Nr 16
9 april 2014
Wie is multicultureler,
de UvA of de VU? (nee,
niet zo simpel als u denkt)
Karl Dittrich:
‘Koekjesfabrieken?
Wat een onzin!’
De overheid
loert te gulzig
naar vrijwilligers
Onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit — www.advalvas.vu.nl
Voor de lol en voor vrouwen
Vier vriendinnen fietsen de wereld rond pag 6
INVITATION
INHOUD
The Rector Magnificus of VU University
Amsterdam and the Executive Council of
VU University Medical Center cordially
invite you to attend the public session of
the College of Deans at which
Prof. L.M. Bouter
appointed to professor of Methodology
and Integrity hopes to assume office
following his lecture.
On Friday, 2 May 2014, prior to the
second inaugural lecture entitled
Perverse Incentives or Rotten Apples?
Apples?,
an English-language seminar has been
organized. The seminar will feature a
number of presentations on research
and teaching in the area of scientific
integrity. The seminar is free of charge.
Everyone is very welcome to attend!
PERVERSE INCENTIVES OR ROTTEN APPLES?
jaargang 61 — nr 16
These proceedings will be followed by
a reception.
Donderdag 3 april 2014, 21.43
»
Bosbaan 8. GI Joes and Army
Hoes bij roeivereniging Okeanos.
Dresscode: camouflagekleding.
Amsterdam, April 2014
Prof. F.A. van der Duyn Schouten
Rector Magnificus
Prof. W.A.B. Stalman
Dean VUmc
Professors are invited to take part in the
procession. To this end, they should be present
in the Forum Hall (room 2D-02) no later than 15
minutes before the start of the session. It would
be appreciated if the professors were to wear
their university gowns.
Public parking is available all round the
VU University Amsterdam campus (1081 HV).
VU University can also be reached by public
transport: trams 5, 16, 24 and 51 or a ten minute
walk from Amsterdam Zuid railway station.
WWW.VU.NL > ABOUT VU UNIVERSITY AMSTERDAM > CONTACT US/ROUTE DESCRIPTION
22979_1_Oratie_LEX_EN_advalvas_205x130.indd 1
Monique van der Veeken
gaat fietsen voor vrouwenrechten
6
VU, UvA en diversiteit:
zoek de verschillen 10
De publicatiedruk wordt
minder, de regeldruk nog
niet 18
Participeren doen we al
eeuwen 20
Foto laura van haren/photograppers
En verder
Online nieuws
This session is scheduled to take place on Friday, 2 May 2014 at 15:45 precisely, in the
auditorium of the University’s main building, De Boelelaan 1105.
03-04-14 12:18
VU NU
4
Opinie: minderheden schofferen
8
Column: Nico van Straalen
9
Onderzoeksnieuws
16
Mail
23
Opinie: blackboard
24
Column: Roos
25
Campus: sport en reorganisatie
26
PP
28
Cultuur: film en restaurant
30
Sleutelgat
31
Griff
32
Coverfoto Peter Valckx
Het volgende nummer verschijnt op 30 april 2014.
HOE VER KIJK JIJ?
We leven in een snel veranderende samenleving,
met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat
vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan
het voor de hand liggende, verder dan het bekende.
Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU.
De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun
eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om
nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan
toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is
een universiteit die midden in de maatschappij staat.
Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.
onafhankelijk magazine van
de Vrije Universiteit
Ben jij een medewerker van de VU?
Kijk dan voor een overzicht van alle
interne vacatures op:
WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES
Ben jij geen medewerker van de VU
maar wel geïnteresseerd om bij de
VU te werken? Kijk dan op:
WWW.WERKENBIJDEVU.NL
Redactieadres
De Boelelaan 1105
kamer 1-D-40
1081 HV Amsterdam
[email protected]
Hoofdredacteur
Marieke Schilp
Redactie
Floor Bal, Peter Breedveld,
Dirk de Hoog, Marieke
Kolkman, Welmoed Visser
Eindredactie
Win Castermans, Welmoed
Visser
Secretariaat
Barbara Vazquez,
(020) 5985630
[email protected]
Basis Ontwerp
Luis Mendo - GOOD Inc.
Vormgeving
Rob Bömer, rbbmr.nl
ADVALVAS
Medewerkers
Dick Roodenburg
(Griffioen), Merlijn
Draisma, Laura van Haren/
Photograppers, Roos van
Rijswijk, Bas van der Schot,
Nienke Stumpel, StudioVU
(Yvonne Compier), Peter
Valckx
Copyright HOP-kopij
Hoger Onderwijs
Persbureau, Amsterdam
VU-advertenties
zie secretariaat
Commerciële
advertenties
Bureau Van Vliet, (023)
5714745
Druk
Senefelder Misset,
Doetinchem
nr 16 — 9 april 2014
3
advalvas_online
Chaos dreigt bij registratie kamerbewoners
RSS feed
V
anaf 2016 delen
studenten die op
kamers wonen hun
adres met huisgenoten. Huisvesters
en studenten zijn bang dat
het nieuwe systeem ontaardt
in een administratieve chaos.
Door een wijziging in de
Basisregistratie Adressen en
Gebouwen (BAG) verdwijnen
zelfstandige adressen als
‘nummer 24, kamer 12’. De
twaalf studenten die in het
huis op nummer 24 wonen,
hebben vanaf 2016 allemaal
hetzelfde adres en delen één
Abonneer je op het
laatste nieuws online
College levert
romaninspiratie
Cameraman Roelof Broekman
schreef de roman In de
Waitman. De colleges die hij
op de VU opneemt, inspireren
hem.
De partijen in de Tweede
Kamer zijn diep verdeeld
over prestatieafspraken met
universiteiten en hogescholen.
De VVD is groot voorstander
van de afspraken, terwijl SP fel
tegen is. PvdA en D66 hebben
ook hun bedenkingen.
Verboden
wetenschappers
Op 9 en 10 april
organiseerde Scholars at
Risk met de vluchtelingstudentenorganisatie
UAF, VU, UvA en HvA een
internationaal congres
aan de VU: Freedom to
think, responsibility to act:
universities, academic freedom
and human rights.
Vader en dochter
Tutu op de VU
KNAW: ‘Zelfplagiaat
bestaat niet’
Michel Mulder wint
Duidelijketaalprijs
Opleiding
journalistiek UvA
onder de maat
Onrust over
transitieorganisatie
Voor al het laatste nieuws:
advalvas.vu.nl
4
Hortus blijft als botanische tuin
D
e plantencollectie en
de medewerkers van
de hortus mogen in
elk geval nog acht jaar
blijven. Dat heeft het
college van bestuur
besloten. De hortus gaat door als
botanische tuin, wat inhoudt dat
de collectie blijft bestaan, maar
dat er geen wetenschappelijk
onderzoek meer wordt gedaan.
Hortulanus Geralt Joren is ontzettend blij: “Rond kerst hadden
we het hele draaiboek voor de
uitplaatsing van de planten
klaarliggen. Maar dat is niet meer
nodig.”
Bovendien is er een convenant
gesloten met de VU, het stadsdeel
en VUmc. Daarin staat in dat de
hortus ruimere openingstijden
krijgt en dat er een horecavoorziening mag komen. Wel gaan de
bouwplannen van VUmc gewoon
door en moet de tuin daardoor
op termijn waarschijnlijk alsnog
verdwijnen. (FB)
Fusie VUmc en AMC
voorlopig afgeblazen
De fusie tussen de twee academische ziekenhuizen in Amsterdam is van de baan.
Dit vanwege bezwaren van de Autoriteit Consument & Markt.
E
en jaar geleden maakten VUmc en AMC
bekend dat ze samen
verder wilden. Nu
zijn de fusieplannen
van tafel, omdat de
Autoriteit Consument
& Markt (ACM) bezwaar heeft
gemaakt.
Het grootste bezwaar is dat
VUmc dus geen zelfstandige
rechtspersoon is, omdat het
ziekenhuis samen met de Vrije
Universiteit één stichting vormt.
Daarnaast vindt de ACM het een
probleem dat de benoeming van
de toezichthouders en bestuurders anders werkt bij de twee
ziekenhuizen. Bij VUmc (en VU)
benoemt de ledenraad de raad
van toezicht, en die benoemt op
zijn beurt de raad van bestuur. Bij
het AMC (en de UvA) benoemt de
minister van OCW de toezichthouders en bestuurders.
De fusie is overigens niet definitief afgeblazen. “We gaan werken
aan het oplossen van deze juri-
dische bezwaren”, aldus VUmcwoordvoerder Ellen van den
Boomgaard. De ziekenhuizen zijn
nu andere vormen van samenwerking aan het onderzoeken. Of dat
nog steeds betekent dat VUmc de
verantwoordelijkheid krijgt over
neurologie en neurochirurgie en
AMC over verloskunde, gynaecologie, voortplantingsgeneeskunde
en kindergeneeskunde, zoals in
eerdere berichtgeving gemeld, is
volgens Van den Boomgaard nu
nog niet te zeggen. (MK)
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
StudioVU/Riechelle van der Valk
Prestatieafspraken
splijten Tweede
Kamer
twitter/facebook/issuu
Winnaar
brievenbus.
“Er kan met de aanvragen
voor huur- en zorgtoeslag van
alles misgaan”, zegt Vincent
Buitenhuis, directeur van
Kences, de brancheorganisatie voor studentenhuisvesting. Studenten hebben er
nog steeds recht op, ook als ze
met tien anderen op hetzelfde
adres wonen, maar dit moet
handmatig in de systemen
gezet worden. Buitenhuis:
“Als het straks om zulke grote
aantallen gaat is een foutje
snel gemaakt.”
Om te voorkomen dat het
misgaat, worden alle kamers
op dit moment al in een
tijdelijk register gezet. Zo kan
bijvoorbeeld de Belastingdienst zorgen dat alle toeslagen worden uitbetaald. De
bedoeling is dat het register
in 2016 weer wordt opgeheven, maar Buitenhuis en
studentenbond LSVb willen
liever dat het bestand permanent blijft bestaan. Op die
manier kunnen gegevens niet
kwijtraken. (HOP)
Meer hierover op advalvas.
vu.nl>nieuws>3 april.
Subsidie
binnenhalen is
betalen
Advalvas-redacteur Floor Bal
won met Het dievenparadijs
de Kring Award voor het beste
nieuwsverhaal van 2013. De
award wordt jaarlijks uitgereikt
tijdens het congres van de
Nederlandse hogeronderwijsbladen. Lees meer op advalvas.vu.nl>nieuws>4 april
Werkloos
‘Ik loop door de schuifdeuren
het pand in Uilenstede uit.
Ik knipper met mijn ogen
tegen het felle zonlicht. Het is
maandag 31 maart.’ Lees meer
over Mariska’s laatste werkdag op de VU op advalvas.
vu.nl>blogs&columns>mooi
weer
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
Een selectie uit de opvallendste
tweets van de afgelopen weken
@team_vu
7-4_Wat een week, wat een rees! Wij zijn
als 2e geëindigd voor de Challenge Cup!!!
Team RSM gefeliciteerd met jullie... http://
fb.me/2t6FGjwgi
Studenten van allerlei universiteiten en
hogescholen zeilden afgelopen week van Rotterdam
naar Engeland in de Race of the Classics. Het
VU-team kwam als tweede aan.
@RWAHaan
7-4_Nu opzoek naar minimaal 5
Nederlanders op de VU die een woordenlijst
en verhaaltje voor mij willen inspreken, dat
gaan we dan maar doen
Kinkt interessant. Wat zou die Roelof de Haan nou
willen weten? We hebben het hem gevraagd, maar
nog geen antwoord.
@csl_vu
7-4_Altijd bereikbaar, eindeloos #soggen,
snel geirriteerd, last van boos- en
onzekerheid. Herkenbaar? #Socialbesitas
is de nieuwe verslaving.
@jaapseidell
6-4_Afdeling gezondheidswetenschappen
van de @VU loopt zo met vier teams de @
SpierenvSpieren loop. Nu nog beter weer..
@mkeulemans
5-4_Nieuw blogje: hoe de VU doet alsof
‘zelfplagiaat’ een mediaverzinsel is.
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2672/
Wetenschap-Gezondheid/article/
detail/3629413/2014/04/05/Hebbende-domkoppen-van-de-pers-het-woordzelfplagiaat-verzonnen.dhtml
Omslag
In nota’s prevaleert het onderzoek boven het onderwijs.
Meindert Flikkema stelt een
radicale omslag voor op advalvas.vu.nl>opinie>geef docenten perspectief
(Re)tweets
Voor elke euro subsidie leggen
universiteiten er zelf gemiddeld 74 cent bij.
A
ls een wetenschapper een onderzoeksbeurs
in de wacht sleept, moet de universiteit
daar bijna altijd geld bijleggen. Uit een
rapport van consultancybureau Ernst &
Young blijkt dat dit neerkomt op driekwart van het binnengehaalde bedrag.
Dit betalen universiteiten uit hun eerste
geldstroom, het geld dat ze direct van de overheid krijgen.
(HOP)
Lees het uitgebreide artikel hierover op advalvas.vu.nl>nieuws>3 april.
@notPICNIC
4-4_tot @Mart_Bax z’n ongenoegen
;-) RT @kolfschooten Eerste artikel
VU-antropoloog Mart Bax teruggetrokken
http://pearltrees.com/p/AjqSu
Het gaat om een studie naar etnische zuiveringen
in Bosnië Herzegovina. De redactie van het tijdschrift
Ethnic and Racial Studies heeft hiertoe besloten
nadat ze het rapport van de commissie Baud had
gelezen.
@Cabo_Carmen
22-3_#Goedemorgen! Met de #trein van
7:12 vanuit #Haren naar #Amsterdam voor
ledenraad VU Vereniging. #Vroeg voor de
#zaterdag...
5
in actie
Student cultuur, organisatie & management Monique
van der Veeken (23) gaat met drie vriendinnen ruim
een jaar fietsen voor vrouwenrechten.
tegelijk willen we ook echt iets bijdragen.
We zijn allemaal betrokken en sportief,
dus dit is onze manier. We kwamen
op het idee toen we hoorden van twee
mensen die heel Zuid-Amerika hadden
doorgefietst om bewustzijn te creëren
voor het belang van schoon water in die
gebieden. Een van ons kwam met het
thema vrouwenrechten en toen zijn we
ons daarin gaan verdiepen. Wist je dat 75
procent van alle armen en van alle vluchtelingen op de wereld vrouw is? Ik wist
dat ook niet, het is een onderwerp dat
veel meer aandacht verdient.”
DOOR WELMOED VISSER
FOTO PETER VALCKX
W
at hebben vrouwen
in moeilijke posities eraan dat jullie
– rijk, hoogopgeleid
– meer dan een jaar
op een fiets gaan
zitten? “Ons voornaamste doel is om bewustzijn te creëren
voor vrouwenrechten. Doordat we langs
projecten fietsen van Plan Nederland en
daarover bloggen en filmen, gaan onze
volgers over het onderwerp nadenken. En
we hopen natuurlijk ook dat we mensen
in de landen waar we komen aan het
denken zetten. Maar we zijn niet zo naïef
dat we denken dat wij uit Nederland wel
even kunnen vertellen hoe het moet.”
Masterstudent
Monique van der Veeken
‘In 400 dagen van
Jakarta naar Nederland’
6
nr 16 — 9 april 2014
Wilden jullie niet gewoon gesponsord
op wereldreis? “We reizen graag, dat
is waar. We gaan al jaren met z’n vieren
op reis en dat gaat altijd heel goed. Maar
ADVALVAS
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
Jullie betalen zelf een deel van de reis
en de rest moet uit sponsoring komen.
Lukt het een beetje om bedrijven
te vinden? “Dat is heel moeilijk. Vaak
vinden ze het een leuk plan, en zeggen ze
‘een paar jaar geleden hadden we jullie
zeker geld gegeven, maar nu hebben we
daar geen budget meer voor.’ Het ticket is
gekocht, op 2 september vertrekken we.
Dus voor die tijd moet het rond zijn.”
En anders? “Dan vertrekken we gewoon
en zien we wel hoe we het financieel
rooien.”
Jullie zijn een project binnen Plan
Nederland. Wat houdt dat in? “Wij
reizen langs projecten die zij ondersteunen en gaan daarover filmen en bloggen,
met als focus die vrouwenrechten. Plan
Nederland kan onze stukken dan weer
doorplaatsen in hun media. We gaan ook
vrijwilligerswerk bij hun projecten doen.
Zij hebben kennis van de regio. Zij ondersteunen ons lokaal.”
R4WR
De vier fietsers
hebben voor dit
project de stichting
R4WR (Ride for
Women’s Rights)
opgezet. Van der
Veeken is de enige
VU-student, de
andere drie studeren
aan de UvA. R4wr.
org. Like en deel
r4wr op Facebook.
Monique
van der
Veeken
2013-nu
Master cultuur,
organisatie &
management
2013
Stage en
vrijwilligerswerk bij
Amsterdam Cares
2010-2011
Voorzitter dispuut bij
studentenvereniging
Unitas
2008-2013
Bachelor
bedrijfskunde
Jullie gaan door landen als
Maleisië, China, Turkmenistan en
Oezbekistan. Ben je niet bang dat
jullie iets overkomt? “Ik ben van ons
vieren de piekeraar, dus ik denk daar
inderdaad wel over na. De andere drie
zijn meer van: we gaan gewoon en dan
zien we wel. Ik hoop dat er geen vervelende dingen of ernstige ongelukken
gebeuren, maar dat kun je niet uitsluiten. Veel intermenselijke dingen kun
je oplossen door open en vriendelijk
te zijn, maar je kunt niet alles voorkomen. We zitten op de fiets, dus we zijn
kwetsbaar, ook in het verkeer. Maar
dat is voor ons geen reden om niet te
gaan.”
Hebben jullie speciale fietsen? “We
wilden heel graag een grote fiets waar
we met z’n vieren op kunnen, maar
we hebben nog geen partij gevonden
die zo’n fiets voor ons kan ontwerpen.
Als dat niet lukt, gaan we op twee
tandems. We willen een teamgevoel
uitstralen. Wij doen deze reis echt
samen.”
Wat is jouw taak in de voorbereidingen? “Ik ben van
de regeldingen: visa, de begroting, de route uitstippelen.
Sponsoring zoeken doen we allemaal omdat dat zo veel
werk is. Ik ben nu zeker één tot twee dagen in de week
bezig met onze reis. Ik moet ook nog afstuderen, maar ik
vind het fijn om het druk te hebben.”
7
opinie
Stop het
schofferen
van minderheden
Toiletreglement
geschoffeerd werd. Het feit dat wij dit
incident beperken tot Wilders, bevestigt
wederom dat we niets hebben geleerd
van de geschiedenis.
Wil je een bevolkingsgroep afschilderen
als ‘slecht’, dan moet die overal de schuld
van krijgen. Zo ging het in het verleden
en wij Nederlanders weten dat als geen
ander. Aan dit negatief neerzetten droegen de media zonder meer bij door hun
voedende rol in de haatsentimenten
tegen de Marokkanen. Wilders kwam,
greep dat aan en verwierf een aanhang.
Allen die bijgedragen hebben aan het
demoniseren van de Marokkaanse bevolkingsgroep, zeker de journalisten en
politici, mogen zich nu diep schamen.
Zij zijn net zo schuldig als Geert Wilders.
Om nu ineens de moraalridder te zijn die
schreeuwt dat de grens is overschreden,
is huichelarij ten top.
Het wordt tijd dat eenieder zijn verantwoordelijkheid neemt in hoe we met
elkaar omgaan. De media moeten de
vrijheid van meningsuiting niet tot een
flauw excuus reduceren om gewetenloos
bevolkingsgroepen te brandmerken. En
de politici moeten hun rol als volksvertegenwoordigers serieuzer nemen door
uit te stralen waarvoor de grondwet
staat. Een democratie die garant staat
voor de bescherming van minderheden
tegen de agressie van de meerderheid.
En geen democratie die van een minderheid eist dat deze naar de pijpen danst
van de meerderheid. Dat deze negatieve
onderstroom langer aan de gang is dan
de politieke carrière van Wilders, is kristalhelder. Dus laten we niet doen alsof
onze neus bloedt, maar gezamenlijk het
probleem bij de wortels aanpakken: stop
met het schofferen, beledigen en demoniseren van minderheden!
DOOR HAMZA AKKAR
Beeld Bas van der Schot
W
e vallen over de uitspraak van Geert
Wilders, maar niet over de factoren
die hiertoe hebben geleid. We stellen
een grens, maar bleven stil toen deze
grens werd opgezocht. Het is mooi
dat er nu vanuit verschillende lagen
van de bevolking luid en duidelijk
wordt gezegd: “Tot hier en niet verder!” Maar waar
waren we toen de Marokkaanse bevolkingsgroep gedemoniseerd werd door de media en op basis van gemanipuleerde cijfers als een groep criminelen werd afgeschilderd? Waar waren we toen de term ‘tuig’ als synoniem
werd gebruikt voor ‘Marokkaan’ en elk negatief detail
dat met een Marokkaan te maken had, breed werd uitgesmeerd op de voorpagina’s? Jarenlang is deze werkwijze
gehandhaafd door de media om de verkoopcijfers op te
krikken en de politiek gedoogde het. We werken stigmatisering en discriminatie in de hand, maar trekken onze
handen terug op het moment dat een politicus wel wat
dieper in de modder trapt?
Dat Wilders “minder Marokkanen” roept, is noch raar
noch vreemd. Dit is een logisch gevolg van het misbruik
van de vrijheid van meningsuiting waarvoor de media
een podium boden en bieden.
Als wij unaniem de vrijheid van meningsuiting willen
interpreteren als de vrijheid om te beledigen, moeten
we niet raar ervan opkijken wanneer de fictieve grens
tussen beledigen en discriminatie wordt overschreden.
Wilders van vandaag is het product van hoe wij jarenlang aan de zijlijn bleven staan, terwijl onder ons
toeziend oog een minderheid in Nederland structureel
Hamza Akkar is masterstudent Leraar
Voorbereidend Hoger Onderwijs.
Reageren? Mail naar [email protected].
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
Nico van Straalen hoogleraar dierecologie
O
foto StudioVU/Yvonne Compier
Niet alleen Wilders moet zich
schamen, maar iedereen die
bijdroeg aan het demoniseren
van Marokkanen. Ook
journalisten en politici.
8
wisselcolumn
krijg je een pak rammel; en naar de plee
nlangs kreeg ik een bijgegaan doe je maar in je eigen tijd.”
werkte versie onder ogen
In mijn carrière als docent heb ik één
van het reglement voor de
keer een studente betrapt op fraude en
afname van tentamens in
haar aangegeven bij de examencomde tentamenhal. Er was
missie. Ik heb er nog spijt van, want dat
een hoofdstuk aan toegemeisje was de wanhoop nabij. Liever had
voegd over toiletbezoek:
ik haar geholpen, maar ik heb haar nooit
zes artikelen. Natuurlijk, als je alles goed
meer teruggezien. Naar schatting heb
wilt regelen moet je ook het toiletbezoek
ik in mijn carrière van 6000 studenten
tijdens tentamens regelen, want het is
tentamen afgenomen. Misschien zijn
een potentiële bron van fraude. De maater wel honderd gevallen
schappij wil dat we al dit
van fraude geweest die
soort dingen regelen, dus
ik niet opgemerkt heb. Ik
de Tweede Kamer wil het,
Hoe meer je
denk zelfs dat het laatste
dus de Minister wil het
reglementeert,
zeer waarschijnlijk is. Uit
en die vertaalt het door
hoe meer fraude je kracht van het reglement
via de rector, de decaan
uitlokt
heb ik honderd maal
en de onderwijsdirecteur
gefaald ten overstaan
naar de docent, die het
van de rector en de hele
moet uitvoeren, onder het
moeten-keten. Het reglemotto: alles moet onder
ment maakt ook de docent
controle zijn, want ja, de
schuldig.
accreditatiecommissie
Hoe meer je reglementeert, hoe meer
bezoekt de universiteit en daar siddert
fraude je uitlokt, denk ik. In het toiletiedereen voor.
reglement kan ik zo al drie gaten zien. Als
Ik zou het zo leuk vinden om tegen zo’n
ik ze zie, zien de studenten ze ook. Ik zou
commissie te zeggen: “Wij zijn een dwarniet weten wat ik moet aanvangen met
se universiteit. Daarom lopen hier zoveel
een student die Henri Charrière gelezen
creatieve geesten rond die alle beurzenheeft en daardoor op een idee gekomen
programma’s plunderen. Reglementen?
is. Liever laat ik sommige dingen niet
Daar doen we hier niet aan. Bij aanvang
onder controle.
van het tentamen brul ik door de zaal:
Jongens, koppen dicht, tentamen maken;
en o wee als ik je zie spieken, want dan
Reageren? Mail naar [email protected].
9
Diversiteit
VU/UvA-studenten
Hoe zwart is de VU nu in feite?
En is de UvA echt zo’n blank elite-instituut?
DOOR PETER BREEDVELD
FOTO’S bram belloni EN ROB BÖMER
Multiculti of ‘
eenheidsworst
De UvA is een blanke eenheidsworst’, schreef Lida
Daniels, hoofdredacteur van De Peper, ‘magazine
voor en door Amsterdamse studenten’, een maand
geleden. Volgens Daniels is de UvA een bolwerk van
blanke middenklassers en totaal geen afspiegeling
van de stad Amsterdam. Ze vindt dat de UvA ‘interculturele sensitiviteit’ mist en een voorbeeld aan de
VU zou moeten nemen.
De VU voert een duidelijk diversiteitsbeleid en richt
gebedsruimten in. Ze maakt gebruik van haar religieuze achtergrond bij het aantrekken van een diverse
studentenpopulatie, betoogt Daniels. Daardoor heeft
de VU volgens haar een betere aansluiting bij de werkelijke Amsterdamse populatie en snijdt de UvA zich in
de vingers door nadrukkelijk géén diversiteitsbeleid te
voeren.
Daarmee houdt de UvA ook ‘bestaande vormen van
ongelijkheid in stand’, meent Daniels, omdat zo minder
bevoorrechte mensen ‘de toegang tot cultureel kapitaal’
wordt bemoeilijkt.
10
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
Maar is dat wel zo? Is de VU echt zoveel diverser dan de
UvA en doet de UvA inderdaad niet aan diversiteitsbeleid?
Niet-westerse allochtonen
Daniels schrijft ook: ‘De UvA-bestuurders willen niets
weten van een diversiteitsbeleid, volgens hen moet
iedereen gelijk behandeld worden. Er moet geen onderscheid gemaakt worden naar etniciteit, religie of culturele achtergronden van studenten. Die houding vloeit
voort uit een egalitair ideaal.’ Daniels zegt zich op een
beleidsstuk van het UvA-bestuur te baseren, dat ze als
lid van de studentenraad onder ogen kreeg. Maar later
meldt ze dat het om een ‘intern stuk’ gaat dat we niet
mogen inzien.
Het heeft nog heel wat voeten in aarde voordat er
iemand aan de UvA gevonden is die vragen over het
diversiteitsbeleid kan beantwoorden.
Voorlichters van de UvA zeggen aanvankelijk dat er
inderdaad geen diversiteitsbeleid wordt gevoerd. Later
blijkt er wél diversiteitsbeleid te zijn. “Ik dacht dat je het
over een gebedsruimte voor moslims had en dergelijke.”
Advalvas krijgt een rapportage opgestuurd van de Werkgroep Diversiteit UvA, een verslag van de besteding van
geld dat de UvA, samen met negen andere universiteiten
11
Diversiteit
en hogescholen, kreeg voor het behalen
van ‘meer studiesucces voor niet-westerse allochtonen’. Onder begeleiding van
het Expertisecentrum diversiteitsbeleid
(Echo) werden met dat geld projecten
gestart.
Als we nog vragen hebben, mogen we die
mailen.
Eén procentje meer
Ook over de samenstelling van de studentenpopulatie bestaat weinig eenduidigheid, aan zowel de VU als de UvA. Uit het
convenant uit 2011 tussen het ministerie
van Onderwijs en de tien hogescholen
en universiteiten die subsidie ontvan-
advertentie
KAN HET BETER?

WAT VIND JIJ VAN
DE KOPIEER- EN
PRINTFACILITEITEN?

VUL DE VU-SERVICESCAN IN EN WIN
CHECK JE VU-MAIL VOOR DE LINK
NAAR DE ENQUÊTE
gen voor meer studiesucces onder nietwesterse allochtonen, blijkt dat VU en
‘De UvA mist
UvA elkaar niet zoveel ontlopen: ‘Het
interculturele
budget wordt verdeeld naar het relatieve
sensitiviteit en
aandeel niet-westerse allochtone studenzou een voorbeeld
ten per universiteit’, aldus het convenant.
aan de VU moeten ‘Het betreft de volgende percentuele
verdeling: Erasmus Universiteit 28%, UvA
nemen’
21%, Universiteiten Leiden 15%, Universiteit Utrecht 14% en VU 22%.’
Eén procentje meer niet-westerse allochtonen aan de VU dan aan de UvA dus.
Maar UvA-rector Van den Boom geeft
later per mail (zie ook kader) een totaal
ander percentage: 14 procent. Uit een
evaluatierapport van Echo blijkt dat de
aanwas van niet-westerse allochtonen aan de VU tussen
2008 en 2011 fors groter was dan aan de UvA, 21 procent
groei aan de VU tegenover 13 procent aan de UvA.
Aan de UvA studeren percentueel gezien weer meer
buitenlandse studenten: 14 procent tegenover 9 procent
aan de VU.
Toch heeft de VU de naam een bij uitstek multiculturele
universiteit te zijn. “Niet door toedoen van de VU zelf”,
zegt Wim Haan, beleidscoördinator diversiteit aan de
VU. “Het is een bepaalde beeldvorming in de media,
waarvan de vorige bestuursvoorzitter René Smit op een
gegeven moment heeft gezegd dat je dat niet moet zien
als probleem, maar juist als asset, als sterk punt.”
Voorbeeld Los Angeles
Smit heeft diversiteit in 2006 op de bestuurlijke agenda
van de VU gezet, zegt Haan. “Voor die tijd was het
onderwerp min of meer taboe, want de gedachte was dat
zodra je aandacht gaat geven aan diversiteit, je proble-
12
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
men creëert in plaats van ze oplost. Maar
Smit zag diversiteitsbeleid ook als deel
‘De vorige VU-baas
van de emancipatoire universiteit die de
zag diversiteit niet
VU altijd geweest is.” Daarnaast is diverals een probleem,
siteit vanzelfsprekend een grootstedelijk
maar als een sterk
thema. Toegankelijkheid van het hoger
punt’
onderwijs is cruciaal voor de toekomst
van de stad.
Dat beleid richt zich niet alleen op integratie door middel van grote evenementen die een zo breed mogelijk, divers
publiek aanspreken (zoals het Summer
Break Festival en de aanstaande VU
Olympiad), maar ook op de kloof tussen
allochtonen en autochtonen waar het
studieprestaties betreft. Bijvoorbeeld
door zogeheten eerstegeneratiestudenten, die als
eersten in hun familie een academische studie volgen,
een summercourse aan te bieden, een soort stoomcursus
academische vaardigheden.
De VU laat zich hierbij hevig inspireren door de Amerikaanse UCLA (University of California, Los Angeles),
waar het doopceel wordt gelicht van elke student die
zich inschrijft. “UCLA gaat ervan uit dat iedere ingeschreven student in staat is zijn diploma te halen, maar
beseft dat niet iedereen dezelfde bagage heeft”, aldus
Haan. “Ze combineren er high expectations met een high
level of support.
De studenten worden intensief begeleid in het kader
van een academic advancement program, met klinkende
resultaten: “Er is geen verschil in studierendement
tussen verschillende culturele groepen, zelfs niet bij
eerstegeneratiestudenten die Engels als tweede taal
spreken”, vertelt Haan.
Dat vergt wel een forse investering. Voor het academic
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
Geen gebedsruimte,
want openbare
universiteit
‘De UvA is niet zo wit als Lida Daniels beweert’, zegt
UvA-rector Dymph van den Boom.
“Het aantal allochtone studenten aan de UvA is gelijk aan het
landelijk gemiddelde. Veertien procent van het totaal aantal
studenten is van niet-westerse afkomst.”
“De UvA richt zich op gemotiveerde studenten, ongeacht de
achtergrond, ongeacht ras, religie, afkomst of geaardheid.
Er lopen aan de UvA meer dan honderd nationaliteiten
rond (medewerkers én studenten). Het is voor ons van het
allergrootste belang dat iedereen zich thuisvoelt. Daarbij draait
het vooral om acceptatie, tolerantie, een open sfeer. Dat zal
iedereen beamen. De UvA biedt ruimte aan iedereen om zich te
ontwikkelen, niet specifiek aan een of andere groep.”
“Daarnaast gebeurt er uiteraard van alles om te zorgen dat
iedereen die bij de UvA studeert of werkt, goed opgevangen
wordt. Als er hulp geboden wordt, dat is dat vaak op individueel
niveau, om iemand bij te staan. Voor elke student die om wat
voor redenen problemen ondervindt, zijn er plekken waar hij of zij
naartoe kan, zoals de studentendecanen- en psychologen.”
Ook zijn er volgens Van den Boom trajecten om docenten en
studentenbegeleiders beter toe te rusten op diversiteit. “Er is ook
een leergang studieadviseurs ontworpen met aandacht voor dit
element.”
“Gebedsruimten richten wij niet in”, zegt Van den Boom, “omdat
wij een openbare universiteit zijn. Iedereen is welkom; er is
respect voor ieders overtuiging.”
13
Diversiteit
Typisch voor de UvA-benadering lijkt
ook een onderzoek naar ‘studiegedrag in
‘Het rendement
relatie tot de (culturele) achtergrond’ en
hangt niet alleen
pogingen om ‘door middel van voorlichvan de student af’ ting een realistisch beeld te geven van
studeren’.
Er zit een vreemde redenering achter
een uitsluitend studentgerichte aanpak,
vindt Haan. Namelijk dat het rendement
helemaal van de student afhangt, terwijl
het een samenspel is van student, docent
en onderwijsorganisatie. Haan: “Stel een
docent zegt: Ik geef al 25 jaar op dezelfde
Vreemde redenering
manier colleges. Wanneer mijn studenten
Hij rekent voor hoeveel geld er op de VU
slechter zijn gaan presteren, ligt dat dus
alleen al nodig zou zijn om eenzelfde
aan hén en niet aan mij. Die docent houdt
programma als aan UCLA te kunnen
dan geen rekening met het feit dat zijn studentenpopubetalen: 1, 7 miljoen euro voor de periode 2014-2017. In
latie in de afgelopen 25 jaar drastisch van samenstelling
het kader van een studiesuccesprogramma is er tussen
is veranderd.”
2008 en 2011 wel geld beschikbaar gesteld aan hogescholen en universiteiten, maar daar heeft VVD-staatsVrouw, blond, uit het Gooi
secretaris Halbe Zijlstra, met de hete PVV-adem in zijn
Veel universiteiten, betoogt Haan, zouden het liefst
nek, weer een eind aan gemaakt. Dat geld is ingezet voor
werken vanuit een soort ideaalbeeld van de student:
de verbetering van de studieresultaten van studenten
“Vrouw, blond, hoogopgeleide ouders, gegoed milieu en
met een diverse achtergrond. Op de meeste universiteihet als het even kan, afkomstig uit het Gooi”, somt hij op.
ten is daarbij vooral gekeken naar studentbegeleiding,
“Als die in de wieg ligt, is haar glansrijke carrière al voor
zegt Wim Haan.
haar uitgestippeld.”
Op de UvA is het geld inderdaad besteed aan zaken
Maar steeds meer studenten voldoen daar allang niet
als taaltoetsing en aanpassing van de voorlichting
meer aan. Die hebben opleidingen gestapeld om aan een
en intake-procedures. Een van de UvA-projecten is
universiteit te kunnen studeren en beschikken niet over
bijvoorbeeld een essaywedstrijd om studenten bewust te
het netwerk dat de ideale student bij wijze van spreken
maken van universitaire taal: ‘De universiteit heeft haar
van z’n ouders heeft geërfd.
eigen taal: een eigen manier van communiceren en eigen
Die studenten lopen, na alle horden en hindernissen die
stijlmiddelen, zoals ironie. Het is niet vanzelfsprekend
ze hebben moeten nemen om in de collegezalen toegedat elke student deze taal meteen herkent en doorziet.’
advancement program is een apart
gebouw op de UCLA-campus gereserveerd, en twintig fulltime arbeidsplaatsen plus honderd student-assistenten.
“Hier aan de VU is één fte beschikbaar
voor diversiteitsbeleid”, aldus Haan. Hij
zegt er snel achteraan dat er nog allerlei mankracht wordt ingezet voor de
summercourse en de evenementen, maar
het blijft behelpen in Nederland, met zo
weinig financiële middelen.
14
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
Debat
samenwerking VU&UvA
> Op dinsdag 15 april discussiëren UvA-voorzitter Louise
Gunning en VU-voorzitter Jaap Winter over de samenwerking
tussen de UvA en de VU
> Andere sprekers: Ben Tiggelaar, AUC-dean Marijk van der
Wende, de studenten Jessica Endert en Poey Lam en docent
Ben Crum. Gespreksleiding: Felix Rottenberg
> VUconnected organiseert dit debat uit de serie Maatschappij
in de Maak in samenwerking met faculteitsvereniging EOS en de
faculteit Sociale Wetenschappen
> Aanvang 17.30 uur, Auditorium VU
> Aanmelden op vuconnected.nl/Amsterdam-Academic-Alliance
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
laten te worden, daar weer tegen een
nieuwe barrière aan: ‘Studenten met een
‘Die vrees voor
niet-westerse achtergrond worden door
islamisering
docenten soms geframed als studenten
van de VU is niet
die minder goed zijn, met een selffulfilterecht’
ling prophecy-effect als gevolg’, meldt het
Echo-rapport Generiek is divers. Daarom
gaat de VU haar docenten binnenkort
bijscholen op het gebied van de multiculturele competenties, daarbij voortbouwend op leerlijnen diversiteit die al in
een aantal faculteiten zijn ontwikkeld.
Een multiculturele vrouwendag voor
studenten geneeskunde aan de VU met
daarbij onder meer aandacht voor de
vraag of je als arts een patiënt van de
andere sekse mag behandelen, wekte de toorn van de
PVV, die Kamervragen stelde over de islamisering van
de VU.
“Die vrees is niet terecht, want alle studenten geneeskunde ondertekenen voor aanvang van hun studie een
protocol waarin afspraken worden gemaakt over zaken
als patiëntcontacten”, zegt Haan. “Maar studenten
maken ook een persoonlijke ontwikkeling door tijdens
hun studie, en ze stellen kritische vragen en ik zie niet in
waarom daarvoor geen aandacht zou moeten zijn.”
Daarom ook heeft de VU een gebedsruimte voor
moslims. De VU heeft van oudsher ook een kerkzaal, en
er is tevens een ruimte voor mensen van allerlei andere
gezindten om te bidden of te mediteren.
“De diversiteit van je studentenpopulatie is een sterk
punt, dus dan zoek je ten principale ook naar manieren
om die diversiteit te faciliteren”, aldus Haan.
15
onderzoeksnieuws
VIPs
Docent Nieuw
Testament
Peter-Ben Smit
is co-auteur van
de bundel Biblical
Masculinities Foregrounded.
Het gaat over ‘mannelijkheid’ in Bijbelse teksten;
aan bod komen onder meer
emoties en besnijdenis. Dit
onderzoek bouwt voort op
inzichten uit vrouwen- en
genderstudies.
16
W
ereldwijd
neemt
het aantal
verzilte landbouwgronden
sterk toe.
Daarom is het
belangrijk om voedselgewassen
te kweken die tegen zout kunnen.
VU-promovendus Pedro Miguel
Fidalgo de Almeida deed onderzoek naar zouttolerante tomaten.
Hij ontdekte dat de tomatensoorten die goed tegen zout kunnen,
bepaalde genen bezitten die een
rol spelen bij natriumtransport
in de plant. Het onderzoek van
Fidalgo de Almeida, waarop hij
dinsdag 1 april promoveerde,
draagt bij aan de ontwikkeling
van nieuwe tomatensoorten.
De kennis van mechanismen
en genen die betrokken zijn bij
de zouttolerantie kan worden
gebruikt bij veredeling om meer
zouttolerantere tomatenvariëteiten te ontwikkelen. (WV)
eel niet-stemmers bij de gemeenteraadsverkiezingen rationaliseren volgens politicoloog André Krouwel hun keuze met
een smoesje. In opdracht van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten deed
hij onderzoek onder 18.000 kiezers die in
2012 bij de Tweede Kamerverkiezingen
naar de stembus gingen. 700 van deze stemmers lieten
bij de gemeenteraadsverkiezingen verstek gaan. ‘Veel
van deze niet-stemmers komen met excuses: stemkaart
kwijt of schoonmoeder ziek’, zei Krouwel onlangs in
Trouw. Maar de redenen om niet te stemmen zijn eerder
desinteresse, onwetendheid, onverschilligheid of ontevredenheid over de politiek. Een kleine groep stemt niet
uit principiële overwegingen. (FB)
G
jaar volgen. Hierbij brengt hij de
sociale ervaringen van de kinderen met klasgenoten en leerkrachten in kaart, verzamelt hij
genetisch materiaal en bestudeert
hij het functioneren van het brein
van de kinderen.
Men vermoedt dat genoemde
negatieve ervaringen ertoe leiden
dat kinderen een verminderde
reactie op stress hebben, waardoor ze ook minder gevoelig
voor straf of correcties van
de docent zijn. Daarnaast
kijkt Van Lier of nare
ervaringen op school
invloed hebben op het
functioneren van
hersengebieden
die te maken
hebben met
sociaal besef
en zelfregulatie. (FB)
Falen
door
faalangst
Zie proefschrift via tinyurl.com/
tomatenzoutegrond.
Pesten verpest kinderen Nog smarter
epest worden door
klasgenoten of een
slechte relatie met
de leraar leidt bij
schoolkinderen
vaak tot emotionele problemen,
slechtere schoolprestaties en
moeilijk gedrag. Om dit nader te
kunnen verklaren gaat hoogleraar
ontwikkelingspsychopathologie
Pol van Lier 2300 basisschoolkinderen van hun vijfde tot twaalfde
‘Eten gaat
snel duurder
worden’
Afvallen?
Stop met lijnen!
D
oor moeilijke rekentaken voor apps
uit te besteden,
kunnen smartphones
energiezuiniger en
sneller worden. Dat blijkt uit
het onderzoek waarop Roelof
Kemp 1 april promoveerde.
Zware rekentaken kosten nogal
wat energie. Het ‘uitbesteden’
van dit werk aan een externe
server is sneller en zuiniger
voor de app-gebruiker. Het
heeft wel nadelen voor de appmakers, zoals extra kosten, het
gebruik van diverse technieken
en compatibiliteitsproblemen.
Kemp onderzocht hoe een algemene structuur voor de ontwikkeling van dit soort applicaties
voor rekenintensieve taken
ontwikkeld kan worden. (FB)
Zie proefschrift via tinyurl.com/
nogsmarter.
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
Nounproject/JClaire Jones/rbbmr
Bijzonder hoogleraar orgelkunde Hans Fidom
is betrokken
bij een onderzoeksproject
voor een nieuw
barokorgel in het
Orgelpark, het internationale concertpodium voor
organisten, componisten
en kunstenaars. Voor de
bouw van dit barokorgel
vindt een uitgebreid musicologisch onderzoek plaats.
Tomaten op zoute grond
Penny Greb, USDA ARS
Neurowetenschapper
Zsuzsika Sjoerds kreeg
van onderzoeksfinancier
NWO een Rubicon-beurs
waarmee ze 24
maanden in
Duitsland
onderzoek kan
doen. Sjoerds
onderzoekt de
werking van stress op alcoholverslaafde hersenen.
Stress blijkt onder meer bij
te dragen aan ongecontroleerd overmatig drinken.
V
Nounproject/Luis Prado
Trees Pels, bijzonder
hoogleraar opvoeden in
de multi-etnische stad,
ontving de ZonMw Parel,
een prijs voor
zorginnovatie.
Dit omdat zij
de jeugdsector
in Amsterdam
‘diversiteitsgevoeliger’ heeft gemaakt.
Pels is initiatiefnemer van
Kenniswerkplaats Tienplus
voor laagdrempelige opvoedingsondersteuning.
Niet-stemmers
en smoesjes
Vrouwen die aan de lijn doen zijn
na drie jaar gemiddeld juist
zwaarder geworden.
V
an diëten word je uiteindelijk alleen
maar dikker. Dat blijkt uit het onderzoek
van Tatjana van Strien, hoogleraar
psychologie van eetstijlen, gepubliceerd
in tijdschrift Appetite. Bij vrouwen en
mannen die niet aan de lijn doen, vond
Van Strien geen gewichtstoename. (WV)
Lees het hele onderzoek op tinyurl.com/lijnenmaaktdik.
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
M
ensen die bang
zijn, hebben daar
erg veel last van
bij het uitvoeren
van taken die veel
aandacht vragen.
Dat blijkt uit het onderzoek waarop Nicky Nibbeling dinsdag 1
april bij de faculteit Bewegingswetenschappen promoveerde.
Nibbeling onderzocht de effecten van angst op drie soorten
taken. Cognitieve taken, zoals
het nemen van besluiten, worden
slechter uitgevoerd onder invloed
van angst. Het effect van angst
op perceptueel-motorische taken
(zoals schieten), en taken waarbij
het uithoudingsvermogen van
belang is (zoals rennen) was een
stuk kleiner.
Bange mensen die meerdere
taken tegelijk moesten uitvoeren,
hadden de grootste problemen.
(FB)
De voedselprijs gaat de
komende tien jaar verdubbelen,
verwacht milieuwetenschapper
Harry Aiking.
“Zo’n vijf
procent van
de Nederlanders
gaat nu
al met
honger
naar bed
en dat
aantal zal de
komende jaren
alleen maar toenemen. Door de
groeiende middenklasse in opkomende economieën als China,
Brazilië en India groeit de wereldwijde vraag naar voedsel sterk en
daardoor stijgt de prijs. Vooral
vlees zal duurder worden. Maar
het bewustzijn dat voedselzekerheid op de korte termijn ook in
Nederland een issue kan worden,
is er nauwelijks.
We eten te veel dierlijk eiwit. Voor
onze gezondheid en het milieu
zouden we een derde minder dierlijke eiwitten moeten eten. Nederlanders consumeren gemiddeld
het minste plantaardige eiwit van
Europa. Dat komt vooral doordat
we zo veel melkproducten eten.
Wij hebben duizend Nederlanders
ondervraagd over hun bereidheid
om minder vlees te gaan eten.
Sommige consumenten voelen
zich aangesproken door acties
als de uit Engeland overgewaaide
Meatless Monday, anderen worden
gedreven door het principe
‘minder maar beter’. Dat zijn heel
verschillende groepen, die je ook
op een verschillende manier zou
moeten benaderen en tot nu toe
gebeurt dat niet.” (WV)
Harry Aiking en Joop de Boer publiceerden hun
onderzoek onlangs in het tijdschrift Appetite, het
artikel is te lezen via tinyurl.com/mindervlees.
Aiking organiseert ook de debatreeks Voedsel voor
tien miljard? Zie: vvm.info.
17
Publicatiedruk
wetenschap
studenten Aard- en Levenswetenschappen zich verzetten tegen de reorganisatie
van hun faculteit, ziet Dittrich als een
mooi signaal. “Ik ben na afloop naar
Winter gegaan om over de actie te praten.
Hij zei: ‘Ik vond het eigenlijk een prachtige bezetting. Die studenten hebben dat
gedaan omdat ze betrokken zijn bij hun
onderwijs.’ Dus het was niet zomaar een
bezetting omwille van de bezetting. Nee,
ze hadden een boodschap: we willen
goed onderwijs.”
‘Koekjesfabrieken?
Wat een onzin!’
Het aantal publicaties telt niet langer mee bij de
beoordeling van onderzoekers. Het gaat om de kwaliteit.
Hoe ziet VSNU-voorzitter Karl Dittrich dit in de praktijk?
et is zover. In het Standard
Evaluation Protocol,
het reglement voor
onderzoeksevaluaties, is
productiviteit geschrapt
als apart beoordelingscriterium. In het vervolg
ligt de nadruk op de kwaliteit van het
werk van wetenschappers, zeggen KNAW,
NWO en VSNU.
Althans, zo staat het op papier. De vraag
is of het gewijzigde protocol ook landt in
de praktijk van de instellingen. Daar is
volgens kritische wetenschappers niet
alleen sprake van een blinde fixatie op
kwantiteit, maar ook van een bedrijfscultuur van economisering, bureaucratisering en hiërarchisering.
Karl Dittrich, voorzitter van de VSNU, ziet
het schrappen van productiviteitscriterium in evaluatieprotocol als een signaal,
het begin van een antwoord. “We zijn
doorgeschoten in termen van productiviteitsdenken. Waar je tot nu toe het idee
had dat je beoordeeld werd op de lengte
van je lijst publicaties, worden dit nu -
18
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
rbbmr.nl
H
DOOR BERT WESTENBRINK
vindt Dittrich te sterk
naar uitwerking van mijn
uitgedrukt. “Als ik naar de
idee - je vijf beste artikelen.
‘Als het niet om
oordelen van studenten
Dat heeft een heel andere
output gaat, waar kijk in de grote landelijke
betekenis.”
moet het dan om
enquêtes, dan is er een
Het protocol moet in de
gaan?’
heel grote tevredenheid
hoofden gaan zitten van
over onderwijsprestaties:
bestuurders, decanen,
docenten, benaderbaaronderzoekleiders en onderheid en didactische kwalizoekers, zegt Dittrich. “Het
teiten. Die zitten allemaal
moet allemaal indalen en
rond de 3,8 op een schaal
dat is de tweede opgave.
van 1 tot 5. We leveren
Met name voor degenen
kennelijk relatief goede
die in de onderzoeksbeoorprestaties. Maar onderwijs moet wel
deling werken, de peers. Die moeten heel
weer nevengeschikt gemaakt worden aan
goed begrijpen wat hier staat.”
onderzoek.”
De wetenschappers van het platform
Dittrich vindt, zegt hij, het belang van
Science in Transition reageerden tevreonderwijscarrières heel groot. “En dat
den op de aanpassing van het protocol,
vind ik nou echt een top-downproces. Als
zegt Dittrich. “Ik weet niet of het ver
het om de VU gaat, zijn voorzitter Jaap
genoeg gaat in hun perspectief, maar ze
Winter en rector Frank van der Duyn
zeggen: we kunnen in elk geval zien dat
Schouten degenen die met hun decanen
de accenten helemaal anders worden
moeten zeggen: dames en heren, wij
gelegd.” Dittrich ziet de aanpassing van
vinden onderwijs in deze instelling op
het protocol zelf als een beweging in de
z’n minst zo belangrijk als onderzoek. We
goede richting: “Er komt meer balans
hebben tien jaar heel veel geïnvesteerd in
tussen onderwijs en onderzoek.”
onderzoek, we zijn wat weggezakt op het
gebied van onderwijs en we hebben alle
We zijn weggezakt
reden die balans nu te herstellen.”
De kritiek dat onderwijs door de publiDe recente protesten op de VU, waar
catiedruk ondergesneeuwd is geraakt,
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
Koekjesfabriek of emancipatiemotor
De boodschap van de studenten was ook:
de VU is een koekjesfabriek. Kritiek die
aansluit bij de statements van platforms
als Science in Transition en Hervorming
Nederlandse Universiteiten. Zij spreken
over universiteiten die als bedrijven
worden geleid, waar nauwelijks geluisterd wordt naar de wetenschappers.
Dittrich: “Koekjesfabrieken? Wat een
onzin. Als je naar een universiteit kijkt,
dan is die aan de ene kant een multiversiteit geworden en ze is tegelijkertijd een
baken van hoop en verwachting. Bovendien is de universiteit open. Er wordt zó
veel gevraagd. Als je ziet hoe Amsterdam
zich tot de twee universiteiten wendt om
bij te dragen aan economische maar ook
sociaal-culturele ontwikkelingen… De VU
is een emancipatiemotor van de eerste
orde. Het is dus bijna onmogelijk om zo’n
universiteit nog te runnen zoals dertig,
veertig jaar geleden, toen een curator één
keer per week langskwam om wat handtekeningen te zetten.”
De kritiek is nu juist dat de universiteit in
die wijze van aansturing te veel is doorgeslagen. Er wordt te veel gestuurd op
output. “Als het niet om output gaat, waar
moet het dan om gaan? Ik praat liever
over outcome. Maar kijk naar de prestaties van de universiteiten. Ik ben me
kapot geschrokken zo’n tien jaar geleden
toen ik me realiseerde dat sommige van
onze opleidingen een rendement hebben
van 25 à 30 procent na vier jaar bachelor.
Dat vind ik niet normaal. Als vervolgens
wordt gezegd, zou het niet zo zijn dat we
vele talenten niet voldoende uitdagen om
die streep te halen, dan zeg ik: dát is onze
zaak. Worden we daarmee een koekjesfabriek? Nee. We hebben talent verspild,
denk ik.”
Dittrich stelt vast dat universiteiten zo
groot worden dat het besturen ervan
nauwelijks kan zonder vormen van de
genoemde economisering, bureaucrati-
sering en hiërachisering. Maar, zegt hij,
je moet de menselijke maat daarbinnen
zien te vinden.
Er zit angst in het stelsel
“Je ziet in feite dat de bureaucratisering,
meer dan de economisering, doorschiet.
De angst om een fout te maken is zodanig groot geworden dat iedereen als de
dood is. Er zit angst in het stelsel. Daaraan is de overheid voor een belangrijk
deel schuldig. Ik denk dat we goed eraan
hebben gedaan om naar de instellingsaudits te gaan. Daar stellen ze de vraag:
is het college van bestuur in control over
de kwaliteit? Dat is op zichzelf een heel
redelijke vraag.”
Dat is meteen ook de vraag die appelleert aan het idee dat de besturen van
bovenaf alles willen regelen. Dittrich:
“Door het feit dat sommigen de woorden
‘in control’ ook hebben gezien als ‘je
moet dan ook gaan controleren’, zijn er
niet alleen extern meer regels gekomen,
maar ook intern. De vraag is hoe we dat
kunnen keren. Hoe kun je terug naar
vertrouwen? Ik vind ook dat de politiek
dat naar de universiteiten moeten doen.
Want daarover gaat het in essentie: het
terugkrijgen van vertrouwen.”
19
Filantropie
wetenschap
Vrijwillig
omdat
het moet
“
Hoe vrijwillig is
vrijwilligerswerk nog als
de overheid het inzet om
bezuinigingen op te vangen?
Theo Schuyt, hoogleraar
filantropie, is niet blij met de
participatiesamenleving.
DOOR Dirk de Hoog
Foto’s STUDIOVU/YVONNE COMPIER
Nederland is al eeuwenlang een participatiesamenleving”, zegt hoogleraar filantropie
Theo Schuyt. “We zijn het land met de hoogste
dichtheid aan stichtingen en verenigingen
voor het goede doel ter wereld. En de traditie
van burgerinitiatieven om de naaste te helpen
gaat terug tot zeker de gouden eeuw. Vandaar
dat we meer particuliere hofjes voor ouderen hebben
dan welk land dan ook.’’
Volgens Schuyt bloeit het particulier maatschappelijke
initiatief nog steeds volop, maar er zijn ontwikkelingen
die zorgen baren. Daarom heeft hij met negen wetenschappers en maatschappelijk betrokken burgers een
manifest over maatschappelijke initiatieven opgesteld.
Dit presenteren zij op 24 april, de dag van de filantropie,
aan de VU. De opstellers zijn onder anderen nationaal
ombudsman Addie Stehouwer, hoogleraar maatschappelijke bestuurskunde Gabriel van den Brink, dominee
van de Amsterdamse diaconie Paul van Oosten en
manus van alles Felix Rottenberg. Het manifest bestaat
uit twaalf stellingen, plus een uitgebreide toelichting.
Een van de stellingen luidt: De balans tussen overheid,
markt en particulier initiatief is scheefgetrokken. ‘Dit
manifest is opgesteld om uiting te geven aan een grote
bezorgdheid dat aan particulier initiatief in Nederland
geen recht wordt gedaan’, staat in de toelichting. ‘De
vele vrijwilligers worden gezien als onbetaalde arbeidsreserve voor een bezuinigende overheid. Filantropische
fondsen op hun beurt worden geacht bij te dragen om
gaten in overheidsbudgetten te dichten.’
Gulzige ogen van overheid
Maar het manifest is niet primair bedoeld als politiek
statement, verklaart Schuyt. “We waren al met dit initiatief bezig voordat de VVD/PvdA-regering de participa-
20
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
21
Filantropie
tiesamenleving proclameerde. Doel is vooral het maatschappelijk middenveld te eren. Vandaar ook de titel
van het manifest: Er waart een golf van idealisme door
Nederland.”
Daarnaast willen de initiatiefnemers ook waarschuwen.
“We zagen al eerder dat de overheid met gulzige ogen
naar het kapitaal loert dat met het maatschappelijk initiatief is gemoeid, zowel wat geld betreft als het sociale
kapitaal van de vele vrijwilligers. Niet voor niets sloot
burgemeester Eberhard van der Laan onlangs een lokaal
convenant met alle particuliere organisaties die aan
armoedebestrijding doen in Amsterdam. Wij pleiten
er sterk voor dat het particulier initiatief onafhankelijk
blijft en niet primair de bezuinigingen van de overheid
gaat opvangen. Elke maatschappelijke sector heeft zijn
eigen verantwoordelijkheid en werkwijze.’’
mail
Schuyt: ‘Vrijwilligerswerk moet geen verkapt verlengstuk van de overheid worden’
dat het een aanvulling is op de overheid aan de ene kant
en de vrije markt aan de andere kant. Ik zeg weleens
dat het vrijwilligerswerk zorgt voor de broederschap in
de samenleving, naast de vrijheid van de markt en de
Gedwongen tegenprestatie
gelijkheid van de staat. Bovendien is het interessant te
Schuyt is niet blij dat de politiek de term participatiesazien dat particulier initiatief vaak kritisch is ten opzichte
menleving heeft gekaapt.
van maatschappelijke ontwikkelingen en nieuwe crea“De regering wil vooral bezuinigen op de verzorgingstieve oplossingen weet te bedenken. Dan moet je geen
staat. Daarom moeten mensen zo veel mogelijk hun
verkapt verlengstuk van de overheid worden.”
eigen zorg organiseren via familie en vrienden. Dat is
Schuyt noemt als voorbeeld de oprichting van de
heel iets anders dan dat mensen uit vrije wil lokaal hulp
Vereniging tot Behoud van Natuurmovoor bejaarden organiseren. Vrijwilligersnumenten. Die organisatie werd in 1905
werk is ook heel iets anders dan mensen
opgericht door onderwijzer en natuurmet een uitkering dwingen maatschappe‘Mensen zijn
liefhebber Jac P. Thijsse. Hij wilde voorlijke dienstverlening te leveren. Als je het
nummers
komen dat het Naardermeer veranderde
vrijwillige circuit vermengt met gedwongeworden’
in een vuilnisbelt voor Amsterdam. Met
gen dienstverlening, worden zaken troeeen aantal bemiddelde particulieren
bel en komt het echte maatschappelijke
kocht hij het meer op om er een natuurinitiatief in het gedrang.”
reservaat van te maken. “Kijk, zulke
Schuyt noemt het voorbeeld van de
tegendraadse initiatieven bestaan nog
cirkelbus in Voorschoten. Daar runnen
steeds. ‘Hoezo zijn uitgeprocedeerde
zo’n zestig vrijwilligers met busjes het
asielzoekers illegale mensen?’ zeggen sommige kerken
vervoer voor ouderen. Lokale bedrijven sponsoren het
en andere groepen vrijwilligers. Ze helpen die mensen
project en de plaatselijke autorijschool traint de vrijaan eten en onderdak. Maar kijk ook naar cultuur. Er zijn
willige chauffeurs voor het busjesvervoer. “Prachtig
de meest vreemde musea en kunstcollecties opgebouwd
voorbeeld van vrijwilligerswerk. Dat heeft het gemeendankzij particulier initiatief. Hoe je er ook over denkt,
tebestuur ook ontdekt en wat doen ze? Ze komen met
zonder Joop van den Ende hadden we nu nauwelijks een
een plan om te bezuinigen op het gehandicaptenvervoer
musicaltraditie in Nederland.’’
omdat de cirkelbus een deel van die taken in hun ogen
Het gaat natuurlijk niet alleen om kleine lokale initiwel kan overnemen.”
atieven, zegt Schuyt. “Goede doelen zijn ontzettend
belangrijke donateurs voor gezondheidsonderzoek
Broederschap
bijvoorbeeld. Neem de Hartstichting en KWF KankerbeVrijwilligersorganisaties moeten zich in de ogen van
strijding. Daar gaan honderden miljoenen euro’s om. Dat
Schuyt niet te makkelijk lenen om bezuinigingen van
heeft de overheid inmiddels ook door. Die hebben een
de overheid op te vangen. “De overheid heeft een eigen
prachtig convenant met de goede-doelenorganisaties
verantwoordelijkheid om ordentelijke sociale zekeropgesteld en in 2012 de Geefwet ingevoerd. Maar dan
heid en rust te bieden. Het zou natuurlijk een enorme
zie je gelijk het gevaar van het polderen. In die wet wil
stap terug zijn als de zorg voor de armen en gebrekkigen
de overheid vooral het financiële toezicht en de fiscale
weer een kwestie van particuliere liefdadigheid zou
positie van goede doelen helderder regelen.”
worden. Het mooie van het particuliere initiatief is juist
22
Onpersoonlijk, afstandelijk
En daarmee komen we ook even toe aan een terugblik
op het particuliere initiatief in Nederland. Veel maatschappelijke organisaties op het gebied van onderwijs,
huisvesting en gezondheidszorg waren oorspronkelijk
redelijk democratisch georganiseerde verenigingen.
Bijna alle christelijke scholen bijvoorbeeld hadden een
bestuur waar ouders daadwerkelijk wat te vertellen
hadden, net als huurders bij woningcorporaties. Maar
door professionalisering en schaalvergroting zijn het nu
bijna allemaal onpersoonlijke, afstandelijk bestuurde
bureaucratieën waar mensen nummers zijn geworden.
Bovendien worden ze hoofdzakelijk door de overheid
gefinancierd, waardoor de burger niet meer nodig is.
Schuyt vindt dat een zorgelijke ontwikkeling. “Organisaties met een publiek nut, zoals scholen en ziekenhuizen,
hebben maatschappelijke binding nodig en wezenlijk
contact met de mensen voor wie ze bestaan. Anders
worden het eendimensionale instituties, zeg maar koekjesfabrieken. Juist daar kan het particuliere initiatief
een rol spelen. Steeds meer scholen, zowel bijzonder
als openbaar, hebben iets als een vriendenclub of stichting, waarin ouders actief kunnen participeren en leuke
dingen voor de school, kinderen en buurt bedenken.
Zo’n model zou natuurlijk ook prachtig zijn voor de Vrije
Universiteit nu de oude VU Vereniging op sterven na
dood is. Organiseer de afgestudeerden in een bruisende
alumnivereniging en je hebt weer meer binding met de
samenleving. Bovendien een extra inkomstenbron als
het meezit, want afgestudeerden geven graag aan leuke
dingen voor hun oude universiteit.’’
‘Wie ondersteunt
de mantelzorgers?’
Logeerhuis
Op de vraag wat Schuyt een leuk nieuw particulier initiatief vindt komt hij nota bene met een mislukt project:
het logeerhuis in Amstelveen. “Het idee was dat partners van dementerende patiënten daar een paar dagen
konden logeren om bij te komen en nieuwe energie op
te doen. Het plan was bijna rond, maar helaas wilde
de gemeente niet meewerken omdat ze de financiële
risico’s te groot vond. Ik denk dat in de nabije toekomst
juist de ondersteuning van mantelzorgers ontzettend
belangrijk wordt. Wie ondersteunt de ondersteuners?
Daarom denk ik dat het kortzichtig is van de overheid
te bezuinigen op de thuiszorg. Juist door professionele
ondersteuning te bieden, kunnen familieleden, vrienden en buren makkelijker meehelpen met de zorg voor
behoeftige mensen. Maar als je dan ook nog de billen
moet wassen en de plee schoonmaken, moet je wel een
heel fanatieke vrijwilliger zijn.”
Reacties (max. 300 woorden) op
Advalvas-artikelen zijn welkom
op [email protected]. De
redactie behoudt zich het recht voor
uw bijdrage eventueel in te korten.
De Zuidkas
In het interview met hortusvrijwilliger Fieke Konijn in Advalvas 14 las
ik voor het eerst over de plannen voor een verhuizing van de hortus
naar de Zuidas. Een mooi idee!
Ik vind dat deze nieuwe tuin in de zakelijke wereld van de Zuidas wel
degelijk een nuttige functie kan vervullen. Als natuurlijk oplaadpunt
voor (te) hardwerkende Zuidassers. De hortus is al jarenlang een groene
recreatieruimte voor patiënten en personeel van het VU-ziekenhuis.
Omdat de grond op de Zuidas erg duur is en de zon schaars, zal de kas
de hoogte in moeten; mogelijk een prijsvraag voor groenminnende
architecten.
Ik geef alvast een voorzet in de vorm van een glazen zusje van het OZWgebouw (de Rode Pieper naast het hoofdgebouw): de Zuidkas.
Ruud Vrielink, vormgever en toekomstig vrijwilliger bij de hortus
advertentie

KAN HET BETER?

WAT VIND JIJ VAN
DE INFOBALIES EN
HELPDESKS?
VUL DE VU-SERVICESCAN IN EN WIN
CHECK JE VU-MAIL VOOR DE LINK
NAAR DE ENQUÊTE
Meer informatie over de dag van de filantropie op
vu.nl>agenda>24 april.
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
23
Ayesha Sitaram SRVU-voorzitter
opinie
COLUMN
‘Blackboard
is te beperkt’
Bang
De studentenbond SRVU lanceert een
eigen internetplatform voor studenten:
Cloudents.
W
tekst en foto DIRK DE HOOG
aarom beginnen
jullie hiermee? “Wij
zien de voordelen in
van sociaal online
studeren en daarvoor
biedt Cloudents vele
mogelijkheden. Het
combineert namelijk Blackboard met de
voordelen van sociale media, zoals Facebook. Studenten kunnen er hun eigen
groepen vormen, aantekeningen uitruilen en elkaars vragen beantwoorden.’’
gedachte erachter is juist dat je informatie deelt met medestudenten. Je deelt
dus alleen de informatie die jij zélf wilt
publiceren.”
Nu komen er verschillende online
systemen naast elkaar. Waarom is
Blackboard niet goed genoeg? “Op
zich heb ik geen negatieve ervaringen
met Blackboard, maar het is een beperkt
24
‘It’s more than just
studying, it’s social
studying’, prijst het
internetplatform
Cloudents zichzelf aan.
Het Israëlische bedrijf
benadert per instelling
een studentengroep om
als partner het netwerk
te beheren voor eigen
universiteit of hogeschool.
Inmiddels doen onder
meer de SRVU en de
ASVA mee. Lees meer op
cloudents.com en srvu.
org
systeem. De docent bepaalt
wat er wel en niet mag en het is
gekoppeld aan een vak. Bij Cloudents kunnen studenten zelf
groepjes vormen, ook buiten een
bepaald vak om, en hun eigen
dingen posten. Het is interactiever dan Blackboard, dat trouwens goed te integreren is in dit
systeem.’’
Ik kan me voorstellen dat
de universiteit het niet
leuk vindt dat iedereen de
antwoorden van opdrachten
kan bekijken en proeftentamens inzien. “Nu ja, dat
gebeurt al via sites als Stuvia. En
nu maken studenten vaak een
eigen Facebookpagina aan voor
een bepaald vak. Daar kunnen ze ook tentamenvragen
en antwoorden uitwisselen. Wij hopen nu een studentenplatform te hebben dat al die mogelijkheden samenvoegt. Universiteiten moeten met de tijd meegaan. Je
kunt sociale media niet weren uit de studiezalen.’’
Cloudents is een commercieel
bedrijf. Moet de universiteit zich wel
daarmee inlaten? “Dit online platform
is opgericht in Israël en heeft als doel het
verbeteren van studiesucces. Dat is dus
erg positief voor zowel de studenten als
de universiteiten. Wij zijn als studentenbond benaderd om partner te worden en
dit platform te lanceren op de VU. Wij
zien vooral de voordelen van deze gratis
dienst voor studenten.”
Onlangs was er veel gedoe over het feit
dat sommige universiteiten de mail
voor studenten aan Google wilden
uitbesteden. Die kan de inhoud van
de mails lezen. Is de privacy bij
Cloudents wel gegarandeerd? “De
Sociaal
studeren
En kunnen studenten elkaar ook zien via camera’s
op de laptop? “Dat zou leuk zijn, maar dat weet ik
niet. Cloudents wordt wel regelmatig geüpdatet. Dus
wanneer er veel behoefte is vanuit de studenten, dan
kan dit wellicht gerealiseerd worden. Je kunt er wel al
filmpjes op zetten. Dus je kunt ook colleges via video
volgen.’’
Ayesha Sitaram
Reageren? Mail naar [email protected].
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
O
Roos van Rijswijk literatuurwetenschapper
oit ben ik uit een vliegtuig
gesprongen. Met een ervaren parachutist op mijn
rug die op zijn rug een
parachute droeg, liet ik me
vallen. Tot dat precieze
moment, het punt dat
mijn billen geen vliegtuig meer onder
zich voelden, had ik geen angst gevoeld:
het feit dat ik vanaf een onwerkelijke
hoogte honderden meters naar beneden
zou suizen was simpelweg te abstract om
te bevatten en dus deden mijn hersens
er niks mee. Toen we eenmaal vielen,
schreeuwde de parachutist na uitbundig
gejoel van louter zijn kant: “Vind je het
niet leuk? Je bent zo stil!”
Het was inderdaad helemaal niet leuk. Ik
was bang, maar vooral ontzettend kwaad.
De wereld kwam met honderd kilometer
per uur op me af en ik kon alleen maar
denken: wat een ontzettend mislukte
diersoort is de mens dat hij zichzelf dit
aandoet. De parachute vouwde uit. Toen
we op de grond stonden had ik warempel
het gevoel dat deze idioot met minachting voor het gedachtegoed van Darwin
mij gered had.
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
Een mens kan voor alle
dingen bang zijn. Écht bang
‘Terwijl ik
bedoel ik: gillende angst
daar lag te
voelen met alle bijkomende
snikken, had ik
verschijnselen van dien,
medelijden met
zoals overmatig zweten, trilde tandarts’
len, janken, flauwvallen, et
cetera. Clowns kunnen die
angst opwekken, bepaalde
getallen, liften, de geur van
bloemkool, lange woorden,
pleinen, pindakaas die aan
een gehemelte dreigt te plakken, haren, tieners, mussen,
honden, naalden. Enkele
van die angsten zijn vreemder dan andere, maar wat
ze gemeen hebben is dat ze
allemaal (meestal) ongegrond
zijn. De bloemkool maakt je
niet dood. Clowns zien er niet
uit en zijn negen van de tien keer vooral heel gênant,
maar daar is alles mee gezegd. Mussen. Kom óp. Maar
het lichaam reageert alsof het van grote hoogte naar
beneden valt en de wereld in een rotvaart op ’m afkomt.
Geen parachute.
Ik lag bij de tandarts en dacht: ik val niet. Ook probeerde
ik aan de karpers te denken die ik bijna kon zien vanuit
mijn positie – in de binnentuin van de
praktijk ligt een kleine vijver met gaas
erover. “Tegen de poezen”, had de assistente gezegd, ik dacht aan poezen. Ik
probeerde te blijven ademen en mijn
handen te ontspannen en mijn benen
stil te houden en vooral om niet te huilen
maar het mislukte allemaal. Die tandarts
wilde me niet dood. De pijn was tijdelijk.
Het boren geen gevaar. Terwijl ik daar
lag te snikken, had ik medelijden met
de tandarts, die had natuurlijk wel iets
beters te doen dan in slow motion een
vulling vervangen.
Na afloop van dit bloedstollende uur
had ik niet het gevoel dat de tandarts mij
gered had, maar het idee dat mijn bovenlip veranderd was in een binnenband en
het vermoeden dat ik hevig kwijlde. Ik
pinde de astronomisch hoge rekening
en zei trillend gedag. Als iemand me
voor de deur van de tandarts de keuze
had gegeven een gebitsbehandeling of
een tandemsprong die miraculeus cariës
vult te ondergaan, had ik voor dat laatste
gekozen. Stom dier, dat ik ben.
Reageren? Mail naar [email protected].
25
Reorganisatie/Sport
campus
Van ‘werk naar werk’
werkt niet goed
Gratis sporten
populair
Het onverwachte vertrek van Marianne Gloudi,
projectmanager van de transitieorganisatie,
leidde tot de nodige onrust. Hoe moet het nu
met de ontslagbedreigde medewerkers?
Bijna de helft van de VU-medewerkers maakt
gebruik van de mogelijkheid om gratis te sporten
bij Sportcentrum VU. Directeur Jan Snellen hoopt
dat het programma kan blijven bestaan.
26
Ik denk dat ze tegen de grenzen van haar
mogelijkheden is opgelopen.’’ Die grenzen zijn volgens Sturm dat faculteiten
en diensten niet gedwongen worden om
boventallige mensen aan te nemen. “Een
op zich geschikte boventallige werknemer vinden directeuren al gauw niet
goed genoeg, want ze willen gewoon de
allerbeste. En men denkt vaak dat er wel
Gabriel Valdivia_thenounproject
iets mis zal zijn, want je bent natuurlijk
niet voor niets boventallig verklaard.
Maar zo’n houding klopt niet met wat de
bonden met het college hebben afgesproken in het sociaal plan.’’
Vernietiging sociaal kapitaal
Sturm vindt dat het college van bestuur
zich meer moet inspannen om de belofte
mensen van werk naar werk te helpen
waar te maken. “Neem mezelf als voorbeeld. Ik heb bijna veertig jaar ervaring
aan de VU in allerlei functies. Er zijn
ongetwijfeld klussen die ik zou kunnen
doen. Maar ik word er eenvoudig weg niet
voor gevraagd. Blijkbaar huurt men liever
uitzendkrachten in.”
Hij denkt dat meer boventalligen zinvolle
projecten voor de universiteit kunnen
doen. “Het gaat tot nu toe hooguit om
twintig mensen. Daar moeten toch
zinvolle werkzaamheden voor te vinden
zijn? Nu betaalt de VU mensen om
gedwongen niets te doen. Dat is vernietiging van sociaal kapitaal.’’
Sturm benadrukt dat hij vol lof is over
zijn persoonlijke coach bij de transitieorganisatie. “Ze zet zich volledig voor me
in en we hebben een geweldige fit, maar
voor een man van boven de zestig is blijkbaar geen plek meer op de arbeidsmarkt,
ook niet binnen de VU. Alle mooie taal
over duurzame inzetbaarheid ten spijt.’’
(DdH)
De reactie van het bestuur staat op
advalvas.vu.nl>nieuws>8 april.
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
F
itness is populair, net als yoga en pilates. En
boksen. Daarvan heeft Snellen het aantal
trainingen zelfs moeten vergroten.
“Het was onverantwoord, zo druk
als het bij boksen was.” Snellen is
tevreden over de belangstelling
van VU-medewerkers voor het
sportprogramma Fit At Work. Zo’n 1500
medewerkers maken er gebruik van. Dat is
ongeveer 40 procent van de 3700 mensen
die mogen meedoen. “Dat is een erg hoge
score voor bedrijfsfitness”, constateert
Snellen.
Op 1 april is er een nieuw jaar begonnen voor Fit at Work. Sporten blijft voor
VU-medewerkers nog een jaar gratis. Hoe het
daarna verder zal gaan, is nog niet bekend. Acht
jaar bestaat Fit at Work al. Het was in die jaren
succesvoller dan gedacht. “Wij krijgen geld van de
VU op basis van een schatting dat er zo’n 900 mensen
aan mee zouden doen”, vertelt Snellen. “Nu het er zo
veel meer zijn, hebben we besloten te bezuinigen door
dure sporten en sporten waarvoor weinig belangstelling
was, uit het programma te gooien.” Tennis is daardoor
bijvoorbeeld gesneuveld en schaatsen. “Voor de mensen
die gratis kwamen schaatsen, moesten wij wel elke keer
ijsbaankaartjes kopen. Dat was niet meer vol te houden”,
zegt Snellen.
Eerste stap is het grootst
Als alle 3700 medewerkers die gratis mogen sporten –
dat zijn de VU-medewerkers die ook echt bij de VU in
dienst zijn – morgen daadwerkelijk allemaal zouden
komen, heeft het sportcentrum een probleem. Toch
probeert Snellen elk jaar weer nieuwe medewerkers te
verleiden om mee te doen. Dit jaar met een uitgebreide
fit- en beweegtest, waarna de medewerker een advies op
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
maat krijgt. Snellen: “Vaak is die eerste stap om te gaan
sporten het grootst, daarbij willen we mensen goed
begeleiden.”
Hoeveel van de 1500 deelnemende medewerkers
ook daadwerkelijk geregeld sporten, houdt Snellen niet bij. “We controleren ook niet hoevaak
ze hier zijn en of ze wel hun best doen”, zegt
hij. In het fitnesscentrum op de VU-campus is
het minder druk dan een jaar geleden, maar
toen was het soms, vooral na werktijd, ook
onprettig druk.
Of de VU ook na volgend jaar gratis sport
blijft aanbieden aan medewerkers, is nog
niet bekend. Snellen hoopt van wel: “Het is
een goede secundaire arbeidsvoorwaarde en er
is vraag naar.” Maar misschien is het financieel
wel niet meer haalbaar en moet de werknemer een
kleine eigen bijdrage betalen. “Die mogelijkheid zijn
we nu aan het onderzoeken”, aldus Snellen. (WV)
advertentie
KAN HET BETER?
WAT VIND JIJ VAN DE
(AUTOMATEN)KOFFIE?
VUL DE VU-SERVICESCAN IN EN WIN


CHECK JE VU-MAIL VOOR DE LINK
NAAR DE ENQUÊTE
rbbmr.nl
D
e transitieorganisatie
heeft tot taak boventallige
medewerkers van de VU
aan ander werk te helpen.
Op de Facebookpagina
van de Verontruste VU’ers
wordt gesuggereerd dat
projectmanager Gloudi vertrekt wegens
het slechte sociale klimaat op de VU.
Hoe moet het nu met onze boventallige
collega’s, vragen zij verontrust.
Gloudi laat weten geen commentaar te
willen geven op haar vertrek. Ook verantwoordelijk collegelid Bernadette Langius
wil geen toelichting geven. “Het betreft
een persoonlijk besluit van mevrouw
Gloudi waarbij het naar mijn mening niet
past om dit via de media van commentaar te voorzien.’’
Het vertrek van Gloudi heeft ook bij de
ondernemingsraad tot vragen geleid. De
raadsleden vroegen zich af of faculteiten
en diensten wel bereid zijn om het sociaal
plan serieus te nemen wanneer er sprake
is van voorrangskandidaten voor bepaalde vacatures.
Kaderlid van de vakbond CNV Publieke
Zaak Johan Sturm herkent de onrust
over de transitieorganisatie. Hij kan uit
eigen ervaring spreken, want sinds een
paar maanden zit hij zelf als boventallige werknemer bij de transitieorganisatie in de wachtkamer. “Natuurlijk
weet ik niet precies waarom Gloudi is
opgestapt. Maar ik ken haar als een
gedreven iemand met veel ervaring in
het begeleiden van mensen naar werk.
27
PERSONEELSPAGINA
ONDER REDACTIE VAN COMMUNICATIE & MARKETING VU JAARGANG 6, NUMMER 9, 9 APRIL 2014
LENTE OP DE NIEUWE CAMPUS
ze hebben zo tentamen. “Je krijgt hier een
buiten
gevoel, energie. Je zit niet opgesloten
in een kamer.” Ze studeren farmaceutische
wetenschappen, maar ontvluchten regelmatig
het W&N-gebouw om hier te studeren. “Of op de
veertiende, daar nemen we meestal een lokaaltje.
Er is lekker veel zonlicht en je zit er lekker.”
ONDERTUSSEN IN DE LIFT
WIN EEN LUNCHBON
Hoe tevreden ben jij over de koffie,
printers, schoonmaak, infobalies en
helpdesken? Vanaf 1 april kun je een klanttevredenheidsonderzoek invullen over de
producten en dienstverlening van de zeven
VU-diensten: Communicatie & Marketing,
Student- & Onderwijszaken, Facilitaire
Campus Organisatie, Financiën & Audit,
HRM, Arbo & Milieu, VU Bibliotheek en
Informatietechnologie. Je krijgt een e-mail
met een link naar deze VU-servicescan.
Onder de invullers worden 500 lunch- en
koffiebonnen van campussupermarkt Spar
University VU verloot. Meer informatie:
Hangbankjes in knalkleuren en hippe overlegplekken in de nieuwe
flexomgeving in het hoofdgebouw, een daktuin, de Spar en de Doppio.
En om de hoek de Hortus en de Almatuin. Hoezo grijs? Wordt de campus
nog eens echt gezellig? De PP vroeg het medewerkers en studenten.
> VUNET > ZOEK OP VU-SERVICESCAN
EDWIN PETTERSON EN MENNO ROODENBURG
ANNA KAPTEIJN EN SOPHIE PRENT BIJ DOPPIO
Drie docent-onderzoekers van Rechten zijn
neergestreken voor Doppio voor koffie en zon,
binnen zitten ze daar nooit. Anna Kapteijn werkt
hier pas een half jaar, maar Sophie Prent ziet
een ontwikkeling. “Er zijn steeds meer leuke
plekken. Ik wil nog naar de daktuin. Maar in
Initium zijn ook veel goede plekken.” Wat ze
nog missen? “IJs!”, roepen ze in koor. In de
Spar kun je ook voor gewone boodschappen
terecht, al is het een beetje duur, vinden ze. Ze
zijn nieuwsgierig naar welke winkel er naast de
Spar komt. Een Etos zou heel handig zijn. “Dan
hoef je nooit meer naar huis!”, lacht Prent.
Twee tandheelkundestudenten hebben net de
Almatuin ontdekt, het voormalige schooltuinencomplex naast hun eigen ACTA-gebouw. Aan de
picknicktafels eten ze een bakje rauwkost.
“Jammer dat ze niks serveren, soep of zo”,
vinden ze. 25 meter verderop schept voormalig
schooltuinmeester Anton Meesters toevallig net
soep op voor het gezelschap dat vandaag het
oude schoollokaal heeft gehuurd voor een
training. Esther de Haan van Calling U en haar
cursisten van de leergang Theorie U lunchen
buiten en genieten van de entourage: “Mooi, die
verbinding tussen de stad en het groen.”
Verderop lopen mensen rond met gieters en
harken, de tuintjes zijn verhuurd. Tot ook dit
wordt volgebouwd, runt Meesters terrein en
gebouwtje met twee oud-collega’s.
bovenop de D-vleugel van het hoofdgebouw. Je
komt er via de liften in de 3E-vleugel of via het
trappenhuis in de D-vleugel.
ESTHER DE HAAN EN HAAR CURSISTEN IN DE
ALMATUIN
“Slecht geregeld dat er geen kelner langskomt”,
grapt consulent Edwin Petterson, die met
Menno Roodenburg van de Facilitaire Campus
Organisatie is neergestreken voor een
bespreking op een bankje in de Foyer. Ze zitten
ook weleens verderop, in de ruimte achter de
Aula: “Ook een goede overlegplek als er geen
recepties zijn.”
THOYA VERHEUL IN DE FOYER
Wel fijn, die grote, open lichte ruimte, zegt
psychologiestudente Thoya Verheul op een
bankje in de Foyer. In studiezalen zit je zo dicht
op elkaar, vindt ze.
VARAMITRA EN JO BECKERS IN DE HAL IN HET
HOOFDGEBOUW
ELLIE PAUËLSEN IN DE DAKTUIN
Op de houten randen langs de borders van
de Daktuin liggen en zitten studenten: even
‘luchten’ met een kop koffie. Studeren kan niet,
vinden ze, dan waaien je papieren weg. Enige
medewerker hier is VU-vertrouwenspersoon
Ellie Pauëlsen, die haar krantje leest. “Lekker
plekje hoor, zo uit de wind. Ik zit ook wel naast
Initium aan het water of in de Hortus, hier was ik
alleen nog maar bij de opening geweest.” De tuin
is 800 vierkante meter, maar ligt wat verstopt
MELTEM YAR EN HAJAR LAARAJ
Meltem Yar en Hajar Laaraj zitten met al hun
papieren op het bankje in de andere hoek,
NIEUWS & AGENDA
Het is druk aan de lange witte tafel voor de
VU Boekhandel. Zittend op de hoge witte
krukken hebben Varamitra en Jo Beckers
van de Boeddhistische Zendende Instantie,
een voorgesprekje voor hun afspraak bij
Godgeleerdheid. “Dit was eerst één kale vlakte,
verloren ruimte. Nu kun je hier even zitten
zonder dat je een ruimte hoeft te reserveren.
Voor mij betekent dat een soort welkom”,
zegt Varamitra. Je zit wel een beetje in de
loop, vinden de heren. En echt gezéllig, nee.
“Functioneel”, concludeert Varamitra.
Meer weten over de mogelijkheden in de
Almatuin? www.almatuin.org
Marit Oudendijk
HRM-beleidsmedewerker Marit Oudendijk
staat om 17.00 uur in de lift van VU Uilenstede.
Ze is op weg naar een avondje uit met een
groep vrienden. In haar eigen restaurant.
“Dinsdagavond train ik eigenlijk met mijn
voetbalteam van Geelwit, maar nu ga ik uit eten
in Haarlem, waar ik woon. Vorig jaar heb ik daar
met mijn vader een restaurant gekocht, mijn
vriend is er chef kok. Vanavond ga ik er eten met
een groep vrienden. Nee, niet gratis! Ik heb met
mijn vader afgesproken dat we gewoon betalen
als we er uit eten gaan. Gemiddeld doe ik dat
een keer in de maand. En als ik vrij ben, eet ik
mee met het personeel.
“Mijn vriend wilde graag weer een eigen
restaurant beginnen en mijn vader en ik
hebben daarbij geholpen. Nee, ik ben niet
echt de baas van mijn vriend. Hij regelt alle
uitvoerende zaken, mijn vader en ik nemen
de financiële beslissingen. Ja, er zijn weleens
meningsverschillen natuurlijk! Ik doe ook de
marketing en de personeelszaken, naast mijn
vier en een halve dag in de week op de VU. We
zijn bewust maar vijf dagen in de week open:
niet op zondag. Dan zijn we in ieder geval één
dag samen vrij in het weekend. Anders zie je
elkaar niet.
“Het restaurant heet Ratatouille, naar de
animatiefilm. Die naam heeft mijn vriend
bedacht. We hebben een kwalitatief goede
keuken maar geen tafellinnen, we proberen het
laagdrempelig te houden. Tot nu toe hebben we
alleen maar blije en positieve gasten! Vorige
week zei de broer van mijn collega tegen haar:
“Daar moet je echt een keer gaan eten.” Zonder
dat hij wist dat zij mij kende. Dat is leuk. Wat ik
ga eten? Ik eet zelf het liefst de steak tartare.
En de ratatouille!”
ABSEILEN VAN HOOFDGEBOUW
Tijdens de VU Olympiad op donderdag 24
april kun je op en rond de campus duiken,
klimmen, roeien, schermen, spinnen of
rolstoelbasketballen en - voor wie durft abseilen vanaf het dak van het Hoofdgebouw.
Als je zelf niet meedoet, kom je natuurlijk
kijken! Er zijn seminars over de klapschaats,
over hoe je een penalty moet nemen en over
sport en mensenrechten. In een tentoonstelling van Faculteit Bewegingswetenschappen
zie je hoe VU-wetenschappers met hun
onderzoek bijdragen aan (top)sport. De dag
wordt spetterend afgesloten met de huldiging van de beste sporters in het VU Holland
House. Kom eten en genieten van een BMXshow en DJ’s als oud-Olympisch sporter
Dennis v/d Geest en Gregor Salto. Opgeven:
> VUNET > ZOEK OP VU OLYMPIAD
TRAINEN VOOR DAMLOOP
BUSINESSRUN
Meedoen aan de businessrun van de Dam tot
Damloop? Train dan op donderdagavonden
van 19.00-20.30 uur mee in het Amsterdamse
Bos tijdens de Damloopcursus van het
Sportcentrum VU. Van 3 april tot en met 14
september train je met medewerkers en
studenten - gevorderden en beginners. Het
evenement is op zondag 21 september. Voor
VU-medewerkers is de training gratis. Wil
je alleen recreatief hardlopen? Dan is er de
dinsdagavondtraining van 18.15-19.30 uur,
van 1 april tot 2 juli. Je kunt op ieder moment
instromen, maar probeer er meteen bij te
zijn! Meer informatie en aanmelden:
> WWW.SPORTCENTRUMVU.NL (BUITENSPORTEN)
Redactie Personeelspagina > CHARLOTTE BROUWER,
ANITA MUSSCHE EN HOUKJE VLIETSTRA
Beeld > ANITA MUSSCHE Vormgeving > RUDIE
JASPERS Reageren > [email protected]
Film
Restaurant
n
va nt.
ten ura
os ta
p k res
t o et
en lt h
tud ee
n s ord
ee eo
at b
ga en
ek ten
we it e
d e as u
Om valv
ad
cultuur
studenten
Sleutelgat 16
Smakelijke
curry’s van
Indiase
familie
Nebraska
Akbar
12 Years a Slave
Oscar of geen Oscar
Cultuurcentrum
Griffioen
Uilenstede
Nebraska
en 12 Years
a Slave
Donderdag 24 april
t/m dinsdag 6 mei
Diverse
aanvangstijden
Studenten € 5,VU-medewerkers
€ 6,50
griffioen.vu.nl
Begin maart waren zowel 12 Years a Slave als
Nebraska genomineerd voor de Oscar voor beste film.
12 Years a Slave won, Nebraska wist geen van de zes
nominaties te verzilveren.
Natuurlijk: 12 Years a Slave is een onontkoombare
film over een belangrijk onderwerp. Het in de
negentiende eeuw waargebeurde verhaal van de
zwarte Solomon Northup, die na zijn ontvoering als
slaaf wordt verkocht, is indrukwekkend verbeeld.
Als ik mag kiezen: toch maar Nebraska. Over een
oude man die denkt dat hij een miljoen heeft
gewonnen en met zijn zoon op reis gaat om het
geld op te halen. Weinig wereldschokkend en ook
nog in zwart-wit. Maar wat een hilarische en soms
ontroerende film!
Kijk en vergelijk: beide films draaien twee weken
lang op donderdag, vrijdag en dinsdag in Filmhuis
Griffioen.
CONCEPT Een Indiaas restaurant, de Indiase eigenaar en zijn
zoon kennen de smaak en cultuur van binnenuit. Hier geen
fabrieksproducten, maar authentieke gerechten.
SFEER Duidelijk Indiaas. Van buitenaf zie je alleen het neutrale
kleine raam, niet echt een eye-catcher. Eenmaal binnen ruik je zoete
wierook en hoor je Bollywood-muziek. Je voelt je welkom in dit
kleine restaurant vlakbij het Leidseplein.
ETEN Voortreffelijk, hoewel de verschillende curry’s wel wat op
elkaar lijken. De Chicken Korma in lichte kerriesaus met room,
amandelen en kokosnoot smaakt zonder meer goed. Evenals de
gebakken uienringen met diverse curry’s. De muntsaus is geweldig.
Je kunt kiezen uit hot, medium of not spicy. Akbar richt zich dus op
een breed publiek.
BEDIENING Vader en zoon zijn vriendelijk en attent. Je hoort hier
allerlei talen; dat is geen enkel probleem voor de gastheren.
TIP Als je het eten hot bestelt, heb je aan één of twee drankjes niet
voldoende. Dus als je zuinig aan wilt doen, ga voor medium spicy.
AANRADER Jazeker, vooral voor de Indiase smaaksensatie.
PRIJS Vegetarische hoofdgerechten zijn rond de 13 euro. Heb je zin
in kip, lam of garnalen, dan kan dat ook voor een redelijke prijs: van
15 tot 20 euro.
WAARDERING
AKBAR
Korte Leidsedwarsstraat 15
akbar.nl
Aliene Paul, eerstejaars
master health science
Dick Roodenburg,
publiciteitsmedewerker Griffioen
30
Wat zegt de inrichting van je kamer
over jezelf? En klopt die indruk ook?
VU-studenten gluren in de kamer van
daan van seeters.
“H
ier woont een stel: een
girly-girl met haar knappe
vriend”, lacht student
biomedische wetenschappen Arezo
Horati (22). “Al zijn ze wel een beetje
onzeker over hun gewicht. Ze hebben
Tellsell aan staan, je ziet een reclame van
corrigerend ondergoed. Ze hebben die
tv net gekocht bij de Mediamarkt.” “Ja,
ze zullen wel rijk zijn met zo’n dure tv”,
vullen studiegenoten Orlane Figaroa
(19) en Lilly Johannes (22) haar aan. “Ze
zijn ook avontuurlijk, aan die foto van
die olifant te zien. Zouden ze die foto zelf
gemaakt hebben? Ze zijn waarschijnlijk al
wat oudere studenten en misschien zijn
ze zelf al klaar met studeren, de kamer
ziet er heel volwassen uit.”
“Dit is de kamer van een kunstzinnig
persoon”, gokt student sociologie Saliha
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS
ADVALVAS
nr 16 — 9 april 2014
Rakik (22). “Die fotolijstjes hangen
zo rommelig dat het lijkt alsof het
zo hoort. En het werkt, want het
huis ziet er heel gezellig uit! Zou
dat schilderij in het midden van de
kamer zelf gemaakt zijn? Of is het
juist een spiegel waarmee je in een
andere kamer kijkt? Deze bewoner
zal best gezond zijn, dat potje
vitaminepillen helpt hem.”
“Aan de vakantiefoto’s en het potje
buitenlands geld te zien, woont
hier een reislustig type”, zegt
student gezondheid & leven Ilanah
Pruis (19). “Maar woont hier nu
een man of een vrouw? Gezien de
gezellige fotolijstjes, denk ik een
vrouw. Maar als dat ding daar in de
hoek een Xbox is, dan woont hier
misschien toch een man. Of degene
die hier woont, heeft gewoon een
relatie en die vriend of vriendin
komt hier heel vaak over de vloer.”
Daan van
Seeters
22
Studeert communicatiewetenschap
Betaalt 850 inclusief
voor een appartement in
Leiden-centrum
“Kunstzinnig ben ik absoluut niet”,
lacht masterstudent communicatiewetenschap Daan van Seeters (22). “Die
fotolijstjes hangen gewoon rommelig.
Al heb ik me verder eigenlijk niet zo met
de inrichting bemoeid. Ik woon hier
samen met mijn vriendin en zij bepaalt,
ik knik ja. Alleen de tv en playstation
zijn mijn inbreng. Die tv is trouwens al
vijf jaar oud. Dat Tellsell stond toevallig
aan hoor. Ik draag dus geen corrigerend
ondergoed en ben ook niet onzeker over
mijn lichaam. Ik ben afgelopen jaar nota
bene veertig kilo afgevallen! We zijn
niet zo avontuurlijk, we gaan een paar
weken per jaar naar een ver land, waar
we dan lekker in een luxe hotel zitten.
Door de haard en de kroonluchter vielen
we voor dit appartement. By the way,
Jochem Myjer is onze buurman!
Door student-reporter Nienke Stumpel
Foto’s Peter Valckx
Wil je ook in Sleutelgat?
Mail naar [email protected].
31
Griff
32
door Merlijn Draisma
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS

UVA verkoopt erfpachtgrond aan bewoners

Programme Try Out Class November 27 2014

Kamervragen Profiel 2016

Download the PDF file

Academic Workshop The Dutch Kinderpardon and the USA

of download pdf - VU advalvas - Vrije Universiteit Amsterdam

To do list voor aanvang van het onderwijs

Jasper van der Kemp misdaadprofilerpag 10 - VU

Installeren software

Vragen van het lid Jasper van Dijk (SP) aan de minister