download pdf

In beeld: Spotprenten over de
gemeenteraadsverkiezingen
Korte omschrijving werkvorm
Leerlingen analyseren aan de hand van een stappenplan spotprenten over de
gemeenteraadsverkiezingen.
Leerdoel


Leerlingen leren spotprenten te analyseren.
Leerlingen maken kennis met verschillende visies op de verkiezingen.
Duur
ca. 20 minuten
Bronvermelding
Spotprent 1:
http://www.yoopdeloop.com/archief/porfolio_item/1016/140307+raadslid
Spotprent 2:
http://www.trouw.nl/tr/nl/4484/Foto/photoalbum/detail/1834962/502573/18/Spotprenten.d
html
Spotprent 3:
http://www.trouw.nl/tr/nl/4484/Foto/photoalbum/detail/1834962/503058/15/Spotprenten.d
html
Spotprent 4: http://www.groene.nl/cartoon/gorilla/347
Handleiding
1. Print voor iedere leerling een stappenplan.
2. Bekijk klassikaal de vier spotprenten hieronder. Vraag de leerlingen om voor elke
spotprent de vragen van het stappenplan te beantwoorden.
3. Bespreek de antwoorden klassikaal.
Onderwijskrant Actueel: Verkiezingsuitslag
Spotprent 1
Spotprent door Joep Bertrams
Bron: http://www.yoopdeloop.com/archief/porfolio_item/1016/140307+raadslid
Onderwijskrant Actueel: Verkiezingsuitslag
Spotprent 2
Animatie door LEN (Len Munnik)
Bron:
http://www.trouw.nl/tr/nl/4484/Foto/photoalbum/detail/1834962/502573/18/Spotprenten.d
html
Onderwijskrant Actueel: Verkiezingsuitslag
Spotprent 3
Spotprent door LEN (Len Munnik)
Bron:
http://www.trouw.nl/tr/nl/4484/Foto/photoalbum/detail/1834962/503058/15/Spotprenten.d
html
Onderwijskrant Actueel: Verkiezingsuitslag
Spotprent 4
Spotprent door Gorilla
Bron: http://www.groene.nl/cartoon/gorilla/347
Onderwijskrant Actueel: Verkiezingsuitslag
Stappenplan spotprenten
Sommige spotprenten hebben een duidelijke boodschap. Bij andere spotprenten moet je soms
lang nadenken voordat je snapt wat de tekenaar wil zeggen. Door een spotprent stap voor stap
te bekijken wordt de boodschap duidelijk.
1. Wat zie je?
- Zeg letterlijk wat je ziet, dus zonder te interpreteren
- Beschrijf de personen/figuren
- Beschrijf de voorwerpen
- Beschrijf de afgebeelde situatie
2. Welke tekst staat er bij de spotprent?
- Is er een titel?
- Bijschriften en teksten
3. Welke symbolen worden gebruikt in de spotprent?
4. Wat is de boodschap van de tekenaar?
- Leg de boodschap uit
- Leg uit hoe de tekenaar personen, voorwerpen en symbolen gebruikt voor zijn
boodschap
Onderwijskrant Actueel: Verkiezingsuitslag
Antwoordmodel
Spotprent 1
1. Wat zie je?
Een man in een wit hemd, met zwarte vlekken op zijn armen en een mijnwerkershelm op (met
een lampje). Er loopt zweet langs zijn gezicht en hij kijkt alsof hij heel moe is. De man laat de
inhoud van zijn lunchdoosje zien. Er zit maar één boterham in. Op de helm staat ‘raadslid’. Op
het lunchdoosje staat ‘vergoeding’.
2. Welke tekst staat er bij de spotprent?
Onder de tekening staat de zin: ‘Raadslidmaatschap is zwaar maar slecht betaald werk’.
3. Welke symbolen of symboliek wordt gebruikt in de spotprent?
De mijnwerkershelm, het hemd en het zweet staan symbool voor ‘zwaar werk’. De boterham
staat symbool voor de vergoeding die raadsleden krijgen.
4. Wat is de boodschap van de tekenaar?
De boodschap van de tekenaar is dat raadsleden hard moeten werken, en dat ze voor al dat
werk maar een kleine vergoeding krijgen.
Spotprent 2
1. Wat zie je?
Je ziet twee mannetjes met een schutting tussen hen in. Beide mannetjes staan op een
voetstuk, maar het ene voetstuk is hoger dan het andere. Op het hoge voetstuk staat
‘landelijk’, op het lage voetstuk staat ‘lokaal’. Het mannetje op het hoge voetstuk grijnst en
kijkt weg van de schutting. Hij heeft net een doos over de schutting gegooid die op het hoofd
van het andere mannetje terecht gaat komen. Het mannetje op het lage voetstuk heeft een bril
op en zijn handen zitten in zijn zakken. Hij ziet niet dat er een zware doos op zijn hoofd gaat
vallen. In de doos zie je drie ordners zitten. Op de doos staat ‘hoofdpijndossiers’.
2. Welke tekst staat er bij de spotprent?
Bovenin de spotprent staat als titel: ‘Politiek’.
3. Welke symbolen of symboliek wordt gebruikt in de spotprent?
De voetstukken waar de mannetjes op staan geven hun status weer: landelijke politici hebben
meer status dan lokale politici. De doos die over de schutting vliegt is een uitbeelding van het
gezegde ‘iets over de schutting gooien’. Dat betekent dat je iemand anders met een klusje
opzadelt, en dat je daar niets over uitlegt of er zelf nog bij meehelpt. De drie ordners staan voor
de drie ‘decentralisaties’: drie taken op het gebied van de zorg die tot nu toe door de landelijke
overheid werden gedaan, en die voortaan door de gemeenten moeten worden uitgevoerd
(AWBZ, jeugdzorg en uitkeringen).
4. Wat is de boodschap van de tekenaar?
De decentralisaties zijn een belangrijk onderwerp bij deze verkiezingen. Gemeenten krijgen er
belangrijke taken bij. Volgens de tekenaar weten gemeenten echter nauwelijks wat ze te
wachten staat. Hij denkt dat ze nog flink ‘hoofdpijn’ zullen krijgen van de nieuwe taken die ze
‘op hun nek krijgen’. Hij vindt ook dat de landelijke overheid zich er te makkelijk van af maakt:
gemeenten krijgen namelijk wel geld voor de extra taken, maar minder dan de landelijke
Onderwijskrant Actueel: Verkiezingsuitslag
overheid er zelf voor nodig had. Waarschijnlijk vindt hij ook dat de gemeenten te laks zijn en
zich niet goed voorbereiden op de nieuwe taken.
Spotprent 3
1. Wat zie je?
Je ziet twee grote hoofden, met overdreven grote ogen (en wimpers), neuzen en glimlachende
monden. Het vrouwelijke hoofd heeft een strik in het haar, het mannelijke hoofd heeft een strik
bij zijn hals en een hoedje op met een bloem. Het lijken een soort clowns. Bij nader inzien blijkt
dat het geen echte gezichten zijn; het zijn clownsgezichten, poppen, die worden vastgehouden
door een man en een vrouw. De poppen zijn zwaar, je ziet dat de man bijna zijn evenwicht
verliest. De man en de vrouw hebben allebei een ketting om met een stemvakje eraan.
2. Welke tekst staat er bij de spotprent?
Bovenin het plaatje staat de tekst: ‘Verkiezingstijd’.
3. Welke symbolen of symboliek wordt gebruikt in de spotprent?
De kettingen met de stemvakjes staan symbool voor de verkiezingen. De man en de vrouw zijn
waarschijnlijk allebei kandidaat om raadslid te worden.
4. Wat is de boodschap van de tekenaar?
De tekenaar wil laten zien dat de verkiezingscampagnes één grote poppenkast zijn: kandidaten
doen veel moeite om zich groter, vrolijker en aardiger voor te doen dan ze zijn. Ze proberen
kiezers zo te verleiden (om op ze te stemmen en/of om de lokale politiek interessant te gaan
vinden), maar het is nep, het zijn allemaal gewone mensen.
Spotprent 4
1. Wat zie je?
Je ziet drie ingekleurde stemhokjes onder elkaar. Het bovenste hokje is rood, het middelste
hokje is oranje, het onderste hokje is groen, net als een verkeerslicht. Bij het rode hokje staat de
tekst: ‘Ik stem op de PvdA’. Bij het oranje hokje staat ‘Ik stem op de VVD’. Bij het groene hokje
staat: ‘Ik ben spijtoptant’.
2. Welke tekst staat er bij de spotprent?
Zie bij 1. De titel van de prent is ‘Verkiezingen’.
3. Welke symbolen of symboliek wordt gebruikt in de spotprent?
De stemhokjes staan symbool voor de verkiezingen. De kleuren van het verkeerslicht staan voor
‘stoppen/gevaar/fout’ (rood), ‘gevaarlijk/beter niet doen’(oranje) en ‘doorrijden/veilig/wel
doen’ (groen), en tegelijkertijd ook voor de ‘politieke kleur’ van de partijen: de PvdA is rood en
de VVD is oranje. (Meestal is de VVD blauw, maar in het VVD- logo zit ook oranje). Groen kan
doorgaans zowel voor CDA, D66 als GroenLinks staan. In dit geval wordt waarschijnlijk D66
bedoeld.
4. Wat is de boodschap van de tekenaar?
De tekenaar illustreert de politieke verhoudingen. In de peilingen (de tekening is gemaakt
voordat de uitslag bekend was) leek het erop dat de PvdA - vooral in de steden - flink zou gaan
verliezen. Veel traditionele PvdA-stemmers zijn boos op het beleid van de PvdA, die in de
regering zit. Daarom is PvdA stemmen voor hen nu een ‘rood stoplicht’: dat doe je niet. De
Onderwijskrant Actueel: Verkiezingsuitslag
andere regeringspartij, de VVD, heeft minder last van boze kiezers, maar ook die partij is voor
veel mensen nu geen optie. Vooral D66 leek hier volgens de peilingen van te gaan profiteren:
het zag ernaar uit dat die partij heel veel stemmen zou gaan krijgen. De tekst ‘Ik ben
spijtoptant’’ slaat dan op de kiezers die bij de landelijke verkiezingen op PvdA of VVD hebben
gestemd en daar nu spijt van hebben.D66 is voor hen een veilig en geschikt alternatief.
Onderwijskrant Actueel: Verkiezingsuitslag