Moet ik naar de dokter app - Nima Zorgmarketing Congres

VOORBLAD
Contactgegevens (post‐ en bezoekadres) MINDD B.V. Albert Schweitzerlaan 31 7334 DZ APELDOORN M: 06 – 11 071 940 E: [email protected] Soort organisatie De bedenker van de App is Gert‐Jo van Doornik, directeur van de Regionale Huisartsenpost Apeldoorn. De App is uiteindelijk ontwikkeld op gezamenlijk initiatief van de Huisartsenpost Apeldoorn en VanCampenConsulting. VanCampenConsulting1 is een ervaren adviesbureau binnen de zorgsector. Als partner in de ontwikkeling is de Coöperatieve Zorgvereniging Archiatros U.A. (Archiatros) aangetrokken. De ontwikkeling van de App is geïnitieerd vanuit MINDD B.V. (Moet Ik Naar De Dokter). Bij de start is gekozen voor de rechtsvorm van een Besloten Vennootschap om snel en makkelijk in een tripartiete samenwerking te kunnen starten. De vennootschap heeft echter geen winstoogmerk en de rechtsvorm is destijds puur gekozen voor de snelheid. MINDD B.V. blijft bestaan om het Intellectueel Eigendom van de App “Moet ik naar de dokter?” en de daaraan gelieerde producten, te weten beeldschermzorg en de digitale agenda, onder te brengen. Daarnaast wordt in het 1e kwartaal 2014 een Stichting opgericht die het gebruikersrecht krijgt van de App “Moet ik naar de dokter?” en de daaraan gelieerde producten. Op 16 januari 2014 ligt de concept oprichtingsakte bij de notaris voor advies. Oprichting MINDD B.V. is opgericht op 11 mei 2012. Naam Case App “Moet ik naar de dokter?”. 1
Van Campen Consulting investeert 10% van haar omzet in innovatie voor haar klanten.
Page 1 of 14 1. MOTIVATIEENDOELSTELLINGEN
1.1
Inleiding Hardnekkige huiduitslag of een kind met koorts? Iedereen twijfelt wel eens of een bezoek aan de huisarts nodig is. Vaak neemt men dan het zekere voor het onzekere en belt of gaat toch.Uit een onderzoek van IQ Healthcare blijkt dat in 40% van de gevallen dat patiënten bellen met de huisartsenpost men begint met de vraag ‘ik weet niet of het echt nodig is, maar ik bel toch maar even’. Met de App “Moet ik naar de dokter?” kunnen mensen zelf beoordelen óf en zo ja, wanneer het nodig is om een huisarts te raadplegen. De App geeft aan wat ze zelf kunnen doen om hun klachten te verlichten met behulp van zelfzorg adviezen en in welke gevallen ze alsnog de dokter moet bellen. Ze krijgen een deskundig en eerlijk advies en zijn zo verzekerd van de beste zorg, op het juiste moment door de juiste zorgverlener. De App kan een forse bijdragen aan de gewenste substitutie in de zorg waarbij zoveel mogelijk zorg van de eerste lijn teruggebracht wordt naar zelfzorg. Tijdens de Health App Award 2013 op 19 juni jl. heeft de App zowel de Juryprijs als de Publieksprijs gewonnen. Page 2 of 14 1. MOTIVATIEENDOELSTELLINGEN
1.2
Aanleiding De huisartsenposten (HAP’s) en spoedeisende hulpen in de ziekenhuizen (SEH’s) zijn sterk in ontwikkeling. De laatste jaren is er landelijk een toename van de zorgvraag op HAP’s en een toename van patiënten op de SEH te zien. Met name de zorgvraag van patiënten met laagurgente klachten is fors toegenomen. De zelfverwijzende patiënt die op een SEH komt kan in veel gevallen naar de HAP en patiënten die op een HAP komen kunnen in veel gevallen prima terecht bij de reguliere dagzorg van hun eigen huisarts of volstaan met een zelfzorgadvies tijdens de triage. Het aantal patiëntencontacten op de HAP’s is in de periode 2005‐2011 toegenomen met 23,3%. De meeste hulpvragen op huisartsenposten blijken vanuit medisch perspectief niet spoedeisend te zijn. In slechts 0,8% van de contacten gaat het om levensbedreigende spoed (U1). Meer dan de helft (51,6%) van de contacten betreffen de laagste urgentiecategorieën (U4 en U5). Deze contacten kunnen op basis van hun urgentie classificatie wachten tot de eigen huisarts van de patiënt de volgende werkdag weer beschikbaar is (U4) of afgehandeld worden met een zogenaamd zelfzorgadvies (U5). Er is sprake van een toegenomen ‘veiligheid denken’ bij de bevolking en daarom wordt er vaak ‘voor de zekerheid’ tijdens de ANW uren met de HAP of overdag met de eigen huisarts contact gezocht. Het veiligheid denken leidt daardoor tot een hogere zorgvraag. Landelijk onderzoek laat zien dat als de patiënt meteen bij de juiste zorgverlener terecht komt er landelijk op jaarbasis 160 miljoen op de SEH bespaard kan worden. Voor de huisartsenposten zijn er nog geen concrete cijfers beschikbaar, maar onnodige zorgconsumptie zorgt voor overbelasting van het gezondheidssysteem, met langere wachttijden, onnodige kosten en afname van de effectiviteit van de hulpverlening als gevolg. Daarom is het essentieel dat de patiënt zich bewust is van feit dat zelfzorgadvies ook een vorm van gezondheidszorg is: ‘zelfzorg waar het kan, huisartsenzorg en/of specialistische zorg als het moet’. Page 3 of 14 1. MOTIVATIEENDOELSTELLINGEN
1.3
De oplossing Op initiatief van de Regionale Huisartsenpost Apeldoorn en in samenwerking met Van Campen Consulting is de App "Moet ik naar de dokter?" ontwikkeld. Deze App is een zelftriage instrument waarmee de doelgroep zelf kan beoordelen óf en wanneer het nodig is om een huisarts te raadplegen. De uitkomst van de zelftriage met behulp van de App geeft aan wat mensen zelf kunnen doen om hun klachten te verlichten en in welke gevallen ze alsnog de huisarts moet bellen. 1.4 Het doel van de App Het doel van de App is om de gebruiker door middel van een interactieve vragenlijst te ondersteunen bij zijn vraag of het nodig is om op basis van zijn klacht een arts te raadplegen. Op basis van de input van de gebruiker adviseert de App de gebruiker bij diens zorgvraag. Het idee is dat de gebruiker pas een patiënt wordt op het moment dat de App adviseert om contact op te nemen met de huisarts. 1.5 Hoe werkt het? Sinds juni 2012 is de App “Moet ik naar de dokter?” beschikbaar en wordt deze via de App‐store (iOS en Android) aangeboden. De App kan op ieder gewenst moment gebruikt worden. De gebruiker vult eenmalig zijn leeftijd, geslacht en de contactgegevens van zijn eigen huisarts in. De gebruiker kiest aan de hand van de vraag: “Waar heeft u last?” geheel intuïtief een ingangsklacht. De gebruiker beantwoordt een aantal opeenvolgende vragen met ja of nee. Op basis van de gegeven antwoorden geeft de App een advies over de vervolgactie die past bij de hulpvraag. Uitkomsten kunnen zijn: afwachten en geruststellen (zelfzorg), de volgende werkdag de eigen huisarts bellen of meteen de huisarts of HAP bellen. Op basis van GPS weet de App waar de gebruiker is en hoe laat het is. Buiten kantoortijden wordt de gebruiker doorverwezen naar de dichtstbijzijnde huisartsenpost. Dit werkt op basis van de GPS‐coördinaten. In het scherm verschijnt dan het telefoonnummer van de juiste huisartsenpost. De App wordt nog uitgebreid met de telefoonnummers van de huisartsen overdag en de apotheken in Nederland. Dit voorkomt o.m. onnodig bezoek aan de SEH Page 4 of 14 1. MOTIVATIEENDOELSTELLINGEN
tijdens kantoortijden indien een gebruiker van de App zich elders in Nederland bevindt, bijvoorbeeld tijdens vakantie. Gebruikers kunnen ook aangeven dat ze de App voor iemand anders gebruiken. Bij elk advies meldt de App dat bij twijfel of verergering van de klachten contact opgenomen moet worden met de eigen huisarts of huisartsenpost. 1.6
Doelgroep De doelgroep van de App bestaat uit alle inwoners van Nederland in de leeftijd van 12 tot en met 65 jaar. Volgens het CBS (http://statline.cbs.nl) bestond deze doelgroep op 1 januari 2013 uit bijna 12 miljoen inwoners (11.912.073). De reikwijdte zal breder zijn, omdat de genoemde doelgroep de App ook zal toepassen voor kinderen jonger dan 12 jaar en voor ouderen van 66 jaar en ouder bijvoorbeeld door verzorgenden die het toepassen voor bewoners. 1.7
De doelstellingen van de App Met de App “Moet ik naar de dokter?” wordt beoogd om de volgende doelstellingen te realiseren:
 het leveren van de juiste zorg op het juiste moment door de juiste zorgverlener waardoor onnodig bezoek aan de huisarts wordt voorkomen;  het bevorderen van zelfzorg en zelfmanagement van de patiënt;  een reductie van zorgkosten door substitutie van zorg: van eerste lijn naar zelfzorg;  service richting de gebruiker (patiënt) doordat de App:  op elk gewenst tijdstip en plaats geraadpleegd kan worden om antwoord te krijgen op de vraag “Moet ik naar de dokter?”;  aangeeft wanneer en waar de patiënt naar de dokter moet: huisarts of huisartsenpost;  een zelfzorgadvies geeft met verwijzing naar thuisarts.nl;  verlaging van de werkdruk bij de huisarts (hierdoor komt ruimte in het spreekuur voor het opvangen van de substitutie van 2e naar 1e lijn). Een nevendoelstelling is dat de App “Moet ik naar de dokter?” hét voorbeeld wordt in het eerstelijns zorglandschap voor E‐health ontwikkeling. Page 5 of 14 1. MOTIVATIEENDOELSTELLINGEN
Page 6 of 14 2.WAAROMENOPWELKEMANIERISDEAPPVERNIEUWEND?
In het rapport ‘Zorg voor je gezondheid!’ (RVZ, 2010) bepleit de Raad van Volksgezondheid en Zorg (RVZ) voor een nieuwe kijk op gezondheid: van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag. Dit betekent meer eigen verantwoordelijkheid voor de burger. De App “Moet ik naar de dokter?” is een belangrijke ontwikkeling op het gebied van E‐health in de eerstelijns gezondheidszorg dat een antwoord biedt op deze nieuwe kijk op gezondheid. De App is hét instrument om zelfmanagement bij de gebruiker neer te leggen en zelfzorg te stimuleren. 2.1 Kwantificering van kansen Het doel van de App is om de patiënt bewust te maken van zijn zorgvraag en de zorgconsumptie van de (spoed) zorg terug te dringen. Uit onderzoek van HAP’s blijkt dat meer dan de helft (51,6%) van de contacten de laagste urgentiecategorieën (U4 en U5) betreffen. Deze contacten kunnen op basis van hun urgentie classificatie wachten tot de eigen huisarts van de patiënt de volgende werkdag weer beschikbaar is (U4) of afgehandeld worden met een zogenaamd zelfzorgadvies (U5). Het instrument kan ook geadviseerd worden door de huisartsenpost. Bij twijfel of een bezoek aan de huisartsenpost noodzakelijk is, kan de patiënt geadviseerd worden om eerst de App te gebruiken. Ook kan de App via een link op de website van de huisartsenpost en of de website van de zorgverzekeraar onder de aandacht gebracht worden. Het is lastig in te schatten hoeveel procent van dit percentage van 51,6% geen contact meer zal zoeken met de HAP als men eerst de App heeft gebruikt. Gezien de hoge zorgkosten die dit hoge percentage niet urgente zorgvragen momenteel met zich meebrengt zal een minimaal percentage echter al volstaan om de kosten significant te verlagen 2.2 Rekenvoorbeeld Onderstaand een rekenvoorbeeld op basis van cijfers uit 2012 van de HAP Apeldoorn. De HAP kent 3 soorten diensten: visites, consulten en telefonische consulten. 


Visites Deze laten wij in dit voorbeeld buiten beschouwing aangezien deze alleen gereden worden vanaf een bepaalde (hogere) urgentie waarbij de noodzaak duidelijk is. Telefonische consulten Dit zijn consulten die door een triagist (doktersassistente) telefonisch afgehandeld kunnen worden en waarbij de patiënt niet naar de HAP of huisarts hoeft te komen. Consult Hierbij is er eerst een telefonische triage door de triagist uitgevoerd en is alsnog besloten om de patiënt naar de HAP of huisarts te laten komen. Aantal consulten in 2012 Aantal telefonische consulten in 2012 : 25.501 : 24.737 Page 7 of 14 2.WAAROMENOPWELKEMANIERISDEAPPVERNIEUWEND?
Op basis van een interne steekproef binnen de HAP Apeldoorn stellen wij dat het gebruik van de App het aantal consulten significant had kunnen verlagen. Een uiterst voorzichtige en behouden schatting is dat de consulten 5% lager kunnen uitvallen en dat de telefonische consulten 15% lager kunnen uitvallen. Het percentage bij de telefonische consulten ligt hoger aangezien deze consulten momenteel al vaak worden afgehandeld met een verwijzing naar de eigen huisarts de volgende dag (U4) maar bovenal met een zelfzorg advies (U5). Cijfermatig betekenen deze percentages voor de HAP Apeldoorn op jaarbasis 1.275 minder consulten en 3.711 minder telefonische consulten. Op basis van de prijs van een telefonisch consult van € 25,00 en een consult van € 87,43 (tarieven 2013) kan onderstaande rekensom worden gemaakt. Rekensom HAP Apeldoorn 1.275 consulten * € 87,43 3.711 telefonische consulten * € 25,00 Totaal € 111.473,25 € 92.775,00 € 204.248,25 Dit bedrag is de besparing op jaarbasis voor alléén de Huisartsenpost Apeldoorn in de ANW‐ uren (avond, nacht en weekenden) en op basis van de voornoemde (voorzichtige) percentages. De HAP Apeldoorn heeft een verzorgingsgebied van 200.000 inwoners. Nederland kent inmiddels bijna 17 miljoen inwoners. Dit is een factor 85 ten opzichte van de HAP Apeldoorn. Op basis van deze factor kan de App in Nederland jaarlijks ruim 17 miljoen euro opleveren aan besparingen (€ 17.361.101,25). En dan is er in deze rekensom alleen nog maar rekening gehouden met de huisartsenposten en nog niet met de huisartsen. De mogelijkheden zijn dus enorm. Page 8 of 14 2.WAAROMENOPWELKEMANIERISDEAPPVERNIEUWEND?
Page 9 of 14 3.BESLISSINGEN,PRESTATIESENTOEKOMSTPLANNEN
3.1 Waarop wordt het advies van de App gebaseerd? De vragen en antwoorden van de App zijn gebaseerd op het geldende Nederlandse Triage Systeem (NTS) en de NHG standaarden. Moet ik naar de dokter heeft een samenwerkingsovereenkomst met de NHG en de stichting NTS gesloten om de informatie in de App te allen tijde up to date te houden. Tevens wordt er een koppeling met Thuisarts.nl ontwikkeld zodat gebruikers van de App ook zoveel mogelijk informatie ontvangen over wat zij zelf kunnen doen. 3.2 Hoe veilig is de App? De App heeft inmiddels als eerste medische App in Nederland een zogenaamde CE‐markering verkregen. Een CE‐markering geeft aan dat het product aan alle van toepassing zijnde Europese (veiligheid)regels voldoet en dat de conformiteit‐ en overeenstemmingprocedures zijn voltooid. 3.3 Validatie onderzoek met NHG Uiteraard is het van groot belang dat de App expliciet gevalideerd wordt door een gezaghebbend orgaan. De samenwerking met het NHG en hun Thuisarts.nl draagt hier zeker aan bij. Om een breed draagvlak bij de huisartsen en huisartsenposten in Nederland te realiseren heeft een validatieonderzoek plaatsgevonden dat door IQ Healthcare (Kennisnetwerk Spoedzorg UMC St. Radboud) is uitgevoerd in opdracht van het NHG. In het onderzoek worden de volgende vragen beantwoord: 1) worden de juiste vragen gesteld? 2) wordt de juiste urgentie bepaald (al dan niet raadplegen van de huisarts)? 3) zijn de zelfzorgadviezen juist? Het onderzoeksrapport wordt in februari 2014 opgeleverd. 3.4 Promotie en gratis aanbieden van de App “Moet ik naar de dokter?” Afronding van het onderzoek is het startsein voor de landelijke promotie van de App. De promotie zal zich richten op drie doelgroepen, te weten de Nederlandse burger, de huisartsen en huisartsenposten. Het idee is om de promotie te laten samengaan met het gratis aanbieden van de App “Moet ik naar de dokter?” . Hierdoor ontstaat volume in het aantal downloads en gebruik. Hetgeen van belang is voor het onderzoek naar het gebruik en de evaluatie van de App en voor het klantbehoeften onderzoek. Page 10 of 14 3.BESLISSINGEN,PRESTATIESENTOEKOMSTPLANNEN
3.5 Google analytics Vanaf het gratis aanbieden van de App wordt google analytics ingericht waardoor gelijk data verzameld kunnen worden ten aanzien van o.m. het aantal downloads, het gebruik van de App, de gebruiker qua geslacht, leeftijd, regio en ingangsklachten. Met google analytics kan gemeten worden of de gebruiker de huisarts of huisartsenpost belt (m.a.w. de knop indrukt), maar uiteindelijk niet of de verbinding tot stand komt noch of de gebruiker het zelfzorgadvies opvolgt. Daarom dient parallel aan google analytics het onderzoek opgestart te worden naar het gebruik en de evaluatie van de App. 3.6 Onderzoek naar het gebruik en evaluatie van de App Dit onderzoek gaat uitgevoerd worden door het Juliuscentrum UMCU in samenwerking met het NHG. De onderzoeksopzet is op 17 januari 2014 aangevraagd bij de Medisch Ethische Toetsingscommissie van de Universiteit van Utrecht. Om dit onderzoek uit te voeren is volume nodig in aantal downloads en gebruik van de App “Moet ik naar de dokter?”. De gebruiker wordt betrokken bij het onderzoek na goedkeuring door de Medisch Ethische Toetsingscommissie. Aan de gebruiker wordt gevraagd of de gebruiker het advies dat de App geeft op gaat volgen. Tevens gaat een triagist (doktersassistente) bij een onderzoeksgroep van ca. 300 gebruikers binnen 15 minuten ‐ nadat de gebruiker de App heeft gebruikt ‐ telefonisch de triage opnieuw doen. De triagist is niet op de hoogte van het advies dat de App heeft gegeven. Dit met het doel om te kijken of de ingangsklacht, urgentie en advies door de triagist gelijk is aan het advies van de App. Op deze wijze wordt de veiligheid van de App “Moet ik naar de dokter?” onderzocht. 3.7 Klantbehoeften onderzoek Parallel aan het onderzoek naar het gebruik en de evaluatie van de App zal een klantbehoeften onderzoek worden opgestart in Q2 2014. Dit onderzoek zal in samenwerking met de zorgverzekeraars worden uitgevoerd om inzicht te krijgen in: 




de gebruiker (de doelgroep) de behoefte waarin de App voorziet bij de gebruiker (per doelgroep/marktsegment) de meest kansrijke wijze om de App (door) te ontwikkelen/distribueren/promoten de mate van gebruik de vraag naar de aan de App gelieerde producten: beeldschermzorg en de digitale agenda. De uitkomst van dit onderzoek is van belang voor de zorgverzekeraars om te kunnen besluiten of de App “Moet ik naar de dokter?” structureel gefinancierd kan gaan worden in de toekomst vanuit de Zorgverzekeringswet. Page 11 of 14 3.BESLISSINGEN,PRESTATIESENTOEKOMSTPLANNEN
3.8 De toekomst Om het gebruik van de App “Moet ik naar de dokter?” te versterken, is het van belang dat een tweetal producten, te weten beeldschermzorg (“Mag ik meekijken?”) en de digitale agenda (“Mag ik afspreken?”) verder ontwikkeld worden. Deze twee producten komen in beeld op het moment als de gebruiker volgens de triage doorlopen in de App “Moet ik naar de dokter?” een patiënt wordt. Deze twee aan de App “Moet ik naar de dokter?” gelieerde producten zullen naar verwachting ook een stimulans teweegbrengen vanuit de huisarts richting de patiënt om de App “Moet ik naar de dokter?” te gebruiken. Doel digitale agenda: tijdsbesparing aan de kant van de huisarts en extra service richting de patiënt. Met de digitale agenda kan de patiënt rechtstreeks in de agenda van de eigen huisarts een afspraak plannen (in een later stadium zal dit ook voor huisartsenposten ingericht worden). De reden waarom een digitale agenda nog niet breed is ingevoerd in de huisartsenzorg is omdat de huisarts de regie wil houden op zijn eigen agenda en geen ‘vervuiling’ wil in de agenda. Door de App “Moet ik naar de dokter?” te koppelen aan de digitale agenda houdt de huisarts de regie, want alleen indien de App adviseert om contact op te nemen met de huisarts kan een afspraak ingepland worden. De triage die doorlopen is in de App zal automatisch worden verstuurd naar de huisarts indien de patiënt een afspraak maakt in de digitale agenda. Bij invoering van de digitale agenda op de huisartsenpost zal dit naar verwachting leiden tot een enorme reductie van het aantal calls op de huisartsenpost. Doel beeldschermzorg: ondersteuning telefonische triage met beeld en voorkomen onnodig bezoek aan de huisarts of huisartsenpost. Met beeldschermzorg kan de telefonische triage ondersteund worden met beeld. Dit kan op een eenvoudige wijze. De zorgverlener kan met eigen inloggegevens (gebruikersnaam en wachtwoord) inloggen (op dit moment alleen via www.magikmeekijken.nl maar binnenkort ook via de App “Mag ik meekijken?” en uiteindelijk geïntegreerd in de App “Moet ik naar de dokter?”). De zorgverlener genereert een unieke code voor de patiënt. De patiënt voert deze in en gaat akkoord met het totstandkomen van de beeldschermverbinding. Zorgverlener en patiënt kunnen elkaar dan vervolgens in een beveiligde digitale omgeving zien. Page 12 of 14 3.BESLISSINGEN,PRESTATIESENTOEKOMSTPLANNEN
Page 13 of 14 4.SAMENVATTING
De App “Moet ik naar de dokter?” is een zelftriage instrument waarmee de doelgroep zelf kan beoordelen óf en wanneer het nodig is om een huisarts te raadplegen. De uitkomst van de zelftriage met behulp van de App geeft aan wat mensen zelf kunnen doen om hun klachten te verlichten en in welke gevallen ze alsnog de huisarts moet bellen. De doelgroep betreft alle inwoners van Nederland van 12 tot en met 65 jaar (bijna 12 miljoen). De reikwijdte van de App is breder omdat de genoemde doelgroep de App ook zal toepassen voor kinderen jonger dan 12 jaar en voor ouderen van 66 jaar en ouder, bijvoorbeeld door verzorgenden die het toepassen voor bewoners. De App draagt bij aan een bedrijfsmatige volumegroei doordat: 




het raadplegen van de App dé logische stap voor elke Nederlander wordt alvorens contact op te nemen met de huisarts of huisartsenpost. de App de gebruiker in staat stelt om zelf de regie te houden. Volgens de positieve psychologie leidt dit tot meer patiënttevredenheid en reductie op zorgkosten. de zorgverleners de aan de App gelieerde producten beeldschermzorg en de digitale agenda kopen en aanbieden aan de patiënt. het gebruik van de App wordt versterkt door de koppeling met beeldschermzorg en de digitale agenda. de App bijdraagt aan een substantiële reductie van zorgkosten door substitutie van de eerste lijn naar zelfzorg. Kortom: de App “Moet ik naar de dokter?” is een belangrijke ontwikkeling op het gebied van E‐
health in de eerstelijns gezondheidszorg en biedt een antwoord op de nieuwe kijk op gezondheid: van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag. Het jaar 2014 staat in het teken van de landelijke promotie gericht op elke inwoner van Nederland, de huisartsen en huisartsenposten. Het winnen van de Nima Zorgmarketing Prijs 2014 zal een enorme bijdrage kunnen leveren aan het op de kaart zetten van de App “Moet ik naar de dokter?”. Page 14 of 14