Nieuwsbrief - De Amsterdamse Vrouwengroep

Nieuwsbrief
start
Nr 86
maart 2014
 website amsterdamse vrouwengroep
 website raad voor levensbeschouwingen en religies te amsterdam
De Raad voor Levensbeschouwingen en Religies te Amsterdam (RLRA) en de
Amsterdamse Vrouwengroep van de RLRA zetten zich in voor goede onderlinge
menselijke verhoudingen in de stad en willen een sterk geluid laten horen tegen
onverdraagzaamheid en angst.
De Raad en de Amsterdamse Vrouwengroep willen een bindende schakel zijn tussen
mensen van verschillende levensovertuigingen en actieve gesprekspartners voor
organisaties, die zich bezighouden met nieuwe inzichten op dit gebied.
De Amsterdamse Vrouwengroep brengt vrouwen met elkaar in contact, om in een
informele sfeer kennis te nemen van de levensopvattingen, spiritualiteit en zingeving
van de ander. De Vrouwengroep wil daarmee het gevoel van eigenwaarde van
vrouwen versterken, opdat vrouwen met behoud van eigen identiteit, zelfbewust en
krachtig kunnen deelnemen aan de samenleving.
Raad voor Levensbeschouwingen en Religies (RLRA)
De Amsterdamse Vrouwengroep van de RLRA
Amsterdamse vrouwen in gesprek over identiteit en samenleving!
www.amsterdamsevrouwengroep.nl
1
INDEX
Van de Redactie..................................................................................................................... 3
Verslag van de Vervolgbijeenkomst VrouwenOntmoetingsdag op 19 januari 2014 ......... 5
Ontmoeting & Verdieping op de Maandagmiddag .............................................................. 6
Amsterdam, maandag 3 maart van 13.00 tot 15.00 uur ...................................................................................... 6
Geschiedenis van ‘vrouwenwetten’ in Nederland ............................................................... 7
8 Maart > Internationale Vrouwendag .................................................................................. 7
Vooraankondiging Vrouwen Ontmoetingsdag op zondag 13 april 2014! ........................ 11
Leerdienst: Mozes ziet heel de arbeid aan…..................................................................... 12
Amsterdam, zondag 2 maart, aanvang 16.30 uur ............................................................................................. 12
Een sekse specifieke interpretatie van Parasjat Noach.................................................... 12
Amsterdam, dinsdag 4 maart 10.30 – 15.30 uur ............................................................................................... 12
Film > Het Kloosterleven vroeger en nu ............................................................................ 13
Amsterdam, dinsdag 4 maart 19.30 – 21.30 uur ............................................................................................... 13
DOMINICUS AMSTERDAM - verbinden en verdiepen ....................................................... 13
Amsterdam, 5 en 7 maart, en verder in de maand maart ................................................................................. 13
Veertigdagentijd > Waken vóór Pasen bij justitieel complex Schiphol ........................... 14
Badhoevedorp, vanaf 5 maart ........................................................................................................................... 14
Wereldgebedsdag > ‘Bron van leven’ ................................................................................ 15
Amsterdam, vrijdag 7 maart.............................................................................................................................. 15
Pingpong voor vrouwenrechten - Mama Cash .................................................................. 15
Amsterdam, zaterdag 8 maart, 15.00 – 18.00 uur............................................................................................. 15
Mokumse Vrouwenloop – Rondje Sloterplas .................................................................... 16
Amsterdam, zondag 9 maart, aanvang 10.00 uur ............................................................................................. 16
Tien jaar matineeconcerten in de Sloterkerk..................................................................... 16
Amsterdam, zondag 9 maart, aanvang 15.00 uur ............................................................................................. 16
Gemeenteraadsverkiezingen in Amsterdam...................................................................... 17
Stadsdebat op dinsdag 11 maart, aanvang 20.00 uur. ...................................................................................... 17
Stadsdebat op zondag 16 maart, aanvang 20.00 uur ........................................................................................ 17
1e Vrouwelijke Burgemeester van Nederland > Geertruida Beliën .................................................................. 17
Begin van de Lente – Dienst voor (On)gelovigen ............................................................. 18
Amsterdam, zondag 23 maart, aanvang 20.00 uur ........................................................................................... 18
2
Ontwikkeling van de Vrouw in de Islam............................................................................. 18
Amsterdam, zondag 30 maart, inloop vanaf 13.00 uur ..................................................................................... 18
Uitgelicht! Bijzondere tentoonstellingen: van harte aanbevolen ..................................... 19
Expeditie Zijderoute > Schatten uit de Hermitage............................................................................................ 19
Amsterdam, 1 maart 2014 – 5 september 2014, 10.00 – 17.00 uur................................................................... 19
Bijbelse Verhalen > Bijbelse helden en heldinnen............................................................................................ 20
Utrecht, heden t/m 10 augustus, 10.00 – 17.00 uur .......................................................................................... 20
INGEKOMEN ........................................................................................................................ 20
Afscheid van het Mozeshuis – Mozes- en Aäronkerk......................................................................................... 20
Bijzondere liturgieviering in de Hofkerk Amsterdam Oost ............................................................................... 21
FEEST- en GEDENKDAGEN in maart en april 2014 ....................................................... 23
↑
Van de Redactie
1. In deze maand vieren wij Internationale Vrouwendag op 8 maart, vieren wij dat we
gaan stemmen voor de Gemeenteraadsverkiezingen en staan wij stil bij de aanvang
van de Veertigdagentijd. Wij hebben voor u een selectie van daarvan getuigende
activiteiten aangebracht. Uw vrouwelijke Redactie wenst u veel leesplezier èn
inspiratie voor uw eigen leven!
2. De Nieuwsbrief verschijnt aan het einde van elke maand. Denkt u eraan, dat kopij
dient te worden ingeleverd vóór de 20e van de maand bij de Redactie (zie hierna
genoemde namen). De Redactie verzoekt u dringend om vooraf bij de
desbetreffende organisatie te checken of uw kopij in onze Nieuwsbrief mag worden
opgenomen! De Redactie behoudt zich het recht voor om kopij, die niet relevant is
voor de doelgroep van deze Nieuwsbrief, niet op te nemen.
3. De Nieuwsbrief is ook terug te lezen op www.amsterdamsevrouwengroep.nl ,
evenals de verslagen van Ontmoeting & Verdieping op de Maandagmiddag.
Redactie:
Gerrie van Krevel, 020-690 2378 [email protected]
Ank Veenstra, 020-694 9647
[email protected]
↑
3
Een heerlijke lente gewenst !
Anne Borgers (met dank)
4
Verslag van de Vervolgbijeenkomst VrouwenOntmoetingsdag op 19 januari 2014
Vervolgbijeenkomst Vrouwenontmoetingsdag
"Hoe kun je rancunes uit je verleden loslaten
om meer in je eigen kracht komen?"
Zondag 19 januari 2014
In de Singelkerk van de Doopsgezinde Gemeente Amsterdam
We zaten gespannen te luisteren naar de verhalen van Marcel Albas over de
Vluchtkerk aan de Singel. Het ging over een geschiedenis waar wij geen weet van hadden,
we wisten niet beter dan dat de Doopsgezinde Kerk er altijd was geweest en nooit
problemen had gekend. Dat het niet zichtbaar mocht zijn van de straat, dat het geen eigen
naam mocht hebben, dat er hierdoor verwacht werd dat het dood zou bloeden, en dat er nog
mensen bij waren zoals Marcel die het zo enthousiast konden navertellen, het was net zo
bijzonder als de prachtige kerkzaal om ons heen.
Na deze indrukwekkende verhalen over een kerk, die al sinds de
17e eeuw achter de gevel van een koopmanshuis - onzichtbaar vanaf de
gracht - bestaat, gingen we verder in de kerkzaal. Zittende in een kring
begonnen we met het gesprek met als thema: 'Hoe kun je rancunes uit het
verleden loslaten om meer in je eigen kracht te komen?'
Dit gesprek werd vakkundig geleid door Sheila Gogol, die ook tijdens de
Vrouwenontmoetingsdag het gesprek leidde.
Tien vrouwen,Tien onzichtbare levensgeschiedenissen. Geschiedenissen,
die je niet aan de buitenkant ziet.
In de spaarzaam verlichte kerk, de rust, de stilte, waar het rumoer van het
dagelijks leven niet doordrong, vertelden we allemaal van onze worsteling
en mochten we bij elkaar naar binnen kijken. Een vrouw vertelde, hier in
deze zaal kunnen we niet over de kleine dingen praten maar over de grote
belangrijke dingen van het leven. Tien sterke vrouwen, die rouw,
boosheid, teleurstelling, verdriet en rancunes konden achterlaten. Tien Vrouwen, die heel
verschillende dingen hadden meegemaakt en meemaken want twee vrouwen zaten nog midden in
het proces.
Nelson Mandela was postuum deze middag ons grote voorbeeld.
Wat we zoal deelden, waren: Je wilt geen slachtoffer zijn maar je zegeningen tellen.
Van tegenslag leer je, maar er zijn dingen die je zo beheersen, dat je er niet over kunt praten en dat
brengt je in een isolement. Iedereen rouwt op haar/zijn eigen manier en dan doet onbegrip pijn,
maar als je alles goed verwerkt dan maakt het je ook weer lichter en vrij. Soms moet je er weer
even naar kijken, er weer even over praten, het verhaal vertellen, even bewust worden van wat er
met je is gebeurd. Even met een kaars de donkere kamer van je ziel in gaan.
Ja! Dit hebben wij deze middag voor elkaar gedaan. We hebben naar elkaar geluisterd en zijn
- vol emoties maar weer lichter - naar huis gegaan. Het heeft ons ook weer te denken gegeven en
deze uitwisseling is nog zeker een week niet uit mijn gedachten geweest.
Ank Veenstra
↑
5
Ontmoeting & Verdieping op de Maandagmiddag
Amsterdam, maandag 3 maart van 13.00 tot 15.00 uur
UITNODIGING
voor
Ontmoeting & Verdieping op de Maandagmiddag
Uw gastvrouwen, Gerrie en Inica, leden van de Amsterdamse Vrouwengroep,
nodigen u van harte uit voor een ontmoeting tot ‘geestelijke voeding’ op
maandagmiddag 3 maart*
Zo ziet de middag eruit:
13.00 uur : Ontvangst met koffie/thee/versnapering
13.15 uur: Een persoonlijke noot inbrengen
13.30 uur : Welkomstwoord, (huishoudelijke) mededelingen en inleiding tot:
Carnaval: De fantasie regeert!
Maskers: Wat laat je zien van jezelf?
14.45 uur: Feedback
14.55 uur: Vaststellen thema voor maandagmiddag 7 april 2014
15.00 uur: Afsluiting
* Locatie: Buurtcentrum Oosterpark, Derde Oosterparkstraat 159, 1092 CW Amsterdam;
020-4620340 - rolstoelvriendelijk – begane grond
tramlijn 3 en 7: halte OLVG (Onze Lieve Vrouwe Gasthuis), 4 minuten lopen
tramlijn 9: halte Wijttenbachstraat, 10 minuten lopen of tramlijn 3 of 7 halte: OLVG
metro en sneltram: station Wibautstraat, 12 minuten lopen
aanmelden bij:
Gerrie: 020-690 2378 ; e-mail: [email protected]
Inica: 020-675 6615 en 06-2547 8665 ; e-mail: [email protected]
↑
6
Geschiedenis van ‘vrouwenwetten’ in Nederland
8 Maart > Internationale Vrouwendag
Internationale Vrouwendag wordt elk jaar gevierd
op 8 maart. In 2011 was het honderd jaar geleden
dat de eerste Internationale Vrouwendag werd
gehouden.
In het begin was de verbetering van vrouwenrechten, vooral het vrouwenkiesrecht, het doel.
Tegenwoordig wordt vrouwendag vaak
georganiseerd rond een speciaal thema zoals
'tegen geweld' of 'gelijke behandeling'. Hieronder
een kort overzicht wat er in Nederland de
afgelopen 100 jaar bereikt is. En als u stemt op
woensdag 19 maart a.s. herdenk dan uw
voormoeders.
Demonstratie voor vrouwenkiesrecht 1914
1871: Universiteit open gesteld voor vrouwen. Aletta Jacobs was de eerste vrouw in Nederland
die formeel aan een Universiteit mocht studeren
1907: De Eerste Internationale Socialistische Vrouwenconferentie vond plaats in Stuttgart. De
Duitse socialiste Clara Zetkin schreef in het vrouwenblad ‘Die Gleichheit’ dat socialisme onmogelijk
zou zijn zonder vrouwen. Om meer invloed uit te kunnen oefenen, richtte Zetkin een internationale
organisatie voor vrouwen op naast de al bestaande ‘Socialistische Internationale’.
1908: In New York demonstreerden op 8 maart 1908 duizenden vrouwen, vooral
textielarbeidsters, voor meer loon, kortere werktijden, betere arbeidsomstandigheden en afschaffing
van de kinderarbeid. Kortom, de vrouwen eisten ‘brood en rozen’: het ging hen niet alleen om
overleven, maar ook om de kwaliteit van het leven.
1910: De Socialistische Internationale vond plaats in Kopenhagen. Meer dan honderd
gedelegeerden uit zestien landen waren aanwezig. Het algemeen kiesrecht, maar ook het dreigend
oorlogsgevaar, sociale zekerheid van vrouwen en kinderen, en de hoge kosten van
levensonderhoud stonden op de agenda. Zetkin stelde een nieuw strijdmiddel voor: de
Internationale Vrouwendag voor het algemeen vrouwenkiesrecht. De datum waarop deze dag
moest plaatsvinden zou jaarlijks vastgesteld worden.
1911: De eerste Internationale Vrouwendag
In maart werd Vrouwendag voor het eerst internationaal gevierd in verschillende landen, zoals
Duitsland, Denemarken, Oostenrijk, Zwitserland en de Verenigde Staten. Niet in Nederland, de
vrouwenclubs hier waren nog te klein om het te organiseren.
1912: Voor het eerst in Nederland
De eerste Nederlandse Vrouwendag vond op 12 mei plaats, georganiseerd door de SociaalDemocratische Vrouwenclubs. Hun blad, ‘De Proletarische Vrouw’, kwam uit met een speciaal
feestnummer. De dag stond in het teken van het Algemeen Vrouwenkiesrecht.
1914-1918: Vrouwendag tijdens de Eerste Wereldoorlog
In 1914 brak de Eerste Wereldoorlog uit. De internationale arbeidersbeweging viel uit elkaar, maar
de internationale vrouwenorganisatie bleef bestaan.
Ook tijdens de oorlog werd er jaarlijks een vrouwendag gehouden, met aangepaste leuzen zoals
‘voor de vrede’ en ‘oorlog aan de oorlog’.
7
1917: Passief kiesrecht.
Sinds 1917 kregen vrouwen passief kiesrecht. Dit betekende dat zij zich wel verkiesbaar mochten
stellen, maar nog steeds niet zelf mochten stemmen. Het passieve vrouwenkiesrecht werd in 1919
gevolgd door een wetsvoorstel van Henri Marchant om algemeen vrouwenkiesrecht in te voeren. Dit
wetsvoorstel werd door de Tweede Kamer geaccepteerd en op 18 september ondertekende
koningin Wilhelmina een wet die vrouwen volledig kiesrecht gaf.
1921: stelde het Internationale Vrouwensecretariaat voor 8 maart als vaste datum te kiezen.
1922: Eerste Internationale Vrouwendag op 8 maart
Vanaf 1922 vierden vooral communistische vrouwen Internationale Vrouwendag op 8 maart. Andere
vrouwen associeerden de datum met de staking in New York van 1908.
Jaren '40 en '50: Nederlandse Vrouwenbeweging (NVB)
Na de Tweede Wereldoorlog was er weinig belangstelling meer in Nederland voor de Internationale
Vrouwendag. Alleen communistische vrouwen organiseerden zich op deze feestdag.
1956: Handelingsbekwaam
Tot een wetswijziging in 1956 was een gehuwde vrouw in Nederland niet handelings-bekwaam. Dat
betekende, dat gehuwde vrouwen niet zelfstandig een overeenkomst konden afsluiten. Alleen met
medewerking van de man/echtgenoot kon een vrouw rechtshandelingen verrichten. (zie verder de
vrouwelijke icoon van de maand > Corry Tendeloo).
1964:
Op 1 maart trad er in Nederland een wetswijziging in werking die het mogelijk maakte voor vrouwen
hun nationaliteit te behouden bij het aangaan van een huwelijk met een buitenlandse partner.
Roerige jaren '70: Tweede Feministische Golf
In Europa en de Verenigde Staten herleefde de interesse voor Internationale Vrouwendag. Met als
hoogtepunt 1975, toen de Verenigde Naties het Internationale Jaar van de Vrouw had uitgeroepen.
Drie jaar later erkenden de Verenigde Naties 8 maart als officiële Internationale Vrouwendag.
Na de 2e Golf zijn geleidelijk alle beroepen opengesteld voor vrouwen.
1980: Wet gelijke behandeling van mannen en vrouwen.
In de Wet gelijke behandeling m/v is onder andere geregeld dat mannen en vrouwen op dezelfde
manier beloond moeten worden. Er is al sprake van ongelijke beloning wanneer een werknemer ten
onrechte minder verdient in vergelijking met een collega van het andere geslacht.
1984: Abortuswet.
Na jaren strijd in de jaren ’70 werd in Nederland de abortuswet aangenomen.
1998: Vrouw kan kind haar achternaam geven.
Gehuwde ouders mogen sinds 1 januari 1998 bij hun eerstgeboren kind kiezen voor de
geslachtsnaam van de vader of de moeder. Een eenmaal gemaakte keuze geldt voor alle daarna
geboren kinderen van dezelfde ouders. (www.atria-kennisinstituut.nl)
↑
8
De vrouwelijke icoon van deze maand = Corry Tendeloo
Nancy Sophia Cornélie Tendeloo
(geb. Tebing Tinggi, Sumatra, Nederlands-lndië
3-9-1897 – gest. Wassenaar 18-10-1956), juriste
en politica.
Dochter van Henricus Johannes Emile
Tendeloo (1859-1903), assistent-resident in
Nederlands-lndië, en Jeanne Cornélie
Stamm'ler (1868-1947). Cornélie Tendeloo
bleef ongehuwd. Corry Tendeloo hield met
een kleine groep vrouwen het vuur van de
strijd voor vrouwenrechten brandende in
een tijd waarin dat dreigde uit te doven. Na
de overwinningen die zij in die strijd medio
jaren vijftig behaalde, werd zij weldra
vergeten. In 2003 publiceerde Anneke
Linders haar biografische studie over
Tendeloo, opdat die naam meer zou zijn
dan enkel een motie: een strijdbare
politieke vrouw in een feministisch dal.
Cornélie (Corry) Tendeloo was vijf jaar oud toen haar vader, een Indisch bestuursambtenaar,
overleed en haar moeder besloot met haar zoontje en twee dochtertjes naar Nederland terug te
keren. Zij vestigden zich in Leiden, waar Corry de HBS voor meisjes en het gymnasium bezocht.
In 1916 verhuisde het gezin naar Utrecht. Corry behaalde er in 1918 de akte MO-A Engels en was
vervolgens van 1919 tot 1921 lerares aan een plaatselijke Mulo.
Deze betrekking lag haar niet, en in oktober 1919 besloot zij rechten te gaan studeren in Utrecht.
Tijdens haar studie werd haar belangstelling voor maatschappelijke vraagstukken gewekt en kwam
zij in aanraking met de vrouwenbeweging. Zij was bestuurslid van het Studenten-Genootschap voor
Sociale Studie en vertegenwoordigde de Utrechtsche Vrouwelijke Studentenvereeniging in de
Nationale Vrouwenraad. Op 30 juni 1924 legde zij het doctoraal-examen af.
Strijdster voor vrouwenrechten
In 1925 vestigde Corry Tendeloo zich als advocate in Amsterdam; eerst op een advocatenkantoor, vanaf 1927 zelfstandig. In haar praktijk en als vrijwilligster bij het rechtskundig
adviesbureau voor onbemiddelden van de vereniging Ons Huis kwam zij in aanraking met sociale
misstanden, zoals de juridische ongelijkheid van mannen en vrouwen.
Het bracht haar ertoe actief te worden in een groot aantal verenigingen. Zij was bijvoorbeeld van
1928 tot 1937 secretaresse van de Neder-landsche Vrouwenclub, van 1933 tot 1939 hoofdbestuurslid van de Nederlandsche Vereeniging van Vrouwen met Academische Opleiding (VVAO)
en van 1936 tot 1942 hoofdbestuurslid van de Nederlandsche Vereeniging voor Vrouwenbelangen
en Gelijk Staatsburgerschap (VVGS).
Verder was zij bestuurslid en later vice-voorzitster van de afdeling Amsterdam van de VrijzinnigDemocratische Bond (VDB) en voorzitster van de Coöperatieve Woonvereeniging Het Nieuwe
Huis aan het Roelof Hartplein, waar zij ook zelf woonde.
Vanaf 1935 was Corry Tendeloo voorzitster van het binnen de VVGS gevormde Jongeren Werk
Comité. De hierin verzamelde feministen van onder de veertig jaar wilden opkomen voor de
handhaving van vrouwenrechten die door de economische crisis dreigden te worden aangetast.
Nadat in 1937 bij de Tweede Kamer het zogeheten wetsontwerp-Romme – bedoeld om gehuwde
vrouwen van de arbeidsmarkt te weren – was ingediend, organiseerde Tendeloo met andere
vooraanstaande feministen bijeenkomsten in heel Nederland om zich hiertegen uit te spreken.
Haar opvallende optreden tijdens deze propagandatochten bracht het bestuur van de VDB ertoe
Tendeloo kandidaat te stellen voor de verkiezingen van de Provinciale Staten van Noord-Holland.
Ze kwam als twintigste op de lijst, maar door het grote aantal voorkeurstemmen belandde ze
uiteindelijk op de derde plaats.
9
Het bleek niet genoeg voor een Statenzetel, maar bracht haar wel op een verkiesbare plaats op
de kandidatenlijst voor de Amsterdamse gemeenteraad, waarin ze van april 1938 tot 1 maart 1941
en opnieuw van november 1945 tot september 1946 zitting had. Toen de VDB in februari 1946
opging in de Partij van de Arbeid (PvdA) werd Tendeloo hiervan automatisch lid. De socialistische
partijcultuur bleef haar echter vreemd.
Op 20 november 1945 werd Tendeloo lid van het Noodparlement en na de eerste naoorlogse
verkiezingen kwam zij op 6 juni 1946 voor de PvdA in de Tweede Kamer.
Corry Tendeloo ontpopte zich als een consciëntieus en ijverig parlementariër. Ze had lef en
toonde initatief, was steeds terzake en spaarde haar tegenstanders niet, wat haar in de pers de
kwalificatie ‘militant’ opleverde. Dit werd nog versterkt door de stelselmatige aandacht die zij in de
Tweede Kamer vroeg voor de wettelijke positie van vrouwen. Zo hield Tendeloo zich daar
intensief bezig met het onderwerp 'gelijk loon voor arbeid van gelijke waarde' en spande ze zich in
voor opheffing van de handelingsonbekwaamheid van de gehuwde vrouw in het huwelijksrecht.
Ook streed zij voor de toegang van vrouwen tot alle ambten, beroepen en opleidingen. In dit
verband trok zij tussen 1950 en 1953 de aandacht met haar originele en humorvolle Kamerredes
en interpellaties waarin zij de openstelling voor vrouwen van de Rijksbelastingacademie te
Rotterdam bepleitte. De volharding waarmee Tendeloo dit onderwerp bij herhaling in het
parlement aan de orde stelde, leidde er uiteindelijk toe dat vrouwen vanaf het voorjaar van 1954
tot dit notoire mannenbolwerk werden toegelaten.
Motie-Tendeloo
Intussen bleef Corry Tendeloo actief in de vrouwenbeweging. Van december 1946 tot april 1956
verzorgde zij voor Vrouwenbelangen, het maandblad van de Nederlandse Vereniging voor
Vrouwenbelangen, Vrouwenarbeid en Gelijk Staatsburgerschap, meestentijds de vaste rubriek
'Parlementaria'. Toen aan het begin van de jaren vijftig kanker bij haar werd geconstateerd, zag
Corry Tendeloo zich gedwongen het rustiger aan te doen. Haar advocatenpraktijk moest ze in
1952, na 26 jaar, beëindigen. Wel bleef zij bestuurslid van verscheidene vrouwen-verenigingen.
Toen in 1953 het heen en weer reizen tussen Amsterdam en Den Haag bezwaarlijk werd,
verhuisde ze naar een villaatje aan de Jonkerlaan in Wassenaar. Daar kon zij zich uitleven in haar
hobby’s: handwerken en tuinieren.
Op 15 september 1955 hield Tendeloo in de Kamer een rede voor afschaffing van het
ontslaggebod van huwende ambtenaressen. Zij stelde zich op het standpunt dat de overheid
geen bemoeienis mocht hebben met het al dan niet buitenshuis werken van getrouwde vrouwen.
Dit was, haars inziens, een zaak die vrouwen zelf, in overleg met hun echtgenoten, moesten
beslissen. Ook druiste de in dit opzicht bevoogdende rol van de staat in tegen Tendeloo's streven
naar juridische gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen. Haar pleidooi in de Tweede Kamer
leidde in diezelfde vergadering tot het indienen van een – naar haar genoemde – motie die
overheidsbemoeienis met betaalde arbeid van gehuwde vrouwen afwees. Alle vrouwelijke
Tweede-Kamerleden – dwars door de partijen heen – stemden voor de motie. De mannelijke
parlementariërs waren minder eensgezind, ofschoon het uiteindelijk drie mannen uit de
confessionele rijen waren die ervoor zorgden dat de motie-Tendeloo met 46 tegen 44 stemmen
werd aangenomen.
Bij de kabinetsformatie van 1956 werd op aandringen van de PvdA afgesproken het ontslag van
huwende en gehuwde ambtenaressen inderdaad af te schaffen, wat op 24 december 1957
gebeurde. Voor particuliere werkgevers bleef evenwel de mogelijkheid bestaan vrouwen bij hun
huwelijk te ontslaan.
Nog op 27 april 1956 hield Corry Tendeloo in de Tweede Kamer een gloedvol pleidooi voor de
opheffing van de handelingsonbekwaamheid van de gehuwde vrouw. De Kamer luisterde
aandachtig toe. Kort daarna moest zij in verband met haar ziekte het bed houden. Een half jaar
later overleed zij, 59 jaar oud, in haar Wassenaarse woning.
Uit: www.vrouwenlexion.nl
10
Vooraankondiging Vrouwen Ontmoetingsdag op zondag 13 april 2014!
Vooraankondiging Vrouwenontmoetingsdag!
zondag 13 april 2014
Amsterdamse Vrouwen in gesprek over 'ik' en 'wij' en kinderen.
Zondag 13 april zal er weer een Vrouwenontmoetingsdag zijn. Met als thema:
Opvoeden in crisistijd - hoe steun je elkaar?
Behoefte, Deugd en Duurzaam zal als een rode draad door de middag gaan.
Je wilt je kinderen voorbereiden op een verantwoordelijke levensstijl, terwijl je zelf maar ten dele
het goede voorbeeld hebt gekregen en gegeven. Opvoeden doe je ook elkaar. Hoe bent u
voorbeeld? Wat kun je als ouders, grootouders en vriendinnen doen om elkaar hierbij te helpen?
Hoe voed je je kinderen op in een tijd met minder geld, werkloosheid, toenemende hardheid,
individualisme en discriminatie? In onze snel veranderende samenleving is daarover veel
onzekerheid. Uit welke bronnen put je inspiratie? Waar vind je bondgenoten? Wat zijn nu de
basisbehoeften, welke deugden streef je na, en hoe kan dat op een gezonde en duurzame manier?
In gespreksgroepen en workshops wordt dit uitgewerkt.
Het gaat deze middag over: 'Met minder, Multicultureel en Menswaardig' .
Er komen deze middag weer een deskundige spreekster en een ervaringsdeskundige, terwijl in
de workshops en gespreksgroepen verschillende facetten van de opvoeding worden uitgediept.
De locatie zal zijn: Het Mundus College in Amsterdam-Slotervaart, Burg. Hoggerstraat 2.
Iedereen is welkom. Opvoeden, dat doe je samen.
↑
11
Het Ontmoeten van je buurvrouw/buurman
in Amsterdam en omgeving
Leerdienst: Mozes ziet heel de arbeid aan…
Amsterdam, zondag 2 maart, aanvang 16.30 uur
↑
Een sekse specifieke interpretatie van Parasjat Noach
Amsterdam, dinsdag 4 maart 10.30 – 15.30 uur
Chana Safrai kon werelden overbruggen.
Chana Safrai (1946-2008) was een Israëlische orthodox-joodse judaïste. Ze gold als een
deskundige op het gebied van het rabbijnse Jodendom en van het tijdperk van de Tweede
Tempel, in het bijzonder van de positie van de vrouw daarbinnen. Ook was ze een deskundige op
het terrein van de verhouding tussen de heilige geschriften van het Jodendom en het
Christendom. Ze heeft tal van publicaties op haar naam staan, onder meer als co-auteur over de
midrasj van de helleens-Joodse filosoof Philo van Alexandrië.
Zij was een vrouw die mensen bij elkaar bracht in de studie. Ieder jaar weer wordt door leerlingen
en collega’s een studiedag georganiseerd rond de datum van haar overlijden. Wij lezen Parasjat
Noach (Genesis 6:9-11:32). Waarom wordt er zo veel aandacht besteed aan Noach en zijn familie
en dan nadrukkelijk als mannen en vrouwen? Chana ontdekte in de tekst en commentaren
verschillende redenen waarom mannen zich van vrouwen afzonderen en welke gevolgen dat
heeft voor de maatschappij. Iedereen is van harte welkom om deel te nemen aan dit altijd weer
intrigerende gezamenlijke “lernen”. Studiemateriaal krijgt u op de dag zelf.
12
Inleiders: Eric Ottenheijm, Birke Rapp, Henk Scholder, Lieve Teugels en Dodo van Uden
(en mogelijk ook Thomas Kollatz en Katrin Meinhard)
Praktische informatie
Locatie: De Nieuwe Poort, Claude Debussylaan 2-8, 1082 MD Amsterdam
Toegang: gratis; wel wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd.
Aanmelden: Stichting PaRDeS, Tel. 845 5808; [email protected] ; www.stichtingpardes.nl
↑
Film > Het Kloosterleven vroeger en nu
Amsterdam, dinsdag 4 maart 19.30 – 21.30 uur
Terwijl het aantal kloosterlingen in Nederland gestaag afgenomen is, kunnen de gastenverblijven
van de kloosters de toeloop nauwelijks aan. Wij verdiepen ons vanavond aan de hand van twee
verfilmde portretten in het kloosterleven, vroeger en nu.
Voor de pauze kijken we naar een lang gesprek uit 1970 van Godfried Bomans met zijn broer,
trappist te Zundert.
Na de pauze kijken we naar een aflevering van de Kloosterserie over een Trappistinnenklooster
juist aan de andere kant van de grens met België. Leo Feijen maakt hun leven mee en interviewt
een jonge Nederlandse non over haar roeping en kloosterleven. Op een gegeven moment zegt ze
hem dat hij niet zoveel vragen zou moeten stellen, maar beter zelf naar binnen kan keren om dat
innerlijk contact met God te ervaren. Door haar liefdevolle uitstraling kunnen wij ons goed in haar
toewijding aan God herkennen.
Praktische informatie
Locatie: Plein van Siena, Rijnstraat 109 hs -1079 HA Amsterdam
Toegang: vrijwillige bijdrage
Aanmelden: Tel. 442 2009, [email protected] ; www.pleinvansiena.nl
↑
DOMINICUS AMSTERDAM - verbinden en verdiepen
Amsterdam, 5 en 7 maart, en verder in de maand maart
wo 05-03-2014 Aswoensdag
Aswoensdagviering op 5 maart. Na de viering kun je, als dat wilt, het labyrint
lopen. Dit is tevens de start van de 40-dagentijd.
wo 05-03-2014 Start digitale kalender 40dagentijd
Wie dat wil kan in de 40dagentijd elke dag een inspirerende tekst via de email ontvangen. Dat begint vandaag. Deze teksten zijn gedeeltelijk gemaakt,
gedeeltelijk uitgezocht door mensen van de Dominicus. U kunt zich daarvoor
nog opgeven door een e-mail te sturen naar [email protected]
onder vermelding van 'digitale kalender'.
vr 07-03-2014 Avond 50+groep in de 40dagentijd
In de Bijbel worden we aangespoord om te zingen en te dansen tot meerdere
glorie van onze schepper. Op deze avond neemt Katrine Prins ons mee in de
wereld van de muziek. In de grote zaal van de pastorie gaan we met elkaar
teksten lezen, muziek beluisteren en zingen o.a. 'The Prayer'. David Forster,
de schrijver van deze hit, verhaalt van een wereld zonder geweld, van
rechtvaardigheid en hoop; dat iedereen zijn naaste een hand gaat geven als
teken van broederschap. Is dit geen prachtige manier om 'op te gaan naar
Pasen? Misschien is dit een aanleiding om eens kennis te maken met onze
50+/60+ groep. U bent van harte welkom. Voor inlichtingen de
contactpersonen Anna en Henri Kroll tel. 020-64 35 345
Locatie: Dominicus kerk, Spuistraat 12, 1012 TS Amsterdam
Telefoon: 020 – 624 2183; e-mail: [email protected] ; www.dominicusamsterdam.nl
13
Veertigdagentijd > Waken vóór Pasen bij justitieel complex Schiphol
Badhoevedorp, vanaf 5 maart
Oproep tot deelname aan het betonen van solidariteit met de grensgevangenen en een protest
tegen het opsluiten van onschuldige mensen. Elke wake wordt vormgegeven door verschillende
kerkgenootschappen die vanuit hun eigen achtergrond kleur en vorm geven aan de wake.
↑
14
Wereldgebedsdag > ‘Bron van leven’
Amsterdam, vrijdag 7 maart
Wereldgebedsdag is een wereldwijde dag van gebed. Mensen over de hele wereld zijn dan
verenigd in een keten van gebed. Vanwaar de zon opgaat, tot ze weer ondergaat, in de morgen,
de middag en de avond. Ongeveer 170 landen doen mee. Het wordt georganiseerd en gedragen
door christenvrouwen, maar iedereen is welkom.
Egyptische vrouwen stelden dit jaar het materiaal voor het gebed samen rond het thema ‘Bron
van leven’. Het Bijbelverhaal van de vrouw bij de bron uit Johannes hoofdstuk 4 staat daarin
centraal. Welke interpretatie krijgt dat verhaal als je in januari 2011 demonstreerde op het
Tahirplein?
De liturgie geeft ook informatie over Egypte, daarna wordt er voor dat land, en de wijde wereld,
gebeden en gezongen.
Praktische informatie
Locaties: Amsterdam
2 maart, 14.30 uur, Centrum, Huis op het Spui, Handboogstraat 4,
7 maart, 10.30 uur, Noord, Verzorgingshuis ‘de Kimme’Beemsterstraat 546
7 maart, 17.30 uur, Oud West, Augustanakerk, Erasmusgracht 24
7 maart, 14.00 uur, Nieuw West, ‘de Ontmoeting’, Louis Couperusstraat 133
7 maart, 10.30 uur, Nieuw West, Zorgcentrum ‘de Schutse’, Comeniusstraat 20
7 maart, 15.00 uur, Nieuw Zuid, Pelgrimskerk, Van Boshuizenstraat 560
7 maart, 14.00 uur, Oost, Leger des Heils, 3e Oosterparkstraat 271
7 maart, 19.30 uur. Watergraafsmeer, Koningkerk, Van het Hofflaan 20
7 maart, 19.30 uur. Zuid-Oost, ‘de Nieuwe Stad’, Luthuliplein 11
9maart, 11.00 uur, IJburg, Kerk op IJburg, Ed Pelsterpard 2
9 maart, 15.00 uur, Zuid, Willem de Zwijgerkerk, Olympiaweg 14
Als u meer wilt lezen www.wereldgebedsdag.nl
↑
Pingpong voor vrouwenrechten - Mama Cash
Amsterdam, zaterdag 8 maart, 15.00 – 18.00 uur
Op zaterdag 8 maart is het Internationale Vrouwendag. Mama Cash gaat deze dag op een
sportieve en bijzondere manier vieren. De vrouwen van Mama Cash roepen jou en alle andere
supporters op om samen te pingpongen en daarmee de strijd voor vrouwenrechten te steunen.
De pingpongtafel staat symbool voor tafels waar beleid wordt ontwikkeld, waar besluiten vallen,
waar interactie plaatsvindt. Iedereen moet invloed kunnen uitoefenen op politieke
besluitvorming. Dit is helaas zelden het geval. Vaak wordt de stem van vrouwen niet gehoord, of
wordt hun inbreng niet serieus genomen.
Mama Cash steunt groepen die lobbyen voor meer politieke invloed en macht voor vrouwen.
Deze groepen worden op 8 maart dan ook tijdens het evenement aan je voorgesteld.
Op zaterdag 8 maart tussen 15:00 en 18:00 uur ben je van harte welkom op Mama Cash’s
pingpongevent in Amsterdam met een documentaire en hapjes. Er wordt hiervoor een vrijwillige
bijdrage gevraagd.
Wil je er graag bij zijn? Laat het weten via [email protected]. Vermeld in je mail
alsjeblieft je naam en adresgegevens, en (eventueel) het aantal mensen dat je wilt meenemen.
Locatie: wordt later bekend gemaakt > www.mamacash.org
↑
15
Mokumse Vrouwenloop – Rondje Sloterplas
Amsterdam, zondag 9 maart, aanvang 10.00 uur
Op zondag 9 maart 2014 is voor de 6e keer de Mokumse Vrouwenloop rond de Sloterplas.
Alle vrouwen en meiden (vanaf 6 jaar) uit Amsterdam
en omstreken kunnen meedoen.
Het prachtige Rondje Sloterplas vormt weer het
parcours voor de langste afstand. De routes kunnen
zowel wandelend als hardlopend afgelegd worden.
De Mokumse Vrouwenloop is een laagdrempelig
evenement en staat in teken van de Internationale
Vrouwendag. Meedoen is belangrijker dan winnen, met
deelname steunt u ook automatisch het goede doel.
Voorafgaand aan de 2 ½ , 5 kilometer en 7 ½ kilometer loop zal er een moeder-dochterloop
plaatsvinden over de afstand van 400 meter. Dit is één ronde op de atletiekbaan. Deze is bedoeld
voor moeder en dochter als opwarmertje voor de andere afstanden.
Programma Mokumse Vrouwenloop 2014
10.00 uur: Startschot wandelen 7 ½ kilometer
10.15 uur: Startschot moeder-dochter run 400 meter
10.45 uur: Verzamelen in het startvak deelnemers 7 ½ kilometer
11.00 uur: Startschot hardlopen 7 ½ kilometer
11.15 uur: Verzamelen in het startvak deelnemers 2 ½ & 5 kilometer
11.30 uur: Startschot 2 ½ kilometer en 5 kilometer
Locatie: Sportpark Ookmeer, Willinklaan 7, 1067 SL Amsterdam
Deelnamekosten:
Mokumse Vrouwenloop: Voorinschrijven via het digitale inschrijfformulier kost € 2,00
Op de dag zelf inschrijven kost € 4,00 (uiterlijk tot 30 minuten vóór aanvangstijd van de afstand).
Moeder-dochterloop: inschrijving is gratis.
Voor informatie : zie website www.mokumsevrouwenloop.nl of neem contact op met Thomas
van den Berg [email protected]
↑
Tien jaar matineeconcerten in de Sloterkerk
Amsterdam, zondag 9 maart, aanvang 15.00 uur
Al tien jaar lang zijn er regelmatig matineeconcerten in de Sloterkerk. De concerten staan in dit
jubileumjaar grotendeels in het teken van de werken van Carl Philipp Emanuel Bach, zoon van,
driehonderd jaar geleden geboren. Aan dit kamermuziekfestival verlenen diverse musici van het
Koninklijk Concertgebouworkest hun medewerking.
Op zondag 9 maart is het thema Muziek aan het hof van Frederik de Grote.
Praktische informatie
Locatie: Sloterkerk, Osdorperweg 28, Amsterdam-Sloten
Toegang: € 8,00
Aanmelden: www.sloterkerk.nl
De Sloterkerk bereikbaar met bus 192 en 145 van het GVB en met tramlijn 2, eindpunt Nieuw Sloten
↑
16
Gemeenteraadsverkiezingen in Amsterdam
Stadsdebat op dinsdag 11 maart, aanvang 20.00 uur.
Stad van mijn dromen
Op 19 maart 2014 vinden de Gemeenteraadsverkiezingen plaats.
In aanloop naar de verkiezingen organiseert Pakhuis de Zwijger het programma Stad van mijn
dromen. Nu eens geen one-liners van maximaal 140 leestekens die doorgaans het politieke debat
domineren, maar ruimte voor verbeelding en nuance.
In navolging op een succesvolle programmareeks in 2010 organiseren wij ook dit jaar
bijeenkomsten, waarin steeds vier lijsttrekkers centraal staan. Met presentator Natasja van den
Berg gaan zij in gesprek over persoonlijke drijfveren, politieke ambities en vergezichten voor de
stad. Een uitstekende kans voor alle Amsterdammers om kennis te maken met het aanstaande
stadsbestuur. Tijdens deze derde aflevering gaan ze met elkaar in debat.
Met Eric van der Burg (VVD), Jan Paternotte (D66), Johnas van Lammeren (PvdD), Marijke
Shahsavari (CDA), Pieter Hilhorst (PvdA), Rutger Groot Wassink (GL), Roderic Evans-Knaup
(RED) en Laurens Ivens (SP). Moderator: Natasja van den Berg
Stad van mijn dromen is een samenwerking tussen Pakhuis de Zwijger, Amsterdams Fonds voor
de Kunst en Publieke Omroep Amsterdam.
Praktische informatie
Locatie: De Zwijger, Piet Heinkade 179 (bezoekadres),1019 HC Amsterdam
Toegang: gratis
Aanmelden: Tel. 624 6380, [email protected], www.dezwijger.nl
↑
Stadsdebat op zondag 16 maart, aanvang 20.00 uur
Het Stadsdebat
In de maanden vooraf organiseerden De Balie en Het Parool Stadsdebatten met de lijsttrekkers
over belangrijke Amsterdamse thema’s zoals zorg, onderwijs, wonen en werk. Wat gaat er goed,
wat moet beter en vooral: hoe gaan we dat voor elkaar krijgen? Aan de hand van concrete
stellingen en Amsterdamse vraagstukken worden de lijsttrekkers uitgedaagd om hun punten
duidelijk uiteen te zetten. De lijsttrekkers zijn dezelfde als op 11 maart. (andere zijn er ook niet).
Praktische informatie:
Locatie: De Balie, Kleine Gartmanplantsoen 10, 1017 RR Amsterdam
Toegang: € 7,50 of € 5,00
Aanmelden: Koop online via deze website: www.debalie.nl of bel de kassa Tel.553 5100.
↑
1e Vrouwelijke Burgemeester van Nederland > Geertruida Beliën
Geertruida Catharina Theresia Maria BELIËN (1902–1966),
1e vrouwelijke burgemeester van Nederland. Deze maand krijgt ook
mevrouw Beliën aandacht, zij was de eerste vrouwelijke burgermeester
van Nederland, in West- Oost en Middelbeers, plaats in Noord-Brabant.
Burgemeesters kiezen wij niet, maar als voorzitter van de Gemeenteraad had
zij natuurlijk wel veel invloed. Zie voor haar levensverhaal >
www.digitaalvrouwenlexion.nl
↑
17
Begin van de Lente – Dienst voor (On)gelovigen
Amsterdam, zondag 23 maart, aanvang 20.00 uur
Ricky Koole leidt, traditiegetrouw, het nieuwe seizoen in: de lente!
Een dienst voor ongelovigen met zang, bezinning, een gelegenheidskoor en een toespraak van
Nelleke Noordervliet.
Ricky over haar motivatie om een dienst voor ongelovigen te organiseren:
"Ik heb regelmatig kerkdiensten bezocht waar een mooi koor is en sprekers die je aan het denken
zetten. Maar het gaat uiteindelijk altijd over God, over het geloof, of over de oplossing vinden in het
hiernamaals. En aangezien ik niet geloof of, als ik geloof dan in alles, vind ik het moeilijk als er een
God wordt geplaatst boven alles waar ik in geloof. Ik voel me dan ook niet geroepen om mee te
zingen. Ik stel nu diensten samen waarbij je als niet-gelovigen naar hartenlust kunt meezingen.
En ook gelovigen kunnen dat volgens mij prima."
Praktische informatie
Locatie: De Nieuwe Liefde, Grote Zaal, Da Costakade 102, 1053 WP Amsterdam
Toegang: € 7,50 > BESTEL
Informatie/aanmelden: 020-589 1680; e: [email protected]; www.denieuweliefde.com
↑
Ontwikkeling van de Vrouw in de Islam
Amsterdam, zondag 30 maart, inloop vanaf 13.00 uur
Programma:
13:30 uur: Recitatie van de Heilige Kor’aan
13:45 uur: Lezing: De ontwikkeling van de vrouw in de Islam
14:15 uur: Vraag en antwoord
14:30 uur: Pauze (koffie en thee)
15:00-16:00 uur: Kraampjes met oosterse spullen, boekentafel en henna kraampje
Adres: Buurtcentrum De Havelaar
Douwes Dekkerstraat 2 1053 SX Amsterdam West
Contactpersoon: Koratolein Arif , telefoon: 06-4381 5333
Wij hopen alle belangstellenden te mogen verwelkomen op 30 maart a.s.!
↑
18
Uitgelicht! Bijzondere tentoonstellingen: van harte aanbevolen
Expeditie Zijderoute > Schatten uit de Hermitage
Amsterdam, 1 maart 2014 – 5 september 2014, 10.00 – 17.00 uur
Ruim 17 eeuwen het grootste handelsnetwerk ter wereld
Als beginperiode van de handelsroute wordt de tweede eeuw v.Chr. gezien. China had in die periode
veel te duchten van een nomadisch volk, de Xiongnu, dat regelmatig invallen deed en waartegen de
Chinese muur werd opgericht. Op zoek naar bondgenoten in de strijd zond de Chinese keizer Han
Wudi eind tweede eeuw v.Chr. een gezantschap onder leiding van Zhang Qian westwaarts. In zijn
verslagen gaf deze een beschrijving van alle streken, koninkrijken en stadstaten die hij aandeed.
Met deze kennismaking ontstonden de eerste handelscontacten en gaandeweg raakten de Chinese
producten - zoals zijde - bekend tot in Rome. Zo ontstond het netwerk van handelswegen van China
tot aan de Middellandse Zee over een afstand van 7000 kilometer!
Kruispunt van beschavingen
Door zijn ligging bevond Centraal-Azië zich op het kruispunt van een aantal grote beschavingen
van de Oudheid en de Middeleeuwen: India, Perzië, China, het Romeinse Rijk en het Byzantijnse
Rijk. Langs de handelsroutes vond een ongekende uitwisseling plaats van goederen, filosofieën,
wetenschap en godsdienstideeën. Dat blijkt uit de prachtige muurschilderingen die op veel
plaatsen langs de routes zijn aangetroffen.
Een groot aantal geloofsovertuigingen verspreidde zich langs de routes. Eeuwen later trok de
Islam naar het oosten en verving op veel plaatsen het Boeddhisme. Dat ging via dezelfde wegen
die de handelaars van de Zijderoute volgden.
Ook het Christendom en het Jodendom kwamen zo in Centraal-Azië terecht. Daarvan getuigen
bijvoorbeeld een wierookbrander met christelijke iconografie, of de ring met de afbeelding van
Daniël in de leeuwenkuil. Evenals van het Zoroastrisme, de religie van vuuraanbidders en gesticht
door de prediker Zarathustra, is veel teruggevonden, zoals beelden van een simurgh (een
populair wezen met het lichaam van een vogel en de kop van een hond).
Talen en schriften verspreidden zich ook via de Zijderoute: de Turkse talen stammen oorspronkelijk
uit Mongolië, de Indo-Europese oorspronkelijk uit Noord-India. In Centraal-Aziatische gebieden als
Bactrië sprak men Indo-Europese talen, evenals de nomaden meer naar het noorden.
Het einde van de Zijderoute
De Zijderoute had na de verovering van Centraal-Azië door de Mongolen onder Dzjengis Khan
(1162-1227) een laatste bloeiperiode onder een groot gecentraliseerd rijk. Toen in de veertiende
eeuw het Mongoolse Rijk begon af te brokkelen, nam de handel af. In de vijftiende eeuw stopte de
Chinese Ming-dynastie met het exporteren van zijde en in 1488 ontdekte de Portugees
Bartholomeus Diaz de vaarroute om Kaap de Goede Hoop, waardoor ook de andere handel naar de
zeeroutes verschoof. Zeehandelorganisaties zoals de VOC kwamen op en de Zijderoute verloor zijn
betekenis. De Islam beheerste toen de cultuur op de Zijderoute; de moskeeën en mausolea met de
karakteristieke blauwe koepels en gevels zijn voor velen een van de belangrijkste associaties met
de Zijderoute.
Praktische informatie
Locatie: Hermitage Amsterdam, Amstel 51, Amsterdam
Toegang: € 15,00 of gratis met de museumjaarkaart.
Informatie: 020-530 8755 ; www.hermitage.nl
↑
19
Bijbelse Verhalen > Bijbelse helden en heldinnen
Utrecht, heden t/m 10 augustus, 10.00 – 17.00 uur
In samenwerking met het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) wordt de tentoonstelling
Thuis in de Bijbel. Oude meesters, grote verhalen gepresenteerd. Het NBG en het Museum
Catharijneconvent zetten zich samen in om het rijke erfgoed van de grote verhalen door te geven.
Thuis in de Bijbel laat zien hoe Bijbelse verhalen ingebed zijn in de kunst en cultuur van de Lage
Landen. Als geen ander gebruiken kunstenaars als Jan Steen en Pieter Aertsen hun vertrouwde
omgeving voor het weergeven van deze grote verhalen.
De tentoonstelling brengt een unieke combinatie van prachtige Bijbelverhalen verbeeld in een
alledaags decor, zoals de Verloren Zoon in een eigentijdse kroeg, de Emmaüsgangers op reis
door een Hollands landschap en Jezus op bezoek bij Martha en Maria in een zeventiendeeeuwse keuken.
Bijbelse helden en heldinnen fungeren vaak als voorbeeld. Daarom komen zij niet alleen voor in
spectaculair geïllustreerde Bijbels en op kostbare schilderijen, maar ook op gebruiksvoorwerpen.
Tabaksdozen, wiegen, kasten: de verhalen uit de bijbel zijn altijd dicht bij mensen.
Praktische informatie
Locatie:: Lange Nieuwstraat 38, 3512 PH Utrecht
Toegang: € 12,50 of gratis met de museumjaarkaart
Informatie: 030-231 3835 ; [email protected] ; www.catherijnenconvent.nl
↑
INGEKOMEN
Afscheid van het Mozeshuis – Mozes- en Aäronkerk
Amsterdam, zaterdag 15 maart van 15.00 – 17.00 uur
Beste vrienden van het Mozeshuis,
Begin maart sluit het Mozeshuis na 45 jaar haar deuren. Daarmee komt een einde aan een lange
periode van bijzondere programma’s en activiteiten voor een Amsterdam met een warm kloppend
hart.In de loop der tijd ontmoetten we in het Mozeshuis vele bijzondere mensen die ons stuk voor
stuk inspireerden en met wie we samen ideeën uitbroedden en omzetten tot projecten,
bijeenkomsten, cursussen en andere initiatieven voor de stad. We kunnen dan ook gerust stellen:
het Mozeshuis is mede mogelijk gemaakt door u. Daarom nodigen wij u van harte uit voor een
laatste bijeenkomst op:
zaterdag 15 maart van 15.00 – 17.00 uur in de Mozes & Aäronkerk. Kerk open vanaf 14.30 uur.
20
We verzorgen een kort inhoudelijk programma over het Mozeshuis en over de cirkelbeweging van
ondergang en opkomst in de natuur. Daarnaast is er gelegenheid tot afscheid nemen van elkaar.
U hoeft zich niet aan te melden. Mocht u mensen kennen die betrokken zijn geweest bij ons werk
en die deze nieuwsbrief niet hebben ontvangen, neem hen dan gerust mee.
Gelet op de situatie zijn we niet in staat om iedereen persoonlijk uit te nodigen maar we hopen dat
u deze nieuwsbrief wel als zodanig wilt beschouwen.
We hopen van harte u te zien op 15 maart!
Hartelijke groet, Ineke Ketelaar (voorzitter bestuur),
Monica Neomagus, Wies Teepe, Mike de Veer, Harry Udo, Tonny Snabel en Berendien Bos
(medewerkers Mozeshuis)
Redactie: Berendien Bos (Communicatie). Reageren? [email protected]
De Mozes & Aäron, Waterlooplein 205 / 207, 1011 PG Amsterdam, 020-622 1305
[email protected]; www.mozeshuis.nl;
www.facebook.com/mozeshuis; www.twitter.com/@mozeshuis
↑
Bijzondere liturgieviering in de Hofkerk Amsterdam Oost
Zondag 16 januari 2014 vond er in de Hofkerk een gedenkwaardige liturgieviering plaats.
Bij velen is deze Rooms katholieke kerk ook bekend als de Martelaren van Gorkum.
In 2009 startte, op initiatief van de Liberaal Joodse Gemeente, het project Preken in Mokum.
In dit project bezoeken leden van twee verschillende religies elkaars diensten. Zo was er een
uitwisseling van de Liberaal Joodse Gemeente en de El Kabir Moskee in Amsterdam Oost.
De rabbijn en de imam verzorgden een deel van de viering.
Dit initiatief is opgepakt door het Breed Interreligieus Overleg in Amsterdam Oost (BIOO).
De Hofkerk en het Apostolisch Genootschap hebben elk een afgevaardigde in het BIOO.
Vanuit het Apostolisch Genootschap is er vorig jaar contact gezocht met pastor Nico Essen
van de Hofkerk. Deze twee kerken liggen vlakbij elkaar in Amsterdam Watergraafsmeer.
Na kennismakingsgesprekken over en weer was het zondag 16 januari jl. zo ver.
Een groep van ongeveer 30 leden van het Apostolisch Genootschap Amsterdam-Watergraafsmeer
was te gast bij de liturgieviering in de Hofkerk. Preken bij de buren was het devies.
De maand februari is voor de Hofkerk de maand van de gastprekers en deze keer was er een heel
bijzondere gast: de heer Peter Kerkhof, voorganger van de gemeenschap AmsterdamWatergraafsmeer. Pastor Nico Essen en de heer Peter Kerkhof verzorgden samen deze
liturgieviering. Het mannen- en vrouwenkoor van de Hofkerk zong delen van een Mis van Mozart en
het vrouwenkoor van het Apostolisch Genootschap zong een lied. Ik was als lid van het Apostolisch
Genootschap hierbij aanwezig.
We voelden ons heel welkom en het was voor alle aanwezigen een mooie dienst. Het was zo mooi
te zien en te horen wat er mogelijk is wanneer men zich in elkaar verdiept. In die zoektocht naar de
raakvlakken vind je elkaar en raken de woorden het hart en de ziel. De pastor en de voorganger
wisselden elkaar af met een persoonlijke inbreng. De pastor las uit het Evangelie volgens Mattheüs
5 vers 1-12a de Bergrede voor en het vrouwenkoor zong:
21
De aarde is moeder voor alles wat leeft,
met haar bomen, haar bergen, een vogel die zweeft.
En God is de wind die onzichtbaar en licht
met de bladeren speelt en streelt je gezicht.
En zo vrij als ik mijn vingers beweeg, woorden zeg,
en het water naar zee stroomt, het vindt steeds zijn weg.
Ja, zo vrij wil ik zijn als ik mijn liefde geef,
als een ster in het duister, een licht dat je leidt,
als een bloem die de rotsblokken splijt.
De leeuwerik zingt, de zee kust het strand,
in die wondere wereld geef ik je mijn hand.
De wereld, hij is er met jou en met mij,
ik geef haar mijn liefde, breng God naderbij.
En dit gebeurde deze morgen op de Linnaeushof.
Hierin vonden we elkaar. Gods liefde kunnen we elkaar geven.
Vele kerkgangers wonen al jaren in de buurt, maar hadden er geen idee van wat er binnen de
muren van deze twee kerken gebeurt. Na de viering dronken we met elkaar een kopje koffie en
was er gelegenheid om persoonlijk kennis met elkaar te maken.
Zondag 18 mei zal een delegatie van de Hofkerk een bezoek brengen aan ons gebouw van het
Apostolisch Genootschap en zal pastor Nico Essen een deel van onze dienst verzorgen.
Ik ben blij met dit initiatief > dat het werkelijkheid is geworden dat we geen vreemden van elkaar
hoeven te zijn.
Ank Veenstra
www.hofkerk.nl ; www.apgen.nl-amsterdam/watergraafsmeer
↑
22
FEEST- en GEDENKDAGEN in maart en april 2014
Zaterdag 1 t/m 4 maart
Carnaval – Latijn: carne vale (= vaarwel aan het vlees).
Zoals bij zoveel gebruiken wordt bij het carnaval een relatie gelegd tussen het moderne
naoorlogse feest en vergelijkbare verschijningsvormen van feesten in een liefst ver verleden.
De meeste populaire studies over het carnaval beginnen met een historisch overzicht dat tot
ver vóór onze jaartelling teruggaat. Maskerades, de tijdelijke opheffing van de sociale
ongelijkheid, het instellen van een korte periode van chaos en uit het volk aangestelde
schertskoningen die enkele dagen heersen; dit soort feestrituelen kwam in het oude Babylon,
in Mesopotomië en Egypte, bij de Grieken, de Romeinen en de Germanen al voor.
In de historische verankering van het carnavalsfeest zijn grofweg twee stromingen te
onderscheiden. Op de eerste plaats is er de visie op het feest als een van oorsprong heidens
lentefeest met vruchtbaarheidsrituelen. Koning Winter moest verdreven worden zodat de
vruchtbaarheid na de winter terug kon keren. In de middeleeuwen zou de katholieke kerk dit
heidense feest gekerstend hebben en opgenomen in de liturgische jaarkalender.
Een tweede 'oorsprongs'-verhaal gaat uit van de katholieke kerk als initiatiefnemer. Zij zou
het feest in de middeleeuwen hebben ingesteld als overgangsritueel om de drempel naar de
veertigdaagse vasten vóór Pasen te verlagen. De vastentijd wordt voorafgegaan door een
anti-schepping (carnaval) om zodoende de afkeuring van een leven met een puur aards
karakter op te wekken. Door de gewone mensen enkele dagen heel concreet en
aanschouwelijk te tonen én te laten ervaren wat het betekent als de duivel, heksen, narren,
de anti-christ en het eigenzinnige in de mens regeren, had het feest een opvoedende functie
voor de zogenoemde 'gewone gelovigen'. Een belangrijke vertegenwoordiger van deze
stroming is de Duitse volkskundige D.R. Moser.
Zonder te ontkennen dat in het huidige carnaval een aantal uit het verleden herkenbare
verschijningsvormen zit, is het feest zoals wij het nu kennen betrekkelijk jong.
In de zestiende eeuw (de tijd dat het protestantisme opkwam) kwam aan de openbare en
massale carnavalsviering uit de middeleeuwen een eind.
www.meertens.kwaw.nll
Vastenavond (ook gekend als Vette
dinsdag) is de dinsdag voor Aswoensdag
en traditioneel het einde van de
carnavalsperiode. Tot dinsdagnacht 24.00
uur mag nog Carnaval worden gevierd en
is het toegelaten zich als vastenavondgek
te verkleden. In de katholieke traditie is
klokslag middernacht Carnaval voorbij en
begint de veertigdaagse vastentijd tot het
paasfeest.
Carnaval in Den Bosch 2012
In verband met de veertigdagentijd vindt u hieronder geen afbeeldingen.
Woensdag 5 maart
Aswoensdag
Op Aswoensdag wordt in een dienst de verbrande palmtakken van het jaar daarvoor gebruikt om
een kruis op het voorhoofd of op de hand te laten tekenen, het zogenaamde askruisje.
Dit is een teken van de vergankelijkheid van de mens en het stoffelijke:
"Gedenk, mens, dat je stof bent en tot stof zult wederkeren"
(in het Latijn: ""Memento, homo, quod pulvis es, et in pulverem reverteris").
23
Veertigdagentijd of Quadragesima is de periode die begint op Aswoensdag als voorbereiding
op het Paasfeest. De veertigdagentijd is een periode van bezinning op het leven. (Niet alleen voor
gelovigen). Alhoewel er zesenveertig dagen verlopen tussen Aswoensdag en Pasen (einde van
de vastentijd) wordt er traditioneel niet gevast op de zes zondagen tijdens die periode waardoor je
op veertig dagen uitkomt. In het oosters christendom wordt er achtenveertig dagen gevast tot
Pasen. De laatste week vóór Pasen wordt er niet meer gerekend tot de "Veertigdagentijd", maar
tot de Goede week. In de kerken zijn er speciale vastenactie voor projecten t.b.v. de armen en
gemarginaliseerden in de weidde wereld.
Vasten
In iedere cultuur zijn er periodes van vasten. Vasten is abstineren van bepaalde spijzen en
dranken. Veelal werd dit in de tijd gedaan als er schaarste was aan voedsel (toen wij nog een
landbouwcultuur hadden, nu puilen onze winkels uit en komt ons voedsel vanuit de hele wereld op
ons bord, we leven niet meer in een cultuur van armoede maar van overvloed).
Vasten kan dan nu ook een andere betekenis krijgen, niet om afstand te doen van spijzen en
drank, maar om een tijd afgescheiden te leven van de vanzelfsprekendheden van onze cultuur.
Die zich kenmerkt door het opheffen van de dag- en nachtritme, zomer- en wintercyclus,
(we eten bramen in de winter), zaaien en oogsten, werk en rust.
Uit: Dorthee Sölle, Mystiek en Verzet uit 1998 (1929-2003)
Tegenwoordig wordt deze rust bijvoorbeeld verstoord door iPhone, facebook, twitteren
en de opheffing van de winkelsluiting op zondag..
Liturgie
In de liturgie zijn de eerste vierenhalve week van de veertigdagentijd speciaal gericht op
zuivering/reiniging. In de vijfde week is de aandacht gericht op het menselijke lijden van Jezus.
In de laatste week, de zogenoemde Goede Week, staat het mysterie van dit lijden centraal. De
liturgische kleur is paars, teken van boete. Alleen met halfvasten - op zondag Laetare wordt het
paars door rozerood vervangen. De Kerk viert met halfvasten namelijk dat Pasen naderbij komt:
het is een blijde zondag.
De verschillende zondagen van de vastentijd hebben een specifieke naam. De eerste vijf
zondagen ontlenen hun naam aan de beginwoorden van het Latijnse introïtusgezang:
9 maart
16 maart
23 maart
30 maart
6 april
13 april
Eerste zondag
Tweede zondag
Derde zondag:
Vierde zondag:
Vijfde zondag:
Zesde zondag:
Invocabit
Reminiscere
Oculi
Laetare
Judica
Palmpasen
Roep mij aan, Psalm 91
Gedenk uw barmhartigheden, Psalm 25:6
Mijn ogen zijn altijd gericht op de Heer Psalm 25:15
Verheug U, Jesaja 66:10
Verschaf mij recht, Psalm 43:1
Begin goede week (volgende maand meer)
↑
Bij de meeste hindoe-, islamitische en joodse feestdagen wordt de precieze datum bepaald door de stand
van de maan. Veel islamitische gemeenschappen in Nederland gaan niet uit van de maanstand in
Nederland, maar van die in de verschillende islamitische landen. De begindata van de islamitische
feestdagen kunnen voor de verschillende groepen dan ook enkele dagen afwijken
Wilt u de Nieuwsbrief niet meer ontvangen.
Meldt u dit dan aan de Redactie via e-mail [email protected]
of telefonisch 020-690 2378 (Gerrie van Krevel) - 020-694 9647 (Ank Veenstra)
24