Ons Orgaan december 2014 - Bond van Vrije Evangelische Gemeente

onsorgaan
Bond
van
vrije
evangelische
gemeenten
in
nederland
DECEMBER 2014
bondsbureau President Kennedylaan 311, 6883 AK VELP
t 026 - 364 82 49 e [email protected] www.bondveg.nl
VAN DE REDACTIE
Engelen
Door Dick Durieux
Het is niet onmogelijk dat een van de lezers van Ons Orgaan zich geïrriteerd afvraagt: had de
redactie voor het kerstnummer niet een ander thema kunnen kiezen? Want engelen verworden in
de kerk al gauw tot “engelkens die door het luchtruim zweven”. En als er iets is wat wij in deze
dagen van oorlogen en dreigende crises niet kunnen gebruiken is wel zweverigheid.
Was het niet beter geweest om eens fors in te zetten op de vrede op aarde die verder weg lijkt
dan ooit? Het is toch niet te geloven dat er, 70 jaar na het einde van de tweede wereldoorlog,
opnieuw een oorlog lijkt uit te breken in Oekraïne?
Of hadden we niet beter een themanummer kunnen maken over de vele vluchtelingen die deze
wereld kent, naar analogie van de vlucht van Jozef en Maria?
Toch heeft de redactie op een zonnige dag in september besloten dat het in dit kerstnummer van
Ons Orgaan over engelen zou moeten gaan. Volgens Hebr. 1:14 dienende geesten uitgezonden om
hen bij te staan die deel zullen krijgen aan de redding.
In onzekere tijden zoeken mensen toch immers altijd naar houvast, naar hulp, naar bijstand! Wat
waren de vele vluchtelingen van de laatste tijd blij dat ze een dak boven het hoofd kregen, zelfs al
was dat in een Pipo-dorp langs een troosteloze Drentse vaart.
Daar leek ons niets zweverigs aan.
Een Haarlemse huisarts vroeg zijn patiënten of zij wel eens een engel hadden gezien in hun leven.
Tot zijn verbazing hadden velen wel eens een ontmoeting gehad met zo’n bijzonder wezen. Maar,
omdat zij dat te gek voor woorden vonden, hadden zij er met niemand over gesproken.
Totdat hun dokter er eens naar vroeg. Hun ervaringen werden gebundeld en als boek uitgegeven:
Een engel op je pad van H. C. Moolenburgh
In het kerstverhaal treden de engelen dan ook altijd aards en verstaanbaar op. Ze zweven niet,
maar staan met beide benen op de grond, want zij hebben wat te vertellen!
Bij de aankondiging aan Maria, bij de verkondiging aan de herders en op veel andere plaatsen in
de bijbel, waar zij bemoedigen, troosten en waarschuwen.
We hebben Jeannet van de Kamp, Theo Hettema en Sjaak Weststrate gevraagd om over een van
deze aspecten na te denken. Zij deden dat en kwamen met drie verrassende verhalen over engelen. De engelen uit de bijbel, maar ook de engelen die daarna nog een rol gespeeld hebben in
mensenlevens.
Zij schreven over engelen van vlees en bloed, maar ook over engelen van glas en steen. Maar in
ieder geval over engelen die ons wat te vertellen hebben. Engelen met een boodschap, dus. Want
ze heten niet voor niets engelen, angeloi... boodschappers.
Wij wensen u veel leesplezier.
2
bezinning
Kyrie eleison
Door Leo Mietus
Toen we afscheid namen van Bert Louwerse
klonk het Kyrie eleison van de Vlaamse zanger
Willem Vermandere. Heer, ontferm U. Sinds de
vroegste tijden van de kerk wordt gebeden om
ontferming. Hoe zouden we kunnen zingen en
de Schrift uitleggen, als deze bede er niet zou
zijn?
In het evangelie klinkt het Kyrie eleison meermalen. Het zijn de blinde Bartimeüs en de tien
melaatsen die het roepen. En verder is er de
Kanaänitische vrouw die zegt: ‘Heb medelijden
met mij, Heer, Zoon van David! Mijn dochter wordt vreselijk gekweld door een demon’
(Matt. 15:22). Deze vrouw roept om ontferming, om het leven en het welzijn van haar
kind. Maar hoe kwam zij ertoe om de naam
‘Zoon van David’ te gebruiken? Kende ze de
verwachting die in Israël leefde? Was er bij
haar een besef dat ze niet naar een wonderdokter ging, maar naar de koninklijke ‘redder
van de armen’ (Ps. 72:12)? Nog vreemder is
dat Jezus in eerste instantie niet op haar bede
ingaat. Hij moet overreed worden. Kennelijk is
hij zelf eerst niet overtuigd dat hij op haar Kyrie
moet ingaan. Maar als zij aandringt, als zij zelfs
bereid is om als een ‘hond’ genoegen te nemen
met de kruimels van de tafel, dringt het tot
hem door: Wat een groot geloof heeft zij!
klem zitten. Maar je kunt ze ook begrijpen die
niet meer weten wat ze bidden moeten. De
mensen die ook in onze gemeenten aanwezig
zijn. Ze zullen dat niet gauw hardop zeggen,
maar ze zijn er. ‘Ik kan niet meer bidden.’
En toch. Hoeveel liefde is er wanneer een ander
voor jou bidt om ontferming? Hoeveel liefde
klinkt erin door als Vermandere bidt
voor de moeder van ‘t kreupele kindje
voor ‘t lief van den dode soldaat
voor ‘t meiske zonder beminde
voor al ‘t zeer dat nooit overgaat.
Misschien kunnen we het bidden om ontferming alleen volhouden als we ook de laatste
regels van zijn Kyrie meebidden:
En we zingen hier van kyrie eleison
en van dat kind in dien donkeren stal
Ieder jaar wordt onze hoop herboren,
dat ‘t hier ooit nog beteren zal
Eleison, eleison, kyrie eleison.
Je zou er wel bij willen zijn en je zou wel willen
dat jouw kind, echtgenoot, vriend, geliefde
zo gered kon worden als er dood en verderf
dreigt. Je zou wel willen dat de hemel zo open
ging.
Maar ging de hemel niet al open, toen die
vrouw zich zo voor haar dochter inzette? Ging
de hemel niet open toen het Kyrie eleison
klonk? Dat hoor je ergens ook in het Kyrie van
Vermandere als hij al die mensen opnoemt die
3
zending & diakonaat
Nogmaals een groet uit Oekraïne
De situatie in Yasinya is de belangrijkste aanleiding om weer naar Oekraïne te gaan. Daar
woont pastor Volodymyr met zijn vrouw Olesya en hun twee zieke jongens. Hierover is in
“Ons Orgaan” van mei uitgebreid geschreven. De jongens hebben beiden een spierziekte. De
oudste zoon Daniël kan al een aantal maanden niet meer lopen. Beide jongens moeten de trap op
en af worden gedragen. Dat zal binnenkort te zwaar en te riskant zijn voor de ouders. Volodymyr
kan nog maar een paar uur per dag van huis zijn. Het baantje dat hij had om wat te verdienen
naast zijn voorgangerschap (voorgangers verdienen heel weinig tot niets in de protestantse kerken
in Oekraïne) heeft hij op moeten geven
SZD
Het heeft lang geduurd om de juiste informatie
te krijgen over een mogelijke oplossing. Begin
oktober waren alle gegevens beschikbaar en
kon er een keuze voor een oplossing gemaakt
worden.
Een traplift kost daar € 15.000,-. Het nadeel
daarvan is dat de jongens naar en van de
trapliftstoel getild moeten worden. De echte
oplossing werd door Zhenya (de echtgenoot
van onze tolk Nadiya, schoonzoon van Stepan
Nemesh) aangedragen. Hij heeft berekend dat
de bouw van twee extra slaapkamers, één voor
de jongens en de andere voor de ouders, op de
begane grond veel goedkoper en praktischer
is. De (al aangepaste) badkamer is al beneden.
De jongens hoeven dan alleen maar vanuit hun
bed in de rolstoel gezet te worden. Voor ons
komt dat waarschijnlijk vreemd over, maar de
kosten hiervoor zijn € 8.000,-. Bijna de helft
van een traplift!
4
Er is echter een probleem: de winter gaat
komen! Er is haast geboden. De eerste sneeuw
valt meestal in de tweede helft van december.
Het is niet te voorspellen hoelang dan de vorst
aanhoudt. Het zou erg fijn zijn om de slaapkamers voor die tijd waterdicht te hebben. Dan
kan er tijdens slecht weer doorgewerkt worden.
Door het geld van onze SZD dat ik mocht
brengen, is het nu de bedoeling dat de extra
slaapkamers al eind januari in gebruik kunnen
worden genomen. Op ons verzoek was Volodymyr al begonnen met de fundering. Wat zijn
ze dankbaar voor deze oplossing.
Tijdens mijn vorig bezoek werd ik door Nadiya
getrakteerd op fruitchocolade. Gedroogd fruit
en noten met een laagje chocola eromheen,
gemaakt in Bushtino, het dorp waar Nadiya en
Zhenya wonen en waar ook het Medisch Centrum is gevestigd. Het smaakt heerlijk!
Er was nog een tweede reden om te gaan.
De VEG gemeente in Utrecht heeft haar
kerkgebouw verkocht aan een ander kerkgenootschap. De VEG kan wel gebruik blijven
maken van “haar” gebouw. Er is besloten om
€ 10.000,- als gift te bestemmen voor het
Medisch Centrum in Bushtino. Er werd een
afspraak gemaakt met de twee leidinggevende
artsen om de blijde boodschap te brengen en
te overleggen over de besteding van de gift.
Alleen voor medische doeleinden werd er, zoals
bedoeld, besloten. Ook hier natuurlijk grote
dankbaarheid. Ook het gevoel dat ze er niet
alleen voorstaan. De twee leidinggevende artsen blijken bijzonder te zijn. Ze gaan ook voor
in kerkdiensten en evangeliseren regelmatig in
dorpscentra en op markten. Ik kon ze alvast
€ 2.000,- van de gift van Utrecht overhandigen.
De twee artsen zijn zeer bezorgd over een
kerkgebouw waarin ook een dokterspost is
gevestigd. De verwarming is daar defect. Er is
geen geld voor een nieuwe. Kosten € 3.500,-.
Het moet een verwarmingsketel zijn die en
op gas en op hout kan werken – de gasvoorziening in Oekraïne is te onzeker om alleen
daarvan afhankelijk te zijn. Deze kerk heeft
een groei doorgemaakt van 60 naar 80 leden.
De meeste mannen werken in het buitenland.
Vaak is dat Polen. Daar is werk omdat de
Polen weer ergens anders werken. Er moet
toch geld voor de gezinnen verdiend worden.
De SZD heeft besloten om een actie te houden om de verwarming te kunnen vervangen.
We kunnen de kerkgangers en de artsen met
hun patiënten toch niet in de kou laten zitten?
De SZD gaat het importeren en via uw plaatselijke SZD-contactpersonen te koop aanbieden.
Een doos met tien stuks gaat rond de € 7,50
kosten en de opbrengst zal bestemd zijn voor
de verwarmingsinstallatie. Hierover kunt u meer
lezen in uw gemeenteblad.
Verder heb ik korte bezoeken gebracht aan
onze werkers Vasyl Blyashko, Petro Pavlyuk
en Stepan Nemesh. Zondagmorgen ook een
kerkdienst bezocht waarin Stepan de voorganger was. De dienst duurde twee uur en vijftien
minuten. Dat is voor hen gebruikelijk. Ik heb
groeten van de SZD overgebracht aan onze
werkers en u krijgt de hartelijke groeten terug.
Ze waren erg blij met onze aandacht in deze
moeilijke tijden.
De inhoud van de laatste vrachtwagen van
onze kledingactie is aan Oost Oekraïners gegeven die (vrijwel zonder iets mee te kunnen
nemen) gevlucht zijn uit het oorlogsgebied. Dat
ze op deze manier weer lakens, dekens, handdoeken en kleding kregen ervoeren ze als een
zegen. Ze wonen tijdelijk in een “kazerne” in
Mukachevo.
Namens SZD in actie: Bram Boertjens.
5
comité
Jaarvergadering Bond
Door Jan Koornberg
1 november jl. is in Bussum de jaarlijkse bondsvergadering gehouden.
Ongeveer 100 afgevaardigden van gemeenten en deelorganisaties zijn deze stralende en warmste
novemberdag ooit aanwezig. De gemeente Bussum treedt al jaren op als een voortreffelijke gastheer en hun gebouw leent zich uitstekend voor het houden van de jaarvergadering. De organisatie
is prima verzorgd door het bondsbureau.
Zoals gebruikelijk begint een jaarvergadering
met een viering van het Heilig Avondmaal. Dit
jaar verzorgd door de gemeente Amersfoort en
geleid door mw. Jeanet van de Kamp bijgestaan
door ds. Martin Nijkamp. De viering had een
bijzonder tintje omdat de gemeente Amersfoort
dit jaar voor het laatst op de bondsvergadering
aanwezig is omdat de gemeente binnenkort
wordt opgeheven. Aan de hand van de zaligsprekingen in Matt. 5 is nagedacht over de
angsten die bij veel mensen leven door wat er
gebeurt in de wereld om ons heen. De mensen
leven in de illusie dat zij zich kunnen beschermen door allerlei veiligheidsmaatregelen te treffen. Er is ook angst dat het geloof teloorgaat.
Angst en intimidatie is van alle tijden. Gaan we
mee in de angstcultuur van de aardse machten
om het vege lijf te redden, of zien we de angst
onder ogen en richten we ons op het koninkrijk
van God? Samen willen we zoeken naar Gods
wil en weg en dapper blijven getuigen van het
licht van Christus naar een toekomst van hoop
en gerechtigheid.
Na de koffiepauze is het vergadergedeelte
afgewerkt. Het comité en de deelorganisaties
moeten op de jaarvergadering verantwoording
afleggen van hun activiteiten door middel van
jaarverslagen en over het gevoerde financiële
beleid.
Daarnaast zijn er voorstellen waarover besluiten worden genomen nadat de gemeenten
konden reageren en wijzigingen indienen. In
de vergadering vindt dan de finale bespreking
plaats waarbij eerst de amendementen wor6
den behandeld en daarna gestemd wordt over
de voorstellen. Voorstellen die behandeld zijn
betreffen:
- een nadere uitwerking van de taakomschrijving en opleidingseisen voor de gemeentelijk
werkers.
- de verklaring van het comité en de gemeente Amersfoort over de opheffing van hun
gemeente.
- wijziging Regeling Tegemoetkoming bij Langdurige Arbeidsongeschiktheid van predikanten(RTLA).
- voorstellen van de SZD om het bestaande
beleidsplan met 2 jaar te verlengen en om
een deel van het ontvangen legaat te bestemmen voor gemeente(her)stichting en missionair-diaconale projecten. De vergadering
heeft in grote meerderheid ingestemd met
deze voorstellen.
Tijd voor ontmoeting lekker buiten in de zon
herdenkingsviering
Herdenkingsviering ds. Bert Louwerse
Door Jan Koornberg
Met zijn familie delen we in de verbijstering over zijn plotselinge overlijden op 1 augustus jl. Het
is de wens van de familie Louwerse geweest om op hun manier en met beperkte inbreng van buiten afscheid te nemen van hun Bert. Ook om praktische redenen heeft het comité in overleg met
de familie besloten tot een herdenkingsviering op een later tijdstip. Beter tijdstip dan de jaarlijkse
bondsvergadering leek niet denkbaar. Bert Louwerse was van 1975 tot 2006 algemeen secretaris
en leefde en werkte met al zijn inzet voor de Bond en voor de oecumene. We hebben hem herdacht, in aanwezigheid van zijn familie, als verbonden gemeenten en samen met hen van buiten
de Bond die speciaal voor deze gelegenheid naar Bussum zijn gekomen.
Hij zelf zou niet gevoeld hebben voor
een viering waarin zijn prestaties breed
uitgemeten zouden worden. Daarom
is in deze viering gekozen voor een
verbinding met zijn spiritualiteit door in
te zoomen op zijn liefde voor (woord)
kunst, muziek en zang. De voorbereiding was in handen van ds. Wessel
Verdonk van het comité, dr. Leo Mietus
van het Seminarium en mw. Betsy de
Boer – van Bruggen. Er was inbreng van
de bondsgemeenten Veendam en Velp, Zang en dans door moeder en dochter Beem
de gemeenten waar Bert Louwerse als
predikant werkzaam is geweest en de muzikale begeleiding was in handen van Ted Hoogers. De
totale organisatie is ondersteund door Hanneke Beem vanuit het bondsbureau.
We hebben liederen gezongen en muziek ten gehore gebracht die tijdens Berts afscheidsdienst
in Velp klonk en daar eigen kleur aan toegevoegd. De gemeente Velp heeft de opening van de
dienst verzorgd zoals dat in hun gemeente gebruikelijk is. Bert Louwerse was creatief met taal en
de gemeente Veendam heeft een gedeelte rond het Bijbelboek ‘Mijn naam is Job’ gelezen dat door
hem is geschreven en in de brochurereeks van de Bond is uitgegeven.
Betsy de Boer-van Bruggen, oud voorzitter van het comité, heeft namens ons allen zijn niet te
miskennen grote verdiensten voor de Bond en de oecumene op een passende en warme manier
verwoord. Er is uit de Bijbel gelezen en er is geluisterd naar muziek en zang waarvan Bert hield.
Rosanna Stokes heeft gezongen en haar moeder Hanneke Beem, die veel met Bert heeft samengewerkt op het bondsbureau, heeft met dans hier een extra dimensie aan toegevoegd. De dienst
der gebeden en de voorbeden zijn door het comité en gemeente Veendam verzorgd. Samen is het
Onze Vader gebeden en na zang en de zegen van St. Patrick is op verzoek van de familie het pelgrimsgebed van de Zuidafrikaanse zangers Amanda Strydom gespeeld.
Na afloop was er tijd om elkaar te ontmoeten en wat te eten en te drinken. Door een aantal
gemeenten is er een streekspecialiteit meegebracht als symbool voor de bondsbrede regionale
spreiding en verschillen, welke samen een eenheid vormen.
7
thema
Engelenverhalen
Door Jeannet van de Kamp
Twee verhalen over engelen. Een over een mens die voor een ander een engel is en een over bijstand van hemelse wezens in een situatie van ernstige nood.
Het eerste verhaal: Bij toeval deelden ze dezelfde ziekenhuiskamer. Een man en vrouw, beiden
zestigers. Ze moesten allebei op dezelfde dag
een zware operatie ondergaan. In de nacht na
de operatie ging het bij hem mis. Het verzorgend personeel rende af en aan, de man was in
hevige paniek, doodsbang.
Op een moment dat er even niemand in de
kamer was, deed de vrouw wat een operatiepatiënt streng verboden is. Ziek en zwak,
gekoppeld aan allerlei slangen, stapte ze uit
bed en boog ze zich over het bed van de ontredderde kamergenoot. ‘Ik bid voor u, hoor!’
zei ze vol deernis en ze keerde terug naar haar
bed. De dokter kwam binnen en kort daarna
werd de man de kamer uitgereden. Enige tijd
later, toen de vrouw weer thuis was, ging de
telefoon. Het was haar kamergenoot. ‘Ik heb
kunnen achterhalen bij wie ik op de kamer lag
die nacht’, zei hij. Het ging toen heel slecht met
me, ik dacht dat ik doodging. Op dat moment
kwam u als een engel uit de hemel aan m’n
bed en ik kreeg weer hoop’.
Het tweede verhaal: Ik was een jaar of zestien
toen de vader van een vriendin een zelfmoordpoging deed. Hij had zijn werk vaarwel moeten zeggen vanwege een ernstige chronische
ziekte. Een diepe depressie overviel hem en hij
voelde zich een last voor zijn gezin. Op een
dag dat niemand thuis was nam hij een grote
hoeveelheid pillen in en ging op bed liggen.
Zijn vrouw vond hem in coma. In het ziekenhuis werd zijn maag net op tijd leeggepompt
en hij kon kort daarna naar huis. Daar bezocht
ik hem, op dringend verzoek van mijn vriendin.
‘Je móet komen’, zei ze. ‘Papa heeft iets heel
bijzonders te vertellen’. Met het lood in de
8
schoenen ging ik erheen. De man die zich van
het leven had willen beroven, vormde het stralend middelpunt van zijn gezin. Hij vertelde hoe
hij op de grens van de dood door engelen was
opgevangen; liefdevolle, lichtende gestalten
die al zijn verdriet en onmacht van hem afnamen. Hij huilde vreugdetranen, hij lachte en
wij huilden en lachten eveneens. Het was een
onbeschrijflijke ervaring die hij, al schoten alle
woorden tekort, moest delen met wie het maar
wilde horen. Intens blij en dankbaar stelde hij
voor om God te danken voor deze ervaring van
immense liefde en voor alles in zijn leven dat
voortaan in een ander licht stond. Hij ging ons
voor in gebed.
Met mensen die als engelen aan elkaar verschijnen, zoals in het eerste verhaal, kunnen
we doorgaans goed uit de voeten. Maar engelen die als boodschappers van Godswege de
afstand tussen hemel en aarde overbruggen,
brengen ons in verlegenheid. Dat tweede
verhaal vinden we een stuk lastiger. Een ‘bijna-dood-ervaring’, noemen we het vandaag de
dag en wie dat voor ‘écht’ wil houden, moet
weerstand verduren. ‘We zijn ons brein’ en van
daaruit zou alles te verklaren zijn. Buiten de
kerk, of met dunne draden nog verbonden aan
de christelijke traditie, genieten engelen grote
populariteit. Vooral in het esoterisch christendom – Hans Stolp – wordt sterk gefocust op
verbindingen met de geestelijke wereld en met
engelen. Hedendaagse boekwinkels ruimen
veel plaats in bij ‘esoterie’ en ‘spiritualiteit’ voor
boeken over engelen. Er is tevens een levendige, lucratieve engelen-handel. Een greep uit
wat er zoal aangeboden wordt rond ‘engelen’:
workshops voor levenshulp, spirituele groei,
healing en reading; orakelkaarten, kristallen en
tal van gadgets met engelenafbeeldingen erop.
Vooral beschermengelen doen het goed. Dit
geromantiseerde en geïndividualiseerde engelengeloof staat ver af van het christelijk geloof
maar het toont ons ook wat we als kerken
verwaarloosd hebben. De rationele, moderne
westerse mens heeft veelal wel het geloof
afgezworen als ‘achterhaald’, maar het verlangen dat hemelwaarts reikt, leeft onverminderd
voort. De engelen-handel speelt daarop in
maar brengt dit God bij mensen? In de Bijbel
komen engelen veelvuldig voor. De Katholieke
Kerk neemt dat gegeven én de traditie serieus
en kent zelfs een angelologie; een leer over de
engelen. Protestanten doen er doorgaans het
zwijgen toe.
Op de adventszondagen en Kerstvieringen gaat
het nogal eens over engelen in de lezingen
en liederen. Dat biedt aanknopingspunten om
dieper en breder te onderzoeken hoe God en
mensen op elkaar betrokken zijn en hoe engelen daarbij goddelijke en menselijke gestalten
krijgen. Dan komen we op sporen van een
liefdevolle God die uit is op het geluk van
mensen. Dan hebben we het over genade, het
geschenkkarakter van al het goede. Maar heil
en vrede van Godswege, de kernwoorden van
Kerst, staan tegelijkertijd in een strijdcontext
van ‘Herodesmacht’. Hoe herkenbaar vandaag
de dag, dat beangstigende van Herodesmacht
op allerlei plaatsen in de wereld. We zullen het
moeten hebben over engelenmachten en mensenkrachten, Kerst 2014!
9
thema
Engelen en hun boodschap
Door Sjaak Weststrate
Ons woord ‘engel’ is de vertaling van het Griekse ‘angelos’ en betekent boodschapper. Engelen
brengen een boodschap van God naar de mensen. Een Joodse geleerde (Philo van Alexandrië)
noemde de engelen ooit ‘het leger van God’. Na verloop van eeuwen begon men bepaalde engelen een naam te geven, passend bij hun taak en functie. Zo kennen we zeven aartsengelen: Uriël,
Rafael, Raquel, Michael, Saraqael, Gabriël, Remiël, die ons bekend zijn uit het apocriefe bijbelboek Henoch (200 v. Chr.).
Volgens sommige rabbi’s waren er meerdere
divisies engelen. Dit komt overeen met een
uitspraak van Jezus toen Hij gevangen werd
genomen in Gethsemane:
‘weet je niet dat ik mijn Vader maar te hulp
hoef te roepen en dat Hij Mij dan onmiddellijk
meer dan twaalf legioenen engelen ter beschikking zou stellen? (Mt. 26, 53)
De dood gaat men ook als een (gevallen) engel
voorstellen, die een zwaard draagt.
Het leven van Jezus is van het begin tot aan
het einde doortrokken van engelen.
Engelen worden vaak herkend door de boodschap die
ze brengen. Soms wordt pas
achteraf duidelijk dat men met
een engel van doen had.
Zo krijgen Abraham en Sara
in Genesis 18 drie mannen op
bezoek die hun de boodschap
brengen van de aanstaande
geboorte van een zoon. Ze
kunnen het bericht ternauwernood geloven.
Even verderop worden deze mannen ‘engelen’
genoemd.
De Hebreeënschrijver motiveert de oproep tot
gastvrijheid met de waarschuwing, dat het
zomaar kan, dat je zonder het te weten, met
engelen van doen hebt:
‘houd de gastvrijheid in ere, want zo hebben sommigen zonder het te weten engelen
ontvangen.’(Hebr. 13, 2)
10
ENGELEN
Wil je ze tegenkomen;
Vraag niet naar hun kledij,
Ze dienen, jou tot zegen,
Gods stille heerschappij.
Ze waken en geleiden
in voor- en tegenspoed
en beide handen spreiden
zij als het werkelijk moet.
Vraag ook niet naar hun vleugels:
ze reizen graag te voet
in dalen en op heuvels
met hun ‘adieu’ als groet.
Ze zien als mensenkindren
er meestal uit als wij
opdat geen schroom hen hindre
te gaan aan onze zij.
Zij hebben vast en zeker
je vaak al vergezeld
en hebben jou ten bate
hun naam maar niet verteld
Gedicht: Engelen van Heinrich Vogel (vertaling:
Hans Mudde)
Hemelse boden spelen in het Oude Testament
een belangrijke rol. De ‘engel van JHWH’
neemt daarbij een vooraanstaande plaats in.
In sommige gevallen wordt deze engel zelf met
God geïdentificeerd, vallen ze samen (Gen. 31,
11-13, Re. 6, 11-14) waardoor het onderscheid
tussen God en de engel niet helemaal duidelijk is.
Dat onderstreept de nauwe relatie van God
met wat de engel komt vertellen.
Het gaat bij het verschijnen van engelen niet
om de boodschapper, maar om de boodschap.
De engelen die in het Nieuwe Testament worden beschreven, hebben voor een belangrijk
deel dezelfde functie als de engelen in het
Oude Testament. Ze staan in dit geval in dienst
van het bericht dat God in Jezus Christus tot de
mensen in gekomen. Daarom kondigen engelen de geboorte van Johannes de Doper en van
Jezus aan (Lucas 1). Bij de aankondiging van
Jezus’ geboorte wordt de naam van de engel
genoemd: Gabriël, één van de aartsengelen.
De taak van de NT-engelen is in eerste instantie: verkondiging. Later zullen er ook engelen
zijn die de leerlingen van Jezus instructies
gaan geven. Zo wordt Filippus door een engel
opgedragen om langs de weg van Gaza naar
Jeruzalem te gaan staan, (Ha. 8, 26) en krijgt
Cornelius in Caesarea de opdracht om Simon
Petrus naar zijn huis te halen. Beide gebeurtenissen krijgen grote gevolgen.
Grote bekendheid hebben de engelen door het
kerstbericht van Lucas. Het zijn herders die in
de velden van Efratha als eersten de kerstboodschap vernemen:
‘vandaag is in de stad van David jullie
redder geboren. Hij is de messias, de Heer.
Dit zal voor jullie het teken zijn: jullie
zullen een pasgeboren kind vinden dat in
een doek gewikkeld in een voederbak ligt.’
(Lc.2,11-12)
Dit maakt deze herders eigenlijk later zelf ook
tot engelen, als ze aan anderen in hun omge-
ving gaan vertellen wat ze gehoord en gezien
hebben.
De engelenzang
‘Eer aan God in de hoogste hemel en vrede
op aarde voor alle mensen die hij liefheeft’
(Lc. 1, 14)
heeft er misschien wel toe bijgedragen dat die
herders in beweging kwamen.
In elk geval vernemen ze goed nieuws.
Als u en mij de vraag zou worden gesteld: ‘heb
jij wel eens een engel gezien?’ dan zouden we
daarop maar met moeite bevestigend durven
antwoorden.
Als ze ons vragen: ‘ben je wel eens een boodschapper van God tegengekomen?’ wordt het
al anders, en zouden we waarschijnlijk met een
ondubbelzinnig ‘ja’ antwoorden.
Ons wordt zo vaak ‘een boodschap van God’
gebracht, maar wat hadden we ons engelen
anders voorgesteld!
In de kersttijd treden kerken naar buiten, nodigen ze dorps- en stadsgenoten uit en praktiseren ze diverse vormen van gastvrijheid in de
vorm van kerstmaaltijden en andere bijeenkomsten. Zangers en zangeressen doen hun uiterste
best en repeteren druk om straks de boodschap
zo goed mogelijk te kunnen vertolken.
Deze activiteiten willen dienstbaar zijn aan de
kerstboodschap en zijn daarin dus ook een
vorm van verkondiging.
Daarbij kunnen we denken aan de uitspraak
van Fransiscus van Assisi:
“Verkondig het Evangelie, desnoods met
woorden.”
In een wereld die overspoeld wordt met woorden, moeten we misschien wel zuinig zijn op
onze woorden en ze op een goudschaaltje wegen. Daden spreken wellicht een duidelijkere
taal, al zal het nooit helemaal
zonder woorden kunnen.
Maar dat hoeft ook niet:
be an angel!
11
thema
Een engel voor de toekomst
Door Theo Hettema
In al hun nood was ook hijzelf in nood:
zij werden gered door de engel van zijn tegenwoordigheid.
In zijn liefde en mededogen heeft hij hen zelf verlost,
hij tilde hen op en heeft hen gedragen, alle jaren door.
Jes. 63,9
In augustus kwam seminariumdocent Theo
Hettema een engel tegen in Zwolle. Hij denkt
na of de beschermengel voor Vrije Evangelische Gemeenten er ook zo uitziet.
Veel rooms-katholieke kinderen zijn naar bed
gebracht met het volgende versje:
‘s Avonds voor het slapen gaan,/volgen mij
14 engeltjes na.
2 aan mijn hoofdeind/ 2 aan mijn

voeteneind
2 aan de rechterzij / 2 aan de linkerzij
2 die me dekken/ 2 die me wekken
2 die me wijzen,/ naar de hemelse
paradijzen.
Ik ben er zelf niet mee opgegroeid, maar het
moet een prachtige ervaring zijn dat je de
bevestiging meekrijgt dat maar liefst veertien
engelen ’s nachts over je waken, het dubbele
getal van de hemelse volheid.
Misschien is veertien wel erg veel, maar dat
ieder mens ten minste één beschermengel
heeft, is een gedachte die wijdverbreid is. Uiteindelijk gaat die terug op de Bijbelse voorstelling dat ieder volk of gemeenschap een eigen
engel heeft. Denk maar aan de zeven gemeenten die in Openbaring 2-3 een brief krijgen:
‘Schrijf aan de engel van de gemeente in…’
Een engel in Zwolle
Zo’n beschermengel voor je kerk, stad of dorp
moet een hele troost zijn geweest voor de
gelovigen in vroeger tijden. Dat besefte ik toen
ik eind augustus op de openingsdag van het
12
Seminarium door Zwolle wandelde. De stad
Zwolle heeft Michaël als beschermengel. En
dat is een goede keuze, want Michaël is de
aartsengel die het in de Bijbel tegen de satan
in de gedaante van een draak opneemt (Opb.
12,7-12). Zo’n machtige engel moest het ook
wel voor de Zwollenaren kunnen opnemen,
die zich zowel op geloofsgebied als in hun
positie als handelsstad aan de IJssel voortdurend bedreigd voelden. Wanneer je langs de
Grote of St. Michaëlskerk loopt, zie je op de
spits van de toren aan de zijkant dan ook een
prachtig beeld van Michaël met een lange lans,
waarmee hij de draak aan zijn voeten
gedood heeft.
Is zo’n beeld slechts een herinnering aan duistere Middeleeuwen, waarin hemelse
machten en aardse strijd in
de gevoelens van mensen
verweven werden? Vlak
naast de kerk, op de Grote
Markt, staat een meer dan
levensgroot beeld van een
engel, die op die vraag een antwoord geeft. Weet je het niet
te vinden? Vraag maar naar
de ‘glazen engel ‘ en iedereen kan het je wijzen, want
het is in korte tijd een geliefd
beeld geworden, waarbij iedere toerist toch
minstens een selfie gemaakt moet hebben.
Het beeld van de engel is in 2010 gemaakt
door kunstenaar Herman Lamers. Het is
Foto: Adri Benschop Fotografie
Kerstwens
gemaakt van meer dan driehonderd laagjes
glas, die de figuur vormen van een man met
vleugels op zijn rug. Hij staat op een kleine
verhoging en kijkt voor zich uit. Het daglicht
maakt dat hij voortdurend een andere uitstraling heeft. Je kijkt dwars door hem heen en
toch kan niemand om hem heen.
Mij treft dat deze engel er zo kwetsbaar bij
staat. Zijn handen hangen langs zijn lichaam.
Hij houdt geen zwaard of speer vast en heeft
geen aanvallende pose. Hij heeft grote vleugels
op zijn rug, maar die lijken hem eigenlijk meer
in de weg te zitten dan dat ze hem zouden
helpen om met ruisend geklapper omhoog te
vliegen en in de lucht een hemelse strijd aan te
gaan. De kracht van deze engel zit niet in zijn
wapenvertoon maar in zijn broosheid. Hij is van
glas en toch toont hij zich open en frontaal aan
alle mensen, zonder zich af te schermen. In die
presentie ligt zijn kracht.
Op allerlei plekken in de Bijbel komen engelen
voor om Gods boodschap van heil te verkondigen in een uitzichtloze situatie. Alleen al
rondom het geboorteverhaal van Jezus neemt
die heilsboodschap allerlei vormen aan: een
overrompelende kijk in de toekomst van het
krijgen van een kind, hemelse heerlijkheid voor
arme herders, wijze raad in een droom. Zouden
dan ook de engelen die zulke boodschappen
belichamen niet allerlei vormen aan kunnen
nemen?
Welke gestalte zou dan de beschermengel van
de Vrije Evangelische Gemeenten kunnen hebben? Misschien hebben we lange tijd gedacht
dat we behoefte hadden aan een Michaëlsgestalte met zwaard en lans, nodig om ons de
boze machten en tegenstanders van het lijf te
houden die we overal zagen opduiken: in onze
eigen gelederen, in de kerkgenootschappen om
ons heen, in de maatschappij, in de wereldpolitiek. Misschien hebben we echter daarmee
wel onze eigen angsten uitvergroot tot hemelse
proporties.
De glazen engel van Zwolle zet me aan het
denken of de boodschap en de boodschappers
van God ook niet een andere gedaante voor
ons kunnen hebben: het Licht weerschijnend,
helder en kwetsbaar als glas, onbevreesd kijkend naar voren, met open handen om mensen
te begroeten en te troosten, uitrijzend boven
de mensen zodat zijn aanwezigheid niet te miskennen is.
Dat God zo voor ons zijn aanwezigheid zal
tonen, zoals Hij dat in Jezus Christus ook zo
kwetsbaar en overrompelend gedaan heeft.
Dat wij zelf ook zo Gods aanwezigheid kunnen
uitdragen, zodat iedereen om ons heen iets
ervaart van Gods liefde en mededogen. Dat is
mijn gebed voor de VEGn voor deze tijd van
advent en Kerst en voor onze toekomst.
13
THEMA
Ere zij God
Ere zij God
in den hoge!
Niets eraan veranderen,
niet aan komen dragen met
een ander wereldbeeld
en dan zeggen: Zo spreek je niet meer
over God!
want er is geen God-in-den-hoge.
Gelieve het dus zo te laten,
een verzoek aan theologen allereerst,
anders komt er niets terecht
van ons kerstfeest.
Wanneer u het zo laat,
wanneer u het Kind van boven
naar beneden laat komen,
desnoods langs een ladder
(Luther liet het Kind komen
langs een toonladder:
Uit hoge hemel
kom ik aan),
zal ik opnieuw
ontroerd worden.
Of is dat niet ontroerend
dat God die hoog is
laag wordt,
lager dan ik,
in een stal,
aan een kruis,
in een graf
en dat je daarom
namen mag aanroepen:
Jezus,
Immanuël.
Wij modernen
twintigste eeuwers
maanonderzoekers
wiskunstenaars,
laten wij weer
namen aanroepen,
ootmoedig,
gelovend in
de hoog-lage God
die deze wereld
onderging.
Geen God onderging
haar zo,
zo door en door
als een mens.
Ere zij God
In den hoge.
Geert Boogaard uit: Brood en wijn.
14
GEMEENTENIEUWS
door Ben Hagen
De VEG Gouda nodigde haar leden en vrienden
uit voor een ‘Loofhuttenlunch’ op Israëlzondag.
Het maandblad vertelt: “Hoe kan je dat beter
vieren dan in een loofhut? Voorafgaande jaren
hebben we dat met plezier gedaan en daarom wil
ik u/jou weer uitnodigen om op zondag 5 oktober
na de dienst plaats te nemen in de loofhut op het
kerkplein om de eigen meegebrachte lunch te nuttigen en te beseffen hoe rijk gezegend we zijn.”
Mevrouw Joke Mondeel, officier van het Leger
des Heils, heeft onlangs afscheid genomen als
Bijstand in het Pastoraat in de VEG Nijverdal.
Op 1 september 2007 is zij daar begonnen.
In het maandblad schrijft zij o.a. in haar dankwoord aan de gemeente: “Ik heb 16 schriftjes
vol geschreven over de bezoeken die ik heb
afgelegd en statistisch gezien heb ik ruim 1800
mensen bezocht in de 4000 uur dat ik pastoraal werk gedaan heb. Er zijn 79 kerkdiensten
gedaan in tehuizen, 81 begrafenissen geleid,
waarvan één keer drie in twee dagen, vergaderingen bezocht en kerkbladen volgeschreven.
O, ja het heeft ZIN aan mijn leven gegeven,
er waren hele goede en waardevolle contacten met u en ik zou er heel veel over kunnen
vertellen, maar het meest BELANGRIJKE is DIT
BOEK {de Bijbel} geweest.”
In de VEG Oude Bildtzijl vierde Sieger Polstra
zijn 25-jarig jubileum als organist. Laatst stond
in een hoofdartikel in het Friesch Dagblad ‘mei
hert en siel de lofsang geande halde’. Het kerkblad vermeldt: “Dit geldt ook voor Sieger. De
VEG is een zingende gemeente, een erfenis van
het Jodendom. Zingen is een uiting met een
eigen kracht, anders dan die van het gesproken
woord. Zingen is spreken op verhoogde toon.
De woorden van het lied reiken daarom hoger,
in het loflied reiken ze tot in de hemel, tot God.
Sieger houdt ook wel van een grapje. Hij speelde eens bij het uitgaan van de kerk een Johan
de Heer-lied maar daar doorheen ‘Toen onze
mop een mopje was’. De helft van de gemeente hoorde het niet…”
Nu de VEG Wormerveer klaar is met de verbouwing van de kerk worden de bewoners
uit de omliggende straten in de gelegenheid
gesteld de gebouwen te bezichtigen en kennis
te maken met de gemeente: “Deze informele ontmoeting/kennismaking is op vrijdag
31 oktober van 17.00 tot 19.00 uur. Het zou
fijn zijn als de buurtbewoners niet alleen een
paar mensen van de kerkenraad ontmoeten,
maar ook andere mensen (jong en oud) uit de
gemeente. M.a.w. als u/jij tijd en gelegenheid
hebt, kom dan ook op 31 oktober. Er wordt
gezorgd voor een drankje en een hapje.”
De VEG Gorinchem deelt in het maandblad
mee dat “we onze eerste dienst in het nieuwe
gebouw houden op 21 december. De eerste
periode zal echt nodig zijn om alles uit te proberen om het gebouw ons helemaal eigen te
maken. Vervolgens willen we op 7 en 8 maart
een feestelijk openingsweekend houden. Op
zaterdagmiddag 7 maart is er Open Huis voor
de buurt en alle belangstellenden uit Gorinchem en omstreken. Zaterdagavond is er een
feestelijke en ontspannende avond voor alle
leden en vrienden. Zondagmorgen 8 maart
hebben we een officiële dankdienst met genodigden uit de Bond, oud leden, vertegenwoordigers van de gemeenteraad en andere kerken
uit Gorinchem. Na een lunch sluiten we het
weekend af met een Praise.”
De VEG Oostelijk Flevoland schrijft: “Tijdens
het klaarzetten van de kerk is de kist met het
avondmaalstel gevallen. De schenkkan en twee
bekers zijn gesneuveld. We moeten nadenken
hoe we dit op gaan lossen. Voorlopig gebruiken
we ons oude, groene, avondmaalstel.”
15
mededelingen
Contactpersoon voor SZD Zwolle:
mw. Heleen van Wijk-Raveling
pa. Hogenkampsweg 25
8022 DA Zwolle
E [email protected]
VEG Den Haag:
SZD-D Den Haag zie secretaris
JJW
zie secretaris
Vrouwenwerk
zie secretaris
De secretaris is:
mw. C. van den Toorn
Fagotstraat 33
2287 ZD Den Haag
E [email protected]
RET
RAIT
in ee
no
en ruase van ru
imte st
E
HAD IK EERDER
MOETEN DOEN
individuele en groepsretraites
Wacht niet te lang. Neem tijd voor jezelf.
Om ruimte te creëren voor een nieuwe weg,
een nieuw begin. Een retraite op de Hezenberg
geeft je daar tijd en gelegenheid voor.
gastvrij onthaal | met of zonder programma
eigen kamer | Kapel-momenten
HEZENBERG
“Geheime bidders” voor 15 kinderen
Het waren 4 spannende weken voor de kinderen van de kinderkerk. Ze wisten dat er
elke dag een ‘geheime bidder’ voor hen zou
bidden. Er werden kaarten per post bezorgd,
maar wie was de afzender? Een meisje (8) had
als gebedspunt opgeschreven of de geheime
bidder wilde bidden voor een lichamelijke
kwaal. Na een week vertelde ze in de kinderkerk dat het bidden een paar dagen had geholpen, maar ze dacht dat de geheime bidder nu
gestopt was. Want het kwam weer terug! Een
ander kind (6) hoopte dat de geheime bidder
ook na die 4 weken door zou blijven bidden,
want het ging nu zo goed. Er was een kind dat
geraakt werd door de lieve woorden die ze las
op een kaart van de ‘geheime bidder’.
De 15 ‘geheime bidders’ werden gedurende
4 weken gekoppeld aan een kind en op 19
oktober mochten de kinderen hen tijdens het
koffiedrinken gaan zoeken en elkaar ontmoe-
WWW.HEZENBERG.NL
038 - 444 52 51
ten. Verschillende bidders hebben toegezegd
dat ze blijven bidden. Aan het eind van de
Avondmaalsdienst die we hielden op 19 oktober, gingen alle kinderen voor in de kerk staan.
Eén voor één werden ze gezegend door onze
gemeentelijk werker br. Lotterman en voor
elk kind waren er andere woorden. De kinderen vonden dit heel mooi. Voor de ouders
en gemeenteleden was het een ontroerend
moment. Tijdens het zingen van het lied: ‘Weet
je dat je van waarde bent, weet je dat je een
parel bent in Gods hand’, kreeg elk kind een
prachtig schilderijtje met een handje van klei
met een parel erin. Om deze dag en de voorgaande periode nooit meer te vergeten!
Hartelijke groet vanuit de Vrije Evangelische
Gemeente Beverwijk.
COLOFON
Tijdelijke voorzitter: Dick Durieux
Secretaris/penningmeester: Frits Hengstman
Lay-out: Fenny Koornberg, e-mail: [email protected]
Redactielid: Arie Boer
Gemeentenieuws: Ben Hagen, e-mail:[email protected]
16

Download Report