NIEUWS

ATELIER
NIEUWS
Blad van en voor
De zondagsschilders
AUGUSTUS 2014
Redactie:
Hennie Hooijer
Frans Kramer
Johanna de Wilde, eindredacteur
Telefoon ateliers
1e etage 020 - 612 89 28
3e etage 020 - 612 89 20
Lay out/pre-press:
Zelies - Liesbet van der Zel
06 - 54 66 83 91
Drukwerk
Mediagigant
Anderen:
Peter van Rossum
Marian van Bakel- van Latum
Fieteke Leenes
Marjan van Berkel
Judith van Nus
Jadranka Štrbac
Thea de Haan
Foto’s
Hennie Hooijer
Thea de Haan
Nel Huurman
Afbeelding omslag:
Jelle Günzeln
Deadline november nummer:
1 oktober 2014
Bestuur
Peter Janzen, voorzitter
06 23 12 44 66
Rob van Bakel, penningmeester
06 30 74 61 43
(rekeningnummer 4418083)
Peter van Rossum, secretaris
020 - 68 31 174
Christa Kuilman, bestuurslid cursussen
0299 - 65 76 40
Vacature, bestuurslid evenementen
Jadranka Štrbac, bestuurslid communicatie
06 19 38 30 73
Ledenadministratie
Rekeningnummer 6065271 t.n.v.
Amsterdamse Vereniging
De Zondagsschilders
1441 EA Purmerend
Redactieadres
Johanna de Wilde
Redactie Ateliernieuws
Geldersekade 101
1011 EM Amsterdam
[email protected]
DE ZONDAGSSCHILDERS
CENTRUM VOOR BEELDENDE KUNST
Geldersekade 101
1011 EM Amsterdam
Tel. 020 - 6243933
[email protected]
www.dezondagsschilders.nl
Van de redactie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Van het bestuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Mijn schilder- en beeldhouwgeschiedenis, Jelle Günzeln . . . . . . . . . 7
Het ambachtelijke in combinatie met virtuele middelen
Interview met Nora Hooijer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
In memoriam Jan Velthuijsen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Gezien, Paden van het paradijs een opstand en een beeldhouwer. 17
Paden van het paradijs, Rijksmuseum Twenthe in Enschede. . 17
Claudius Civilis en de Batavieren, Rijksmuseum Amsterdam. . 17
Henri Laurens, Museum Beelden aan Zee in Scheveningen. . . 18
79e jaargang nr. 3
augustus 2014
Colofon
INHOUD
Aan dit nummer werkten mee:
“Ik ben niet de juiste persoon!”, interview met Rob van Bakel. . . . . 18
Werkweken onder de loup . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Werkweek met de salonboot ‘Amsterdam’ . . . . . . . . . . . . . . 21
Weer een geweldig succes! Fieteke Leenes. . . . . . . . . . . . . . 21
Gerichte opdrachten leveren vrij en eigen werk op!
Marjan van Berkel . . . . . 22
Werkweek in Schoorl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
“Zo’n werkweek, ik kan het je aanraden!” Judith van Nus. . . . 23
Pintar Rapido nu ook in Amsterdam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
Atelier Kunstmarkt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Deelnameformulier Atelier Kunstmarkt:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Allerhande. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
ATELIERNIEUWS
is nu ook in PDF-bestand
te downloaden van de
vernieuwde WEBSITE
www.dezondagsschilders.nl
2
Nieuwe cursussen en activiteiten najaar 2014. . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Agenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
3
Van de
Van het
redactie
bestuur
In dit nummer aandacht voor de werkweken die tijdens de zomerstop hebben
plaatsgevonden én de evenementen die daarna zullen plaatsvinden. Dat zijn er
twee: Pintar Rapido in september en de Kunstmarkt annex Open Dag in oktober
a.s.. Leest u de beide stukken met aandacht en geef u op om mee te doen. Het
laatste evenement, de Kunstmarkt, dient als opwarmertje voor het lustrum van de
Zondagsschilders dat volgend jaar gevierd wordt. Hoe meer leden mee doen, hoe
leuker en aantrekkelijker de markt – en daarmee de vereniging – ook voor (nog)
niet-leden wordt!
Naast deze artikelen vindt u ook de gebruikelijke rubrieken: Mijn schilder- en beeldhouwgeschiedenis, waarin Jelle Gunzeln aan het woord en beeld komt en Gezien,
waarin redacteur Frans Kramer ons o.a. meeneemt naar het beroemde schilderij
van Rembrandt: dat tijdelijk te zien is in het Rijksmuseum Twenthe.
Inmiddels is het nieuwe bestuur ongeveer 4 maanden in functie. Uiteraard is het
even wennen om ervaren krachten als Jim van Dijk en Henk Busscher te moeten
missen, maar de nieuwe mensen zijn voortvarend te werk gegaan.
Jadranka Strbac is volop actief in de jubileumcommissie en verzorgt, met behulp
van Frans Hondeman, de website, Nieuwsflits en Facebook.
Rob van Bakel heeft zich met volle overgave gestort op de financiën. Nieuw is dat
we nu in staat zijn om elk kwartaal de begroting te toetsen aan de werkelijkheid,
zodat tijdig kan worden ingegrepen, zodra het de verkeerde kant op dreigt te gaan.
Het 1e halfjaar heeft in ieder geval een minder groot tekort laten zien dan begroot.
Maar niet te vroeg gejuicht: ook de werkelijke financiële situatie 2014 is gedeeltelijk
gebaseerd op aannames, dus zijn er geen garanties voor het 2e halfjaar.
Peter Janzen, die de eindverantwoordelijkheid op zich heeft genomen voor de
evenementen, is momenteel druk doende met een verhuizing, maar zal zich daarna vol overtuiging op het voorzitterschap storten.
De jubileumcommissie is voortvarend van start gegaan, heeft inmiddels vrij
concrete plannen gemaakt en een begroting ingediend, die als leidraad dient voor
subsidie-aanvragen.
Leerlingen van de Hoge School van Amsterdam hebben een nieuwe website
gebouwd die, onverwachte tegenvallers daargelaten, zoals het er nu naar uitziet in
het najaar in productie kan gaan.
Helaas heeft het bestuur moeten besluiten de woensdagochtendgroep op de 1e
etage en in Artis als ook de donderdagavondgroep op de 3e etage te laten vervallen, wegens onvoldoende deelnemers. Pogingen om meer cursisten aan te trekken
zijn niet gelukt.
Op de ALV is besloten dat het nieuwe bestuur zich nogmaals over het “koffiebesluit” zou buigen. Het prijsverschil tussen Fair Trade koffie en gewone koffie is
dermate groot dat het bestuur definitief heeft besloten de aanschaf van gewone
koffie te continueren. Het eventueel in rekening brengen van consumpties tijdens
de cursussen geeft zoveel administratieve en logistieke rompslomp dat ook dit idee
is afgewezen.
De tentoonstelling in eigen huis was een groot succes en verdient zeker navolging.
Weliswaar was het aantal bezoekers lager dan in de Mozes & Aäronkerk, maar
dit is grotendeels te verklaren uit het feit dat de Geldersekade nu eenmaal minder
toeristen trekt dan het Waterlooplein.
Het bestuur wenst alle leden een goede vakantie toe, waarna we vol goede moed
de 2e seizoenshelft ingaan.
Zoals velen van u zullen weten is dit jaar op 30 april overleden Jan Velthuijsen.
Hij was bij velen bekend, want hij was een markante figuur, die mooie portretten
schilderde en prachtige en boeiende verhalen vertelde. Marian van Bakel was op
zijn crematie en schreef een In Memoriam.
Anneke de Witte, docente op de zaterdagmiddag (‘de kleigroep’) heeft een half
jaar verlof gekregen.
Als (voorlopig) afscheid van haar toog de groep (deel van) onder haar leiding naar
Rotterdam alwaar de tentoonstelling van het drietal Brancusi, Rosso en Man Ray
in het Boymans museum bezichtigd werd. Dat werd een gedenkwaardige middag,
die al begon bij het CS van Rotterdam. De tocht naar het museum voert namelijk
langs het water, op het pad waarlangs om de zoveel meter een beeld staat. Het is
bepaald een mooie route. Bij ieder beeld wist Anneke iets te vertellen, waarbij ze
soms struikelde over haar woorden – maar dat kent een ieder, die les krijgt van
Anneke! Haar enthousiasme en bevlogenheid is zo groot, dat woorden soms te
kort schieten! Als laatste van die reeks troonde ze ons mee naar ‘de zwevende
boom’, een werk dat je over het hoofd ziet, als je het niet weet te staan, zo verborgen is het onder de zware loofbomen die er om heen staan. Maar wie het ziet,
wordt helemaal vrolijk, zo kunstig is het en grappig en geestig.
Een verslag van de tentoonstelling zelf voert hier te ver, maar het vermelden waard
is nog het bezoek aan Zadkine, het beeld dat hij maakte ter herdenking van het
bombardement van Rotterdam.
Hoewel ik het van naam kende – en plaatjes vermoed
ik – had ik het nog nooit in het echt gezien. Nu, de
werkelijkheid daarvan overtreft de plaatjes verre. De
wanhoop werd zelden zo treffend, zo levend verbeeld,
het roerde me tot tranen.
Johanna de Wilde
4
Namens het bestuur:
Peter van Rossum
Secretaris
5
40 jaar Hoopman - 70 jaar vakkennis
DE KUNST VAN MATERIALEN
Marnixstraat 47 Amsterdam / + 31 (0) 20 624 6045
hoopmanamsterdam.nl / [email protected]
6
In een woongroep voor 55-plussers tegenover het
Boven-IJ ziekenhuis wonen een paar Zondagsschilders. Eén daarvan is Jelle Günzeln, de penningmeester van deze groep. Vanuit zijn werkkamertje
kijkt hij uit over het parkeerterrein en de ingang van
het ziekenhuis. Daar is altijd wat te beleven en zo
kan hij goed mensen observeren, wat één van zijn
hobbies is.
We zijn nieuwsgierig geworden naar deze man, die bij tentoonstellingen en open
dagen zo vaak gezien wordt met potlood en schetsboek... Ook op onze atelier-expositie zat hij daar weer mensen te tekenen. “Een goeie oefening”, zegt hij, “dat doe
ik elke week wel een paar keer. Hier in de bibliotheek, en bij de kaartclub in het Centrum voor de Buurt, maar ook in verpleeghuis De Venser, waar ik een familielid opzoek, overal mag ik tekenen”. Als ik in zijn boekje blader valt me op dat hij steeds
probeert om een karakteristieke houding te treffen of een uitdrukking op een gezicht.
Je moet iets te doen hebben...
Bijna 25 jaar geleden ging Jelle met vervroegd
pensioen, “en dan moet je iets te doen hebben”.
Als kind had hij wel eens getekend, en hij had altijd
het gevoel dat hij daar nog eens iets mee wilde.
Zo begon hij met een schildercursus in het
buurthuis. Maar het tweede jaar bleek gewoon een
herhaling van het eerste, dus daar schoot hij niet
veel mee op. Vervolgens ging hij alleen nog naar
een paar weekendcursussen.
Ondertussen deed hij de boekhouding voor
zijn neef, op de Nieuwmarkt. In het koffiehuis
voor taxichauffeurs kwamen vaak mensen van
de Zondagsschilders, zoals Toon Goossen, de
vroegere voorzitter. Hij raakte in gesprek met hen
en vertelde een keer over zijn schilderervaringen. Toen zei Toon: kom dan bij ons.
Zo begon hij met portretschilderen bij Toon de Haas. Maar hij werd meteen ook
door Toon Goossen gevraagd als vice-voorzitter. Dat ging prima, het was veel
praten en overal met Toon naar toe. Die periode duurde echter niet lang, want toen
voorzitter Toon met vakantie ging en hij dat werk zou waarnemen, vonden de overige bestuursleden, die al veel langer in het bestuur zaten, dat niet zo leuk. Jelle gaf
het vice-voorzitterschap meteen weer op, want, vond hij: “zo kun je niet werken”.
Wel bleef hij gewoon lid. Andere baantjes heeft hij nooit meer op zich genomen, al
is hij wel jarenlang ‘klassevertegenwoordiger’ geweest, zoals hij het noemt. Maar
als er iets gedaan moet worden, dan vindt hij het vanzelfsprekend dat hij dat doet!
Zo verbouwt hij samen met anderen elke zaterdag het atelier om tot een werkplaats,
waar de beeldhouwers kunnen hakken.
7
Jelle laat een groot portret zien dat Toon de Haas tijdens de lessen van hem heeft
geschilderd. Hij zag er nog iets jonger uit en zijn buikje was dikker...
Na het vertrek van Toon kwam hij bij Marcella, waar hij
leerde aquarelleren en dieren tekenen in Artis. Maar
vooral heeft hij er heel goed leren kijken. “Kijken, kijken,
en blijven kijken, zei Marcella altijd, zo’n beestje beweegt
aan één stuk door en je moet dus goed weten hoe het
‘gebouwd’ is, anders kun je niet meer verder tekenen als
het een andere houding aanneemt”.
Tenslotte schilderde Jelle heeft nog korte tijd bij Jan
Frenken en deed hij grafiek bij Hermine.
Passie voor beelden
Waar hij echter het meest enthousiast over blijkt, is beeldhouwen. Vanaf 1996 volgt
hij lessen bij Marjan Zwiep op zaterdagmorgen. “Dat is elke keer weer een belevenis”, vertelt hij. “Iets wat je in je verbeelding ziet of op een foto, daar maak je iets
3-dimensionaals van, iets wat je vast kunt pakken en van alle kanten kunt bekijken,
iets wat in de ruimte staat, wat reëel is. Je hebt een steen, en als je begint, weet je
vaak nog helemaal niet wat het gaat worden. Eerst maak je hem schoon, en naar
gelang je verder gaat, geeft de steen zelf aan welke vorm erin zit. Soms zie je die
al snel, maar het kan ook een hele tijd duren voordat je het ziet. Dan moet je hem
eerst een tijdje wegleggen... Maar altijd groeit de
vorm uit de steen”.
De laatste tijd maakt hij vaak beeldjes van afval,
stukken steen die anderen weggooien. Het is een
soort hobby geworden om daar toch iets van te
maken.
Hij maakt ook wassen beelden (zie voorkant), “dat
blijft leerzaam”, vindt hij. Elk jaar heeft Marjan
een paar weken lang een model, van wie hij dan
verschillende studies maakt. Hij laat een hele serie
wassen beeldjes zien met het thema liefde. Het
idee daarvoor kreeg hij in Canada, toen hij in het
atelier van een vriendin een fotograaf ontmoette die
liefdeshoudingen fotografeerde. Hij bedacht toen:
“Zoiets ga ik 3-dimensionaal maken!”
8
Canada en de oorlog
Jelle vertelt: “Ik ben vaak in Canada geweest,
dat komt zo: in de oorlog had ik een vriend
waar ik altijd mee optrok. Hij emigreerde en
trouwde al snel. Jarenlang had ik niets van
hem gehoord, tot opeens zijn vrouw me belde.
Zij vertelde dat haar man een oorlogstrauma
had en dat híj, Jelle, daar misschien iets aan
kon doen. We, mijn vrouw en ik, zijn hem
gaan opzoeken en toen bleek dat onze beide
vrouwen vroeger buurmeisjes waren geweest”.
Sedertdien zijn ze er een stuk of tien keer
geweest. De vriend is nu dood, en ook Jelle’s
vrouw is een paar jaar geleden plotseling
overleden, maar de relatie met de vrouw van
zijn vriend is nog steeds heel hartelijk.
“Oorlog is een raar ding, als je ‘t overleeft heb
je mazzel gehad”, verzucht hij.
Jelle blijkt joods van geboorte, maar niet van geloof, hij is er niet in opgevoed.
Toch staat er een menorah voor het raam, en een chanoekia, waarvan hij de
geschiedenis vertelt. En hij heeft een schilderij gemaakt van Mozes, die de berg
afdaalt met de twee stenen tafelen van de wet. Hij vertelt dat de helft van zijn
familie niet is teruggekomen uit de oorlog. Zijn grootouders van moeders kant
waren nog geen 60 toen zij weggevoerd werden. Hij is nu 83, en als hij terug kijkt,
denkt hij vaak: “Ik heb niks te klagen, ik heb mazzel gehad, want ik heb ze allemaal
overleefd!”
Waterlooplein
Met Marjan Zwiep gaat hij elke
zaterdag na de beeldhouwles koffiedrinken op het Waterlooplein en
daarna even scharrelen bij de stalletjes om te zien of er wat te halen
valt. Maar beiden gaan vooral om
mensen te kijken. De variatie aan
mensen, die je daar ziet, dat vindt
hij fantastisch. Vroeger zag hij ”en
leuke vrouw”, nu ziet hij: “wat een
goed figuur”. De bijgedachten van vroeger zijn er niet meer. Hij herinnert zich nog
een Afrikaanse vrouw met een enorm lichaam en een buik tot op haar dijen. “Die
vrouwen lopen niet, maar schrijden”, zegt hij.
Op het plein komen ook de verhalen van hoe het vroeger was in die buurt. Ze
verkochten er alles, er was de haringboer, de ijsman, de groenteman, de voddenboer, en tegenover de bioscoop stond een man die fluitjes verkocht voor 3 cent,
dat was zijn broodwinning. Jelle’s tantes woonden er en hij ging er vaak logeren.
Er was bittere armoe, hele families woonden in een halve woning. Je had er nog
‘sekreten’, dat waren planken met een gat erin, waarop een deksel lag, en een pijp
9
die rechtstreeks naar het riool liep. Jelle’s grootouders woonden in de buurt van
de Schreierstoren, die lag vroeger aan zee. Hij heeft nog meegemaakt dat er een
grote schutting stond van Kattenburg tot aan de Geldersekade. Daarbuiten lag
opgespoten zand, het was levensgevaarlijk om daar te lopen. Maar als kind ging
hij op avontuur en ging toch achter die schutting. Onder de modder kwam hij dan
thuis, de schoenen half volgelopen.
Jelle zou nog uren door kunnen vertellen en niet alleen over vroeger... Maar voor
ons is het wel genoeg. We hebben een aardig beeld gekregen van deze beeldhouwer- tekenaar- zondags-schilder, een man die goed past in onze veelzijdige
vereniging en zich daar ook in thuis voelt. Wie zijn beelden wil zien, kan gaan
kijken in de bibliotheken waar hij exposeert: Spaarndammerweg tot eind september, Haarlemmerweg oktober tot eind december en daarna nog 3 maanden op het
Waterlandplein in Amsterdam Noord.
Hennie Hooijer
Het ambachtelijke in combinatie met
virtuele middelen
Interview met Nora Hooijer
Een bijzonder atelier
Laatst bezocht ik de jaarlijkse tentoonstelling van
De Onafhankelijken in Loods 6 op het KNSMeiland. Er hingen drie tot vier werken van Nora
Hooijer, docent bij De Zondagsschilders. Veel docenten van onze vereniging zijn lid van deze kunstenaarsvereniging. Zo kwam ik het werk tegen van
Hermine Groenendaal, Joost van der Krogt, Ruys
en Gerda van Bockxmeer. De werken van Nora
waren een perfecte illustratie van de titel van dit interview, dat Hennie Hooijer en ik onlangs met haar
hadden in haar atelier in de Staatsliedenbuurt.
Door een hek kwamen we op een prachtige
binnenplaats met zelfs palmbomen. De eerste die
10
we er tegenkwamen was Phil Bloom, die geschrokken was van de hoge energierekening. Een foutje, bleek achteraf. Het atelier van Nora is in een oud gebouw
in de Tweede Nassaustraat. Het was oorspronkelijk een lagere school, en in de
crisisjaren werd het een herscholingswerkplaats voor volwassenen. Later is het
nog een school voor schipperskinderen geweest. In 1963 kwam het pand leeg
te staan. De eerste schilder kwam er in 1969. Nu zijn hier 30 ateliers, de Tweede
Nassau ateliers. Het pand ziet er prachtig uit met het witte spuitbeton tegen de
buitenmuren. Naast het atelier van Nora is een atelier dat gehuurd wordt door de
Rietveld Academie om studenten enkele maanden zelfstandig te kunnen laten
werken. Een deur eerder vind je het atelier waar Turks Fruit in 1974 is opgenomen,
het atelier van de ‘beeldhouwer’ Rutger Hauer dus. Paul Verhoeven huurde het
atelier van een kunstenares. Zie voor de historie van dit pand op het Witteneiland
ook de website www.tweedenassauateliers.nl.
De tijdgeest en de kunstenaar
Na mijn opmerking dat het toch prachtig is
dat de gemeente de mogelijkheid schept voor
kunstenaars om hier te werken, kwamen we
onmiddellijk in een interessante discussie
terecht. In de jaren zestig en zeventig was er
een beleid om kunstenaars te ondersteunen
en te faciliteren. Vroeger hoorde dit bij het
kunstbeleid. Dat beleid is nu in de uitverkoop,
aldus Nora, het valt nu onder het zogenaamde broedplaatsen-beleid van Economische
Zaken. Men wil deze panden eigenlijk commercieel maken. Een voorbeeld van waar het
mis is gegaan zijn de Zomerdijkstraat-ateliers,
de allereerste atelierwoningen, waar ook Jan
Wolkers met zijn tweede vrouw heeft gewoond. Dit worden nu luxe appartementen.
Nora is kunstenaar sinds 1985. Het is een zelfstandig beroep, maar je moet je in
deze tijden maar zien te bedruipen. Het is er niet beter op geworden. Toch komt er
volgens Nora weer een kentering in de toekomst. Kwaliteit wordt weer belangrijk en
vakmanschap. Ondanks alles is het een spannende en interessante tijd.
Het is niet zo gek dat Nora zich hier druk over maakt. Ze zit in het bestuur van FNV
Kiem. Nora is voorzitter van de afdeling ‘Beeldend’. “Ik hou niet van politiek, maar
ik vind wel dat je als kunstenaar georganiseerd moet zijn,” zegt ze.
Opleiding en eigen werk
Op haar 17e ging Nora naar de lerarenopleiding op de Rietveld. Na het eerste jaar
verhuisde dit deel naar de Lutmastraat. Dat was in de zeventiger jaren. Zij behaalde haar diploma MO-tekenen. Het was een degelijke vakopleiding, met veel anatomie, modeltekenen, schilderen, kunstgeschiedenis en kunstbeschouwing. Op haar
21e gaf zij al les aan het Caland Lyceum en dat heeft ze ongeveer 18 jaar gedaan.
Het was hard werken. Eigenlijk had ze een dubbele baan. Nora ontdekte tenslotte
dat het onderwijs niet haar roeping was.
11
“Mijn ambitie was om fulltime beeldend kunstenaar te zijn en mezelf te ontwikkelen, niet om
kennis over te dragen”, legt ze uit.
Daarom ging ze in 1982 weer terug naar de
Rietveld om zich te specialiseren in vrije grafiek
en schilderen. Ze kreeg een startstipendium van
het toenmalige ministerie van WVC, zodat zij
een jaar kon werken. In die tijd schilderde Nora
vooral, want kon mooie verf kopen.
Pixel verf
Haar eigen werk bestaat uit klein plastiek,
grafiek, fotografie en schilderwerk. Zij staat
vooral open voor nieuwe ontwikkelingen en
technieken. Zij schildert niet met verf maar met
de computer. “De pixels zijn mijn verf”, zegt ze.
Haar werk is vaak een combinatie van digitale
middelen, fotografie, en grafische technieken
zoals etsen en zeefdrukken. Daarmee is zij aan het zoeken en experimenteren.
Nora werkt ook met fotopolymeren. Dit zijn platen met een afgedekte, lichtgevoelige filmlaag. De voorstelling wordt hier als het ware uitgebeten onder invloed van
licht en kan als een ets worden afgedrukt. Die technieken heeft zij onder andere
ontdekt bij het Grafische Atelier Amsterdam, waar zij ook veel cursussen heeft
gedaan. Nu maakt zij vaker gebruik van een buurtwerkplaats. Daarnaast werkt ze
regelmatig aan portretopdrachten in aquarel of olieverf, vooral van kinderen. Ze
verkoopt haar werk direct aan particulieren en via exposities.
Visie
Om een en ander samen te vatten, kun je stellen dat haar visie is om ambachtelijke
technieken te combineren met moderne middelen. Daar experimenteert Nora mee
en zo zoekt ze naar nieuwe wegen. Het ambachtelijke is daarom van belang omdat
de conceptuele kunst heel veel mensen van de kunst vervreemd heeft. Ook hier
is een kentering zichtbaar
richting de waardering voor
het ambachtelijke.
Virtuele studio
Op haar website
www.norahooijer.nl presenteert Nora zich als virtueel
kunstenaar. Ik citeer: Kunst
is in mijn visie een projectie van de wereld waarin
wij leven en de dingen die
komen gaan”. Vandaar dat
zij gebruik maakt van de
virtuele wereld op internet.
12
13
Zo creëert zij haar virtuele studio. Haar onderwerp wordt steeds meer de natuur, merkt ze.
Inspiratiebron hierbij is David Hockney die
het boek schreef: “The Secret Knowledge.
De herontdekking van technieken van Oude
Meesters die verloren zijn gegaan”.
Vanaf de Renaissance maken we in de westerse wereld gebruik van het centraal
perspectief. Denk bijvoorbeeld aan de camera
obscura die een beperkt perspectief biedt. Het
menselijk gezicht is feitelijk veel breder dan dit
beperkte centrale perspectief, legt Nora uit.
In de Oosterse kunst is die benadering totaal
anders. Zie bijvoorbeeld landschappen in de
Chinese en Japanse schilderkunst, daar kun
je doorheen wandelen, zegt ze. En ook de
kubisten, zoals Picasso en Braque, schilderden vanuit verschillende perspectieven.
Lesgeven
Nora was docent, maar maakte uiteindelijk een andere keuze. Door een zijdeur
is zij echter weer betrokken geraakt bij het lesgeven. Ze leerde De Zondagsschilders kennen via collega-kunstenaars bij De Onafhankelijken, zoals oud-docent
Ies Jacobs, Joop Rooijers en Marjan van Berkel. Ze volgde Joost van der Krogt
op en geeft nu eens in de twee weken les op donderdagmiddag. Daarnaast geeft
ze korte cursussen, zoals Tekenen op de Tablet en Portrettekenen. Het gaat in de
reguliere lesgroep vooral om stillevens. De technieken mogen de cursisten zelf
kiezen.
“Het is een aardige en lieve groep en na
afloop verdwijnen we in de kroeg. Het zijn
bijzondere mensen met bijzondere verhalen en veel passie voor kunst,” besluit ze.
Zo kwam er een einde aan dit interessante
gesprek in een gebouw met geschiedenis.
Frans Kramer en Hennie Hooijer
(geen familie)
In memoriam
Jan Velthuijsen
Op 30 april 2014 is Jan overleden in
zijn 87-ste levensjaar.
Onze Amsterdammer werd op woensdag 7 mei gecremeerd in Purmerend,
zijn laatste woonplaats. Samen met
Sonja Emmelkamp ben ik naar de
afscheidsdienst van Jan geweest.
Christa Kuilman was er en
Emma Baert met twee leden van de
portretgroep, waartoe hij tot een paar
jaar geleden behoord had. De aula
was geheel gevuld.
Zijn zoon memoreerde hoe het leven
van Jan was verlopen. Toen hij jong
was, heerste er crisis. Zijn grootste
wens was kunstschilder te worden,
maar Jan moest geld verdienen.
Hij heeft vele beroepen gehad, schilder, broodbakker enz. maar hij werd uiteindelijk timmerman. Hij bouwde zijn eigen zeilboot en heeft daar erg van genoten.
De kunstenaar bleef in hem zitten en hij werd lid van onze vereniging de
Zondagsschilders.
Wat kon die man mooie en goed gelijkende portretten maken.
Hij werd daarvoor steeds gevraagd. Bij open dagen en tijdens onze demonstraties
op de Nieuwmarkt was hij van de partij. Het was in de rij staan om door hem geportretteerd te worden. Jan kwam altijd als je hem vroeg.
Hij ging ook mee op werkweken. Daar vertelde hij soms over zijn periode als
hospik, toen hij naar Nederlands Indië moest. Die periode kwam, nu hij ouder
werd, sterk boven drijven. Zelf heeft hij geen schot gelost, maar hij moet vreselijke
situaties onder ogen en handen hebben gehad.
Hij kon soms heel boos zijn, maar meestal was hij vrolijk én hij had humor.
Ook schreef hij een tijdje leuke verhalen en herinneringen voor ons verenigingsblad.
Jan vond het heel jammer dat hij de kracht niet meer had om naar de Geldersekade te komen.
Jan, we zullen je missen!
Namens het bestuur en alle leden die Jan kenden: bedankt!
Marian van Bakel- van Latum.
14
15
Palet
COVER 372_1+4 18-07-14 17:09 Pagina 1
Paden van het paradijs
een opstand en een beeldhouwer
P A L E T
In het Rijksmuseum Twenthe in Enschede is de
permanente collectie op een prachtige manier vormgegeven in de tentoonstelling “Paden naar het paradijs”. Ik ontdekte dat enkele maanden geleden tijdens
een bezoek aan “Permeke en de Vlaamse expressionisten”. Omdat het museum
voor Schone Kunsten in Antwerpen gesloten is, reist een deel van zo’n collectie
de wereld rond. Het Rijksmuseum maakt van deze gelegenheid gebruik om drie
tentoonstellingen met werken uit Antwerpen te organiseren. Tot 28 september kunt
u Rubens, Jordaens en Van Dijck – de Vlaamse barok bewonderen. Daarna zijn de
Vlaamse primitieven aan de beurt.
Magazine voor kunstenaars en kunstliefhebbers
3 7 2
•
J A A R G A N G
7 0
Toen ik het museum bezocht en de paden
naar het paradijs ontdekte, was ik al zo onder
de indruk van Constant Permeke, Gustave de
Smet en andere Vlaamse expressionisten dat
ik weinig tijd had voor het paradijs. Het is zeker
de moeite waard om daar heen te gaan. U kunt
deze paden nog betreden tot en met 25 januari.
•
JAARGANG 70
NR 372
2 0 1 4
AUGUSTUS/SEPTEMBER 2014
Neem een abonnement voor slechts € 27,50 per jaar.
Alleen voor De Zondagsschilders
Aanmelden bij de ledenadministratie 020-6243933
Kijk ook op de website www.paletmagazine.nl
ADVIESPRIJS
€ 6,75
BP
A U G U S T U S / S E P T E M B E R
VAN OLIEVERF NAAR AQUAREL
OP EEN OUDERWETSE MANIER MODERN
MAARTJE STRIK
CREATIEVE PROCESSEN
OP WEG NAAR VERSTILLING
JOLANDA GERRMANN
EEN KLINISCHE BENADERING
DE KEUZE VAN JORN VAN LEEUWEN
16
Gezien
Claudius Civilis en de Batavieren
Dat musea in de wereld af en toe gesloten zijn wegens verbouwing heeft dus ook
zo zijn voordelen. Zo ontdekte ik bij toeval dat het mooiste schilderij van Rembrandt
uit het nationaal museum Stockholm tot oktober in het Rijksmuseum hangt.
Wat een geweldig schilderij, deze Nachtelijke samenzwering van Claudius Civilis in het Schakerbos. U kent de geschiedenis. Govert Flinck was overleden en
Rembrandt kreeg alsnog de opdracht om een moment uit de geschiedenis van
de Bataafse opstand voor de hal van het Amsterdamse stadhuis te verbeelden.
Dit schilderij van 5 bij 5,5 meter heeft er maar even gehangen, want de notabelen
waren niet tevreden. Omdat het te groot was om op te slaan heeft Rembrandt het
beste gedeelte eruit gesneden, precies zoals u waarschijnlijk ook wel eens met
een passe-partoutje een uitsnede
uit uw werk haalt, als u niet tevreden
bent over het geheel.
Nu weet ik niet of Rembrandt tevreden was over het geheel, maar
ik denk dat de notabelen wel een
beetje gelijk hadden. Rembrandt
was geen schilder voor plafondschilderingen. Hij hield er wel rekening
mee dat het van veraf beschouwd
moest worden. Dat zie je aan de
17
schematische verdeling in vlakken,bijvoorbeeld het opflikkerende licht op een hand
tegenover een schaduwvlak op dezelfde hand. Maar het grote donkere vlak van
het Schakerbos was niet decoratief genoeg voor ons huidige Koninklijke Paleis op
de Dam.
Wat er overgebleven is van het schilderij is werkelijk dramatisch, met dat clair-obsur, die rode vlakken, het oplichtende geel van de zwaarden en de kop van die
halfblinde Claudius met die hoed, fantastisch.
Gauw naar toe en laten we dit schilderij niet meer teruggeven.
Henri Laurens
Tot slot een bezoekje aan het Museum
Beelden aan Zee in Scheveningen. Ik
was daar nooit geweest. Het is een prachtig
modern gebouw en het is heerlijk toeven op
het fraaie terras, dat te bereiken is via brede
trappen, het buitengedeelte met uitzicht op
Scheveningen. In de grote en lichte zaal,
een dak van glas, was een tentoonstelling
ingericht van de Franse beeldhouwer Henri
Laurens (1885 – 1954).
Na beïnvloeding door Rodin in zijn beginperiode
ontdekte Laurens het kubisme van Fernand Léger en
Georges Braque. Later,in de jaren twintig van de vorige
eeuw, keerde Laurens terug naar de klassieke vormen. De vormen rijpten. Van gesloten vormen als de
massa van een Hollandse klomp kwam hij tot een meer
vloeiende vorm, meestal vrouwenfiguren. Zijn werk was
in ieder geval zeer decoratief. Het werk van na de oorlog vind ik het best. Hij heeft dan een evenwicht bereikt
tussen de open en gesloten vormen.
Nog te zien tot en met 26 oktober.
Frans Kramer
“Ik ben niet de juiste
persoon!”
Het korte vraaggesprek dat ik met Rob van Bakel,
penningmeester sinds de ALV, had, leverde een
enigszins verrassend beeld op van wie de vereniging
heeft aangetrokken voor deze functie.
Bepaald niet in ongunstige zin, integendeel. Direkt en
onopgesmukt vertelt hij hoe hij erin staat en waarom
hij dit werk doet. Geen gevoel voor kunst, maar alleszins betrouwbaar in zijn taak, wat willen we meer?
18
Rob van Bakel, penningmeester van onze vereniging sedert de Algemene Ledenvergadering van 2014, beschouwt zichzelf niet als de meest aangewezen persoon
om die functie te bekleden.
Toen zijn schoonzuster, de ons allen bekende Marian van Bakel, hem gevraagd
had die taak op zich te nemen, had hij het onomwonden gezegd: “Ik ben niet de
juiste persoon, maar als er niemand is, dan kom je maar terug.”
Er kwam niemand anders en zodoende stemde Rob toe: “Want iemand moet het
doen!”. Hij is nu ruim 4 maanden in functie en raakt langzamerhand ingewerkt.
Maar nog steeds ervaart hij zich als niet de ‘juiste’ persoon. Gevraagd waarom niet
is hij gedecideerd: “Ik heb niets met de Zondagsschilders en waar ze voor staan.
Ik heb er totaal geen binding mee. En bovendien ben ik een digibeet, weet niets
van computers en heb er ook niets mee. En als penningmeester van de vereniging
moet je toch eigenlijk wel enige binding hebben met waar het daar om gaat. En
ook van computers moet je iets weten, je moet met progamma’s om kunnen gaan,
met Excel, facturen kunnen maken, een PDF-bestand en dat kan ik niet.”
Pensioen
De financiële kant is voor Rob geen probleem. Hij was tenslotte zijn gehele werkende leven bezig in de financiële sector. Begonnen op de MULO en vandaar naar
de Handelsdagschool – tegenwoordig de MEAO – werkte hij zich middels het halen van allerlei diploma’s op van assistent accountant/boekhouder tot accountant
administratie consulent. Verschillende bedrijven hebben in de loop der jaren van
die toenemende kennis en kunde kunnen profiteren. O.a. De Bioscoop Exploitatie
Maatschappij en Potgieter Schilders en meerdere accountancy kantoren.
Rob ging op zijn 57-ste, nu 7 jaar geleden, met pensioen. Waarom zo vroeg? Zijn
antwoord op die vraag is helder: “Ik heb bijna 40 jaar gewerkt, zat nooit één dag in
de WW en ben nooit ziek geweest. Door mijn beroep moest ik na werktijd, langer
dan 45 uur per week, veel tijd besteden aan vakstudie en de jaarlijkse veranderingen van belastingwetten bestuderen. Ik ben van nature een harde werker, je kunt
als man toch heel moeilijk inschatten hoe oud je wordt en ik vond het na 40 jaar
genoeg en wilde gaan genieten van mijn vrijheid. Want werken in loondienst geeft
heel veel gebondenheid.”
Vrijwilligerswerk pakte hij daarna niet op, zijn tijd wilde hij vooral zijn tijd laten
zijn. Het bepaalde mede zijn aarzeling het werk voor de Zondagsschilders op te
pakken.
Nuttig
Gevraagd hoe hij het nu vindt, het penningmeesterschap, nu hij het eenmaal doet,
is het niet toch een beetje leuk, zegt hij: “Leuk? Dat is niet het juiste woord. Het is
wel nuttig! Nuttig voor de vereniging en nuttig voor mij wat betreft mijn computerkennis. Peter van Rossum heeft mij enige computer lessen gegeven, zodat ik wat
meer uit de voeten kan. En het financiële gedeelte op zich is, zoals gezegd, geen
probleem. Wel vind ik het werk tijdrovend, meer dan ik dacht. Allerlei mailtjes die
heen en weer gaan, dingen waar je je mening over moet geven, dat kost veel tijd
en energie.
Nou ja, leuk, dat moet je mij dus eigenlijk niet vragen, het zit er een beetje tussen
in, een beetje leuk en niet leuk beide.”
19
Sneltreinvaart
Wat vond hij van de tentoonstelling in april op de Geldersekade? Hij vertelt:
“Ik ging op de laatste dag en vond het heel knap wat ze allemaal maken, heb daar
bewondering voor. Maar ik liep er in sneltreinvaart langs en dacht dan mooi, mooi,
mooi en soms niet mooi, maar de volgende dag kon ik me er niets van herinneren.
Het was me allemaal het ene oog in, het andere weer uit gegaan. Dat komt omdat
ik er geen feeling voor heb, beeldende kunst, het doet me niks.”
Waar hij dan wel iets mee heeft?
“Muziek, sport, cabaret, mijn interesses liggen meer in die hoek. En ik verzamel
postzegels.”
Rob fietst, recreatief , geen grote tourtochten, en sport op de sportschool (bodyshape) en wandelt voor zijn plezier. Alles ontspannen, nergens fanatiek, zo leeft
hij het liefst. En waar hij echt van houdt, vertelt hij op de valreep van ons gesprek,
is ‘gastronomisch tafelen.’ “Een hele avond bezig zijn, met allemaal lekkere kleine
hapjes en goede wijn, dat vind ik fantastisch. Ik kook niet zelf, maar vind het
heerlijk me op zo’n avond te laten verwennen. Het is een dure hobby en vroeger
toen ik nog werkte deed ik het vaker, want had meer geld, maar tegenwoordig veel
minder, want heb ook minder te besteden.”
De tering naar de nering zetten: de Zondagsschilders kunnen dat goed
gebruiken, lijkt me.
Werkweken onder de loup
Johanna de Wilde
Traditiegetrouw plaatsen we verslagen van de werkweken die tijdens de zomerstop georganiseerd worden in het eerstvolgende nummer van het Ateliernieuws
dat daarna verschijnt. We proberen daarbij een beeld te krijgen niet alleen van
de – meestal gezellige en goede – sfeer, maar vooral van wat er gedaan werd en
wat men zoal ‘geleerd’ heeft aan techniek, inzicht enzovoort. De ene keer lukt dat
uiteraard beter dan de andere. Voor de bootwerkweek schreef Fieteke Leenes het
deelnemersverslag, terwijl docente Marjan van Berkel een aanvulling gaf door iets
te vertellen over de soorten opdrachten die ze gaf, als het regende en men niet
gewoon ergens buiten kon schilderen.
De werkweek van Schoorl wordt helder beschreven door deelnemer Judith van Nus.
Redactie
20
Werkweek met de
salonboot ‘Amsterdam’
Weer een geweldig succes!
van 2 juni t/m 8 juni 2014
Het was dit jaar weer een ouderwets gezellige week op de boot. Nadat de schipper
en zijn vrouw ons hadden verwelkomd aan boord, vertrokken we via het IJ naar
het Amsterdam-Rijnkanaal. Een wat saaie route, maar uitstekend geschikt om ons
in onze hutten te installeren en elkaar spreekwoordelijk te besnuffelen. De paar
nieuwkomertjes werden geruisloos in de groep van oudgedienden opgenomen.
Langs Utrecht ging het richting de zilverstad Schoonhoven, waar we een mooie
ligplaats kregen. Helaas voor de plaatselijke jeugd hadden we daarmee ook hun
zwem/hangplek ingepikt. Het middeleeuwse vestingstadje werkte inspirerend op
iedereen. Met de werkbespreking later kwam er van alles voorbij: van grote en
kleine schilderijen, tot collages en tekeningen in diverse maten boekjes.
Vanuit Schoonhoven voeren we naar
Dordrecht, waar we in een prachtig binnenhaventje met antieke schepen, twee
dagen bleven liggen. Helaas waren de
weergoden ons daar minder goed gezind, wat gelukkig goedgemaakt werd
door de musea, en een bijzondere popup boekenwinkel in een eeuwenoud
pand pal tegenover onze boot.
De volgende dag voer ons schip dwars
door Rotterdam op weg naar Delft.
Even buiten het centrum lagen we vlak bij de Delftsblauw-fabriek ‘De Delftse
Pauw’, waar onze groep een interessante rondleiding kreeg.
Voort ging het weer, naar Leiden. Onze ligplaats daar, vlak naast een ophaalbrug
plus nog een verkeerslicht er achteraan, leverde veel uitlaatgassen op. Dat was
voor iemand met astma uit onze groep echt veel te veel. Gelukkig kon zij een
tijdelijk onderkomen vinden bij
vrienden in de buurt. Eerder in de
week moesten we van iemand anders afscheid nemen die, behoorlijk
uitgeput vanwege slaapgebrek,
door haar man van de boot werd
opgehaald. Verder was de plek
waar we lagen met uitzicht op een
parkje en in de verte een oude fabriek, best inspirerend. Bovendien
bood Leiden een goed gesorteerde
drankwinkel, zodat onze voorraad
weer flink aangevuld kon worden.
21
De volgende dag voeren we een heel eind door het Schie-Rijnkanaal, dat op een
gegeven moment in het Spaarne overging. Een mooie tocht, opgeluisterd door
een stralende zon, zodat onze winterwitte ledematen een zomers kleurtje konden
opdoen.
Dwars door Haarlem ging het, richting Spaarndam, wat onze laatste pleisterplaats
zou worden. Onze schipper parkeerde zijn boot op een strategische plek met het
oog op de ‘bonte avond’. Die verliep minder bont dan vorig jaar en werd bijzonder
boeiend met muziek en cultuur in de vorm van verhalen, gedichten en kunstboekenbespreking.
Al met al kunnen we zeggen dat de jaarlijkse bootwerkweek, op een paar ongemakken na, weer een geweldig succes is geworden.
Fieteke Leenes
Gerichte opdrachten leveren vrij en eigen werk op!
Ook voor mij is de bootweek heerlijk en
ontspannen. In principe gaat iedereen in
eigen tempo en op eigen wijze aan het
werk. Bij mooi weer gaan veel bootschilders van boord, maar de aanlegplekken
zijn vaak zo mooi dat er ook vanaf de
boot kan worden geschilderd, wat sommigen dus ook doen. Ik probeer zo veel
mogelijk mensen te bereiken, zodat we
over het werk kunnen praten.
Bij regen: geen paniek! Er liggen altijd
wel wat ‘noodplannen’ klaar, waar we gebruik van kunnen maken. Dat betekent
een min of meer gerichte opdracht voor ieder die dat wil. Een van die opdrachten
was bijvoorbeeld : “Het gevouwen bootje”:
a: Vouw een bootje van papier. Ieder kreeg daartoe een klein velletje papier,
waarmee het bootje moest worden gevouwen plus een dik stuk karton van ongeveer 20 x 30 cm. Het was bijzonder om te ontdekken dat het vouwen van een
bootje niet voor iedereen vanzelfsprekend was .
b. Schilder dan een compositie van het bootje op het karton, zo dat je gebruik
maakt van bijvoorbeeld alle stadia van het
vouwen of enkel van het gevouwen bootje zelf.
Zet het bootje in een realistisch landschap of
...... vul zelf maar in. Uiteindelijk wordt het dan
een eigen bootjes-compositie.
Het is voor mij altijd weer verrassend om
te merken hoe iedereen reageert in eerste
instantie: “Nou ja , bootje vouwen?” Niemand
die het zegt, maar ik meen het toch te zien.
Lichte tegenstand, maar uiteindelijk komen er
heel vrije dingen uit, waar met veel plezier aan
gewerkt werd en die juist heel ‘eigen’ werden.
22
Verder had ik nog een andere opdracht, heel anders van aard en meer gevoelsmatig. Hierbij was de aandacht totaal gericht op tekst en muziek en dat zorgde
voor een optimale concentratie, iedereen werkte in doodse stilte. Het leverde
prachtige, directe uitingen op.
Foto’s van enige van die werkjes kunt u hier zien.
Marjan van Berkel
Werkweek in Schoorl
“Zo’n werkweek, ik kan het
je aanraden!”
Met enige aarzeling gaf ik me op voor een
schilderweek in Schoorl. Ik ken de Zondagsschilders nu anderhalf jaar. Ik ben lid geworden voor het portretschilderen op zondag. Ik geef zelf teken- en schildercursussen,
ben dus eigenlijk meer een maandag t/m vrijdagschilder...en eigenlijk ben ik niet
zo’n groepsmens. Maar ja, Schoorl vind ik qua landschap een van de mooiste
plekken van Nederland, en wanneer kom je er als Amsterdammer toe om een hele
week buiten te schilderen? Dus vooruit.
Ruimte op het platte vlak
Docent Nora Hooijer had zich grondig voorbereid.
Ze nam als uitgangspunt datgene waar ze zelf als kunstenaar nu mee bezig is: de
weergave van ruimte op het platte vlak. Zowel de westerse manier, die uitgaat van
een kijker die met één oog in één richting kijkt, als de Chinese en Japanse, waarbij
ook tijd een rol speelt en verschillende gezichtspunten boven en onder elkaar
worden geplaatst, zodat er een verhaal ontstaat.
Elke ochtend om 10 uur gaf ze een inleiding over een manier om ruimte op het
platte vlak weer te geven: overlapping, verkleining, lijnperspectief, kleur en luchtperspectief. Daarna trokken we er bij goed weer op uit om in de duinen of aan zee
te schilderen., met extra aandacht voor het thema van die dag. Dat goeie weer was
er natuurlijk niet altijd. De ene dag liep je op een koud grijs strand tegen de storm
in te duwen, de volgende dag zat je op dezelfde
plek een kleurig strand te schilderen, met zo’n
raar hoedje op tegen de felle zon.
Maar ook voor slecht weer had Nora een groot
aantal inspirerende opdrachten bedacht. Gelukkig
was het huis zo ruim dat iedereen er wel een plek
kon vinden om te werken. Een leuke opdracht
vond ik bijvoorbeeld het schilderen vanuit gedichten die waren geschreven naar aanleiding van
minimalistische abstracte schilderijen. Zeker de
mensen die ’s ochtends hadden zitten zwoegen
op lijnperspectief gingen daar helemaal op los.
23
Pintar Rapido nu ook in Amsterdam
Sumi-e
Verrassend vond ik de kennismaking met
Sumi-e, Japanse kalligrafie. Met een groot
rond penseel en oostindische inkt. Nora:
”Hierbij spelen concentratie en ademhaling
een grote rol. Het plaatsen van het penseel op het papier is ’de geboorte’, het één
worden van het penseel, de inkt en het
papier is ‘het leven’, en het verlaten van het
papier is ‘de dood.’ Alleen al je zo bewust
zijn van het moment van schilderen, maakt
een andere beleving los”.
6 en 7 september 2014
Pintar Rapido Amsterdam is een openlucht schilderfestival, een wedstrijd en tentoonstelling. Een ode aan de kunst in een van de mooiste steden van Europa.
Zorg dat je daarbij bent!
Of je nou professioneel schildert of voor je plezier, biedt niet elke straathoek van
Amsterdam kunstenaars de nodige inspiratie? De grachten, de drukke binnenstad,
het Oostelijk Havengebied, de NSDM, het Westerdok, de rijke historie en de moderne architectuur vormen de unieke stedelijke achtergrond van Amsterdam. Niet
voor niets zo populair bij bewoners en toeristen.
Elke middag om 4 uur werd het schilderen afgesloten met een nabespreking.
Geweldig om te zien wat een ontwikkeling er was! Aan het begin van de week veel
klein, aarzelend werk – o.k., iedereen moest er ook even in komen – maar gaande
de week werd bij veel mensen het werk vrijer en overtuigender. Iedereen was dan
ook vol lof over Nora, die mensen net die tips gaf die hen verder brachten.
Speelhol
Daarna deed iedereen waar zij zin in had, tot om 7 uur het eten werd gebracht. En
wat voor eten, niet in elk restaurant krijg je het zo lekker..
’s Avonds veranderde de groepsruimte in een speelhol: hier werd gescrabbeld,
daar gedobbeld, de een zat te lezen, terwijl de ander een cryptogram maakte en
van boven klonken de kreten van de tafeltennissers en sjoelers. Wie liever ging
wandelen of fietsen deed dat.
Hoewel er veel mensen bijzaten die al vaak met de Zondagsschilders op vakantie
zijn geweest, was het een heel open groep. Alle ‘nieuwkomers’ werden naadloos
opgenomen. Er waren grote verschillen in leeftijd, in mobiliteit, maar er werd op
gelet dat iedereen aan zijn trekken kwam.
Thea de Haan had alles perfect georganiseerd (Bedankt, Thea!)
Ik heb genoten. Van het schilderen natuurlijk, maar vooral ook van de ongedwongen sfeer en de hartelijkheid van iedereen, waardoor het groepsgebeuren aanvoelde als een warm bad.
Een schilderweek met de
Zondagsschilders?
Ik kan het je aanraden!
Judith van Nus
24
Pintar Rapido daagt je uit in één dag een schilderij te maken. Probeer de schoonheid van de stad vast te leggen op linnen of papier. Je kunstwerk wordt de volgende dag tentoongesteld in de Posthoornkerk aan de drukke Haarlemmerstraat en
maakt kans op de Pintar-prijs van €1000.
Voor de prijzen zie: http://www.pintarrapido.com/amsterdam/pintar_prize.html
Iedere kunstenaar is vrij om te schilderen zoals hij wil. Figuratief of abstract, met
olie- of waterverf, acryl, pastel: alles kan. Pintar Rapido staat voor artistieke vrijheid in een stad die altijd in beweging is!
Meedoen in zes simpele stappen:
1.Koop een Kunstenaarspas voor 1 juli
Deze pas kost €15 (plus administratiekosten) wanneer u deze voor 1 juli aanschaft en dekt alle kosten van deelname voor:
• De Pintar Rapido Schilderdag op zaterdag 6 september 2014. Deelname aan
de openbare Pintar Rapido verkooptentoonstelling in de Posthoornkerk op
zondag 7 september 2014.
• Toegang tot de besloten voorbezichtiging.
• Toegang tot de tentoonstelling.
• Gratis toegangskaarten voor de tentoonstelling voor familie en vrienden.
• Het meedingen naar de Pintar-prijs van €1.000
2.Voorbereiding en inspiratie opdoen.
Ga ruim van te voren op onderzoek uit in Amsterdam om een goede plek te
kiezen. Maak ter voorbereiding gerust zoveel schetsen als je wilt. Als je maar
een wit doek meeneemt naar de schilderdag.
3.Schilderdag op zaterdag 6 september 2014
Dit is de dag waarop iedereen zijn schilderij maakt. De inschrijving is tussen
9.00 uur en 11.00 uur in de Posthoornkerk, Haarlemmerstraat 124-126, 1013 EX
Amsterdam. Niet vergeten mee te nemen: Een print van je Pintar Rapido-pas,
Je schilderdoek, papier etc. Wij gaan dat een speciaal Pintar Rapido-stempel
geven. Het schilderij dat je inlevert moet voorzien zijn van dit stempel. Inleveren
schilderijen: Alle schilderijen moeten uiterlijk 20.00 uur zijn ingeleverd.
4.Eerst inlijsten, dan inleveren.
Wij raden iedereen aan zijn schilderij in te lijsten. Het hangt mooier en ziet er
aantrekkelijker uit. Ervaring leert dat dit kopers sneller aanspreekt. Het schilderij
25
is ook minder kwetsbaar en gemakkelijk op te hangen. Je kunt je lijst bij ons
opslaan als je aan het schilderen bent. Mocht je je schilderij niet inlijsten, prima.
Maar zorg er dan wel voor dat het opgehangen kan worden. Dit geldt niet voor
tekeningen die op papier zijn gemaakt. Deze worden opgehangen met punaises.
5.Tentoonstelling en verkoop op zondag 7 september 2014.
Van 11.00 - 12.00: alleen toegankelijk voor de deelnemende kunstenaars.
Vanaf 12.00 uur tot 18.00: geopend voor publiek. De kunstenaar bepaalt zelf de
prijs van zijn werk. 40% van dit bedrag wordt gebruikt voor het organiseren van
Pintar Rapido (o.a. huur Posthoornkerk). 10% is voor een goed doel.
6.Na de tentoonstelling.
Niet verkochte schilderen kunnen worden opgehaald vanaf 18.00 tot 19.00 uur.
We kunnen de schilderijen niet opslaan. Schilderijen die niet opgehaald worden,
schenken we aan een goed doel.
gemaakt wordt. Dus geen handarbeid zoals borduurwerk of knutselarij.
• U moet zelf inpakmateriaal meebrengen.
• Een laken of effen tafelkleed over de tafel staat verzorgd
• Zodra bekend is of daar ruimte voor is, mag u ook uw overtollige teken- en
schildermateriaal verkopen. Daarover volgt nader bericht.
• Zorg dat uw presentatie er zo uitziet, dat hij uitnodigt om te kopen!
Aanmelding:
Aanmelden kan tot uiterlijk 15 september, via een deelnameformulier dat is te
vinden in de folderbakjes op de ateliers en in dit Ateliernieuws. Let wel: 50 % van
de opbrengst is bestemd voor De Zondagsschilders als bijdrage aan het 80-jarig
jubileum in 2015. Natuurlijk mag u meer schenken, of minder (na overleg). Deelnemers aan de Kunstmarkt richten zelf hun ‘stand’ in en ruimen deze na afloop op. Bij
voldoende ruimte, of bij mooi weer buiten, kan er ook portret worden getekend.
Lees de voorwaarden: Bekijk het filmpje op YouTube: “Pintar Rapido in action”
Deelnemers worden om 11.00 uur verwacht om in te richten en zich te installeren
(om 12.00 uur begint de verkoop). O.a. via de Nieuwsbrief zal aan de Kunstmarkt
bekendheid worden gegeven. Stuur a.u.b. deze Nieuwsbrief door naar zoveel mogelijk mensen buiten de vereniging en nodig ze uit om te komen kijken en kopen!
Zie voor meer informatie: http://www.pintarrapido.com/amsterdam/index.html
Of kijk op Facebook: “Pintar Rapido - create a painting in a day “
Deze aankondiging verscheen eerder in de Nieuwsflits en werd verzorgd door
Jadranka Štrbac
Knip het deelnameformulier (onderaan deze pagina) af en doe het – ingevuld – in
de brievenbus van het kantoor. Bewaar de hierboven gegeven informatie zelf.
Atelier Kunstmarkt
Voor vragen of meer informatie: [email protected] of telefoon 020 6970877.
Zaterdag 4 en Zondag 5 oktober 2014 van 12.00 – 17.00 uur.
Doe mee!!
Alleen leden die zich hebben opgegeven mogen hun werken verkopen.
Hebt u weinig werk om te verkopen, maak dan samen met andere leden een stand.
Lees het onderstaande zorgvuldig:
• De tafels en ezels op de ateliers mogen gebruikt worden om uw werken op
uit te stallen.
• Draag zorg voor een aantrekkelijke presentatie van uw werk door
passe-partouts te gebruiken of het bijvoorbeeld in plastic folie te steken.
Voor groter werk kunt u een map gebruiken met insteekhoezen of het tonen
op een ezel. Alles moet voorzien zijn van een prijs.
• De bedoeling is dat alleen werk verkocht wordt zoals dat bij de vereniging
26
De Jubileumcommissie
Allerhande
Een speciale kunstmarkt zal worden gehouden op onze ateliers in het kader van
het komende lustrum. De bedoeling is onze vereniging een extra impuls te geven
zowel op artistiek gebied als financieel. Tegelijk met deze kunstmarkt houden we
Open Huis, ter vervanging van de jaarlijkse Open Dag in november. Er wordt nagedacht over de manier waarop daar invulling aan gegeven kan worden. De mensen
die altijd aan de Open Dag mee werken krijgen daarover nog bericht. Alle leden
kunnen aan de kunstmarkt meedoen, maar men moet zich opgeven! Hieronder
volgen de punten waar u aan moet denken bij deelname.
Start lessen na de zomerstop
De zomerstop eindigt op zaterdag 30 augustus. Op maandag 1 september beginnen de lessen weer.

Secretariaat
Na de zomerstop is het secretariaat weer op maandag, woensdag en vrijdag van 10.00
tot 14.00 uur bereikbaar. 020 6243933 of per e-mail [email protected]
Deelnameformulier Atelier Kunstmarkt:
(kruis aan wat van toepassing is)
Ik neem deel aan:
 De Atelier Kunstmarkt
 Portret tekenen
 Ik kom beide dagen
 Ik kom alleen zaterdag
 Ik kom alleen zondag
Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Telefoon:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ik heb les bij / werk vrij op / (dagdeel):. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ik kom samen met:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
te
Maqruieatlen
mate
Pres
maepntatie
pen
gs
n
i
kkialen
a
p
r er
Vemat
stic
Plakpla
Boekbin
materiaders
len
by
Hob
Teken e
n
schild
e
r
materia s
len
Nieuwe cursussen en activiteiten najaar 2014
‘Abstraheren kun je leren’
Korte cursus / docent; Marjan van Berkel
Theorie en Praktijk tegelijk. Vanuit het tekenen naar de waarneming leren overgaan naar abstract kijken en dat ook op papier en paneel zetten.
Wanneer
Tijd
3 september
t/m 1 oktober
woensdagavond
19:30 - 22:00 uur
ier
p
a
P
VLIEGER
Locatie
3e etage
Geldersekade
Kosten
Materialen
€ 75 (leden)
€ 90 (niet-leden)
De cursusprijs is
excl. materialen
Oriëntatiecursus
Voor deze cursus is ervaring niet nodig, de lessen zijn bedoeld als een ontdekkingstocht naar uw eigen mogelijkheden. Dat doen we door te experimenteren met
verschillende materialen en te werken met beeldaspecten als kleur, contrast, vorm
en compositie. We werken o.a. naar de waarneming, dan gaat het om portret en
stilleven. Ook werken we op fantasievolle wijze in een gemengde techniek met
gebruikmaking van o.a. eenvoudige druktechnieken.
Het is een intensieve cursus met een gevarieerd programma, in korte tijd doet u
veel ervaring op met de mogelijkheden van het beeldend werken. Door de grootte
van de groep is er ruim gelegenheid voor individuele begeleiding.
Docenten:
Fred van Weely (tekenen)
Gerda van Bockxmeer (schilderen en gemengde technieken)
Wanneer
amstel 34
1017 AM amsterdam
020 6235834
www.vliegerpapier.nl
10% korting voor de zondagsschilders
28
Poetsen geblazen op woensdag 27 augustus
Nogmaals een oproep voor de schoonmaakdag. Vergeet die datum niet! Tegen tien uur
staat de koffie klaar en tussen de middag wordt er voor een lekkere lunch gezorgd.
Tijd
8 oktober
woensdagavond
t/m 17 december 19:30 - 22:00 uur
Locatie
3e etage
Geldersekade
Kosten
Materialen
€ 140 (leden)
€ 155 (niet-leden)
De cursusprijs is
excl. materialen
Korte cursus Tekenen op de Tablet
Met de ontwikkelingen van volwaardige tekenprogramma’s kan de tablet tegenwoordig dienst doen als een schetsboek met een keur aan ‘materialen’. Deze cursus zal
aandacht besteden aan het brede aanbod van apps. Wat te kiezen en hoe om te
gaan met deze heel eigen technieken zal voor een deel de inhoud van het programma bepalen. Natuurlijk geldt ook hier zoals bij elke ander materiaal: experimenteren, open staan voor de mogelijkheden en vooral veel oefenen. Dat laatste zullen
we doen n.a.v. voorwerpen, stillevens en misschien wel in het café om de hoek.
Docent: Nora Hooijer
Wanneer
Tijd
17 september
t/m 15 oktober
woensdagavond
19:30 - 22:00 uur
Locatie
1e etage
Geldersekade
Kosten
Materialen
€ 75 (leden)
€ 90 (niet-leden)
De cursusprijs is
excl. materialen
Kunst & Koffie
21 september Het Mauritshuis Het Mauritshuis werd gebouwd door de beroemde
architecten Jacob van Campen en zijn assistent Pieter Post. Op 4 juni 2012 werd
het Mauritshuis gesloten om een onderdoorgang te maken naar een
29
Van der Linde:
voor kunstenaars
van elk formaat.
Vele kunstschilders genieten dagelijks bij
van der Linde. Zij vinden daar wat ze zoeken of
worden verrast door wat ze nog niet zochten.
deel van de aan het Plein gelegen sociëteit De Witte. Op 27 juni 2014 wordt het
feestelijk geopend: de nieuwe entree bevindt zich op het voorplein.
26 oktober Marc Rothko in het Gemeentemuseum De Amerikaanse schilder
Marc Rothko ( 1903-1970) is een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het
Amerikaans Abstract Expressionisme. Hij is bekend geworden door zijn colorfield
paintings. Hij zou daartoe overgaan na een periode meer surrealistische werken.
23 November Aziatische afdeling Rijksmuseum De verzameling Aziatische
kunst van het Rijksmuseum wordt tentoongesteld in een paviljoen, ontworpen
door het architectenduo Cruz en Ortiz. De architecten kozen ervoor het paviljoen
middels een gang te verbinden met het historische gebouw en de tuinaanleg mee
te nemen in het ontwerp. Het paviljoen gaat de diepte in en toont een uiterst fraaie
collectie bronzen uit bv Indonesië en Cambodja, houten beelden uit China en
Japan en een grote verzameling keramiek en textiel .
Wanneer
Tijd
21 september, 26 oktober, zondagmiddag
23 november
14:30 uur
Locatie
Kosten
3e etage
€ 42 (leden) / € 50 (niet-leden)
Geldersekade
of € 16 / € 18 per lezing
Aanmelden en/of informatie over bovenstaande activiteiten:
Secretariaat Zondagsschilders: telefoon 020 624 39 33
of per e-mail [email protected]
Zie ook onze website www.dezondagsschilders.nl
Onder professionals en amateurs is van der Linde’s assortiment en
kleurenrijkdom inmiddels legendarisch. In de winkel van meer dan
300 m2, het inlijstatelier en de showroom in Weesp vindt u vrijwel
alle materialen voor de beeldende kunst. Op vertoon van uw pas
ontvangen de Zondagsschilders 20% korting op alle materialen. (aanbiedingen uitgezonderd). Bovendien heeft van der Linde
dankzij een scherp inkoopbeleid regelmatig interessante aanbiedingen. En vanaf z125,– wordt uw aankoop gratis bezorgd in Amsterdam.
Door deskundig advies aan amateur en professional heeft van der
Linde door de jaren een vaste klantenkring opgebouwd. Ook nu
staan gekwalificeerde medewerkers zes dagen per week voor u klaar
met advies en ondersteuning.
van der linde Materialen voor de beeldend kunstenaar
Rozengracht 36-38, 1016 NC Amsterdam | T 020-62 42 791
[email protected] | www.vanderlindewebshop.com
30
Portretsessie bekende Amsterdammer
Elke eerste zondag van de maand wordt er een portretsessie georganiseerd met
een bekende Amsterdammer of Nederlander als model. In de afgelopen jaren
heeft de vereniging bestuurders, politici, acteurs en presentatoren bekend van
radio en TV op bezoek gehad op de Geldersekade. Op 1 september start er weer
een nieuwe serie met als eerste model Anne-Marie Oster. Na de sessie is er nog
gelegenheid om gezellig na te praten met een drankje en een hapje. Ook mensen
die niet aan het portrettekenen hebben meegedaan, zijn dan van harte welkom.
In verband met de toenemende belangstelling kan men zich vanaf 1 maand vóór
de sessie aanmelden.
Wanneer
Tijd
Locatie
aanmelden bij:
7 september, 12 oktober,
2 november, 7 december
zondagmiddag
13:00 uur
3e etage
Geldersekade
Thea de Haan
tel.: 020 697 08 77
e-mail: [email protected]
Inloopatelier op zondag
Beeldhouwen, Schilderen en Grafiek
Op deze zondagen kan er vrij worden gewerkt zonder begeleiding.
Wanneer
Tijd
Locatie
contactpersonen
28 september, 19 oktober,
zondag
3e etage
Debby Marchena: 020 - 622 38 70
16 november, 21 december vanaf 11:00 uur Geldersekade Anne de Hiep: 020 - 683 88 53
31
AGENDA
2014
27 augustus
Schoonmaakdag
30 augustus
Beleidssessie bestuur
31 augustus
Vergadering contactpersonen (nieuwe datum!)
31 augustus
Einde Zomerstop
1 september
Start lessen jaargroepen
3 sept. t/m 1 okt.
Korte cursus ‘Abstraheren kun je leren’
6 + 7 september
Tekenweekend Pintar Rapido
7 september
Portret op Zondag
17 sept. t/m 15 okt.
Korte cursus Tekenen op je tablet
18 september
Bestuursvergadering
21 september
Kunst & Koffie, Het nieuwe Mauritshuis
28 september
Inloopatelier Beeldhouwen – Schilderen - Grafiek
4 en 5 oktober
Atelier Kunstmarkt Zondagsschilders (Geldersekade 101)
+ Open Ateliers Nieuwmarktbuurt
8 oktober t/m 17 dec.
Oriëntatiecursus
12 oktober
Portret op Zondag
13 oktober
Bestuur-Docentenoverleg
16 oktober
Bestuursvergadering
19 oktober
Inloopatelier Beeldhouwen – Schilderen - Grafiek
26 oktober
Kunst & Koffie, Marc Rothko
2 november
Portret op Zondag
3 november
Bestuur-Coördinatorenoverleg
9 november
Open Dag
16 november
Inloopatelier Beeldhouwen – Schilderen - Grafiek
23 november
Kunst & Koffie, Aziatische afdeling Rijksmuseum
27 november
Bestuursvergadering
7 december
Portret op Zondag
14 december
Medewerkersdag
21 december
Inloopatelier Beeldhouwen – Schilderen - Grafiek
21 december
Start Winterstop (tot 5-1-2015)
Kijk voor meer informatie over cursussen en evenementen op onze website
www.dezondagsschilders.nl