Kroegterrassen warmer door koeling

Bjorn Blokzijl
Oldenhof 23
7475 GS Markelo
Tel: 06 155 38 997
Email: [email protected]
Ministerie van VROM
T.a.v. mevr. E. Bouwhuis
Deventer, 5 december 2008
Betreft: Inzending prijsvraag terrasinnovatie
Geachte mevrouw Bouwhuis,
Hierbij ontvangt u een aanvulling op de eerder ingediende en bijgevoegde inzending. In de aanvulling heb ik zo goed mogelijk geprobeerd uw
vragen te beantwoorden.
Voor deze aanvulling is marktonderzoek gedaan aan de hand van een actorenanalyse. Ik heb enkele horecaondernemers in Deventer, Holten en
Markelo bezocht om hun reacties op het concept te horen. Naast dit marktonderzoek heb ik een planning gemaakt voor het vervolg na het
eventueel winnen van de prijsvraag. In de planning is een tijdspad en een kostenraming opgenomen.
Ik blijf benieuwd naar de resultaten van deze prijsvraag.
Met vriendelijke groet,
Bjorn Blokzijl
Met medewerking van Ingenieursbureau Oranjewoud Deventer
Unique Selling Points
Overheden
−
−
−
Actorenanalyse
De relevante actoren bij de ontwikkeling van duurzame
terrasverwarming zijn:
−
−
−
−
Overheden in Nederland:
o Ministerie van VROM
o Gemeenten
Horecaondernemers
De consument
Installatiebureaus
Lager totaal energieverbruik (gebruik restwarmte)
Innovatief
Instrument in “rookdialoog”
Horecaondernemer
−
−
−
−
−
Lager totaal energieverbruik (gebruik restwarmte)
Concept stoelverwarming is uniek
Eenvoudige techniek
o Warmtewisselaar
o Vloerverwarming
Innovatief
Hogere omzet
o Langer gebruik van terras door behaaglijke temperatuur
o Warme plek buiten voor rokers
Het concept is te gebruiken door:
− Horeca met een buitenterras of binnenplaats
− Horecaondernemers die willen innoveren
Klant
−
−
Gedoseerde en gelijkmatige warmteafgifte
Behaaglijke temperatuur op terras
o Langer gebruik van terras
o Warme plek voor rokers
Installatiebureaus
−
−
Eenvoudige techniek
o Warmtewisselaar
o Vloerverwarming
Innovatief
Op 3 december 2008 zijn in Deventer, Holten en Markelo acht horecagelegenheden bezocht. Helaas zijn dit er geen tien, op tijdstip van
bezoek waren veel gelegenheden dicht. De eigenaren werden gevraagd naar hun mening over het ingediende terrasverwarmingconcept.
Slechts één ondernemer gaf aan niet mee te willen werken aan het onderzoek.
De bevraagde horecaondernemers zijn unaniem positief over het concept. Naar aanleiding van de vooraf opgestelde vragenlijst, zijn de
volgende positieve punten en algemene kanttekeningen met betrekking tot het concept naar voren gekomen:
Positief voor horecaondernemer
−
−
−
−
−
−
Positief voor klant
Gebruik van warmte die nu gedwongen wordt afgevoerd
Comfort door stoelverwarming
Oplossing van meerdere problemen:
o Plaatsing koelers buiten voor meer koeling geeft
geluidhinder
o Plaatsing condensors binnen zonder goede koeling
of ventilatie geeft ongewenste hitteontwikkeling en
stofophoping
Milieuvriendelijk en energiebesparende oplossing
Investeringsbedrag snel terug te verdienen door hoge
energieprijs
Concept ook op veel andere situaties toe te passen,
bijvoorbeeld:
o Warm tapwater
o Vaatwasser
o Verwarming binnenplaats
−
−
−
Gedoseerde warmteafgifte: vergelijkbaar met
stoelverwarming in auto’s
Oplossing voor rookbeleid: buiten kunnen roken op een
warm terras
Toevoeging stoelverwarming genereert een geheel warm
lichaam
Algemene kanttekeningen
−
−
−
−
−
Niet op elk terras toepasbaar
Niet elke gemeente laat noodzakelijke ingrepen toe
o Terrassen zijn soms gesitueerd op grond van de
gemeente
Praktische uitvoerbaarheid moet verder onderzocht worden
Subsidie noodzakelijk voor investering
Toepassing op nieuwbouw goedkoper
Overige quotes van ondernemers
−
−
−
“Perfecte oplossing voor het probleem dat iedere horecaondernemer heeft: last van de warmte van de koeling en kou op het
terras!”
“Stoelverwarming in de auto is zeer behaaglijk. Op het terras is een dergelijk systeem veel fijner dan elektrische of gasheater die
op je hoofd staat te branden!”
“De overheid moet óf systemen op elektriciteit en gas duurder maken, óf duurzame oplossingen als het concept subsidiëren.”
Kostenraming stoelverwarming met restwarmte
Het idee bevindt zich in het beginstadium van productontwikkeling: we hebben een
eerste concept maar dit moet in verschillende stappen worden ontwikkeld naar een goed
product. Tijdens deze ontwikkeling worden in verschillende fases kosten gemaakt. Eén
en ander is aangegeven in tabel 1. De ontwikkelfases en de stappen die daarin zijn
onderscheiden zijn gebaseerd op een studie van Syntens (www.syntens.nl).
Tabel 1 - Kosten overzicht ontwikkeling van idee naar product
Ontwikkelfase
Stappen in
Huidige status
Nog te ontwikkelen
ontwikkelfase
IDEE
CONCEPT
technisch
onderzoek
economisch
onderzoek
marktonderzoek
(voorverkenning)
juridisch
onderzoek
ONTWIKKELING
partners zoeken
prototype /
demonstratie
type bouwen
marketingplan
uitwerken
EVALUATIE
TOTAAL
klanttevredenheid
-Het idee staat
op papier, de
eerste schetsen
zijn gemaakt.
-Er is een eerste
grove
warmteverlies
berekening
gemaakt.
-Eerste grove
berekening op
basis van
warmteverlies
berekening.
-Er zijn zeven
horeca
ondernemers
bezocht.
* voor specificatie zie tabel 2
Geraamde
kosten (€)
laag
hoog
- n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
- Installatietechnisch
ontwerp:
stroomschema's,
principeschema's
regelsystemen
- Stoel(en) of bank
ontwerpen met LTV
systeem
- Op het moment dat
technisch ontwerp
klaar is, nieuwe
doorrekening
kosten/baten
- Afgerond
1600
3200
1600
4000
400
800
n.v.t.
n.v.t.
- korte studie naar
aansprakelijkheid in
geval van aanpassing
bestaande installaties
- Installatiebedrijf,
(lokale) overheid en
horeca ondernemer
moeten gevonden
worden.
- Prototype stoel(en)
produceren
- Eerste implementatie
complete systeem bij
ondernemer*
400
800
800
1600
3000
6000
2300
4500
- Folder ontwikkelen
- Marketingplan
opzetten
- Kort protocol waarin
de tevredenheid van
klanten wordt
gemeten.
800
800
1600
1600
400
800
12100
24900
Het gaat hier om geraamde kosten gaat: de onzekerheid is groot bij een aantal stappen
en een aantal kostenposten zijn locatieafhankelijk. Dit laatste geldt voornamelijk voor de
realisatiekosten. Alle kosten, behalve de materiaalkosten voor de stoel, warmtewisselaar
en leidingen, zijn gebaseerd op een uurtarief van €100,-.
Tabel 2 - Specificatie kosten eerste implementatie complete systeem
Onderdeel
Monteren warmtewisselaar achter condensor
(inclusief warmtewisselaar en montagekosten)
Monteren LTV systeem (inclusief materiaal voor
20m2 en 12 meter leiding) (gebaseerd op een
conventioneel vloerverwarmingssysteem)
TOTAAL
Kosten laag (€)
800
Kosten hoog (€)
1500
1500
3000
2300
4500
Het is duidelijk dat het prijzengeld niet alle kosten kan dekken. Omdat de prijsvraag
primair om het ontwikkelen van een idee gaat willen we het geld zoveel mogelijk in de
eerste, risicovolle fases besteden: het technische ontwerp van de stoel en de complete
installatie en het bouwen van een prototype stoelverwarming.
BIJLAGE: ORIGINELE INZENDING
Kroegterrassen warmer door koeling!
Idee
BESPARING
Berekening
Iedere kroeg heeft een aantal koelers ten behoeve van
de koeling van dranken/gerechtjes: van koelkasten
voor drank onder de bar tot gekoelde biertanks in de
kelder.
Er is uitgegaan van een terras van 35 m2. Als
referentiesituatie wordt het terras verwarmd met
drie elektrische heaters van 1500 W. Aangenomen
dat deze heaters de helft van het jaar gemiddeld acht
uur per dag aanstaan levert dit een verbruik van 6570
kWh (23.65 GJ).
Terras met elektrische heaters:
oppervlakte terras: 35 m²
capaciteit elektrische heaters: 1500 W1
oppervlakte per heater: 12 m²
aantal heaters: 35/12 = 3 (ongeveer)
De koelmachines produceren warmte die afstraalt naar
de omgeving. In een drukke kroeg is het dan soms zo
warm dat deuren en ramen open moeten. Dit zorgt
voor tocht en geluidsoverlast. Om dit tegen te gaan
wordt daarom soms een apart luchtkoelingsysteem
geïnstalleerd die nog meer warmte produceert!
jaarlijks geschat verbruik (stel dat ze de helft van het jaar 8
uur per dag aanstaan): 6570 kWh (23,65 GJ)
De warmte die vrijkomt bij koelinstallatie:
systeem: bierkoeler van Gamko, 125 liter/uur, 0.276 kW
opgenomen vermogen, 0.558 kW koelvermogen1
vrijgekomen warmte = koelvermogen + 0.75 * opgenomen
vermogen = 3.0 MJ/uur.
Ons idee is om deze restwarmte te gebruiken. Langs
de condensor van de compressiekoelmachine(s) laten
we warmte uitwisselen tussen de koelvloeistof van de
koelmachine en water door middel van een
warmtewisselaar. Het opgewarmde water leiden we
naar het terras via een gesloten systeem worden
afgegeven aan de klanten! Op pagina 2 staat een
schematische weergave van dit idee.
Hiermee kan 36 liter water per uur worden opgewarmd
van 25 naar 45 graden, aangenomen dat de
warmtewisselaar een efficiëntie van 90% heeft.
WINST / KANSEN
pagina 2
Uitwerking idee
De maximale temperatuur die het koelwater in onze
configuratie kan bereiken ligt rond de 45 graden
Celsius, dit is voldoende voor een lage-temperatuurverwarmingsysteem. Een voorbeeld hiervan is
vloerverwarming (pag. 2).
In ons concept wordt vloerverwarming gecombineerd
met stoelverwarming (pag. 3).
pagina 3
ENERGIEBESPARING
GELUIDISOLATIE
Bij grotere horecagelegenheden is de koeling buiten
geplaatst omdat het binnen te warm wordt. Om de
geluidsoverlast te beperken is de koelinstallatie geluiddicht
behuisd. Als de warmte die in de behuizing ontstaat via
een warmtewisselaar aan het systeem wordt toegevoegd,
wordt de efficiëntie verhoogd.
in de geluidsdichte behuizing wordt bovendien druk
opgebouwd, deze druk kan worden aangewend om de
warmtedragende vloeistof makkelijker rond te pompen.
N.B. De capaciteit van de bierkoeler heeft een kleine café als uitgangspunt. Bij grotere of drukkere cafés zal de capaciteit meer dan het dubbele van 125 liter/uur bedragen ,
waardoor er meer warmte nuttig kan worden aangewend.
Schematische weergave vloerverwarming
heet vloeistof
koud vloeistof
warmtewisselaar
Koelinstallatie
Stoelverwarming
+
In de vloer van het terras zijn ventielen
aangebracht die aangesloten zijn op het
vloerverwarmingssysteem. Deze ventielen
zijn vergrendeld om lekkage te voorkomen.
Als er een stoel of bank aangesloten wordt
op het ventiel, zullen twee ventielen
opengaan voor (warm) aanvoerwater en twee
voor (koud) afvoerwater.
=
In de (grotendeels metalen) stoelen en
banken zit een aaneengesloten
buizensysteem. In de uiteinden van de poten
van de stoel of bank is een systeem
bevestigd die voor ontgrendeling van de
ventielen in de vloer en voor een goede
doorstroom van water zorgt.
Als de stoel, of bank, is aangesloten op de in
de vloer aanwezige ventielen, dan worden
deze verwarmd waardoor een aangename
zitpositie wordt verkregen. Door het open
buizensysteem, met drukventielen om
vermenging van koud en warm water te
voorkomen, wordt de gehele stoel of bank
verwarmd.
© Ingenieursbureau Oranjewoud BV Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden d.m.v. druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande
schriftelijke toestemming van Ingenieursbureau Oranjewoud BV, noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt, door een derde of voor enig ander werk of doel dan waarvoor het is vervaardigd.