2014 Advent * Kerst * Epifaniën *

2014
Steunpunt Liturgie
Advent
*
Kerst
*
Epifaniën
*
© Steunpunt Liturgie | tekst: ds. Harrie de Hullu |eindredactie: Anje
de Heer/SL
De liederen op p. 4 en 16 zijn te vinden in het nieuwe Liedboek (LB). De teksten op p. 7 en 11
komen uit: Piet Thomas, Groot gebedenboek. De mooiste gebeden van vroeger tot nu. Uitg.
Lannoo, Tielt 2010. De teksten op p. 15 en 16 staan in: Christiane Berkvens-Stevelinck en
Sytze de Vries, Vieren & Brevieren. Liturgische bouwstenen voor kleine
geloofsgemeenschappen. Zoetermeer 2009.
Verder kijken…
Advent, Kerst, Epifaniën 2014
Bij de afsluiting van een jaar vol onzekerheid wil dit leesrooster hoop geven
voor de toekomst. Verderkijkers zijn mensen die verder kijken dan op het oog
te zien is. Verderkijkers zien meer dan anderen, ze kijken achter de horizon en
willen ons daarin meenemen. Dat kijken achter de horizon geeft uitzicht en
hoop. Daarmee gewapend gaan verderkijkers het leven van elke dag in en wij
mogen met hen mee.
In de ADVENTSTIJD ontmoeten we zulke verderkijkers. De deurwachter in
Marcus 13:34 ziet uit naar de komst van de Heer. Johannes de doper wijst op
Hem die na hem komt (Johannes 1:19-28). Jesaja kijkt vooruit naar een goede
nieuwe wereld (Jesaja 65:17-25). Maria krijgt op een verrassende manier te
zien hoe God zijn beloften waarmaakt (Lucas 1:26-38).
In dit bijbelleesrooster hebben de profetenwoorden uit het boek Jesaja hebben
een grote plaats. Het zijn de vergezichten uit de donkere tijd van de
ballingschap. Het meekijken met deze ver-ziendheid van Jesaja maakt onze
donkere tijd tot adventstijd, tijd van verwachten en verwelkomen.
In de KERSTTIJD, van 25 december tot 4 januari, zien we hoe God al begint
waar te maken wat hij in vergezichten liet zien. Verderkijkers worden
bemoedigd.
Ook voor de tijd na kerst, de complete EPIFANIËNTIJD van 5 januari tot 17
februari, bieden wij dit jaar een beknopt rooster aan. In deze periode zien we
hoe je als verderkijker het leven van vandaag leeft. Leidraad daarbij is de brief
aan de Kolossenzen.
Gebruik
Dit bijbelleesrooster is bedoeld voor thuis, persoonlijk of met huisgenoten. Uit
het bijbelgedeelte van de dag is steeds één zinnetje genomen dat als dagtekst
gebruikt kan worden. Dat zinnetje wordt aangegeven met *
1
Suggestie: neem de dagtekst dagelijks ‘tot je’ bij het ontbijt. Schrijf het op
een kaartje en leg dat zichtbaar op je werkplek, noteer het in je smartphone/tablet, zorg in ieder geval dat je het op een of andere manier binnen
handbereik hebt. Lees de tekst in de loop van de dag enkele malen met volle
aandacht door. Bijvoorbeeld op deze manier:
 zorg dat je de tekst voor ogen hebt
 adem vijf keer rustig in en uit. Voel bij de inademing hoe de adem
diep in je lijf ‘zakt’. Laat je bij de uitademing even los komen van
dat waar je mee bezig was.
 adem rustig door en lees de tekst, als het kan hardop en in ieder
geval een rustig tempo, al ‘proevend’ (alsof je proeft hoe iets
smaakt)
 adem nog een keer of vijf rustig door en rond dan bewust af,
bijvoorbeeld door simpelweg te zeggen: ‘Dank U’ of ‘Eer aan de
Vader, Zoon en Geest’
 vervolgens keer je weer terug naar je dagelijkse werk.
Naast het leesrooster…
Naast dit bijbelleesrooster en de dagtekst is er met oog op de zondagse
kerkdiensten het volgende:
 Een handreiking voor voorgangers, liturgiecommissies en kinderwerkers;
 Een kaarsenrooster, met een kort liturgisch moment rond het aansteken
van de Adventskaarsen
 Een lied, speciaal bij dit project gemaakt door Ria Borkent en Roelof
Elzinga. Zie: http://www.steunpuntliturgie.gkv.nl/liturgisch-jaar/advent/
Verder kijken
2014 was het jaar van de vliegramp MH17 – de pijn, de woede, het verdriet die
dat voor velen bracht. 2014 is het jaar waarop de wereld met IS geconfronteerd
werd, het jaar van ebola, het jaar van … ieder mens kan zijn eigen verhaal
noemen. Maar het is opnieuw Advent. Laat je daarom mee nemen door de
verderkijkers uit de Bijbel. Oefen je met hen in het verder kijken, over de
horizon heen. De blik op oneindig? Nee, de blik gericht op een beter, hemels
vaderland, het Koninkrijk van God.
ADVENT I
–
Verder kijken in een donkere tijd
Zondag 30 november | Jesaja 63:19b-64:11
* ‘Scheurde u maar de hemel open om af te dalen!’
In de donkere tijd aan het eind van 2014 kijken we terug: geweld,
vluchtelingenstromen, ebola… Waar is God?
Jesaja 64 neemt ons mee naar een donkere tijd van 26 eeuwen geleden.
Het joodse volk is ruw weggevoerd uit Jeruzalem. Als ballingen leven ze
in een vreemd land. God lijkt ver weg.
In die donkere tijd hielp Jesaja 40-66 verder te kijken. Ook in onze
donkere tijd helpt Jesaja 40-66 om verder te kijken dan de beklemmende
duisternis om je heen.
Zingen Psalm 25: 1,8
Maandag 1 december | Jesaja 40:1-11
* ‘Ziehier God, de HEER! Hij komt met kracht.’
Als je om je heen kijkt in de donkere wereld lijken de problemen
onoplosbaar. Zo moet het indertijd, 26 eeuwen terug, ook geweest zijn.
Maar Jesaja 40 leert verder kijken. Als God ingrijpt komt er een uitweg
uit de ballingschap. Een weg terug door de woestijn naar Jeruzalem. En
we moeten nog verder kijken: de bergen en dalen zullen veranderen.
God zal zijn glorie laten zien. Geloof maar dat het onvoorstelbare gaat
gebeuren.
Zingen LB 439: 1,2 (=LvK 126: 1,2)
Dinsdag 2 december| Jesaja 40:12-20
* ‘Met wie wil je God vergelijken?’
Verder kijken in een donkere tijd begint bij de grootheid van God. Laat
tot je doordringen wat het betekent dat hij de Schepper is. Bergen,
oceanen en zelfs de hemel zijn klein voor hem. Zijn grootheid en
scheppingskracht overtreft iedere voorstelling. Wie op hem vertrouwt
kan verder kijken.
Zingen: LvK 30: 1,2,3
3
Waar de mensen dwalen in het donker
Waar de mensen dwalen in het donker,
draai je om en zie het nieuwe licht,
zie het licht dat God ons gaf in Jezus,
zie de mens die ieder mens verlicht.
Want het licht is sterker dan het donker
en het daglicht overwint de nacht,
zoek je weg niet langer in het duister,
keer je om en zie Gods nieuwe dag.
Waar de mensen lijden onder onrecht
in een wereld die geen vrede vindt,
heb vertrouwen, draag het kruis met blijdschap,
er is licht dat alles overwint.
Want het licht is sterker dan het donker
en het daglicht overwint de nacht,
zoek je weg niet langer in het duister,
keer je om en zie Gods nieuwe dag.
Steek een kaars aan tegen al het duister
als een teken in een bange tijd,
dat ons leven niet in wanhoop eindigt
dat de vrede sterker is dan strijd.
Want het licht is sterker dan het donker
en het daglicht overwint de nacht,
zoek je weg niet langer in het duister,
keer je om en zie Gods nieuwe dag.
t. Robert Willis | v. Coen Wessel | m. Richard Shephard | LB 286
Woensdag 3 december | Jesaja 40:21-31
* ‘Waarom beweer je: ‘Mijn weg blijft voor de HEER verborgen, mijn
God heeft geen oog voor mijn recht?’
Opnieuw lezen we over Gods grootheid: met niets en niemand te
vergelijken. Dat betekent ook dat niets hem ontgaat. Je kunt het gevoel
hebben dat God niet ziet wat je meemaakt. Maar de werkelijkheid is dat
hij als geen ander inzicht heeft in de ieders nood.
Zingen: LvK 30: 4,5,6
Donderdag 4 december | Jesaja 41:1-16
* ‘Want ik ben de HEER, je God, ik neem je bij je rechterhand en zeg je:
Wees niet bang, ik zal je helpen’
Verder kijken… Jesaja 41 laat twee dingen zien die je gemakkelijk zouden
kunnen ontgaan: God heeft alles onder controle én hij houdt van zijn
volk. Midden tussen alle geweld beschermt hij zijn kwetsbare gelovigen.
Zingen: Psalm 2: 1,2
Vrijdag 5 december | Jesaja 41:17-29
* ‘Ik, de Heer, zal hun (de armen en behoeftigen)
antwoord geven.’
De verrassingen van 5 december vallen in het niet bij de verrassingen
waar God mee zal komen. Rivieren, bronnen, een waar paradijs. De tijd
komt dat iedereen hém zal erkennen.
Zingen: Psalm 40: 4,7
Zaterdag 6 december | Marcus 13:24-37
* ‘En de deurwachter gaf hij opdracht om
de wacht te houden.’
Jezus geeft het ook als een opdracht aan
ons: verder kijken. Zoals de deurwachter
uitkeek naar de terugkomst van de heer
des huizes, zo moeten ook wij uitkijken.
Niet bang zijn dat de duisternis van onze
dagen het laatste woord heeft, maar
uitkijken naar een betere toekomst.
Zingen: LB 433: 1,4,5 (=LvK 122: 1,4,5)
5
ADVENT II
–
Verder kijken: de Messias
Zondag 7 december | Johannes 1:19-28
* ‘Ik ben niet de messias.’ ‘Ik ben de stem die roept in de woestijn’
Johannes is een verder-kijker. Hij spreekt over het hemelse koninkrijk dat
dichterbij komt. Maar vooral stelt hij onze kijker scherp op de figuur waar
alles om draait, de Komende. Johannes ging voor hem uit als de stem die
riep in de woestijn. We lezen deze week gedeelten uit Jesaja 40-66. In
een donkere tijd bood hij uitzicht, het goede nieuws van de Komende.
Zingen: Psalm 80: 1,10
Maandag 8 december | Jesaja 42:1-13
* ‘Hier is mijn dienaar’
God troost zijn volk met de belofte dat hij machtiger is dan al het kwaad
en dat hij zal ingrijpen. Dat lazen we in Jesaja 40 en 41. Nu we verder
lezen, zien we dat hij dat doet door een speciale Dienaar. Iemand die
vervuld is met zijn Geest. Hij komt recht en vrijheid brengen. Ook lezen
we over zijn nederigheid. We zien de eerste contouren van de Komende.
Zingen: LB 459 (GK 30)
Dinsdag 9 december | Jesaja 49:1-6
* ‘Ik zal je maken tot een licht voor alle volken’
Wat we gisteren al lazen, wordt vandaag nog duidelijker: de Dienaar van
de Heer brengt redding voor de hele wereld. De terugkeer uit de
ballingschap is het begin van iets veel groters, een volk van God dat uit
alle volken samenkomt. Het is verder kijken en nóg verder kijken.
Zingen: LB 482 (LvK 26)
Woensdag 10 december | Jesaja 50:4-10
* ‘Wie luistert naar de stem van zijn dienaar?’
Het beeld van de Komende wordt duidelijker. We horen hem goede,
opbeurende woorden spreken. Hij luistert aandachtig. Maar we lezen
verder: Hij wordt gemarteld, beschimpt en bespuwd.
Luisteren naar deze dienaar geeft vertrouwen in een donkere tijd.
Zingen: Psalm 22: 3,10
Donderdag 11 december | Jesaja 52:13-53:12
* ‘Voor ons welzijn werd hij getuchtigd’
Opnieuw lezen we over het lijden van de dienaar. Juist door zijn lijden
brengt hij een goede toekomst: vergeving, welzijn, genezing.
Zingen LB 882 / LB 575: 2,4,6 (=LvK 182: 2,4,6) / GK 89
Vrijdag 12 december | Jesaja 59:1-3,15b-21
* ‘Maar de HEER zag het… Op eigen kracht bracht hij redding’
Waarom al die ellende? Niet omdat God niet kan redden, maar door
onze zonde. En juist daarom komt God zelf redding brengen.
LB 441: 3,5 / GK 78: 2,3
Zaterdag 13 december | Jesaja 61
* ‘De geest van God, de HEER, rust op mij, want de HEER heeft mij
gezalfd.’
De Komende brengt bevrijding en genade. Hij doet dit door de kracht van
de Geest, waarmee hij gezalfd is. Hij is Gods gezalfde, de Messias.
LB 442 (=LvK 118)
Om ons, Heer, zijt Gij klein en arm geworden
Heer, onze God,
Gij hebt Uzelf vernederd
om ons te verheffen.
Gij werd arm,
opdat wij rijk zouden worden.
Gij kwam tot ons
opdat wij Uw eeuwig leven
in ons zouden dragen.
Gij wilde niet alleen in de hemel,
maar ook bij ons op aarde wonen.
Gij wilde niet alleen hoog en groot zijn
maar ook zoals wij
nederig en klein worden.
Niet alleen heersen
maar ook dienen.
Gij wilde niet alleen God zijn
in eeuwigheid,
maar ook voor ons
als mens in de tijd
geboren worden,
leven en
sterven.
Karl Barth
7
ADVENT III – Verder kijken: een nieuwe wereld
Zondag 14 december | Jesaja 11:1-10
* ‘Dan zal de wolf zich neerleggen naast een lam’
De derde adventszondag staat in het teken van de vreugde over de
naderende komst. We beginnen deze week met één van de oudere
profetieën van Jesaja. De profeet die meer dan een eeuw voor de
ballingschap al verder keek naar een nieuwe wereld vol vrede. Deze
nieuwe wereld hoort bij de Messias, waarover we vorige week lazen.
Zingen: LB 466: 3,7 / LvK 125: 1,2,5
Maandag 15 december | Jesaja 60:15-22
* ‘Overdag is het licht van de zon niet meer nodig’
De HEER belooft een geweldige toekomst voor Jeruzalem. Goud, zilver,
vrede, gerechtigheid en leven zonder einde. En altijd licht. Geen licht van
de zon of de maan, maar licht van God zelf. Juist dit laatste maakt
duidelijk dat dit nieuwe Jeruzalem een nieuwe schepping van God is. God
komt ingrijpen om in plaats van deze donkere wereld een wereld vol van
zijn licht te brengen.
Zingen: Psalm 85: 1,2
Dinsdag 16 december | Jesaja 65:17-25
* ‘Zie, ik schep een nieuwe hemel en een nieuwe aarde’
Zo komt er een beter toekomst: God komt met een nieuwe wereld. Een
wereld die alles heeft wat in onze wereld zo vaak ontbreekt: blijdschap,
rijkdom, overvloed en harmonie.
Zingen: Psalm 85: 3,4
Woensdag 17 december | Jesaja 66:7-18a
* ‘Ik laat de vrede als een rivier naar haar toestromen, de rijkdom van
alle volken als een overlopende beek, en jullie zullen er van drinken’
Jesaja 66 stroomt over van geluk en vreugde. In zijn uitbundige taal wil
de profeet ons er iets van laten ervaren hoe groot het geluk van de
komende wereld is. Het gaat iedere verwoording te boven.
In schril contrast daarmee tekent hij het lot van Gods tegenstanders.
Zingen: Psalm 46:2,3
Donderdag 18 december | Jesaja 66:18b-24
* ‘dan zal alles wat leef hierheen komen om zich voor mij neer te buigen
– zegt de HEER.’
De laatste woorden van het boek Jesaja kijken verder naar de terugkeer
van het volk Israël uit de ballingschap. Maar daar boven uit kijken ze nog
verder, naar de nieuwe hemel en de nieuwe aarde. Merk op dat in alles
de glorie van God straalt, verkondigt en gevierd wordt.
Zingen: LB 158a (=LvK 67) / GK 48
Vrijdag 19 december | Openbaring 21:1-4, 22-27
* ‘…want wat eerst was is voorbij gegaan’
Niet alleen de profetie van Jesaja, ook onze bijbel sluit af met een blik op
de nieuwe wereld. Een wereld zonder dood en pijn, zonder leugens en
gruwelen. Een wereld waarin God bij de mensen is en alles straalt van
zijn heerlijkheid.
Zingen: GK 75:1,4,5,6
Zaterdag 20 december | Lucas 1:26-38
* ‘…en aan zijn koningschap zal geen einde komen.’
Een nieuwe wereld van volmaakt geluk lijkt een onbereikbare droom.
Totdat Maria zwanger wordt van het Kind dat de eeuwige koning zal
worden.
Zingen: LB 443 / GK 77
9
ADVENT IV
–
Verder kijken: Gods trouw zien
Zondag 21 december | 2 Samuël 7:1-16
* ‘Jou stel ik in het vooruitzicht dat je koningshuis eeuwig zal
voortbestaan en je troon ooit zal wankelen.’
Verder kijken betekent dat je in de aanloop naar Kerst meer ziet dan een
jong vrouw die een baby krijgt. God laat in haar zwangerschap en in
Jezus’ geboorte zien dat hij trouw is aan zijn belofte aan David. Ook als
het daar al eeuwenlang niet meer op lijkt. Zo zal God alle beloften over
het komende rijk vervullen. Zeker weten!
Zingen: GK 80 / LB 437 (=LvK 128)
Maandag 22 december | Jesaja 55:1-5
* ‘Ik sluit met jullie een eeuwigdurend verbond, als bevestiging van mijn
liefde voor David’
Soms lijkt het alsof er niets terecht komt van wat God beloofd heeft. Zo
was het ook in de donkere zesde eeuw voor Christus. De troon van David
lijkt vergeten. Van het eeuwige rijk komt niets terecht. En toch: juist in
deze donkere tijd herhaalt God zijn belofte. En hij maakt het waar.
Zingen: Psalm 89: 13,14,17
Dinsdag 23 december | Lucas 1:46b-55
* ‘Hij toont zijn macht en de kracht van zijn arm
en drijft uiteen wie zich verheven wanen,
heersers stoot hij van hun troon
en wie gering is geeft hij aanzien.
Wie honger heeft overlaadt hij met gaven,
maar rijken stuurt hij weg met lege handen.’
Maria begrijpt wat het wonder in haar leven voor de wereld gaat
betekenen. De geboorte van haar kind is nog maar een begin. Het leven
zal weer worden zoals God het bedoeld heeft. Zonder machtsmisbruik en
hoogmoed. Mensen met weinig geld en aanzien krijgen een leven van
rijkdom en overvloed.
Zingen: LB 157a: 3,4 / LvK 66: 4,5,6 (=GK 47:4,5,6)
Woensdag 24 december | Matteüs 1:18-25
* ‘Dit alles is gebeurd opdat in vervulling zou gaan wat bij monde van
de profeet door de Heer is gezegd’
Matteüs 1 staat bol van Gods trouw aan zijn beloften. Beloften aan
Abraham, beloften aan David, beloften die Jesaja sprak. Juist daarom
moet Jozef, de zoon van David, zijn vaderrol innemen. Op het kerstfeest
vieren we Gods trouw.
Zingen LB 473 (=LvK 132)
Hoe goed
is het voor mij!
Hoe goed is het voor mij
met U te leven, Heer,
en in U te geloven.
Hoe goed is dat voor mij!
Wanneer ik twijfelend niet meer verder kan,
met mijn verstand geen uitweg weet,
wanneer de slimsten zelfs niet
verder zien dan tot de avond van de dag
en niet meer weten
wat ook morgen dient gedaan…
Dan geeft Gij mij, onwrikbaar vast,
de zekerheid, dat Gij er zijt
en ervoor zorgen zult
dat mij niet alle wegen naar het goede
versperd zullen geraken.
Alexander Solzjenitsyn
11
KERSTTIJD
– Bemoediging voor verderkijkers
Donderdag 25 december | Jesaja 52:7-10
* ‘Hoe welkom is de vreugdebode’
Welkom was de vreugdebode die Israël, in de donkere jaren van de
ballingschap, verder keek en de terugkeer naar Jeruzalem zag. Zo’n 500
jaar voor Christus ging zijn boodschap in vervulling. Althans gedeeltelijk.
De profetie belooft meer dan bij de terugkeer uit de ballingschap
gebeurt: ‘de einden der aarde zien hoe onze God redding brengt.’
Maar de terugkeer uit de ballingschap is wel een zichtbaar begin. Het
geeft vertrouwen dat de rest ook zal komen.
Welkom waren de vreugdeboden die de geboorte van de Heer Jezus
aankondigden. Aan Maria, Jozef, herders en magiërs. God toont zijn
trouw aan zijn beloften. We
mogen nog verder kijken, naar
de totale vervulling van de
beloften. Jezus’ geboorte
belooft dat er meer komt: ‘de
einden der aarde zien hoe onze
God redding brengt’.
Hoe welkom zijn de
vreugdeboden vandaag. God,
die bij de terugkeer uit de
ballingschap en in de
kerstnacht, liet merken dat hij
zijn beloften waar maakt, hij zal
ook doen wat hij verder
beloofd heeft: ‘de einden der
aarde zien hoe onze God
redding brengt’.
Zingen: Psalm 98: 1,2,4
Vrijdag 26 december | Handelingen 7:54-60
* ‘Ik zie de hemel geopend en de Mensenzoon die aan Gods rechterhand
staat’
Nog zo’n verderkijker: Stefanus. Een van de leiders van de eerste
christelijke gemeente in Jeruzalem, die om zijn geloof gestenigd werd.
Velen gedenken deze eerste martelaar op 26 december.
God gaf hem een diep inzicht in de oude geschriften. God gunde hem
ook een blik in de hemel. Wat hij zag, geeft vertrouwen dat het Kind
waarvan we deze dagen de geboorte vieren onze wereld in zijn macht
heeft en leidt naar zijn toekomst. Nog steeds worden er mensen vervolgd
en gedood om hun geloof in hem. Maar door alles heen leidt Christus
alles met vaste hand naar de volmaakte nieuwe wereld.
Zingen: LB 412: 4,5 (=LvK 399: 4,5) / GK 139: 4,5
Zaterdag 27 december | Matteüs 2:13-15
* ‘Herodes is naar het kind op zoek en wil het ombrengen’
Heeft de geboorte van Jezus de wereld nu echt verander? Wij kunnen
daaraan nog wel eens twijfelen. Maar Satan twijfelt niet. Zo gauw hij
kans ziet, probeert hij het kind om te brengen. Hij is er zeker van dat dit
kind een einde gaat brengen aan alles waar hij van houdt: leugen en
bedrog, dood en geweld. Uit onverdachte hoek worden we
aangemoedigd in deze kersttijd te vertrouwen dat Christus ons een
goede toekomst brengt.
Zingen: LB 506 (=GK 86)
Zondag 28 december | Jeremia 31:10-17
* ‘Rachel beweent haar zonen, ze wil niet worden getroost’
28 september is wereldwijd de dag waarop de kindermoord in Betlehem
herdacht wordt. Jezus ontkomt aan het moordplan. Maar de andere
jongens in Betlehem niet, het stadje is ontroostbaar.
En toch verwijst Matteüs, die het ons vertelt, naar de hoopvolle belofte
van Jeremia. Er was hoop voor de ballingen die vanuit Rama, het
‘Durchgangslager’, naar Babel werden gedeporteerd. Er was hoop, te
midden van de de ontroostbaarheid en de bittere klacht.
God heeft zijn beloften waar gemaakt. Dat mag Betlehem en ons goede
moed voor de toekomst geven. Ook als je ontroostbaar bent in je gemis.
Zingen: Psalm 124
13
Maandag 29 december | Lucas 2:25-35
* ‘Want met eigen ogen heb ik de redding gezien die u bewerkt hebt’
Een verderkijker op leeftijd: Simeon. Een vroom man die uitziet naar de
tijd dat God Israël vertroosting brengt. Hij ziet een kind in de tempel.
Maar hij ziet veel meer. Hij ziet hoe de profetieën van Jesaja in vervulling
beginnen te gaan. Hij kijkt vooruit: dit kind zal het zwaar te verduren
krijgen. De één zal hem en zijn toekomst aanvaarden. De ander zal die
verwerpen.
Zingen: LB 159a / LvK 68 (=GK 52)
Dinsdag 30 december | Lucas 2:36-38
* ‘Zij sprak over het kind met allen die uitzagen naar de bevrijding van
Jeruzalem.’
Wat weten we eigenlijk van deze Hanna? In ieder geval dat ze verder
keek, verder dan haar eigen
verdriet. Ze was een profetes. Ze
kende de veelbelovende
profetieën van Jesaja en anderen.
En ze merkte in de tempel hoe die
in vervulling begonnen te gaan.
Verder kijken… Ze hield het niet
voor zichzelf, maar sprak er over
en bemoedigde iedereen die uitzag
naar een betere tijd.
Zingen: GK 53
Woensdag 31 december | 2 Petrus 3:1-9
* ‘De Heer is niet traag met het nakomen van zijn belofte’
Vandaag een dag om terug te kijken. Wat heeft 2014 ons gebracht? Maar
ook bij dit terugkijken, willen we verder kijken. 2014 heeft ons geen
betere wereld gebracht. Het lijkt wel alsof die wereld er nooit komt.
Maar wie verder kijkt, ziet hoe de Heer bezig is die wereld dichterbij te
brengen. Hij brengt zijn gemeente bijeen. Volhardend en geduldig. Kijk
naar het geduld dat hij in 2014 nog toonde om mensen de mogelijkheid
te geven zich te bekeren, om te groeien in het geloof. Daarin zie je juist
hoe hij de komst van zijn dag voorbereid. 2014 was er vol van.
Zingen: LB 90a: 1,2,6 (=LvK 97: 1,2,6)
Jaarwisseling
uit Psalm 90
Een veilige haven
zijt Gij,
altijd al geweest,
Gij, God,
al voor de bergen waren geboren,
eer de aarde was voortgebracht.
Een sterveling wordt
wat hij was: louter stof.
En in uw ogen
zijn duizend jaren
als gister: een dag
al voorbij, een ogenblik
wakker zijn ’s nachts.
Gij spoelt ze weg
als de slaap,
als gras, dat ’s morgens vroeg
opschiet en bloeit
en ’s avonds
al hooi is geworden.
De wolk van uw woede
hangt over ons leven,
het licht van uw ogen
doorziet wie wij zijn.
Al onze dagen:
drukte om niets,
zomaar voorbij…
Leer ons dan
onze dagen te tellen;
dat maakt ons hart
pas wijs.
Sytze de Vries
Donderdag 1 januari | Genesis 17:1-10
* ‘Toen er acht dagen verstreken waren en hij besneden zou worden…’
(Lucas 2:21)
Het moment van Jezus’ besnijdenis, acht dagen na zijn geboorte, roept
herinneringen op aan Abraham. Abraham, die van God de belofte had
gekregen dat hij voor alle volken tot een zegen zou worden. Abraham,
die daardoor de vader zou zijn van een menigte volken, de vader van de
gelovigen.
Juist door Jezus, die net als zijn andere mannelijke nakomelingen op de
achtste dag het teken van de besnijdenis ontving, ontstaat dat volk dat
een geweldige toekomst tegemoet gaat.
Zingen: GK 147:1,3
15
Vrijdag 2 januari | Kolossenzen 1:1-5
* ‘…omdat u hoopt op wat in de hemel voor u gereed ligt.’
Deze dagen wordt er volop over
goede voornemens gepraat. De
Gebed
bijbellezing van vandaag is een
moment om het even over Gods
Wij slaan de bladzij om
goede voornemen te hebben. We
op onze kalender,
hebben er de afgelopen weken veel
over gelezen. In de hemel ligt een
en spreken van een nieuw begin.
mooie toekomst te wachten. Een
Elkaar en onszelf
stad, ja een compleet koninkrijk dat
wensen wij nieuwe kansen toe,
uit de hemel naar de aarde komt. Of
spreken wij moed in.
het in 2015 komt?
Wij bidden
In ieder geval is het goed onze
dat wij allen de vrijheid vinden
voornemens op dit voornemen van
om op de toekomst in te spelen.
God af te stemmen. Geloven in Jezus
Dat geen oud zeer ons belast,
Christus. Er in groeien, zodat de
geen verleden ons knelt.
vruchten meer zichtbaar worden. En,
Laat het jaar dat komt
zegt Paulus, alle heiligen liefhebben.
een Annus Domini zijn,
Leven met Christus en zijn toekomst
voluit een Jaar des Heren.
in je hart. Dat is ‘verderkijkend
leven’. De brief aan de Kolossenzen is
Sytze de Vries
daarbij de komende weken onze
leidraad.
Zingen: LB 1010: 1,4 (=LvK 285: 1,4)
Zaterdag 3 januari | Jesaja 60:1-6
* ‘Overal in de wereld draagt het vrucht en groeit het, ook bij u, vanaf de
dag dat u over Gods genade hoorde en de betekenis ervan begreep’
(Kolossenzen 1:6)
God beloofde het al aan Abraham: hij zou tot zegen zijn van alle volken.
Jesaja 40-66 herhaalt deze belofte meer dan eens. En we zien hoe God
stap voor stap deze belofte gaat vervullen. Eerst komen de joden uit de
ballingschap terug naar Jeruzalem. Daarna komen de magiërs Jezus
aanbidden. En uiteindelijk zien we in alle landen het evangelie vrucht
dragen. Het moedigt ons aan om te blijven uitzien naar Gods volmaakte
wereld.
Zingen: Psalm 72: 2,4
Zondag 4 januari | Matteüs 2:1-11
* ‘Waar is de pasgeboren koning van de Joden? Wij hebben namelijk zijn
ster zien opgaan en zijn gekomen om hem eer te bewijzen.’
De magiërs waren verderkijkers bij uitstek. Ze leven in de rijke cultuur
van het oosten. En toch geloven ze dat een pasgeboren koning van het
kleine joodse volk belangrijk genoeg is om te vereren. Met
kostbaarheden en aanbidding komen ze aan bij een baby in een stal. Laat
hun komst ons aanmoedigen om van dit Kind de redding van de wereld
te verwachten.
Zingen: Psalm 72: 8,9,10
Hij komt niet uit de grote stad
Hij komt niet uit de grote stad.
Hij wordt niet in de koningsburcht geboren,
je zult zijn naam niet in paleizen horen.
Waar zie je hem? In Bethlehem,
dat kleine gat waar David zat.
Hij komt niet uit de grote stad.
Toch moet hij nu geboren zijn.
Zijn ster is in het oosten al gaan schijnen.
Als wijzen wil je niet zomaar verdwijnen.
Ze komen er. De gekke ster
die vindt het fijn om gids te zijn
naar Bethlehem, een stad zo klein.
Hij draagt geen hermelijn, geen kroon.
Maar dat is onbekend aan vreemde wijzen.
Zij zoeken in Jeruzalems paleizen.
Daar zegt men: ‘Heus, je bent niet wijs,
hier is gewoon geen koningszoon.
Hier zit Herodes op de troon.
We noemen je nu niet meer klein
Je mag de stad van de Messias heten.
Wat Micha heeft gezegd wordt niet vergeten.
Jij Bethlehem, bent groot door Hem.
Je mag het zijn in sterrenschijn.
Jij, Bethlehem, heet niet meer klein.
t. Karel Deurloo | m. Jetty Podt | LB 521
17
Matteüs 2: 13-15 – Jozef stond op en week nog diezelfde nacht met het kind en zijn moeder uit
naar Egypte.
[glas-in-loodraam (Edward Burne-Jones), Church of St. Michael and All Angels, Brighton, GrootBrittannië]
EPIFANIËNTIJD
–
verderkijkers vandaag
Advent en kerst zijn voorbij. Het gewone leven begint weer. Advent leerde ons
verder kijken. Verder dan de duisternis en de problemen die we ervaren. Kerst
bemoedigde ons. De goede toekomst waar de profeten van spraken, komt
zeker. Maar hoe gaan we verder, nu het gewone leven weer begint?
De komende weken worden de Epifaniëntijd genoemd. Weken die in het teken
staan van het verschijnen van de Heer, zijn verschijning in het gewone leven.
Op een bruiloft, bij een zieke, overal waar geleefd wordt. In deze verhalen,
maar ook in Paulus brief aan de Kolossenzen, leren we hoe we vandaag leven
als mensen die verder kijken. Mensen die verder kijken doordat ze Christus
hebben leren kennen en uitzien naar zijn toekomst.
Met Christus in de wereld van vandaag (5-10 januari)
Maandag 5 januari | Matteüs 2:19-23
We volgen Jezus, het gewone leven in. Kind zijn in het kleine stadje
Nazaret.
Dinsdag 6 januari | Lucas 2:40-52
Ook voor Jezus was het leven: groeien, sterker en wijzer worden. Leven
tussen met je vader en moeder, de mensen om je heen en je Vader in de
hemel.
Woensdag 7 januari | Kolossenzen 1:3-11
In de alledaagse wereld, in heel de wereld leven mensen met Christus. Ze
groeien en dragen vrucht.
Donderdag 8 januari | Kolossenzen 3:18-4:1
Dit is de wereld waarin je met Christus leeft: de wereld van huwelijk,
gezin, maatschappelijke verhoudingen.
Vrijdag 9 januari | Kolossenzen 4:2-6
Ook dit is de wereld waarin je met Christus leeft: als gelovige midden
tussen ongelovigen.
19
Zaterdag 10 januari | Lucas 3:1-17
Nog één blik op de wereld waarin we leven: de wereld van rijk en arm,
van corruptie en oorlog. In die wereld vruchten voortbrengen die een
nieuw leven waardig zijn.
Met Christus in de wereld van vergeving (11-17 januari)
Zondag 11 januari | Marcus 1:1-11
De eerste zondag na Epifanie 1 staat vanouds in het teken van Jezus’
doop. We zien Jezus verschijnen in de wereld van de zondaren die
vergeving nodig hebben. Bij zulke mensen gaat hij in de rij staan. Hier
komt de Dienaar van de HEER die onze zonden op zich neemt. Jesaja 53
gaat in vervulling.
Maandag 12 januari | Marcus 7:14-23
Jezus in de wereld van de zonde. Hij ontmaskert het kwaad in ons hart.
Dinsdag 13 januari | Marcus 9:43-48
Als de hemelse Zoon van God in de zondige wereld komt, hoor je dingen
om van te huiveren: zo hoog neemt God onze zonde op.
Woensdag 14 januari | Marcus 10:41-45
Van de gruwelijke straf op de zonde
komt Jezus bevrijden.
Donderdag 15 januari | Colossenzen 1:12-14
Vergeving van zonden maakt je wereld
nu al anders. Niet meer in de macht
van de duisternis zitten maar onder de
regering van Christus.
Vrijdag 16 januari | Psalm 103
Het leven in de wereld van vergeving
begint met verwondering en
lofprijzing.
Zaterdag 17 januari | Romeinen 6:1-14
Van Jezus’ doop naar onze doop.
Sterven voor de zonde en leven voor
God.
1
6 januari is Epifanie. In het liturgisch jaar is de schijnwerper dan gericht op de magiërs uit het Oosten. In de
praktijk wordt Epifanie vaak gevierd op de dichtsbijgelegen zondag, dit jaar 4 januari.
Christus betekent: God kennen (18-24 januari)
Zondag 18 januari | Johannes 2:1-11
De tweede zondag na Epifanie wordt wel Kana-zondag genoemd. We
lezen over het eerste wonder van Jezus. Let op vers 11. Jezus toonde met
dit wonder zijn grootheid. Hij liet zien wie God is.
Maandag 19 januari | Johannes 1:1-18
Niet alleen het wijnwonder uit Kana, heel Jezus leven laat zien wie God
is. Niemand heeft hem ooit gezien. Maar wie Jezus ziet, kent hem.
Dinsdag 20 januari | Johannes 14:7-14
Kort voor zijn sterven herhaalt Jezus het nog eens: als je mij kent dan ken
je God.
Woensdag 21 januari | Kolossenzen 1:15-23
De leerlingen die Jezus zagen, leerden God kennen. Maar ook de mensen
in Kolosse die Jezus nooit gezien hadden. En ook wij: Wie in de
evangelieverhalen Jezus ziet verschijnen, ziet hoe God is.
Donderdag 22 januari | Johannes
17:1-5
We leven nu nog niet in de
volmaakte wereld die ons beloofd
is. En toch… als je Christus kent
en God kent, dan ben je nu al
begonnen aan het eeuwige leven.
Vrijdag 23 januari | Openbaring
21:1-3, 22:1-5
Het mooiste van de nieuwe
wereld is dat God bij ons mensen
woont. Voor wie Jezus kent
begint dat hier al werkelijkheid te
worden.
Zaterdag 24 januari | Efeze 4:175:2
Paulus maakt in dit bijbelgedeelte
concreet wat er verandert als je
Christus kent.
21
Inspanning om Christus bekend te maken (25-31 januari)
Zondag 25 januari | Marcus 1:14-20
Deze week letten we op de grote inspanning die God zich getroost om
Christus bekend te maken. Direct aan het begin van zijn optreden kiest
Jezus zijn verkondigers uit. Ze moeten hun baan opgeven om Jezus
dagelijks te volgen.
Maandag 26 januari | Marcus 6:6b-13
Jezus stuurt zijn twaalf leerlingen er op uit. Nu nog voor een korte
zendingsreis, een jaar later voorgoed. Let er op hoeveel overgave en
vertrouwen hij van hen vraagt.
Dinsdag 27 januari | Marcus 16:15-20
Na de opstanding is dit Jezus’ grote project. Iedereen moet horen over
het geheim van de redding door hem.
Woensdag 28 januari | Kolossenzen 1:24-27
Ook Paulus wordt ingeschakeld om het geheim bekend te maken.
Wat in de tijd van de oude profeten nog verborgen was, wordt nu in alle
glorie bekend gemaakt. De luisterrijke toekomst laat nog op zich
wachten, maar de verkondiging van Christus geeft hoop.
Donderdag 29 januari | Kolossenzen 1:24,28-2:1
Als je ziet hoeveel Paulus er voor over moet hebben om er aan mee te
werken dat iedereen Christus leert kennen… dan kun je toch niet anders
dan goed luisteren naar wat hij te zeggen heeft? Dan wil je toch niet
anders dan er alles voor over hebben om Christus te leren kennen.
Vrijdag 30 januari | Kolossenzen 1:28, 2:2-5
Luisteren naar het nieuws van Christus, dat betekent: bemoedigd en
gewaarschuwd worden. Het maakt je wijs en beschermt je tegen
verdwalen.
Zaterdag 31 januari |
Kolossenzen 4:12-28
Paulus wijst op zijn
boeien. Je ziet hem voor
je en voelt mee wat hij
leidt. Wees er van
doordrongen wat het kost
om ook jou Christus te
leren kennen.
Christus en de demonen (1-7 februari)
Zondag 1 februari | Marcus 1:21-28
De komst van Jezus is voor Satan aanleiding om alle beschikbare
krachten in te zetten. Marcus vertelt als één van zijn eerste verhalen een
harde confrontatie van Jezus met een demon.
Maandag 2 februari | Marcus 3:7-12
Alles wijst er op dat Jezus vaak geconfronteerd wordt met demonen. Ze
worden door Satan speciaal ingezet tegen de Zoon van God. Er woedt die
jaren een ware oorlog tussen Jezus en de demonen.
Dinsdag 3 februari | Marcus 5:1-20
Als Jezus de grens van het joodse land over gaat komt hij zelfs een
compleet legioen demonen tegen. Machtig bevrijdt hij de bezetene.
Woensdag 4 februari | Marcus 7:24-30
Ook aan de westkant gaat Jezus de grens over. Ook daar een onreine
geest op Jezus’ weg.
Donderdag 5 februari | Marcus 15:33-39
De hevigste strijd voort Jezus aan het kruis. Door God verlaten. Een ware
hel.
Vrijdag 6 februari | Kolossenzen 2:6-15
De triomf van Jezus, zijn opstanding uit de dood, betekent dat hij ook
over alle machten en krachten triomfeert. Zo heeft God de demonen
vernederd.
Zaterdag 7 februari | Handelingen 19:8-20
Ook Jezus’ leerlingen worden op hun weg geconfronteerd met demonen
en occulte krachten. Ze kennen Jezus’ overmacht.
Christus en ons lichaam (8-14 februari)
Zondag 8 februari | Jesaja 33:20-24
Deze week aandacht voor ons lichaam. In deze wereld vol ziekte en pijn
mogen we verder kijken naar een wereld waarin niemand zal zeggen ‘Ik
ben ziek’.
Maandag 9 februari | 2 Koningen 4:18-21, 31-37
Ook de profeet Elisa keek verder voorbij de wereld van ziekte en dood.
De vele wonderen die hij deed bevatten een belofte voor de toekomst.
Dinsdag 10 februari | Marcus 1:29-39
23
Jezus deed nog veel meer wonderen dan Elisa. Niet als wonderdokter. Hij
toonde Gods liefde, ook voor onze lichamen. Hij verkondigde het
komende rijk waarin niemand zal zeggen ‘Ik ben ziek’.
Woensdag 11 februari | Kolossenzen 2:20-3:4
In de gemeente in Kolosse wordt Paulus geconfronteerd met een
godsdienstigheid die het lichaam onbelangrijk vindt. Paulus bestrijdt deze
visie. Het dient alleen maar tot eigen bevrediging.
Donderdag 12 februari | 1 Timoteüs 4:1-5
Lichaam, seksualiteit en voeding moet je als gelovige niet van minder
belang achten. Het is door God geschapen en wij mogen er in een
dankbare houding van genieten.
Vrijdag 13 februari | 1 Korinte 6:12-20
Ook hier benadrukt Paulus de waarde van ons lichaam. Geschapen door
God, betaald met het bloed van Christus, tempel van de Heilige Geest.
Het goed gebruik van ons lichaam maakt Gods eer groot.
Zaterdag 14 februari | 2 Koningen 5:1-14
Nog zo’n wonder van Elisa.
Christus verbindt (15-17 februari)
Zondag 15 februari | Marcus 1:40-45
Door het wonder van Jezus wordt de melaatse niet alleen genezen, maar
krijgt hij ook weer een plaats in de gemeenschap.
Maandag 16 februari | Kolossenzen 3:12-15
Christus verbindt. In zijn spoor gaan ook wij de weg van de verbinding.
Dinsdag 17 februari | Kolossenzen
3:16-17
We sluiten deze periode rond
kerst af met de oproep vol te
zijn van Christus. Door de
woorden die hij sprak en die
over hem spreken. Wees vol
van hem in alles wat je zegt en
zingt en doet.
Woensdag 18 februari begint de veertigdagentijd. Dan richten we de blik op
het komende Paasfeest.
25
Steunpunt Liturgie
Kon. Wilhelminalaan 3-5
3818 HN Amersfoort
t. 033 2586484 (di, wo, do tijdens kantooruren).
e. [email protected]
i. www.steunpuntliturgie.gkv.nl