Algemene!beschouwingen,2014!

Algemene!beschouwingen,2014!
Inleiding
Hoewel de begroting maar liefst 2471 pagina’s telt, mist de SP de nodige ambitie op
met name de terreinen zorg, volkshuisvesting, werkgelegenheid, duurzaamheid en
armoedebestrijding. En het beruchte politieke patroon om eerst grote bezuinigingen
aan te kondigen en uiteindelijk kleinere voor te stellen is ook nu weer aan de orde. “Het
valt mee”, zal de eerste gedachte zijn bij veel politici.
Maar het valt helemaal niet mee, als je kind of ouder bent die aangewezen is op
jeugdzorg. Of enthousiaste vrijwilliger bij het MRK, of wachtende op de lijst van Area of
alleenstaande ouder in de bijstand.
De SP voerde eerder dit jaar campagne met het motto ‘100% sociaal’ en dat is ook de
maatlat waarmee we de ontwerpbegroting beoordelen.
Afgaande op de schriftelijke vragenronde (met op één na uitsluitend vragen van de
oppositie) en sommige krantenstukjes zal de kwestie ‘citymarketing <> Uden Promotie’
wel belangrijkste discussie wel worden. Die discussie is ook belangrijk, maar leidt
tevens af van het gebrek aan ambitie op sociaal gebied. Moet de SP (weer) echt de
enige zijn die daar prioriteit aan geeft?
Zorg
Eerste vraag: wanneer komt staatssecretaris Van Rijn hier op bezoek? En wat voor
gevolgen heeft dat? Want één ding is duidelijk: Brabant Noordoost gaat de
voorgeschreven deadlines niet halen. Ook duidelijk is dat de beschikbare budgetten
veel en veel te klein zijn om noodzakelijke en goede zorg door te laten lopen, zoals de
wet voorschrijft. Zelfs als zorgorganisaties zich gedwongen voelen om te tekenen voor
een korting van 15% betekent dat een drama. Eén op de zes kinderen kan straks geen
zorg meer krijgen, of alle zes krijgen ze veel minder dan wat nodig is. Welk van de zes
kinderen moet stoppen met noodzakelijke zorg? De suïcidale puber? De
anorexiapatiënt met een veel te laag gewicht? Het kind
met autisme én een verstandelijke beperking? Zegt u het
maar!
En welke vier van de tien ouderen moeten het straks
zonder thuiszorg doen, terwijl ze het verzorgingshuis niet
meer in kunnen? En wat betekent dat voor al die
mantelzorgers, jong en oud, die meer en meer moeten
Algemene beschouwingen SP-fractie Uden november 2014
pagina 1 van 6
doen? Wat doen we als die overbelast raken?
De ‘transities’ (duur woord voor ‘overgang’) hebben
langzamerhand hun eigen ideologie, of sprookje.
‘Eigen kracht’, ‘zelfredzaamheid’ en ‘participatie’
zijn sleutelwoorden. Veel van deze termen zijn uit
hun verband gerukt (zo duidt ‘eigen kracht’ op een
beslissingsmodel en niet op ‘alles zelf doen’) en ze
worden ingezet met als enige doel te bezuinigen. Er
zijn nu al voldoende schrijnende casussen uit de
thuiszorg, moeten we de schrijnende verhalen uit
de jeugdzorg of de WMO-begeleiding en –
dagbesteding maar rustig afwachten?
En daar zit precies ons grootste bezwaar: niet langer is leidend wat mensen nodig
hebben, maar hoe hoog het budget is. Dat werd ook pijnlijk duidelijk tijdens de
discussie over de jeugdzorg in de laatste
raadsvergadering, waar Jong Uden een korting van
20% een ‘prikkel’ noemde, terwijl het een mokerslag
is die leidt tot veel ellende bij kinderen en hun ouders
én tot ontslagen in de zorg. Hoe zouden de meeste
raadsleden het vinden als de raadsvergoeding met
20% gekort wordt? Dat weten we inmiddels wel; dan
is de wereld te klein…
De SP vindt de huidige budgetten onverantwoord laag, ook al tekenen zorgorganisaties
met het mes op de keel. We stelen voor dat de daarvoor bestemde reserves nu worden
aangesproken. De staatssecretaris moet daarnaast onophoudelijk bestookt worden om
voldoende middelen voor een echte ‘zachte landing’ ter beschikking te stellen. Is er
trouwens al een reactie op de brandbrief aan Van Rijn?
Uit antwoorden op vragen van onze partijgenoten in de Osse raad blijkt dat zelfs al zou
een gemeente iets extra willen doen voor een of alle transities, de samenwerking in de
regio dit verhindert? Klopt dat? En zo ja, wat is dan nog het nut van de gemeenteraad?
Alleen maar wethouders kiezen en dan vier jaar lang ja knikken? En hoe denkt het
college dit democratisch gat op te lossen?
Wonen
Toeval of niet, deze week is de sociale huursector even hot news vanwege het rapport
van de enquêtecommissie die de corporaties onderzocht. Een van de conclusies is dat
Algemene beschouwingen SP-fractie Uden november 2014
pagina 2 van 6
er weer veel meer toezicht moet komen en daar zijn wij het roerend mee eens.
Corporaties, waaronder ook Area hebben veel te lang hun eigen gang kunnen gaan en
kwamen steeds verder af te staan van gemeenten en het gemeentelijk
volkshuisvestingsbeleid. Het is te gek dat we als raad maar lijdzaam moeten toezien
hoe urgentie- en toewijzingsbeleid bepaald worden door Area, terwijl het essentiële
onderdelen (horen te) zijn van gemeentelijk volkshuisvestingsbeleid.
In Uden is – zo blijkt ook uit het woonwensenonderzoek – een groot tekort aan
betaalbare huurhuizen, voor jong, oud en iedereen er tussen in. Dat kan opgelost
worden door nieuwbouw én door van bepaalde woningen de huur te verlagen en
onmiddellijk te stoppen met huurharmonisatie ineens. Prestatieafspraken maken blijkt
nu al jaren een boterzachte methode; het wordt nu tijd voor een volkshuisvestingsverordening. Kunnen we een voorstel verwachten van B&W?
Daarnaast blijven we vinden dat de grondprijzen voor sociale woning fors omlaag moet,
onder voorwaarde dat er echt betaalbare huurhuizen op gebouwd worden.
Armoede en schulden
In september van dit jaar verscheen het UNICEF-rapport: “Children of the Recession The impact of the economic crisis on child well-being in rich countries”. Daarin staat
dat armoede, werkloosheid en schooluitval onder kinderen in Nederland is toegenomen
de laatste jaren. In een land als Roemenie is die gedaald. De toename in Nederland
verbaast ons niet, maar we zijn wel blij dat het nu ook echt bewezen is…
Ook in Uden geldt dat er méér i.p.v. minder kinderen in armoede opgroeien en dit is in
tegenspraak met de mooie woorden uit het coalitieakkoord. We snappen dan ook niet
dat op onze vragen over de vermindering van de bijstand voor alleenstaande ouders
zo’n (f)lauw Pontius-Pilatus-antwoord kwam. We willen dat de gemeente alles uit de
kast haalt om deze klap op te vangen.
Los van de verslechtering voor alleenstaande ouders vinden
we het toch al tijd worden voor een ophoging van het
activiteitenfonds en andere onderdelen van het
armoedebeleid.
Meer en meer Udenaren maken gebruik van de voedselbank
in Veghel, veel meer dan mensen uit Veghel zelf. We zouden
het dan ook goed vinden als Uden weer beschikt over een
eigen voedselbank e/of een dependance. Belangrijk is dat
daarvoor eerst een initiatief komt van de voedselbank zelf,
Algemene beschouwingen SP-fractie Uden november 2014
pagina 3 van 6
maar als dat zo is, zijn B&W dan bereid daar actieve medewerking aan te verlening, o.a.
met een goedkope/gratis accommodatie?
Al enkele malen heeft de SP aandacht gevraagd voor de schuldhulpverlening in Uden.
Het college en andere fracties zeggen ‘zich niet te herkennen’ in de verhalen die wij
naar voren brengen. Maar die verhalen verzinnen we niet! We horen ze van mensen die
het echt kunnen weten, omdat ze zelf in de schulden zitten of mensen eruit proberen te
helpen. En het gaat echt om meer dan één incident. Onze conclusie is steeds
duidelijker: er kan en moet het nodige verbeteren aan de schulphulpverlening in Uden;
we zullen niet nalaten hierop te wijzen.
Werk
Naast de terugval van gewone banen in Uden betekent de komst van de participatiewet
ook het eind aan de WSW, ooit de ‘parel aan de kroon van het sociale stelsel’
genoemd. En het verlies van banen houdt voorlopig niet op, als we de ontwikkelingen in
de zorg zien (zie ook hoofdstuk hiervoor).
We missen echt ambitie om de werkgelegenheid te verhogen. Daarbij denken we in de
eerste plaats aan behoud van werk in zorg, maar bijvoorbeeld ook in het centrum.
Vanwege dat laatste vinden we dat we de waarschuwingen uit het Udense bedrijfsleven
over behoud van centrummanagement toch echt serieus moeten nemen.
En we willen dat de participatiewet volledig wordt benut voor fatsoenlijk betaald werk
voor mensen met een beperking, inclusief goed beschut werk. Wat ons betreft hoeft
Uden geen ‘telefoontje’ van staatssecretaris Kleinsma te krijgen. En we weten dat er in
Uden voldoende bedrijven en organisaties zijn die er echt werk van willen maken, laten
we dat benutten!
Bij het vinden van werk kan het soms zinvol zijn trajecten te bieden. Maar laten we dat
als gemeente vooral zelf gaan doen en niet meer uitbesteden aan dure commerciële
trajectbureaus zonder resultaatverplichting…
We willen dat ‘onze’ IBN een hoofdrol blijft houden bij beschut werken.
Algemene beschouwingen SP-fractie Uden november 2014
pagina 4 van 6
Cultuur
Er zijn niet veel inhoudelijke bezuinigingen voor 2015. Juist daarom valt het erg op dat
het MRK (weer) op de lijst staat. We hebben weinig toe te voegen aan het betoog van
de nieuwe en bevlogen MRK-voorzitter tijdens de hoorzitting
over de begroting. Het MRK is uniek en heeft een zeer
bijzondere en waardevollere collectie. Het laten verdwijnen van
het MRK door in sprongen of ineens de subsidie af te pakken is
onvergeeflijk. Laten we dit grote culturele erfgoed voor Uden
behouden en het nieuwe bestuur een echte kans geven! Schrap
de bezuiniging, dat kan makkelijk op een verantwoorde manier
met het huidige meerjarenbeeld.
Nog een vraag over het MRK: waarom moet de subsidie één-opéén afhankelijk zijn van bezoekersaantallen, terwijl citymarketing
dat niet hoeft? Is dat geen meten met twee maten?
Cultuur voor kinderen is blijkbaar ook niet meer echt in trek.
Laten we toe dat MIK uiteindelijk elitair wordt vanwege steeds
hogere lesgelden (of steeds minder les voor hetzelfde geld)? En
waarom krijgt het succesvolle Slingerpadfestival geen tweede
kans?
Rooie School
Uit een historische bron...
Nee, we geven het niet op, dus alweer de
Rooie School in onze beschouwingen. We
blijven erop hameren dat het niet duurzaam
is te slopen, dat het dom is een te kleine
school te bouwen en dat er echt sprake is
van een salamitactiek waarbij er telkens
weer meer geld nodig is om de nieuwbouw,
inclusief sporthal, tijdelijke huisvesting en
inrichten van de omgeving (weer te
realiseren.
We vinden het een gemiste kans het markante gebouw te niet laten staan en
vrijkomende ruimte op een andere, sociaal-maatschappelijke manier te benutten.
Algemene beschouwingen SP-fractie Uden november 2014
pagina 5 van 6
Wijkgebouwen
We krijgen de nodige signalen dat een aantal clubs en verenigingen (biljarten,
verstandelijk gehandicapten, kaarten, tafeltennis) ernstig in de knel komt als de
huurprijzen in wijkgebouwen zoals de Kom-In verhoogd worden. Voor sommige zou het
zelfs het einde van hun bestaan betekenen. We begrijpen dat een aantal van die clubs
op dit moment nog in onderhandeling met de gemeente is. Onze vraag: wat doet het
college als mocht blijken dat het inderdaad einde oefening is? Is een heroverweging
van het accommodatiebeleid dan niet op zijn plaats? Wordt het sociale karakter van
deze clubs voldoende onderkend?
Schoolzwemmen
Ook of zelfs minister Schippers maakt zich zorgen over de zwemvaardigheden van
kinderen. Het schoolzwemmen is in Uden te makkelijk afgeschaft, onder een veel te
makkelijke verwijzing naar de ‘verantwoordelijkheid van ouders’. Na dat besluit hebben
we bij ouders en scholen geïnformeerd, waarom ze ‘blij’ waren dat er geen
schoolzwemmen meer was. En dat had niets met schoolzwemmen als zodanig te
maken…
Onze conclusie uit die navraag is dat het schoolzwemmen en het vervoer gewoon niet
goed georganiseerd werden en dat er kritiek bestaat op de manier waarop het
zwembad het schoolzwemmen aanbiedt. Afschaffen is dan de verkeerde oplossing
voor een wél bestand probleem. Goéd organiseren en slim vervoeren is wel een
oplossing. We pleiten voor het herinvoeren van schoolzwemmen, omdat daarmee de
zwemvaardigheid vergroot en het verdrinkingsrisico verkleind worden.
Actieve raad
Laten we deze algemene beschouwingen positief eindigen na de hiervoor beschreven
noodzakelijke zorgen en kritiek. We waren en zijn enthousiast over de uitkomsten van
de raadsconferentie direct na de verkiezingen. En we kijken zeer positief terug op de
eerste G1000. We gaan ervan uit dat de indrukwekkende ideeënlijst in de praktijk
waargemaakt gaat worden en natuurlijk is een actieve raad daarvoor erg belangrijk,
naast de actieve inzet van vele, vele burgers. We complimenteren de organisatoren met
het resultaat.
Hoewel het nog pril is, zijn we ook enthousiast over de werkwijze met raadsrapporteurs,
de eerste rapportage loopt nog, maar de al gevoerde gesprekken zijn erg waardevol.
Ook hierbij gaan we ervan uit dat de raad actief aan de voorkant van de besluitvorming
aan zet wil zijn.
Mét een actieve raad en mét de uitkomsten van de G1000 is het mogelijk een deel van
de bovenstaande zorgen en kritiek weg te nemen. Daar gaan we voor!
Algemene beschouwingen SP-fractie Uden november 2014
pagina 6 van 6