Juryrapport Hermine van Bers Beeldende Kunstprijs Editie Leiden

Juryrapport Hermine van Bers Beeldende Kunstprijs Editie Leiden 2014
Hermine van Bers Beeldende Kunstprijs
Dit jaar wordt voor de vierde keer in Leiden de Hermine van Bers Beeldende Kunstprijs
uitgereikt.
De prijs wordt sinds 2007 jaarlijks toegekend, beurtelings aan een kunstenaar uit Leiden of
Maastricht.
Dit jaar komt opnieuw een kunstenaar onder de 36 jaar, met een aantoonbare relatie met
Leiden, in aanmerking. In 2012 was Maarten Overdijk de winnaar in Leiden.
De Hermine van Bers Beeldende Kunstprijs is ingesteld om de ontwikkeling van jonge,
talentvolle kunstenaars te stimuleren. De prijs bestaat uit een bedrag van € 2500 en een
penning, ontworpen door Lucie Leene, in een door Floor Spigt ontworpen etui.
Toekenning van de kunstprijs is op voordracht van een vakjury. De jury van de Editie
Leiden 2014 bestaat uit: Meta Knol (directeur Museum De Lakenhal), Sandrine van Noort
(hoofd Kunstzaken LUMC), Maarten Overdijk (prijswinnaar in 2012), Rob Schouten
(kunstenaar/ hoofd communicatie, instroom, werving en selectie AKV/St. Joost) en Martijn
Verhoeven (kunsthistoricus, curator en coördinator Koninklijke Academie van Beeldende
Kunsten te Den Haag).
Selectieprocedure:
De jury is tot een oordeel gekomen op basis van door de kunstenaars ingezonden
documentatie waaruit een selectie is gemaakt. De jury kwam tot een lijst van drie
kunstenaars die in de ogen van de juryleden in aanmerking kwamen voor nominatie.
De kwaliteit van het werk en de doelstelling van de stichting speelden beide een rol in de
afwegingen van de juryleden. In de keuze van de winnaar was de jury niet unaniem.
Juryberaad
Ingezonden werk
Het aantal inzendingen was groter dan in 2012. Daarbij kan met vreugde vastgesteld
worden dat 2014 een goede editie was.
Onder de dertien deelnemers waren dit jaar naar verhouding veel beeldhouwers.
Opvallend was verder dat een deel van kunstenaars in het buitenland verbleef om na hun
afstuderen elders in Europa de opleiding te vervolgen of daarbuiten inspiratie voor hun
werk op te doen. Deze internationale oriëntatie heeft zichtbaar invloed gehad op het
ingezonden werk.
Daarnaast moet de betekenis van de Aalmarkt-projecten in Leiden genoemd worden. In
leegstaande winkelpanden in het centrum van de stad kregen kunstenaars letterlijk en
figuurlijk ruimte om hun ideeën uit te voeren.
Zo kreeg de Aalmarkt betekenis als broedplaats door initiatieven van kunstenaars zelf. Op
dit terrein bestond geen gemeentebeleid.
Bij de beoordeling van het werk was kwaliteit een onbetwist criterium maar werd ook de
vraag opgeworpen of en in hoeverre de relatie met de stad Leiden bij het kiezen van de
winnaar zou moeten meespelen.
Nominaties
Na zorgvuldige beschouwing heeft de jury uit het werk van deze vierde editie in Leiden de
volgende drie kandidaten voor de Hermine van Bers Beeldende Kunstprijs gekozen (in
alfabetische volgorde):
Emma van Noort
Iede Reckman
Margot Zweers
Emma van Noort (1990)
De installaties van Emma van Noort zijn - in een verhalende vorm - afdrukken of
reconstructies van haar leefwereld, haar huis en haar stad.
Haar inzending is de weergave van een installatie aan de Aalmarkt 14 met op locatie
gevonden materialen. Het werk is te zien als een deconstructie van een schilderij waarbij
verschillende elementen op zichzelf kunnen staan maar tegelijk deel van een geheel
vormen.
Emma van Noort maakt persoonlijke verhalen die gelaagd, betekenisvol en prachtig
uitgevoerd zijn. De jury prijst haar authenticiteit en goed gevoel voor vorm, beeld en
betekenis.
Iede Reckman(1981) is voor de tweede achtereenvolgende maal genomineerd voor de
Hermine van Bers Beeldende Kunstprijs vanwege de bijzondere kwaliteit van zijn werk.
Het intrigerende werk bezit overtuigende sculpturale kwaliteiten. Hierin toont hij zijn gevoel
voor vorm en ruimte en er is ook plaats voor humoristische accenten (mok en donut in
“Truncated topology”, 2013) waarmee Reckman de klinische kant van het constructivisme
doorbreekt.
Iede Reckman verbindt in zijn werk rationaliteit met zijn interesse voor irrationele
wiskundige systemen.
Binnen de installaties staan constructies en stapelingen centraal. In het proces is de
overgang zichtbaar van idee naar materiaal en hoe beide zich verhouden.
Het is als schrijven in de ruimte.
De inzending van Margot Zweers (1989) werd door de jury geprezen vanwege de
onderzoekende wijze waarop zij te werk gaat. Onderzoeken is voor haar: waarnemen.
Hoewel de omgeving ruimtelijk is, vertaalt haar oog deze steeds naar een
tweedimensionaal beeld. Het is te vergelijken met het maken van een foto of een film: je
weet niet wat echt is of nep. Dat zijn de momenten waarop ideeën voor haar werk
ontstaan.
Vanuit dit onderzoek ontstaat heel eigen, consistent werk. In het samenspel van lichte
vlakken en vrijstaande objecten in de ruimte vormt de eerste indruk een beginpunt om
vervolgens het ongewone te ervaren.
Voor Zweers is waarnemen: begrijpen hoe iets werkt in de ruimte. De installaties die zich
daaruit ontwikkelen, zijn het resultaat van een poëtische benadering. Margot Zweers ziet
haar sculpturen als een materialisatie van momenten van waarnemen of het bewust zijn
van ruimtes.
Eindoordeel
De keuze was tussen uiteenlopende ruimtelijke installaties, tussen kunstenaars met ieder
een opvallend eigen benadering.
Iede Reckman en Margot Zweers tonen ambitie door ook buiten de grenzen te werken en
te exposeren. Daarnaast laat het werk van Emma van Noort zien dat inspiratie dichtbij
gevonden, een andere wereld kan openen. De jury ziet de nominatie van Emma van Noort
als een sterke aanmoediging, vanwege de maatvoering en compositie en de
onmiskenbaar schilderkunstige kwaliteiten van het werk.
Iede Reckman en Margot Zweers maakten het eindoordeel van de jury moeilijk.
Het is te omschrijven als een keuze tussen het grote sculpturale gebaar en tere
kwetsbaarheid.
Het werk van beiden bezit een gelaagdheid en schakering in het beeld en getuigt
onmiskenbaar van kwaliteit. Kwaliteit staat boven al en de keuze is dan ook puur artistiek
en niet op basis van een connectie met Leiden. Als het gaat tussen waardering voor werk
dat open en onaf is, volop in ontwikkeling, en voor enkelen daardoor juist intrigerend, of
sterke overtuigingskracht op artistiek niveau, dan geeft dat laatste uiteindelijk de doorslag.
De winnaar van de Hermine van Bers Beeldende Kunstprijs Editie Leiden 2014 is:
MARGOT ZWEERS
Laudatio:
De meerderheid van de jury meent dat Margot Zweers voor de kunstprijs in aanmerking
komt met haar kwetsbaar werk van gips en klei die als een huid op hout zijn aangebracht.
Zij legt nadruk op materialiteit door haar beelden te polijsten en te perfectioneren.
Het werk oogt sober, consistent, sensibel. Haar installaties bezitten een ogenschijnlijke
eenvoud en kracht terwijl voorzichtigheid en esthetiek het werk niet ontzegd kunnen
worden.
Zweers’ werk kan ‘sophisticated’ genoemd worden en bevat -niet onbewust- verwijzingen
naar kunstenaars jaren ’70 en ’80 van de vorige eeuw, zoals Niek Kemps, Jan Vercruysse
of (meer recent) Rachel Whiteread
Margot Zweers schakelt tussen abstractie en werkelijkheid. Als fotograaf bespeelt zij alle
registers. Het samenspel resulteert in afgewogen werk van uitzonderlijke kwaliteit dat
poëtisch en duidelijk filosofisch van aard is. Dat vraagt inspanning en concentratie waarbij
ook een belangrijke rol voor de beschouwer is weggelegd.

Download Report