiepingsdag! Daphne Questro geeft o.a. workshops namen zingen en helpt in haar Praktijk voor stembevrijding mensen via hun stem kracht te vinden: www.praktijkvoorstembevrijding.nl Ont-moet jezelf in dans code N-1457 Laat de muziek je aanraken en kom vanzelf in beweging. begeleiding: Barbara van der Voel hoe het is om dansend in het leven te zijn. Die comHoeven binatie van verinnerlijking en beweging, van meditatieve dag: vrijdag en toch ook ritmische muziek, maken deze ‘sacrale dans’ tijd: 19:30-21:30 uur tot een vederlicht en vreugdevol samenzijn, met jezelf en duur: 5x elkaar. Dit alles begeleid door de Sri Ananda-mantra, die data: 19 sep is geïnspireerd op het diepe verlangen in ieder mens om 3+17+31 okt weer contact te maken met zijn ware natuur. 21 nov De dans neemt jou mee vanuit je doelgerichte ‘doen’ naar kosten: € 68 (€ 51) de diepte van je Zijn. Eerst volgen we een vrij eenvoudige choreografie, die je uitnodigt om open te gaan, gevoeliger te worden voor de verbinding met de aarde, je innerlijk en het ‘energieveld’ om je heen. Daarna dans je vrijelijk, met wat er in ontmoeting tevoorschijn is gekomen. Open voor het ‘nu’ waar je in beweegt, geef je ruimte aan het gevoel en de levensenergie in jezelf. Je danst jouw antwoord, op wat je beleeft en ervaart en viert zo je bezielde bestaan. Barbara van der Hoeven is docent aan de Light of Being School of Spiritual Awareness en ze begeleidt mensen in hun persoonlijke en spirituele ontwikkeling. Zie voor meer informatie: www.zijnwatjebent.nl. Stadspastoraat Arnhem / De Drie Koningen is een centrum voor bezinning en ontmoeting voor mensen in de stad, kerkelijk of niet, gelovig én ongelovig. Het Stadspastoraat Arnhem is voor iedereen die geïnteresseerd is in spiritualiteit en zingeving en die zich wil verdiepen op het gebied van levensbeschouwing en geloof. Ons aanbod bestaat uit cursussen, workshops en lezingen. Ook is er van ma. t/m vrij. van 10:00 tot 14:00 uur Open Huis. Iedereen kan dan binnenlopen voor een kop koffie/thee en praatje. Of om de expositie te bekijken! Bezoek ook eens onze website – www.stadspastoraatarnhem.nl – en abonneer je dan meteen op onze maandelijkse digitale gratis nieuwsbrief! 22 code N-1458 Vrede is afwezigheid van strijd, vrede is waar en wanneer begeleiding: Barbara van der mensen vrij naast en met elkaar mogen leven. Hoeven En zo is het ook in jou: als jij niets in jezelf afwijst, maar je dag: zaterdag alles naast elkaar laat bestaan, ervaar je vrede. De adem tijd: 9:30-11:00 uur laat dit je voelen. Zij streelt, koestert, verzacht je en wiegt duur: 1x (workshop) je hart. In een begeleide meditatie ervaar je hoe je adem datum: 20 sep zich als een bloem opent en haar geur zich door jou heen kosten: € 12 (€ 9) verspreidt. Je innerlijke en uiterlijke grenzen vervagen. Ze laat jou voelen dat je één bent met de wereld om je heen en met de wereld in jezelf. Een ademtocht die alle ruimte krijgt, laat je voelen dat je geliefd bent door het leven zelf. Barbara van der Hoeven is docent aan de Light of Being School of Spiritual Awareness. Zie: www.zijnwatjebent.nl. Benedictijns spel code N-1459 Voor iedereen die wil kennismaken met de actualiteit van begeleiding: Kristine Ram de Benedictijnse wijsheid en de toepasbaarheid op zijn of dag: zaterdag haar eigen levensweg. tijd: 11:00-14:00 uur Het Benedictijns spel is gebaseerd op de beproefde leeflunch meenemen regels van Benedictus, waarmee monniken al eeuwen in duur: 4x (workshop) kloosters met elkaar leven en werken. De regels zijn verdata: 20 sep rassend inspirerend voor onze tijd waarin wij zoeken naar 11 okt harmonie, inzicht en zingeving. Het is een bezinnings- en 1+22 nov communicatiespel bestaande uit vijftig zeer uitnodigende kosten: € 88 (€ 66) speelkaarten. De kaarten brengen je in verbinding met je eigen wijsheid en willen je inspireren antwoord te vinden op levensvragen die verband houden met je relatie(s) en bestemming. Ik nodig je uit om dit spel met mij te spelen. In kleine groepen gaan we aan het werk om onze vragen te bespreken, elkaar te inspireren en de stilte toe te laten. Kristine Ram is afgestudeerd als beeldend docent aan ArtEZ in Arnhem. Zij is nu werkzaam als communicatietrainer/coach, beeldend docent en keramist. Familieopstellingen – Kring van verbinding begeleiding: Anne Bijlsma dag: zaterdag tijd: 10:00-17:00 uur Voor iedereen die zich los wil maken van belemmerende patronen in zichzelf én in de omgang met anderen. Waar lunch meenemen denken en praten niet werkt. Als je afgestemd bent op je innerlijk, je spirituele kern, kun je steeds meer jezelf wor23 zaterdag den en anderen ook die ruimte laten. Een middel om je te verbinden met dat wezenlijke in jezelf en anderen vormen de mudra’s – handgebaren uit religieuze tradities wereldwijd, ook wel sign language of the soul genoemd. In de workshop worden mudra’s aangereikt, die helpen je innerlijk open te stellen en je krachtiger te verbinden met wie je werkelijk bent. Je kunt ze hierna zelf toepassen om meer bij jezelf te blijven en om je vrij te maken van wat je belemmert in jezelf en in je omgang met anderen. We verkennen in familieopstellingen hoe mudra’s kunnen bijdragen aan verzoening en verbondenheid. Je bent welkom, met of zonder vraag over je relatie(s), je levensloop, de verhoudingen in je familie, enz. Anne Bijlsma, psychosociaal therapeut, vindt wezenlijke inspiratie voor haar werk in de joods-mystieke traditie. Zij combineert Familieopstellingen met Sign Language of the Soul volgens Dale Schusterman. www.psychenergie.nl Schrijven (workshop) zaterdag duur: 1x (workshop) kosten: € 48 (€ 36) per x code N-1460 datum: 27 sep code N-1461 datum: 1 nov Liederen uit Taizé code N-1462 Schrijven. Je pen in de stilte horen krassen op het papier. begeleiding: Magda Vlasblom Beginnen zonder te weten waar het naar toe gaat. Jezelf dag: zaterdag verrassen. Je hoop, verlangen, al die goede voornemens tijd: 10:00-16:00 uur plaats: Emmastraat 17 schrijvend ‘visualiseren’. Heb je wel eens ervaren dat het ‘werkt’ om de goede dingen naar je toe te schrijven en de duur: 1x (workshop) nare dingen van je af? Zin om het zelf ‘ns uit te proberen? datum: 4 okt De criticus lekker thuis te laten en te ervaren dat het altijd kosten: € 44 (€ 33) goed is wat je schrijft? Gewoon genieten van dat wat is of wat er komt. Schrijven niet als een prestatie te zien, maar als een uitingsvorm, zoals je ook kunt schilderen, dansen, zingen, spelen, zomaar voor je plezier. Ervaren dat je aan de hand van kleine opdrachten ineens op papier krijgt wat er in je leeft. Hoe het is om met je pen als ‘bondgenoot’ te leven? Zie ook de schrijfcursus vanaf woensdag 8 okt. Magda Vlasblom is biografisch consulent. Meer informatie is te vinden op haar website: www.magdavlasblom.nl De Zaligsprekingen bezongen een verhaal of een andere beeldende werkwijze om creatief om te gaan met de thema’s. Natuurlijk is er ook ruimte voor uitwisseling waarbij we dichtbij de eigen persoonlijke ervaring blijven met veel ruimte voor ‘niet-weten’. Wij zingen verschillende liederen die alle verband houden met thema’s uit de Bergrede. Deze liederen zullen allerlei levensbeschouwelijke inspiraties hebben. Vaak is er eenvoudige meerstemmigheid waardoor we nog meer van de harmonie kunnen genieten. Iedereen is welkom, zowel de beginner als gevorderde zangers. Tijdens deze dag geeft ieder op eigen wijze vorm aan zijn/haar ontdekkingsroute. Nb: (on)geloof is geen bezwaar! Ronald Naar geeft zangworkshops waarbij de persoonlijke verbinding tussen mens en lied centraal staat (zie ook: www.zingenddoorhetleven.nl). code N-1463 Op een gevarieerde en ook onorthodoxe manier gaan we begeleiding: Ronald Naar de zgn. Zaligsprekingen zingend verkennen. De tekst, uit dag: zaterdag Mattheus 5, is onze ‘grazige weide’. Een tekst zingen kan tijd: 10:00-17:00 uur een verfrissend nieuw perspectief geven. Soms helpt ook duur: 1x (workshop) 24 datum: 11 okt kosten: € 48 (€ 36) code N-1464 Voor wie het niet kent: Taizé is een internationale christe- begeleiding: Monique Appels dag: zaterdag lijke kloostergemeenschap in Taizé (Bourgondië), begonplaats: 1x Stadspast. + nen in 1940 door frère Roger (Schutz), als eerste opvang 2x Walburgis voor joden en andere mensen die moesten vluchten voor tijd: 10:00-12:00 uur de oorlog. Vanaf de jaren ‘50 komen steeds meer jongeduur: 3x ren naar Taizé. Nu komen er wekelijks duizenden uit heel data: 29 nov Europa, vooral ‘s zomers en met Pasen, voor ontmoeting 13+20 dec en bezinning. Er is 3x per dag een viering met veel stiltes kosten: € 40 (€ 30) én liederen. Onder leiding van Monique Appels zullen we jongeren < 18 jr. deze eenvoudige, meerstemmige en meditatieve liederen € 20 oefenen. Aansluitend op de cursus is er een Taizéviering, de op zondag 21 december (4 Advent) in de Walburgis. Monique Appels is docent van het SpA en dirigente van diverse koren, ze heeft veel ervaring met zang/meditatie. Dag van de dialoog – dialoogtafel in het SpA code N-1465 Van zaterdag 8 t/m 14 november vindt in heel Nederland begeleiding: Ad Boogaard de Dag van de Dialoog plaats. Door mensen die qua leefdag: zaterdag tijd: 10:00-12:00 uur tijd, culturele achtergrond, geloof enz. verschillen aan één tafel uit te nodigen en met elkaar in dialoog te laten gaan, duur: 1x krijgen we meer begrip en ontstaan er nieuwe ideeën. datum: 8 nov Nu gebeurt dat in-dialoog-gaan door mensen die verschilkosten: vrijwillige bijdrage len, zeker qua geloof, bij ons in het SpA wekelijks aan ‘de Stamtafel’ en op allerlei andere momenten, maar het leek 25 zaterdag ons toch goed om mee te doen. Dus roep ik een ieder op, hoe verschillender hoe beter: meld je aan! Het thema van de dag is nog niet bekend. Bij veel belangstelling plannen we een 2de tafel. De Dag van de Dialoog duurt een week. Ad Boogaard, pastor/coördinator van het Stadspastoraat Verdiepingsdag chakra-zingen zaterdag de 2 optie: 13 nov, 19:30 uur code N-1466 Aansluitend op de maandelijkse Ont-moet jezelf in klank- begeleiding: Daphne Questro avonden op vrijdagavond is er eenmalig een verdiepingsdag: zaterdag dag chakra-zingen op zaterdag 15 november. Voor wie in tijd: 10:00-16:00 uur alle rust zichzelf en anderen wil ont-moeten in klank. duur: 1x (workshop) Daphne Questro geeft o.a. workshops namen zingen en datum: 15 nov kosten: € 44 (€ 33) helpt in haar Praktijk voor stembevrijding mensen via hun stem kracht te vinden: www.praktijkvoorstembevrijding.nl De verborgen schat code N-1467 Veel mensen hebben een onbestemd gevoel altijd tekort begeleiding: Wendela te schieten. De lat ligt hoog, het pad is smal. Je moet van Vuylsteke jezelf aan allerlei zware eisen voldoen om ‘goed genoeg’ dag: zaterdag gevonden te worden, om liefde en geluk te ‘verdienen’(!). tijd: 10:30-17:00 uur En o wee als mensen ontdekken dat het ‘van binnen’ niet duur: 1x (workshop) allemaal koek en ei is. In deze creatieve workshop kun je datum: 22 nov ontdekken dat het vooral jouw kijk is, die je parten speelt. kosten: € 48 (€ 36) De kijk op jezelf, op jouw omgeving en op degene die we gemakshalve ‘God’ noemen. Een kijk die je in de loop der jaren hebt opgebouwd en die plaats mag maken voor een nieuwe, mildere kijk. Een workshop voor jong en oud, een dag voor jezelf én een uitnodiging om je geliefder te gaan voelen, als bedoeld mens die kan bijdragen aan de liefde. Wendela Vuylsteke, geestelijk begeleider en practicumdocente aan het Titus Brandsma Instituut in Nijmegen. Kennismaken met de clown in jezelf jezelf. Dus niet zozeer om de clown als ludieke circusact, maar meer om de clown als zenmeester, die ons leert om aandachtig aanwezig te zijn in het moment, met alles wat zich daarin aandient, in ons en om ons heen, en daar dan ‘ja’ tegen te zeggen. Via vrolijke clownsoefeningen – met en zonder rode neus, maak je (wellicht opnieuw?) kennis met de clown in jezelf en met jezelf in de clown. José Sueters is al sinds begin jaren ’90 geboeid door de clown, werkt voor St. VisiteClowns (www.visiteclowns.nl) en geeft met veel plezier workshops: www.josesueters.nl. zondag N-1469 Forever Op Allerzielen kijken we naar Forever, een documentaire van Heddy Honigmann. Deze film laat de schoonheid, de kalmte én troostende werking zien van Père-Lachaise, de beroemde begraafplaats van Parijs. Sommige bezoekers komen voor hun doden, anderen laten een brief of bloem achter voor hun kunstenaar. Gaandeweg wordt zichtbaar en voelbaar hoe de begraafplaats niet alleen een laatste rustplaats is voor de doden, maar ook een plaats waar de levenden vrede vinden. Joodse meditatieve zang inleiding: dag: datum: tijd: kosten: Ad Boogaard zondag 2 november 10:30-12:00 uur € 4 (€ 3) code N-1470 Op het programma deze zondagmiddag een aantal medi- begeleiding: Piet van der tatieve gezangen op muziek van Shefa Gold, Nava Tehila Heide en Ernst Thuring. De teksten (in het Hebreeuws) zijn ontdag: zondag leend aan het Hooglied en de Psalmen. Ter afwisseling tijd: 16:00-17:30 uur lezen we enkele gedichten die passen bij de gezangen. datum: 16 nov Piet van der Heide is docent en zanger. kosten: € 8 (€ 6) code N-1468 Byzantijnse meditatieve zang Je als een kind verwonderen over de gewoonste dingen, begeleiding: José Sueters helemaal in het nu zijn, zonder oordeel kijken, je verwardag: zaterdag ring en twijfel toelaten, durven mislukken, authentiek zijn, tijd: 10:00-17:00 uur jezelf laten zien aan het publiek (de andere deelnemers), duur: 1x (workshop) applaus ontvangen, lekker om elkaar lachen en genieten datum: 13 dec van je eigen en elkaars eigenaardigheden. kosten: € 48 (€ 36) Daarover gaat het in deze kennismaking met de clown in 26 code N-1471 Uit de rijke liturgische traditie van Byzantium – evenals uit begeleiding: Piet van der de daar van afgeleide Russische kerkmuziek – zingen we Heide enkele eenvoudige gezangen. Deze prachtige melodieën dag: zondag bezitten een grote meditatieve kracht. Ook komen enkele tijd: 16:00-17:30 uur gedichten ter sprake die passen bij de gezangen. datum: 23 nov Piet van der Heide is icoonschilder/-docent en zanger. kosten: € 8 (€ 6) 27 exposities in het SpA zomerexpositie in de Walburgis Schemerland Spiegels van de ziel Onze eerste expositie van dit nieuwe seizoen toont werk van duur: 6 sep t/m 29 okt Mark Groeneveld: schetsen en illustraties uit (kinder)boeken, opening 6 sep die hij alleen en met anderen heeft gemaakt. Zijn werk is erg dag: zondag kleurrijk, poëtisch en met een melancholieke inslag. Over de tijd: 16:00 uur titel vertelt hij: ‘Zo heet één van mijn favoriete kinderboeken, entree: vrijwillige bijdrage van Astrid Lindgren, geïllustreerd door Marit Törnqvist. Haar werk bewonder ik zeer. Ik houd van de schemering: in deze overgang van dag naar nacht hangt een verzoenende stemming, waarin ik vaak inspiratie vind voor nieuwe tekeningen.’ In ‘schemerland’ verzacht avondlicht de realiteit van alledag. Zo ontstaat er ruimte voor de innerlijke wereld, waarin naast tevredenheid ook angsten en verlangens zijn. Deze innerlijke wereld brengt Mark naar buiten in verhalen en figuren, die in een landschappelijke omgeving geportretteerd worden. Mark Groeneveld (1975) is opgegroeid op een boerderij, bij Ootmarsum. Het Twents coulissenlandschap is duidelijk een inspiratiebron. Vanaf zijn studietijd in Wageningen is hij meer gaan schilderen. In 2003 is hij begonnen met het maken en in eigen beheer uitgeven van kinderboeken, naast zijn werk. Van 4 juli t/m 14 september wordt een grote zomertentoonstelling gehouden, met een groot aantal kunstenaars, werkzaam zijn bij Kunstportaal en Atelier 23. Daarnaast is er een grote overzichtstentoonstelling van de Arnhemse keramiste Marion Askjaer-Veld. Bewogen beelden van bewogen mensen. De toegang tot de expositie is vrij. Daarnaast is er elke zondag om 15:00 uur een concert of workshop. Opening expositie: vrijdag 4 juli, 19.00 uur. De expositie duurt van 4 juli t/m 14 september. Openingstijden: do. t/m za. 13:00-16:00 uur, zo. 13:00-17:00 uur. Voor meer info en voor het zondagmiddagprogramma, zie: www.walburgisarnhem.nl Gewoon anders Erica de Haas is tijdens haar studie Scheikundige Technoloduur: 2 nov t/m 19 dec gie aan de Technische Universiteit van Delft (in de jaren ’90) opening 2 nov begonnen met fotograferen. Na een tijd, waarin zij voor haar dag: zondag werk in alle uithoeken van de wereld heeft gezeten, is zij hier tijd: 16:00 uur in 2010 in Arnhem begonnen met het volgen van een aantal entree: vrijwillige bijdrage digitale fotocursussen. Naast haar baan, in de olie- en gasindustrie, ontwikkelt Erica zich tot een enthousiast fotografe en heeft zij ook een steeds zichtbaarder eigen stijl. Erica maakt foto's van het dagelijks leven in de stad in de vroege morgen, en probeert de kijker hierbij iets verder mee te nemen dan de eerste, oppervlakkige waarneming. “Hoe meer ik fotografeer, des te meer besef ik dat die ene unieke foto waarschijnlijk al gemaakt is. Door nu niet alleen mijn kijk op ‘dingen’ te geven, maar ook de emotie toe te laten, probeer ik verder te komen. Zolang ik blijf zoeken naar de ultieme foto, zal mijn werk zich ontwikkelen.” (zie: www.ericadehaas.nl) Erica de Haas’ werk was eerder al te zien in Focus Filmhuis, de Coehoornkazerne, de groepsexpositie van ’t Kunstbedrijf en in de Zomerexpositie in het Haags gemeentemuseum. 28 vieringen in de Walburgis In de Walburgis wordt door verschillende groepen gevierd. Elke viering heeft dan ook een eigen karakter. Meer informatie: www.walburgisarnhem.nl. Dit zijn de vieringen: Lauden 1ste zondag van de maand, 10:00 uur. De lauden zijn een onderdeel van het getijdengebed, een meditatieve gebedsvorm die men in kloosters beoefent. Kern van deze viering bestaat uit enkele psalmen die het Laudenkoor samen met de kerkbezoekers zingt. Het zingen van de psalmen gaat samen met het lezen van gedichten die een relatie leggen tussen oude en nieuwe teksten, tussen wat vreemd en vertrouwd is. Middels de ‘antifonen’ (soort refreinen), die op een tekst uit het gedicht voor de Lauden geschreven en gezongen worden, is er een verbinding tussen de psalmen en gedichten. De voorganger mediteert op de tekst van deze zondag, waarbij ook een schilderij of ander voorwerp een rol kan spelen. De eenheid tussen psalm, evangelie, gedichten en meditatie verdiept het gebed. Themaviering 2de zondag van de maand, 10:00 uur. Viering met medewerking van het OLVé-koor. De vieringen hebben een duidelijk maatschappelijk thema. Naast zang en teksten, passend bij het thema, zal steeds een gastspreker aan het woord komen om vanuit eigen ervaring of kennis het thema toe te lichten. Een groep koorleden bereidt de vieringen voor. Meditatief Uur (MU) de 3 zondag van de maand, 10:00 uur. Viering met een duidelijk meditatief, verstild karakter. Naast aandacht voor Het Woord, is er ook veel ruimte voor stilte en muziek. Muziek en liederen zijn afgestemd op het meditatieve karakter van de viering. Soms worden ook (andere) mediatieve teksten of beelden gebruikt, ter illustratie en ter meditatie. De aanwezigen worden in het Uur ook regelmatig uitgenodigd om naar aanleiding van een vraag te reageren op een tekst of beeld. 29 vieringen in de Walburgis Coventry-gebed – bidden voor vrede en verzoening Iedere vrijdagmiddag, 12:30-12:45 uur. In 160 steden over de hele wereld – steden die zijn geteisterd door oorlogsgeweld – wordt iedere vrijdag het Coventry-gebed gebeden. Dit is ooit begonnen in het in WOII verwoeste Coventry. In de ruïnes van de Saint Michaels Cathedral werden bij opruimwerkzaamheden spijkers gevonden, liggend in de vorm van een kruis, het ‘Coventry Cross of Nails’. Daaruit is een wereldwijde verzoeningsbeweging ontstaan, waar onder meer de Gedächtniskirche in Berlijn, Freetown in Sierra Leone en na 9/11 ook New York bij zijn aangesloten. In al die steden wordt rond het middaguur ditzelfde gebed gebeden. Arnhem maakt deel uit van het Coventry Beraad Nederland, met o.a. Rotterdam, Den Haag, Middelburg en Nijmegen. ook in de Walburgis Allerzielen Op zondag 2 november, 20:00 uur, is er een Allerzielenconcert/ -viering met Bijbellezing en ritueel in de Walburgis, m.m.v. Eize Leertouwer. Adventstijd en Kerstmis Op het moment dat dit programmaboekje verschijnt is nog niet precies bekend wat er in de periode van Advent en Kerst in Stadspastoraat en Walburgis zal plaatsvinden. Zeker is: Adventsmeditatie (of Vesper), wekelijks op woensdagavond, van 29 nov t/m 17 dec, 19:00-19:30 uur in het Stadspastoraat (Driekoningendwarsstraat 30). Taizé-viering, in het teken van Advent, op zondag 21 december, 10:00 uur, tijdens het Meditatief Uur. Kerstherberg in de Walburgzaal (gebouw naast de kerk), op 24, 25 en 26 december. Gezelligheid, muziek, spelletjes, lekker eten voor jong en oud, arm en rijk. Kerstavond 24 december 17.00 tot 23.00 uur, Eerste kerstdag 25 december 12.00 uur tot 23.00 uur, Tweede Kerstdag 26 december 12.00 tot 19.00 uur Kinderkerstspel voor en door kinderen, 24 december, 17:00 uur, Walburgis. Kerstviering, woensdag 24 december, 21:00 uur, m.m.v. OLVé-koor en Ad Boogaard. Oudejaarsavond Woensdag 31 december is er om 19:00 uur een Oudejaarsviering in de Walburgis. Walburgis-lezingen In de Walburgis vinden al enige jaren de ‘Walburgis-lezingen’ plaats. Najaar 2014 staan de volgende gastsprekers op het programma: Gerard Pieter Freeman, hoogleraar Franciscaanse Spiritualiteit en directeur van het Franciscaans Studiecentrum, over ‘Het Godsbeeld van Franciscus’. Woensdag 8 oktober, 20:00 uur Zr. Benedict Thissen, abdis van de abdij Koningsoord te Arnhem. Zij voelt zich sterk verbonden met Ruth, de vreemdelinge. Hoe is dat in haar leven zichtbaar? Woensdag 12 november, 20:00 uur. 30 Vrijdag 19 september, 20:00 uur: herdenking verwoesting van de Walburgisbasiliek in 1944 én de Slag om Arnhem, 70 jaar geleden, aan de vooravond van de Vredesweek. Programma nog niet bekend. Woensdag 24 september, 19:30-22:00 uur, workshop Labyrint leggen in de Walburgis door Magda Vlasblom. Voor meer informatie, zie blz. 11. Vanaf maandag 8 september, wekelijks stiltemeditatie in de stiltekapel, o.l.v. Hans van Zanten, Dzogchen-beoefenaar, meditatieleraar en coach (zie: www.hansvanzanten.nl). Meditatie – basis voor gelukkig leven Een meditatieavond bestaat uit twee gedeelten die je afzonderlijk of in zijn geheel kunt volgen: 19:30-20:30 uur, concentratie-meditatie, 20:30-21:30 uur, inzicht-meditatie. Vanaf 19:15 uur staan koffie/thee klaar en is er tijd om kennis te maken. We mediteren 2x á 3x 20 minuten, afgewisseld met toelichting of gesprek. Wij zitten niet op meditatiekussentjes maar gewoon op stoelen. Speciale kleding is niet nodig. Hoewel regelmaat helpt, leert ervaring dat niet iedereen op alle avonden kan. Daarom maken wij gebruik van een ‘strippenkaart’. Na de (gratis) proefles koop je een kaartje voor 8 halve of hele avonden, die je in maximaal 13 weken kunt ‘opgebruiken’. De prijs bedraagt € 40 voor 8 halve en € 80 voor 8 hele avonden. Betalen kan contant bij Hans van Zanten of door over te maken op rekening NL67-ING-B00-0823-8867 t.n.v. ZanZen Instituut. Vanaf donderdag 25 september, 14:00-16:00 uur, cursus Gregoriaans (Marialiederen) in Walburgis, o.l.v. Erlo van Druten (4x), uitmondend in een Meditatief Uur-viering met Gregoriaans op zondag 19 oktober. Voor meer informatie, zie blz. 15. Vanaf zaterdag 29 november, 10:0012:00 uur, cursus Taizé-liederen zingen (1x in het Stadspastoraat, 2x in de Walburgis) uitmondend in een Taizé-viering in het Meditatief Uur van 21 december. Voor meer informatie, zie blz. 25. 4de zondag van de maand, 10:00 uur (Bijbels) Leerhuis, door Aloys Wijngaards e.a. Op 28 september, 26 oktober en 23 november. Aansluitend is er om 11:00 uur koffie/thee, in de Walburgzaal. Thema van het Leerhuis dit najaar zijn de Psalmen. De Regenboog Regenboogviering ste de 1 en 4 zondag van de maand, 10:00 uur, het Spiegelhuis, Mooieweg 94 (Rijkerswoerd) Nu de plannen voor een heel nieuw centrum ‘voor bezinning, bezieling en ontmoeting’ in de Walburgis van de baan zijn (zie het Voorwoord op blz. 1), heeft de Oecumenische Geloofsde gemeenschap De Regenboog besloten ook de 4 zondag weer te gaan vieren op de oude locatie: het Spiegelhuis aan de Mooieweg 94 in Rijkerswoerd (een verbouwde stal van een voormalige boerderij). De 1ste zondag van de maand vierde De Regenboog sowieso al hier. De Regenboog, de naam zegt het al, verzorgt veelkleurige vieringen. Vóór (vanaf 9:30 uur) en na de viering is er ruimte voor ontmoeting en is er koffie en thee. De Regenboog is een open groep mensen, die op een eigen wijze gestalte geeft aan het geloof. We laten we ons inspireren door woorden uit de bijbel, de gast-voorganger en andere mensen die de viering mee voorbereiden (meer info: www.regenboogrijkerswoerd.nl). 31 aanmeldingsformulier najaar 2014 NB: zie ook ‘algemene informatie en voorwaarden’ (blz. hiernaast) naam & voorletters m/v roepnaam geboortedatum straat postcode & woonplaats telefoon e-mailadres bankrekeningnummer GelrePas-nummer Ik meld mij aan voor de volgende cursussen en/of activiteiten: code naam cursus of activiteit x pers. totaal + (vrijwillige) bijdrage voor programmaboekje totaal: Ik ben in het bezit van de GelrePas/studentenkaart en wens gebruik te maken van de korting (GelrePas-nummer invullen én coupon nr. 16 + kopie GelrePas of kopie studentenkaart bijvoegen). Ik maak het bedrag over voor de activiteit(en) waaraan ik deelneem (betaal op rek. 4630282, iban NL18 INGB 0004 6302 82, t.n.v. Stadspastoraat Arnhem – met vermelding van de code + naam van de cursus of activiteit) Ik maak een bedrag over voor dit programmaboekje (bedrag apart vermelden op het aanmeldingsformulier o.v.v. ‘bijdrage programmaboekje’ a.u.b.). Ik wil ‘vriend/vriendin’ worden van het Stadspastoraat (bedrag overmaken op rek. 3848804, iban: NL 96 INGB 0003 8488 04, t.n.v. Stadspastoraat Arnhem o.v.v. ‘vrienden’). Ik sta nog niet in het adressenbestand van het Stadspastoraat Arnhem en wil het programmaboekje graag thuis ontvangen. Ik ben pas verhuisd en wil mijn nieuwe adres doorgeven. Ik stel niet langer prijs op het programmaboekje van het Stadspastoraat en wil daarom uit het adressenbestand. Dit formulier volledig ingevuld afgeven op of opsturen naar: Stadspastoraat Arnhem Driekoningendwarsstraat 30 6828 EH Arnhem algemene informatie en voorwaarden Aanmelding, inschrijving en betaling Aanmelding voor een cursus of activiteit bij voorkeur schriftelijk door middel van het volledig ingevulde inschrijfformulier (digitaal en per mail, óf op papier en per post verstuurd of zelf in onze brievenbus gedeponeerd) én betaling van het verschuldigde bedrag onze op rekening 4630282 (iban: NL18 INGB 0004 6302 82) t.n.v. Stadspastoraat Arnhem, te Arnhem, o.v.v. het codenummer en de titel van de cursus of activiteit. Als u zich voor een activiteit heeft aangemeld (telefonisch, schriftelijk of per mail), dan staat u ingeschreven en wordt u geacht het verschuldigde bedrag voor de betreffende activiteit te betalen (NB dit geldt niet voor lezingen). Het verschuldigde bedrag wordt dus NIET automatisch van uw rekening afgeschreven. Betaling in termijnen is – in overleg! – mogelijk. U krijgt van ons geen bevestiging of herinnering. Als u zich heeft aangemeld, dan mag u er vanuit gaan dat u staat ingeschreven en dat de cursus doorgaat. Aanmelding en betaling graag uiterlijk twee weken voor aanvang van de betreffende cursus of activiteit. Dit opdat we tijdig weten of er voldoende deelnemers zijn. Indien u zich (te) laat aanmeldt, loopt u het risico dat de cursus of activiteit óf al vol zit óf is geannuleerd. Tarieven en korting Bij de kosten van de cursussen en activiteiten staan telkens twee bedragen genoemd. Het lagere bedrag (tussen haakjes) is alleen voor de houders van de zogeheten GelrePas (v/h de ArnhemCard) en voor studenten. Houders van de GelrePas wordt verzocht een geldige coupon (nr. 16) én een kopie van hun GelrePas bij het inschrijfformulier te doen. Studenten zouden we willen vragen een kopie van hun (geldige) studentenkaart mee te sturen. Als u een inkomen rond het minimum heeft, maar niet in de gemeente Arnhem woont, kunt u ook in aanmerking komen voor een dergelijke korting. Neemt u dan even contact met ons op (vragen naar Ad Boogaard). De kosten mogen voor u geen belemmering zijn. Beëindiging of annulering Annulering van een cursus of activiteit is mogelijk tot uiterlijk twee weken voor aanvang. Wij brengen dan wel een bedrag van € 10 administratiekosten in rekening. Daarna bent u in principe het volledige bedrag van de cursus of activiteit verschuldigd. Dit geldt ook als u de cursus voortijdig wilt beëindigen. In bepaalde gevallen (bijvoorbeeld bij langdurige ziekte), kunt u schriftelijk om terugbetaling van (een deel van) het cursusgeld verzoeken. Cursussen en activiteiten gaan door bij voldoende deelname. Bij onvoldoende deelnemers wordt de cursus geannuleerd. In dat geval krijgt u hiervan zo snel mogelijk bericht en wordt het door u betaalde cursusgeld teruggestort. Ziekte en verhindering Als u door omstandigheden de cursus niet kunt volgen, horen wij dat graag. Afmeldingen bij de docent zijn niet bindend. Vervalt een cursus omdat de docent ziek is, dan krijgt u bericht. Open aanbod Een aantal activiteiten heeft een ‘open’ karakter: de zen- en andere meditaties, Het zingt in mij, De Stamtafel, Putten uit de bron, Alles uit de kast, de opening van de exposities en het Open Podium. Voor deze activiteiten hoeft u zich niet op te geven (maar het mag wel!).
© Copyright 2024 ExpyDoc