ria joosten - VNO-NCW

portret
ria joosten
‘ik ken geen
angst’
Eigenzinnig en bepaald niet bang
uitgevallen. Ria Joosten is directeureigenaar van Ria Joosten Catering en
Evenementen. Half maart werd het ‘kleine
blonde meisje’ uit de Peel uitgeroepen tot
Zakenvrouw van het Jaar 2014. ‘Ik wist dat
ik het kon.’
Tekst: Nicole Gommers | Foto’s: Jeroen Poortvliet
Of ze wilde lunchen met Mark Rutte en een aantal ondernemers. Ria
Joosten was net uitgeroepen tot Zakenvrouw van het Jaar 2014 Prix
Veuve Clicquot toen ze die uitnodiging ontving. Wie wil nou niet met
de premier lunchen? ‘Maar ja, ik was al uitgenodigd om diezelfde dag
een spreekbeurt te houden voor een zaal vol vrouwelijke ondernemers.
Het is zó belangrijk om andere ondernemers te inspireren en uit te
dagen.’ Dus ging cateringondernemer Joosten niet naar Rutte en wél
naar de vrouwen. ‘Het was voor mij wel duidelijk welke keuze ik moest
maken.’
Autonomie. Wie met Ria Joosten praat, krijgt dat woord regelmatig om
de oren. Haar hele leven heeft ze zich nooit door wie dan ook aan de
leiband laten leggen. Nu niet en ook niet toen ze nog dat kleine, blonde
meisje uit de Peel was. ‘Ik wilde niets dat anderen mij opdrongen. Heb
altijd een hekel gehad aan het keurslijf.’ De witte jurkjes met witte
strikken, die haar moeder voor haar maakte? Die wilde ze niet aan. ‘Ik
wilde niet hetzelfde dragen als mijn zussen.’ Haar ouders gaven haar de
ruimte. ‘Ze wisten wat voor dondersteen ze in huis hadden.’
Nu leidt Joosten behalve Ria Joosten Catering & Evenementen nog drie
eigen bedrijven. Ze is horecapartner van Theater de Maaspoort in Venlo
en leidt het bijbehorende restaurant. Daarnaast adviseert ze diverse
zorginstellingen.
geen feminist
Vader was hovenier, moeder zorgde voor man en kinderen. De sfeer in
het gezin was goed. ‘Nooit zal ik de heerlijke maaltijden van mijn moeder vergeten. In mijn belangrijkste jeugdherinneringen zitten we met
z’n allen aan tafel.’
Thuis is dus de basis voor uw bedrijf gelegd?
‘Dat moet daar wel vandaan komen. Aan tafel, dáár gebeurde het bij
ons. Discussies, gezelligheid, minstens een uur natafelen. En daarna at
ik alle restjes op.’
‘Op mijn 16de organiseerde ik al partijen voor kennissen. Ik begon met
een groot trouwfeest. Ik kende geen angst, geen nervositeit: ik wist dat
46
FORUM 17.04.14
47
FORUM 17.04.14
portret
ik het kon en dus deed ik het gewoon. Het inkopen, het koken, het presenteren en het organiseren: ik regelde dat allemaal in mijn eentje. Na
het feest kwam ik om 3 uur ’s nachts thuis en stak mijn hoofd om de
slaapkamerdeur van mijn ouders. ‘Had je genoeg eten, Ria?’ vroeg mijn
moeder. Om daarna opgelucht weer verder te slapen. Het zong rond in
de buurt: als je een feest hebt, moet je bij Ria zijn. Zo ontstond mijn
cateringbedrijf.’
U komt zelf niet uit een ondernemersgezin.
‘Thuis accepteerden ze het, maar ze begrepen er niets van. Bij mij kroop
het bloed waar het niet gaan kon: ik ging ondernemen. Maar ik vind het
zonde dat veel kinderen uit arbeidersgezinnen hun potentie niet ontdekken. Scholen moeten aandacht besteden aan ondernemerschap, er
les in geven!’
‘Mijn omgeving zag loondienst als een veilige haven. In mijn jonge
jaren voldeed ik deels aan de verwachting door te kiezen voor een vaste
baan. Maar daarnaast leidde ik parttime mijn bedrijf. Al gauw had ik
een stuk of twintig mensen in dienst en draaide een miljoen omzet.’
wel onafhankelijk
De geboorte van haar dochter in 1989 grijpt echtgenoot Frans – op dat
moment zelf zeugenhouder – met beide handen om haar te stimuleren
fulltime te blijven werken. ‘Hij zei: Als ik nou eens mijn bedrijf combineer met de zorg voor ons kind. Frans kende mij beter dan ikzelf en
voorzag dat ik zou verpieteren als mijn leven alleen nog bestond uit
huishouden en kinderen. Eigenlijk liepen we in die tijd samen voor de
muziek uit. Toen al vond ik economische zelfstandigheid van vrouwen
belangrijk: wat als je gaat scheiden, wat als je partner overlijdt? Dan
48
FORUM 17.04.14
moet je voor jezelf kunnen zorgen. Als de kinderen groot zijn, komen
er hopelijk nog wel tien of vijftien jaar achteraan. Doodzonde als je dan
je eigen werk en leven stil hebt gezet. In mijn bedrijf werken nu 140
mensen, waarvan zo’n 110 vrouwen. Als vrouwen solliciteren, maak ik
duidelijk dat dertig uur werken hier de ondergrens is. In dertig uur per
week kun je een toppositie bezetten.’
Een feminist is ze niet, benadrukt Joosten. ‘Ik sta helemaal niet op de
barricades. Dat hier zoveel vrouwen werken, is omdat die goed presteren in deze branche. Wel denk ik dat vrouwen zich niet moeten laten
belemmeren door hun gezin, hun kansen meer moeten grijpen. Dat
doen ze steeds beter. Je ziet inmiddels dat afgestudeerde vrouwen
meer verdienen dan pas afgestudeerde mannen. Het tij keert, wij zijn
aan de beurt.’
U deed er lang over de stap naar het fulltime ondernemerschap te
maken. Hoe kwam dat?
‘Door de overtuigingen waar ik mee ben opgegroeid. Als facilitair
manager volgde ik zelfs nog een post hbo-opleiding. Zo kon ik bijblijven in mijn vakgebied. Ik wilde meebeslissen, sturen. Ik wilde niet uitvoeren wat anderen bedachten, maar zelf de kaders uitzetten. De touwtjes in handen hebben en onafhankelijk zijn.’
‘Maar ondanks die investering in mijn vakkennis als facilitair manager,
lag mijn hart bij mijn eigen bedrijf. Als je loondienst en ondernemerschap combineert, doe je allebei tekort. Ik wilde ‘naar huis’, zoals ik dat
noemde. Daar bedoelde ik mee dat ik mijn bedrijf voltijd wilde leiden.
Deze keuze vond ik jarenlang lastig. Een vaste baan met een prima
inkomen geef je niet op. Kies voor zekerheid en status: dat waren de
mantra’s uit mijn jeugd waardoor ik beïnvloed was. Voor mij was het
een langdurig proces om die overtuigingen los te laten. Echt, ik zat in
een spagaat. Pas in 2001 nam ik die stap definitief. Ik ging naar huis.’
‘Het grappige is dat iedereen denkt dat ik pas vanaf 2001 actief ben en
dus explosief gegroeid ben. Welnee, ik timmerde al 35 jaar aan de weg.
Het duurde gewoon even voordat ik kwam bovendrijven, mede omdat
ik in de avonden niet koos voor netwerken, maar voor mijn gezin.’
dode biggetjes
De zeugenhouderij van haar echtgenoot wordt hard getroffen door de
MZK-crisis (1999-2001) en de varkenspest. In 2001 besluit man Frans
het bedrijf te verkopen. Joosten raakt duidelijk geëmotioneerd door de
herinnering aan ‘de doffe ellende van destijds in de zeugenhouderij.’
De ruimte van haar Proeflokaal Limburg, ooit een schuur met honderden zeugen en biggetjes, blijkt historische grond. Joosten vertelt over
de veearts, die ’s morgens langskwam om biggetjes dood te spuiten.
‘Het was een inktzwart plaatje – het allerergste wat een zeugenhouder
kon overkomen. Ik vergeet nooit meer hoe de dode biggetjes op een rij
lagen. Bedrijven om ons heen zijn nog veel harder getroffen. Daar kwamen de takelwagens, die de dode dieren in groten getale in containers
laadden. Enkele boeren pleegden zelfmoord. Er leek ineens geen toekomst meer in de varkenshouderij.’
‘We hadden net geïnvesteerd in een nieuw computersysteem voor klimaatbeheersing. Dat was allemaal niet afbetaald, we hadden nooit de
intentie om te stoppen. Maar dat was wel wat Frans besloot na onze
vele gesprekken over deze afschuwelijke periode. Waar je jaren aan
bouwt, verlies je. Dat voelt alsof je ook de zeggenschap verliest, de regie
over je leven. Het was afschuwelijk. Maar Frans krabbelde snel weer op.
Het idee voor Proeflokaal Limburg kwam van hem. We zijn gewoon
heel hard gaan werken.’
Inmiddels is het bedrijf flink uitgebreid. ‘Onze groei verloopt organisch – er komen vanzelf nieuwe dingen op mijn pad. Mijn mensen
groeien met me mee’, zegt Joosten. ‘Ondernemers moeten goed kijken
naar hun personeel en ieders talent. Iemand op een heel andere functie durven zetten dan waar hij oorspronkelijk op binnen kwam. Verbinding zoeken is belangrijk: verdiep je in je mensen. Dat gaat meestal
heel vriendelijk, maar soms is duidelijkheid broodnodig. Het is belangrijk dat mensen verantwoordelijkheid dragen voor hun keuzes.’
Hebt u al nagedacht over uw opvolging?
‘Dat zou nog verrassend uit kunnen pakken. Mijn dochter heeft groot
organisatorisch talent, maar werkt nu in het onderwijs. Mijn beide
zoons hebben interesse in het bedrijf. Wie weet. Ze moeten hun eigen
keuzes maken en doen waar ze zich prettig bij voelen.’ 
49
FORUM 17.04.14
Drie stellingen
De participatiemaatschappij is
een zegen
‘Absoluut! Mensen moeten hun eigen
verantwoordelijkheid nemen, zelf kiezen.
Dat er te veel taken en verantwoordelijkheden op mensen afgewenteld worden,
is onzin. Wees blij dat je die verantwoordelijkheid kunt nemen. Uiteraard moeten
mensen soms gefaciliteerd worden,
bijvoorbeeld als het gaat om de zorg voor
oude ouders. Die zorg moeten we samen
dragen. Daarnaast zijn we verantwoordelijk voor kansarmen.’
Het glazen plafond bestaat niet
‘Alleen nog in sommige sectoren.
Universiteiten bijvoorbeeld, dat zijn
mannenbolwerken, als het om het
hoogleraarschap gaat. Maar verder –
nee. Het is hun bescheidenheid en de
keuze om voor hun gezin te zorgen die
vrouwen minder zichtbaar maakt.’
Iedere persoonlijke crisis biedt een kans
‘Wel als je out-of-the-box durft te
denken. Jezelf herpakken, heroriënteren.
Dan kun je vanuit een doodlopende
situatie iets bijzonders laten opbloeien.’
1959
1977 1978 1985
1986
ria joosten
Geboren in Deurne
Koksopleidingen afgerond
Opleiding dieetkok
Opleiding restaurantkok
Opleiding bedrijfsvoering
instellingen
1992 Opleiding Hoger Kader
te Rotterdam
1995
Post hbo Facility
Management
2001 Start ProefLokaal Limburg
2009
New Business Development,
Universiteit Maastricht en
start De Braampeel
2010
Opening AandeHammermolen
2011 Start Horeca Maaspoort
2012 Begint Luif Aete & Drinke

Download Report