1. Wat is Polydacylie?

Wat is polydactylie?
Messybeast De Polydactyle Maine Coon
Schrijver: Sarah Hartwell
http://www.messybeast.com/catarchive.htm
Vertaald en gepubliceerd met toestemming van Sarah Hartwell.
Bij de vertaling is de volgorde gewijzigd en zijn toevoegingen gemaakt door de vertaler:
Marjan Boonen, Cattery Boonland, Nederland.
Geschiedenis en voorkomen
Polydactylie, of meer dan de normale hoeveelheid tenen, is een normaal verschijnsel bij katten. Het
lijkt vooral voor te komen bij Keltische katten en katten die aan de oostkust van de Verenigde Staten
en Zuidwest Engeland leven. Dit kan duiden op een onderlinge verbinding. Polydactylie is niet het
gevolg van slechte fokpraktijken, in tegenstelling tot Twisty Cats (katten met te korte en gebogen
voorpoten). Het is eenvoudigweg een natuurlijk voorkomende, genetische variant. Polydactylie is ook
gevonden in fossielen van reptielen; dit zou er op kunnen duiden dat 5 tenen (digits) de abnormale
vorm is! Van slechts één vorm van polydactylie is bekend dat het schade toebrengt.*
*Het betreft hier het RH-gen; dit veroorzaakt Radiale hypoplasie en is verantwoordelijk voor de
misvormde (voor)poten van de Twisty Cat. Dit RH-gen veroorzaakt ook polydactylie. Bij de Maine
Coon komt alleen (zo is gebleken uit verschillen wetenschappelijke onderzoekingen) polydactylie
voor, veroorzaakt door het Pd-gen, een geheel onschuldig, verder niets misvormend gen. Zie verder
ook het hoofdstuk Messybeast Polydactylie Genetica.
Diverse historische verslagen:
In een uitgave van 1967 van het Britse blad “The Cat”, vraagt Mary Collier uit Axminster, Devon:
Zijn er lezers die mij informatie kunnen geven over 6-tenige katten, die soms ook “Boxers” of Boxing
Cats” worden genoemd? Ik heb recent een heel mooi kitten van dit type gekocht. In het bijzonder ben
ik geïnteresseerd naar waar deze katten van vandaan komen of wat hun herkomst is, als dat buiten
Groot-Brittannië is. Ook wil ik graag weten wanneer ze voor het eerst ontdekt werden.
In februari 1978 verzorgde de Daily Mirror een serie artikelen over polydactyle katten. Jennifer
Wellstead uit Penzance, Cornwall vraagt of er lezers waren die katten met zes tenen aan elke poot
hadden. “Mrs. I” uit Kettering, Northants, antwoordde dat katten met zes tenen "witches familiars",
heksenhulpjes waren.
Mrs. Farley uit Havant, Hampshire zei dat ze zes katten had, waarvan er drie 6 tenen hadden en twee
4 aan elke poot in plaats de normale 5. Verder had ze recent een nestje gehad met één kitten met 7
tenen, vier met 6 tenen en twee met de normale hoeveelheid tenen.
Polydactylie varieert van de klassieke “wantpoot” (met duim) tot en met katten die meer tenen dan
normaal hebben zonder de “duim”. Een correspondent van de New Scientist (weekblad voor
wetenschap en technologie) meldde dat de tenen aan de binnenkant van de voorpoot vaak
opponeerbeer zijn en dat sommige katten ze zeer behendig gebruiken om kleine objecten te
verplaatsen, bijna net zoals mensen hun handen gebruiken. Sommige eigenaren van polydactyle
katten grappen dat hun katten hierdoor intelligenter zijn en de volgende stap vertegenwoordigen in
de evolutie van de kat: de kunst om eigenmachtig dozen en blikken te openen.
Een, twee en drie extra tenen aan de voorpoten
Polydactyle katten hebben diverse bijnamen: "mitten cats" (wantkatten), "thumb cats"
(duimkatten), "six-finger cats"(zesvinger-katten), "Cardi cats" (afkomstig uit Cardigan) en
"Hemingway katten". Deze laatste naam is ontstaan vanwege de schrijver Ernest Hemingway. Hij
woonde op het kleine eiland Key West voor de kust van Florida. Hij deelde dat eiland met ongeveer 50
katten*, inclusief een 6-tenige polydactyle kat die hij had gekregen van een kapitein (volgens een
documentaire op Animal Planet, heette de kat Snowball). De katten vermenigvuldigden zich en
polydactylie werd een normaal verschijnsel. Aldus kregen polydactyle katten de bijnaam “Hemingway
katten”. Hemingway’s kattenkolonie vermengde zich vrijelijk met de daar al aanwezige
kattenpopulatie, wat tot gevolg had dat al gauw de helft van de katten polydactyl was. Een ander
verhaal vertelt dat de kat die Hemingway kreeg een polydactyle poes was en dat de polydactyle
katten op het eiland afkomstig waren van 19e eeuwse scheepskatten. Het grote percentage
polydactyle katten in Boston, USA, heeft ook tot de bijnaam "Boston Thumb Cats" (Boston Duim
Katten) geleid. De bijnaam "double-pawed" (dubbelpotig) is een foute benaming, omdat er ook een
afwijking bestaat waarbij er werkelijk een dubbelpoot ontstaat. Andere namen voor polydactylie zijn
ook: hyperdactylie of een boventallige hoeveelheid tenen. Het komt voor bij veel dieren (en mensen)
als een spontane mutatie of als vererfde eigenschap. De wijze waarop het vererft; dominant of
recessief, verschilt van soort tot soort. Voorkomende gevallen van menselijke polydactylie worden in
een later te publiceren artikel weergegeven.
*van Ernest Hemingway komt de uitdrukking:” One cat leads to another”: Na één kat volgen er meer.
Een All-American verschijnsel of Amerikaans bedrog?
Sommige Amerikaanse kattenliefhebbers, schrijvers van publicaties over katten en fokkers (vooral in
de eerste advertenties voor PixieBobs) hebben beweerd dat polydactylie uitsluitend in Amerika voor
komt. Brenda Weatherby en Carol Ann Brewer hebben in een vroege advertentie genaamd “Bigfoot is
in the Building” geschreven, dat polydactylie voor het eerst vroeg in de 17e eeuw in Boston verscheen
en dat polydactyle katten alleen in Noord Amerika te vinden waren. Met nadruk moet worden gezegd
dat polydactylie niet uitsluitend in Noord Amerika te vinden is. Het is goed mogelijk dat polydactyle
katten voor het eerst vanuit Engeland in Boston zijn aangekomen. Elke suggestie dat polydactyle
katten niet buiten Amerika te vinden zijn, is feitelijk onjuist en zelfs Amerikaans bedrog te noemen.
Het verschijnsel is te vinden in Engeland, in enkele delen van het Europese vasteland en in Azië. In
sommige delen van Engeland komt het zo algemeen voor dat het als normaal beschouwd wordt. In
het zuidwesten van Wales is een geconcentreerde genenpoel van polydactylie te vinden. Katten met
extra tenen komen veel voor in het gebied rond Cardiganshire (Ceredigion) en staan bekend als
"Cardi-cats". Zestenige katten lijken in Cardigan (Welsh: Aberteifi) vaker voor te komen dan in andere
delen van Engeland; ook zeventenige katten worden in dit gebied gevonden. Cardigan bevind zich aan
de Teifi zeearm boven Cardigan Bay en was eens een van de drukste havens in Wales. Dit verklaart
waarschijnlijk het hoge percentage polydactyle katten in het gebied.
Zelf zag ik elk jaar verschillende polydactyle katten in de Chelmsford Cats Protection rescue shelter
en heb ik ook een polydactyle kat gehad. Op het platteland van Maleisië in de buurt van Kuantan vond
ik een prachtige polydactyle kat met een stompe, korte staart (bobtail). Als ongecastreerde kater kon
hij er voor zorgen dat deze eigenschap onder de bestaande kattenpopulatie verspreid werd. Daar
worden “zesvingerige katten” als geluksbrengers beschouwd.
Twee polydactyle kittens uit de buurt van het Chini meer vlakbij Kuantan in Maleisië; de
vader was de polydactyle stompstaart die een rijke dynastie aan meertenige kittens bij de
plaatselijke poezen had verwekt.
In een artikel van Cornell University, Cat Watch (1998), werden studies aangehaald over polydactyle
katten die tussen 1940 en 1970 waren uitgevoerd. De studies gaven aan dat de eigenschap zich
openbaarde bij katten die door de Engelse puriteinen gedurende de 17e eeuw naar Boston zijn
meegenomen en speculeerden over het feit dat de mutatie in het gebied rondom Boston is ontstaan
en niet al in Engeland. De nazaten van deze katten kunnen vanuit Boston in handelsschepen zijn
verscheept naar Yarmouth, Massachusetts en Halifax, Nova Scotia, twee gebieden waar ook een hoog
percentage polydactylie in katten is te vinden. Charles Darwin schreef ook over polydactylie in zijn
boek "The Variation of Animals and Plants Under Domestication" dat uitgegeven werd rond 1850: “Ik
heb over verschillende families van zestenige katten vernomen, waarin dit uitzonderlijke kenmerk
tenminste drie generaties is doorgegeven”. Hiermee worden andere bronnen die 1868 als de eerste
keer dat polydactyle katten wetenschappelijk werden vastgelegd weersproken.
Er wordt gezegd dat polydactyle katten zo goed als niet aanwezig zijn in Europa, omdat “ongewoon
uitziende katten” werden afgemaakt ten gevolge van het bijgeloof over heksen. Hierdoor werd het
kenmerk zo goed als geheel uitgeroeid. (Kelly, Larson,1993). Ik weet niet of Engeland ook valt in de
algemene term “Europa”, of dat alleen het vasteland van Europa hiermee werd bedoeld. In
Noorwegen staan polydactyle katten bekend als “scheepskatten” omdat de extra tenen hen een
betere balans zou geven op schepen die zich in een storm bevinden. Daar zijn polydactyle katten niet
ongewoon en ze zijn geliefde huisdieren. In Zweden worden ook polydactyle katten gemeld die zich in
half wilde staat vrijelijk vermeerderden. Andere Europese kattenliefhebbers hebben in hun eigen land
nog nooit polydactyle katten gezien. In Engeland komen ze echter zo vaak voor dat ze daar bijna
gewoon zijn.
Voor zeelui waren polydactyle katten mascottes. Ook waren zij er van overtuigd dat polydactyle
katten superieure muizen-en rattenvangers waren. “Aangenomen” als rattenvangers en
geluksbrengers kwamen ze samen met de vroege Britse kolonisten naar Amerika. Dit verklaart hun
grotere aantal in de oostelijke staten van Amerika. Een meer dan de normale hoeveelheid
“gelukbrengende” polydactyle katten (in verhouding tot katten met de normale hoeveelheid tenen)
vond daar zo zijn weg. Hierdoor ontstond er een grotere hoeveelheid polydactyle katten dan normaal
is voor een zich vrij voortplantende kattenpopulatie. Terug in Engeland, met zijn grote kattenpopulatie
waar de polydactyle kat slechts een klein deel van uitmaakte, bleef de eigenschap toch minder
gewoon, hoewel er plaatselijk gebieden waren, waar polydactylie gemiddeld vaker voorkwam. In ieder
geval kwam polydactylie vaker voor in zuidwest Engeland, waarschijnlijk omdat daar havens waren
van waaruit schepen naar de Nieuwe Wereld voeren.
Bjørn B. Svingen, eigenaar van een polydactyle kat, gaf de volgende informatie over polydactyle
katten in Noorwegen en hun verbintenis met schepen: “Ik heb horen zeggen dat deze genen lang
geleden naar Noorwegen zijn gekomen. Het verhaal gaat dat de genen geërfd zijn van Spaanse of
Portugese scheepskatten met deze “afwijking”. Deze katten waren waarschijnlijk normaal op schepen
die langs de Noorse kust voeren. Ze zijn in onze regio nu weer populair geworden en ze zijn
overvloedig aanwezig in Trøndelag in Centraal Noorwegen". Als gevolg van dit alles, staan ze ook
bekend als"Skipskatt" (scheepskat). Searle maakte in een gedetailleerde studie over katten die hij
aantrof in Singapore in 1959 geen opmerking van polydactyle katten. De enige polydactyle katten die
ik zag in de Maleisië/Singapore regio waren de katten bij het Chini Meer.
Verwijzingen















Chapman, V.A.; Zeiner, FN: The anatomy of polydactylism in cats with observations on
genetic control Anatomical Record 141:205-217, 1961
Danforth C.H.: Heredity of polydactyly in the cat. Journal of Heredity 38: 107, 1947
Danforth C.H.: Morphology of the feet of polydactyl cats. American Journal of Anatomy
80:143, 1947
Jezyk P.F. "Constitutional Disorders of the Skeleton in Dogs and Cats".
Jude, A.C.: Cat Genetics, 1955
Pflueger S. (1998). "Polydactyly and Related Traits". Cat Fanciers Journal, Fall 1998, 5-6.
Robinson R.: Genetics for Cat Breeders, Mar 1977
Sis, R.F.; Getty, R.: Polydactylism in cats Veterinary Medicine and Small Animal Clinician
63:948-951, 1968
Todd, N.B.; Jones, T.C.: On independent assortmant of dominant white and polydactyly in the
cat Journal of Cat Genetics 1:16-17, 1964
Towle Heather A.M. DVM & Breur Gert. J. DVM PhD, DACVS "Dysostoses of the Canine and
Feline Appendicular Skeleton". Vet Med Today JAVMA Vol 225, No. 11, December 1, 2004,
1685-1692.
Vella, C.; Shelton L,M; McGonagle J.; Stanglein T.W.: Robinson's Genetics for Cat Breeders
and Veterinarians, Butterworth-Heinemann Ltd (19 Aug 1999)
Wenthe, M.; Lazarz, B.: A case of atavistic polydactyly at the hind limb of a cat [German]
Kleintierpraxis 40:617-619, 1995
Winterbotham E.J. et al. (1985). "Radial Agenesis in a Cat". Journal of Small Animal Practice,
393-398.
Wittmann, F.: Polydactylism in a Cat Praktische Tierarzt 73:709, 1992
Zguricas J., Heutink P., Heredero L., Deurloo J., Oostra B.A., Snijders P.J., Lindhout D., Hovius
S.E.: Genetic aspects of polydactyly. Handchir Mikrochir Plast Chir 1996 Jul;28(4):171-5

Download Report