download pdf - Verzetsmuseum

VOORAANKONDIGING
Naar de boeren! Kinderevacuaties in de Hongerwinter
Expositie van 30 september 2014 t/m 12 april 2015 in Verzetsmuseum Amsterdam
Verzetsmuseum Amsterdam toont vanaf 30 september 2014 een aangrijpende expositie over de
ongeveer 40.000 kinderen die in de Hongerwinter vanuit het stedelijke westen van het land zijn
geevacueerd om te voorkomen dat ze van de honger zouden sterven. De reddingsacties vonden plaats
onder zeer moeilijke omstandigheden. 70 jaar na de Hongerwinter haalt het Verzetsmuseum dit
indrukwekkende verhaal op uit de vergetelheid. In de tentoonstelling vertellen zeven personen die als
kind ‘naar de boeren’ zijn gegaan over hun ervaringen. Tegelijk met de tentoonstelling, gaat een
documentaire van ENTROP&DEZWARTFILMS over hetzelfde onderwerp in première.
Hongerwinter
In het najaar van 1944 was het zuiden van Nederland grotendeels bevrijd. De Duitsers waren aan het
verliezen, maar niemand wist hoe lang de oorlog nog zou duren. In de steden in het westen van
Nederland heerste een groot voedseltekort door het Duitse verbod op voedseltransporten als reactie op
de Spoorwegstaking. De voedselrantsoenen werden steeds kleiner. Winkels gingen suikerbieten en
tulpenbollen verkopen ter vervanging van aardappels. Duizenden verzwakte kinderen dreigden te
sterven.
Evacuaties
Reddingsoperaties werden opgezet. Ongeveer 40.000 ondervoede stadskinderen werden in de eerste
maanden van 1945 vooral naar Overijssel, Friesland, Groningen en Drenthe geëvacueerd. Daar was nog
wel genoeg te eten. Het was een grote operatie onder zeer moeilijke omstandigheden.
Honderdduizenden Nederlanders zetten zich belangeloos in om de kinderen te redden van de
hongerdood. Transportmiddelen waren nauwelijks voorhanden. Met vooral vrachtschepen, maar ook
autobussen, vrachtwagens, treinen en soms zelfs lopend of fietsend vertrokken de kinderen ‘naar de
boeren’. Het onbekende tegemoet.
Pleeggezinnen
De magere, ondervoede stadskinderen werden na een reis, die vaak bol stond van ontberingen,
opgenomen in pleeggezinnen. Geportretteerde Neel Struijk van Bergen: ‘De eerste dagen dat ik er was
kwamen alle buren kijken hoe mager ik was. Ik moet er wel heel erg uitgezien hebben.’ Jack de Zwart
vertelt: ‘Mem heeft me trouw verzorgd, ieder half uur lauwe karnemelk, als ik eraan denk... ja, ze heeft
mijn leven gered. Het sloeg aan, en ineens kon ik weer voedsel tot me nemen.’
De kinderen moesten vaak erg wennen aan de vreemde gewoontes, het onverstaanbare dialect
en soms een ander geloof. De meesten pasten zich vliegensvlug aan, zoals Paul van Vliet: ‘Ze hebben me
heel snel in boerenkleren gezet, met boerenklompen, een boerentrui. En ik heb binnen de kortste keren
Fries geleerd. Ik noemde mezelf Pauke Vlietstra, omdat ik er zo graag bij wilde horen. Had ik zelf
verzonnen.’ Anderen voelden zich verloren. Tineke Meijer: ‘Ik had behoorlijk heimwee, maar daar
schoot je toch niks mee op, zo nuchter was je dan ook wel weer. Het duurde lang, het duurde vreselijk
lang.’
Naar de boeren! is een productie van Verzetsmuseum Amsterdam en is gerealiseerd dankzij bijdragen
van onder meer het Prins Bernhard Cultuurfonds/Ben en Nel van Bohmen van der Zwart Fonds, SNS
REAAL Fonds, Nationaal Comité 4 en 5 mei, VSBfonds, Mondriaan Fonds, Stichting Democratie en
Media en het Solidariteitsfonds.
Verzetsmuseum Amsterdam
Expositie “Naar de boeren! Kinderevacuaties in de Hongerwinter”
30 september 2014 t/m 12 april 2015
Openingstijden museum
Plantage Kerklaan 61, Amsterdam, NL
di-vr
10.00 - 17.00 uur
tel: 020-6202535 / www.verzetsmuseum.org
za-zo-ma/feestdagen 11.00 - 17.00 uur
Meer informatie/foto’s: Verzetsmuseum Amsterdam, Marjolein Marreveld, e-mail:
[email protected], 020-6202535 of 06-49720485

Download Report