Untitled

Dames en heren Vice-Premiers,
Mijnheer de Minister-President,
Dames en heren Ministers,
Mijnheer de Kabinetschef van de Koning
Dames en heren Ambassadeurs,
Excellenties,
Dames en heren, vrienden van het VBO,
Beste ondernemers,
Het is voor mij een hele eer om hier vandaag als nieuwe voorzitter van het VBO het woord te mogen
nemen. Maar sta mij toe om mij eerst tot één man te richten die ik heel sterk waardeer en
respecteer: uittredend voorzitter Pierre Alain De Smedt.
Pierre Alain, ik sluit me graag aan bij de woorden van dank die daarnet werden uitgesproken. Je
bent een opmerkelijk man. Kalm, bezadigd, maar toch gedreven en doeltreffend. Nooit brutaal, maar
wel goed wetend waar je naartoe wilt. Mijn beste Pierre Alain, toen je mij voorstelde om je opvolger
te worden, heb ik het aanbod goed overwogen. De taak van voorzitter van het VBO is immers geen
evidente opdracht. Je staat in het centrum van veel stromingen. Je moet het evenwicht weten te
behouden tussen industrie, diensten en bouw, tussen het noorden, het centrum en het zuiden van
het land, tussen meer dan 40 lidfederaties, tussen kleine, middelgrote en grote ondernemingen,
tussen internationaal georiënteerde multinationals en ondernemingen gericht op de binnenlandse
markt. En… ik heb ‘ja’ geantwoord. Met veel enthousiasme. En met dank voor je wijze raad, voor wat
je de voorbije drie jaar voor de werkgeversgemeenschap hebt gedaan, en ten slotte ook veel dank
voor je voortdurende inzet voor het sociaal overleg, binnen en buiten de Groep van 10.
Eveneens een woord van welgemeende dank aan alle leden van de raad van bestuur, bedrijfsleiders
en leden van het directiecomité van het VBO. Door jullie regelmatige aanwezigheid en vooral jullie
waardevolle input helpen jullie het beleid van het VBO in de juiste richting te sturen. Waarvoor dus,
collega-ondernemers, dank u.
Dames en heren, toen vorig jaar werd aangekondigd dat ik vandaag de fakkel zou
overnemen als voorzitter van het VBO, schreven de kranten dat een vrouw de baas der bazen zou
worden. Dat klopt. Het is inderdaad een primeur. Vandaag krijgt het VBO voor het eerst een vrouw
als voorzitter. En ik ben blij dat steeds meer vrouwen topfuncties bekleden, dat steeds meer
vrouwen tonen wat ze in hun mars hebben. Ik moedig vrouwen sterk aan om hun
ondernemersambities waar te maken. Maar in de eerste plaats sta ik hier vandaag voor u als een
Belgisch bedrijfsleider en ondernemer. En in die hoedanigheid is het mijn streven om concreet bij te
dragen tot de verdere ontplooiing van het ondernemerschap in ons land.
Ondernemers ondernemen
Succesvol ondernemen betekent dat wij, ondernemers, vandaag sterke, slagkrachtige,
wendbare en innovatieve bedrijven moeten hebben. Dat impliceert dat we regelmatig onze bedrijven
moeten durven heruitvinden. De tijd is voorbij dat je een bedrijf oprichtte om in te spelen op een
bepaalde vraag. En daarna decennialang datzelfde product of diezelfde dienst op dezelfde manier
succesvol in de markt zette. Ondernemen betekent vandaag constant voeling houden met wat er
2
leeft op onze markten. Plus – als de markt dat vereist – ook durven herstructureren. Het is van
primordiaal belang te kunnen herstructureren als het moet. Herstructureren betekent trouwens niet
alleen afbouwen, maar evenzeer zijn producten en diensten heruitvinden en innoveren. Ons land telt
heel veel mooie bedrijven die innovatief en wendbaar zijn en die met succes hun mannetje staan op
de internationale markten. Ook in crisistijd.
Maar het succes van ondernemen hangt niet enkel van ons af. Het ondernemingsklimaat, de
omgeving waarin men vraagt om onze verantwoordelijkheid op te nemen, speelt een essentiële rol.
Die omgeving is – en nu druk ik mij nog zacht uit – helaas niet altijd even gunstig. Desondanks telt
ons land tal van bedrijven die marktleider zijn in wat ze doen. Het zijn parels aan de Belgische kroon,
alleen steunen en koesteren we ze niet genoeg. Nieuwe parels krijgen te weinig kansen om op
wereldniveau te schitteren. Daarom precies ben ik des te meer gemotiveerd om de komende drie
jaar als voorzitter van het VBO vanuit mijn eigen ervaring als ondernemer mee te helpen om dat
ondernemingsklimaat beter te maken in het belang van onze bedrijven en de welvaart voor iedereen.
Politici voeren beleid
Straks op 25 mei kiezen we zowel een federaal parlement als de vertegenwoordigers voor de
parlementen van de Gemeenschappen en Gewesten. Bovendien duiden we onze vertegenwoordigers
in het Europees Parlement aan. Een bijzonder momentum! En wat nog meer uniek is: politici krijgen
de kans om 5 jaar te regeren zonder verkiezingen! De voorbije decennia moesten we om de 2 tot
3 jaar wel door één of andere verkiezingsslag. Hierdoor kampte het beleid voortdurend met vrij lange
en onaanvaardbare periodes van non-beleid. Na 25 mei krijgen politici op alle niveaus de kans om 5
jaar een gedegen structureel beleid te voeren. Dit ‘window of opportunity’ mag ons land NIET
missen. Daarvoor zijn de uitdagingen waarvoor het staat te groot en te ingrijpend.
Enkel een kordate aanpak kan voorkomen dat ons land nog verder wegzakt in de
internationale ranking van ‘s werelds belangrijkste economische mogendheden. Vandaag
bekleden we amper de 17de plaats. Twee jaar geleden stonden we nog op 15. Bij ongewijzigd beleid
behoren we in 2030 zelfs niet meer bij de G30.
Bovendien kalft onze handelsbalans onverbiddelijk af. De voorbije 6 jaar stond ze zelfs in het
rood. Vorig jaar nog sloot ons land zijn balans af met een tekort van bijna 6,5 miljard euro. We blijven
ook marktaandelen verliezen op de internationale exportmarkten, we doen het zelfs merkelijk
slechter dan onze buurlanden.
Ten slotte wil ik aanstippen dat in de periode 2007 tot 2013 de private sector slechts voor 10% van
de netto-jobcreatie instond. De jobcreatie gebeurde de afgelopen jaren dus hoofdzakelijk in de
gezondheidszorg, de publieke administratie en het onderwijs.
We moeten hier iets aan doen!!!
Om te beginnen moeten we de concurrentiekracht van onze bedrijven herstellen. Ons land beschikt
over veel mensen met talent en expertise, maar de loonkostenhandicap ten opzichte van onze
belangrijkste handelspartners is opgelopen tot 16,5%, terwijl de groei in onze productiviteit snel
terugloopt. Die is totaal onhoudbaar voor onze bedrijven.
3
Hoe lossen we dat op? Door de werkgeverslasten op arbeid van 35 naar 25% terug te brengen. Zo’n
lineaire, eenvoudige maatregel komt rechtstreeks ten goede van alle bedrijven, zonder onderscheid.
Ondernemers hebben nood aan zuurstof willen ze bijdragen tot de welvaart van het land en jobs
kunnen creëren en garanderen. Het is ons land niet waardig dat we kampen met een
jeugdwerkloosheid van meer dan 20%. Een werkloze jeugd hypothekeert de toekomst van de
volgende generaties. Tegelijk blijft de werkgelegenheidsgraad bij 55-plussers bijzonder laag. Ze steeg
dan wel tot bijna 43%, maar staat nog mijlenver van de meer dan 60% in de succeseconomieën.
Een ander heikel punt zijn de energiekosten die blijven stijgen. Over de afgelopen 6 jaar zijn de
elektriciteitsprijzen in België aanhoudend gestegen. Als CEO van Sioen Industries, actief in 15 landen,
zie en voel ik dagelijks het verschil in energiekosten in de verschillende landen. Het energiebeleid
mist meestal samenhang en coördinatie op Belgisch en Europees niveau. In België in het bijzonder
ontbreekt het aan een gecoördineerde aanpak tussen het federale en het regionale niveau. Op
regionaal niveau zijn er de laatste jaren heel wat taksen bijgekomen terwijl het anders kan. De
recente beslissing van de Vlaamse regering om energie-intensieve bedrijven een bijkomende steun te
bieden, bewijst dit.
De bedrijven hebben nood aan een beleid dat met respect ondernemen ondersteunt en stimuleert,
een beleid dat jongeren de kans geeft om te ondernemen.
Een beleid dat grondig werk maakt van de administratieve vereenvoudiging. Volgens cijfers van het
Planbureau kosten de administratieve lasten de ondernemingen jaarlijks 5 tot 6 miljard euro. De
maatregelen die tot dusver genomen zijn, volstaan niet om die lasten met de vooropgestelde 30% te
verminderen.
We hebben dus dringend nood aan een meer doortastend beleid als we gedegen werk willen maken
van die administratieve vereenvoudiging.
En als laatste punt hebben de bedrijven nood aan een rechtszeker en voorspelbaar
werkkader dat het vertrouwen herstelt. Rechtszekerheid en voorspelbaarheid bieden stabiliteit en
maken ons land aantrekkelijk voor buitenlandse bedrijven. Fiscale regels die om de haverklap
veranderen doen dat niet. Denk aan de notionele interest die we in het buitenland actief hebben
gepromoot om daarna in eigen land terug te schroeven.
Structurele hervormingen
Ik wil hier een lans breken voor echte en diepgaande structurele hervormingen na 25 mei. Die zijn
van wezenlijk belang om de innovatiekracht, de industrie, ons integrale economische weefsel in
België veilig te stellen en te laten groeien. De sense of urgency van wezenlijke maatregelen kan
niemand nog in twijfel trekken. Alleen al dit jaar noteren we meer dan 10 grote
bedrijfsherstructureringen.
Ik ben ervan overtuigd dat de ondernemingen én hun ondernemers een cruciale rol kunnen en
moeten spelen om werk en welvaart te bestendigen en uit te bouwen. Het is de kwintessens van
onze democratische opdracht. Geef ze, geef óns, daarom ook de kansen om voluit te ondernemen.
Want ondernemerschap leidt tot groei, en groei leidt tot jobs. Werk leidt op zijn beurt tot koopkracht
en dus tot welvaart. Anders gezegd, ‘business creates growth, growth leads to
prosperity’.
4
Vandaar het belang om alles in te zetten op één topprioriteit: een competitiviteitsschok die zorgt
voor meer concurrentiekracht. Zowel op Europees, federaal als op regionaal vlak. Voor meer
ondernemingen, en dus meer werk. Of om het in een slagzin te bundelen: “De onderneming, uw
sociale zekerheid voor de toekomst”. Het belangrijkste is dat mensen – jongeren en ouderen – een
zinvolle job hebben. Waar werk is, kunnen mensen zich ontplooien en kunnen we als maatschappij
groeien. Koppel dit aan een doelgerichte begeleiding en oriëntatie van jonge werkzoekenden naar de
juiste jobs en we zullen werkgelegenheid scheppen, de economie doen groeien en de erosie van onze
exportaandelen stoppen.
Behalve op concurrentiekracht en werkgelegenheid wil ik tijdens mijn voorzitterschap meer dan ooit
inzetten op jongeren en hun kansen op de arbeidsmarkt.
Als we jongeren afwisselend op school en op de werkvloer professionele vaardigheden aanleren,
heeft dit een positief effect op het terugdringen van de werkloosheid. In tal van landen, waaronder
Duitsland, zien we de positieve impact van dit systeem van alternerend leren.
Daarom steek ik hier vanavond een pluim op de hoed van onze Duitstalige Gemeenschap. Zij speelt in
ons land een pioniersrol op het vlak van alternerend leren en alternerend werken. Met heel veel
succes trouwens! Dus, waar wachten we nog op om een algemeen arbeidsrechtelijk kader te
scheppen dat nadien ingevuld kan worden op maat van elke regio?
Als ondernemers moeten we ten slotte waakzaam zijn voor de megatrends waarvoor we staan.
België speelt in een globale wereld die zelden voorspelbaar, laat staan beheersbaar is. Het is in ’s
lands eigenbelang dat we nauwgezet volgen wat er in de rest van de wereld gebeurt. Daarbij speelt
Europa vanzelfsprekend een cruciale rol. In BUSINESSEUROPE, de Europese koepel van
werkgeversorganisaties, laten we duidelijk onze stem horen over cruciale dossiers als de goede
werking van de interne markt, de kwaliteit van het regelgevend kader, het energievraagstuk, een
Europese arbeidsmarkt en een Europese transversale strategie om de concurrentiekracht van de
ondernemingen te versterken.
De wereld rondom ons verandert razendsnel. Belangrijke megatrends die onze maatschappij zullen
beïnvloeden, kunnen en mogen we niet negeren. Klimaatverandering, globalisering, vergrijzing,
schaarste van grondstoffen, energieproblematiek, technologische ontwikkelingen… vormen
gigantische uitdagingen voor ons allen.
De afgelopen jaren was er veel sprake van een verdienstelijking van onze economie, maar steeds
meer groeit het besef dat we zonder een sterke industrie en bouwsector onze concurrentiepositie
onmogelijk kunnen behouden. Door in te zetten op re-industrialisatie kiezen we voor innovatie,
nieuwe afzetmarkten en voor groei van werkgelegenheid en toegevoegde waarde. En ook de
dienstverlenende sectoren plukken hier de vruchten van. Steeds meer verstrengelen industrie, bouw
en diensten zich in een context waarin flexibiliteit en digitalisering de toon aangeven.
In mijn eigen bedrijf anticipeerden we de voorbije jaren op deze trends.
Ondernemers moeten dus nog fitter, nog leaner-and-meaner en nog attentiever en spitsvondiger
zijn. Durven oude structuren verlaten als het moet. Innovatie is van essentieel belang, diversificatie
en internationalisering zijn de to do’s die we nog sterker in onze bedrijfsvoering én in het politieke
beleid moeten integreren.
Opportuniteiten
5
Dames en heren, ondernemers kunnen én willen ons land helpen om de megatrends als kansen te
omarmen. Ik nodig u allen uit – politici, ondernemers, werknemers – om samen de schouders te
zetten onder een gemeenschappelijk project voor werk en welvaart waar we met z’n allen beter en
sterker van worden. De finaliteit van bedrijven is naast het creëren van economische waarde ook
maatschappelijke waarde. Geen succesvolle bedrijven zonder een gezonde maatschappij. Gedeelde
waarden veronderstelt echter vooruitdenken en visie van alle stakeholders. Zonder daarbij ook
verantwoordelijkheidszin en gedegen leiderschap te vergeten.
Ik wil graag eindigen met een persoonlijke noot. Eerst en vooral dank aan mijn beide ouders voor de
kansen die ik gekregen heb. Zonder hen zou ik hier niet staan. Ook een speciale attentie voor mijn
zussen Danielle en Pascale. En last but not least voor mijn man Marnix, die er altijd is om mij te
ondersteunen en mij met zijn goede raad bij te staan. En onze zes kinderen. Zij vormen samen met
jullie kinderen de toekomst van onze maatschappij. We moeten met z’n allen vechten voor hun
welvaart. Daarom sta ik hier vandaag. Daarom nodig ik u allen uit om de komende jaren echt werk te
maken van een sterke economie voor een sterke welvaart in een uitdagende context. Ik hoop op u
allen te mogen rekenen. Mijn en onze onvoorwaardelijke inzet hebt u.
Ik dank u voor uw aandacht.
6