WINTER 2014 GRATIS MAGAZINE mijn dier ik

mijn
dier
GRATIS
MAGAZINE
WINTER 2014
ik
het magazine van de Natuur- en de Dierenvrienden
Winterpret !
DE WINTER
VAN ALLE
DIEREN
DE HAMSTER,
MIJN KLEINE VRIEND
HAAL JE
VOORDEEL UIT
DE BONNEN!
®
SanTgsOt vPoor
k
r
e
w
r
u
u
v
De feestdagen komen er weer aan, dus ook het vuurwerk !
Voor veel honden en katten is het einde van het jaar een
stressvolle periode, omdat ze bang zijn voor het vuurwerk.
Niet alleen de harde knallen, maar ook de drukte rond de
feestdagen kunnen ervoor zorgen dat uw hond of kat
angstig wordt.
Gelukkig kunt u uw huisdier helpen zich meer op zijn gemak
te stellen of zelfs zijn angsten te overwinnen.
Voor meer informatie en tips ga naar uw Tom & Co winkel of bezoek de website :
www.adaptil.be - www.feliway.be
“De winter staat ook voor emotionele landschappen
waar je met je trouwe viervoeter met volle teugen
van kan genieten.
”
VOORWOORD
Dr. Jean-Thomas Geelhand
Veearts
Algemeen directeur van Tom&Co
Beste dierenvrienden,
‘Jingle bells, jingle bells ...’ Het is een
deuntje dat ons aan al het goede herinnert dat de winter ons te bieden heeft. Het
zou maar jammer zijn om dit seizoen enkel
en alleen met regen en duisternis te associëren. De winter staat ook voor emotionele landschappen waar je met je trouwe viervoeter met volle teugen van kan
genieten. Het is ook het seizoen waarin
de natuur zich niet meer achter de weelderigheid van haar vegetatie verbergt.
Een direct gevolg van deze ‘naaktheid’, is
dat je de natuur zoals op geen enkel ander
moment kan observeren. Haal je verrekijker boven en je hebt genoeg voor uren
puur plezier. Zo kan je bijvoorbeeld je
vizier op vogels richten die de rest van
het jaar nooit bij ons te vinden zijn. Het is
ontzettend belangrijk om onze gevleugelde vriendjes een handje toe te steken om
ongehavend door de koude en sneeuw
heen te komen: in het midden van dit magazine vind je een dossier en een dubbele
uitneembare pagina, boordevol tips om
hen op efﬁciënte wijze te voederen. Je kan
vanaf januari en februari zelfs deelnemen
aan de grote vogeltelling op Europees niveau. Maak van je tuin een driesterrenrestaurant voor allerlei vogels en neem plaats
op de eerste rij. Meer weten? Informeer je
bij Natuurpunt en Natagora.
Maar ook andere dieren doorkruisen
het winterlandschap, zoals egels en eekhoorntjes. En dan zijn er nog de diersoorten die in dit koude seizoen op hun best
zijn, zoals de dappere en energierijke sledehonden. Vergezel hen vanaf de eerste
pagina’s van dit magazine op hun avonturen en neem live deel aan bepaalde
wedstrijden die in ons land plaatsvinden;
een mooie combinatie van sport en teamspirit tussen honden en hun racepiloten.
Laat ons ook niet vergeten dat de koudste maanden van het jaar de uitgelezen
gelegenheid zijn om gezellig thuis te zitten. Kruip knus tegen elkaar aan - mét
je huisdier - voor een knappend haardvuur. Het wordt voor iedereen ongetwijfeld een intens hecht moment. En
wie ‘winter’ zegt, zegt ook ‘feest’. Het moment bij uitstek dus om onze naasten in
de watten te leggen, en daar horen onze
huisdieren als échte familieleden natuurlijk volledig bij. Bij Tom&Co kan je terecht
voor tal van goede tips en ideeën om ook
onze dieren extra aandacht te geven.
Veel leesplezier!
Hoofdredacteur : Michel Verlinden
Redactiecoördinatie: Roxane de Biolley
Creatie & lay-out: HELLO Agency – www.helloagency.com
Verantwoordelijke uitgever: Jean-Thomas Geelhand, Zoning 4,
Broekooi 120 Building A, B-1730 Asse, Belgium
De gepubliceerde teksten blijven de verantwoordelijkheid van de auteurs. De
verantwoordelijke uitgever en zijn medewerkers zijn niet verantwoordelijk voor
vergissingen en/of weglatingen. De artikelen zijn leverbaar zolang de voorraad
strekt. De verantwoordelijke uitgever van dit magazine kan geenszins verantwoordelijk gehouden worden voor de inhoud van de advertenties. De adverteerders zijn juridisch verantwoordelijk voor de volledige inhoud van de gepubliceerde advertenties.
Inhoud
DOSSIER WINTER : hond, kat, paard en boerderijdier
04
Gratis magazine, mag niet verkocht worden.
HET IS HET SEIZOEN ! Dieren in de winter
14
De aangegeven prijzen (alleen geldig in België) zijn aanbevolen prijzen en worden louter ter informatie gegeven. Ze zijn onderhevig aan
wijzigingen.
SPECIAAL HAMSTER
23
SPELEN EN SPEELTJES, speel nu naar!
26
BINNENKORT FEEST, mijn verlanglijstje!
30
DOSSIER AQUASCAPING
32
TOM&CO’S NIEUWE WINKELS 34
Copyright 2014. Elke overname van teksten of foto’s, zelfs gedeeltelijk en onder welke vorm dan ook, is verboden behalve na schriftelijke toestemming van de uitgever.
www.facebook.com/tomandco
http://club.tomandco.be/nl-BE
Honden met een voorliefde voor de winter
Een wilde tocht
MIJN DIER EN IK 4
Goed om te weten : het Ba
ïkalmeer
heeft een bijzondere be
tekenis
voor Nicolas Vanier. Daar
kreeg
hij immers zijn eerste sle
dehond
cadeau!
DOSSIER
Hij kent heel wat witte vlaktes op zijn duimpje.
Nicolas Vanier, die erom bekend staat graag de koude
op te zoeken, slingert met zijn honden door de sneeuw.
Hoe doet hij dat?
r
e
i
n
a
V
s
a
Nicol gisseur
re
en ‘
i
t
s
a
b
é
S
&
van ‘ Belle
Al voor de derde keer is Nicolas Vanier,
een Franse schrijver, fotograaf en regisseur, op zijn eentje vertrokken met een
stel van 10 trekhonden. Hij maakt een
tocht door de meest ongerepte gebieden van Rusland, China en Mongolië.
Over deze ‘wilde trektocht’ schrijft hij in
het volgende deel van de trilogie waaraan hij 10 jaar geleden zowat begon.
Vanier vertelde al over zijn ervaringen
in L’Odyssée Blanche en L’Odyssée Sibérienne. Dit keer vertrok hij op 21 december 2013 naar de Paciﬁsche kust van
Siberië. Hij wou daarbij 6000 km aﬂeggen doorheen de berglandschappen
en de afgelegen steppes. Vast stond
dat hij daarbij zeker met extreme temperaturen te kampen zou krijgen. Beren,
wolven, tijgers en luipaarden kruisten al
zijn pad. In de Mongoolse steppes zag
hij heel wat reebokken en rendieren, hij
ontmoette een groep auerhoenen en
een lynx kwam even polshoogte nemen
bij de honden. Ook mensen kwam hij tegen: lokale bewoners, jagers, nomaden
of dorpsmensen. Zijn tocht ging zeker
niet over rozen. De ijzige temperaturen
van -40° tot -45° en de harde bodem
met opgestapelde stukken ijs maakten
het reizen moeilijk. De honden moesten laarsjes en soms zelfs jassen dragen
om ze tegen de koude te beschermen.
‘s Avonds kregen ze een bedje van
gedroogd gras ... Eind maart bereikte
Nicolas Vanier de ijzige oevers van het
Baïkalmeer en kwam er een einde aan
zijn tocht.
Bekijk
een fragment !
Om ons op de hoogte te houden van
zijn avonturen maakten we twee afspraken met Vanier: halfweg oktober, bij het
uitkomen van zijn boek en tegen de eindejaarsfeesten op zender M6 die een
documentaire over hem zal uitzenden.
Waarom dit verhaal?
Door zijn avonturen neer te pennen,
wil Nicolas Vanier zijn liefde voor de
natuur uitdragen en zijn visie op milieu en duurzame ontwikkeling delen.
Nicolas Vanier vertelt over de gevolgen van de klimaatsveranderingen
voor de volkeren, de bossen, de gletsjers en de biodiversiteit van het Hoge
Noorden. Tijdens zijn reizen ontmoet
hij jagers, vissers en natuurvolkeren.
Hij vertelt ons hoe deze mensen het
milieu en de maatschappij zien.
MIJN DIER EN IK 5
Filosoﬁe
Nicolas Vanier heeft geleerd om te leven in harmonie met de natuur. Hij is
ervan overtuigd dat de mens op een
duurzame en evenwichtige manier
met de planeet kan samenleven. Hij
verdedigt het milieu via pedagogische
acties. Hij gaat spreken in scholen en
verleent zijn medewerking aan de onderwijsprogramma’s van het ministerie
van Nationale Opvoeding.
Koud? Zij? Nooit!
Sledehonden wekken fascinatie en bewondering op. Het is niet nodig om de
eeuwige winter op te zoeken om aan
mushing te kunnen doen (racen met
sledehonden). Ook dicht bij huis kan je
daarvoor terecht. Sledehonden zijn robuust en hebben veel weerstand. Hun
metabolisme is aangepast aan de grote
koude, ze hebben een dikke vacht en
sterke spieren. Ze zijn ideaal gebouwd
voor uithoudingsproeven. Vroeger gebruikte men veel spannen met honden
maar na de oorlog van 14-18 werd dat
verboden. Er was dus een uitzondering
nodig om deze honden te mogen inzetten voor slederacen. Op internationaal niveau bestaan er verschillende
federaties. Er zijn twee scholen, één
die enkel werkt met sledehonden van
4 pure rassen en één die gemengde
MIJN DIER EN IK 6
rassen toelaat. Wij hebben de FBMF, de
‘Belgische Mushing Federatie’. Dat is een
nationale federatie die Nederlandstalige,
Franstalige en Duitstalige leden samenbrengt. Verschillende clubs zijn daarbij
aangesloten: Snow Team, Snow Girls
Team, Snow Racing Team, NordicDream’s
Spirit en ArticDream. De FBMF werkt enkel met de 4 traditionele rassen.
Welke eigenschappen heeft
een goede sledehond?
Naast de benodigde fysiek om de slede te trekken, moet een sledehond ook
over voldoende uithoudingsvermogen
beschikken om lange afstanden af te
leggen. Hij moet ook snel zijn: de gemiddelde snelheid van een span ligt
tussen de 16 en 30 km per uur, naargelang de moeilijkheid van het parcours.
Hoe werkt een span?
Een span is meestal als een tandem
opgebouwd en telt vier posten. Er zijn
4 types honden met elk een speciﬁeke
rol binnen het span:
• De leaders, of de koplopers
• De swing dogs, dat zijn de honden in
het midden van het span
• De team dogs
• De wheel dogs
De leader is een intelligente, rustige
en evenwichtige hond - vaak een teef-
je - die prompt op orders reageert en
die ook aan de andere honden doorgeeft. Deze snelle hond bepaalt de
snelheid en de richting. Hij is niet per
se de leider van de roedel maar voert
de orders snel uit en kan naar links
of rechts draaien, een bocht nemen,
vertragen, versnellen, hindernissen
overwinnen en storende elementen
negeren. Bovendien heeft hij vaak een
uitstekend geheugen.
De swing dogs bevinden zich vlak achter de leaders en staan hen ook bij. Ze
helpen de rest van het team achter hen
om bochten te nemen. Ze zijn de opvolgers van de leaders. Deze functie wordt
voorbehouden voor de toekomstige leaders of de ‘gepensioneerde’ leaders.
De team dogs maken het gros van de
roedel uit, ze doen hun werk zonder
enige vorm van verantwoordelijkheid
of initiatief, ze laten zich ook niet uitkafferen door de musher, want dat is de
taak van de leaders!
De wheel dogs bevinden zich dicht
bij de slede. Dat is de slechtste plaats,
want ze krijgen de slede tegen hun poten aan als de musher niet snel genoeg
remt. Dit zijn vaak de krachtigste en
sterkst gebouwde honden. Zij trekken
immers het gewicht van de slede en
trekken hem op gang.
Welke zijn de sledehondenrassen?
Er zijn vier traditionele sledehondenrassen: de
Siberische husky, die wat smaller en dus de snelste
is; de Alaska-malamute, die minder snel is maar
krachtiger, met een beter uithoudingsvermogen
en een uitgesproken karakter; de groenlander
of de eskimohond, die gewoon is aan moeilijke
omstandigheden (hij heeft wel nood aa n duidelijkheid);
de samojeed, de enige die blaft en dat ook enthousiast
doet, sneller is dan de husky, en als enige gebruikt
wordt als bewaker van kuddes rendieren.
y
k
s
u
h
e
h
c
s
i
r
De sibe
d
e
e
j
o
m
a
s
e
D
er
d
n
a
l
n
e
o
r
g
De
d
n
o
h
o
m
i
k
s
of de e
De Alaskamalamute
MIJN DIER EN IK 7
Relatie tussen baasje en hond
Evenementen
Bij jou in de buurt !
De mushers in actie met hun
hele meute. Kom dat zien :
• Op 6 en 7 december 2014 in
Helchteren
• Op 13 en 14 december 2014
in Stambruges–Beloeil
(Mer de Sable)
• Op 17 en 18 januari 2015
in Vielsalm
• Op 24 en 25 januari 2015
in Koksijde
Opmerking :
Bij sneeuwval: de race telt als
1ste proef voor het Belgisch
kampioenschap – zonder
sneeuw : de race telt mee
voor de Belgische challenge.
Vaak zegt men dat sledehonden wolfshonden zijn. Volgens Gilbert Germen, de stichter en bestuurder van de Belgische Federatie, klopt dat
niet. De Scandinavische honden hebben wel deze machtsverhouding
ten opzichte van de mens behouden; ze zijn niet voor 100% tam en kennen niet echt een baas. Ze geven 75% van hun capaciteit en houden
25% in reserve voor als er problemen zouden opduiken. Dat wordt duidelijk tijdens de wedstrijden. De spannen met 4 rassen zijn altijd iets
minder snel dan die met gemengde rassen, die zich voor 100% geven.
De Scandinavische honden werken met feeling: als je hen een bevel
geeft, volgen ze je gedwee en doen ze hun job. Zo is de husky een lieve, aanhankelijke hond die evenwel geen onrechtvaardigheid of onderwerping kent. Als hij niet begrijpt waarom je hem een bevel geeft,
kom je nergens. Als een van deze honden jou bewust uitkiest, dan kan
je rekenen op een leven lang onvoorwaardelijke liefde. Het is meestal
geen probleem om deze hondenrassen in huis te halen; ze zijn vrij huiselijk, houden van kinderen en kunnen zelfs voor hen in de bres springen
als je ze durft berispen! Reken echter niet op hen als waakhond, want ze
zijn dol op bezoekers!
Wat zijn de eigenschappen van een goede musher of hondenmenner?
Een goede musher of hondenmenner moet voortdurend luisteren
naar zijn honden. Hij moet zijn span kennen, hij moet zijn dieren kunnen
verzorgen als ze gewond zijn of als ze met een andere hond vechten, en
hij moet ook een minimale kennis hebben van dierenvoeding. Volgens
Gilbert Germen is het belangrijk te leven volgens de tien geboden van
de musher: het eerste is geduld, het tiende is ook geduld en daartussen ... nog wat geduld! Een goede spanleider kent zijn honden en weet
hoe hij ze moet doen gehoorzamen. Hij kan zijn honden de juiste functies toekennen, zoals een sportleider doet met zijn team. Als een puppy
nieuwsgierig is en ﬂink luistert naar je stem, zou dat wel eens een goede
leader in spe kunnen zijn!
DOSSIER
Versterkt het
immuunsysteem
LUPOSAN
Lachsöl
Zalmolie
250 ml
12,95 €
955618 Voeding en energiebehoefte
van honden in de winter
Honden die gewoon zijn aan onze verwarmde huizen en tevreden zijn met
hun dagelijkse wandelingetje hebben
NUTRI EXPERT
Sensitive+
Volledige
premiumvoeding
voor senior honden
3 kg
12,49 €
956264
fié**
certi *
.
Bg .A.R.F
**
Sledehonden kunnen we vergelijken
met topsporters. Buiten de winterperiode met de vele wedstrijden volgen
ze een speciale training, meestal aan
het wiel. Vanaf de leeftijd van zes maanden wordt daarmee begonnen. In de
winter hebben ze, als ze buiten leven,
meer energie nodig om de koude aan
te kunnen. Het is dan ook belangrijk om
de voedingsbehoeften van de honden
te kennen. Er bestaan speciale brokken
die speciﬁek zijn afgestemd op de behoeften van deze honden.
In de winter is het voor hun metabolisme beter als ze in een kennel buiten
slapen, maar die moet wel ruim genoeg zijn om problemen met de hiërarchie onder de honden te vermijden.
Hun vacht wordt dikker in de winter en
doet dienst als een soort thermosﬂes:
de honden worden in de winter beschermd tegen de koude, in de zomer
tegen de warmte.
niet meteen een rijkere voeding nodig in de winter. Waak-, jacht- en rashonden zoals de newfoundlander, de
husky, de sint-bernard of de Pyreneese
berghond kunnen de nachten buiten
doorbrengen in een hok. Ze kunnen
de koude goed aan maar zullen daarbij toch meer energie verbruiken. Men
raadt aan om 15 tot 20% meer voeding
te geven per dag. Kies brokken van
een zeer goede kwaliteit, met bijvoorbeeld toegevoegde visolie.
Honden die zware inspanningen leveren, verbranden twee tot drie keer
meer energie dan een hond die de
hele dag bij de haard ligt te slapen.
Levensmiddelen die zorgen voor meer
energie en die beschermen tegen de
koude zijn eiwitten (vlees) en lipiden
(vetten). Maar niet alleen de hoeveelheid is belangrijk, vooral de kwaliteit
van de ingrediënten telt. Niet alle vetten zijn gelijk. Zonnebloem- of maïsolie
is rijk aan omega 6 terwijl visolie eerder zorgt voor omega 3 - onontbeerlijk
voor de goede werking van de spieren.
Geef meer eiwitten, maar dan in mindere mate en let er vooral op dat ze
van uitstekende kwaliteit zijn.
rd*
Leven van de sledehonden
e c e r t ifi c e e
Biologisch
aangepast
rauw vlees,
80% vers vlees,
20% fruit
& groenten,
0% granen
NUTRIVET
Instinct
Premiumvoeding
voor honden
12 kg
69,99 €
957525
* B.A.R.F. (Biologically Appropriate Raw Food) Biologisch geschikte rauwe voeding.
MIJN DIER EN IK 9
Dieren in de
winter
Met de komst van de
winter veranderen hun
gewoontes en ritme. Een
kleine herinnering aan de
belangrijke principes om
het seizoen probleemloos
door te komen.
Honden
Voeding is erg belangrijk en zorgt voor
een mooie vacht. Verkeerde voeding
leidt tot een matte vacht en veel verharen. Eiwitten, essentiële vetzuren en vitamine A dragen bij tot de schoonheid
en de gezondheid van de huid en de
vacht. Zorg voor een evenwichtige voeding. Er bestaan heel wat soorten brokken: maak de juiste keuze en ga voor
hoogwaardige eiwitten. Vraag ook advies aan je dierenarts. Kleine kortharige
MIJN DIER EN IK 10
honden, hazewinden, jonge en al wat
oudere honden zijn bijzonder gevoelig
voor de koude. Doe ze gerust een jasje
aan. Honden die gewoon zijn binnen
te blijven, ontwikkelen minder weerstand tegen de koude. Als de hond
buiten slaapt, zorg dan voor voldoende comfort. De lichaamstemperatuur
van de hond geeft een aangename
temperatuur in het hok; Het hok moet
dus aangepast zijn aan de grootte van
de hond. Het mag niet te groot zijn
maar ook niet te klein; de hond moet
comfortabel kunnen liggen zonder al
te veel overbodige ruimte. Isoleer de
vloer en het dak van het hok en plaats
het wat hoger boven de grond.
Er bestaan speciale vloermatten
die beschermen tegen de koude
en tegen het vocht.
Let er ook op dat het water niet bevriest.
Doe het liefst in een plastic drinkbak.
Let op met de sneeuw!
Droog je hond goed af na elke wandeling door de sneeuw en spoel zijn
poten af met lauw water. De sneeuw
maakt kleine snijwondjes in de kussentjes. Als de poten van de hond in
contact komen met strooizout kan dat
brandwonden veroorzaken. Je kan
deze brandwonden voorkomen door
de kussentjes met een speciaal product of met vaseline in te smeren.
Honden eten graag sneeuw maar te
veel is niet goed, ze kunnen er van braken en diarree krijgen.
Strooizout kan ook brandwonden op
de tong en in de bek veroorzaken als
je hond zijn poten aﬂikt. In het ergste
geval kan dat leiden tot een ontsteking
van de nieren of de pancreas!
Goed om te weten: gebruik zand om
het trottoir sneeuwvrij te maken, want
dat is niet alleen goed voor de planeet
maar ook voor onze dieren.
snij de
Goed om te weten:
entjes
vacht tussen de kuss
dat er
weg om te vermijden
rmen.
zich sneeuwballetjes vo
Katten
Katten zijn meestal niet zo opgezet
met winterse geneugten en laten het
zich liever welgevallen bij het vuur. Kijk
maar hoe ze hun pootjes uitschudden
telkens wanneer ze in contact komen
met sneeuw. Toch is het goed om een
tochtje door de sneeuw te maken,
om het immuunsysteem te stimuleren.Eiwitten zijn belangrijk voor de
vacht van je kat, maar let erop dat die
van hoogwaardige kwaliteit zijn. Als je
lieve schat weinig buitenkomt, voorzie dan liever brokjes voor huiskatten
om te voorkomen dat hij te dik wordt.
De kat heeft in de winter een dikkere
vacht. Doordat wij onze huizen verwarmen, raken huiskatten deze vacht
kwijt. Borstel ze goed en vergeet niet
om kattengras klaar te zetten zodat ze
geen haarballen vormen. Minoe houdt
wel van wat comfort: mandjes, kussens, huisjes: keuze te over! Wanneer
ze ouder worden, worden katten vaak
bijzonder kouwelijk. Zorg dan voor een
‘bedje’ dat op een radiator kan worden geplaatst. Ze zullen je dankbaar
zijn! Om verveling te voorkomen, kan
je een kattenboom hen verwennen
met speeltjes of krabpalen om te vermijden dat ze zich op je meubels gaan
werpen. Oudere katten lijden vaak aan
artrose. De koude doet geen goed aan
de gewrichten, help ze dan ook om
hun rustplekje te bereiken.
Met bescherming
tegen de wind
INDIANA
Hondenhok
88 x 66 x 67 cm
Pvc-bescherming
voor de pootjes
135,00 €
Vochtabsorberende
plankenvloer
725453
Let op met antivries. Katten
houden ervan maar het product is
erg giftig voor hen!
Koud geperst
Vitamines
en proteïnen
worden optimaal
geconserveerd
MARKUS-MÜHLE
Black Angus
Premiumvoeding
voor volwassen
hond
5 kg
25,99 €
957830
Zeer makkelijk te installeren : het dak
‘scratch’ je op de wanden. Met de plastic
hoes neem je dit huisje overal mee.
Kattenmand voor radiator
LUNA
Huis voor kat of hond
Bruin - 43 x 41 x 41cm
34,99 €
59,99 €
728732
233060
MIJN DIER EN IK 11
Goed om te weten: vergeet het water
niet! Een paard drinkt tussen de 20 en
60 liter water per dag. Als ze meer droog
hooi eten, drinken ze nog meer. Breek
regelmatig het ijs en gebruik drinkbakken
die het water op temperatuur houden.
Paarden
Boerenpaarden zoals pony’s of trekpaarden kunnen ‘s winters buiten blijven, op
voorwaarde dat je hun wintervacht laat
staan. Als het dier het hele jaar op de
weide blijft, zal het een dik winterkleedje
ontwikkelen. Het is belangrijk dat het dier
kan schuilen bij zware regenval, sneeuw,
wind en lage temperaturen, want als de
vacht nat wordt, verliest die zijn isolerend
vermogen. De schuilplaats moet liefst
aan drie zijden afgesloten zijn, waarbij
de opening tegen de windrichting in
georiënteerd moet zijn. Een bedje van
stro of zaagmeel beschermt het dier tegen vocht. Verwijder ook regelmatig de
paardenvijgen om te vermijden dat parasieten zich gaan verspreiden.
Goed om te weten: laat de
dieren niet voortdurend op een
modderige bodem staan,
dat kan kloven of schurft
veroorzaken.
Ren- of rijpaarden hebben een minder
goede weerstand, vooral wanneer ze
vaak geschoren worden om ervoor te
zorgen dat ze minder zweten tijdens
het trainen. Ze hebben dan geen wintervacht. Het is dan beter om deze
paarden, net zoals de oudere dieren,
binnen te laten overwinteren.
In de winter moet het dagrantsoen
verhoogd worden, de dieren verbranden meer energie om hun lichaamstemperatuur op peil te houden. Liefst
krijgen ze ook meer hooi, we mogen
niet vergeten dat de vertering hen helpt
om warmte te produceren.
Om een paard dat ziek is geweest of
een zware inspanning achter de rug
heeft, een extra duwtje te geven, raadt
men vaak een ‘mash’ aan, een mengsel
van haver, hooi, stro en kokend water
dat men laat trekken tot het afgekoeld
is. Voeg er ook vlaszaad, gerstemeel,
zout en zemelen aan toe - er bestaan
tal van huisrecepten. Bij Tom&Co vind
je een gebruiksklaar mengsel. Voeg gewoon wat water toe. Je kan er ook terecht voor speciale korrels voor pony’s,
oudere en heel jonge paarden.
Natuurlijke en
100% plantaardige
voeding voor geiten
en hertachtigen!
CAVALOR
Tradition 02
Volledige
mengeling
voor paarden
20 kg
TOM&CO
Mengeling voor
geiten en herten
20 kg
9,75 €
9,59 €
729591
956860 DOSSIER
Schapen
Schapen zijn van nature bestand tegen
erg lage temperaturen Als het regent,
sneeuwt, waait en erg koud wordt, dan is
het een andere zaak. Het is erg belangrijk
dat schapen niet tot op de huid nat worden. Je kan gemakkelijk zien of schapen
het koud hebben, want dan gaan ze dicht
bij elkaar staan.
Voorzie dus best een schuilplaats. Lammetjes zijn erg gevoelig voor koude, wind
en vocht, net zoals pas geschoren dieren.
Voor een ooi die gaat lammeren, plaats je
best een schapenkooi waar ze minstens
tot twee weken na het werpen kan blijven.
Als er geen gras meer is, moeten de dieren aanvullend groenvoer en hooi krijgen.
Je vindt ook speciale korrels voor lammeren en schapen bij je Tom&Co.
Het drinkwater van de dieren moet altijd
schoon zijn. Een schaap drinkt tussen
5 en 6 liter per dag.
De complementaire
voeding bij uitstek:
natuurlijk, smakelijk,
boordevol vitamines en
100% plantaardig!
TOM&CO
Mengeling voor
schapen en lammeren
20 kg
9,59 €
Kippen
Opgelet, pluimvee is erg gevoelig
voor lage en hoge temperaturen en
moet beschermd worden tegen alle
weersomstandigheden. De kam en
de lellen - die vlezige stukjes aan de
zijkant van de kop van bepaalde kippen - kunnen bevriezen.
Voorzie dus een stevige schuilplaats
om ze te beschermen tegen regen en
wind maar ook tegen roofdieren zoals
vossen, katten, steenmarters, wezels
en ratten. Het hok moet ‘s nachts afgesloten kunnen worden. Daken uit
plaatstaal isoleren niet zo goed. Het
hok moet verlucht kunnen worden
maar het mag er niet tochten.
Kippen gaan graag op stok. De bodem
moet bedekt zijn met stro en moet regelmatig met een geschikt product
schoongemaakt en ontsmet worden.
In de winter moet de hoeveelheid
voeder aangedikt worden. Kippen
moeten voortdurend over shoon water beschikken.
Dé complete
en evenwichtige
mengeling op basis
van granen, rijk
aan vitaminen!
TOM&CO
Korrel- en
graanmengeling
voor kennen
20 kg
10,99 €
957691
Smaak, gezondheid,
respect voor het
milieu: 100% bio
binnen handbereik!
TOM&CO
Bio legmeel
voor kippen
20 kg
14,89 €
957658
956852
MIJN DIER EN IK 13
Er is leven in m’n tuin,
prachtige vogels
De winter is een schitterende periode om vogels te observeren.
Maar het is ook hét moment om hen te hulp te schieten ...
e
j
t
ors
b
d
o
Ro
Mees
s
Kuifmee
Blauwe
mees
Zwarte
mees
Bonte
mees
Regelmaat is belangrijk
Voor je beslist om de vogels de voederen, moet je onthouden dat het essentieel is voor hen om het voederen
niet te onderbreken tijdens periodes
van extreme kou, want ze beschikken
niet over voldoende reserves om een
andere voedingsbron te vinden. Door
de tuinvogels elke dag op dezelfde plek
en op hetzelfde uur te voederen, zorg je
ervoor dat ze hun energie kunnen sparen en gemakkelijker kunnen overleven.
Laten we niet vergeten dat ze elke nacht
tussen 10% en 12% van hun gewicht verliezen in hun strijd tegen de kou.
Picknick op alle verdiepingen
Elke vogel heeft zijn eigen voedingsgewoontes. Sommige voeden zich liever
in de hoogte, andere houden van voederhouders of hangend voedsel. Maar
het roodborstje, de merel, de heggenmus, de vink en de spreeuw pikken hun
voedsel liever van de grond. Voor hen
is het beter om een bakje of een schoteltje te voorzien om de zaden droog te
houden. Weet echter dat spechten niet
van voederbakjes houden - ze voederen
zich voornamelijk met mieren, dus op
de grond. In de winter lusten ze ook wel
meelwormen.
Water, een cruciaal element
Vergeet het water niet, dat is onmisbaar.
Ververs het water meerdere keren per
dag om te vermijden dat het bevriest.
De vogels zullen snel de tijdstippen ontdekken waarop je het ververst. Zorg ervoor dat het water niet hoger komt dan
2 tot 3 cm om te vermijden dat ze zin
krijgen zich erin te baden, want dat zou
wel eens fataal kunnen aﬂopen.
Tip: plaats een theelichtje in een omgekeerde terracotta pot. Zet het bakje met
water op de pot en let erop dat er een
beetje lucht in de pot kan om te vermijden dat de kaars uitdooft. Zeker geen
antivries toevoegen, want dan vergiftig
je de vogels die je net probeert te helpen. Voeg ook geen zout toe.
Wat je moet weten!
Sommige vogels hebben een gevarieerde voeding, zoals de meeste bezoekers in de tuin, en andere hebben
dan weer een speciaal dieet.
We weten dat goudvinken vooral de
zaden van essenbomen, braamstruiken, zuring en brandnetels weten te
appreciëren, maar als ze er geen vinden, dan zullen ze de knoppen van de
bomen eten, vooral van fruitbomen.
Vogels die we vroeger enkel in bossen
vonden, zien we vandaag in parken en
stadstuinen. Het roodborstje of de merel
zijn niet meer strikt genomen bosvogels.
In onze tuinen vinden we insectenetende en zaadetende vogels. In het kort,
zaadetende vogels hebben een korte,
stevige bek waarmee ze het zaad kunnen ontbolsteren, zoals bij mussen en
vinken het geval is. Terwijl de insecteneters een langere en spitsere bek hebben, die iets minder stevig is. Dat is zo
bij mezen, merels, boomkruipers, winterkoninkjes en heggenmussen.
Zonnebloempitten zijn altijd een goede
basis voor vogelvoeding. De meeste
Koolmees
vogelsoorten die we in onze tuin vinden, zijn erop verzot . Het is dan ook het
meest voedzame zaad. Je zal merken
dat er veel meer van wordt gegeten dan
van andere zaadsoorten. Je vindt er zeker en vast in je favoriete Tom&Co.
Als de zonnebloempitten en pindanoten bliksemsnel verdwijnen, dan is dat
wellicht te wijten aan de glanskopjes
en de boomklevers. Niet verwonderlijk,
want zij leggen soms voorraden aan en
verstoppen ze, voor als moeilijke tijden
aanbreken. Mezen slaan ook insecten
in. De gaai bijvoorbeeld vindt de eikels
zelfs als ze onder de sneeuw verstopt
zitten. Als je dus een eik hebt staan in
je tuin, denk er dan aan om de eikels te
bewaren voor de gaaien in de winter.
Ook pindanoten hebben een hoge
voedingswaarde.
Goed om te weten:
vogels houden ook van gedroogde
vruchten walnoten en gebroken
hazelnoten.
Sommige zaadeters, zoals de groenlingen en vinken, maar vooral de lijsters
en merels, zullen het op prijs stellen om
(stukjes) appel te vinden, zelfs al zijn ze
wat bedorven. Het beste is om de voeding op de grond te gooien.
De insectenetende vogels smullen van
vette voeding, zoals ongezouten spek,
hamvet, margarine, stukjes reuzel of
jonge kaas. Opgelet, gebakken vet is
giftig.
MIJN DIER EN IK 15
!
l
e
f
a
t
n
Aa
Mezen:
zonnebloem,
pindanoten,
walnoten,
hazelnoten,
amandelen,
vetten, kaas
Mussen:
Roodborstjes:
maïs, tarwe,
gepelde haver,
gierst, beschuit,
kaas
gepelde haver,
gierst, vetten,
meelwormen
Ontdek alle tuinvogels en bereid
je voor op de telling
Goudvinken:
Boomklever:
zonnebloem,
meelwormen,
plantaardige
vetten, margarine
van 17 en 18 januari 2015
zonnebloem,
gepelde haver,
platte gierst
door te surfen naar :
www.vogelweekend.be
Grote bonte specht:
pindanoten,
walnoten,
hazelnoten,
amandelen,
meelwormen,
plantaardige
vetten, reuzel,
ongezouten spek
Tom&Co biedt een breed voedingsgamma voor vogels: zonnebloempitten, pindanoten, gemengd vogelzaad
voor trekvogels, wilde zaden, trosgierst,
vetringen met zaadmix, meelwormen,
insecten, lijsterbessen, birdcakes met
insecten, met pindanoten, met rode
vruchten ... genoeg om onze gevleugelde vrienden gelukkig te maken.
Eksters, gaaien,
kraaien :
Tortelduiven,
duiven:
maïs, tarwe, fruit,
kaas, beschuit,
walnoten,
kattenbrokken
Wist je dit? Als je niet alleen de vogels wil helpen, maar ook je steentje
wil bijdragen aan de natuur, dan kan je
ook een ‘wintermix voor wilde vogels’
kopen of zonnebloempitten, medeondertekend door Natuurpunt/Natagora.
Een deel van de verkoopsprijs wordt
doorgestort aan deze verenigingen om
hun acties te ondersteunen.
maïs, tarwe, gerst,
haver, gierst,
gekookte rijst
De wintermix bevat 15% zonnebloempitten, maïs, voetarwe en gebroken
tarwe, gepelde haver, rood en wit sorghumzaad (grasgewas), twee soorten
gierst en pindanoten. Deze samenstelling is erg rijk aan vetten, en zal veel
vogelsoorten (vooral mezen) naar jouw
tuin zal lokken.
TOM&CO
& NATAGORA
Zonnebloempitten
2,5 kg
TOM&CO
3 vetringen met granen
780 g
TOM&CO
Kit van wintervoeding voor tuinvogels
6,09 €
3,49 €
3,99 €
955381 956649
956642 Aalscholver
Nachtegaal
Grasmus
Goed om te weten: zelfs vogels die
zich voeden tijdens het vliegen, zoals
zwaluwen en gierzwaluwen, voeden
zich niet tijdens de migratietrek.
Trekvogels
De wintertrek
Ze doorklieven klapwiekend de hemel:
de trekvogels. Dit natuurwonder laat je
niet onberoerd!
Zij die vertrekken
Van half juni tot november, maar
vooral tussen 15 augustus en half
oktober, migreren veel vogels uit gematigde zones naar het zuiden. Vooraleer ze hun lange reis aanvangen, leggen de vogels energiereserves aan die
ze als vet opslaan.
Waarom vertrekken ze?
In tegenstelling tot wat velen denken,
vertrekken ze niet omdat het koud
wordt. Door een tekort aan beschikbare voedselbronnen zien ze zich genoodzaakt om andere oorden te gaan
opzoeken, waar ze zich kunnen blijven
voeden tijdens de winter.
Onder de insecteneters, zoals de boeren- en de huiszwaluw, de grasmus, de
boszanger en de nachtegaal, vinden we
de meeste trekvogels ... want tijdens de
winter vinden ze geen insecten om zich
te voeden. De zaadeters en de omnivoren, zoals de vinken, de putters en de
goudvinken, zijn honkvaster en dus migreren ze naar minder verre oorden.
Migratiewijze
Sommige soorten zijn echte trekvogels,
andere slechts gedeeltelijk, wat betekent
dat binnen dezelfde soort sommige
migreren en andere ter plaatse blijven.
Inderdaad, is ‘het’ roodborstje dat bij
jou in de tuin verschijnt niet noodzakelijk hetzelfde het hele jaar door.
Welke vogels zijn er bij
ons te vinden?
Tijdens de winter komen enkele soorten
uit het noorden, die we tijdens de zomer
niet zien, zich bij onze sedentaire en semisedentaire vogels voegen. In de tuin
zien we de keep en de koperwiek enkel
tijdens het koude seizoen, net zoals de
pestvogel zich slechts bepaalde jaren
laat zien. Andere soorten, die zich tijdens
de zomer min of meer beperken tot de
Ardennen, vinden we dan in alle regio’s:
de kramsvogel, de sijs en de barmsijs.
Drasland, rivieren en waterrijke gebieden kunnen talrijke soorten herbergen
tijdens de winter: vijf fuutsoorten, drie
soorten duikers, de aalscholver, de
waterhoen, de meerkoet, drie zwanensoorten, ‘grijze’ ganzen, oppervlakteeenden en duikeenden. Er moet nog
melding gemaakt worden van twee
exotische soorten, soms bestempeld
als ‘invasieve’ soorten. Het gaat over de
Canadese gans en de Nijlgans.
Waar vinden we die trekvogels?
In Wallonië
Het leeuwendeel van de watervogels zijn
soorten die typisch voorkomen tijdens de
winter. Om ze te observeren, ga je best
naar de Maas of naar een groot waterrijk gebied. Bij de stuwdammen van de
meren van l’Eau d’Heure is het elk jaar
opnieuw opmerkelijk om vogels te observeren, maar de site is groot en omwille
van de lange afstanden is geschikte apparatuur (telescoop) vereist. Een waar paradijs voor watertrekvogels is het meer van
Virelles. Het domein beschikt over een
goede infrastructuur (de Aquascope van
Virelles) waardoor je niet enkel vogels kan
gaan ontdekken, maar ook verschillende
andere natuuractiviteiten kan meepikken.
Meer info op: www.aquascope.be en
www.natagora.be
In Vlaanderen
Natuurpunt beheert meerdere sites waar
veel trekvogels komen rusten en zich bevoorraden. Deze sites beschikken eveneens over een infrastructuur die ervoor
zorgt dat je de vogels kan observeren
(hutten, observatietorens, bezoekerscentrum). Twee sites worden erkend als
topsites voor de observatie van vogels.
De Uitkerkse polder, een kwelderzone, is
zelfs van Europees belang voor het observeren van trekvogels, zoals onder andere de lepelaar, de kemphaan, de rosso
grutto of de goudplevier ...
Het natuurdomein de Bourgoyen, ten
westen van Gent, is erin geslaagd om
niet beïnvloed te worden door de uitbreiding van de stad. De omgeving is
erg gunstig voor de overwintering van
duizenden watervogels. Je kan er zelfs
de smient en de slobeend observeren.
Meer info op de website:
www.natuurpunt.be
MIJN DIER EN IK 17
BARE
UITNEEM
POSTER
Vrienden van de natuur,
Nestkastje in hout
Nestkastje voor vrije vogels
Beschermt tegen slecht weer
en roofdieren. Zo kunnen de vogels
rustig hun nest bouwen.
Dankzij aangepaste nestkastjes
kunnen bepaalde vogelsoorten
uit de natuur blijven bestaan.
723181
720068
Nestkastje voor zwaluwen
Een droom voor zwaluwen
die in de lente terug naar Europa
komen om zich voort te planten.
727522
Nestkastje voor vogels
Een zeer functioneel
nestkastje voor vogels.
Ook verkrijgbaar als voederbak.
723033
Ronde bol
Drager voor
mezenbollen zodat
de vogels
zich gemakkelijk
kunnen voederen.
726976
Wintersilo op voet
Voederbak op voet voor vogels
107 x 40 x 25 cm.
956161
Vlinderhuisje
Een schuilplek die je tussen de planten of bloemen
kan plaatsen om vlinders die bestuiven op te vangen
en te beschermen.
956329
Fontein
Een aangename fontein waarin de
vogels zich naar believen in kunnen
baden en uit kunnen drinken !
727486
De afgebeelde producten zijn beschikbaar
bij Tom&Co.
Tom&Co
Starterkit
wintervoeding
voor vogels
760 g
Tom&Co
Pindanootjes
3 kg
956642
957946
Denk aan de tuinvogels !
Huisje voor vleermuizen
Een speciaal aangepaste schuilplaats
zodat de vleermuizen er makkelijk
in geraken en zich kunnen beschermen.
722673
Huisje voor bijen en insecten
Stimuleert insecten om zich
in jouw tuin te vestigen. Natuurlijke methode
om parasieten te bestrijden. Maakt het gebruik van
pesticiden overbodig.
955886
Eetbak voor eekhoorns
Kijk maar hoe behendig de eekhoorns
het deksel opheffen
om de korrels en aardnoten te grijpen!
231112
Korrelverdeler voor vogels
Korrelverdeler waarmee
vogels zich makkelijk kunnen voederen.
722322
Huis op voet
Een voederstation
voor vogels op voet
en beschut tegen slecht weer.
108 x 39,5 x 27 cm
955383
Garden Fun
726367
Een verdeler voor aardnoten, korrels en
vetbollen, met drinkbak, voor
alle vogels uit je tuin.
164 cm
Voederbak voor egels
Een veilige voederbak die je
voor onze vrienden, de egels,
op een beschutte en kalme plek in de tuin
plaatst.
726367
232119
Tom&Co
Mengeling
voor vrije vogels
3,5 kg
Tom&Co
Emmer Mix
23 stuks
Tom&Co
Zonnebloempitten
2,5 kg
955379
955375
955381
Help ze de winter door te komen!
Ook voor hen is het winter ...
De egel en de
eekhoorn
De egel en de eekhoorn zijn wilde dieren. Beide soorten zijn
goed vertegenwoordigd in België, zowel in het noorden als in
het zuiden van het land. Behalve dan aan de kust, of in de duinen, daar is de eekhoorn niet te bespeuren. Dat heeft te maken met het feit dat er zich een groot poldergebied uitstrekt
tussen het binnenland en de kust, waar geen bomen zijn van
de napjesdragersfamilie (eik, beuk, kastanje). De eekhoorn is
echter afhankelijk van deze bomen om zich te voeden. In het
westen van Henegouwen vinden we hem ook niet terug, maar
hiervoor is er nog geen verklaring gevonden.
De eekhoorn
In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, houdt de eekhoorn geen winterslaap, maar vertraagt hij zijn activiteit.
Kleine slokop
Tijdens de winter maakt hij gebruik van de verblijfplaats die
hem wordt aangeboden. Als hij er daarnaast nog eten vindt,
dan kan hij zelfs een huisvriend worden. Als een echte slokop
en opportunist aarzelt hij niet om het zaad voor de vogels weg
te pikken, vooral dan de zonnebloempitten. Wil je hem echt
gelukkig maken? Leg dan elke dag op hetzelfde uur en op dezelfde plek wat gesneden wortels, walnoten of hazelnoten.
Hoog
Plaats alles liefst op een hoogte. Denk eraan om water te
voorzien. Eekhoorns voeden zich voornamelijk in het begin
en op het einde van de dag. Als het echt koud is, dan kan het
zijn dat hij zich voor enkele dagen opsluit in zijn nest en van
zijn reserves leeft.
In de winkels van Tom&Co vind je huisjes voor de eekhoorns in jouw tuin. Het volstaat om die te installeren en
dan hoef je niets anders meer te doen dan te genieten
van hun aanwezigheid.
Omnivoor
De eekhoorn voedt zich hoofdzakelijk met walnoten, hazelnoten (hun pekelzonde), maar ook met kastanjes, beukennootjes, eikels, plantenknoppen, schors, insecten, huisjesslakken, naaktslakken en paddenstoelen. Zelfs de groene
MIJN DIER EN IK 20
eweten: de g
Goed om te
en
eftijd van e
middelde le
r.
atuur is 2 jaa
n
e
d
in
l
e
g
e
Hoe kan je hem helpen?
Het eerste dat je kan doen om hem te helpen, is nooit gebruik maken
van die kleine, blauwe antislakkenkorrels. Om dezelfde redenen gebruik je
ook geen pesticiden, noch herbiciden. Plant hagen of behoud deze die er
al staan. Bied hem restjes van de maaltijd of kattenbrokken aan, en voorzie
water (nooit melk!). Als je een baby-egeltje hebt gevonden, dan kan je
speciale melk voor katten gebruiken. Bovendien vind je ook beschutting
en voedsel voor de egel in jouw dichtstbijzijnde Tom&Co.
Geef hem een plek die beschut is tegen tocht, direct zonlicht en vocht, bijvoorbeeld een stapel bladeren of takken. En verplaats die stapel natuurlijk
niet midden in de winter!
knolamaniet (de rode paddenstoel met
witte stippen, dodelijk voor ons) schrikt
hem niet af!
Vooruitziend
Om de winter te overleven, volgt hij
het voorbeeld van de mier en slaat hij
voedsel in tijdens de zomer, in schuilplaatsen die hij soms onmiddellijk weer
vergeet. Het is dus mede dankzij hem
dat onze bossen uitbreiden ... De zaden die hij heeft begraven en vergeten,
beginnen te ontkiemen in het voorjaar!
Eén enkele eekhoorn kan zo tot 125 kg
voedsel inslaan.
Jouw beurt
Door de eekhoorns te voederen, draag
je op een zekere manier bij aan het
voortbestaan van de soort, want de reproductie is vooral afhankelijk van de
fysieke conditie van de wijfjes op het
einde van de winter.
De egel
Als je de egel wilt helpen, dan is de herfst
het uitgelezen moment. Hij moet zijn
reserves aanvullen en zijn gewicht moet
toenemen om aan de kou te kunnen
weerstaan. Op het einde van de herfst zal
hij een plaats zoeken die naar zijn zin is
om te overwinteren. Hij houdt vooral van
een stapel bladeren onder een struik of
een andere beschutting om te schuilen
tegen de kou en wind. Zodra hij een plek
gevonden heeft, zal hij een klein, gezellig
nestje maken uit mos en bladeren.
Behulpzaam
Als een van deze sympathieke beestjes
jouw tuin als woonplaats heeft gekozen,
dan zal hij jou vele diensten bewijzen
door de naaktslakken, huisjesslakken en
insecten op te peuzelen die de planten
van jouw moestuin vernietigen.
Lange slaap
Als de temperatuur onder 10°C zakt, dan
wordt hij als het ware verdoofd, maar hij
valt niet in een echte winterslaap. Hij zal
af en toe wakker worden. Elke keer hij
wakker wordt, zal hij helaas zijn reserves
aanspreken en naar verloop van tijd kan
dit een probleem vormen, of zelfs fataal
zijn, om de winter door te komen.
Huisje
voor eekhoorns
Wit
25,99 €
231121 Onder een stapel
Als je een stapel compost hebt in de tuin,
dan wordt dat zijn favoriete plekje. Voor
hem is het een goudmijn, want hij vindt
er alle insecten voor zijn diner. In de natuur vinden we hem aan de rand van het
bos of bij weides omzoomd door hagen.
We kunnen hem zelfs in de parken zien.
Rieten mand voor egels
16,99 €
955782
MIJN DIER EN IK 21
Het merk van
Proﬁteer van de kwaliteit van de grote merken
tegen zachte prijzen!
Ze hebben een passie voor dieren en kennen de
behoeften van konijnen door en door.
Daarom hebben de specialisten van Tom&Co
een volledig en evenwichtig voedingsgamma
speciaal voor hen ontwikkeld!
HET GAMMA
TOM&CO
BESTAAT
OOK VOOR
KNAAGDIEREN !
Volledige
voeding voor
dwergkonijnen
· voorkomt
tandsteenvorming
· onderhoudt
de darmﬂora
· houdt de vacht
gezond
Volledige voeding voor konijnen
· voorkomt tandsteenvorming
· onderhoudt de darmﬂora
Schrijf je in op onze newsletter op
www.tomandco.be
Sticks voor konijnen
· onderhoudt
het gebit
· voorkomt
tandsteenvorming
PROFIT€€R VAN DE
BONNEN !
Uit te knippen in dit magazine
Onze trouwe vriend,
de hamster
verdient al onze aandacht
Goed om te weten:
een eenvoudige regel
is: 1 hamster = 1 kooi
Eenlingen
Hamsters zijn polygaam; ze kiezen dus geen speciﬁeke
partner uit. Ze leven alleen en hebben geen nood aan gezelschap. Ook al leven ze na hun geboorte samen met hun
moeder, moet je ze na 1 maand al uit elkaar halen. Toch is
het mogelijk om Russische, Syrische of roborovskihamsters
te laten samenhokken, op voorwaarde dat ze dit van kleins af
aan gewoon zijn.
Gezelschapsdier?
Opgepast, hamsters zijn nachtdieren - ze slapen dus overdag
en worden ‘s avonds actief. Het zijn dus geen ideale vriendjes
voor kleine kinderen. Voor tieners zijn ze dan wel eerder geschikt. Je moet er goed zorg voor dragen, de tijd nemen om
hen te temmen en hun kooi te onderhouden - een educatieve
rol die verantwoordelijkheid bijbrengt.
Het merendeel van de hamsters
heeft een levensverwachting
van twee tot drie jaar.
Je hamster temmen
Laat je hamster de eerste dagen met rust en laat hem gewoon
worden aan zijn nieuwe omgeving. Maak hem vertrouwd
met je aanwezigheid en benader zijn kooi terwijl je met hem
Er bestaan 19 soorten hamster
s, maar slechts vijf soorten worden in gevangenschap
gefokt:
• De goudhamster of Syrische
hamster: de grootste,
meest voorkomende en ook me
est timide.
• De roborovskihamster: de
kleinste maar
levendigste, die over het algem
een vrij angstig is.
• De Campbells dwerghams
ter: dit grijsbruine
modelletje is met zijn spitsoren
massiever. Ook deze
hamster is vrij angstig en niet
makkelijk te temmen.
• De Russische dwerghamster
: deze heeft een
gestreepte rug en in de winter
verschillende kleuren.
• De Chinese dwerghamster
: samen met de
Russische dwerghamster heeft
deze het meest
meegaande karakter.
praat. Maar verhef je stem niet - ze hebben een hekel aan geschreeuw! Geef hem een naam en spreek hem ook zo aan.
Zodra hij zich niet meer verbergt wanneer hij je ziet, bied
hem dan een snoepje aan, maar geef het hem enkel en alleen als hij er zelf om komt. Wanneer je zijn kooi benadert,
waarschuw hem dan door zijn naam te roepen. Steek na
een tijdje je hand in zijn kooi om zijn beloning aan te reiken
en streel hem terwijl hij eet. Vermijd in het begin dat je zijn
rug streelt - begin eerder met zijn hoofd of nek. Maak nooit
bruuske bewegingen. Als je hem uit zijn kooi wil halen, steek
dan altijd je hand eerst uit zodat hij je geur herkent.
MIJN DIER EN IK 23
TOM&CO
Houtvezel
Fresh
2,5 kg
3,49 €
956127
Evenwichtige mengeling
voor een gezond
knaagdiertje.
TOM&CO
Volledige voeding
voor kleine knaagdieren
800 g
2,65 €
955424
Op het menu
Hamsters zijn alleseters. Ze eten vooral
granen maar variëren hun voeding met
plantaardige complementen zoals fruit,
groenten, twijgjes, bladeren en wortelen.
Home sweet home
Hoe groter de kooi van je hamster, hoe
meer plezier hij er zal beleven en hoe
gelukkiger je diertje zal zijn! Zijn huisje moet minstens 50 cm lang, 30 cm
breed en 30 cm hoog zijn.
Geef de voorkeur aan een kooi met horizontale tralies, want hamsters houden
van een klimpartij.
Installeer zijn habitat liefst in de belangrijkste ruimte van je huis, op een
heldere plek, maar niet in het directe
zonlicht. De ideale temperatuur ligt
tussen de 20° en 25°C.
Om je hamster helemaal gelukkig te
maken, voorzie je bij voorkeur een
eetbakje, een rad (echt onontbeerlijk
zodat hij zich kan uitleven) en eventu-
eel een huisje. In het algemeen maken
hamsters echter liever hun eigen nest.
Al dit materiaal en een heleboel advies
vind je in je dichtstbijzijnde Tom&Co.
Hamsters zijn verzot op tunnels en
doolhoven. Deze kan je zelf maken met
lege toilet- of keukenpapierrollen.
Wat sport!
Idealiter laat je je hamster af en toe uit
zijn kooi. ‘s Avonds heeft hij zo’n 30 tot
45 minuten sport nodig. Hamsters houden van schuilplekjes en kruipen graag
daar waar je hen nog amper kan zien.
Dat is vooral het geval voor de Russische
en Siberiche hamsters, die zich dankzij
hun kleine gestalte in de meest ondenkbare kronkels kunnen wringen. Chinese
hamsters en de roborovskisoort zijn zeer
snel en moeilijk te vangen.
Goed om te weten: een knaagdier,
wel ... dat knaagt! Opgepast dus met
elektrische draden, kijk uit voor je meubels en tapijten.
RODY LAGOON
Transportkooi
25,99 €
Alle koozen kunnen met
elkaar verbonden worden.
722332
Op reis
Als je met de wagen op reis gaa
t, kan je
perfect overwegen om je hamster
mee te
nemen. Bij Tom&Co hebben we hie
rvoor
superpraktische reiskooien. Neem
best
voldoende mee van zijn gewoonlij
ke voeding en bakvulling voor de hele reis
duur.
Verwijder tijdens het traject het drin
kbakje, maar geef hem een stuk sappig
fruit en
vergeet hem niet drinken te gev
en wanneer je een rustpauze houdt. Pla
ats zijn
drinkbakje meteen terug zodra
je aankomt. Opgepast voor de zon: pla
ats zijn
kooi nooit in de zon, en laat hem
tijdens
je pauzes nooit alleen in een geslote
n wagen, zelfs niet voor enkele minute
n!
PROBEER OOK
HET GAMMA
SNACKS
NUTRI EXPERT
Nutri Expert, het premiummerk van Tom&Co,
biedt u een voeding aangepast aan
de noden van uw volwassen kat.
NUTRI EXPERT
ADULT
NUTRI EXPERT
SENSITIVE
400 G OF 2 KG
2 KG
Antihaarballen
URINARY
CONTROL
ANTI
HAIRBALL
IMMUNE
DENTAL
CARE
Controle
van het
immuunsysteem
Voorkomt
tandsteenvorming
Controle
van de
urinewegen
Antihaarballen
ANTI
HAIRBALL
Zeer
verteerbaar
HIGHLY
PALATABLE
NUTRI EXPERT
STERILIZED
NUTRI EXPERT
SENIOR
400 G
400 G
URINARY
CONTROL
WEIGHT
CONTROL
OPTIMAL
DIGESTION
Controle
van de
urinewegen
Controle
van het
gewicht
Optimale
verteerbaarheid
Schrijf je in op onze newsletter op
www.tomandco.be
Bescherming
van de nieren
URINARY
CONTROL
WEIGHT
CONTROL
Controle
van het
gewicht
Verzorging
van de
gewrichten
JOINT CARE
PROFIT€€R VAN DE
BONNEN !
Uit te knippen in dit magazine 25
Speel
nu maar!
SPELEN EN SPEELTJES
Als de winter eraan komt, is het normaal dat we meer binnenshuis tijd
doorbrengen. Deze intieme sfeer is de gedroomde gelegenheid om spelenderwijs
een hechte band met je dier te scheppen.
Met je hond spelen
Net zoals mensen kunnen dieren hun
intelligentie ontwikkelen, op voorwaarde dat hun baasjes de moeite
doen om deze te stimuleren. Honden
maken voornamelijk vooruitgang via
het spel. Spelen met zijn baasje vindt
je hond de max en dat wordt al snel
een bevoorrecht moment van samenhorigheid. Wedden dat hij zal vragen
naar meer? Een hond die wil spelen
herken je al gauw: hij buigt zijn voorpoten, steekt zijn achterste in de lucht en
maakt sprongetjes. Als je het dan nog
altijd niet doorhebt, zal hij waarschijnlijk op zoek gaan naar een bal of een
speeltje dat hij voor je voeten neerlegt.
Spelletjes stimuleren niet alleen je dier,
maar bieden hem ook ontspanning, ze
dragen bij tot het kanaliseren van zijn
energie en verrijken jullie relatie.
Goed om te weten:
via het spel wordt de hond er
zich van bewust dat jij
de meester bent.
In de stad, waar de hond meestal maar
voor een korte periode aan de leiband
gaat wandelen, evacueren spelmomenten de overvloed aan energie
waardoor je vermijdt dat hij gedragsstoornissen ontwikkelt.
Let erop dat je hond voldoende actief
is, of hij zou wel eens kunnen beginnen blaffen voor het minste of je sofa
als een heerlijk feestmaal gaan beschouwen ...
Opvoeden doe je niet enkel buiten,
integendeel. Oefeningen binnenshuis
zijn voor pups een uitstekende basis
voor hun vorming. Buiten zullen ze
maar al te makkelijk afgeleid worden.
Welke spelletjes?
Als je je hond dingen laat zoeken wordt
zijn geest gestimuleerd en zal hij beter
gaan luisteren. Verberg bijvoorbeeld
een lekkernij tussen een stapel kartonnen dozen en spoor je dier aan ernaar
op zoek te gaan. Er bestaan ook speciﬁeke speeltjes waarmee je lekkernijen
kan camouﬂeren. Of verstop zijn maaltijd
en laat hem op ontdekkingstocht gaan.
Of nog ... verstop jezelf ergens en laat
je hond je tegemoetkomen. Deze activiteiten zullen zijn gehoorzin verbeteren.
In dezelfde lijn kan je hem een speeltje
of een bal tonen, die je dan verbergt en
de hond ernaar op zoek laat gaan. Sommige honden zijn zot op machtsspelletjes, waarvoor een geknoopte speelstrik
het ideale object is. Of geef hem een
bot uit runderhuid. Daar zal hij wel een
tijdje zoet mee zijn ...
Hondenspeelgoed : latex varken
17cm
TOM&CO
Gekleurde knoopkoord
Large
Interactief spel
25 x 4,5cm
5,79 €
3,55 €
18,29 €
724682
955249
725056
MIJN DIER EN IK 27
Tom&Co-winGoed om te weten: elke
ogus met een
kel beschikt over een catal
cessoireassorzeer compleet spel- en ac
ruimte in de
timent om te bestellen (de
aar !
rekken is beperkt). Vraag ern
Met je kat spelen
Vlinderbal
Bruin - 54 cm
3,99 €
725780
Met kattenkruid
Voor katten is spelen van levensbelang. Vooral als ze in een appartement
wonen. Vergeet niet dat katten jagers
zijn en hun roofdierinstinct moeten stimuleren. Als ze niets om handen hebben om zich op uit te leven, wees
dan niet verbaasd dat ze je planten
of gordijnen zullen aanpakken.
Katten zijn voornamelijk in bewegende
objecten geïnteresseerd. Zo bestaan
er een hele reeks ... een ‘vishengel’
met pluimen of sliertjes, balletjes, valse
muizen, enz. Als je je kat observeert,
zal je zien dat hij zijn speeltje zal beetnemen zoals hij dat met een prooi zou
doen. Ook speeltjes met kattenkruid
vallen bij hen erg in de smaak.
Het is belangrijk dat je met je kat speelt,
want dat zal jullie band versterken.
Neem bijvoorbeeld een zaklamp bij
de hand, en hij zal zich kostelijk met de
lichtbundel amuseren; ernaartoe springen, erop jagen, er met zijn poten naar
graaien ... Het nadeel is dat ze deze
‘prooi’ niet kunnen vatten. Hetzelfde
geldt voor laserpennen. Let ervoor op
dat je niet in zijn ogen schijnt, want zo
zou je zijn netvlies kunnen beschadigen.
Geef de voorkeur aan speeltjes zoals ‘vishengels’ met draad, klokjes of
pluimpjes aan het uiteinde.
Sommige katten zijn dan weer gek op tunnels, en andere kunnen zich uren amuseren met een stuk verfrommeld papier.
Spelen met zijn parkiet
of papegaai
Kong Cat Toy Rat
4,09 €
728220
MIJN DIER EN IK 28
Verveling is de ergste vijand voor parkieten of papegaaien. Vergeet niet dat
vogels in de vrije natuur kilometers ter-
ritorium kunnen overvliegen.
Speeltjes zijn dan ook absoluut noodzakelijk voor het welzijn van parkieten en
papegaaien. Ze bieden een antwoord
op de noodzaak aan ‘ontdekken’ en ‘vernietigen’. Dat klopt, want een papegaai
moet kunnen exploreren, op zoektocht
gaan en zijn eten zelf kunnen vinden om
zijn capaciteiten te benutten. Het feit dat
hij op zoek moet gaan, houdt hem bezig,
en verkleint de risico’s op gedragsstoornissen zoals het uittrekken van zijn eigen
pluimen. Speeltjes helpen hen om hun
aandacht en energie te kanaliseren.
We raden aan om hen ongepelde voeding te geven, waarvoor ze intellectuele
en manuele inspanningen moeten leveren. Er bestaan speelse voedingsverdelers die hen aanzetten om te zoeken en
na te denken, maar je kan ook gewoon
de voeding soms op een andere plek
zetten of hun maaltijd af en toe in een
ander bakje steken.
Papegaaien houden van objecten die
ze met hun snavel kunnen verbrijzelen, zoals zitstokken, ladders of houten
voorwerpen. Dit soort speeltjes ontwikkelt hun motorische behendigheid en
kanaliseert hun overvloed aan energie.
Parkieten zijn dol op hangende, gekleurde, geluid makende voorwerpen,
zoals bijvoorbeeld een reeks aan elkaar
geregen knikkers die ze kunnen doen
bewegen. Andere vinden het dan weer
te gek om uren lang voor een spiegel
te tetteren.
Goed om te wet
en: papegaaien zijn zeer
intelligente
en nieuwsgierige di
eren die in
staat zijn om vorm
en en kleuren te herkennen.
VERKRIJGBAAR BIJ
Eindelijk een bewezen manier om
een gezond gewicht te bereiken
NIEUW Hill’s™ Science Plan™
Perfect Weight
Uw hond of kat fit en slank houden is één van de beste dingen die u als
liefhebbend baasje kunt doen voor een gelukkige en gezonde toekomst samen.
Uw huisdier een gezond gewicht laten bereiken wordt nu zeer makkelijk met
Hill’s™ Science Plan™ Perfect Weight:
• Een voeding speciaal voor huisdieren met een licht overgewicht of met
aanleg voor gewichtstoename
• Met een nauwkeurig samengestelde combinatie van natuurlijke ingrediënten.
• Speciaal ontwikkeld om uw huisdier te helpen calorieën te verbranden in
plaats van ze op te slaan als extra vet.
Profiteer nu van de aantrekkelijke introductieaanbieding op
Perfect Weight!
Tot
50%
korting*
Perfect Weight werkt op een unieke manier:
Helpt een optimaal
gewicht te bereiken
Helpt eenvoudig om
op gewicht te blijven
Een baanbrekende
combinatie van natuurlijke
ingrediënten
www.hillspet.be/PerfectWeight
*Korting is afhankelijk van product en verpakkingsgrootte.
Ga naar uw winkel voor meer informatie over deze actie.
Prachtige
portretten van
uw huisdier,
door een
professionele
fotograaf
bij u thuis!
Cadeaubox :
Fotoshoot voor dieren
Kerstsjaal voor hond of kat
2 maten
4,99 €
99 €
955486
Kerstmuts
voor hond
of kat
4 maten
957940
4,99 €
957935
Strikje voor honde of katten
2 maten
4,99 €
957929
m
o
o
r
d
e
g
n
e
E
Reuzenroodborstje
75 cm
19,99 €
957602
Reuzenpinguïn
45 cm
19,99 €
957603
MIJN DIER EN IK 30
Kerstbal met kattenspeeltjes
4,99 €
957927
!
t
s
r
e
k
mde
Lichtgevende vogel
6,59 € / per stuk
Kerst met het gezin, dat is het geschikte moment
om je favoriete huisdier in de watten te leggen !
Bij Tom&Co vind je werkelijk alles - van speelgoed
tot manden, van kussens tot krabpalen, om van
deze feestperiode onder vrienden een onvergetelijk
moment te maken !
723666
Das voor honden
10 x 5 cm
2,99 € / per stuk
723798
MIJN DIER EN IK 31
:
g
n
i
p
a
c
s
a
Aqupure fun!
Je aquarium omvormen
tot een betoverend landschap? Het kan, en het is
nog eens supertrendy ook!
Aquascaping is de kunst van de ‘onderwaterinrichting’. Met verscheidene decoratie-elementen zoals wortels, steentjes,
planten en rotsjes creëer je een volledig
nieuw landschap.
Al in de jaren 50 in Nederland begonnen enkele fanaten aquaria in te richten
en om te vormen tot echte tuintjes.
Takashi Amano, een Japanse landschapsfotograaf met een passie voor
aquaria, kwam in de jaren 90 naar buiten
met zijn voorliefde voor aquascaping.
Hij verzamelde door de jaren heen
een collectie van prachtfoto’s die hij
nam op zijn reizen door de tropische
wouden van het Amazonegebied,
Borneo, West-Afrika en de oerwouden
van Japan. Op dat moment ontstond
het idee om echte scènes uit de na-
MIJN DIER EN IK 32
tuur in aquaria te reproduceren; dus
niet enkel met planten en vissen, maar
ook met hout en stenen.
Tegenwoordig heeft deze kunstvorm
heel wat navolging gekregen en bestaat
hij in uiteenlopende stijlen. Er worden
zelfs nationale en internationale aquascapingwedstrijden georganiseerd!
De verschillende stijlen
• Het Nederlandse aquarium
In dit soort aquariums staan planten
centraal. Helemaal geen makkelijke
opgave om een harmonie te creëren
met al die verschillende vormen, kleuren en bladeren. Het is belangrijk dat
je de planten goed kent en weet hoe
ze zullen groeien en hoe groot ze zullen worden.
• Het natuurlijke aquarium
Deze stijl wil zo nauw mogelijk bij
de natuur aansluiten, naar het voorbeeld van Takashi Amano. Zo worden
er rotsjes en wortels gebruikt, maar
weinig rode planten, die niet zo vaak in
de natuur voorkomen. Deze natuurlijke
aquariumtechniek haalt inspiratie uit
de kunst van de Japanse tuinen.
• Iwagumi
De iwagumi-stijl is ook gebaseerd
op de Japanse tuinkunst. Maar hier
vormen stenen de basis van het hele
decor. De planten moeten ze extra in
de verf zetten. Hierbij wordt met opzet voor lage of grasachtige planten
gekozen. Dit decor is minder geschikt
als je vissen in je aquarium wil houden, omdat ze in deze omgeving maar
weinig schuilplaatsen kunnen vinden.
Deze aquaria zijn het moeilijkst om te
creëren en zijn ook het gevoeligst voor
algen.
• Wild jungle
Dit decor blijft natuurlijk en ziet er
minder ‘gekunsteld’ uit, zoals in de
wildernis. Je zou het kunnen vergelijken met een vrolijk warrige Engelse
tuinstijl. Georges Booth, een ware
meester in deze kunst, gebruikt verschillende kleuren en texturen die tot
een harmonieus resultaat leiden.
Goed om te weten
:
• Geef je decor pe
rspectief. Hiertoe
moet je de regels va
De kleinste planten
n je plan in acht ne
plaats je vooraan; de
men.
gr
oo
tste achteraan.
• We raden aan om
de aandacht naar
een of twee centra
Dat kan een plant m
le punten te trekke
et bijzondere vorm
n.
en of kleuren zijn, ee
mooie wortel of ee
n plantenmassief, ee
n opmerkelijk stuk
n
hout.
• Het is belangrijk
dat je decor diepte
krijgt door bijvoorb
eren die schuin naar
eeld een weg te cr
de achterkant van de
eba
k
le
idt. Je kan ook met
steengroottes spel
verschillende
en door de dikste
op de voorgrond te
op deze manier pe
plaatsen, zodat je
rspectief creëert.
ook
• Contrast kan je da
n weer scheppen
met bijvoorbeeld ro
schillende schakerin
de planten of met
gen van groene plan
verten. Ook verschillen
-vormen dragen bi
de
bladgroottes en
j tot een leuk contra
stspel.
Een aantal tips om van start te gaan
• Treescape
Deze stijl plaatst de boomwortel in
het middelpunt van de belangstelling. De vlakke vegetatie wordt eventueel geritmeerd met rotsjes of mos om
het gebladerte te stimuleren.
• Mountainscape
Reproductie van een berglandschap
waarbij mossen en lage planten gebruikt worden om diepte te creëren.
• Forest scape
Deze stijl wil de sfeer van de onderlaag van de bossen simuleren. Takken
worden gebruikt om boomstammen te
imiteren en rotsjes en mos maken het
plaatje compleet.
• Hardscape
Deze tendens schenkt meer belang aan
decoratie-elementen zoals hout, rotsen
of grind. Afhankelijk van je persoonlijke
smaak kan je ook enkel voor een plantendecor kiezen. Maar rotsen of hout zorgen
voor een natuurlijke toets, op voorwaarde
dat je ze goed uitkiest. Voor een coherent
geheel vermijd je in eenzelfde landschap
best verschillende soorten rotsen.
Om goed van start te gaan, kies je liefst voor een volledig uitgeruste
bak in plaats van allemaal afzonderlijke elementen. Deze bestaat in het
algemeen uit de kuip, het deksel met geïntegreerde verlichting, een verwarming en ﬁlter. Je moet deze uiteraard aanvullen met accessoires zoals
planten, meststof, natuurlijke decoratie-elementen zoals rotsen of azaleawortels, mangrove- of mopanihout, grind, vissen ...
Een bezoekje aan je dichtstbijzijnde Tom&Co is geen overbodige luxe!
Je vindt er de ruimste keuze en ... gratis advies!
TOM&CO
Platte leistenen voor aquarium - 1 kg
4,79 €
230124
TOM&CO
Rivierzand voor aquarium - 2,5 kg
TOM&CO
Moaibeeldje voor
aquarium
7 x 8 x 12 cm
1,89 €
6,89 €
235022
230101
MIJN DIER EN IK 33
Tom&Co’s
nieuwe winkels
Bij Tom&Co zitten ze niet stil, noch in Frankrijk als in België.
In Frankrijk gingen twee nieuwe
Tom&Co-ﬁlialen open in het departement
Seine-et-Marne,
waarvan
een in Montévrain en het andere in
Brie-Comte-Robert. In België gaan er
maar liefst zes winkels opeenvolgend
open in Houdeng-Goegnies, Ninove,
Fosses-la-Ville, Eupen, Asse en in december in Froyennes, nabij Doornik.
Deze dynamiek doet de franchisenemers natuurlijk met grote ogen naar de
toekomst kijken. En terecht: Tom&Co
investeert in de opleiding van zijn partners. Deze worden uiterst professioneel begeleid, zowel op commercieel
vlak als qua beheer, merchandising en
dierenverzorging. Voor Tom&Co is het
absoluut noodzakelijk dat elke winkelverantwoordelijke een diepgaande
kennis heeft van de noden en het gedrag van elk dier. Het is ook cruciaal dat
hij gericht advies aan zijn toekomstige
klanten kan geven, bijvoorbeeld op het
vlak van voeding. Tom&Co is erin geslaagd om zich voor alle dieren - honden, katten, papegaaien, parkieten,
hamsters, cavia’s, vogels en hoendervogels - met specialisten te omringen
MIJN DIER EN IK 34
om een degelijk kader te scheppen en
een professionele opleiding te voorzien
voor elke nieuwe franchisenemer.
Deze franchisenemers hebben trouwens
erg uiteenlopende proﬁelen. Sommige
hebben al een commerciële ervaring,
en anderen weer niet. Sommigen willen
zich heroriënteren, en anderen uit de
landbouwsector hebben al wel ervaring
met de dierenwereld. Maar ze hebben
allemaal één ding gemeenschappelijk: de tevredenheid van hun klanten
en een ware passie voor dieren. En net
deze passie ligt aan de basis van het engagement van de franchisenemers. Ze
hebben immers maar één wens: van hun
passie hun beroep maken!
Het enthousiasme dat Tom&Co opwekt heeft nog een andere verklaring: het unieke en originele karakter
van het concept. Dierenvoeding vind
je natuurlijk ook in tuincentra, maar wie
een huisdier heeft weet dat niet enkel
voeding belangrijk is. Voor alles op één
enkele plaats terechtkunnen en bovendien nog advies mét de glimlach van
de franchisenemer en zijn personeel
krijgen ... wat wil je meer?
UW
IE
N
o
&C
om
it T
te
ivi
us
cl
Ex
&
Het onderhoudssysteem voor het aquarium 365 dagen
per jaar dat u toelaat:
KRISTALHELDER WATER
TE HEBBEN
WEELDERIGE PLANTEN
TE HEBBEN
ALGEN TE
VERWIJDEREN
Voor zoetwateraquaria
NIET BEHANDELDE AQUARIA
AQUARIA BEHANDELD MET
Bij aanvang
Bij aanvang
Na 3 weken
Algen overwoekeren in het aquarium en hebben een deel van de
voedingsstoffen voor de planten opgebruikt. De plantengroei verloopt
moeizaam.
Na 3 weken
Geen sporen van algen en de planten zijn gezond, robuust
en weelderig.
stimuleert effectief
de fotosynthese.
made in
ITALY
Te verkrijgen bij:

Download Report