VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag Stichting VbV Verzekeraars bestrijden voertuigcriminaliteit 2013 Het Vermiste Auto Register (nu VbV-VAR) is één van de eerste initiatieven van het Nationaal Platform Criminaliteitsbeheersing. Een belangrijke succesfactor is de heldere rolverdeling tussen publieke en private partijen die betrokken zijn bij de bestrijding van voertuigcriminaliteit. VbV in kort bestek Waar politie en Openbaar Ministerie zich richten op het opsporen en vervolgen van voertuigen en criminelen, richt het VbV zich namens de private partijen op het terugvinden en -bezorgen van gestolen voertuigen. Het Verzekeringsbureau Voertuigcriminaliteit (VbV): •Is een stichting van alle Nederlandse schadeverzekeraars, die het VbV voor 100% privaat financieren. Al in 1993 hebben het Verbond van Verzekeraars, VNA (lease) en BOVAG (verhuur) het Vermiste Auto Register (VAR) opgericht als middel om vermiste voertuigen sneller te kunnen registreren en bekend te maken bij de politie, zodat deze gestolen voertuigen sneller kan opsporen. Het VAR is één van de eerste initiatieven van het Nationaal Platform Criminaliteitsbeheersing. •Heeft als opdracht om de schadelast voor verzekeraars, de voertuigbranche, autoleasemaatschappijen en -verhuurbedrijven en andere partijen als gevolg van voertuigcriminaliteit, te beperken en behartigt de belangen van de benadeelde eigenaren/houders bij het terugvinden en -bezorgen van hun ontvreemde voertuigen. •Richt zich daarmee automatisch ook op het zoveel mogelijk beperken van de maatschappelijke en persoonlijke impact van voertuiggerelateerde criminaliteit (financiële schade, emotioneel leed). Het VbV is daarmee een uiting van het maatschappelijk verantwoord ondernemen van de schadeverzekeraars. Colofon •Vult zijn opdracht in door het bestrijden van criminaliteit gericht op voertuig-, vaartuig-, Dit jaarverslag is een uitgave van: werkmaterieel- en transportcriminaliteit. Ook certificering van beveiligingssystemen is een belangrijk onderdeel van de activiteiten. Hiermee draagt VbV bij aan een veiliger Nederland. Stichting VbV •Bestrijdt tevens fraude met schadevoertuigen. Dit gebeurt via de Bedrijfsregeling 16 die voor een Postbus 21 ‘gecontroleerde wrakkenstroom’ zorgt. Het VbV levert hiermee tevens een bijdrage aan 7300 AA Apeldoorn de verkeersveiligheid. www.stichtingvbv.nl •Werkt daarbij sinds de oprichting nauw samen met een groot aantal publieke en private ketenpartners en is een vroeg en succesvol voorbeeld van publiek-private samenwerking. Het VbV Meer exemplaren van dit jaarverslag fungeert als spil van de private partijen die zijn betrokken bij de strijd tegen voertuigcriminaliteit en kunt u bestellen via: richt zich in het bijzonder op het terugvinden en -bezorgen van gestolen voertuigen. Het VbV werkt nauw samen met de Landelijke Eenheid van de politie, de RDW en de Belastingdienst in het Landelijk Telefoon: Informatiecentrum Voertuigcriminaliteit (LIV) en participeert in de stichting AVc. Met waarborgen 055-527 05 05 omklede uitwisseling van informatie tussen de verschillende partners vormt de sleutel tot succes. Faxnummer: 055-522 67 66 E-mail: [email protected] Mei 2014 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 1 / 70 Inhoudsopgave Voorwoord 4 5.3 International Convention for the Recovery of Stolen Vehicles (ICRV) 56 Beleidsagenda 7 5.5 Ketenoverleg Vaartuigcriminaliteit 59 Deel I Voertuigcriminaliteit in 2013 1. 16 II. Bestuurssamenstelling per 1 januari 2014 1.2 18 2. Ontwikkelingen in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 2.1 Diefstalcijfers en schadelast Trends in de werkwijze van criminelen Maatregelen gericht op het voorkomen van voertuigcriminaliteit 2.1.1 Technologische maatregelen 2.1.3 Procesmaatregelen 2.2.1 Sneller signaleren van gestolen voertuigen 2.2 2.1.2 Bevorderen van bewustwording Maatregelen gericht op het bestrijden van voertuigcriminaliteit 2.2.2 Strijd tegen verhandelen gestolen onderdelen 2.2.3 Strijd tegen verloren gaan van waardevolle terugvindindicaties Maatregelen gericht op het terugvinden en -bezorgen van gestolen voertuigen 2.3 2.4 2.2.4 Samenwerking met publieke en private partners 2.3.1 Terugvinden 2.3.2 Terugbezorgen Maatregelen gericht op het analyseren van voertuigcriminaliteit Deel II De werkzaamheden van Stichting VbV 4. 4.3 VbV - SCM, Keurmerk Voertuigbeveiliging 4.4 4.5 27 27 31 32 34 34 35 36 39 VbV - VAR, Vermiste Auto Register Gecontroleerde wrakkenstroom dankzij Bedrijfsregeling Voorkomen - Bestrijden - Terughalen - Analyseren 40 45 45 49 Samenwerkingsverbanden 53 5.2 54 2 / 70 5.1 Stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit (AVc) 64 27 5. III. Samenstelling Bureau VbV 63 26 42 62 20 4.2 Inleiding I. Nederlandse schadeverzekeraars die het VbV financieren 20 40 4.1 61 20 Taak en rol Stichting VbV bij bestrijding voertuigcriminaliteit 57 23 Colleges van Deskundigen Bijlagen 16 1.1 5.4 15 Trends in voertuigcriminaliteit Landelijk Informatiecentrum Voertuigcriminaliteit (LIV) 53 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 3 / 70 Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag van de Stichting VbV, het Verzekeringsbureau Voertuigcriminaliteit, over het jaar Tot slot dat het VbV-VAR (Vermiste Auto Register) is opgericht als één van de eerste initiatieven van het met ons de strijd tegen voertuigcriminaliteit op te voeren. In het belang van onze verzekerden en in het 2013. In het jaar waarin wij dit jaarverslag uitbrengen, vieren wij met gepaste trots dat het 20 jaar geleden is Nationaal Platform Criminaliteitsbeheersing en dat het sindsdien naar volle tevredenheid functioneert. Wij wensen u veel leesplezier met dit jaarverslag toe en hopen dat u daarin aanleiding vindt om samen belang van de Nederlandse samenleving! Grote zorgen over aanpak voertuigcriminaliteit Na een aantal jaren van daling zien wij dat de voertuigcriminaliteit weer sterk toeneemt, met als gevolgen meer financiële en emotionele schade voor verzekerden en een onvermijdelijke opwaartse druk op de premies. Als schadeverzekeraars maken wij ons daarbij grote zorgen over de aanpak van voertuigcriminaliteit, Edwin Post Penningmeester Roelof Visscher Secretaris Martijn Kammeijer Voorzitter Wouter Verkerk Directeur die ver achterblijft bij de criminele energie en het technisch kunnen die criminele samenwerkingsverbanden (CSV’s) steeds opnieuw weten te mobiliseren. Als samenleving laten wij nog teveel voor de hand liggende kansen onbenut om schade te voorkomen, gestolen voertuigen terug te halen en daders op te pakken. Onze zorgen vertalen wij direct na dit voorwoord in een ‘beleidsagenda’, eigenlijk een oproep aan de politiek. Hoe kunnen we de strijd tegen voertuigcriminaliteit effectiever en efficiënter voeren en wie is daarvoor aan zet? Het raamwerk van een publieke en private dimensie in het bestrijden van voertuigcriminaliteit, zoals door het Kabinet in 1995 beschreven, wordt nog niet ten volle uitgenut. Opbouw van dit jaarverslag In het eerste hoofdstuk komen de trends in voertuigcriminaliteit aan de orde. U leest hier over feiten en cijfers maar ook over werkwijzen van criminelen. In het tweede hoofdstuk beschrijven wij de ontwikkelingen aan de maatregelenkant: welke maatregelen worden genomen in de strijd tegen voertuigcriminaliteit. In het tweede deel van dit jaarverslag gaan we in op de taak en rol van de stichting VbV en op de samenwerkingsverbanden waarbinnen het VbV opereert. De samenwerking met publieke en private partners is en blijft van groot belang: alleen samen met onze partners kunnen wij successen boeken. 4 / 70 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 5 / 70 Beleidsagenda Het Verzekeringsbureau Voertuigcriminaliteit volgt de ontwikkelingen op het gebied van voertuigcriminaliteit op de voet. De kennis die wij De totale schadelast van alle gestolen voertuigen schade zoveel mogelijk te voorkomen. Op deze last ten gevolge van autokraak (braakschade, manier komen wij op voor het belang van onze private belanghebbenden, zowel particulieren en ondernemers als autoverhuurders, leasebedrijven en verzekeraars. Wij maken ons daarbij in toenemende mate telde in 2013 op tot 264 miljoen euro. De schade- gestolen onderdelen en goederen) bedraagt jaar- lijks 438 miljoen euro. De kosten van deze criminele activiteiten worden voor het overgrote deel op de samenleving afgewenteld, via verzekeringspremies of anderszins. grote zorgen. Wij moeten helaas constateren dat Nederland De situatie is alarmerend wetgeving en onbedoelde doorwerkingen daarvan De trends die wij waarnemen, zijn zonder meer alarmerend. Na jaren van afname stijgt het aantal gestolen voertuigen de laatste jaren weer. Duidelijk is dat criminele bendes steeds professioneler worden en in staat zijn om in steeds het autodieven door een aantal weeffouten in de niet al te moeilijk maakt. Het gevolg is dat Nederland zich ongewild heeft ontwikkeld tot succesvol exporteur van nieuwe en nagenoeg nieuwe gestolen auto’s en onderdelen. kortere tijd de beveiliging van nieuwe voertuigen Maar het urgentiegevoel ontbreekt nog Dat gebeurt op een systematische manier, makers lijkt het urgentiegevoel nog te ontbreken. en van nieuwe beveiligingsupdates te kraken. waarbij jonge auto’s met een leeftijd van 0-3 jaar favoriet zijn. Na jaren van daling neemt de diefstal van voertuigen de afgelopen jaren weer fors toe. Zo groeide het totaal aantal definitief vermiste voertuigen in de periode 2010-2013 met 20,5% tot De situatie mag dan alarmerend zijn, bij beleids Effectieve maatregelen die ‘op de plank liggen’, worden nog niet toegepast. Voertuigcriminaliteit wordt nog steeds - en volgens ons ten onrechte - geschaard onder veelvoorkomende criminaliteit en krijgt vaak een lage prioriteit bij de verdeling van de, per definitie schaarse, opsporingscapaciteit. 6.746 voertuigen in 2013. En ook al is deze lage prioriteit vanuit maatschap- Het aantal ontvreemde jonge personenauto’s ciële en emotionele impact van voertuigcriminali- (0-3 jaar) nam het afgelopen jaar met maar liefst 45% toe. De bijbehorende schadelast bedroeg Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit opzicht van 2011. daarbij opdoen, stelt ons in staat de toegebrachte schade zoveel mogelijk te beperken en nieuwe 6 / 70 97,9 miljoen euro, een toename met 255% ten Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit pelijk oogpunt begrijpelijk en legitiem, de finan teit op voertuigbezitters is en blijft enorm. Bovendien worden gestolen voertuigen niet zelden 7 / 70 ingezet voor zware vervolgcriminaliteit zoals privaat terugvind- en terugbezorgbeleid van zelfs liquidaties. de informatie-uitwisseling tussen betrokken ramkraken, roof- en woningovervallen en Benut gezamenlijke slagkracht van publieke en partijen aan de publieke en private kant. private partijen Inmiddels 20 jaar nadat het inzicht ontstond dat is het zaak om de gezamenlijke slagkracht van teit niet alleen kan winnen, wordt het hoog tijd Gegeven de toename van voertuigcriminaliteit publieke en private partijen in de strijd tegen voertuigcriminaliteit te vergroten en beschikbare middelen optimaal in te zetten. Hier ligt nog veel ruimte voor verbetering. Daarvoor is het nodig om: •voortaan nog sneller te reageren op nieuwe ontwikkelingen ‘in de markt’ •meer informatie van publieke naar • aangewezen private partijen te delen en daartoe - op zorgvuldige wijze en met maximaal respect voor gescheiden verantwoordelijkheden en maatschappelijke belangen zoals privacybescherming, juridische barrières en schotten tussen partijen weg te nemen Geef aangewezen private partners meer ruimte en vertrouwen Daar waar het opsporen en vervolgen van voer tuigen en daders een publieke verantwoordelijkheid is en blijft, is het terugvinden en -bezorgen van gestolen voertuigen een taak die onder zorgvuldig geformuleerde randvoorwaarden heel goed door, daartoe aangewezen private partijen, Publieke Dimensie Opsporen en vervolgen autodieven & voertuigen gestolen voertuigen. De volgende figuur illustreert Private Dimensie Terugvinden & -bezorgen voertuigen de overheid de strijd tegen voertuigcriminali- Aangewezen belangrijke publieke informatie in de strijd tegen Organisaties Particuliere voertuigcriminaliteit ook echt uit te wisselen met daartoe aangewezen private partners. Dat deze uitwisseling van informatie met het oog op bescherming van de privacy, onder strikte voorwaarden moet plaatsvinden spreekt voor zich. Maar op het moment dat de opsporing staakt, Politie Register Eigenaar / Verzekeraar Op basis van de polisvoorwaarden en inschrijving in het VAR LIV machtigt de eigenaar / (Opsporingsondersteuning) 2002 den, omdat niets wordt gedaan met de informatie Auto Register omdat de politie structureel overvraagd wordt, met gestolen voertuigen het land kunnen uitrij- Vermiste Kenteken OM mag het niet zo zijn dat criminelen onbelemmerd VbV RDW verzekeraar het VbV om het voertuig terug die over het gestolen voertuig beschikbaar is. te vinden en -bezorgen Uiterste zorgvuldigheid is daarbij voor alle betrokkenen van groot belang: niemand zit te wachten op ‘carhunting’ en ‘wildwest taferelen’ bij het terughalen van een gestolen auto. Zo geldt voor alle partijen, en zeker voor de verzekeraars, NSIS Interpol EUCARIS ICRV 2006 dat het risico op letselschade als gevolg van een onbezonnen actie om een voertuig terug te halen, niet opweegt tegen de schadelastreductie door het terugkrijgen van het ontvreemde voertuig. kan worden opgepakt. Deze taakverdeling heeft de Nederlandse overheid al in 1995 voor het eerst zo beschreven. Sindsdien heeft het VbV-Vermiste Figuur 1 Schematische weergave van de Brief van de Minister van Verkeer en Waterstaat aan de Tweede Kamer over verstrekking en gebruik van gegevens uit het Kentekenregister bij opsporing van gestolen voertuigen, vergaderjaar 1994–1995, 23 900 XII, nr. 26 (aangevuld met latere ontwikkelingen). Auto Register zich bewezen als spil van integer 8 / 70 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 9 / 70 Beleidsaanbevelingen Criminelen worden steeds professioneler en zijn steeds sneller in staat om nieuwe beveiligings- maatregelen te kraken. Welke maatregelen kunnen concreet worden genomen, en wie is daarvoor aan zet? In volgorde van moment van vermissing: Voorafgaand aan de vermissing 1.Verbied het bezit van (elektronische) inbraakapparatuur en apparatuur voor het kopiëren van autosleutels Autofabrikanten hanteren zorgvuldige procedures rond het bijbestellen van sleutels, en dat is niet voor niets. Sleutels vormen immers de directe toegang tot kostbare goederen. In dezelfde lijn zou verwacht mogen worden dat specialistische inbraakapparatuur verboden, of in ieder geval moeilijk te verkrijgen is. Niets is echter minder waar. In de praktijk is geavanceerde (elektronische) apparatuur die wordt gebruikt bij autodiefstal, zoals startontgrendelende OBD-stekkers, gewoon op internet te koop, ook via Nederlandse websites. Datzelfde geldt voor het dupliceren van autosleutels die norma- liter alleen via de importeur kunnen worden nabesteld. De wet voorziet nog niet in strafbaarstelling van deze feiten of kwalificering van duplicering als het faciliteren Om deze vorm van criminaliteit tegen te gaan, kan de Nederlandse overheid het bezit van specifieke inbraakapparatuur strafbaar stellen. Zo is het bezit van een GSM-jammer al strafbaar (economisch delict) en is het bezit en gebruik van zogenaamde radardetectoren vanaf 2004 strafbaar gesteld. Dat geldt ook voor de handel in deze detectoren. Direct na ontvreemding 2.Zorg voor realtime updates van politiedatabases met gemelde vermissingen Direct bij binnenkomst van een melding van een vermissing van een voertuig wordt het vermissingsignaal A86 in het Kente- kenregister geplaatst. Door middel van het gezamenlijke Aangifteproces van Politie, RDW en VbV wordt binnen twee uur ook het diefstalsignaal A87 geplaatst. Desondanks kan het gebeuren dat een zojuist als vermist of gestolen gemelde auto niet als zodanig wordt ‘herkend’ door de publieke ANPR-camera’s (camera’s waarmee kentekens kunnen worden ‘gelezen’). De oorzaak hiervan is dat diverse politie databases maximaal één keer per dag worden geüpdatet. van de diefstal van het voertuig. Dit is wel vermissingen realtime aanleveren. Het is maatschappelijk gewenst om van deze mogelijkheid gebruik van te maken. Omdat de diefstal per definitie eerder plaatsvindt dan de melding, is het ter be- scherming van eigendommen van burgers essentieel dat direct kan worden terug- gezocht in de ANPR-waarnemingen. Is het voertuig waargenomen en zo ja, op welke plek(ken)? Door gebruik te maken van deze ‘broodkruimels’ worden criminele patronen blootgelegd en worden indicaties verkregen die van groot belang zijn voor het opsporen en terugvinden van gestolen voertuigen. Ter voorkoming van crimineel gewin is het van belang dat de bewaartermijn van ANPR-data lang genoeg is om terug te kunnen zoeken, zodra een voertuig als dat zijn auto wel is gezien, maar er verder geen actie is ondernomen. Voorkomen moet worden dat de burger het idee krijgt dat de autodief vrij spel heeft. Crimineel gewin moet worden voorkomen, ook als de politie wordt overvraagd. Na de overdracht kan het VbV een parti- culier recherchebureau opdracht verlenen het voertuig te volgen. Door het gestolen voertuig te volgen / traceren blijft ‘de buit’ in beeld. Het doel is de locatie daarvan vervolgens door te melden aan de politie die tot slot met een minimum aan inzet het voertuig in beslag kan nemen en de mogelijk nog aanwezige daders kan arresteren. Namens belanghebbenden treedt het VbV van oudsher op als gedelegeerd opdrachtgever richting particuliere recher- chebureaus. Een integer terugvindbeleid, die de privacyregelgeving daaraan stelt. teerd en door strikte naleving daarvan 3.Deel ANPR-hits op ontvreemde voertuigen met gekwalificeerde private partijen zoals het VbV Een volgende maatregel betreft opvolging van signalen van gestolen voertuigen. Wanneer de opsporing staakt, omdat het de politie aan capaciteit ontbreekt, dimensie worden overgegeven. Het is Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit immers niet aan een burger uit te leggen vermist c.q. gestolen is geregistreerd. Uiteraard rekening houdend met grenzen dient het stokje meteen aan de private dringend gewenst. 10 / 70 Het VbV-Vermiste Auto Register kan Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit waarbij strikte protocollen worden gehan‘wild west taferelen’ worden voorkomen, is één van de basisfuncties van het Vermiste Auto Register. 4.Laat privacybescherming criminelen geen vrijgeleide geven Deze maatregel betreft het wegnemen van belemmeringen om informatie over ontvreemde voertuigen te delen tussen publieke en aangewezen private partners. 11 / 70 Gegevens van een auto worden normaliter als privacygevoelig beschouwd, omdat deze rechtstreeks zijn te koppelen aan de bezitter van het voertuig. Uit de vastlegging van kentekengegevens via ANPR kan bijvoorbeeld worden afgeleid waar iemand op welk moment is geweest. Dit wordt echter een heel ander verhaal op Terugvinden van gestolen voertuigen en onderdelen 5.Registreer onderdelen stuk voor stuk als vermist of gestolen in het Vermiste Onderdelen Register Het huidige gebrek aan registratie maakt het mogelijk dat ‘gestolen onderdelen’ eenvoudig kunnen worden ‘gewit’. het moment dat het voertuig is ontvreemd. Daarmee is autokraak/partiële diefstal een De privacygevoeligheid van een kenteken moet dan feitelijk vervallen. Geen enkele autobezitter wenst immers dat een crimineel niet alleen van zijn auto, maar ook van zijn privacybescherming kan zichzelf in stand houdend systeem. Om deze lacune te vullen, is het VbV gestart met het Vermiste Onderdelen genieten en zo vrij spel krijgt om zich Register. Langs deze weg worden de serienummers van gestolen onderdelen crimineel te verrijken. opgevraagd bij de fabrikant en ter beschikking gesteld aan Stop Heling en het Bovendien machtigt de eigenaar op basis Digitale Opkopers Register. van de polisvoorwaarden en de inschrijving in het Vermiste Auto Register het VbV en de verzekeraar om over te gaan tot het terugvinden en -bezorgen van zijn auto. In de praktijk komen partiële vermissingen voor (bijvoorbeeld airbags gestolen uit een auto) èn worden onderdelen partieel Daarom pleiten de verzekeraars ervoor om - verhandeld (zoals het navigatiesysteem uiteraard binnen zorgvuldig geformuleerde afkomstig uit een in zijn geheel gestolen randvoorwaarden - het eenvoudiger te voertuig). Het verdient daarom aanbeveling: maken om snel informatie over de locaties van gestolen voertuigen uit te wisselen met het VbV. Zorgvuldigheid en bewaking van doel binding kunnen worden gewaarborgd door het VbV aan te merken als structureel ontvanger van informatie conform artikel 18 WPG (Wet Politie Gegevens). 12 / 70 a. H et Kentekenregister zodanig aan te passen dat naast vermissing en diefstal van het gehele voertuig ook de vermissings/diefstalstatus van onderdelen met unieke serienummers kan worden geregistreerd. Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit b.Gelijktijdig met voertuigkeuringen, zoals de APK, geautomatiseerd te controleren of een voertuig gestolen onderdelen bevat. Ontregelen van criminele activiteiten 6.Deel informatie bij ‘plankzaken’ Voertuigcriminaliteit is voor veel Criminele SamenwerkingsVerbanden (CSV’s) net gewoon werk: dagelijks worden voertuigen gestolen. Omtrent deze veelplegers wordt informatie bijeengebracht (veelal door het LIV), hetgeen leidt tot zaken die met beperkte recherche-inzet tot een goed einde te brengen zijn. Echter ook op dit vlak leidt het structurele vraagoverschot bij de politie veelvuldig tot seponering door politie of OM. De verzekeraars zijn van mening dat wanneer de opsporing staakt door gebrek aan capaciteit, die zaken waarin tenminste verdere schade voorkomen kan worden, zouden moeten worden overgedragen aan het VbV, als spil van de private partijen die betrokken zijn bij de bestrijding van voertuigcriminaliteit. Het doel daarvan moet zijn om dan, onder strikte voorwaar- den, tenminste te voorkomen dat nog meer schade wordt aangericht. Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Dat kan concreet door de criminele activiteiten te ontregelen, bijvoorbeeld door een camera op te hangen op de toegangsweg naar een sloperij waarvan bekend is dat daar regelmatig gestolen auto’s of onderdelen naartoe worden gebracht. Het initiatief vanuit het LIV om in overleg met de samenwerkende partners en het OM te onderzoeken hoe en door wie ‘plankzaken’ en onderzoeken, die ‘niet volledig’ worden afgerond, verder kunnen worden gebracht, is een goede eerste stap in deze richting. Schade verhalen op daders 7.Maak collectief regres namens verzekeraars snel mogelijk Voertuigcriminelen brengen de maatschappij forse schade toe. Schade die primair gedekt wordt uit de premies die de verzekerden samen betalen. Het is dan ook gerechtvaardigd om deze schade te verhalen op de dader en dit zo snel mogelijk te doen. Tegen daders op heterdaad zou naast een strafrechtelijk traject direct een civielrechtelijk traject (vordering uit onrechtmatige daad) moeten worden gestart om aangerichte schade te verhalen. 13 / 70 In dit kader stellen de verzekeraars voor: - erken het VbV als belangenbehartiger -verschaf bij heterdaad-aanhoudingen van benadeelden; direct de gegevens omtrent dader en daad aan het VbV om daarmee conservatoire beslagmaatregelen te kunnen nemen en de schade via een civielrechtelijke procedure te kunnen verhalen. De achtergrond van dit voorstel is dat het voor de verzekeraars nu vaak praktisch onmogelijk is om de tegenwaarde van de gestolen auto’s terug te halen, zelfs als de criminelen vermogend zijn. Wanneer bij een onderzoek naar een criminele bende bijvoorbeeld meerdere gestolen auto’s in het spel zijn, baseert het Openbaar Ministerie de strafzaak vaak op slechts enkele, goed gedocumenteerde, aangetroffen voertuigen. Voor de strafmaat maakt het namelijk geen verschil of slechts een tiental of alle betrokken voertuigen worden opgevoerd. Bovendien neemt bij hogere aantallen de kans op fouten toe, waardoor een veroordeling in gevaar zou kunnen komen. Voor het VbV - vanuit zijn taak om namens verzekeraars, lease- en verhuurbedrijven collectief regres te voeren - betekent dit echter dat een groot aantal voertuigen geen onderdeel uitmaakt van de strafzaak en dat het via andere, meer arbeidsintensieve 14 / 70 kanalen regres moet zien te plegen. Om de kans op succes van deze verhaal acties te vergroten, willen verzekeraars in een eerder stadium informatie over de betrokkenen voertuigen ontvangen vanuit het Openbaar Ministerie. Die informatie krijgen zij nu nog niet. Juridisch raamwerk 8.Transponeer de aanwijzing uit 2006 Naar aanleiding van de fusie die heeft geleid tot het huidige VbV, zijn in 2006 de Ministeriële aanwijzingen voor het Vermiste Auto Register (1995) en Certificering Motorrijtuigenbeveiliging (2005) ver- nieuwd. Sindsdien is de wet- en regelgeving omtrent kenteken- en politiegegevens aanzienlijk geëvolueerd. Transponering van de aanwijzingen van VbV heeft echter nog niet In 1993 maakte de politie al online gebruik van het VAR om gestolen auto’s te checken. Deel I Voertuigcriminaliteit in 2013 In dit deel van het jaarverslag leest u in het eerste hoofdstuk meer over de nieuwste trends in voertuigcriminaliteit. In het tweede hoofdstuk komen de maatregelen aan bod die het VbV en zijn partners nemen om voertuigcriminaliteit te bestrijden. plaatsgevonden, hetgeen in de dagelijkse praktijk tot suboptimalisatie in de publiekprivate samenwerking leidt. Het verdient derhalve aanbeveling om de wettelijke positie van het VbV als ontvanger van gevoelige informatie uit kenteken- en politieregisters ten behoeve van de bestrijding van voertuigcriminaliteit, te herijken. Daarbij moet de informatiepositie worden versterkt met het oog op het succesvol kunnen terugvinden en -bezorgen van ge- stolen voertuigen en het voeren van regres. Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 15 / 70 1 Trends in voertuigcriminaliteit 1.1 Diefstalcijfers en schadelast Sinds 2009 is weer sprake van een stijgende trend in het aantal gestolen voertuigen, en daarmee ook van de schadelast. De volgende figuur illustreert dit. Zo groeide het totaal aantal definitief vermiste voertuigen in de periode 2010-2013 met 20,5% tot 6.746 voertuigen in 2013. De totale schadelast De impact van voertuigdiefstal In Nederland worden dagelijks maar liefst 88 mensen getroffen door de diefstal van een gemo- De bijbehorende schadelast bedroeg 97,9 miljoen euro, een stijging van 255% ten opzicht van 2011. toriseerd voertuig. De financiële en emotionele Daders zijn veelal goed georganiseerde criminele het veiligheidsgevoel aan, maar veroorzaakt ook geavanceerde technieken worden vooral jonge impact hiervan is groot. Diefstal tast niet alleen flinke materiële schade en maakt mensen voor korte of langere tijd immobiel. auto’s van merken zoals Volkswagen, BMW, Audi, Beveiliging effectief tegen autodief autokraak (braakschade, gestolen onderdelen en (0-3 jaar) nam het afgelopen jaar met maar liefst hiertegen kunnen wapenen. In opdracht van de 264 miljoen euro. De schadelast ten gevolge van goederen), bedraagt jaarlijks 438 miljoen euro. Het aantal ontvreemde jonge personenauto’s 45 procent toe tot. Hoe groot het probleem is, blijkt uit het feit dat van sommige modellen van bouwjaar 2011 (auto’s van nog géén 3 jaar oud) inmiddels 1 op 13 verkochte auto’s definitief vermist is, en zonder keurmerk Mercedes-Benz, Landrover en Lexus gestolen. van alle gestolen voertuigen telde in 2013 op tot ook uit de kolommen 3, 4 en 5 uit onderstaand overzicht van de top-10 van gestolen voertuigen. bendes die het land rondtrekken. Met behulp van Jonge auto’s zeer gewild bij criminelen Ook worden ze vaker teruggevonden. Dit blijkt is zelfs 1 op 5 definitief vermist. Anders gezegd: van dit model is binnen 3 jaar 20% spoorloos gestolen. Het goede nieuws is dat autobezitters zich Goedgekeurde beveiligingssystemen zorgen verzekeraars heeft het VbV onderzoek gedaan naar daardoor meer tijd kwijt zijn. Tevens gaat van de de effectiviteit van goedgekeurde voertuigbeveiligingssystemen in de afgelopen vijf jaar. Uit het onderzoek blijkt dat auto’s met een goedgekeurd ervoor dat dieven meer moeite moeten doen en oranje driehoekige sticker op de ruit, die verwijst naar het systeem, een preventieve werking uit. VbV-SCM beveiligingssysteem 1,5 tot 4 keer minder kans op definitieve vermissing lopen. VbV-Keurmerk Merk/model Zonder Risico 1: xx Met Risico 1: xx Risicoreductiefactor Overall diefstal Risico 1: xx 1 LEXUS RX 2011 € 78.390 5 30 600% 13 2 BMW X5 2011 € 109.163 9 38 420% 19 3 LAND ROVER RANGE ROVER 2011 € 126.618 5 148 2960% 26 4 HONDA CR-V 2011 € 43.633 28 ∞ ∞ 30 5 VOLKSWAGEN GOLF 2011 € 29.525 31 54 170% 31 6 TOYOTA RAV 2011 € 41.009 57 ∞ ∞ 58 7 VOLKSWAGEN POLO 2011 € 18.918 58 ∞ ∞ 59 8 MERCEDES-BENZ E-KLASSE 2011 € 63.276 54 86 160% 61 9 BMW 3-SERIE 2011 € 61.015 63 111 180% 73 € 64.718 88 256 290% 101 10 AUDI Q5 2011 Figuur 2 De top 10 van diefstalrisico in 2013 (definitief vermist). Bron VbV - Vermiste Auto Register. Grafiek 1 Diefstal & definitief vermiste personenvoertuigen. 16 / 70 Cataloguswaarde Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 17 / 70 Om jonge en diefstalgevoelige auto’s beter tegen gekopieerd. Daarvoor is gespecialiseerde appara- beveiligd is. Verder kan vanaf verschillende plekken Op 24 november 2011 is in de Tweede Kamer een om beveiligingssystemen voor te schrijven op basis internet kan worden besteld. netwerk worden ingebroken zonder dat het alarm men - die de RDW en de Belastingdienst oproept diefstal te beveiligen, adviseert VbV verzekeraars van diefstalrisico. 1.2Trends in de werkwijze van criminelen Werkwijzen van autodieven en -krakers Vaak wordt er bij autodiefstal gedacht aan de uit vele films bekende werkwijze van ruit inslaan, stuurslot doorbreken en motor starten door middel van kortsluiting. Natuurlijk worden er nog steeds ruiten ingetikt, vooral als het om diefstal uit de auto gaat. Feit is dat het er in de praktijk inmiddels vaak een stuk minder bruut aan toe gaat. tuur in omloop die, vreemd genoeg, legaal via Inbraakapparatuur gewoon op internet te koop internet te koop, ook via Nederlandse web- verzekeraars op grote schaal WOK-signalen op gebruikt bij autodiefstal is gewoon op sites. Datzelfde geldt voor het dupliceren van autosleutels die normaliter alleen via de importeur kunnen worden nabesteld. De wet voorziet nog niet in strafbaarstelling / medeplichtigheid van deze feiten. behulp van de zogenaamde ‘Polensleutel’, bezit van specifieke inbraakapparatuur voertuigen past. De sleutel is gewoon te koop op internet en veel oudere sloten en sloten van mindere kwaliteit zijn er niet tegen bestand. Daarnaast zijn er diverse hulpmiddelen voor lockpicking’, waarbij dieven de deur kunnen van de koplamp of het achterlicht. Klonen van buitenlandse schadeauto’s Om deze vorm van criminaliteit tegen te een soort van loper die op de sloten van veel af gaat. Een voorbeeld hiervan is via de bedrading Geavanceerde apparatuur die wordt Een manier om toegang te krijgen tot het interieur van een auto is om de portieren te openen met aan de buitenkant van de auto op het computer- In het kader van de Bedrijfsregeling 16 plaatsen (‘Wachten Op Keuring’) zorgt ervoor dat een auto met dat signaal eerst door de RDW gekeurd moet worden, voordat deze auto weer de straat op mag. import van buitenlandse schadevoertuigen. verschuldigd. De papieren en chassisnummer van deze voertuigen worden gebruikt om een gelijkende Nederlandse, gestolen auto van een nieuwe identiteit te voorzien. Deze auto wordt Verder zijn er hulpmiddelen en software in omloop zeilen is om het signaal van de afstandsbediening dieven contact kunnen maken met het elektro- Q-fraude zowel het ‘af fabriek’-alarm als de startonderbreker buitenland - bijvoorbeeld Duitsland - afkomstige te storen op het moment dat de eigenaar denkt de deuren te sluiten met de afstandsbediening. De deuren blijven dan open en het alarm wordt niet ingeschakeld. Voorts kan het signaal van de afstandsbediening worden opgevangen en op een nieuwe afstandsbediening/transponder worden gekopieerd. Zelfs de meest moderne autosleutels kunnen buiten de importeur om worden 18 / 70 voor verschillende merken en types waarmee nische netwerk van de auto. Hiermee kunnen zij uitschakelen. Ook kunnen ze dan de gegevens in het motormanagementsysteem aanpassen. Het elektronische netwerk is onder meer te bereiken via de On Board Diagnostic-stekker die bij bepaalde merken en types op een gemakke- lijk bereikbare plek zit en vaak ook nog eens niet Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit resultaten leidt. De afgelopen jaren is het aantal bewust gereden Doel van deze werkwijze is om verzekeringsgeld te incasseren voor voertuigen die eigenlijk toch al niet meer geschikt waren om zonder dure reparaties aan het verkeer deel te nemen. Bijvoorbeeld, omdat ze al motorschade hadden voorafgaand aan de bewust toegebrachte schade. Oorzaken van de toename van dit fenomeen zijn enerzijds de financiële crisis en anderzijds het gemak waarmee door middel van fraude financieel voordeel kan worden verkregen. vervolgens te koop aangeboden via marktplaatsen openen zonder zichtbare schade te veroorzaken. Een derde manier om het alarm van de auto te om- een positieve ontwikkeling die hopelijk snel tot schades, c.q. opzetschades, aanzienlijk gestegen. Vanwege de schade is er bij import weinig BPM daarin vanaf 2004 strafbaar gesteld. Momenteel vindt hierover overleg plaats. Dat is minder interessant geworden. Een WOK-signaal strafbaar stellen. Zo is het bezit van een naamde radardetectoren evenals de handel schadevoertuigen te delen met de verzekeraars. Toename van het aantal bewust gereden schades fraude met Nederlandse schadeauto’s een stuk In reactie hierop zien we een toename van de delict) en is het bezit en gebruik van zoge- om de beschikbare informatie over importen van Nederlandse schadeauto’s. Daardoor is identiteits- gaan, kan de Nederlandse overheid het GSM-jammer al strafbaar (economisch motie ingediend - en door de minister overgeno- op internet. Een andere fraudemethode is om een uit het schadeauto cq. wrak in Nederland te importeren, vervolgens op kenteken te zetten en goed te verzekeren. De volgende stap is om de auto als gestolen te melden of er een flinke schade mee te rijden en deze schade te claimen bij de verzekering. Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 19 / 70 2 Ontwikkelingen in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 2.1Maatregelen gericht op het voorkomen 2.1.1 Technologische maatregelen De maatregelen gericht op het voorkomen van tegen voertuigcriminaliteit van voertuigcriminaliteit voertuigcriminaliteit kunnen worden ingedeeld in drie categorieën: •het met inzet van technologie vertragen dan wel onmogelijk maken van diefstal • het bevorderen van bewustwording • het met behulp van procesmaatregelen wegnemen van criminele kansen Gecertificeerde beveiliging effectief Alarmsystemen geven een alarmsignaal op het moment dat er poging tot braak of diefstal is. In de strijd tegen voertuigcriminaliteit kunnen Startonderbrekers zorgen ervoor dat de motor niet kan worden gestart bij vermoeden van inbraak en/ voertuigbezitters zich wapenen. Al sinds 1987 zijn of poging tot diefstal. betrokken bij het keuren en certificeren van alarm- Mechanische beveiliging heeft als voordeel dat deze niet op elektronische wijze is uit te schakelen. dat auto’s met VbV-gecertificeerde alarmsystemen beveiliging niet altijd wordt geactiveerd. 62 procent vaker worden teruggevonden dan Voertuigvolgsystemen geven de positie van de auto door op basis van een GPS-signaal. Bij alarmering de verzekeraars - als voorloper van het VbV - systemen en met veel succes. Uit onderzoek blijkt 74 procent minder vaak worden gestolen en auto’s zonder dergelijke systemen. Nadeel is dat er een extra handeling moet worden verricht die tijd en discipline vergt, waardoor deze of diefstalmelding treedt een protocol in werking gericht op het voorkomen van valse meldingen bij de politie. Na verificatie van de juistheid van het signaal wordt de politie ingeschakeld. De beschikbare capaciteit en de prioriteit die de politie aan dit soort zaken geeft, bepalen vervolgens of en hoe de politie met deze melding aan de slag gaat. De locatiegegevens worden verstuurd met behulp Technologie gericht op voorkomen en terugvinden van GSM-technologie en kunnen derhalve door de dieven ook met lokale GSM-jammers worden voorafgaand aan diefstal van een voertuig en welke na dat moment kunnen worden ingezet. toegevoegd aan het keurmerk. Het is goed om onderscheid te maken welke (preventieve) maatregelen kunnen worden genomen De volgende figuur geeft hiervan een overzicht. onderdrukt. Dat gebeurt in de praktijk ook. Daarom is vanaf april 2014 jammingdetectie als eis Peilsystemen geven een onregelmatig (radio)signaal af. Hierdoor zijn ze door autodieven moeilijker te storen, te ontdekken en te verwijderen. Op het moment dat de auto beweegt, is hij moeilijk te Ten tijde van diefstal preventie diefstal voertuig: - startonderbreker met eigen autorisatie - alarmsysteem met eigen Eerste uren/dagen na diefstal Enkele dagen/weken na diefstal peilen, maar op het moment dat hij stilstaat, is dat wel mogelijk. Op basis van een eerste globale voertuig: (bijv. na koud zetten): Peilsystemen zitten momenteel in het traject van certificering. volgen van een gestolen - voertuigvolgsysteem met jammingdetectie autorisatie - mechanische beveiliging lokaliseren gestolen voertuig locatiebepaling met een driepuntspeiling kan een zoekactie in de omgeving worden opgezet. - voertuigvolgsysteem met jammingdetectie - peilsysteem (eisen in voorbereiding) Re-engineering van elektronische worden uitgeschakeld, evenals de startonder Het in auto’s ingebouwde elektronische systeem sche kilometerteller worden gemanipuleerd. beveiligingssystemen - de zogenaamde ‘CAN-Bus’ - is vergelijkbaar met een open, niet afgeschermd, computernetwerk dat Om dit te voorkomen moet het elektronische Bij sommige autotypen is het bijvoorbeeld moge- betere beveiliging, vergelijkbaar met een firewall vanaf verschillende plekken toegankelijk is. Figuur 3 Technologie gericht op voorkomen en terugvinden. lijk het systeem via de koplampen te benaderen. Eenmaal op het netwerk kan de beveiliging 20 / 70 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit breker. Met wat meer moeite kan ook de elektroni- Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit systeem van voertuigen worden voorzien van voor computers. Er is immers sprake van een heuse technologiewedloop tussen fabrikanten en 21 / 70 importeurs enerzijds en criminele bendes Jongste diefstaltrend is dat goede mechanische worden soms al binnen een kwartaal weer scooter in een busje te tillen. Vaak zijn er geen of anderzijds. Verbeteringen in beveiligingssystemen omzeild. Het moge duidelijk zijn dat dit een behoorlijke inspanning vergt van alle partijen, de fabrikanten voorop. Zelflerend keurmerk: ‘Denk Vooruit’ Om ook met het VbV-Keurmerk Voertuigbeveiliging sneller in te kunnen spelen op de steeds kortere perioden, waarin criminelen in staat blijken om beveiligingssystemen te kraken, zijn in 2013 meerdere keuringsvoorschriften herzien met als doel om te komen tot een ‘zelflerend keurmerk’. beveiliging (ART-sloten) wordt omzeild door de Nederland is vooralsnog het eerste land waar aanwezig om de scooter aan te bevestigen. de Outlander PHEV te verkrijgen is, waardoor het diefstalrisico toeneemt. De actie is een succes: Om de torenhoge schadelast terug te dringen van de 8.947 in 2013 afgeleverde Outlanders is wordt nu ingezet op vereenvoudigde volgsystemen het merendeel uitgerust met extra VbV- die tegen lagere kosten in brommers en scooters SCM-beveiligingssystemen en mede daardoor kunnen worden ingebouwd. Het College van laten criminelen de Outlander - in ieder geval Deskundigen Voertuigbeveiliging van het VbV voorlopig - ongemoeid. heeft daartoe een nieuw keuringsvoorschrift goedgekeurd. Met de invoering van een effectief en betaalbaar modus operandi van criminelen. De vraag is scooters worden teruggevonden en meer daders immers niet of, maar wanneer een beveiligings apparatuur auto’s stelen. onvoldoende grondankers en straatmeubilair Voortaan krijgt een fabrikant drie maanden de tijd om nieuwe voertuigen aan te passen aan nieuwe rondtrekken en met behulp van high-tech volgsysteem is de verwachting dat meer gestolen Afbeelding 1 VbV-SCM Autokluisje. kunnen worden opgepakt. En natuurlijk zal hier Hier kan de automobilist een laptop, A4-map of wat is de volgende stap na het kraken van de Kluisjes in zakelijke auto’s 2.1.2 Van 1 april 2014 tot 1 januari 2015 wordt ‘droog spullen onderweg. Zo werken medewerkers steeds systeem wordt gekraakt. Dit vraagt aan de zijde van de fabrikant om een contingency planning: huidige beveiliging, oftewel “Denk Vooruit”. gedraaid’ met het nieuwe keurmerk. Keurmerk voor volgsystemen brommers en scooters In 2013 werden bijna 15.000 bromfietsen gestolen; zo’n 4.000 hiervan zijn teruggevonden, een terugvindpercentage van (slechts) 25,9%. Vanwege het hoge diefstalrisico bedragen de cascopremies een aanzienlijk percentage van de aanschafprijs. Sommigen spreken in dit verband zelfs al van ‘onverzekerbaarheid’. 22 / 70 ook zeker een preventieve werking van uitgaan. andere waardevolle spullen in opbergen. Outlander-actie meer mobiel en maken zij daarbij gebruik van importeur, besloten om proactief een diefstalwaar- de particuliere automobilist immers genoodzaakt om waardevolle spullen even achter te laten in de auto. Dat nodigt criminelen uit om in zo’n onbe- Oktober 2013 heeft het VbV, na afstemming met de schuwing af te geven voor de Mitsubishi Outlander PHEV. Het doel van deze actie is om door middel van een beveiligingsadvies gericht op het laten installeren van aanvullende beveiligingsmaat heerd moment hun slag te slaan. regelen, diefstal te helpen voorkomen. Daarom ontwikkelden de publiek-private partners goed is beveiligd, is het risico dat de auto wordt samen met de auto- en beveiligingsbranche, een keuringsvoorschrift. Het resultaat hiervan is een door TNO getest en goedgekeurd VbV-SCM autokluisje inclusief bevestiging. Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Outlander PHEV Bevorderen van bewustwording Mensen zijn vaak met een hoop waardevolle kostbare elektronica. Soms is de zakelijke rijder of Diefstalwaarschuwing Ondanks dat de Mitsubishi Outlander PHEV gestolen aanzienlijk. Uit diefstalcijfers blijkt dat dieven uit Oost-Europa grote belangstelling hebben voor hybride auto’s en SUV’s. De daders zijn goed georganiseerde bendes die Nederland Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Afbeelding 2 Outlander-actie. 23 / 70 Campagne ‘Blijf van mijn scooter af’ Scooters zijn zeer in trek in het criminele circuit. Preventietips: voorkom diefstal van en uit en technische beveiligingsbranche hebben de han- •laat geen waardevolle goederen achter uw auto: Verzekeraars, Politie, ANWB, de tweewielerbranche den ineen geslagen om deze vorm van criminaliteit in uw auto. Want ‘niets erin, niets eruit’ aan te pakken: zij lanceren de campagne ‘Blijf van •let altijd op uw autosleutels. Laat ze mijn scooter af’. Deze campagne wijst de scooter- buitenshuis nooit onbeheerd in uw rijder op de voordelen van een GPS-volgsysteem. jaszak zitten (bijvoorbeeld tijdens het Het GPS-volgsysteem is een aanvulling op de be- sporten of in een restaurant) staande beveiligingsproducten. Als de scooter dan •parkeer uw auto, waar mogelijk, op een wordt gestolen, kan met behulp van dit systeem de bewaakte parkeerplaats of op een goed scooter eenvoudig worden teruggevonden. Unigarant Verzekeringen, de grootste bromfiets- Afbeelding 3 website: www.blijfvanmijnscooteraf.nl. een VbV-SCM goedgekeurd GPS-volgsysteem Publieksacties tegen autokraak in Rotterdam alleen korting op de premie, ook hoeven klanten Rijnmond en twee studenten organiseerde het verzekeraar stimuleert als eerste het gebruik van onder haar verzekerden. De verzekeraar geeft niet ingeval van diefstal geen eigen risico te betalen. Niet alleen de branche, maar ook de landelijke politie besteedt via de inzet van lokscooters extra aandacht aan scooterdiefstal. Om scooterrijders te stimuleren meer te doen aan preventie is er de speciale campagnesite www.blijfvanmijnscooteraf.nl. Hierop staan In samenwerking met politie Rotterdam - VbV, een ludieke flyeractie tegen autokraak op de weekmarkt te Rotterdam. De nadruk van de flyer- actie lag op het attenderen van de marktbezoekers onderdelen (denk aan de buitenboordmotor) kunnen registreren, is in 2013 ook beschikbaar gekomen voor Android toestellen. Door hun bezit goed te registeren, kunnen eigenaren completer aangifte doen bij diefstal. Dit vergemakkelijkt uiteraard de opsporing en het teruggeven van opgespoorde gestolen goederen. altijd en overal goed af preventietips, de 10 meest voorkomende •sluit uw auto, ook tijdens het rijden, •controleer altijd of uw auto ook echt op slot gaat als u dat met uw afstandsbe- diening doet. Het signaal kan namelijk de mede met het VbV opgestelde flyer met 10 ergernissen op het water en de 10 belangrijkste noodsignalen verspreid. bij het afsluiten worden verstoord •laat het kenteken in de ruiten graveren. De identiteit van uw voertuig is hierdoor moeilijker te vervalsen Amsterdam en tijdens open dagen van politie •laat uw kentekenplaten vastlijmen. preventieflyers van het VbV uitgedeeld. de kenmerken van hun boot inclusief belangrijke In 2013 heeft de waterpolitie tijdens actiedagen •beveilig uw auto met een door VbV-SCM Haaglanden en Rotterdam Rijnmond zijn De registratie-app ‘Bootprofiel’ waarmee eigenaren verlichte plaats op het inbraakrisico en het geven van preventietips om de kans op autokraak te verkleinen. Ook in Betere registratie van boten en onderdelen goedgekeurd systeem Hierdoor is diefstal praktisch onmogelijk Registreer uw boot en buitenboordmotor. Gratis! Download gratis de registratie- preventietips en een uitgebreide uitleg over de app voordelen van het laten inbouwen van een ‘Bootprofiel’ goedgekeurd GPS-volgsysteem. Kijk voor meer informatie op www.bootprofiel.nl Goed geregistreerd uw gestolen object sneller getraceerd. Afbeelding 4 De registratie-app ‘Bootprofiel’. 24 / 70 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 25 / 70 2.1.3 Procesmaatregelen Modernisering Bedrijfsregeling 16 De Bedrijfsregeling 16 (BR 16) is 14 jaar geleden ingesteld om te voorkomen dat criminelen de identiteit van totaalverliesvoertuigen overzetten op gestolen voertuigen. Daarmee is de BR 16 één van de succesvolle pijlers onder de bestrijding van voertuigcriminaliteit. De BR 16 draagt daarmee ook bij aan het bevorde- 2.2Maatregelen gericht op het bestrijden van Door de snellere signalering gaat de pakkans van auto’s ziet er immers op toe dat schadeauto’s die De volgende ontwikkelingen op het gebied van nauwkeurige informatie over de wijze waarop een gen. Ook levert de BR-16 een belangrijke bijdrage 2013 gespeeld en/of zijn het vermelden waard. ren van de verkeersveiligheid. De herkeuring van ontoereikend zijn gerepareerd niet de weg op moaan het voorkomen van BPM-fraude bij export. Jaarlijks wordt op deze manier ruim 50 miljoen euro aan het fraudepotentieel onttrokken. Mede door deze regeling is het diefstalcijfer in Veilig parkeren voor vrachtwagens wagenpark - 33 tot 60 % lager dan in de ons liteit heeft VbV zorggedragen voor de certificering Nederland - als percentage van het nationale omringende landen. Verzekeraars hebben hierbij een belangrijke rol gespeeld. Zij verhandelen hun schadevoertuigen volgens de BR 16 en zijn verantwoordelijk voor het plaatsen van meer dan 50% van alle WOK-meldingen. Een (schade)voertuig met een WOK-melding (‘Wachten Op Keuring’) moet eerst door de RDW worden gekeurd In het kader van het convenant Transportcriminavan Veilige Transport Parkeerplaatsen. Inmiddels zijn in Nederland 25 veilige parkeerplaatsen voor vrachtwagens gecertificeerd. Hiermee wordt het risico op diefstal van (lading uit) geparkeerde vrachtwagens aanzienlijk verkleind. De verzeke- raars verwijzen door naar deze parkeerplaatsen. herkeurd), voordat het opnieuw de weg op mag. voertuigcriminaliteit de bestrijding van voertuigcriminaliteit hebben in gestolen voertuigen waartoe in mei 2014 een convenant wordt onder- Proef en Convenant sneller signaleren van Van 1 februari tot 1 augustus 2013 is in samen- werking met verzekeraars, politie en RDW, een proef uitgevoerd die als voornaamste doel heeft het sneller signaleren van gestolen auto’s. Sneller signaleren is van groot belang, omdat ontvreemde 2808 656 402 1234 20000 Politie Verzekeraars 1077 763 765 12845 13536 11061 8091 7889 7444 ook partiële diefstal van bijvoorbeeld airbags en 0 2005 7499 8615 9725 10786 11810 12194 12774 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Figuur 4 Aantallen door verzekeraars, politie en RDW geplaatste WOK-meldingen. 26 / 70 delast voor verzekeraars en daarmee ook voor de verzekerden. aangifte. De inspanningen die politie moet plegen van de politie. Het voertuig werd daarmee dagen eerder dan voorheen als ‘gestolen’ geregistreerd in Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit navigatie-apparatuur zorgt voor een grote scha- Auto Register een digitale melding aan en stuurde melding tot een aangifte in het registratiesysteem Afbeelding 5 De 25 parkeerplaatsen waar vrachtwagens beveiligd kunnen parkeren. Niet alleen diefstal van complete voertuigen, maar Op dit moment worden serienummers van woon Opsporingsambtenaar verwerkte de digitale 12000 onderdelen politieregio Eenheid Oost Brabant. Direct na de tuigcriminaliteit. De daar gestationeerde Buitenge- 5000 ken register zal worden geplaatst. in het Kentekenregister en het Schengenregister dagen voordat de diefstal van een vermiste auto door naar het Landelijk Informatiecentrum Voer- 10000 naal A87 op het betrokken kenteken in het Kente- Verhandelen gestolen onderdelen tegengaan het de aangever een digitaal formulier toe. Zodra 7730 2 uur na het vermissingsignaal A86 een diefstalsig- maar in de praktijk duurde het gemiddeld nog vijf zijn. De eerste uren na de diefstal zijn dus cruciaal, de aangever dit had ingevuld, stuurde VbV deze 15000 tekend. Dit zal er toe leiden dat voortaan binnen 2.2.2Strijd tegen verhandelen gestolen melding van een diefstal maakte het VbV Vermiste RDW ten om deze werkwijze ook landelijk in te voeren, voertuigen vaak al binnen enkele uren het land uit auto’s is met succes gehouden in een deel van 218 beeld de autosleutels zijn meegestolen. Naar aanleiding van de succesvolle proef is beslo- De proef met het sneller signaleren van gestolen 25000 voertuig is ontvreemd en over de vraag of bijvoor- 2.2.1 Sneller signaleren van gestolen voertuigen staat geregistreerd. Aantal geplaatste WOK-signalen autodieven omhoog. Bovendien krijgt de politie gestolen onderdelen zelden opgenomen in de om deze per casus te verkrijgen via importeurs en fabrikanten zijn daarvoor te arbeidsintensief. Daardoor kunnen de website “Stop heling” en opkopers nog niet van deze informatie worden voorzien. In feite maakt het huidige gebrek aan registratie het mogelijk dat ‘zwarte onderdelen’ kunnen worden ‘gewit’. het Kentekenregister. Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 27 / 70 Schade consument: financieel (premies, eigen risico, alternatief vervoer), immaterieel (schrik, angst, ergernis), tijdverlies (aangifte, garagebezoek) Onderdeel wordt gestolen Onderdeel wordt opnieuw (bijvoorbeeld airbag ingebouwd of navigatie) Eigenaar wordt slachtoffer van diefstal en lijdt schade Verzekeraars Lease Verhuur Politie neemt aangifte op met opsporingsinformatie Vermist Onderdelen Transactie mogelijk Register vanwege ontbrekende Fabrikant levert indien nodig serienummers signalering gestolen onderdelen Onderdeel wordt Onderdeel wordt aangeboden aan Figuur 5 Door nu nog ontbrekende signalering van gestolen onderdelen wordt een winstgevende criminele kringloop in stand gehouden. Hierdoor kan zich in theorie de situatie voordoen op internet, zodat alle betrokkenen (consumen- herkend wordt, in het reguliere circuit terecht G.R.U.T.H.O.K.kers ) in één oogopslag kunnen zien komt en opnieuw wordt ingebouwd in het voertuig waaruit het is ontvreemd. Het VbV spant zich samen met haar partners in om deze criminele route af te snijden door middel van het opzetten van een Vermist Onderdelen Register. Het doel is om dit register te koppelen aan het Digitaal Opkopers Register van de politie, ten, demontagebedrijven en de zogenaamde Marktplaatsen (op internet) Demontagebedrijven G.R.U.T.H.O.K.kers2 Consumenten 2 of een aangeboden onderdeel als gestolen te boek staat. De volgende figuur illustreert de opzet. Het overleg over de vulling van het Vermiste Figuur 6 Het Vermiste Onderdelen Register. Onderdelen Register is nog gaande. Naar verwachting zal de koppeling tussen het Vermiste Onderdelen Register en Stop Heling/Digitaal Opkopers Register op korte termijn worden gepresenteerd. 2 Deze afkorting staat voor: goud- of zilversmid, rijwielhandelaar, uitdrager, tagrijn, horlogemaker, opkoper of kashouder. Het betreft branches waarin veelvuldig gebruikte goederen worden gekocht of ingeruild en waar (daardoor) de kans op heling groot is. Deze verzameling uit 1886 kan worden aangevuld met moderne branches zoals de handel in auto’s, motorfietsen, bromfietsen, fietsen, kunst, antiek en dergelijke. de website ‘Stop Heling’ en aan marktplaatsen 28 / 70 Digitaal Opkopers Register doorverkocht aan dealer demontagebedrijf dat een gestolen onderdeel niet als zodanig Stop Heling Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 29 / 70 Invex Dit systeem, dat reeds wordt toegepast door VW, De technische problemen die aansluiting van ervoor dat gestolen auto’s worden geregistreerd zijn inmiddels opgelost, de aansluiting is eind BMW en binnenkort ook door Mercedes, zorgt Nederland op dit systeem in de weg stonden in het fabriekssysteem, zodat serviceverlening aan 2013 gerealiseerd. het voertuig niet langer mogelijk is en de politie VINCube uitgaan: criminelen weten immers dat na de over- te sporen is om met behulp van de zogenaamde zullen worden. Daarmee zal de markt van het ste- Een andere manier om gestolen onderdelen op VINCube de onderdelen van een voertuig elektronisch uit te lezen (Vin staat voor Vehicle Identification Number). Op deze manier zijn van vrijwel op de hoogte wordt gebracht van de locatie van alle onderdelen de gegevens te achterhalen zodat het voertuig. Dit systeem geldt ook voor gestolen deze automatisch kunnen worden gecheckt met onderdelen zoals navigatie-aparatuur. De volgende figuur illustreert de werking van Invex. Register worden gedetecteerd. De vraag zal immers zijn of de eigenaar deze te goeder trouw heeft verworven. Register kentekens automatisch gescand en vergeleken onderdelen zoveel mogelijk in kaart te brengen en daarmee als het ware een ‘generaal pardon’ voor alle onderdelen gestolen voor 1 januari 2015 te introduceren. Het Landelijk Informatiecentrum Voertuigcrimina- liteit kan met behulp van deze gegevens onderzoePrivate Opvolging Figuur 7 INVEX. 30 / 70 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit ‘diep’ in het voertuig ‘kijken’. ANWB wordt gevoeld. van de VINCube eerder ingebouwde gestolen Voertuig het juiste BPM-bedrag maar kunnen als het ware Gegevens ANPR-scans niet meteen wissen een overgangsperiode van één jaar met behulp Politie hun visuele waarneming voor het vaststellen van tot grote onrust en een enorme administratieve Een mogelijke oplossing hiervoor is om gedurende Fabriek daarmee niet langer uitsluitend aangewezen op 2.2.3Strijd tegen verloren gaan van inspanning leiden. Dit is een zorg die ook door de VbV-Vermiste Onderdelen Belastingdienst deze check standaard bij import En wat dient er in de tussentijd met de onderde- len te gebeuren? Deze werkwijze zal hoe dan ook Verrijking door van autokraken nog 438 miljoen euro per jaar. van voertuigen gaat uitvoeren. De ambtenaren zijn voertuigen van eigenaren waar bij eerste controle via Interpol worden. Op dit moment bedraagt de schadelast standaard bij alle APK-keuringen uitvoert. Een belangrijk discussiepunt daarbij is wat te doen met Registratie door Politie en inbouwen daarvan veel minder aantrekkelijk Ook zouden de verzekeraars graag zien dat de met behulp van de VINCube gestolen onderdelen VbV-Vermiste Auto len van onderdelen en het vervolgens verhandelen het Vermiste Onderdelen Register. De verzekeraars zijn er voorstander van dat de RDW deze check INVEX gangsperiode gestolen onderdelen snel ontdekt ken of er patronen in de aanvoer en inbouw van gestolen onderdelen zijn te ontdekken. Van deze werkwijze zal een duidelijk preventieve werking Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit waardevolle terugvindindicaties Op verschillende plekken in het land worden met het Kentekenregister om te achterhalen of voertuigen gesignaleerd staan. Op dit moment mogen gescande kentekens die geen hit opleveren niet worden opgeslagen, ook niet voor beperkte tijd. Dat is een gemiste kans, omdat na melding de invoer van kentekens van gestolen voertuigen in zowel het Kentekenregister als in politiedatabases pas met enige vertraging plaatsvindt. Als de invoer plaatsvindt na de scan, is deze opsporingsindicatie dus alweer gewist. Hierdoor kan de route waarlangs gestolen voertuigen zijn verdwenen, niet worden gereconstrueerd, waardoor de daders niet op deze manier kunnen worden opgespoord. 31 / 70 In de Tweede Kamer ligt nu een wetsvoorstel Daarom pleiten de verzekeraars ervoor om - de en is het aantal autokraken afgenomen met 15%. Gedeeld projectleiderschap in de strijd kentekens vier weken te bewaren. Daarmee zou realtime te delen met het VbV. met prioriteit wordt bestreden, er flinke successen Eind 2011 is vanuit de politie een Landelijk Coör- voor dat het mogelijk maakt met ANPR gescande er in principe voldoende tijd beschikbaar komen publieke waarnemingen van gestolen voertuigen om de weg van als gestolen gemelde voertuigen Momenteel wordt onderzocht op welke wijze het in de richting van de daders en de verblijfplaatsen Dat is een verheugende ontwikkeling. Wanneer de te reconstrueren en daarmee extra aanwijzingen van de voertuigen te verzamelen. ANPR-hits delen met private partners Het komt regelmatig voor dat de politie via Automatische NummerPlaat Registratie (ANPR) een melding (‘hit’) binnenkrijgt over een gesignaleerd voertuig, maar daar op dat moment vanwege het structurele vraagoverschot waar politie mee kampt, geen opvolging aan kan geven. Zodra politie de dader noodgedwongen moet laten rijden, staakt de facto de opsporing van de dader. Om zijn eigendom ooit nog terug te zien, Inzet lokauto’s en lokscooters opsporing staakt omdat het de politie aan capa- beroep doen op de inzet van de 10 lokauto’s, 4 lok- citeit ontbreekt, zou VbV in staat moeten worden gesteld - om via dezelfde strikte protocollen die worden gehanteerd bij private inzet voertuig- volgsystemen - particuliere recherchebureaus in te zetten om een gestolen voertuig te volgen / traceren om de resultaten daarvan vervolgens door te melden aan de politie die tot slot met een minimum aan inzet het voertuig in beslag kan nemen en mogelijk aanwezige daders kan arresteren. 2.2.4Samenwerking met publieke en private partners Best practices aanpak autokraak door VbV al heeft gemachtigd middels de inschrijving in Politie-eenheden zijn autonoom in het bepa- het VbV-Vermiste Auto Register. Wanneer de opsporing staakt, mag het niet zo zijn dat beschikbare informatie blijft liggen en criminelen ongehinderd met hun buit het land kunnen uitrijden. Privacybescherming mag geen argument zijn om gegevens van gestolen voertuigen niet te delen met aangewezen private partners. Geen enkele autobezitter zal willen dat een crimineel om die reden vrij spel krijgt. worden geboekt. ANPR-signaal kan worden gedeeld met het VbV. is de eigenaar vervolgens aangewezen op het private proces van terugvinden, waartoe hij het De conclusie is dat wanneer voertuigcriminaliteit politie-eenheden len van de prioriteit die wordt gegeven aan het Regionale politiekorpsen kunnen bij het VbV een motoren, 12 lokscooters en 2 stuks werkmaterieel. De jaarlijkse schadelast als gevolg van autokraak bedraagt 438 miljoen euro. Daarom stellen de verzekeraars vanaf 2011 lokmiddelen ter beschikking van de politie om op die manier de opsporing een dinator Veel Voorkomende Criminaliteit gebied ‘Autokraak’ benoemd. Samen met de publieke en private partners werkt deze coördinator aan het landelijk aanpakken van autokraak met als doel deze binnen drie jaar tijd met 20 procent te ver- minderen. Hiervoor is een activiteitenplan 2012 - 2014 opgesteld. In de uitvoering werkt de landelijk coördinator nauw samen met de projectleider die het VbV levert namens de verzekeraars. impuls te geven. De toedeling verloopt via het VbV. Partners in deze publiek-private samenwerking zijn dingen geleid. het ministerie van Veiligheid en Justitie, burgers, In een aantal gevallen heeft de inzet tot aanhou- de gemeenten, het Openbaar Ministerie, de politie, de Stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit (AVc), Inzet lokauto’s het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV), de ANWB en VbV namens belanghebbende verzekeraars, lease- en verhuurbedrijven. Gestolen onderdelen in niet-erkende sloperijen In de politie-eenheid Rotterdam Rijnmond bestrijden van de verschillende soorten criminali- zijn 2 succesvolle invallen bij demontage- teit. Voorts zijn de eenheden ook vrij in het kiezen bedrijven gedaan die niet door het VbV zijn van een aanpak. Twee politie-eenheden springen erkend in het kader van de Bedrijfsrege- eruit wanneer we kijken naar best practices op ling 16 (BR16). Daarmee zijn veel gestolen het gebied van bestrijding van autokraak. In de onderdelen aangetroffen. Het onderzoek politie-eenheid Utrecht heeft een integrale aanpak naar schadeverhaal loopt nog. Het VbV is van auto-inbraken geleid tot een afname van het aantal autokraken met 38 procent. In Rotterdam Politie en VbV - al 20 jaar lang een succesvolle samenwerking in de bestrijding van voertuigcriminaliteit Rijnmond is het werken met lokauto’s en geprepareerde buit inmiddels standaard praktijk tegen autokraak Stichting VbV [email protected] www.stichtingvbv.nl Het VbV is een gemeenschappelijk initiatief van alle Nederlandse schadeverzekeraars om voertuig-, vaartuig-, werkmaterieelen transportcriminaliteit te bestrijden. Het VbV werkt daarbij nauw samen met de publieke en private partners. hierbij actief betrokken. In 2013 is een ander demontagebedrijf geschorst omdat er gestolen onderdelen zijn aangetroffen. Afbeelding 6 Inzet lokauto’s. 32 / 70 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 33 / 70 2.3 Maatregelen gericht op het terugvinden en -bezorgen van gestolen voertuigen 2.3.1 Terugvinden Het terugvinden en -bezorgen is één van de hoofdtaken binnen de private dimensie. Op basis van de polisvoorwaarden en met inschrijving in het VAR machtigt de eigenaar de verzekeraar om het voertuig terug te vinden en terug te halen. Het VbV treedt daarbij op als gedelegeerd opdrachtgever 2.3.2 Terugbezorgen Belemmeringen om schade te verhalen auto op een locatie geeft een indicatie waar Wanneer bij een onderzoek naar een criminele Weet van wie u koopt is het voor de verzekeraars vaak een uitdaging om 1. maak een afspraak bij de verkoper thuis halen, ook als de criminelen vermogend zijn. 2.vraag de verkoper om legitimatie en noteer 3.verzoek de verkoper mee te gaan naar het De waarneming van een (niet-ontvreemde) de eigenaar zich heeft begeven. Om privacy te waarborgen heeft het VbV haar num- merplaatherkenning zorgvuldig ingericht middels een tweetrapsmodel: op verdachten bende blijkt dat er meerdere auto’s in het spel zijn, de tegenwaarde van de gestolen auto’s terug te 1.per kenteken wordt gecheckt of het De ontneming vanuit het Openbaar Ministerie Nummerplaatherkenning (privaat) 2.alleen van ontvreemde voertuigen de voertuigen die de Officier van Justitie opvoert voertuig terug te vinden. Een manier is via nummerplaatherkenning, ook wel ANPR genoemd (Automatische NummerPlaat Herkenning). Op enkele tientallen plekken in Nederland, onder meer bij de ingangen van bedrijventer- reinen, hangen camera’s die kentekens kunnen voertuig ontvreemd is verkrijgt VbV de exacte locatie en camerabeelden. Uitsluitend hits op ontvreemde auto’s worden gebruikt en bewaard. lezen en deze vergelijken met het VbV-VAR. Als het Voertuigvolgsystemen Ook zet het VbV enkele mobiele scanauto’s in om gecertificeerde systemen om het terugvinden te kenteken gesignaleerd staat, levert dat een hit op. vermiste en gestolen voertuigen terug te vinden. Bij deze controles blijkt 1 op 9.700 voertuigen op de openbare weg geparkeerde voertuigen gesto- len te zijn. In het laatste kwartaal van 2013 zijn 251 gestolen voertuigen gedetecteerd, waarvan met medewerking van de politie inmiddels 51% is veiliggesteld en terug is bezorgd. kloon- of duploauto Privacy gewaarborgd namens de verzekeraars. Er zijn verschillende manieren om een gestolen Top 10: voorkom het kopen van een baseert zich vaak op enkele goed gedocumenteerin de strafzaak. In de praktijk zal de Officier echter slechts een beperkt aantal voertuigen opvoeren. Voor de strafmaat maakt het geen verschil of slechts een tiental of alle betrokken voertuigen worden opgevoerd. Bovendien neemt bij hogere aantallen de kans op fouten toe, waardoor een veroordeling in gevaar zou kunnen komen. de nummers van deze documenten Postkantoor voor de vrijwaring 4. betaal bij voorkeur per bank en niet contant. Weet wat u koopt 5.controleer het kenteken via RDW.nl, print deze gegevens uit en vergelijk deze met de voertuiggegevens 6.stel vast dat alle sleutels origineel zijn en allemaal op alle deursloten en het Jaarlijks worden 7.500 voertuigen voorzien van Voor het VbV - vanuit zijn taak om namens bevorderen. De auto stuurt zijn alarmsignaal door dit dat een groot aantal voertuigen geen onder- 7. controleer op zichtbare braakschade andere, meer arbeidsintensieve kanalen regres 8.controleer het onderhoudsboekje en naar de Particuliere Alarm Centrale (PAC), die het verifieert alvorens door te geven aan de politie voor opvolging. Indien de politie de opvolging niet kan verzorgen en daarmee de opsporing wordt gestaakt, wordt met dit private signaal - volgens strikte protocollen - een Particulier Recherche Bureau (PRB) ingeschakeld om de auto terug te vinden. Nadat de auto is gelokaliseerd, wordt de verzekeraars collectief regres te voeren - betekent deel uitmaakt van de strafzaak en dat het via moet zien te plegen. De verzekeraars willen daartoe in een eerder stadium informatie over de betrokkenen voertuigen ontvangen vanuit het Openbaar Ministerie. Die informatie krijgen zij nu niet. contactslot werken eventuele onderhoudshistorie 9. controleer de kilometerstand via NAP.nl 10.controleer een eventueel in de ruiten gegraveerd kenteken politie opnieuw gevraagd de auto in beslag te nemen. Figuur 8 De 10 preventietips om te voorkomen dat consumenten slachtoffer worden van fraude met gekloonde auto’s. Een actie van LIV, AVc en VbV. 34 / 70 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 35 / 70 2.4 Maatregelen gericht op het analyseren Dankzij dit dynamisch model komen er meer Aantal snel teruggevonden gestolen voertuigen capaciteit die zaken waarin verdere schade VAR vernieuwd en uitgebreid beeld diefstalcijfers. Daarnaast geeft de technische Omdat snel teruggevonden auto’s, bijvoorbeeld als spil van de private partijen die betrokken zijn van voertuigcriminaliteit Het VbV lanceerde in 2013 een compleet vernieuwd registratiesysteem, de VbVApp. Dit systeem geeft toegang tot het register om vermissingsdossiers van alle voertuigen in te voeren en te muteren. Het gaat hierbij om het Vermiste Auto Register - Vermiste Mobiele Objecten Register en Gestolen Lading Registratie. Door de koppeling met systemen van RDW, politie en anderen kan snelle signalering en informatie- uitwisseling plaatsvinden zodat de kansen op het terugvinden van gestolen objecten toenemen en de schadelast afneemt. gegevens beschikbaar voor analyse van bijvoor- infrastructuur meer mogelijkheden om snel in te spelen op veranderende wensen en eisen. Hierdoor was het ook mogelijk om snel in te spelen op de pilot digitale aangifte. Mogelijk zal in de toekomst een automatische koppeling van gegevens met de verzekeraars tot stand worden gebracht. Ook kunnen verzekeraars, dealers en leasemaatschapijen met het nieuwe systeem beter worden gefaciliteerd en kunnen private mogelijk- inzichtelijk maken met behulp van voertuigvolgapparatuur, niet worden meegeteld in de landelijke diefstal- en terugvindcijfers, geven deze cijfers eigenlijk een te rooskleurig beeld. Omdat de omvang van deze stroom tot nu toe buiten beeld blijft in de cijfers, is het VbV in overleg met de particuliere alarmcentrales om deze stroom inzichtelijk te krijgen. Inzet is deze inventarisatie in 2014 op te starten. heden voor signalering en opsporing beter worden Informatie delen bij ‘plankzaken’ van privacy- en vertrouwelijkheidseisen. criminaliteit, verrijkt dossiers door informatie uit benut. VbvApp is tevens toekomstvast op gebied Het LIV, het Landelijk Informatiecentrum Voertuig- tenminste voorkomen kan worden, aan het VbV, bij de bestrijding van voertuigcriminaliteit, zouden moeten worden overgedragen. Het doel daarvan zou moeten zijn om dan onder strikte voorwaar- den tenminste te voorkomen dat nog meer schade wordt aangericht. Dat kan concreet door de criminele activiteiten te ontregelen, bijvoorbeeld door een camera op te hangen op de toegangsweg naar een sloperij waarvan bekend is dat er regelmatig gestolen auto’s of onderdelen naartoe worden gebracht. verschillende bronnen te combineren. Via deze Het initiatief van het LIV om in overleg met dadergroepen in beeld. De inspanningen van het ‘plankzaken’ en onderzoeken die ‘niet volledig’ intelligence worden zaken gedetecteerd en komen LIV zijn erop gericht zaken aan te leveren die door de recherche in relatief korte tijd tot een goed einde kunnen worden gebracht. partners en OM te onderzoeken hoe en door wie worden afgerond verder kunnen worden gebracht, wordt derhalve door VbV omarmd. Het structurele vraagoverschot waar de politie mee kampt, leidt ertoe dat de door het LIV aangedragen zaken in voorkomende gevallen niet de recherche-inzet krijgen die zij verdienen, de zogenaamde ’plankzaken’. Dat plankzaken onafgemaakt blijven liggen, is een onbevredigende en ongewenste ontwikkeling en zonde van de geïnvesteerde menskracht van publieke en private partners. De verzekeraars zijn daarom van mening dat wanneer de opsporing staakt door gebrek aan Afbeelding 7 Het vernieuwde invoerscherm van het VbV-VAR. 36 / 70 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 37 / 70 Verzekeraars doneren 10 lokauto’s aan staatsecretaris Teeven. Deel II De werkzaamheden van Stichting VbV 38 / 70 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 39 / 70 4Taak en rol van het VbV bij de bestrijding van voertuigcriminaliteit 4.1 Inleiding De Stichting Verzekeringsbureau Voertuigcriminaliteit (VbV) is in 2005 ontstaan uit het samengaan van de stichtingen VAR, SCM en NRM. Het doel van deze samenvoeging was om meer synergie en efficiëntie te creëren. Het VbV wordt voor 100% privaat gefinancierd door de Nederlandse schadeverzekeraars. Vanaf 2005 zijn onderstaande taken samengebracht in één stichting: •registratie van diefstalmeldingen in het VbV-VAR systeem (gekentekende en ongekentekende objecten) verzekeraars. Daarmee dragen de verzekeraars voertuiggerelateerde criminaliteit (financiële schade, emotioneel leed). Met VbV geven de Deze drie activiteiten vormen de pijlers onder het werk van VbV en haar partners. Alle werkzaam- - Persoonlijk leed en emotionele schade (verzekerden, slachtoffers, samenleving) - BPM fraude bij export pelijke betrokkenheid. Missie VbV Hoofddoel: het beperken van schadelast voor verzekeraars en hun klanten •reduceren schadelast voor verzekeraars als gevolg van voertuig gerelateerde criminaliteit en fraude •creëren van een veiliger Nederland van Verzekeraars - Financiële schade (verzekerden, slachtoffers) schadeverzekeraars invulling aan hun maatschap- •controle en toezicht op de verhandeling van Bedrijfsregeling 16 (BR 16) van het Verbond - Verkeersonveiligheid maatschappelijke en persoonlijke impact van •verminderen van persoonlijk en emotio- total loss voertuigen door middel van de - Criminaliteit in het algemeen in algemene zin, verkeersonveiligheid en de •preventie door middel van certificering van VbV-SCM-goedgekeurde systemen Maatschappelijke effecten: afname van: automatisch bij aan het beperken van criminaliteit nele schade voor verzekerden Activiteiten van VbV en publieke en private partners in de strijd tegen voertuigcriminaliteit: Voorkomen – Bestrijden – Terughalen – Analyseren De volgende figuur maakt een en ander inzichtelijk. In de volgende paragrafen komen de drie pijlers stuk voor stuk aan bod. Pijler 1 Vermiste Auto heden richten zich op het bestrijden van diefstal Register van voertuigen, vaartuigen, werkmaterieel en Pijler 2 Keurmerk Voertuigbeveiliging Pijler 3 Gecontroleerde wrakkenstroom (BR 16) transportmiddelen en diefstal uit en vanaf de vervoermiddelen (onderdelen, waardevolle spullen, lading). Andere taken zijn handhaving en toezicht, ondersteuning bij politieonderzoeken en het voeren van collectief regres en revindicatie. De activiteiten die VbV ontplooit – in samenwer- king met publieke en private partners – in de strijd tegen voertuigcriminaliteit zijn in eerste instantie gericht op het beperken van de schadelast voor 40 / 70 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 41 / 70 4.2 VbV - VAR, Vermiste Auto Register De stichting Vermiste Auto Register (VAR) werd op VbV-Helpdesk: 24/7 snel registreren en aan de politie bekend maken •het registreren van vermissingen 16 november 1993 opgericht ten behoeve van het van vermiste voertuigen, zodat opsporing sneller kan plaatsvinden. Vermissing van een auto kan De taken van de Helpdesk omvatten o.a.: •het nabellen van politieregio’s als het plaatsen van een A87-signaal uitblijft 24 uur per dag, 7 dagen in de week, aangemeld •politieregistraties complementeren aanmelding via internet mogelijk, er vindt echter •controle op de juistheid van bereikbaarheid van de helpdesk is nog steeds van •het informeren van rechthebbenden van op deze manier opgevangen kunnen worden en de •het verstrekken van informatie uit worden bij de VbV-helpdesk. Uiteraard is ook altijd telefonische controle plaats. De telefonische grote waarde. Dit komt mede, omdat gedupeerden helpdesk op deze manier waardevolle achtergrondinformatie, onder andere over de gevolgde criminele werkwijze, de Modus Operandi (MO), kan achterhalen. Productie VbV-helpdesk Aantal inkomende gesprekken (werkdagen 8.30-17h) 2013 12.600 32.471 Aantal uitgaande gesprekken 7.164 Aantal digitale aangiften via VbVAPP de registraties aangetroffen voertuigen het VAR aan geautoriseerde 1.495 het moment dat het voertuig door de politie als te gebruiken voor criminele activiteiten, ze om te melding aan, wordt het vermissingssignaal criminelen ruim de tijd om ontvreemde voertuigen katten en door te verkopen of ze gewoon het land uit te rijden. Die vertraging van 2 weken is gelukkig verleden tijd, maar nog steeds zitten er gemiddeld 2,7 dagen tussen vermissing en signalering. De terugvindkans van een voertuig is de eerste 24 uur na vermissing het grootst. Daarna neemt de kans op terugvinden helaas snel af. hij via de RDW ook meteen als vermist wordt lijke vragen/problemen van gebruikers •controleren, muteren en accorderen van een aangeboden beloningsadvertentie Het VAR is ontwikkeld door de belangrijkste partijen in de automarkt en de overheid. Opgericht door het Verbond van Verzekeraars, leasemaatschappijen (VNA), de RDW, autoverhuurbedrijven (BOVAG), de Centrale Recherche Infor- het moment dat hij als vermist wordt gemeld, gesignaleerd in de politieregisters, zodat opsporing meldformulier toe. Zodra de aangever dit heeft ingevuld, stuurt VbV dit door naar het Landelijk Informatiecentrum Voertuigcriminaliteit (LIV). De daar gestationeerde Bui- tengewoon Opsporingsambtenaar verwerkt de digitale melding tot een aangifte in het registratiesysteem van de politie. Het voertuig staat dan dagen eerder dan voorheen als ‘gestolen’ in het Kentekenregister. de politie nauwkeurige informatie over de teken dat het voertuig als vermist is gemeld. Na de vermissingsmelding bij het VAR zal de eigenaar (of berijder) nog steeds naar de politie moeten voor het doen van aangifte. De politie-aangifte zorgt voor het A87-signaal (gestolen) in het Kentekenregister en internationale signalering. Op 1 februari 2013 is in samenwerking met Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit stuurt het de aangever het digitale diefstal- in het Kentekenregister van de RDW toegekend als dat moment direct het zogenaamde A86-signaal als doel het bestrijden van voertuigcriminaliteit. destijds (1993) een periode van maar liefst 2 weken A86 geplaatst in het Kentekenregister en Door de snellere internationale signalering Proef en Convenant sneller signaleren van De reden voor de oprichting van het VAR was dat er het VbV Vermiste Auto Register een digitale sneller kan plaatsvinden. Het kenteken krijgt op Het VAR vormde het startpunt van een succesvolle samenwerking met diverse overheidsdiensten met politieregio Eenheid Oost Brabant. Direct na de melding van een diefstal maakt van buitenlandse partners •het checken van voertuigen op verzoek De proef vond plaats in een deel van gesignaleerd werd uitgeschreven. Daarmee kregen Het VAR maakt het mogelijk dat een voertuig op matiedienst (CRI) en het Ministerie van Justitie. 42 / 70 voertuig, zoals geconstateerd door de eigenaar, en personen/instellingen •behandeling van technische en inhoude- Totaal aantal inkomende gesprekken (24x7) met verzekeringsgegevens lag tussen het moment van vermissing van een gestolen voertuigen gaat de pakkans omhoog. Bovendien krijgt wijze waarop een voertuig is ontvreemd. Naar aanleiding van de succesvolle proef is besloten om deze werkwijze landelijk als standaard in te voeren, waartoe in mei 2014 een convenant wordt ondertekend. Dit zal er toe leiden dat voortaan binnen 2 uur na de eerste melding een diefstalsignaal A87 op het betrokken kenteken in het Kentekenregister zal worden geplaatst. verzekeraars, politie en RDW, een proef Van niet-gekentekende objecten wordt het (nog) sneller signaleren van gestolen auto’s. Objecten Register (MOB). gestart die als voornaamste doel heeft het Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit vermissingsignaal geplaatst in het Mobiele 43 / 70 Met het snelle A86-signaal neemt de kans om een vermist voertuig op te sporen aanzienlijk toe. Meerwaarde van het Vermiste Auto Register. de RDW. Door deze koppeling kunnen alle politie- voordelen op: Het VAR is gekoppeld aan het Kentekenregister van diensten (politie, KLPD, Koninklijke Marechaussee) realtime in het register zien of er een vermissings- signaal geplaatst is. Dit signaal wordt ook gebruikt in combinatie met ANPR-camera’s (kenteken- herkenning), o.a. bij de bewaking van parkeeren bedrijventerreinen. Zodra een voertuig met een gestolen kenteken een camera passeert, wordt de politie geïnformeerd door de gekoppelde alarmcentrale. Juist deze directe koppeling maakt het register nog waardevoller en effectiever. De realtime ANPR-koppeling van het VbV- Vermiste Auto Register is in 2005 ontwikkeld op verzoek van de Luchthaven Schiphol ter voorkoming van aanslagen. De historische naam Vermiste Auto Register dekt tegenwoordig de lading niet meer helemaal; inmiddels registreren we ook vermissingen van motoren, scooters, brommers, pleziervaartuigen, werkmaterieel en ladingen. Het VAR levert een aantal belangrijke 1.snelle signalering van vermiste voertuigen door het A86-signaal 2.verzekerden worden 24 uur per dag, 7 dagen per week professioneel geholpen bij vermissing van hun voertuig 3.korte lijnen tussen politie en de VAR-helpdesk over teruggevonden voertuigen (snel terug bij verzekeraars) 4.een landelijk overzicht over vermissingen, VbV - SCM, Keurmerk Voertuigbeveiliging Sinds 2005 voert VbV het beheer over de certificeringsregelingen voor voertuigbeveiliging. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met Kiwa SCM die als certificatie instelling de uitvoering (te) laat in geaggregeerde vorm beschikbaar zouden komen. Trends in vermissingen van types voertuigen kunnen leiden tot aanvullende preventieve of andere maatregelen 5.deze kennis kan direct worden ingezet voor het voorkomen van additionele schadelast (ramkraken, overvallen, diefstal in bedrijven op bedrijven-terreinen, etc.) 6.door het VAR is veel informatie ter verbetering van de beveiligingssystemen beschikbaar (SCM) samenwerking ontstaan, met als gevolg dat voertuigdiefstallen sinds 1995 in aantal diefstallen is gehalveerd en het aantal definitieve vermissingen is gedaald met 24% Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit werkmaterieel en transport. Al in 1988 heeft (de voorloper van) het Verbond van de bekende driehoekige oranje sticker. roepen om te voorkomen dat een gestolen auto gekeurd systeem is ingebouwd worden voorzien De belangrijkste categorieën zijn alarmsystemen, volgsystemen en mechanische beveiliging. de gezamenlijke autoverzekeraars beter zicht gegevens beschikbaar die anders niet of vaartuigbeveiliging en een die zich richt op inbouw daarvan. Voertuigen waar een goed het gebied van voertuigcriminaliteit en de ontwikkeling van de schadelast. Er komen nog een tweetal andere Colleges. Een die zich op 4.4 Gecontroleerde wrakkenstroom dankzij kwaliteit van de beveiligingssystemen en de Het keurmerk kent een lange historie en bestaat is de thermometer van verzekeraars op Deskundigen Voertuigbeveiliging heeft VbV verzorgt. Het gaat dan om het bewaken van de diefstal en terugvindpercentages. Het VAR 7.er is een intensieve publiek-private 44 / 70 4.3 inmiddels al 25 jaar. Het is in 1987 begonnen toen wilden hebben op de kwaliteit van elektronische beveiligingssystemen. Het TBBS (Technisch Bureau ter Bevordering Schadepreventie) heeft toen, in nauwe samenwerking met TNO, een keurings regeling opgezet. Sinds 1989 zijn op basis van het Bedrijfsregeling 16 van Verzekeraars besloten de BR 16 in het leven te wordt voorzien van de identiteit van een op het oog identieke auto die eerder totaal verloren (‘total loss’) was verklaard, het zogeheten ‘omkatten’. Deze werkwijze is voor criminelen lucratief, omdat de betrokken schadevoertuigen of onderdelen daarvan tegen hoge bedragen kunnen worden doorverkocht. Voorwaarde is dat het chassisnummer intact is en alle delen van het bij het voertuig behorende kentekenbewijs worden overgedragen. Keuringsvoorschrift talloze beveiligingssystemen Met het chassisnummer en de papieren wordt een deze kwaliteitsbewaking in handen gekomen van van het schadevoertuig. Gevolgen van deze werk- voorzien van een goedkeurlabel. In maart 1993 is de toenmalige Stichting Certificering Motorrijtuigbeveiliging (SCM) waarna in 2005 het beheer van de regelingen is overgedragen aan VbV. Het inhoudelijk beheer van de verschillende certificeringsregelingen wordt gevoerd door het College van Deskundigen Voertuigbeveiliging. Hierin hebben verzekeraars, consumenten-, gestolen identieke auto voorzien van de identiteit wijze zijn verzekeringsfraude, moeilijk traceerbare eigendomsverhoudingen en financiële schade voor consumenten die een auto met een nagemaakte identiteit kopen. Voorts bestaat het risico dat totaal verloren verklaarde voertuigen met gestolen onderdelen worden gerepareerd en zo worden witgewassen. branche-, leveranciersorganisaties en overheid De Bedrijfsregeling 16 (BR 16) zorgt er inmiddels al preventie van criminaliteit. Naast het College van gen niet meer gebruikt kunnen worden bij omkat- zitting. Zij stellen samen de kwaliteitseisen op voor Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 26 jaar voor dat casco verzekerde schadevoertui- 45 / 70 praktijken. Daarmee is de BR 16 één van de pijlers onder de bestrijding van voertuigcriminaliteit. De kern van de Bedrijfsregeling is dat de total lossvoertuigen die niet meer hersteld kunnen worden direct gedemonteerd worden. Hierdoor is identiteit van het voertuig niet meer te gebruiken. Total loss voertuigen die nog wel hersteld kunnen worden, worden aan opkopers verkocht die aan de door VbV gestelde eisen voldoen. Een deel van deze voertuigen krijgt bovendien nog een WOK-signaal (Wachten Op Keuren). Het WOK-signaal is een aan het kenteken gekoppelde vermelding in het Kenteken- register, dat aangeeft dat een voertuig pas na herkeuring door de RDW weer de straat op mag. Hierbij wordt ook de identiteit gecontroleerd. Hierbij spelen verzekeraars een belangrijke rol. Wachten op Keuren (WOK) Op verzoek van de RDW schrijft de BR 16 sinds Stichting De Nederlandse Restwaarde Verzekeraars kunnen sindsdien zelf bepalen indien het voertuig voldoet aan de - in nauwe De Nederlandse Restwaarde Markt werd in mits deze aan de door de VbV gestelde 2009 het plaatsen van een WOK-signaal voor samenwerking met RDW enerzijds en Verzekeraars, VNA, NIVRE, FOCWA, BOVAG en STIBA anderzijds opgestelde - VbV-WOK criteria. De VbV-WOK criteria zijn de objectivering van het wettelijke begrip “Schadevoertuig”. In 2013 werden er ruim 12.000 WOK-signalen namens de verzekeraars geplaatst, meer dan 56% van alle WOK-meldingen. Een stijging van 18,4% ten opzichte van 2010. Op verkeersonveilige schadevoertuigen met rest-BPM plaatsen verzekeraars zelfs 75% van de WOK-meldingen. ties op een transparante wijze schadevoertuigen kunnen aanbieden aan opkopers. Belangrijkste doel was het voorkomen dat de schadevoertuigen ingezet zouden bij export voor een totaalbedrag van ruim 50 miljoen euro onmogelijk gemaakt. stellen of een voertuig wel/niet total loss moet stappen moeten worden doorlopen om vast te worden verklaard. normen voldoet en NIVRE-expertise is gewaarborgd. De deelnemerseisen en gedragsregels zijn opnieuw beoordeeld en toegespitst op de bestrijding van fraude en criminaliteit. len. Hiervoor werden strikte voorwaarden gesteld aan de toelating van opkopers tot het veilingsysteem en werden controles op de handel uitgevoerd. steund waarna op 1 november het manage- criminelen. Hiermee wordt mogelijke BPM-fraude welke veilingsite zij wensen te gebruiken, worden voor omkatpraktijken door crimine- waardoor deze niet meer in handen vallen van leerde afvoer van schadevoertuigen (‘wrakken’), opkopers, via VbV-erkende expertisebureaus. College van Deskundigen Schadevoertuigen door hen ingeschakelde expertiseorganisa- Vanaf augustus 2001 heeft het VAR de NRM De beslisboom op pagina 48 laat zien welke Voor het beheer van deze ‘spelregels’ is een 2000 opgericht, zodat verzekeraars en de Dit heeft een significant effect op de gecontro- Zij verhandelen hun schadevoertuigen volgens de ‘spelregels’ van de BR 16 alleen aan VbV-erkende Markt (NRM) bij de uitvoering van het secretariaat onderment is overgedragen. De fysieke verhuizing van het secretariaat heeft plaatsgevonden op 5 december 2001. Sinds begin december 2001 voerden de stichtingen VAR en de NRM de operationele zaken gezamenlijk uit. De twee stichtingen bleven zelfstandig en behielden hun eigen bestuur. Eind 2005, na de fusie tot VbV, is de NRM meer afstand gaan nemen van de daad ingericht waarin verzekeraars, experts en de werkelijke handel en zich meer gaan brancheorganisaties van handelaren en focussen op haar hoofddoelstelling: demontagebedrijven zitting hebben. het bestrijden van voertuigcriminaliteit. De NRM is gestopt met de exploitatie van de veilingsite. 46 / 70 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 47 / 70 De werking van de Bedrijfsregeling 16 (BR 16) Succesvolle aanpak autodiefstal Het totale pakket aan maatregelen van Herstelkosten calculatie De derde categorie activiteiten is het terughalen keraars en daarmee ook de verzekerden van revindicatie (het terugvinden van voertuigen), gezamenlijk 113 tot 238 miljoen euro per jaar in vergelijking tot de ons omringende Nee landen. In Nederland is het diefstalcijfer - uitgedrukt als percentage van het nationale wagenpark - 33 tot 60 procent lager dan in Ja Ja Frankrijk, België en UK. Het succes van de aanpak werkt ook door in Nee BR 16? *noot) de hoogte van de verzekeringspremies. De besparing per casco-verzekerde bedraagt WOK Indicatie plaatsen? 1. Geen WOK indicatie bij aanvraag biedingen op handelsbasis 2. Wel WOK indicatie bij aanvraag biedingen op demontagebasis (informeer/overleg met eigenaar) WOK Indicatie plaatsen? 1. WOK indicatie bij aanvraag biedingen op handelsbasis en criteria WOK = JA 2. Wel WOK indicatie bij aanvraag biedingen op demontagebasis 30 tot 62 euro netto per jaar! Afwikkeling op herstel kosten Deze landen hebben een met Nederland vergelijkbare systematiek. 4.5 Voorkomen - Bestrijden - Terughalen Analyseren Biedingen ontvangen opsporingsonderzoeken in LIV-verband. publieke en private partijen tegen voertuigcriminaliteit bespaart Nederlandse verze- Aanvraag biedingen? Het VbV werkt nauw samen met RDW en KLPD aan van voertuigen en geleden schade. Door middel beslag (het ontnemen van bijvoorbeeld voertuigen of financiële middelen) en collectief regres (het terugvorderen van geleden schade) wordt hier hard aan gewerkt. Het VbV vertegenwoordigt verzekeraars hierin. De vierde en laatste categorie is analyseren. Het VbV gaat evenals de politie steeds meer richting informatiegestuurd werken. Gegevens over schadelast worden geanalyseerd en in kaart gebracht en trends en ‘hotspots’, bijvoor- beeld zeer gewilde voertuigtypes, worden ontdekt. Hierdoor kunnen er vervolgens gerichte maatregelen genomen worden om deze ontwik- kelingen af te remmen of te stoppen, waardoor de schadelast beperkt wordt. De volgende figuur geeft schematisch weer bij welke vier categorieën activiteiten VbV betrokken is bij de bestrijding van voertuigcriminaliteit. Totaal verlies Nee Dat is om te beginnen het voorkomen dat er criminaliteit plaatsvindt. Het Keurmerk Voertuigbeveiliging en de Bedrijfsregeling 16 zijn Ja duidelijke voorbeelden die bijdragen aan de preventieve aanpak. Vervolg totaal verlies proces Figuur 9 Toepassing VbV-Wok-criteria. *) 1. Casco-verzekerd 2. Leeftijd voertuig < 10 jaar 3. Dagwaarde onbeschadigd > € 2.000 48 / 70 WOK aanvraag naar RDW Totaal verlies rapport De volgende categorie is bestrijden. Het VAR is hiervan een duidelijk voorbeeld. De snelle opname van vermiste voertuigen in het Vermiste Auto Register maakt snelle opsporing mogelijk. Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 49 / 70 Voorkomen Bestrijden Presentaties, workshops Vermissing Nieuws-/ Persberichten Samenwerking VbV- Bureau Sirene Bureau Sirene van het KLPD is belast met het gegevensbeheer van het Schengen Terughalen Analyse Aangifte bij Politie Melding in VAR Informatiemateriaal Informatie Systeem (NSIS). Signalering Indien een door de Nederlandse politie gesignaleerde auto in het buitenland Bij onderschepping: voertuig / dader wordt aangetroffen, wordt Bureau Sirene als nationaal aanspreekpunt direct op de hoogte gesteld. Bureau Sirene stelt daarop het regiokorps in kennis die de auto heeft Opsporing gesignaleerd, en zet vervolgens een kopie Beslag van deze melding door aan VbV. Het VbV Revindicatie kan daarmee de verzekeraar of rechtheb- bende informeren en behulpzaam zijn met de revindicatie en repatriëring. Omdat VbV Proces-verbaal bij alle verzekeraars contactpersonen heeft, Regres wordt de auto op deze wijze zo snel en efficiënt mogelijk teruggehaald en de politie ontlast. Deze samenwerking is vastgelegd in een convenant dat is getekend op 16 juni 2003. Zaak Sepot Publieke ontneming Private ontneming Analyse Activiteiten / producten Keurmerk Voertuigbeveiliging VAR BR 16 Opsporingsondersteuning binnen LIV Kennis- centrum en informatieknooppunt Trendanalyse en informatiegestuurd werken Figuur 10 Preventie - Bestrijden - Terughalen - Analyseren. 50 / 70 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 51 / 70 Jaar Gebeurtenis Doel Partijen 1983 Oprichting St. ART Certificering mechanische beveiliging voor tweewielers ANWB, RAI Tweewielers, 5 Samenwerkingsverbanden Verzekeraars (TBBS) 1987 Certificering elektronische beveiliging voor voertuigen Verzekeraars (TBBS) Eerste bedrijfstakregeling voor Diefstal van en fraude met (onderdelen van) gekentekende Verzekeraars (NVVA) gecontroleerde afvoer van wrakken voertuigen en aanpalende criminaliteit terug te dringen; Oprichting St. Certificering Certificering elektronische beveiliging voor voertuigen Verzekeraars Eerste akkoord van de Bestrijden grensoverschrijdende voertuigcriminaliteit en Europese Verzekeraars Europese verzekeringssector omtrent verzekeringsfraude Eerste keuringsregeling voor elektronische voertuigbeveiligingssystemen 1988 1989 Motorrijtuigen (SCM) 1990 Oprichting St. Vermiste AutoRegister Snel registreren en aan de politie bekendmaken van vermiste Verzekeraars, VNA, BOVAG, voertuigen CRI, RDW en het Ministerie van Justitie. Mobiele on-line aansluiting Politie On-line opsporen van gestolen en vermiste auto’s Politie, St. VAR Amsterdam op het Vermiste Auto Oprichting St. AVc Beleidsafspraken tussen de publieke & private partners Alle relevante publieke & private partners 2000 St. Nederlandse Restwaarde Markt in 1997 formeel van start gegaan, als opvolger van de Stuurgroep Autodiefstal. In deze stuurgroep onder het Nationaal Platform Criminaliteitsbe- heersing (NPC) werkten verschillende publieke en criminaliteit. AVc bestaat uit een bestuur en een programma bureau en vormt een belangrijk platform in de strijd tegen voertuigcriminaliteit. De focus van AVc Register 1998 De Stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit (AVc) is private partijen samen in de strijd tegen voertuig- voertuigcriminaliteit 1993 5.1Stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit (AVc) Voorkomen dat de schadevoertuigenten prooi vallen aan Verzekeraars criminelen voor omkatpraktijken door op een transparante wijze ligt bij de strategische afstemming en vrijwillige coördinatie tussen de diverse betrokken partijen. Het VbV participeert actief in het bestuur van AVc via het Verbond van Verzekeraars. Daarnaast neemt VbV ook deel aan het periodieke schadevoertuigen te verhandelen aan erkende opkopers 2002 Oprichting LIV Informatie-uitwisseling over voertuigcriminaliteit KLPD, RDW, VbV(VAR) werkoverleg van AVc. 2003 Convenant KLPD-St. VAR inzake Sirene Ontzorgen Politie bij de afhandeling van Nederlandse gestolen KLPD, VbV(VAR) De volgende partijen nemen deel aan AVc: voertuigen aangetroffen in het buitenland 2005 2006 Fusie VAR, SCM en NRM tot VbV Synergie en efficientie in bestrijding van voertuigcriminaliteit Verzekeraars Start VbV-ANPR Service op Schiphol Signaleren en revindiceren van gestolen voertuigen. VbV, Luchthaven Schiphol International Convention for the Bestrijden grensoverschrijdende voertuigcriminaliteit en Verzekeraars Recovery of Stolen Vehicles (op verzekeringsfraude op basis van besluit EU • • • • 22 december 2004) Start plaatsen WOK-signaal namens Bevorderen verkeersveiligheid en diefstal van en fraude met Verzekeraars na overeenstemming (onderdelen van) gekentekende voertuigen en aanpalende met de RDW over de VbV-WOKcriteria criminaliteit terugdringen Verzekeraars, Experts, RDW (objectivering van het wettelijke begrip Ministerie van Veiligheid en Justitie •RDW, Centrum voor voertuigtechniek • basis van besluit Europese Raad dd 2009 • • • • en informatie Raad van Hoofdcommissarissen van Politie Openbaar Ministerie Verbond van Verzekeraars ANWB RAI-vereniging BOVAG TLN ARN (geassocieerd lid) Adviseur van de stichting is: Schadevoertuig) • Ministerie van Infrastructuur en Milieu Tabel 1 Verzekeraars bestrijden voertuigcriminaliteit door de jaren heen (in samenwerking met partners). 52 / 70 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 53 / 70 5.2Landelijk Informatiecentrum Voertuigcriminaliteit (LIV) Focus in de samenwerking VbV: schadelastreductie door preventie, Programmabureau, VbV en LIV hebben elk inzake voertuiggerelateerde criminaliteit De drie samenwerkingsorganisaties AVc Op 16 mei 2002 ging het LIV van start. Politie, Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW) en een eigen rol en focus bij de aanpak van stichting VbV (VAR) sloegen de handen ineen om voertuigcriminaliteit. De werkverdeling voertuigcriminaliteit aan te pakken. In de tussen de drie partners is als volgt: afgelopen 12 jaar is er veel bereikt. In het Landelijk Informatiecentrum Voertuigcriminaliteit werkt VbV nauw samen met de RDW, de Landelijke Programmabureau AVc: monitoring en Belastingdienst. Het LIV fungeert als len van plannen voor de aanpak, voorleggen analyse van het gehele werkterrein, opstel- eenheid (LE, voorheen KLPD) en sinds kort de van de plannen aan het bestuur van AVc, informatie- en kenniscentrum in de strijd tegen coördinatie van de uitvoering van de voertuigcriminaliteit. Zo beschikt het LIV over afgesproken activiteiten, rapportage en voertuiginformatie uit de gehele keten van woordvoering namens partners. geboorte tot sloop. Het LIV ondersteunt de drie betrokken organisaties RDW, LE en VbV bij criminaliteitsvraagstukken en projecten. Het LIV beschikt LIV: beheer bronbestand gestolen en analyseert statistieken zoals diefstalcijfers. partners, operationeel onderzoek en voertuigen, uitvoeren van analyses t.b.v. de over veel informatie over opsporingsonderzoeken ondersteuning van opsporing- en hand Diensten en producten van het LIV zijn voertuig havingsacties. identificatie, analyse, opsporingsondersteuning en het onderzoeken van documenten op falsificaties. Het LIV is gehuisvest bij de RDW in Veendam. Strategie-ontwikkeling Het VbV is er trots op dat drie van de zes VbV- medewerkers met BOA-bevoegdheid permanent handhaving, opsporing, regres en analyse en fraude. Vroegsignalering middels het Vermiste Auto Register, gecontroleerde afvoer van schade en demontagevoertuigen middels de bedrijfsregeling 16 (BR 16), certificering van voertuigbeveiligingssystemen, ondersteuning voor politie en recherche onderzoeken met verzekeringsinformatie ICRV-contactpunt Nederland. Het VbV beweegt zich met zijn activiteiten namens de verzekeraars op projectniveau, waarbij zowel de verbinding naar het strategisch als naar het operationeel niveau wordt gelegd. Schematisch kan de focus in de samen werking als volgt worden weergegeven: Avc gestationeerd zijn bij het LIV in Veendam en zal in het kader van het Aangifteproces Gestolen Projecten Voertuigen haar personele bijdrage in 2014 met VbV 5 fte uitbreiden. Operationeel LIV Schema 1 Samenwerking. Bron Beleidsplan Stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit (Avc) 2012-2014. 54 / 70 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 55 / 70 5.3International Convention for the Recovery voertuigen (ICRV), dat werd ondertekend in 5.4 Reeds enkele jaren geleden is het besef ontstaan werking tussen politie-contactpunten die werd de vier Colleges van Deskundigen een platform of Stolen Vehicles (ICRV) dat internationale samenwerking op het gebied van de bestrijding van voertuigcriminaliteit van groot belang is. In dit kader zijn er diverse vormen 2006. Het ICRV kader weerspiegelt de samen- opgericht door de EU-Council Decision besluit van 22 december 2004. van samenwerking ontstaan. Binnen de verzeke- Door het ondertekenen van de conventie kwamen van een convenant, de International Convention saanspreekpunt in hun eigen land aan te stellen. ringsbranche is men gekomen tot het afsluiten for the Recovery of stolen Vehicles (ICRV), dat ondersteuning en informatie-uitwisseling tussen verzekeraars op basis van reciprociteit biedt. Een eerste akkoord van de Europese verzekeringssector om voertuigcriminaliteit aan te pakken werd ondertekend in oktober 1990. Om in te spelen op de snelle veranderingen in de beschikbaarheid van gegevens, de aard van de benodigde informatie en technologie, moest deze overeenkomst worden bijgewerkt. Dit resulteerde in het Internationaal Verdrag voor het terugvinden van gestolen de ondertekenaars overeen een verzekering Dit contact zorgt voor een publiek-private samenwerking met de politie in hun land voor een Colleges van Deskundigen In het kader van een branche brede aanpak vormen waarin verzekeraars, deskundigen en overheden kwaliteitseisen opstellen ten behoeve van de preventie tegen criminaliteit. Deze kwaliteitseisen zijn bepalend voor de inhoud van de regelingen en ook de beveiligingsproducten moeten hieraan voldoen. Het VbV beheert de regelingen, houdt toezicht en controleert. effectieve uitwisseling van informatie over gestolen voertuigen. Bovendien verbinden de ondertekenaars zich ertoe om informatie uit te College van Deskundigen Schadevoertuigen College van Deskundigen Voertuigbeveiligiing contactpunten van de andere EU-lidstaten. Nederlands Instituut Van Register Experts (NIVRE) ANWB Het Verbond van Verzekeraars heeft de Nederlandse brancheorganisatie van gecertificeerde wisselen met de relevante verzekeringen operationele taken gedelegeerd aan VbV. voertuigdemontagebedrijven (STIBA) Nederlandse vereniging van ondernemers in het carrosseriebedrijf (FOCWA) België BOVAG Politie Opkopers Schade Voertuigen Nederland (OSVN) RAI Verbond van Verzekeraars RDW Vereniging Nederlandse Autoleasebedrijven (VNA) Kiwa SCM Vereniging Schade Voertuighandel (VSV) Stichting AVc Stichting VbV Verbond van Verzekeraars Tjechie Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Italië Nederland Noorwegen Polen Slowakije Slovenië Vereniging van Beveiligingsondernemingen Spanje in Nederland (VEBON) Zweden Zwitserland Stichting VbV Verenigd Koninkrijk 56 / 70 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 57 / 70 College van Deskundigen Werkmaterieel en Transport Brancheorganisatie van importeurs/ fabrikanten van o.a. werkmaterieel (BMWT) Politie College van Deskundigen Vaartuigbeveiliging 5.5 Ketenoverleg Vaartuigcriminaliteit Ketenoverleg bestrijding Vaartuigcriminaliteit Naast het College van Deskundigen Vaartuigbeveiliging faciliteert VbV ook het ANWB leg is (vooralsnog) geen vaste overlegvorm. In 2013 Avéro Achmea op het gebied van beveiliging en registratie aan de Delta Lloyd Schadeverzekering N.V. Verbond van Verzekeraars overleg met de vaartuigverzekeraars plaats om het Europeesche Verzekeringen Vereniging van Beveiligingsondernemingen te intensiveren. HISWA Vereniging ANWB Ketenoverleg Vaartuigcriminaliteit. Het KetenoverHISWA Vereniging is volop doorgewerkt aan de diverse activiteiten Kiwa SCM Politie hand van de registratie-app ‘Bootprofiel’. Er vindt Transport en Logistiek Nederland (TLN) Verbond van Verzekeraars Vereniging van Beveiligingsondernemingen in Nederland (VEBON) Stichting VbV in Nederland (VEBON) gebruik van de beschikbare mogelijkheden Watersportverbond Korps landelijke politiediensten Stichting VbV Schepen Onderlinge Nederland Technocon Unigarant N.V. Univé Verbond van Verzekeraars Watersportverbond Yamaha Motoren Nederland Stichting VbV 58 / 70 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 59 / 70 Bijlagen 60 / 70 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 61 / 70 I. Nederlandse schadeverzekeraars die het VbV financieren II. Bestuurssamenstelling per 1 januari 2012 ABN AMRO Schadeverzekeringen London Verzekeringen N.V. Voorzitter ACE Europe Mercator Verzekeringen N.V. Aegon Nederland N.V. Mercurius Alg. Risico Verz. Mij. N.V. AIG Verzekeringen Nationale Nederlanden Schadeverzekering Mij. N.V. Allianz nederland Schadeverzekering N.V. Neerlandia van 1880 NV Verzekeringsmaatschappij Amersfoortse Verzekeringen N.V. Noordhollandsche van 1816 Schadeverzekeringmaatschappij N.V. Amlin corporate Insurance N.V. N.V. Verz. Bedrijf groot A’dam ANSVAR Verzekeringsmaatschappij N.V. OHRA Schadeverzekering N.V. ASR Verzekeringen Onderlinge Verzekering Maarschappij SOM u.a. Avéro Achmea OVZ Verzekeringen AXA Schadeverzekering Proteq Schadeverzekering Bovemij Verzekeringen Reaal Schadeverzekering Centraal beheer Achmea Rialto Verzekeringen De Goudse Schadeverzekeringen N.V. RVS Schadeverzekering N.V. Delta Lloyd Schadeverzekering N.V. TVM Verzekeringen Erasmus Verzekeringen Unigarant N.V. Europeesche Verzekering Maatschappij N.V. Unive Schade N.V. FBTO UVM Verzekeringsmaatschappij N.V. Generali Schadeverzekering maatschappij N.V. Verenigde Assurantie Bedrijven Nederland Rialto B.V. HDI Gerling Verzekeringen N.V. VVAA Schadeverzekeringen N.V. Interpolis Schade N.V. ZLM Onderlinge Verzekeringsmaatschappij De heer drs. M.K. Kammeijer (TVM) Penningmeester De heer E. Post (Achmea) Bestuurslid De heer mr. R.J. Visscher (Verbond van Verzekeraars) Adviseurs De heer J. van den Boom (Politie, Landelijke Eenheid ) De heer Z. Baelde RA (RDW) Klaverblad Schadeverz. Mij. N.V. 62 / 70 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 63 / 70 III. Samenstelling bureau VbV Drs. W.T.H. (Wouter) Verkerk VbV-medewerkers R. (Rob) Smitskamp A.S. (Annet) Bos Drs. A. (Alex) de Hoop D.J. (Dick) Post J.A. (Jeroen) Langeveld S.E. (Ellen) Som M.M.W. (Margreet) Jansen Medewerkers van het dedicated helpdesk team Directeur Manager Handhaving & Toezicht Manager Preventie & Certificering Manager Registratie & Helpdesk Adviseur Communicatie / P&O E.E. (Esther) Rougoor MSc Criminoloog M. (Marcella) Vreugdenhil Directiesecretaresse J. (Janke) Boland Medewerker Algemene Zaken / Financiën S.E.J. (Silvia) Koers Medewerker Algemene Zaken / Facilitair werkzaam bij het LIV te Veendam Product consultant LIV Specialist Front-Office LIV Specialist Back-Office LIV Madeleine Ouwehand Francien Kampmeinert Jolet van Duren Jeanette Vinkers Marcella Mohlmann Cora van Heukelom Jeroen Damen Marije Witjes Conny de Ridder Sandra Vallinga Ingrid Kleverlaan R. (Ruud) Oosterbaan Medewerker Handhaving & Toezicht P.E.G.M. (Petra) van den Broek Applicatiebeheerder Buitengewoon Opsporingsambtenaar 64 / 70 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 65 / 70 66 / 70 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 67 / 70 68 / 70 Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit Jaarverslag 2013 VbV, betrouwbare partner in de strijd tegen voertuigcriminaliteit 69 / 70 De brug tussen publiek en privaat VbV - Vermiste AutoRegister Verzekeringsbureau bestrijding Voertuigcriminaliteit Tel 071 - 364 1777 7x24 www.stichtingvbv.nl Let op: dit komt niet in plaats van een politie-aangifte. Het VbV is een gemeenschappelijk initiatief van alle Nederlandse schadeverzekeraars om voertuig-, vaartuig-, werkmaterieel- en transportcriminaliteit te bestrijden. Het VbV werkt daarbij nauw samen met de publieke en private partners.
© Copyright 2025 ExpyDoc