programma

Gezamenlijke studiedag voor docenten Bachelor in de Pedagogie van het
Jonge Kind
Arteveldehogeschool, Erasmushogeschool en Karel de Grote-Hogeschool
op vrijdag 12 september 2014, 9u30 - 16u30
Kind en Gezin-Academie, Hallepoortlaan 27, 1060 Brussel
Inschrijven: www.vbjk.be
Onthaal
Plenair
Workshops
Afsluiting
Receptie
08u45 – 09u15
09u30 – 12u15
13u15 – 16u15
16u15 – 16u30
16u30 – 17u30
Doel van deze studiedag
Het gezamenlijk overleg tussen de drie opleidingen ‘Bachelor in de Pedagogie van het Jonge Kind’ ( PJK) heeft
sinds het begin van de opleiding in 2011 aan VBJK gevraagd om een gezamenlijke opleiding in te richten over een
bepaald thema. In 2011 ging dit over welke competenties nodig zijn om te werken met jonge kinderen (de CoReconferentie), in 2012 was het thema opvoedingsondersteuning en in 2013 kozen de docenten voor het thema
pedagogisch coachen. Deze gezamenlijke studiedagen hebben tot doel de docenten te informeren over
onderzoek, beleid en examples of interesting practice aan te reiken, die de docenten kunnen inspireren bij het
lesgeven. Anderzijds kan deze docentendag het netwerk tussen de drie hogescholen verstevigen en de docenten
de kans bieden om tijdens de verschillende workshops informatie uit te wisselen over elkaars aanpak.
1/2
Voor 2014 hebben de docenten gekozen voor de groep van kinderen tussen 2 en 12 jaar en meer specifiek voor
participatie, kinderrechten en vrije tijd van schoolgaande kinderen.
Kinderrechten, participatie en vrije tijd
Georganiseerde vrije tijd voor kinderen tussen 2½ tot 12 jaar
Kinderen zijn burgers met rechten in onze samenleving. Ze mogen niet herleid worden tot mensen ‘in wording’,
maar ze hebben het recht te participeren in dingen die hen aanbelangen. Omdat ze volwaardige burgers zijn is het
ook belangrijk om de dialoog met hen aan te gaan. Volwassenen denken te vaak te weten wat goed is voor
kinderen. Maar is dit zo? Hoe kan je weten wat kinderen echt willen? Hoe kan je hun recht op een eigen mening
garanderen? En hoe kan je hen ondersteunen bij de uitoefening van dit recht? Hoe kunnen we inzicht verkrijgen in
hoe kinderen omgaan met hun leefwereld? En meer specifiek willen we op deze studiedag nagaan hoe kinderen
hun vrije tijd willen invullen.
| 12 september 2014 | Studiedag voor docenten Bachelor in de Pedagogie van het Jonge Kind | 1 |
Voormiddag
09u30 – 09u45
Caroline Detavernier
Welkom
Caroline Detavernier, Opleidingsdirecteur Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs Bachelor in de Pedagogie
van het Jonge Kind, Arteveldehogeschool
09u45 – 10u30
Bruno Vanobbergen
Keynote 1: ‘No time to waste. Kinderen en hun recht op vrije tijd’
Kinderen hebben recht op rust en vrije tijd, zo stelt het Kinderrechtenverdrag in artikel 31. Hoe kinderen hun vrije
tijd beleven krijgt doorgaans weinig aandacht. Nochtans zoeken kinderen naar greep op de tijd. Ze willen graag
meer controle over wat kan en niet kan en willen ook zelf een zekere autonomie over wat zij met hun tijd
aanvangen. Kinderen klagen niet over een druk leven, maar beschouwen veeleer ‘niet kunnen doen wat je zelf wil’
als een belangrijk probleem. Daartegenover staan wij, volwassenen, als tijdsvreters. Wij zijn snel geneigd om niet
alleen onze tijd, maar ook de kindertijd naar onze verlangens en behoeften in te vullen. Voor kinderen lijkt
daarmee het verschil tussen tijd en vrije tijd te verdwijnen. Tijd dus voor een analyse van wat het recht op vrije tijd
dan nog betekent. Tijd ook voor de opvoeder om tot een reflectie over zichzelf te komen. Hebben wij wel een rol
in de vrije tijd van kinderen?
Bruno Vanobbergen, Kinderrechtencommissaris
10u30 – 11u15
Sylvia Walravens
Keynote 2: Staten-Generaal Opvang en Vrije Tijd van Schoolkinderen
De Staten-Generaal werd door de vorige Vlaamse Regering opgestart op vraag van de ministers Jo Vandeurzen
(Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin), Pascal Smet (Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd,
Gelijke Kansen en Brussel) en Philippe Muyters (Vlaams minister van Financiën, Begroting, Werk, Ruimtelijke
Ordening en Sport) en heeft als doel aanbevelingen en beleidsopties te formuleren met betrekking tot een
hedendaagse aanpak rond de opvang en vrije tijd van schoolkinderen buiten de schooltijd en tijdens
schoolvakanties. De Staten-Generaal ging van start met drie inhoudelijke werkgroepen. In elke werkgroep zaten
een vertegenwoordiging van werkgevers, werknemers en belangenverenigingen vanuit de verschillende sectoren
(i.c. onderwijs, jeugd, sport en welzijn), een vertegenwoordiging van de ouders en van de kinderen en
deskundigen rond de tafel. De resultaten van de drie werkgroepen zullen worden voorgesteld en de relevantie
voor de opleiding PJK zal worden afgetoetst.
Sylvia Walravens, stafmedewerker Kennisopbouw en Beleidsondersteuning bij Kind en Gezin
11u35 – 12u15
Jan Peeters | moderator
Panel: Vrije tijd voor kinderen, hoe organiseer je dat in de praktijk?
Bruno Vanobbergen, Sylvia Walravens, Geert De Raedemaeker
| 12 september 2014 | Studiedag voor docenten Bachelor in de Pedagogie van het Jonge Kind | 2 |
Namiddag
13u15 – 14u45 Workshopsessies 1
14u45 – 16u15 Workshopsessies 2
An Piessens
Workshop 1: Onderzoek met kinderen … een oefening in afleren
Kinderen delen met elkaar een zingeving die sterker dan bij volwassenen op directe belevingen is gestoeld, en
minder op uitgekristalliseerde opinies. Ze geven betekenis aan de werkelijkheid op een heel directe, fysieke of
ruimtelijke manier.
Belevingsonderzoek probeert die zingeving zo goed mogelijk te vatten door uitdrukkelijk te focussen op het
perspectief van kinderen. Het is een oefening in openheid, in het afleren van wat we denken te weten en in het
tussen haakjes zetten van onze vooronderstellingen. Dit vraagt een methodologie die weliswaar terughoudend is,
maar echter niet passief mag blijven.
In deze workshop van anderhalf uur introduceren we u in de kansen en uitdagingen van belevingsonderzoek met
kinderen. We bekijken welke thema’s in de kinderopvang relevant kunnen zijn voor een onderzoek dat het
perspectief van kinderen bevraagt. Aan de hand van concrete voorbeelden laten we u ook proeven van de
onderzoekspraktijk
An Piessens, directeur van Kind & Samenleving, een kennis- en expertisecentrum dat gespecialiseerd is in
belevingsonderzoek met kinderen en jongeren
Lia Blaton en Giselinde Bracke
Workshop 2: Brede school, maximaliseren van ontwikkelingskansen van kinderen en
jongeren. Wat kan de rol van de pedagogisch coach zijn in een Brede School?
Een Brede School is een samenwerkingsverband tussen organisaties uit verschillende sectoren, waaronder één of
meerdere scholen, die samenwerken aan een brede leer- en leefomgeving in de vrije tijd én op school. Het doel is
het maximaliseren van ontwikkelingskansen van kinderen en jongeren. In de workshop bekijken we hoe een
Brede School vorm kan krijgen. Afhankelijk van een lokale context ziet de inhoud en het samenwerkingsverband
er namelijk anders uit. We bekijken wat de rol van een pedagogisch coach binnen een netwerk als Brede School
kan zijn en geven tevens ter inspiratie een voorbeeld van hoe hierover met studenten kan gewerkt worden.
Lia Blaton, medewerker Brede School bij het Steunpunt Diversiteit & Leren
Lia volgt de ontwikkelingen van Brede School in Vlaanderen (en de wijde wereld) op, op vlak van beleid en praktijk
en geeft vormingen over Brede School.
Giselinde Bracke, docent in de opleiding Pedagogie van het Jonge Kind aan de Arteveldehogeschool
| 12 september 2014 | Studiedag voor docenten Bachelor in de Pedagogie van het Jonge Kind | 3 |
Sibille Declercq
Workshop 3: Ruzie met vrienden, liefdesverdriet en de relatie tot de ouders aan de lijn of
op het scherm bij Awel
‘Awel (de vroegere kinder- en jongerentelefoon) voerde meer dan 28 000 gesprekken met kinderen en jongeren
in 2013, de website awel.be kende vorig jaar bijna 1 000 000 bezoeken. Maar welke gespreksonderwerpen
schuilen achter die cijfers: waarvoor contacteren kinderen en jongeren Awel via telefoon, chat, e-mail en forum?
En wat bleek uit de kwalitatieve analyse van de gesprekken rond het thema ‘relatie tot de ouders’? Tot slot: hoe
worden de beantwoorders van Awel opgeleid?’
Sibille Declercq, coördinator Awel
Ben Vanmeenen, Monique van Boom en Kim Van Heester
Workshop 4: Tijd en vrije tijd een wereld van verschil
In deze workshop onderzoeken we hoe we tijd naar vrije tijd kunnen ombuigen. We scheppen kort een kader rond
de tijdsbeleving van kinderen en gaan vervolgens op zoek naar manieren om deze vrije tijd, die voor kinderen niet
altijd ‘vrij’ aanvoelt een waardevolle invulling te geven. Vanuit een praktijkvoorbeeld willen we samen nadenken
over kwaliteitsvolle vrijetijdsbeleving en hopen we elkaar te inspireren.
Ben Vanmeenen, lector Pedagogie van het Jonge Kind, Karel de Grote-Hogeschool
Monique van Boom, lector Pedagogie van het Jonge Kind, Karel de Grote-Hogeschool
Kim Van Heester, pedagogisch medewerker, speelpleinwerking Koraal vzw
Mieke Vandenbroucke
Workshop 5: Taal is van iedereen, vrije tijd als experimenteerruimte
Het Steunpunt Onderwijs van de provincie Limburg ondersteunt sinds een aantal jaren de gemeentelijke besturen
in Limburg om in de vrijetijdssector de krachten te bundelen voor het voeren van een beleid rond taal,
communicatie en participatie. Een aantal belangrijke ingrediënten daarbij zijn: een krachtige visie op taalleren en
een overleg tussen en gedragenheid door verschillende gemeentelijke partners. Aan de hand van een aantal
praktijkvoorbeelden laten we zien hoe vanuit verschillende invalshoeken een goede samenwerking tot stand kan
komen.
Mieke Vandenbroucke, medewerker aan het Steunpunt Onderwijs in Limburg
Mieke ondersteunt de gemeentelijke besturen bij het uitwerken van een taalbeleid en werkt samen met het PCBO
(Provinciale Commissie Buitenschoolse Opvang) een taalbeleid uit voor de Buitenschoolse Opvang Limburg.
| 12 september 2014 | Studiedag voor docenten Bachelor in de Pedagogie van het Jonge Kind | 4 |

Download Report