Lees alvast de toelichting bij dit concert

juli-aug 2014
IRIS HOND
HET NIEUWE GEZICHT
VAN CLASSIC FM
Woensdag 2 juli 2014
Grote Zaal 19.30 uur
Opera Zuid
philharmonie zuidnederland
Per-Otto Johansson, dirigent
Frans Van Laecke, regisseur
Tjitte de Vries, assistent-dirigent/koorleider
Adréana Kraschewski, sopraan (Violetta Valéry)
Marjolein Niels, mezzosopraan (Flora Bervoix)
Miranda van Kralingen, mezzosopraan (Annina)
Eric Laporte, tenor (Alfredo Germont)
Marcel van Dieren, bariton (Giorgio Germont)
Jacques de Faber, bariton (Baron Douphol)
Willem de Vries, bariton (Dottore Grenvil)
Rubèn Plantinga, bariton (De Markies)
Jan-Willem Schaafsma, tenor (Gastone)
Paul Gallis, decorontwerper
Yan Tax, kostuumontwerper
Marc Heinz, lichtontwerper
Martin Michel, choreograaf
Giuseppe Verdi 1813-1901
La traviata (1853)
De opera wordt in het Italiaans gezongen met
boventiteling in het Nederlands.
Luister naar Classic FM
voor overdag non-stop
de beste en mooiste
klassieke hits en
interessante
thema-avonden.
KLASSIEK VOOR IEDEREEN
Luister direct via Classicfm.nl
Genoten van het concert? Deel uw ervaringvia
Twitter #RSN2014 of op onze Facebookpagina (fb.com/concertgebouw).
Toelichting//Biografie//Summary//Concerttip
Toelichting
La traviata is een van de opera’s die deel
uitmaken van de uiterst productieve periode
die Verdi kende tussen 1842 en 1858. In dit
tijdsbestek, door de componist later aangeduid als zijn ‘galei-jaren’, schreef hij maar
liefst negentien opera’s, waaronder Rigoletto
(1851), Il trovatore en La traviata (beide uit
1853). Daarna werd duidelijk dat deze moordende productie zijn tol had geëist en deed
de componist het iets rustiger aan.
Toen Antonio Barezzi, Verdi’s vroegere
weldoener en vader van zijn gestorven vrouw
Margherita, de componist in 1852 vroeg naar
geruchten dat hij sinds kort samenleefde met
de sopraan Giuseppina Strepponi, reageerde
Verdi heftig: ‘Ik heb niets te verbergen. In
mijn huis woont een vrouw, vrij, onafhankelijk, gesteld op alleen zijn zoals ik, die een
vermogen bezit dat in al haar behoeften
voorziet. Ik noch zij hoeven tegenover wie
dan ook verantwoording af te leggen van
onze daden. Aan de andere kant: wie weet
wat voor banden er zijn tussen ons? Welke
claims ik op haar heb, of zij op mij? Wie weet
of zij al dan niet mijn vrouw is? En wanneer ze
dat is, wie weet wat de specifieke redenen zijn
dat we dat niet publiek maken?’
Verdi’s verhouding met Strepponi veroorzaakte geroddel in Bussetto, niet alleen
omdat ze pas in 1859 met elkaar zouden
trouwen, maar ook omdat Strepponi in 1838
en 1841 twee onwettige kinderen ter wereld
had gebracht. Misschien voelde Verdi zich
juist om die reden zo aangetrokken tot
Alexandre Dumas’ La dame aux camélias. Hij
zag het stuk in de winter van 1852 in Parijs en
vroeg Francesco Maria Piave hem een
libretto op dit gegeven te leveren. Dumas’
stuk en de roman waarop het was gebaseerd
hadden beide als onderwerp de roemruchte
Parijse courtisane Marie Duplessis, die
verhoudingen had gehad met artiesten als
Franz Liszt en Dumas zelf. Waarschijnlijk
trokken nu juist de autobiografische elementen Verdi aan, die wellicht Giuseppina associeerde met de outcast Duplessis (in de opera
Violetta, zoals La traviata oorspronkelijk
heette) en zichzelf met haar geliefde Alfredo.
Misschien dat hij gedurende enige tijd zelfs de
intolerantie van de maatschappij even sterk
geportretteerd zag in het personage Giorgio
Germont als in Antonio Barezzi. Hoe het ook
zij, de onenigheid met zijn vroegere schoonvader was slechts van korte duur.
Hoewel de première van La traviata op
6 maart 1853 in de Venetiaanse Fenice een
fiasco was, begon de opera al spoedig een
zegetocht. In tegenstelling tot wat vaak wordt
gedacht had het oorspronkelijke gebrek aan
succes niets te maken met de achttiendeeeuwse zetting van de opera (hoewel Verdi
zelf liever een contemporaine zetting wilde),
noch met grote veranderingen die de componist later zou hebben aangebracht.
Daarover laten de partijen van de première
geen twijfel bestaan: slechts een enkele
passage werd door Verdi aangepast. Het
plotselinge succes, twee maanden later in het
Napolitaanse theater San Benedetto, was
voor hemzelf een even groot raadsel. ‘Alles
wat in La Fenice klonk, klinkt nu in San
Benedetto. Toen was het een debacle, nu
maakt het furore. Trek je eigen conclusies.’
Frits de Haen
www.robecosummernights.nl
Synopsis
Summary
Na de Prelude opent La traviata met een feest
in het huis van Violetta Valéry. In het drinklied
Libiamo prijzen Alfredo Germont, Violetta en
haar gasten de liefde. Plotseling wordt de aan
tuberculose leidende Violetta onwel en trekt
zich terug. Op dat moment bekent Alfredo
haar zijn liefde. Violetta is geroerd door
Alfredo’s bekentenis, maar kan zich niet
voorstellen dat ze haar vroegere leven opgeeft (‘È strano ... Ah fors’è lui’). Aan het begin
van de tweede akte zien we dat Violetta met
Alfredo op het platteland woont. Hij kan zijn
geluk niet op (‘Lunge da lei - De’ miei bollenti
spiriti’). Donkere wolken pakken zich echter
samen als vader Giorgio Germont zich aandient tijdens Alfredo’s afwezigheid. Hij maakt
Violetta duidelijk dat zijn dochter niet kan
trouwen zolang Alfredo samenwoont met een
gewezen courtisane (‘Madamigella Valéry ...
Pura siccome un angelo’). Hoewel haar hart
gebroken is, begrijpt Violetta dat de maat-
Verdi’s relationship with Giuseppina Strepponi
caused a lot of gossip, because they lived
together without being married and Strepponi had two illegitimate children. Perhaps
that explains why Verdi felt so attracted to
Alexandre Dumas’ La dame aux camélias. He
saw a staged version of the piece in 1852 in
Paris and immediately asked Francesco Maria
Piave to write a libretto based on the play. The
illustrious Parisian courtesan Marie Duplessis,
who had been romantically involved with both
Franz Liszt and even Dumas himself, formed
the subject of Dumas’ novel. In the opera,
Alfredo Germont declares his love to Violette
Valéry, a former courtesan. Germont’s father
tries to put a stop to their relationship, and
Violetta reluctantly decides to give up Alfredo,
who wrongly thinks that she no longer loves
him. It seems like everything will come right in
the end, but then Violetta dies of TB. Despite
a poor premiere La traviata became one of
schappij haar verleden niet kan vergeten: ze
offert zich op en belooft Alfredo te verlaten.
Bij zijn thuiskomst vindt Alfredo haar afscheidsbrief; hoewel zijn vader hem verzoekt naar
huis te komen (‘Di Provenza il mar, il suol’)
weigert hij. Pas na een verschrikkelijke scène
met Violetta verdwijnt Alfredo verbitterd, in de
veronderstelling dat zij niet meer van hem
houdt. Aan het begin van de derde akte horen
we de Prelude weer, maar nu met een directe
overgang naar de laatste scènes. Violetta’s
toestand is verslechterd (‘Addio, del passato
bei sogni ridenti’) en ze vraagt God medelijden te hebben met de ‘gevallen vrouw’, ‘la
traviata’. Dan komt Alfredo binnen; hij weet
inmiddels dat Violetta zichzelf heeft opgeofferd. Ze willen Parijs verlaten (‘Parigi, o cara,
noi lasceremo’), maar Violetta blijkt te zwak
Verdi’s most popular operas.
en geeft de geest.
Translation: Eileen Stevens
Concerttip
donderdag 14 augustus 2014
Grote Zaal 19.30 uur
Karin Strobos:
komische heldin in Rossini’s Barbier
Rossini’s komische opera Il barbiere di Siviglia
zit vol liefdesperikelen. De mooie Rosina heeft
een strenge voogd én een geheime minnaar.
Een droomrol voor ‘alleskunner’ Karin Strobos.
Een productie van De Nederlandse Reisopera
en Het Gelders Orkest.
Biografie
Opera Zuid brengt operatheater met jonge
talenten. De zangers krijgen in het huisensemble de kans belangrijke rollen te
zingen. De intense samenwerking resulteert
in gevarieerd en krachtig operatheater. Voor
veel ensembleleden is Opera Zuid de eerste
stap op weg naar de internationale podia.
De philharmonie zuidnederland ontstond in
2013 uit Het Brabants Orkest en het Limburgs
Symfonie Orkest. Het heeft zich al bewezen
als een flexibel gezelschap en levert een
grote bijdrage aan het muzikale en culturele
leven in Brabant en Limburg. Daarnaast
presenteert de philharmonie zuidnederland
zich ook in Zeeland en in de Randstad.
De Zweedse dirigent Per-Otto Johansson
studeerde in 2003 met onderscheiding af bij
Michel Tabachnik aan de Royal Danish
Academy of Music. Tot zijn mentors behoorden verder Leif Segerstam en Esa-Pekka
Salonen. Hij dirigeerde de grote orkesten van
Scandinavië. Voorlopige bekroning van deze
activiteiten was zijn aanstelling als Erste
Kapellmeister aan het Theater Vorpommern.
Frank Van Laecke regisseerde voor theater,
musical, opera en omroep. Hij behaalde tal
van onderscheidingen en werd genomineerd
voor de Laurence Olivier Award. Voor NTGent
regisseerde hij de musical Aida*; zijn
Masterclass over Maria Callas werd genomineerd voor de Toneel Publieks-prijs. Onder
de talrijke opera’s die hij regisseerde werd
Madama Butterfly bestempeld tot beste
Nederlandse operaproductie van 2012.
Adréana Kraschewski studeerde in Keulen.
Zij ontving tal van prijzen en was laureaat bij
het Bundeswettbewerb Gesang Berlin en het
Musikwettbewerb van de Deutscher Musikrat.
Het blad Opernwelt nomineerde haar in 2009
als Jong Talent en twee jaar later voor de
Beste Zangprestatie. Twee seizoenen geleden
debuteerde Adréana als Violetta in Trier. Ze
vertolkte deze rol daarna eveneens in Bern.
Marjolein Niels studeerde in Amsterdam.
Haar tweedefaseopleiding volgde ze aan De
Nieuwe Opera Akademie, waar zij Contessa
vertolkte in Le nozze di Figaro en Pamina in
Die Zauberflöte. In het seizoen 2003-2004
was ze verbonden aan Opera Studio
Nederland. In dat jaar maakte ze haar debuut
bij de Nationale Reisopera waar zij vervolgens
regelmatig te gast was.
Miranda van Kralingen slaagde cum laude
aan het Conservatorium van Amsterdam. Na
een masterclass bij Elisabeth Schwarzkopf in
Het Concertgebouw volgde een succesvolle
opera- en concertcarrière. Ze zong onder
meer in de opera’s van Stuttgart, Berlijn,
Parijs, Bilbao, Basel en Amsterdam. Sinds
2004 is Miranda van Kralingen artistiek leider
van Opera Zuid.
De Canadees Eric Laporte studeerde in
Québec en aan de operastudio van Montréal.
In 1999 won hij zowel het Belvedere
Wettbewerb in Wenen als de Jeunesses
Musicales du Canada Singing Competition.
Hij vertolkte rollen als Nemorino, Tamino,
Ferrando, Almaviva en Fenton. In 2001 werd
hij ensemblelid in Linz, in 2003 in Bonn.
Marcel van Dieren studeerde in Tilburg.
Daarna werd hij gecoacht door James
McCray en Gemma Visser; ook bekwaamde
hij zich aan de Tilburgse MusicAllFactory in
het musicalvak. Marcel van Dieren debuteerde in 2005 als Mister Astley in Prokofjevs
De speler bij Opera Zuid. Daarna vertolkte hij
vele opera-, operette- en musicalrollen.