onze tips (pdf) - Heilige Plaatsen, Heilige Boeken

Bezoek zonder gids aan de expo ‘Heilige Plaatsen’
Leerkrachten kunnen zelf hun klas rondleiden in de expo ‘Heilige Plaatsen’. Je dient
op voorhand te reserveren bij Toerisme Antwerpen. Bij te grote drukte kunnen
groepen zonder reservatie geweigerd worden.
Reserveren
Antwerpen Toerisme en Congres, gidsenwerking
Grote Markt 15
2000 Antwerpen
tel 03 232 01 03
fax 03 338 95 08
[email protected]
Dit document bevat een aantal tips die je kunt gebruiken bij de voorbereiding van de
rondleiding in de expo ‘Heilige Plaatsen’. Als de leerlingen teken- of schrijfopdrachten
krijgen kun je schrijfplankjes ontlenen aan de balie.
Je vindt hier een voorbereiding en naverwerking zodat je het bezoek in de klas kunt
voorbereiden en verwerken.
Doelgroep: 4de, 5de en 6de leerjaar
Doelstelling: inter-levensbeschouwelijke competenties aanscherpen.
Tips voor de rondleiding:
Inleiding
Het MAS biedt een venster op de traditie van de pelgrimstochten. Joden, christenen
en moslims voelen zich sterk verbonden met hun heilige plaatsen. Pelgrims leggen
een lange reis af om er goddelijke krachten te ervaren. De tentoonstelling volgt hun
reis van het vertrek en het bezoek aan het heiligdom tot aan hun thuiskomst. Wat
maakt plaatsen als Jeruzalem, Rome of Mekka zo bijzonder? Waarom bezoeken
mensen het graf van heiligen of rabbijnen? Reis met de pelgrims mee door de
tentoonstelling en beleef hun gevoelens van hoop, extase en loutering.
Leg een groot blad met centraal het begrip pelgrimstocht geschreven. Laat de
kinderen een woordenspin maken vertrekkende van het begrip ‘pelgrimstocht’.De
kinderen schrijven op waar zij aan denken als ze het woord ‘pelgrimstocht’
horen/lezen. Dit blad kan tijdens de rondleiding organisch groeien; aangepast en/of
aangevuld worden.
Je kunt de leerlingen ook deze foto’s tonen van ‘Heilige plaatsen’ in Jodendom,
Christendom en Islam.
1
Laat de leerlingen rustig naar de foto’s kijken en stel de vraag wat ze met elkaar
gemeen hebben, herkennen ze de plaatsen? Stel vragen om tot een antwoord te
komen. Deze vragen moeten betrekking hebben tot wat er te zien is op de foto’s. Wie
zie je? Waar zijn deze mensen? Wat hebben ze met elkaar gemeen? Waarom zou
deze plek bijzonder zijn? …
Het zijn afbeeldingen van ‘Heilige Plaatsen’ van de drie godsdiensten van het boek:
Mekka (Islam), Lourdes (Christendom) en Jeruzalem/Klaagmuur (Jodendom).
Vertrek en reis
Vertrek en voorbereiding van de pelgrimsreis.
Het vertrek is een beetje vergelijkbaar met de voorbereidingen bij een gewone reis.
Je denkt na over wat je onderweg nodig hebt, wat is er noodzakelijk en wat
bijkomstig?
Paspoort , reisdocumenten, gemakkelijke kledij, zonnebescherming, …
Je stippelt de reisroute uit, zoekt naar slaapmogelijkheden of je boekt een
georganiseerde reis met een reisbureau. Hoe korter de vertrekdatum, hoe
spannender het allemaal wordt.
Ken je dit gevoel?
Pelgrims reizen alleen of samen in een groep. Ze leggen een bepaald traject af, te
voet of met een transportmiddel. Kaarten en reisgidsen beschrijven routes en
waarschuwen voor gevaren. Toelatingen, stempels en pasjes behoren tot de vereiste
reisdocumenten. Gebedenboeken en reisamuletten bieden een gevoel van
bescherming.
Opdracht:
De leerlingen worden in drie groepjes verdeeld en gaan op zoek naar voorwerpen die
mee werden/worden genomen door pelgrims in het jodendom, christendom of de
islam.
Als de leerlingen terug komen onderzoek je samen wat de gelijkenissen en de
verschillen zijn?
2
Selectie objecten:
Meer uitleg over de objecten vind je hier.
-
Islam: nrs 43 Mahmal; 45 compas; 47 drinkfles; 48 hoofddoek
Christendom: nrs 22 reisgids; 28 stempelkaart; 32 pelgrimsfles; 30
pelgrimsechtpaar (staf, kalebas, kledij)
Jodendom: nrs 12 kaart; 17 reisroute; 13 reisgebedenboek; 16 amuletten
Heiligdom
Voor bedevaartgangers is een heilige plek vaak verbonden met een belangrijke
gebeurtenis in het leven van een heilige of inspirerende figuur. Jodendom,
christendom en islam tellen veel heilige plaatsen, die ze soms delen. Ze zijn
verbonden met verhalen over bijzondere voorwerpen of personen of met historische
gebeurtenissen.
Opdracht:
Luister naar de getuigenissen van verschillende Pelgrims uit Jodendom, Christendom
en Islam. Zij vertellen hun verhaal over hun aankomst bij het heiligdom. Wat
vertellen de joodse, christelijke en moslim pelgrims?
Als de leerlingen terug komen onderzoek je samen wat de gelijkenissen en
verschillen zijn. Hebben deze pelgrims hetzelfde gevoel als ze aankomen bij een
heiligdom?
Selectie objecten:
Meer uitleg over de objecten vind je hier.
-
-
Islam: nrs 96 Slot en sleutel Ka’ba; 97 Gordijn voor Ka’ba; 107 Medina textiel;
106 Grafversiering; 110 Magisch vest; 111 Rolschildering met heilige plaatsen
Christendom: nrs 77 beeld van Sint Pieter; 72 Reliekmonstrans Heilige
doorn; 82 Reliekhouder mt vingers drie koningen; 80 OLV van
Scherpenheuvel; 84 zilveren Madonna van kevelaer; 93 Caravaggio,
Jodendom: nrs 53 schilderij van de Klaagmuur; 54 Voorhang van ark
Torarollen; 57 kleed voor op graf rabbijn; 66 olielampjes; 68 wandtapijt; 67
Dansers van Meron
Jeruzalem
Stel de vraag voor welke religie Jeruzalem een heilige plaats is en geef de leerlingen
even de tijd om aandachtig te kijken naar de voorwerpen die op de tafel aanwezig
zijn.
-
Hoe wordt een voorwerp aan een religie verbonden?
-
Hoe gelijken deze voorwerpen op elkaar en waarin zitten de verschillen?
3
De leerkracht haalt in samenwerking met de kinderen per religie en op basis van de
objecten de belangrijkste punten aan waarom Jeruzalem zo belangrijk is.
Jodendom  Eerste en tweede tempel op de tempelberg, hiervan blijft enkel de
Klaagmuur over
Islam  De hemelreis van Mohammad op Buraq en de voetafdruk die hij achterliet
waarrond nu de rotskoepel is opgebouwd.
Christendom  de kruisiging en verrijzenis van Christus waar de Heilige Grafkerk
aan herinnert.
Selectie objecten:
Meer uitleg over de objecten vind je hier.
-
Centrale Maquette van de top van de Tempelberg met de Rotskoepel, al Aqsa
moskee en Westelijke muur (klaagmuur)
Islam: nrs 128 Buraq, 124 spiegeldoos met offer van Ibrahim; 120 Tegel met
voetafdruk
Christendom: nrs 114 Maquette Heilig Grafkerk; 118 kruisbeeld
Jodendom: nrs 122 Chagall schilderij van Westmuur; 115 Bijbels Jeruzalem
De thuiskomst
De afgelegde reis en de intense ervaringen tijdens het bezoek aan een heiligdom
raken de pelgrim ook innerlijk. Hij keert naar zijn vertrouwde omgeving terug als een
ander mens. Er volgt soms een periode van bezinning en rust.
De behoefte om van de reis iets tastbaars mee te brengen is van alle tijden.
Souvenirs gelden als bewijs van het bezoek of als een te koesteren herinnering. Ze
sporen ook anderen aan om een pelgrimage te doen. Voorwerpen die in de nabijheid
van het heilige zijn geweest, brengen een stukje heiligheid mee naar huis.
Pelgrims krijgen na hun bezoek aan een heilige plaats soms een bewijs of certificaat
mee. De status van pelgrim geeft hen bij hun terugkomst een hoog aanzien. Dat
laten velen ook graag zien;
Opdracht:
De leerlingen worden in drie groepjes verdeeld en gaan op zoek naar souvenirs die
mee werden/worden genomen door pelgrims in het jodendom, christendom of de
islam.
Als de leerlingen terug komen onderzoek je samen wat de gelijkenissen en de
verschillen zijn?
Selectie objecten:
Meer uitleg over de objecten vind je hier.
4
-
Islam: nrs 221 certificaat; 204 fles met zemzemwater; 209 bidsnoer
Christendom: nrs 170 flacons met Lourdeswater; 178 rozenkransen
(bidsnoer); 179 pelgrimsinsignes
Jodendom: nrs 139 kaarsenhouder; 159 zakjes aarde van Heilig Land, 137
doosje lucht; 144 gebedenboek
Afsluit moment
Het volbrengen van een pelgrimsreis brengt veel gevoelens met zich mee. Het meest
bijzondere is het gevoel van gezuiverd naar huis terugkeren. Men spreekt ook wel
van het woord ‘loutering’.
Dit betekent dat je heel goed in je hart kijkt en je eigen mooie en kwade kantjes met
een vergrootglas bekijkt. Het kan wel eens gebeuren dat je rood wordt van de
gedachte aan iets waar je spijt van hebt … of dat je het warm krijgt en er een
glimlach tevoorschijn komt als je aan een mooie daad terugdenkt. Een pelgrimsreis is
de ideale tijd om alles waar je rood van wordt, achter te laten en dus ‘gezuiverd’ terug
te keren …
Denken jullie soms terug aan je eigen goede en kwade kantjes? Wanneer en waar
gebeurt dit wel eens ? Wat doet dit met jullie ? Denk je dat dit alleen voor pelgrims
telt ?
Wat onthouden jullie van de pelgrimsreis die je vandaag hebt afgelegd?
Zijn er plekken of beelden die je zullen bijblijven ? Welke en waarom?
5