woordenlijst Thomas Kindermans 10/02/2014

Thomas Kindermans
Hoofdstuk I: Inleiding
Rechtseconomie
De toepassing van economische
wetenschappelijke methode op juridische
fenomenen
Recht als gesloten systeem
Recht is verweven met sociaaleconomische
factoren
Recht om bepaalde sociale doelstellingen te
verwezenlijken
Algemeen beschrijven wat er gaat gebeuren
Voorspellend beschrijven vanuit een
specifieke doelstelling
Lage opbrengst van een schadeclaim zorgt
ervoor dat het door de hoge PK niet
welvaartsverhogend is om een proces in te
spannen. Behalve als je het samen doet:
minder marginale PK)
De markt is het doel: door efficiëntere
regelgeving vrije marktwerking stimuleren
Heel lage dumpingprijzen
Vaste kosten, als die hoog zijn meer gevaar
voor monopolie (hoger entry level)
Heel hoge startinkomens, hier is pp een
probleem
Vaste K zijn heel laag, hier is pp geen
probleem
Enkel verbod bij categorie waar het probleem
zich stelt: Meer rechtszekerheid maar minder
flexibiliteit
Algemeen verbod maar toezichtsbeleid
focussen op markten die gevaar zijn: Minder
rechtszekerheid maar meer flexibiliteit
Twee P gaan verschillende belangen hebben
en daardoor kan er een Moral Hazard
worden gecreerd
Degene die agent toestemming geeft om in
zijn naam en rekening op te treden
Persoon die beslissing maakt
Als je jaren gewerkt hebt voor een bepaalde
functie ga je minder risico nemen omdat je ze
anders dreigt kwijt te geraken.
De werking van de markt is belangrijk: men
moet de markt begrijpen
Er is geen merkbaar verschil tussen
verschillende types omdat je ze allemaal
samen gooit: er mag geen verschil merkbaar
zijn.
Wetende wat de regel is, werking van het
recht als precedent
Hypothetische markten (bv.
Aansprakelijkheidsrecht, Public Choice)
Je wordt veroordeelt voor een bedrag dat je
kapitaal overstijgt, hierdoor zal men minder
voorzorgen nemen (onderkapitalisatie zorgt
voor een gebrek aan voorzorg). In de hand
gewerkt door subsidiarys en zakelijke
zekerheden
Dochterbedrijven
Het meest efficiënte
Formalistische benadering
Sociologische jurisprudentie
Legal Realism
Positief wetenschappelijk onderzoek
Normalistisch wetenschappelijk onderzoek
Collective Action Problem
Old L&E
Predatory Pricing
Fixed Kost
Entry levels
Contestable markets
Rules
Standards
Principle Agent-problematiek
Principle
Agent
Empire Building
New L&E
Pooling equilibrium
Ex-ante onderzoek
Newest L&E
Judgement proof
Subsidiary’s
Utilitarisme
1 Thomas Kindermans
Paretto-efficientie
Verhoogt welvaart als iemand wint en
niemand verliest
Verhoogt welvaart als winners meer winnen
dan de verliezers verliezen
Gedrag bepaalt door constante afweging
tussen MB en MK
Door boetes kan je het sociale druk (kost)
wegwerken waardoor het efficiënter kan zijn
voor de boete te accepteren
Aanmoediging/Prikkel
Degene die het best de kost kan dragen
moet deze ook dragen
Zaken die je koopt waarvan je de kwaliteit
moeilijk kan beoordelen.
(vertrouwensgoederen?)
Een goed onderscheid kunnen maken (bv.
tussen goed en slechte dingen), moet
worden bevorderd belangrijk bij
assymetrische informatie
Eens gekocht altijd gekocht, deze regel is
vooral een probleem bij assymetrische
informatie, waarbij de kosten niet gedragen
zullen worden door de cheapest cost avoider.
1 koper, 1 verkoper, partijen hebben
evenveel macht als onmacht
Hicks-efficientie
Methodologisch individualisme
Crowding-out
Incentives
Cheapest Cost Avoider
Credence Goods
Seperation Equilibirum
Ceveat Emptor (buyer beware)
Bilateraal monopolie
Hoofdstuk II: Eigendomsrechten
Net present Value
Tragedy of the Commons
Toekomstige dingen hebben nu al waarde
Probleem waarbij eigendomsgoederen het
slachtoffer zullen zijn van overgebruik,
prematuur gebruik en ondergebruik, dit
omdat men het zekere voor het onzekere zal
nemen
Game Theory spelt dat aantoont dat je het
zekere voor het onzekere gaat nemen en het
eigen belang zal laten primeren (door de
vrees dat anderen bv. eerst zullen handelen)
Men gaat eigendomsrechten gebruiken als
de baten (schaarste), zal opwegen tov de
kosten (afbakenings etc).
Men kan eigendomsrechten individueel zien
of collectief. The Optimal Commons beschrijft
dat het efficients is bij de laagste som tussen
de fragmentatiekost en poolkost.
Niet optimaal
Door de hoge fragmentatie van een
gemeenschapelijk gebouw zijn de
transactiekosten heel erg hoog, waardoor ze
buiten het gebouw een eigen winkel gaan
beginnen in een kiosk (welke suboptimaal is
tov het gebruik van het gebouw)
Prisionors Dillema
Demsetz-criterium
The Optimal Commons
Suboptimaal
Tragedy of the Anti-Commons
Hoofdstuk III: Intellectuele Eigendomsrechten
Intellectuele Eigendomsrechten
Tijdelijk monopolitierecht op de exclusieve
uitbating van creaties en uitvindingen
(informatiegoederen)
Parodie
Levert inhoudelijke kritiek
Deadweight Losses
Groep consumenten wordt uitgesloten door
artificieel hogere prijs = puur welvaartsverlies
2 Thomas Kindermans
= monopoliekosten
Tussenpersoon wordt geellimineerd
waardoor het goedkoper wordt
Doordat men gratis wordt bloodgesteld aan
iets gaat men het later misschien kopen
Hoe meer mensen het gaan doen, hoe
minder kans op gepakt te worden en dus hoe
meer je het gaat doen (en er minder rekening
mee gaat houden)
De sociale norm zegt dat het moet kunnen,
dit moet geinternaliseerd worden.
Normen gaan niet veranderen door een straf
op te leggen. Alleen bij mensen die nog niets
gedaan hebben.
Een grote groep gaat een kleine groep
gebruikers gaan subsidieren (≠ crosssubsidiarization)
Explosie aan patentaanvragen (en
aanvaarding), hierdoor stijgen het aantal
patenten, en daarbij de processen en de
processkosten (en de maatschappelijke
kosten), waardoor de winst gaat minderen.
Actoren die zelf niets uitvinden maar wel
octrooien in hun bezit hebben en kopen en
daarover processen voeren
Personen die veel dezelfde handeling gaan
stellen gaan er meer kennis over hebben
Elke nieuwe applicatie baseerd zich op een
voorgaande uitvinding. Oorzaak van de
anticommons inzake octrooien
Je kan de situatie misbruiken door heel veel
geld te vragen
Cognitief effect waardoor je denkt dat jouw
aandeel in de nieuwe applicatie veel groter is
Een dubbel monopolie (1 linkerschoenenwinkel en 1 rechterschoenenwinkel), je krijgt nog grotere
deadweight losses (externaliteit)
Gevaar bij bedrijgsgeheimen waardoor men
het geheim kan teweten komen door
onderzoek te doen hoe men tot iets komt
Verbod op verder verkopen
Transfer effect
Bloodstellingseffect
Snowball effect
Sticky Norms
Backslash Effect
Cross-subsidies
Patent Exploision
Non-Practicing Entities (NPE)
Patent Trolls
Repeat Players
Downstream innovation
Hold-Up
Attribution Bias
Cournot Duopolie
Reverse Engeneering
Injunctions
Hoofdstuk IV: Contractenrecht
Relatie specifieke investering
Partij maakt een kost die niet recupereerbaar
is buiten de specifieke verhouding
Deelpacht in China, zorgt voor een gedeelde
risico-allocatie, men had geen verzekering
Zorgt ervoor dat de samenwerking zal
bevordert worden mits men het later nog
eens zal moeten doen en die ervaring zal
meenemen
Men moet de handeling later niet opnieuw
doen waardoor er geen prikkel is om de
samenwerking zelf te bevorderen
Verwachte winst, meest uitgebreide
vergoeding (waarde contract + subjectieve
waarde), stimuleert efficiente contractbreuk
Investering vergoeden, stimuleert inneffciente
Sharecropping
Repaet play
End game
Expectation Measure
Reliance Measure
3 Thomas Kindermans
contractbreuk, doch soms beter voor de
consumment, wat dan wel weer de prijs zal
verhogen voor de niet verbreker (tenzij prijsdiscriminatie)
Uitvoering in natura, leidt tot uitvoering van
het contract, maar kan efficient zijn omdat de
begunstigde dan nog kan doorverkopen aan
de persoon met de hoogste WTP
Op voorhand bepalen hoeveel schade je
moet als je uw contract verbreekt
Specific Performance
Schadestipulering
Moral hazard
Lie costs
Verification costs
Kost veroorzaakt door het liegen
Kost veroorzaakt door het controleren of men
liegt
Kost die men doet om te kijken of andere
partij meer info heeft of niet
Kosten die al gemaakt zijn en niet meer
ongedaan kunnen worden gemaakt
De kosten die de rijke consument aan de
verkopen maken zullen worden ingedekt door
het goedkoop zijn van de arme consument,
arme consumenten gaan hierdoor weg
blijven
Degene die het goedkoopst kan doen zal hier
ook voor moeten opdraaien. Omdat hij hier
het goedkoopst iets kan aan doen wordt zo
de incentive gegeven dat hij het zal doen (en
dus voor de maatschappij op de goedkoopste
manier)
Persoon die mee geniet van de inspanning
van anderen
Hoeveel wilt de koper betalen?
Hoeveel wilt de verkoper aanvaarden?
WTP-WTA, de welvaartsverhoging door de
transactie
Contract tekenen zonder het te lezen
Beide partijen hebben een voordeel, zonder
quasi-contracten kan het zijn dat dit door
gokken niet meer het geval zou zijn
Duplication costs
Sunk costs
Cross-subsidiazation
Cheapest cost producer
Free Rider
Willingness to pay
Willingness to accept
Surplus
Signing without reading
Mutual Benefits
Hoofdstuk V: Aansprakelijkheid
Beschikbaarheidskeuristiek
Systematisch onder-over waarderen van de
risico’s omdat we het gemakkelijker kunnen
inbeelden dat het zo zal zijn
Gedachte dat hoe meer we iets kunnen
controleren, hoe meer we iets kunnen
vertrouwen
Korting, kan voor psycholisch effect zorgen
dat mensen gaan denken dat het beter is om
A te doen dan B omdat er “korting” op staat
RisicoAH
SchuldAH
Slachtoffer kan heel weinig doen om schade
te beperken
Slachtoffer heeft deels invloed op de schade
Formule om te berekenen of er een fout is, is
uw preventiekost duurder is als uw (kans op
ongeval x ongevallenkost), dan ben je niet
aansprakelijk
Zelfcontrole Bias
Rebates
Strict liability
Negligence
Unilaterale ongevallen
Bilaterale ongevallen
Formule van de Learned Hand
4 Thomas Kindermans
Punitive Damages
Schade vergoeden en daarboven nog extra
vergoeding, dit evt. ter compensatie van de
evt. lage pakkans. Zorgt evenwel voor
onvoorspelbaarheid van het recht, en omdat
de dit subjectief is zal de dader er niet altijd
rekening mee houden.
Hoofdstuk VI: Public Choice
Public Choice
Economie van de politieke keuze = keuze die
individu maakt op het forum van pubbliek
beleid, als kiezer, lid van een belangengroep
etc.
Goed die niet-uitsluitbaar en niet-rivaal is (bv.
politiepatrouilles, bestraffing,
monumentenzorg)
Goed die uitsluitbaar maar niet-rivaal is (bv.
een brug, een park, een zwembad tot op
zekere hoogte, etc
Goed die uitslaatbaar en rivaal is
(Hamburger)
Goed die niet-uitsluitbaar maar wel rivaal is
(bv. grondstoffen)
Uw invloed uitdrukken in een structuur door
iets proberen te veranderen (vooral in
overheid)
Uw invloed uitdrukken door te veranderen
van structuur (= ook in overheid dmv
stemmen met de voeten)
Theorie van Tibout, je moet kunnen kiezen
tussen overheden zoals je dat in de markt
ook kan, irrealistische theorie vanwege veel
assumpties (transparantie, geen
verhuiskosten, geen externaleiten, flexiebel
aanbod etc)
Drukkingsgroep die gaat streven naar de
herverdeling ten voordele van hun publiek of
gaat streven naar behartiging van publieke
goederen, dat de markt of organisatie
volgens hen althans, suboptimaal zou
leveren
De kleine groep gaat een grote invloed
hebben op de beslissing waarbij een grote
groep niet perse voordeel zal halen (10% wilt
iets en krijgt het erdoor, 90% niet akkoord
maar moet het ook slikken)
De kiezer met een mediane preferentie
As tussen verschillende strekkingen,
links/rechts of liberaal/collectivistisch. De
median voter zou optimaal zijn
Karakter van het aanbod van partijen bestaat
uit gemengde bundels, met standpunten die
op veschillende assen staan
2 niet medium partijen zullen een akkoord
vormen door elk toegevingen te doen over
bepaalde vlakken, waardoor er een
wangedrocht van een akkoord gaat ontstaan
Lagere transactie en bestuurskosten door
een hogere homogeniteit
Publiek goed
Club goed
Privaat goed
Gemeen goed
Voice
Exit
Stemmen met de voeten
Belangengroep
Spoilatief optreden
The Median Voter
Politieke keuze-as
Multiple Issue
Log Rolling
Theorema van Wallace Oates
5 Thomas Kindermans
Hoofdstuk VII: Verzekeringen
Risico-avers
Niet risico minnend, ookal is de kans
hetzelfde, toch kiezen voor het veilige (de
onzekerheid is ook een kost)
Mensen gaan een keuze maken met
betrekking tot de kans dat er een verlies zal
zijn en gaan niet kijken naar de uitkomst, dit
door heuristieken (cognotief probleem)
Onderlinge verzekering (bv. mutualiteiten)
Acturieel eerlijke premie, kans van ongeval x
kosten van ongeval
Administratieve kosten
Door dit systeem worden goede rijders
beloond (minder betalen) en slechte rijders
gestraft (meer betalen)
Prospect theory
Mutual insurance
Actuarilly fair premium
Loading costs
Bonus Malus
Hoofdstuk VIII: Strafrecht
Error costs
Kosten van straf door foute beslissingen, zijn
hoger naarmate de straf hoger is en worden
opgevangen door accuratesse van het
onderzoek (hoger bij strafonderzoek)
Criminelen gaan de toekomst verdisconteren
waardoor een straf die verder in de toekomst
lijkt veel minder lijkt dan ze echt is, dit omdat
ze in het vandaag leven
Criminelen durven wel eens minder naar de
toekomst te kijken omdat ze in het vandaag
leven, hierdoor treedt discounting op
De kost om een zwaardere straf op de lopen
is relatief kleiner, hierdoor zullen kleine
verschillen tussen bepalade zware straffen
een minder groot effect hebben. (Bv: gijzeling
10 jaar, moord 15 jaar = slechts 5 jaar
verschil (50%), dus ze gaan het sneller doen
dan gewoon moorden, terwijl de
maatschappelijke kost veel groter is)
Als de norm niet sociaal aanvaard is gaan
mensen ze ook niet toepassen (Sticky Norm),
deze kost moet ook geinternaliseerd worden
Discounting
Priority of the present
Marginal Deterrence
Norm Backslash
Compliance strategy
Sentencing guidelines
Vaste lijst met prijzen voor misdrijven, leidt
tot inefficiënte sancties want je gaat geen
rekening meer houden met economische
criteria (het gaat dus niet perse direct tot een
hogere sanctie komen)
Enkel de eigenaar heeft voordeel bij de
afschrikking
Het voordeel wordt gedeeld door anderen
De criminele activiteit gaat worden verplaatst
Voorzorgen tegen criminaliteit die men pas
achtergaat merken (binnensloten, verborgen
alarmsystemen etc). Moeten worden
gestimuleerd want is een vorm van Publieke
Afschrikking
Voorzorgen tegen criminaliteit die men op
voorhand ziet, moet niet worden
gesubsidieerd want kan zorgen voor
redistributieve afschrikking of louter privaat
effect
Private afschrikking
Publieke afschrikking
Redustributieve afschrikking
Ex post observeerbare voorzorgen
Ex ante observeerbare voorzorgen
6 Thomas Kindermans
Hoofdstuk IX: Consumentenrecht
Zero sum game
De winst van de ene is het verlies van de
andere
Wanneer je de markt heel snel kunt verlaten
heb je niet de evt. reputatiekost (men gaat
dus een minimum garantie verplichten)
Goederen waarvan men de kwaliteit voor de
aankoop kan controleren
Goederen waarvan men de kwaliteit na de
aankoop kan controleren
Hoe vaker men iets kan kopen hoe beter de
consument de kwaliteit zal kunnen
controleren (bv voeding in blik =
ervaringsgoed, is het niet goed dan koopt
men het gewoon niet meer, men gaat het dan
weten na 1 keer gebruikt te hebben)
Goederen waarvan men de kwaliteit nooit
echt kan controleren
Teveel aangeboden wordt, niet optimaal
meer ?
Exit strategie
Zoekgoederen
Ervaringsgoederen
Repeat Purchase mechanism
Vertrouwensgoederen
Demand generation
(Marketing: interesse creeren om meer
producten te kopen: Bv. ios applicatie waarbij
men dan meer en meer extensions kan
kopen)
Teveel informatie leidt ertoe dat men zich
minder gaat informeren
Overheid die informatie gaat geven,
overbodig als er reeds optimale informatie is.
Noodzakelijk als informatie moeilijk
verifierbaar is, consumenten niet homogeen
zijn en niet alle consumenten de spontaan
meegedeelde info zullen begrijpen
Zelf uw regels opleggen zoals bij de Ordes
van Advocaten/Geneesheren/Apothekers etc
Marktspelers gaan hun gedrag zo gaan
afstemmen dat hun gezamelijke winst
verhoogd wordt, maar ook de winst van elke
deelnemer. Zelfregulering bij vrije beroepen
gaat dit tegen, maar zal ook de concurrentie
tegengeaan (iets tussen de twee dus)
Periode nadat je iets gekocht hebt dat je het
nog mag teruggeven
Informatieparadox
Unravelling
Zelfregulering
Collusie
Afkoelingsperiode
Bounded self-control
Bounded rationality
Hoofdstuk X: Burgerlijk Procesrecht
Contingency fees
Engels systeem van proceskostenvergoeding
Amerikaans systeem van
proceskostenvergoeding
Client van een advocaat betaalt naar
winst/verlies
De verliezer betaalt alle proceskosten,
waardoor men alleen bij kansrijke zaken naar
de rechter. Dit zorgt ervoor dat het Engelse
recht minder dynamisch is (men gaat minder
snel naar de rechter gaan als men niet zeker
is dus gaat het ook nooit veranderen)
Ieder betaalt zijn deel van de proceskosten
waardoor alleen belangrijke zaken naar voor
7 Thomas Kindermans
komen (die uw proceskosten gaan
overstijgen, anders is het niet interessant om
een proces aan te gaan)
Resultaat dat men wilt behalen
Aspiratie of streefpunt
Hoofdstuk XI: Rechtshandhaving
Toezicht
Gedrag observeren, wat een prikkel is om
zich eraan te houden
Reactie op de geconstateerde overtreding
(na toezicht)
Zeer gedetailleerde gedragsvoorschriften
Open norm, achteraf ingevuld
Ingrijpen op randvoorwaarden, prikkels
Dwingende voorschriften
Handelingsgerelateerd
Sanctionering
Ex ante
Ex post
Indirect
Direct
Act-bases
8