Editie oktober 2014 Flevo Rondstraler oktober 2014 COLOFON VERON afdeling A 41 – IJsselmeerpolders (Flevoland): Voorzitter Vice-voorzitter Secretaris / PR Penningmeester Lid Lid Dick van Vulpen. vacant Willem van Strik Albert Buitenhuis. vacant Marcel Moerenhout. PA0DVV 0320-230736 PA3HEB [email protected] QSL-manager Henk van der Ley. Ronald Hellenthal. PA0LEY PA0RHA 0320-221475 [email protected] Secretariaat mailadres bestuur [email protected] Redactie Rondstraler Dick van Vulpen. [email protected] Artikelen Overname van artikelen en schema’s uitsluitend na toestemming van de redactie en met bronvermelding. De redactie heeft het recht om wijzigingen in de aangeboden artikelen aan te brengen. Verenigingsavond Gewoonlijk de eerste dinsdag van de maand in het Arbeidslokaal van gebouw Hanzeborg aan de Koningsbergenstraat 201 te Lelystad. De eerstvolgende bijeenkomst is: dinsdagavond 7 oktober om 20.00 uur. VERON De VERON is de Vereniging voor Experimenteel Radio Onderzoek in Nederland, opgericht op 21 oktober 1945 en ingeschreven in het verenigingsregister van de KvK te Amsterdam onder nummer V 532139. Homepage De website van de afdeling is www.ijsselmeerpolders.com of anders via www.veron.nl en dan naar afdeling IJsselmeerpolders (A41). PA1PAE PD1AJM 1 Flevo Rondstraler oktober 2014 Van het bestuur. Het bestuur nodigt u van harte uit voor de volgende verenigingsactiviteit: dinsdag 7 oktober, lezing van Rene Stevens van de firma HFPrints, deze firma bouwt radioreportage apparatuur op200 en 420 MHz en videoreportage apparatuur op 2200 – 2400 MHz (13cm band). Hij vertelt van de vele experimenten en ervaringen, het nut van antennes, hoe stel je ze op en zo voort…. PA0-roepletters worden vrijgegeven. Mogelijk vanaf het begin van het komende jaar kan iedere zendamateur met een F-licentie de PA0-prefix kiezen in zijn roepletters. Dat blijkt uit de notulen van het onlangs gehouden Amateur Overleg tussen Agentschap Telecom, de VERON en de VRZA. Dan komt er een eind aan een agendapunt dat al heel lang op de agenda staat. Want al meer dan 10 jaar staat het onderwerp ‘PA0-prefix’ op de agenda. Bezwaren tegen het vrijgeven komen onder meer van de Old Timers Club (OTC). Zij zijn van mening dat roepletters bij een persoon horen en niet bij het radiostation. Daarom mag je de PA0-prefix maar eenmaal uitgeven. Volgens de notulen van het laatste Amateur Overleg zit er nu beweging in deze zaak. De verenigingen moeten voor oktober een reactie sturen aan het Agentschap. Dan zal tijdens het volgende overleg op woensdag 29 oktober 2014 het besluit genomen kunnen worden. Volgens beide verenigingen is er intern overleg geweest is met de leden en met de verschillende belangengroepen. Er zijn nu geen bezwaren meer zodat het kan worden uitgevoerd. Er zijn natuurlijk wel randvoorwaarden van het Agentschap. Volgens het Agentschap moet er een universele, simpel uitvoerbare oplossing komen met een breed draagvlak bij alle betrokken partijen. Dus voor alle F amateurs gelijke rechten, geen uitzonderingsbepalingen en het beleid moet uitvoerbaar te zijn tegen redelijke kosten. Het agentschap zal deze randvoorwaarden duidelijk aangeven. 2 Flevo Rondstraler oktober 2014 Een stukje kennis opfrissen. DeE gelijkrichter Een gelijkrichter is een elektronische schakeling die van een wisselspanning een gelijkspanning maakt, de wisselspanning gelijkricht. Een gelijkrichter schakeling kan bestaan uit een enkele diode, uit twee of uit vier dioden, meestal zijn daarbij nog andere elektronische componenten nodig om een perfecte gelijkspanning te maken. Bij het gelijkrichten is er verschil tussen: – enkelfasige gelijkrichting we maken gebruik van één helft van de wisselspanning – dubbelfasige gelijkrichting we maken gebruik van beide helften van de wisselspanning. De basis van een gelijkrichter is één of meer diodes. Als het gaat om het maken van gelijkspanning om iets van energie te voorzien, gebruiken we bijna uitsluitend siliciumdioden. Voor speciale toepassingen gebruiken we onder meer germaniumdioden en gallium-arsenicumdioden. De uitgangsspanning van een gelijkrichter is een niet constante, pulserende gelijkspanning, die helemaal niet lijkt op de spanning uit een batterij of accu. Voor de meeste elektronische toepassingen is deze onregelmatige gelijkspanning niet te gebruiken. Daarom wordt de gelijkgerichte spanning met een condensator of met een uitgebreidere schakeling meer gelijkmatig gemaakt. De gelijkspanning wordt afgevlakt, platter gemaakt. De schakeling noemen we een afvlakfilter. Helaas is geen enkel afvlakfilter perfect en blijft in de gelijkspanning een kleine of grotere wisselspanningscomponent over, de rimpel. De frequentie van de rimpel is bij enkelzijdige gelijkrichting gelijk aan de frequentie van de wisselspanning die is gelijkgericht. Bij dubbelfasige gelijkrichting is de frequentie van de rimpel het dubbele van de wisselspanning die is gelijkgericht. Voorbeeld van rimpel met als afvlakfilter een condensator 3 Flevo Rondstraler oktober 2014 Voor veel elektronica toepassingen is deze gelijkspanning met rimpel nog niet voldoende ‘gelijk’ en is alleen na het toepassen van een elektronische stabilisatieschakeling de gelijkspanning eindelijk echte gelijkspanning. Enkelfasige gelijkrichter Dit is het schema van enkelfasige gelijkrichting door de diode D met als belastingweerstand R. In de linker grafiek staat de ingangswisselspanning. De rechter grafiek laat de spanning zien over de weerstand R. Enkelfasige gelijkrichter, getekend door Walter Dvorak Enkelfasige gelijkrichting gebeurt door een diode die de positieve (of negatieve) fase van een wisselspanning doorlaat en de negatieve (of positieve) fase tegenhoudt. De rimpel op de gelijkspanning bij enkelfasige gelijkrichting is zeer groot. Deze gelijkrichting heeft een laag rendement, gedurende de helft van de tijd doet de gelijkrichter helemaal niets. Dubbelfasige gelijkspanning Bij de dubbelfasige gelijkrichting worden zowel de positieve als de negatieve fase van de wisselspanning gebruikt. Hiervoor zijn twee methoden mogelijk. Transformator met middenaftakking Als u een transformator met een middenaftakking gebruikt, heeft u slechts twee dioden nodig om een dubbelfasige gelijkrichter te maken. In deze situatie worden beide wikkelingen van de transformator maar gedurende een halve periode van de wisselspanning gebruikt en is de transformator dus niet optimaal belast. Bruggelijkrichter Hier gebruikt u een transformator met één wikkeling die optimaal wordt belast. U hebt echter voor de bruggelijkrichter vier diodes nodig, zij staan geschakeld in de Graetzschakeling. Hieronder ziet u beide varianten. 4 Flevo Rondstraler oktober 2014 Dubbelfasige gelijkrichter, transformator met middenaftakking, getekend door Walter Dvorak Dubbelfasige gelijkrichter, bruggelijkrichter in Graetz schakeling, getekend door Walter Dvorak Brugcel of Graetz schakeling De brugcel of Graetz schakeling is een dubbelfasige gelijkrichter die is opgebouwd met vier diodes. De schakeling is genoemd naar zijn uitvinder L. Graetz. De diodes zijn op een slimme manier geschakeld. Als u kijkt vanaf de uitgang (DC output), vanaf de nul naar de plus, dan bestaat de schakeling uit twee strengen van elk twee diodes in serie. Graetz schakeling of brugcel De Graetz schakeling noemen we in vakjargon “brugcel”. De Graetz schakeling wordt meestal getekend als een soort rotonde met 4 diodes, zie bovenstaande rechter tekening. We hebben nu drie verschillende tekeningen gezien maar de schakeling is uiteraard hetzelfde. Kijkt u goed: 5 Flevo Rondstraler oktober 2014 Bij de + (plus) aansluiting komen 2 diodes met de kathodes aan elkaar, ieder van deze diodes is met zijn anode verbonden aan een van beide wisselspanningsaansluitingen. Bij de – (min) aansluiting komen 2 diodes met de anodes aan elkaar, ieder van deze diodes is met zijn kathode verbonden aan een van beide wisselspanningsaansluitingen. Werking I Op de DC output is de belasting (apparaat) aangesloten (lamp, mp3 speler, stukje elektronica dat iets voor u doet enz.). De stroom gaat via de plus output naar het apparaat toe en komt via de min aansluiting terug. In deze tekening is met rode en blauwe lijnen aangegeven hoe de route van de stroom is bij de positieve fase van de wisselspanning. De elektrische stroom loopt van plus naar min. We kijken naar de positieve fase van de wisselspanning, voorgesteld door een + teken bij de ingang. De positieve spanning op de ingangsklem gaat door de rode diode (hij geleidt) en komt zo uit op de + klem van de uitgang. De andere (grijze) diode aan de + ingangsklem staat in sper en doet niets. Via de belasting, die op de uitgang is aangesloten, komt de spanning terug op de – klem van de uitgang. Via de blauwe diode (deze geleidt ook) gaat de spanning naar de – klem van de ingang. De grijze diode aan de – klem van de ingang staat in sper en doet niets. Vergelijkt u het met een stroom water. U sluit uw waterkraan aan op de + ingang (input), de – aansluiting van de input laat u open zodat het water kan stromen. Het water loopt dan via de rode diode (terugslagklep laat door) naar de + aansluiting van de uitgang (output). Het water gaat via de belasting naar de min aansluiting van de uitgang (output). De blauwe diode geleidt ook (terugslagklep laat door) en laat het water lopen naar de min ingang (volg de blauwe lijn in de tekening.. 6 Flevo Rondstraler oktober 2014 In de volgende tekening is met rode en blauwe lijnen aangegeven hoe de route van de stroom is bij de negatieve fase van de wisselspanning. Dit kunt u vergelijken met het aansluiten van de waterkraan op de min ingang (input). In de bovenstaande tekening is de andere situatie aangegeven. Hier staat de route van de stroom is bij de negatieve fase van de wisselspanning. Nu worden de andere diodes gebruikt, de ongebruikte diodes staan in sperrichting. Kleine brugcel, ongeveer ware grootte Brugcel, ongeveer 1/2 ware grootte 0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0 7
© Copyright 2024 ExpyDoc